BIJLAGE A

TRIGGERLIJST ALS BEDOELD IN DE ALGEMENE NOTEN

BIJ DE RICHTSNOEREN

1.

Het doel van de controles mag niet worden omzeild door de overdracht van bestanddelen. Elke regering moet elke mogelijke maatregel nemen om deze doelstelling te bereiken en moet blijven streven naar een werkzame definitie van bestanddelen, die door alle leveranciers kan worden gebruikt.

2.

Onder verwijzing naar punt 9 b), onder 2), van deze richtsnoeren dient onder hetzelfde type te worden verstaan, het geval waarin het ontwerp, de constructie of de bedrijfsprocessen gebaseerd zijn op dezelfde of vergelijkbare fysische of chemische processen als die welke in de triggerlijst zijn vermeld.

3.

De leveranciers erkennen de nauwe band, in het geval van bepaalde processen voor de scheiding van isotopen, tussen inrichtingen, uitrusting en technologie voor de verrijking van uraan, en die voor de scheiding van isotopen van „andere elementen” voor onderzoeks-, medische en andere niet-nucleaire industriële doeleinden. In dat verband dienen de leveranciers zorgvuldig hun wettelijke maatregelen, zoals regelingen inzake uitvoervergunningen, de indeling van informatie/ technologie en beveiligingspraktijken, ten aanzien van activiteiten inzake de scheiding van isotopen van „andere elementen” te evalueren om ervoor te zorgen dat passende beveiligingsmaatregelen worden toegepast, zoals gewaarborgd. De leveranciers erkennen dat, in welbepaalde gevallen, passende beveiligingsmaatregelen voor activiteiten inzake de scheiding van isotopen van „andere elementen” in essentie dezelfde zullen zijn als die voor de verrijking van uraan. (Zie inleidende noot in deel 5 van de triggerlijst.) Overeenkomstig punt 17 a) van deze richtsnoeren plegen de leveranciers indien nodig onderling overleg om eenvormige beleidslijnen en procedures inzake de overdracht en beveiliging van inrichtingen, uitrusting en technologie voor de scheiding van isotopen van „andere elementen” te bevorderen. De leveranciers dienen tevens de vereiste voorzorgen te nemen in gevallen waarin uitrusting en technologie die is afgeleid van uraanverrijkingsprocessen, worden gebruikt voor andere niet-nucleaire doeleinden, bijvoorbeeld in de chemische industrie.

TECHNOLOGIECONTROLES

De overdracht van „technologie” die rechtstreeks verband houdt met een product in de lijst, wordt onderworpen aan dezelfde mate van toezicht en controle als het product zelf, voor zover toegestaan door de nationale wetgeving.

Het controleregime inzake de overdracht van „technologie” is niet van toepassing op informatie die „voor iedereen beschikbaar” is, en op „fundamenteel wetenschappelijk onderzoek”.

Naast een controleregime inzake de overdracht van „technologie” in verband met de niet-verspreiding van kernwapens, dienen de leveranciers zich te beijveren voor de bescherming van dergelijke technologie voor het ontwerp, de constructie en de werking van installaties van de triggerlijst, rekening houdend met het risico van terroristische aanslagen, en dienen zij er bij de ontvangers op aan te dringen dit eveneens te doen.

PROGRAMMATUURCONTROLES

De overdracht van „programmatuur” die rechtstreeks verband houdt met een product in de lijst, wordt onderworpen aan dezelfde mate van toezicht en controle als het product zelf, voor zover toegestaan door de nationale wetgeving.

Het controleregime inzake de overdracht van „programmatuur” is niet van toepassing op informatie die „voor iedereen beschikbaar” is, en op „fundamenteel wetenschappelijk onderzoek”.

DEFINITIES

„Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek” — Experimenteel of theoretisch werk dat hoofdzakelijk wordt gedaan om nieuwe kennis te verkrijgen over de fundamentele beginselen van verschijnselen of waarneembare feiten, en dat in eerste instantie niet is gericht op een bepaald praktisch doel of oogmerk.

„Ontwikkeling” heeft betrekking op alle fasen voorafgaand aan de „productie”, zoals: — ontwerp — ontwerponderzoek — ontwerpanalyse — ontwerpideeën — assemblage en testen van prototypen — proefproductieplannen — ontwerpgegevens — het vertalen van ontwerpgegevens in een product — ontwerp van configuraties — integratieontwerp — opmaak

„Voor iedereen beschikbaar” betekent in dit verband „technologie” of „programmatuur” die zonder beperkingen aan de verdere verspreiding daarvan beschikbaar is gesteld. (Auteursrechtelijke beperkingen hebben niet tot gevolg dat „technologie” of „programmatuur” niet langer „voor iedereen beschikbaar” is.)

„Microprogramma's” — een reeks elementaire instructies die in een speciaal geheugen wordt bewaard en waarvan de uitvoering wordt gestart door de invoer van de bijbehorende verwijsopdracht in het instructieregister.

„Andere elementen” — alle elementen, met uitzondering van waterstof, uraan en plutonium.

„Productie”: alle productiestadia, zoals: — constructie — productie-engineering — fabricage — integratie — assemblage (monteren) — inspectie — testen — kwaliteitsborging

„Programma” — een reeks instructies om een proces uit te voeren in een door een elektronische computer uitvoerbare vorm, of om het in dergelijke vorm om te zetten.

„Programmatuur” — een verzameling van één of meer „programma's” of „microprogramma's”, vastgelegd op enig tastbaar medium.

„Technische bijstand” kan worden verleend in de vorm van instructie, vaardigheden, opleiding, praktijkkennis en advies. Noot: „Technische bijstand” kan gepaard gaan met de overdracht van „technische gegevens”.

„Technische gegevens” kunnen onder meer bestaan in blauwdrukken, plannen, diagrammen, modellen, formules, technische ontwerpen en specificaties, handboeken en instructies, in geschreven vorm of vastgelegd op andere media of apparaten zoals schijf, magneetband of leesgeheugens (rom's).

Onder „technologie” wordt verstaan, specifieke informatie die nodig is voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van een in de lijst vermeld product. De informatie kan de vorm aannemen van „technische gegevens” of „technische bijstand”.

„Gebruik” — bediening, installatie (met inbegrip van installatie ter plaatse), onderhoud (controle), reparatie, revisie en opknappen.

MATERIAAL EN UITRUSTING

1.   Basismateriaal en speciaal splijtbaar materiaal

Als gedefinieerd in artikel XX van het Statuut van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie:

1.1.

„Basismateriaal” Onder „basismateriaal” wordt verstaan, uraan dat het mengsel van de in de natuur voorkomende isotopen bevat; uraan waaraan het isotoop 235 is onttrokken; thorium; elk van de bovengenoemde stoffen in de vorm van metaal, legering, scheikundige samenstelling of scheikundig concentraat; elk ander materiaal dat een of meer der bovengenoemde stoffen bevat in die concentratie als de Raad van Beheer van tijd tot tijd zal vaststellen; alsmede zulk ander materiaal als de Raad van Beheer van tijd tot tijd zal bepalen.

