Regels voor de wettelijke controles van financiële overzichten van organisaties van openbaar belang

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) nr. 537/2014 betreffende specifieke eisen voor de wettelijke controles van financiële overzichten van organisaties van openbaar belang

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

• De verordening heeft tot doel de transparantie in de auditmarkt te verbeteren om het vertrouwen van het publiek in de jaarlijkse financiële overzichten en geconsolideerde financiële overzichten van organisaties van openbaar belang* te vergroten in de Europese Unie (EU).
• Hiertoe bevat de verordening regels voor:
  • controles van organisaties van openbaar belang;
  • de organisatie en selectie van wettelijke auditors en auditkantoren om hun onafhankelijkheid te garanderen en belangenconflicten te vermijden;
  • het toezicht op wettelijke auditors en auditkantoren.
• De verordening is verschillende keren gewijzigd, het meest recent door Richtlijn (EU) 2022/2464. Dat is de richtlijn voor duurzaamheidsrapportering voor bedrijven met betrekking tot de garantie van jaarlijkse en geconsolideerde duurzaamheidsrapportering.

KERNPUNTEN

In de verordening worden de voorwaarden voor het uitvoeren van wettelijke controles van organisaties van openbaar belang als volgt uiteengezet.

Vergoedingsstructuren

• De betalingen voor toegestane niet-controlediensten, indien deze gedurende drie of meer opeenvolgende jaren zijn geleverd, mogen niet meer bedragen dan 70 % van de gemiddelde vergoedingen die de laatste drie opeenvolgende jaren zijn betaald voor de wettelijke controle.
• Onder wijzigingsrichtlijn (EU) 2022/2464 moet de garantie van duurzaamheidsrapportering worden uitgesloten van de berekening van de limiet betreffende de vergoedingen voor andere diensten die de wettelijke auditor kan ontvangen.
• Wettelijke auditors of auditkantoren moeten het auditcomité* ervan in kennis stellen als zij van één enkele organisatie van openbaar belang in elk van de laatste drie opeenvolgende jaren meer dan 15 % van hun totale inkomen ontvangen, om te bepalen of dit een bedreiging is voor hun onafhankelijkheid en of er veiligheidsmaatregelen zijn genomen.

Verbod op niet-controlediensten

• Een auditor die een wettelijke controle van een organisatie van openbaar belang uitvoert, mag bij de uitvoering van die controle of in het voorgaande boekjaar een groot aantal niet-controlediensten, zoals het verlenen van belasting- en juridisch advies of het opstellen van de jaarrekening, niet verstrekken aan de onderneming of haar moederonderneming of dochterondernemingen; Wijzigingsrichtlijn (EU) 2022/2464 voegt adviesdiensten voor de voorbereiding van duurzaamheidsrapportering aan deze lijst toe.
• De regeringen van EU-lidstaten kunnen sommige beperkingen versoepelen of andere diensten verbieden, afhankelijk van de gevolgen ervan voor de onafhankelijkheid van de auditor.
• Auditors die een wettelijke controle uitvoeren, mogen niet uitdrukkelijk verboden niet-controlediensten leveren met goedkeuring van het auditcomité.

Voorbereiding van wettelijke controles

• Alvorens een opdracht voor een wettelijke controle van financiële overzichten van een organisatie van openbaar belang te aanvaarden of voort te zetten, moeten auditors:
  • ervoor zorgen dat aan de onafhankelijkheidseisen wordt voldaan;
  • jaarlijks schriftelijk aan het auditcomité bevestigen dat het kantoor en zijn vennoten en hogere leidinggevenden onafhankelijk zijn van de organisatie van openbaar belang;
  • met het auditcomité de bedreigingen voor hun onafhankelijkheid en de genomen veiligheidsmaatregelen bespreken.

