Mensenrechten en democratie - het nieuwe EU-actieplan

De huidige conflicten en wijdverbreide schendingen van de mensenrechten vragen om een krachtige en vastberaden reactie van de Europese Unie (EU).

BESLUIT

Gezamenlijke mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad: Actieplan inzake mensenrechten en democratie (2015-2019) „De mensenrechten in de EU centraal blijven stellen” (JOIN(2015) 16 final van 28 april 2015).

SAMENVATTING

De huidige conflicten en wijdverbreide schendingen van de mensenrechten vragen om een krachtige en vastberaden reactie van de Europese Unie (EU).

Het nieuwe EU-actieplan inzake mensenrechten en democratie moet de uitvoering van het EU-mensenrechtenbeleid in de hele wereld versterken. Het plan richt zich op de rol van actoren van maatschappelijke organisaties bij het verdedigen van de mensenrechten en het verlenen van steun aan mensenrechtenactivisten.

WAT IS HET DOEL VAN DEZE GEZAMENLIJKE MEDEDELING?

Het doel van de gezamenlijke mededeling van de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid is het voorstellen van een actieplan inzake mensenrechten en democratie voor de periode 2015-2019.

Het actieplan werd op 20 juli 2015 door de Raad van de EU aangenomen in haar Conclusies betreffende het actieplan inzake mensenrechten en democratie 2015-2019. Het wordt uitgevoerd door de EU-instellingen, samen met de EU-landen en met een grote inbreng van maatschappelijke organisaties.

KERNPUNTEN

Het actieplan 2015-2019 legt bijzondere nadruk op de inbreng van, en samenwerking met, plaatselijke instellingen en mechanismen, met inbegrip van nationale mensenrechteninstellingen en maatschappelijke organisaties.

Principes

Het actieplan moet

• verantwoordelijkheid geven aan actoren (gouvernementele, parlementaire en regionale organisaties) in niet-EU landen, de rol van het gerecht versterken en maatschappelijke organisaties steunen, met inbegrip van de sociale partners;
• strijden tegen discriminatie en bijdragen aan vrijheid van meningsuiting, gelijke kansen en vrouwenemancipatie;
• de EU-actie op het gebied van mensenrechten zichtbaarder maken.

Strategische gebieden

In het actieplan worden vijf strategische actiegebieden vastgesteld:

• 1.

  vergroten van de inbreng van lokale actoren met acties om de interactie met de belanghebbenden, zowel gouvernementele als niet-gouvernementele, te verbeteren;

• 2.

  aanpakken van belangrijke problemen in verband met de mensenrechten, rekening houdend met het evenwicht tussen enerzijds de verdediging van burgerrechten en politieke rechten* en anderzijds de verdediging van economische, sociale en culturele rechten*;

• 3.

  ervoor zorgen dat rekening wordt gehouden met mensenrechtenvraagstukken bij conflicten en crises door het ondersteunen van nationale, regionale en internationale instrumenten voor het voorkomen, aanpakken en herstellen van schendingen van mensenrechten;

• 4.

  bevorderen van meer samenhang en consistentie zodat met mensenrechten rekening wordt gehouden bij diverse aspecten van het EU-beleid waaronder handel en investeringen, migratie en asiel, ontwikkelingsbeleid en terrorismebestrijding;

• 5.

  verdiepen van de doeltreffendheid en een op resultaten gerichte benadering van mensenrechten en democratie door het ontwikkelen van meer resultaatgerichte en strategische methoden.

Een wereldwijd plan

De acties die onder het EU-actieplan worden uitgevoerd, zullen overal ter wereld van toepassing zijn, rekening houdend met de lokale behoeften.

Het plan zal in 2017 tussentijds worden geëvalueerd om de belangrijkste resultaten te beoordelen en nieuwe uitdagingen in het plan op te nemen.

ACHTERGROND

In 2012 werd het strategisch kader van de Europese Unie voor mensenrechten en democratie goedgekeurd, dat een actieplan voor de periode 2012-2014 inhield. Het actieplan heeft gezorgd voor een betere integratie van mensenrechtenoverwegingen in het volledige spectrum van het buitenlands beleid van de EU.

Na afloop van dit driejarenplan, dat 97 acties omvatte, waren op sommige gebieden nog extra inspanningen nodig. Deze worden opgenomen in het actieplan 2015-2019.

Voor meer informatie, zie:

• het actieplan van de Europese Unie voor mensenrechten en democratie op de website van de Europese Dienst voor extern optreden;
• het persbericht over het nieuwe gezamenlijke actieplan inzake mensenrechten en democratie op de website van de Europese Commissie.

KERNBEGRIPPEN

• * Burgerrechten en politieke rechten: rechten die de vrijheid van het individu beschermen en garanderen dat mensen aan het burgerlijke en politieke leven kunnen deelnemen zonder discriminatie of onderdrukking.
• * Economische, sociale en culturele rechten: recht op voeding, huisvesting, onderwijs, gezondheid en sociale zekerheid, recht op deelname aan het culturele leven en op water, sanitaire voorzieningen en werk.

GERELATEERDE BESLUITEN

Conclusies van de Raad inzake mensenrechten en democratie, het strategisch kader van de Europese Unie voor mensenrechten en democratie en een actieplan van de Europese Unie voor mensenrechten en democratie, aangenomen door de Raad op 25 juni 2012.

Conclusies van de Raad betreffende het actieplan inzake mensenrechten en democratie 2015-2019 van 20 juli 2015.

Laatste bijwerking 16.08.2015