1.2.

„Speciaal splijtbaar materiaal” i) Onder „speciaal splijtbaar materiaal” wordt verstaan, plutonium-239; uraan-233; „uraan verrijkt in de isotopen 235 of 233”; elk materiaal dat een of meer van de bovengenoemde stoffen bevat; alsmede zulk ander splijtbaar materiaal als de Raad van Beheer van tijd tot tijd zal bepalen; de uitdrukking „speciaal splijtbaar materiaal” omvat evenwel geen basismateriaal. ii) Onder „uraan verrijkt in de isotopen 235 of 233” wordt verstaan, uraan dat de isotopen 235 of 233 of beide bevat in zulk een hoeveelheid dat de verhouding van de totale hoeveelheid van deze isotopen tot het isotoop 238 groter is dan de verhouding van het isotoop 235 tot het isotoop 238 zoals dat in de natuur voorkomt. Voor de toepassing van deze richtsnoeren vallen hieronder evenwel niet producten als vermeld in punt a) hieronder, en de uitvoer van basismateriaal of speciaal splijtbaar materiaal naar een bepaald land van ontvangst, over een periode van 12 maanden, in hoeveelheden lager dan de grenzen genoemd in punt b) hieronder: a) plutonium met een isotopenconcentratie van meer dan 80 % plutonium-238. Speciaal splijtbaar materiaal, wanneer deze in de orde van grootte van een gram of minder aangewend worden als sensor in instrumenten; en basismateriaal waarvoor de overheid de zekerheid heeft dat het uitsluitend in het kader van niet-nucleaire activiteiten wordt gebruikt, bijvoorbeeld voor de productie van legeringen of keramische materialen; b) speciaal splijtbaar materiaal 50 effectieve grammen; Natuurlijk uraan 500 kilogrammen; Verarmd uraan 1 000 kilogrammen; en thorium 1 000 kilogrammen.

2.   Uitrusting en niet-nucleair materiaal

De van overheidswege goedgekeurde omschrijving van delen van uitrusting en niet-nucleair materiaal is als volgt (uit praktische overwegingen worden hoeveelheden onder de niveaus vermeld in bijlage B als niet-significant beschouwd):

2.1.	Kernreactoren en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting, alsook onderdelen daarvan (zie bijlage B, afdeling 1.);

2.2.	Niet-nucleair materiaal voor reactoren (zie bijlage B, afdeling 2.);

2.3.	Inrichtingen voor de opwerking van bestraalde splijtstofelementen en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting (zie bijlage B, afdeling 3.);

2.4.	Inrichtingen voor de productie van splijtstofelementen voor kernreactoren en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting (zie bijlage B, afdeling 4.);

2.5.	Inrichtingen voor de scheiding van isotopen van natuurlijk uraan, verarmd uraan of speciaal splijtbaar materiaal en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting, andere dan analyse-instrumenten (zie bijlage B, afdeling 5.);

2.6.	Inrichtingen voor de productie of concentratie van zwaar water, deuterium en deuteriumverbindingen en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting (zie bijlage B, afdeling 6.);

2.7.

Inrichtingen voor de omzetting van uraan en plutonium bestemd om te worden gebruikt bij de productie van splijtstofelementen en de scheiding van uraanisotopen als gedefinieerd in respectievelijk afdeling 4 en afdeling 5, en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting (zie bijlage B, afdeling 7.).

BIJLAGE B

VERDUIDELIJKING VAN PRODUCTEN VAN DE TRIGGERLIJST

(als vermeld in afdeling 2 van MATERIALEN EN UITRUSTING van bijlage A)

1.   Kernreactoren en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting en onderdelen daarvan

INLEIDENDE NOOT

De diverse types kernreactoren kunnen worden gekenmerkt door de gebruikte moderatorstof (bijvoorbeeld grafiet, zwaar water, licht water, geen), het neutronenspectrum daarin (bijvoorbeeld thermisch, snel), het type koelmiddel dat wordt gebruikt (bijvoorbeeld water, vloeibaar metaal, gesmolten zout, gas), of door hun functie of type (bijvoorbeeld kernreactoren, onderzoeksreactoren, testreactoren). Het is de bedoeling dat al deze types kernreactoren vallen onder het toepassingsgebied van deze rubriek en, waar van toepassing, alle subrubrieken daarvan. Deze rubriek is niet van toepassing op fusiereactoren.

1.1.   Volledige kernreactoren

Kernreactoren met een zodanige werking dat zij een beheerste zichzelf onderhoudende kettingreactie van kernsplijting handhaven.

TOELICHTENDE NOOT

Een „kernreactor” omvat in principe de delen in of rechtstreeks bevestigd aan het reactorvat, de uitrusting die het vermogensniveau in de kern regelt, alsmede de onderdelen die gewoonlijk het primaire koelmiddel van de reactorkern bevatten, daarmee in rechtstreeks contact komen of dit regelen.

UITVOER

De uitvoer van alle belangrijke producten binnen dit bereik mag uitsluitend conform de procedures van de richtsnoeren plaatsvinden. De individuele producten binnen dit functioneel gedefinieerde bereik die uitsluitend conform de procedures van de richtsnoeren mogen worden uitgevoerd, staan vermeld in de punten 1.2 tot en met 1.11. De regering behoudt zich het recht voor de procedures van de richtsnoeren toe te passen op andere producten binnen dit functioneel gedefinieerde bereik.

1.2.   Reactorvaten

Metalen vaten, of belangrijke in een werkplaats gefabriceerde onderdelen ervan, die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd als omhulsel van de kern van een kernreactor als gedefinieerd in punt 1.1, alsmede relevante inwendige delen van kernreactoren als gedefinieerd in punt 1.8.

TOELICHTENDE NOOT

Punt 1.2 heeft betrekking op reactorvaten, ongeacht de druk, en omvat reactordrukvaten en calandria's. Het deksel van een reactorvat valt onder punt 1.2 als belangrijk in een werkplaats gefabriceerd onderdeel van een drukvat.

1.3.   Machines om splijtstof in een kernreactor aan of af te voeren

Bedieningsapparatuur, speciaal ontworpen of vervaardigd om splijtstof in een kernreactor als gedefinieerd in punt 1.1. aan of af te voeren.

TOELICHTENDE NOOT

Bovenvermelde producten zijn geschikt voor operaties in bedrijf of uitgerust met technisch geavanceerde voorzieningen voor het positioneren of aligneren om complexe brandstofmanipulaties in uitgeschakelde toestand mogelijk te maken, bijvoorbeeld operaties waarbij direct zicht op of toegang tot de splijtstof normalerwijze niet mogelijk is.

1.4.   Regelstaven en -apparatuur voor kernreactoren

Speciaal ontworpen of vervaardigde staven en draag- of ophangconstructies daarvoor, mechanismen voor het besturen van de regelstaven of buizen voor het geleiden van de regelstaven voor de beheersing van het splijtingsproces in een kernreactor als gedefinieerd in punt 1.1.