Onregelmatigheden

• Auditors moeten:
  • de onderneming op de hoogte stellen als ze vermoeden dat er fraude of financiële onregelmatigheden hebben plaatsgevonden en de onderneming vragen om de nodige maatregelen te nemen. Indien de onderneming dit niet doet, melden zij dit aan de bevoegde autoriteiten;
  • de bevoegde autoriteiten onmiddellijk in kennis stellen als zij tijdens een controle illegaal gedrag, een bedreiging voor of twijfel over de levensvatbaarheid van de organisatie van openbaar belang aan het licht brengen of besluiten om te weigeren een auditoordeel uit te brengen of om een afgekeurde verklaring of een verklaring met voorbehoud af te geven;
  • onregelmatigheden melden met betrekking tot hun werkzaamheden voor de garantie van duurzaamheidsrapportering van organisaties van openbaar belang.

Controleverklaringen

• Wettelijke auditors stellen een controleverklaring en een aanvullende verklaring aan het auditcomité op. Voordat deze verklaringen worden gepubliceerd, wordt een kwaliteitsbeoordeling uitgevoerd;
• In de controleverklaring, die is opgesteld in begrijpelijke en eenduidige taal, worden onder andere de meest significante gesignaleerde risico’s, de reactie van de auditor op die risico’s en belangrijke opmerkingen beschreven.
• In de aanvullende verklaring staat meer gedetailleerde informatie, zoals de reikwijdte en het tijdsschema van de controle en de gebruikte methodiek, voor het auditcomité.

Aanvullende eisen voor wettelijke auditors

• Aanvullende eisen omvatten:
  • het openbaar maken van een jaarlijks transparantieverslag, dat gedurende ten minste vijf jaar beschikbaar is op de website van de wettelijke auditor, waarin gedetailleerde informatie is opgenomen over de onderneming en haar activiteiten;
  • het jaarlijks bij de relevante autoriteit indienen van de inkomsten van organisaties van openbaar belang, uitgesplitst in inkomsten uit wettelijke controle en inkomsten uit diverse niet-controlediensten;
  • het bewaren van de in de verordening gespecifieerde documenten en informatie gedurende ten minste vijf jaar.

Benoeming van wettelijke auditors of auditkantoren door organisaties van openbaar belang

• Een algemene aandeelhouders- of ledenvergadering van de organisatie van openbaar belang benoemt de auditor op basis van een aanbeveling van het auditcomité. Deze bevat ten minste twee keuzemogelijkheden en een gemotiveerde voorkeur voor een daarvan.
• Een organisatie van openbaar belang is vrij om alle auditors of auditkantoren uit te nodigen om voorstellen in te dienen en bij de aanbesteding mogen kleine kantoren die in het voorafgaande kalenderjaar minder dan 15 % van de totale vergoedingen voor controles hebben ontvangen van organisaties van openbaar belang, niet worden uitgesloten.
• Een organisatie van openbaar belang benoemt een auditor in eerste instantie voor één jaar en voor maximaal tien jaar. Dit kan worden verlengd tot twintig jaar voor een openbare aanbesteding en 24 jaar indien een onderneming door ten minste twee auditkantoren wordt gecontroleerd.
• Er moet een tussenperiode van vier jaar in acht worden genomen voordat een auditor dezelfde onderneming weer mag controleren.
• Auditors verstrekken een dossier van de overdracht aan hun opvolger, dat alle relevante informatie en de meest recente controle bevat.

