This document is an excerpt from the EUR-Lex website
EU external action
Extern optreden van de EU
Extern optreden van de EU
De artikelen strekken ertoe de EU de noodzakelijke instrumenten ter beschikking te stellen voor het verlenen van bijstand aan en het samenwerken met en aanknopen van betrekkingen en opbouwen van partnerschappen met niet-EU-landen, onder meer via internationale overeenkomsten, alsmede met internationale, regionale of wereldwijde organisaties ter verwezenlijking van de doelstellingen van het extern optreden van de EU als vermeld in artikel 21 VEU.
In artikel 21 VEU worden de beginselen vastgesteld waarop het extern optreden van de EU gegrondvest is, evenals de doelstellingen ervan, zoals:
Ook verplicht artikel 21 de EU ertoe de samenhang tussen het extern optreden van de EU en andere beleidsterreinen te waarborgen. Het extern optreden van de EU bestrijkt 6 gebieden:
1. Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (met inbegrip van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid) — Artikelen 23 tot en met 46 VEU
2. Ontwikkelingssamenwerking — Artikelen 208 tot en met 211 VWEU
3. Humanitaire hulp — Artikel 214 VWEU
4. Bijstand — Artikelen 212 en 213 VWEU
5. Handel — Artikelen 205 tot en met 207 VWEU
6. Solidariteitsclausule — Artikel 222 VWEU
De solidariteitsclausule vormt de grondslag voor regelingen die de EU en de EU-landen in staat stellen gezamenlijk op te treden en gebruik te maken van de tot hun beschikking staande instrumenten:
Voor meer informatie, zie:
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 1 — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie — Artikel 21 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 28-29)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 1 — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie — Artikel 22 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 29-30)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 23 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 30)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 24 (oud artikel 11 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 30-31)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 25 (oud artikel 12 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 31)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 26 (oud artikel 13 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 31)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 27 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 32)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 28 (oud artikel 14 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 32)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 29 (oud artikel 15 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 33)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 30 (oud artikel 22 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 33)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 31 (oud artikel 23 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 33-34)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 32 (oud artikel 16 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 34)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 33 (oud artikel 18 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 34)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 34 (oud artikel 19 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 35)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 35 (oud artikel 20 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 35)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 36 (oud artikel 21 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 35-36)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 37 (oud artikel 24 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 36)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 38 (oud artikel 25 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 36)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 39 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 36)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 40 (oud artikel 47 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 37)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 1 — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 41 (oud artikel 28 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 37-38)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 2 — Bepalingen inzake het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid — Artikel 42 (oud artikel 17 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 38-39)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 2 — Bepalingen inzake het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid — Artikel 43 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 39)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 2 — Bepalingen inzake het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid — Artikel 44 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 39-40)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 2 — Bepalingen inzake het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid — Artikel 45 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 40)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 2 — Specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Afdeling 2 — Bepalingen inzake het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid — Artikel 46 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 40-41)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel I — Algemene bepalingen inzake het extern optreden van de Unie — Artikel 205 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 139)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel II — De gemeenschappelijke handelspolitiek — Artikel 206 (oud artikel 131 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 139)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel II — De gemeenschappelijke handelspolitiek — Artikel 207 (oud artikel 133 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 140-141)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel III — Samenwerking met derde landen en humanitaire hulp — Hoofdstuk 1 — Ontwikkelingssamenwerking — Artikel 208 (oud artikel 177 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 141)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel III — Samenwerking met derde landen en humanitaire hulp — Hoofdstuk 1 — Ontwikkelingssamenwerking — Artikel 209 (oud artikel 179 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 141)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel III — Samenwerking met derde landen en humanitaire hulp — Hoofdstuk 1 — Ontwikkelingssamenwerking — Artikel 210 (oud artikel 180 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 142)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel III — Samenwerking met derde landen en humanitaire hulp — Hoofdstuk 1 — Ontwikkelingssamenwerking — Artikel 211 (oud artikel 181 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 142)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel III — Samenwerking met derde landen en humanitaire hulp — Hoofdstuk 2 — Economische, financiële en technische samenwerking met derde landen — Artikel 212 (oud artikel 181 A VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 142)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel III — Samenwerking met derde landen en humanitaire hulp — Hoofdstuk 2 — Economische, financiële en technische samenwerking met derde landen — Artikel 213 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 143)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel III — Samenwerking met derde landen en humanitaire hulp — Hoofdstuk 3 — Humanitaire hulp — Artikel 214 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 143)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel IV — Beperkende maatregelen — Artikel 215 (oud artikel 301 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 144)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel V — Internationale overeenkomsten — Artikel 216 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 144)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel V — Internationale overeenkomsten — Artikel 217 (oud artikel 310 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 144)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel V — Internationale overeenkomsten — Artikel 218 (oud artikel 300 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 144-146)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel V — Internationale overeenkomsten — Artikel 219 (oud artikel 111, leden 1-3 en 5, VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 146-147)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel VI — Betrekkingen van de Unie met internationale organisaties en derde landen en delegaties van de Unie — Artikel 220 (oude artikelen 302 t/m 304 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 147)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel VI — Betrekkingen van de Unie met internationale organisaties en derde landen en delegaties van de Unie — Artikel 221 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 147)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel VII — Solidariteitsclausule — Artikel 222 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 148)
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 1-388)
Laatste bijwerking 06.07.2018