1.5.   Reactordrukbuizen

Buizen die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd om dienst te doen als houder van zowel de splijtstofelementen als het primaire koelmiddel in een kernreactor als gedefinieerd punt 1.1.

TOELICHTENDE NOOT

Drukbuizen zijn een onderdeel van splijtstofkanalen die zijn ontworpen om bij hoge druk (soms meer dan 5 MPa) te werken.

1.6.   Splijtstofbekleding

Buizen (of samenstellen van buizen) van zirkoniummetaal of zirkoniumlegeringen die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd voor gebruik als splijtstofbekleding in een reactor als gedefinieerd in punt 1.1, in hoeveelheden van meer dan 10 kg.

NB:	Voor drukbuizen van zirkonium zie 1.5. Voor calandriabuizen zie 1.8.

TOELICHTENDE NOOT

Buizen van zirkoniummetaal of zirkoniumlegeringen voor gebruik in een kernreactor bestaan uit zirkonium waarin de gewichtsverhouding tussen hafnium en zirkonium minder is dan 1:500.

1.7.   Koel- of circulatiepompen voor het primaire koelmiddel

Pompen of circulatiepompen die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd voor het doen circuleren van het primaire koelmiddel van kernreactoren als gedefinieerd in punt 1.1.

TOELICHTENDE NOOT

Speciaal ontworpen of vervaardigde koel- of circulatiepompen omvatten pompen voor watergekoelde reactoren, circulatiepompen voor gasgekoelde reactoren, en elektromagnetische en mechanische pompen voor vloeibaar-metaalgekoelde reactoren. Deze uitrusting kan pompen omvatten met uitgebreide afdichtingssystemen of meervoudige afdichtingssystemen om lekkage van het primaire koelmiddel te voorkomen, pompen met ingekapselde rotor en pompen met traagheidssystemen. Deze definitie omvat pompen die zijn gecertificeerd volgens Section III, Division I, Subsection NB (Class 1 components) van de American Society of Mechanical Engineers (ASME) Code, of gelijkwaardige normen.

1.8.   Inwendige delen van kernreactoren

„Inwendige delen van kernreactoren”, speciaal ontworpen of vervaardigd voor gebruik in een kernreactor als gedefinieerd in punt 1.1. Hiertoe behoren bijvoorbeeld draagconstructies voor de reactorkern, brandstofkanalen, calandriabuizen, hitteschilden, keerschotten, roosterplaten van de reactorkern en diffusorplaten.

TOELICHTENDE NOOT

„Inwendige delen van kernreactoren” zijn grote structuren binnen een reactorvat die één of meer functies hebben, zoals ondersteuning van de kern, handhaving van de splijtstofafstelling, sturing van het primaire koelmiddel, het verschaffen van stralingsschermen voor het reactorvat, en de besturing van instrumentatie in de kern.

1.9.   Warmtewisselaars

a)	Stoomgeneratoren, speciaal ontworpen of vervaardigd voor gebruik in het primaire of secundaire koelmiddelcircuit van een kernreactor als gedefinieerd in punt 1.1.

b)	Overige warmtewisselaars, speciaal ontworpen of vervaardigd voor gebruik in het primaire koelmiddelcircuit van een kernreactor als gedefinieerd in punt 1.1.

TOELICHTENDE NOOT

Stoomgeneratoren zijn speciaal ontworpen of vervaardigd om de in de reactor gegenereerde warmte af te geven aan het voedingwater voor de opwekking van stoom. In het geval van een snelle reactor met een secundaire koelmiddelkring bevindt de stoomgenerator zich in het secundaire circuit.

In een gasgekoelde reactor kan een warmtewisselaar worden gebruikt om warmte af te geven aan een secundaire gaskringloop die een gasturbine aandrijft.

De reikwijdte van de controle voor deze rubriek heeft geen betrekking op warmtewisselaars voor de ondersteuningssystemen van de reactor, bijvoorbeeld het noodkoelsysteem of het koelsysteem voor de afvoer van vervalwarmte.

1.10.   Neutronendetectoren

Speciaal ontworpen of vervaardigde neutronendetectoren voor het bepalen van de niveaus van de neutronenflux in de kern van een kernreactor als gedefinieerd in punt 1.1.

TOELICHTENDE NOOT

De reikwijdte van deze rubriek omvat detectoren binnen en buiten de kern die fluxniveaus meten in een breed bereik, doorgaans van 104 neutronen per cm2 per seconde tot 1010 neutronen per cm2 per seconde of meer. Buiten de kern heeft betrekking op instrumenten buiten de kern van een reactor als gedefinieerd in punt 1.1, maar binnen het biologische scherm.

1.11.   Externe hitteschilden

„Externe hitteschilden”, speciaal ontworpen of vervaardigd voor gebruik in een kernreactor als gedefinieerd in punt 1.1, ter vermindering van warmteverlies en ter bescherming van het insluitingsvat.

TOELICHTENDE NOOT

„Externe hitteschilden” zijn grote structuren die over het reactorvat zijn geplaatst en die warmteverlies van de reactor verminderen en de temperatuur binnen het insluitingsvat verlagen.

2.   Niet-nucleaire materialen voor reactoren

2.1.   Deuterium en zwaar water

Deuterium, zwaar water (deuteriumoxide) en elke andere deuteriumverbinding waarin de verhouding tussen deuterium- en waterstofatomen groter is dan 1:5 000 voor gebruik in een kernreactor als gedefinieerd in punt 1.1, in hoeveelheden van meer dan 200 kg deuteriumatomen voor elk ontvangend land over elke willekeurige periode van twaalf maanden.

2.2.   Grafiet voor nucleaire toepassingen

Grafiet met een zuiverheid beter dan 5 delen ppm boorequivalent en met een dichtheid groter dan 1,50 g/cm voor gebruik in een kernreactor als gedefinieerd in punt 1.1, in hoeveelheden groter dan 1 kg.

TOELICHTENDE NOOT

Wat de controle op de uitvoer betreft, bepaalt de regering of de uitvoer van grafiet dat aan bovenstaande specificaties voldoet, al dan niet bestemd is voor gebruik in kernreactoren.

Boorequivalent (BE) kan experimenteel worden bepaald of berekend als de som van BEz voor onzuiverheden (met uitzondering van BEkoolstof aangezien koolstof niet wordt beschouwd als een onzuiverheid) met inbegrip van boor, waarbij geldt:

BEz (ppm) = CF × concentratie van element Z (in ppm);

CF is de conversiefactor: (σz × AB) gedeeld door (σB × Az); σB en σz zijn de doorsneden voor de vangst van thermische neutronen (in barn) voor respectievelijk natuurlijk voorkomend boor en

element Z; en AB en Az zijn de atoommassa's van respectievelijk natuurlijk voorkomend boor en element Z.