Toezicht op wettelijke auditors en auditkantoren

• De regeringen van lidstaten wijzen een autoriteit aan om toezicht te houden op auditors en auditkantoren die wettelijke controles van organisaties van openbaar belang verrichten. De autoriteiten:
  • zijn onafhankelijk van wettelijke auditors en auditkantoren;
  • nemen het beroepsgeheim in acht;
  • bemoeien zich niet met de inhoud van controleverklaringen;
  • hebben de benodigde toezichts- en onderzoeksbevoegdheden, waaronder de bevoegdheid om toegang te hebben tot gegevens en om kantoren te inspecteren, zelf, in samenwerking met andere autoriteiten of met hulp van de rechterlijke macht;
  • zetten een doeltreffend kwaliteitsborgingsstelsel voor controles op;
  • volgen duidelijke regels voor de benoeming van inspecteurs en hun activiteiten;
  • monitoren de markt voor wettelijke controlediensten aan organisaties van openbaar belang, met name de prestaties van auditcomités, de marktconcentratie in specifieke sectoren of tekortkomingen van kantoren;
  • moesten uiterlijk op 17 juni 2016 een verslag publiceren, en daarna elke drie jaar, over marktontwikkelingen (op basis van deze verslagen publiceert de Europese Commissie een gezamenlijk verslag over die ontwikkelingen op EU-niveau);
  • publiceren jaarlijkse activiteitenverslagen, werkprogramma’s en beoordelingen van het kwaliteitsborgingsstelsel;
  • werken samen met de autoriteiten in andere lidstaten, met name in verband met kwaliteitsbeoordelingen, onderzoeken en inspecties ter plaatse;
  • mogen onder bepaalde voorwaarden informatie uitwisselen met collega’s in niet-EU-landen.
• De verordening voorziet in de instelling van het Comité van Europese auditorstoezichthouders, dat:
  • is samengesteld uit één hoge vertegenwoordiger van elke nationale autoriteit en één van de Europese Autoriteit voor effecten en markten;
  • de Commissie en de nationale autoriteiten advies verleent, technische deskundigheid inbrengt, een coördinerende rol speelt en de uitwisseling van informatie, expertise en beste praktijken stimuleert;
  • permanente of naar behoefte subgroepen kan instellen voor specifieke kwesties.

Overgangsbepalingen

• Vanaf 17 juni 2020 mag een organisatie van openbaar belang geen overeenkomst met een wettelijke auditor of wettelijk auditkantoor verlengen indien deze laatste op de datum van inwerkingtreding van deze verordening gedurende een aaneengesloten periode van twintig of meer jaar controlediensten aan die organisatie heeft geleverd.
• Vanaf 17 juni 2023 geldt dezelfde beperking als de diensten gedurende een aaneengesloten periode van elf tot twintig jaar zijn geleverd.

Met deze verordening wordt Besluit 2005/909/EG van de Commissie ingetrokken.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De begroting is sinds 17 juni 2016 van toepassing.

ACHTERGROND

• De verordening vormt een aanvulling op Richtlijn 2006/43/EG die van toepassing is op alle wettelijke controles (zie de samenvatting) met betrekking tot organisaties van openbaar belang.
• In 2021 heeft de Commissie een verslag gepubliceerd over de monitoring van de ontwikkelingen op de EU-markt voor het verstrekken van wettelijke controlediensten aan organisaties van openbaar belang.
• Naast het verbeteren van de transparantie in de auditmarkt bevordert de verordening een ruimere keuze aan controlediensten op een gebied dat in hoge mate is geconcentreerd in een klein aantal grote accountantskantoren.
• Zie voor meer informatie:
  • Verordening betreffende de wettelijke controles van financiële overzichten van organisaties van openbaar belang (auditverordening) (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EU) nr. 537/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 betreffende specifieke eisen voor de wettelijke controles van financiële overzichten van organisaties van openbaar belang en tot intrekking van Besluit 2005/909/EG van de Commissie (PB L 158 van 27.5.2014, blz. 77-112).

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EU) nr. 537/2014 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Richtlijn (EU) 2022/2464 van het Europees Parlement en de Raad van 14 december 2022 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 537/2014, Richtlijn 2004/109/EG, Richtlijn 2006/43/EG en Richtlijn 2013/34/EU, met betrekking tot duurzaamheidsrapportering door ondernemingen (PB L 322 van 16.12.2022, blz. 15-80).

Verslag van de commissie aan het Europees Parlement, de Raad, de Europese Centrale Bank en het Europees Comité voor systeemrisico’s over de ontwikkelingen op de EU-markt voor het verrichten van wettelijke controles van organisaties van openbaar belang overeenkomstig artikel 27 van Verordening (EU) nr. 537/2014 (COM(2021) 29 final, 28.1.2021).

Richtlijn 2006/43/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2006 betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen en geconsolideerde jaarrekeningen, tot wijziging van de Richtlijnen 78/660/EEG en 83/349/EEG van de Raad en houdende intrekking van Richtlijn 84/253/EEG van de Raad (PB L 157 van 9.6.2006, blz. 87-107).

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 20.11.2023