3.   Inrichtingen voor de opwerking van bestraalde splijtstofelementen en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting

INLEIDENDE NOOT

Bij de opwerking van bestraalde splijtstof worden plutonium en uraan gescheiden van sterk radioactieve splijtingsproducten en andere transurane elementen. Deze scheiding kan met verschillende technische procedés worden bereikt. In de loop van de jaren is het purexproces echter het meest gebruikte en aanvaarde procedé geworden. Het purexproces bestaat uit het oplossen van bestraalde splijtstof in salpeterzuur, gevolgd door de scheiding van het uraan, het plutonium en de splijtingsproducten door vloeistofextractie waarbij een mengsel van tributylfosfaat in een organisch oplosmiddel wordt gebruikt.

Purexinstallaties hebben procesfuncties die vergelijkbaar zijn, bijvoorbeeld fijnhakken van bestraalde splijtstofelementen, oplossen van de splijtstof, vloeistofextractie en opslag van procesvloeistoffen. Er kan uitrusting zijn om uraannitraat langs thermische weg te denitrificeren, plutoniumnitraat om te zetten in oxide of metaal en het effluent dat splijtingsproducten bevat om te zetten in een vorm die geschikt is voor langdurige opslag of opberging. Het specifieke type en de configuratie van de uitrusting voor deze functies kunnen echter verschillen voor verschillende purexinstallaties om diverse redenen, zoals het type en de hoeveelheid op te werken bestraalde splijtstof en de beoogde bestemming van de teruggewonnen materialen en de veiligheids- en onderhoudsfilosofie waar bij het ontwerp van de installatie van is uitgegaan.

Een „inrichting voor het opwerken van bestraalde splijtstofelementen” omvat de uitrusting en onderdelen die in de regel rechtstreeks in aanraking komen met de bestraalde splijtstof en de voornaamste processtromen van nucleair materiaal en splijtingsproducten en deze rechtstreeks regelen.

Deze processen, met inbegrip van volledige systemen voor de conversie van plutonium en de productie van plutoniummetaal, kunnen worden geïdentificeerd aan de hand van de maatregelen die zijn genomen om kriticiteit (bijvoorbeeld door middel van de geometrie), blootstelling aan straling (bijvoorbeeld door middel van afscherming) en toxiciteitsgevaren (bijvoorbeeld door middel van insluiting) te voorkomen.

UITVOER

Alle belangrijke producten binnen dit bereik worden uitsluitend conform de procedures van de richtsnoeren uitgevoerd.

De regering behoudt zich het recht voor de procedures van de richtsnoeren toe te passen op andere producten binnen het onderstaande functioneel gedefinieerde bereik.

In de zinsnede „en speciaal ontworpen of vervaardigde uitrusting” voor het opwerken van bestraalde splijtstofelementen zijn de volgende delen van de uitrusting begrepen:

3.1.   Hakmachines voor bestraalde splijtstofelementen

Op afstand bediende uitrusting, speciaal ontworpen of vervaardigd voor gebruik in een opwerkingsinrichting als hierboven beschreven en bestemd voor het snijden, hakken of knippen van bestraalde splijtstofpakketten, -bundels of -staven.

TOELICHTENDE NOOT

Deze uitrusting doorbreekt de bekleding van de splijtstof om het bestraalde nucleaire materiaal in oplossing te brengen. Speciaal ontworpen metaalscharen worden het meest algemeen gebruikt, hoewel ook geavanceerde uitrusting, bijvoorbeeld lasers, kan worden gebruikt.

3.2.   Oplostanks

Kritisch veilige tanks (bijvoorbeeld ring- of plaattanks met een kleine diameter), speciaal ontworpen of vervaardigd voor gebruik in een opwerkingsinrichting als hierboven omschreven, bestemd voor het oplossen van bestraalde splijtstof, die bestand zijn tegen hete, sterk corrosieve vloeistoffen en die op afstand gevuld en onderhouden kunnen worden.

TOELICHTENDE NOOT

Oplostanks zijn normaliter bestemd voor de fijngehakte verbruikte splijtstof. In deze kritisch veilige tanks wordt het bestraalde nucleaire materiaal opgelost in salpeterzuur en worden de resterende omhullingen uit de processtroom verwijderd.

3.3.   Vloeistofextractors en uitrusting voor vloeistofextractie

Speciaal ontworpen of vervaardigde vloeistofextractors, zoals gestapelde kolommen of pulskolommen, mengers-ontmengers of centrifugale contactors voor gebruik in een inrichting voor de opwerking van bestraalde splijtstof. Vloeistofextractors moeten bestand zijn tegen de corrosieve werking van salpeterzuur. Vloeistofextractors worden normaliter volgens extreem hoge normen (waaronder speciale las-, keurings-, kwaliteitsborgings- en kwaliteitscontroletechnieken) vervaardigd van roestvrij staal met een laag koolstofgehalte, titaan, zirkonium of andere hoogwaardige materialen.

TOELICHTENDE NOOT

Vloeistofextractors ontvangen de oplossing van bestraalde splijtstof van de oplostanks en de organische oplossing die uraan, plutonium en splijtingsproducten scheidt. Uitrusting voor vloeistofextractie wordt normaliter ontworpen om aan strikte bedrijfsparameters te voldoen, bijvoorbeeld lange levensduur zonder onderhoudseisen of gemakkelijk te vervangen, eenvoudige bediening en regeling en aanpasbaarheid aan variaties in de procesomstandigheden.

3.4.   Chemische voorraad- of opslagvaten

Speciaal ontworpen of vervaardigde voorraad- of opslagvaten voor het gebruik in een inrichting voor de opwerking van bestraalde splijtstof. De voorraad- of opslagvaten moeten bestand zijn tegen de corrosieve werking van salpeterzuur. De voorraad- of opslagvaten worden normaliter gefabriceerd van materialen als roestvrij staal met een laag koolstofgehalte, titaan of zirkonium of andere hoogwaardige materialen. Voorraad- of opslagvaten kunnen worden ontworpen om op afstand te worden bediend en onderhouden en kunnen de volgende kenmerken bezitten om de nucleaire kriticiteit te beheersen:

1)	wanden of inwendige structuren met een boorequivalent van ten minste 2 %, of

2)	een maximumdiameter van 175 mm (7 inch) voor cilindrische vaten, of

3)	een maximumbreedte van 75 mm (3 inch) voor rechthoekige of ringvormige vaten.

TOELICHTENDE NOOT

De vloeistofextractiestap resulteert in drie grote vloeistofstromen. Voorraad- of opslagvaten worden gebruikt voor de verdere verwerking van deze drie processtromen, en wel als volgt:

a)	De zuivere uraannitraatoplossing wordt geconcentreerd door indamping en in een denitrificatieproces omgezet in uraanoxide. Dit oxide wordt opnieuw gebruikt in de splijtstofkringloop.

b)	De oplossing van hoogradioactieve splijtingsproducten wordt normaliter geconcentreerd door verdamping en opgeslagen als concentraat. Dit concentraat kan vervolgens worden ingedampt en omgezet in een vorm die geschikt is voor opslag of opberging.

c)

de zuivere plutoniumnitraatoplossing wordt geconcentreerd en opgeslagen alvorens naar volgende processtappen te worden overgebracht. Vooral voorraad- of opslagvaten voor plutoniumoplossingen worden ontworpen om kriticiteitsproblemen te vermijden die het gevolg zijn van veranderingen in de concentratie en vorm van deze stroom.

3.5.   Neutronenmeetsystemen voor procesbeheersing

Neutronenmeetsystemen, speciaal ontworpen of vervaardigd voor integratie en gebruik met systemen voor geautomatiseerde procesbeheersing in een inrichting voor het opwerken van bestraalde splijtstofelementen.

TOELICHTENDE NOOT

Deze systemen laten toe actieve en passieve neutronenmeting en discriminatie uit te voeren om de hoeveelheid en de samenstelling van splijtstoffen te bepalen. Het volledige systeem bestaat uit een neutronengenerator, een neutronendetector, versterkers en elektronica voor signaalverwerking.

Tot deze rubriek behoren geen instrumenten voor neutronendetectie en -meting die zijn ontworpen voor de verantwoording en de controle van nucleair materiaal, noch voor enige andere toepassing die geen verband houdt met de integratie en het gebruik van systemen voor geautomatiseerde procesbeheersing in een inrichting voor de opwerking van bestraalde splijtstofelementen.

4.   Inrichtingen voor de vervaardiging van splijtstofelementen voor kernreactoren en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting

INLEIDENDE NOOT

Splijtstofelementen worden vervaardigd uit een of meer van de basismaterialen of speciale splijtbare materialen die worden vermeld in MATERIAAL EN UITRUSTING van deze bijlage. Voor oxidische splijtstoffen, het meest voorkomende type splijtstof, wordt uitrusting voor het persen van tabletten, sinteren, malen en granulometrische kwaliteitscontrole gebruikt. Gemengde oxidische splijtstoffen worden behandeld in handschoenkasten (of een gelijkwaardige insluiting) totdat zij in de bekleding zijn ingesloten. In alle gevallen wordt de splijtstof hermetisch ingesloten in een gepaste bekleding die is ontworpen als het eerste omhulsel waarin de splijtstof is vervat, opdat de reactor naar behoren kan werken en veilig is. Tevens moet er in alle gevallen voor worden gezorgd dat de processen, procedures en uitrusting nauwkeurig volgens extreem hoge normen worden gecontroleerd met het oog op voorspelbare en veilige splijtstofprestaties.

TOELICHTENDE NOOT

In de zinsnede „en speciaal ontworpen of vervaardigde uitrusting” voor de vervaardiging van splijtstofelementen is uitrusting begrepen die:

a)	in de regel in rechtstreeks contact komt met de productiestroom van nucleair materiaal of deze rechtstreeks verwerkt of reguleert;

b)	zorgt voor de afdichting van het nucleaire materiaal in de splijtstofstaaf;

c)	de goede staat van de bekleding of van de afdichting van de splijtstofstaaf controleert;

d)	de eindbehandeling van de afgesloten splijtstof controleert; of

e)	wordt gebruikt voor het verzamelen van splijtstofelementen voor reactoren.

Die uitrusting of uitrustingssystemen kunnen bijvoorbeeld het volgende omvatten:

1)	volautomatische inspectiestations voor splijtstoftabletten die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd om de uiteindelijke afmetingen en de oppervlakteonvolkomenheden van de splijtstoftabletten te controleren;

2)	automatische lasmachines die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd om deksels op de splijtstofpennen (of -staven) te lassen;

3)	automatische test- en inspectiestations die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd om de goede staat van gesloten splijtstofpennen (of -staven) te controleren;

4)	systemen die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd om bekleding voor splijtstofstaven te fabriceren.

Product 3 omvat in de regel uitrusting voor: a) onderzoek van de lasverbindingen van de deksels van de pennen (of staven) met röntgenstralen, b) opsporing van heliumlekken bij pennen (of staven) die onder druk staan, en c) het scannen van de pennen (of staven) met gammastralen om te controleren of de splijtstoftabletten binnenin correct geladen zijn.

5.   Inrichtingen voor de scheiding van isotopen van natuurlijk uraan, verarmd uraan of speciaal splijtbaar materiaal en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting, andere dan analyse-instrumenten

INLEIDENDE NOOT

Inrichtingen, uitrusting en technologie voor de scheiding van uraanisotopen hebben in veel gevallen een nauwe band met inrichtingen, uitrusting en technologie voor de scheiding van isotopen van „andere elementen”. In bijzondere gevallen gelden de controles van punt 5 ook voor inrichtingen en uitrusting, bedoeld voor de scheiding van isotopen van „andere elementen”. Die controles van inrichtingen en uitrusting voor de scheiding van isotopen van „andere elementen” vormen een aanvulling op de controles van inrichtingen en uitrusting die speciaal zijn ontworpen en vervaardigd voor de verwerking, het gebruik of de productie van speciaal splijtbaar materiaal dat onder de triggerlijst valt. Die in punt 5 opgenomen aanvullende controles voor gebruik met betrekking tot „andere elementen” gelden niet voor de elektromagnetische isotopenscheidingsprocessen, die worden behandeld in deel 2 van de richtsnoeren.

Processen waarvoor de controles van punt 5 op dezelfde wijze gelden, ongeacht of het bedoelde gebruik de scheiding is van isotopen van uraan of van „andere elementen”, zijn: gascentrifuge, gasdiffusie, het plasmascheidingsproces, en aerodynamische processen.

Voor een aantal processen hangt het verband met de scheiding van uraanisotopen af van het element dat wordt gescheiden. Die processen zijn: op lasertechnieken gebaseerde processen (bv. scheiding van isotopen met moleculaire lasers en scheiding van isotopen met atomairedamplasers), chemische uitwisseling en ionenuitwisseling. De leveranciers moeten die processen daarom per geval evalueren om dienovereenkomstig controles van punt 5 te kunnen toepassen op gebruik met betrekking tot „andere elementen”.

In de zinsnede „speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting, andere dan analyse-instrumenten” voor de scheiding van uraanisotopen zijn begrepen:

5.1.   Gascentrifuges en samenstellingen en onderdelen die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd voor gebruik in gascentrifuges

INLEIDENDE NOOT

Een gascentrifuge bestaat in de regel uit één of meer dunwandige cilinders met een diameter tussen 75 mm en 650 mm die in een vacuüm worden geplaatst en ronddraaien met een hoge omtreksnelheid van circa 300 m/s of meer, waarbij de centrale as verticaal geplaatst is. Om de hoge snelheid te bereiken moeten de constructiematerialen van de roterende onderdelen een hoge sterkte/dichtheidsverhouding hebben en moet de rotoropstelling, en dus ook de afzonderlijke onderdelen daarvan, volgens zeer nauwe toleranties worden vervaardigd om de onbalans te minimaliseren. In tegenstelling tot andere centrifuges wordt de gascentrifuge voor uraanverrijking gekenmerkt door de aanwezigheid van één of meer roterende schijfvormige keerschotten in de rotorkamer en een stationaire buisconfiguratie voor het aan- en afvoeren van het UF6-gas met ten minste drie afzonderlijke kanalen waarvan er twee zijn verbonden met inlaatstukken die vanaf de rotoras naar de buitenzijde van de rotorkamer lopen. In het vacuüm bevinden zich eveneens een aantal kritische onderdelen die niet roteren en die, hoewel zij speciaal ontworpen zijn, niet moeilijk te vervaardigen zijn en evenmin worden vervaardigd van unieke materialen. Voor een centrifuge-installatie is evenwel een groot aantal van deze onderdelen vereist, zodat de hoeveelheden een belangrijke indicatie voor het eindgebruik kunnen opleveren.

5.1.1.   Roterende onderdelen

a)

Complete rotoren: dunwandige cilinders, of een aantal onderling verbonden dunwandige cilinders, vervaardigd van één of meer van de materialen met een hoge sterkte/dichtheidsverhouding als omschreven in de TOELICHTENDE NOOT bij dit punt. Voor onderling verbonden cilinders geldt dat zij zijn samengevoegd met behulp van flexibele balgen of ringen als omschreven in 5.1.1, onder c). In zijn uiteindelijke vorm is de rotor voorzien van één of meer inwendige keerschotten en deksels als omschreven in punt 5.1.1, onder d) en e). Het is echter mogelijk dat het volledige samenstel slechts gedeeltelijk geassembleerd wordt geleverd.

b)	Rotorbuizen: speciaal ontworpen of vervaardigde dunwandige cilinders met een dikte van 12 mm of minder, een diameter tussen 75 mm en 650 mm en vervaardigd van één of meer van de materialen met een hoge sterkte/dichtheidsverhouding als omschreven in de TOELICHTENDE NOOT bij dit punt.

c)

Ringen of balgen: speciaal ontworpen of vervaardigde onderdelen om een rotorbuis op bepaalde plaatsen te verstevigen of om een aantal rotorbuizen samen te voegen. Een balg is een korte cilinder met een wanddikte van 3 mm of minder, een diameter tussen 75 mm en 650 mm, voorzien van een spiraal en vervaardigd van één of meer van de materialen met een hoge sterkte/ dichtheidsverhouding als omschreven in de TOELICHTENDE NOOT bij dit punt.

d)

Keerschotten: schijfvormige onderdelen met een diameter tussen 75 mm en 650 mm, speciaal ontworpen of vervaardigd om in de rotorbuis van een centrifuge te worden gemonteerd om de aftapkamer te isoleren van de belangrijkste scheidingskamer en in sommige gevallen de circulatie van het UF6-gas in de belangrijkste scheidingskamer van de rotorbuis te bevorderen, vervaardigd van één of meer van de materialen met een hoge sterkte/dichtheidsverhouding als omschreven in de TOELICHTENDE NOOT bij dit punt.

e)

Boven- en onderdeksels: schijfvormige onderdelen met een diameter tussen 75 mm en 650 mm, speciaal ontworpen of vervaardigd om op de uiteinden van een rotorbuis te worden geplaatst en zodoende het UF6 in de rotorbuis opgesloten te houden, en in sommige gevallen om als geïntegreerd onderdeel een element van het bovenste lager (bovendeksel) te ondersteunen, te bevestigen of te bevatten of om de roterende delen van de motor en het onderste lager (onderdeksel) te dragen, vervaardigd van één of meer van de materialen met een hoge sterkte/dichtheidsverhouding als omschreven in de TOELICHTENDE NOOT bij dit punt.

TOELICHTENDE NOOT

De voor roterende onderdelen van centrifuges gebruikte materialen zijn onder meer:

a)	maragingstaal met een maximale treksterkte van 1,95 GPa of meer;

b)	aluminiumlegeringen met een maximale treksterkte van 0,46 GPa of meer;

c)

vezelmateriaal geschikt voor gebruik in composietconstructies met een specifieke modulus van 3,18 × 106 m of meer en een specifieke treksterkte van 7,62 × 104 m of meer („specifieke modulus” is Young's Modulus in N/m2 gedeeld door het soortgelijk gewicht in N/m3; „specifieke treksterkte” is de treksterkte in N/m2 gedeeld door het soortgelijk gewicht in N/m3).

5.1.2.   Statische onderdelen

a)

Magnetische lagers: 1. speciaal ontworpen of vervaardigde lagers, bestaande uit een ringvormige magneet in een behuizing die een dempend medium bevat. De behuizing wordt vervaardigd van een materiaal dat bestand is tegen UF6 (zie de TOELICHTENDE NOOT bij punt 5.2). De magneet is gekoppeld aan een poolschoen of een tweede magneet die aan het bovendeksel beschreven in 5.1.1, onder e), is bevestigd. De magneet kan ringvormig zijn met een verhouding tussen de buiten- en binnendiameter kleiner dan of gelijk aan 1,6:1. De magneet kan een beginpermeabiliteit van 0,15 H/m of meer, of een remanentie van 98,5 % of meer, of een energiedichtheid groter dan 80 kJ/m3 hebben. Naast de gebruikelijke materiaaleigenschappen geldt dat de afwijking van de magnetische assen ten opzichte van de geometrische assen aan zeer kleine toleranties moet voldoen (minder dan 0,1 mm) of dat de homogeniteit van het materiaal van de magneet van groot belang is. 2. Actieve magnetische lagers, speciaal ontworpen of vervaardigd voor gebruik met gascentrifuges. TOELICHTENDE NOOT Deze lagers hebben doorgaans de volgende kenmerken: — ze zijn ontworpen om een rotor die met een frequentiebereik van 600 Hz of hoger draait, gecentreerd te houden, en — ze zijn verbonden met een betrouwbare stroominstallatie en/of een eenheid van ononderbroken stroomtoevoer (UPS), waardoor ze meer dan een uur kunnen werken.

b)

Lagers/dempers: speciaal ontworpen of vervaardigde lagers, bestaande uit een taats/lagerkomsamenstel gemonteerd op een demper. De taats is in de regel een as van gehard staal met een halve bol aan het ene uiteinde en een voorziening om de taats aan het in punt 5.1.1, onder e), omschreven onderdeksel te bevestigen aan het andere uiteinde. Aan de as kan evenwel een hydrodynamisch lager bevestigd zijn. De lagerkom is tabletvormig met een halfronde holte in één oppervlak. Deze onderdelen worden vaak los van de demper geleverd.

c)

Moleculaire pompen: speciaal ontworpen of vervaardigde cilinders met inwendige, machinaal vervaardigde of geëxtrudeerde langwerpige spiraalvormige groeven en inwendige, machinaal vervaardigde boorgaten. Typische afmetingen zijn: binnendiameter: 75 mm tot 650 mm, wanddikte: 10 mm of meer, lengte gelijk aan of groter dan de diameter. De groeven hebben in de regel een rechthoekige doorsnede en een diepte van 2 mm of meer.

d)

Motorstators: speciaal ontworpen of vervaardigde ringvormige stators voor zeer snelle meerfasige wisselstroom-hysteresismotoren (magnetische-weerstandsmotoren) voor synchrone werking in een vacuüm, met een frequentiebereik van 600 Hz of hoger en een vermogen van 40 VA of hoger. De stators kunnen bestaan uit meerfasige wikkelingen op een gelamineerde ijzerkern met geringe verliezen die is samengesteld uit dunne lagen met een typische dikte van 2,0 mm of minder.

e)

Centrifugebehuizingen/houders: speciaal ontworpen of vervaardigde onderdelen om de rotorbuis van een gascentrifuge te bevatten. De behuizing bestaat uit een starre cilinder met een wanddikte tot 30 mm met nauwkeurig afgewerkte uiteinden om de lagers te positioneren en met één of meer flensen voor de bevestiging. De bewerkte uiteinden zijn evenwijdig aan elkaar en staan met een nauwkeurigheid van 0,05 graden of beter loodrecht op de lengteas van de cilinder. De behuizing kan ook een honingraatachtige constructie hebben om plaats te bieden aan een aantal rotorsamenstellen.

f)

Inlaatstukken: speciaal ontworpen of vervaardigde buizen voor extractie van UF6-gas uit de rotorbuis volgens het principe van een Pitot-buis (d.w.z. met een opening die naar de perifere gasstroom in de rotorbuis is gericht, bijvoorbeeld door het uiteinde van een radiaal geplaatste buis om te buigen) die aan het centrale gasextractiesysteem kan worden bevestigd.

5.2.   Speciaal voor gascentrifugeverrijkingsinrichtingen ontworpen of vervaardigde hulpsystemen, uitrusting en onderdelen

INLEIDENDE NOOT

De hulpsystemen, uitrusting en onderdelen voor een gascentrifugeverrijkingsinrichting zijn de systemen om UF6 in de centrifuges te brengen, de afzonderlijke centrifuges met elkaar te verbinden tot cascades (of trappen) om een steeds hogere verrijkingsgraad te bereiken en systemen om het „verrijkte” en het „verarmde” UF6 uit de centrifuges af te voeren, alsmede de uitrusting die nodig is om de centrifuges aan te drijven of de inrichting te regelen.

In de regel wordt UF6 vanuit vaste toestand verdampt in verwarmde autoclaven en in gasvormige toestand naar de centrifuges geleid via de cascadeverdeelleidingen. De stromen „verrijkt” en „verarmd” UF6-gas die van de centrifuges afkomstig zijn, worden eveneens via cascadeverdeelleidingen afgevoerd naar koudevallen (op een temperatuur van ongeveer 203 K (– 70 °C)) waar zij worden gecondenseerd, waarna het UF6 in geschikte containers voor vervoer of opslag wordt overgebracht. Omdat een verrijkingsinrichting vele duizenden centrifuges omvat die in cascades zijn opgesteld, zijn er vele kilometers cascadeverdeelleidingen, met duizenden lasverbindingen en een grote mate van herhaling in de lay-out. De uitrusting, onderdelen en leidingstelsels worden gefabriceerd volgens zeer hoge vacuüm- en schoonheidsnormen.

TOELICHTENDE NOOT

Sommige van de hierboven vermelde producten komen rechtstreeks in aanraking met het UF6-procesgas of regelen rechtstreeks de centrifuges en de stroom van het gas van centrifuge naar centrifuge en cascade naar cascade. Materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6: koper, koperlegeringen, roestvrij staal, aluminium, aluminiumoxide, aluminiumlegeringen, nikkel of legeringen met 60 % of meer nikkel en gefluoreerde koolwaterstofpolymeren.

5.2.1.   Voedingssystemen/systemen voor het afvoeren van verrijkt en verarmd uraan

Speciaal ontworpen of vervaardigde processystemen of uitrusting voor verrijkingsinrichtingen, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6, met inbegrip van:

a)	voedingsautoclaven, ovens of systemen voor het doorvoeren van UF6 naar het verrijkingsproces;

b)	desublimatoren, koudevallen of pompen die gebruikt worden om UF6 uit het verrijkingsproces te verwijderen voor verder transport na verhitting;

c)	stollingsstations of liquefactors die worden gebruikt om UF6 uit het verrijkingsproces te verwijderen door het samen te persen en om te zetten in vloeibare of vaste vorm;

d)	opvangsystemen voor „verrijkt” of „verarmd” uraan om UF6 in containers op te slaan.

5.2.2.   Stelsels van machineverdeelleidingen

Speciaal ontworpen of vervaardigde stelsels van buizen en verdeelleidingen om het UF6 in de centrifugecascades te hanteren. Het leidingennet is in de regel van het type met „drievoudige” verdeelleidingen waarbij elke centrifuge is aangesloten op elk van de drie verdeelleidingen. Het is dan ook sterk repetitief van vorm. Het is volledig vervaardigd van of beschermd met materiaal dat tegen UF6 bestand is (zie de TOELICHTENDE NOOT bij dit punt) en is vervaardigd volgens zeer hoge vacuüm- en schoonheidsnormen.

5.2.3   Speciale afsluit- en regelkleppen

a)	afsluitkleppen, speciaal ontworpen of vervaardigd om in werking te treden in reactie op de aanvoerstromen of de stromen van verrijkt of verarmd UF6 van een individuele gascentrifuge;

b)

afsluit- of regelkleppen met balgafdichting, handmatig of automatisch, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6, met een binnendiameter tussen 10 mm en 160 mm, speciaal ontwikkeld of vervaardigd voor gebruik in hoofd- of hulpsystemen van gascentrifugeverrijkingsinrichtingen.

TOELICHTENDE NOOT

Speciaal ontworpen of vervaardigde kleppen zijn onder meer kleppen met balgafdichtingen, snel reagerende afsluitkleppen, snel reagerende kleppen en andere.

5.2.4.   UF6-massaspectrometers/ionenbronnen

Speciaal ontworpen of vervaardigde massaspectrometers die onlinemonsters kunnen nemen van UF6-gasstromen en die alle onderstaande kenmerken hebben:

1.	320 atomaire massaeenheden (a.m.e.) of meer kunnen meten en een oplossend vermogen hebben dat beter is dan 1 a.m.e. op 320 a.m.e.;

2.	ionenbronnen, vervaardigd van of bekleed met nikkel, nikkel-koperlegeringen met een nikkelgehalte van 60 of meer gewichtsprocent, of nikkel-chroomlegeringen;

3.	ionisatiebronnen die werken met elektronenbeschieting;

4.	een collectorsysteem dat geschikt is voor isotopenanalyse.

5.2.5.   Frequentieomzetters

Frequentieomzetters (ook bekend als convertors of invertors), speciaal ontworpen of vervaardigd voor de voeding van motorstators als gedefinieerd in punt 5.1.2, onder d), of onderdelen en subassemblages hiervoor, die alle onderstaande kenmerken hebben:

1.	een meerfasige frequentieoutput van 600 Hz of hoger; en

2.	hoge stabiliteit (frequentieafwijkingen minder dan 0,2 %).

5.3.   Speciaal ontworpen of vervaardigde assemblages en onderdelen voor gebruik in gasdiffusieverrijkingsinrichtingen

INLEIDENDE NOOT

Bij de scheiding van uraanisotopen door middel van gasdiffusie wordt de belangrijkste technologische assemblage gevormd door een speciale poreuze gasdiffusiebarrière, een warmtewisselaar voor de koeling van het gas (dat door de compressie wordt verwarmd), afsluit- en regelkleppen en pijpleidingen. Aangezien bij de gasdiffusie gebruik wordt gemaakt van uraanhexafluoride (UF6), moeten alle oppervlakken van uitrusting, pijpleidingen en instrumenten (die in aanraking met het gas komen) zijn vervaardigd van materialen die stabiel blijven als zij met UF6 in aanraking komen. Voor een gasdiffusie-installatie zijn een aantal van deze assemblages vereist, zodat de hoeveelheden een belangrijke aanwijzing voor het eindgebruik kunnen opleveren.

5.3.1.   Membranen voor gasdiffusie en materialen daarvoor

a)

Speciaal ontworpen of vervaardigde dunne, poreuze filters met een poriegrootte van 10 – 100 nm, een dikte van 5 mm of minder en, voor buisvormige membranen, met een diameter van 25 mm of minder, vervaardigd van metallisch, polymeer of keramisch materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6 (zie de TOELICHTENDE NOOT bij punt 5.4), en

b)

speciaal vervaardigde verbindingen of poeders voor de fabricage van dergelijke filters. Dergelijke verbindingen en poeders omvatten nikkel of legeringen die 60 % of meer nikkel bevatten, aluminiumoxide, of volledig gefluoreerde koolwaterstofpolymeren die tegen UF6 bestand zijn, met een zuiverheidsgraad van 99,9 gewichtsprocent of meer, een korrelgrootte van minder dan 10 μm, en een zeer uniforme deeltjesgrootte, die speciaal voor de fabricage van membranen voor gasdiffusie zijn vervaardigd.

5.3.2.   Gasdiffusorvaten

Speciaal ontworpen of vervaardigde hermetisch afgesloten vaten die bestemd zijn om het gasdiffusiemembraan te bevatten, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen UF6 (zie de TOELICHTENDE NOOT bij punt 5.4).

5.3.3.   Compressoren en aanjagers

Speciaal ontworpen of vervaardigde compressoren of aanjagers met een aanzuigcapaciteit van 1 m3 per minuut of meer UF6 en een werkdruk van maximaal 500 kPa, ontworpen om langdurig in een UF6-atmosfeer te werken, alsmede afzonderlijke assemblages van dergelijke compressoren en aanjagers. Deze compressoren en aanjagers hebben een werkdrukverhouding van 10:1 of minder en zijn vervaardigd van, of beschermd met, materiaal dat bestand is tegen UF6 (zie de TOELICHTENDE NOOT bij punt 5.4).

5.3.4.   Asafdichtingen

Speciaal ontworpen of vervaardigde vacuümafdichtingen met aan- en afvoerkoppelingen, om de as die de rotor van de compressor of aanjager verbindt met de aandrijfmotor af te dichten, zodat een betrouwbare afdichting wordt verkregen tegen het inlekken van lucht in de binnenkamer van de compressor of aanjager die met UF6 is gevuld. Dergelijke afdichtingen zijn in de regel ontworpen op een inleksnelheid van het buffergas van minder dan 1 000 cm3 per minuut.

5.3.5.   Warmtewisselaars voor de koeling van UF6

Speciaal ontworpen of vervaardigde warmtewisselaars, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen UF6 (zie de TOELICHTENDE NOOT bij punt 5.4), en ontworpen op een leksnelheid die een drukverandering van minder dan 10 Pa per uur veroorzaakt bij een drukverschil van 100 kPa.

5.4.   Speciaal voor gasdiffusieverrijking ontworpen of vervaardigde hulpsystemen, uitrusting en onderdelen

INLEIDENDE NOOT

De hulpsystemen, uitrusting en onderdelen voor gasdiffusieverrijkingsinrichtingen zijn de systemen die nodig zijn om UF6 in de gasdiffusie-eenheid in te voeren, de afzonderlijke eenheden te koppelen tot cascades (of trappen) om een steeds hogere verrijkingsgraad te bereiken en de systemen om het „verrijkte” en het „verarmde” UF6 uit de diffusiecascades af te voeren. Vanwege de zeer inerte eigenschappen van diffusiecascades heeft elke onderbreking van de werking ervan, met name het stilleggen, ernstige gevolgen. Een strikte en constante handhaving van het vacuüm in alle technische systemen, automatische beveiliging tegen ongevallen en nauwkeurige automatische regeling van de gasstroming zijn dan ook van belang in een gasdiffusie-inrichting. Dit alles impliceert dat de inrichting moet zijn uitgerust met een groot aantal speciale meet-, regel- en stuursystemen.

In de regel wordt UF6 verdampt uit cilinders die in autoclaven zijn geplaatst, en wordt het in gasvormige toestand via een cascadeverdeelleiding naar het ingangspunt gevoerd. De „verrijkte” en „verarmde” UF6-gasstromen die de uitgangspunten verlaten, worden via cascadeverdeelleidingen naar hetzij koudevallen, hetzij compressorstations gevoerd waar het UF6-gas vloeibaar wordt gemaakt, waarna het in geschikte containers voor vervoer of opslag wordt overgebracht. Omdat een gasdiffusieverrijkingsinrichting is samengesteld uit een groot aantal gasdiffusie-eenheden die in cascades zijn gerangschikt, zijn er vele kilometers cascadeverdeelleidingen met duizenden lasverbindingen en een grote mate van herhaling in de lay-out. De uitrusting, onderdelen en leidingstelsels worden gefabriceerd volgens zeer hoge vacuüm- en schoonheidsnormen.

TOELICHTENDE NOOT

De bovenstaande producten komen rechtstreeks in aanraking met het UF6-procesgas of regelen rechtstreeks de gasstroom in de cascade. Materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6: koper, koperlegeringen, roestvrij staal, aluminium, aluminiumoxide, aluminiumlegeringen, nikkel of legeringen met 60 % of meer nikkel en gefluoreerde koolwaterstofpolymeren.

5.4.1.   Voedingssystemen en opvangsystemen voor verrijkt en verarmd uraan

Speciaal ontworpen of vervaardigde processystemen of uitrusting voor verrijkingsinrichtingen, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6, met inbegrip van:

a)	voedingsautoclaven, ovens of systemen voor het doorvoeren van UF6 naar het verrijkingsproces;

b)	desublimatoren, koudevallen of pompen die gebruikt worden om UF6 uit het verrijkingsproces te verwijderen voor verder transport na verhitting;

c)	stollingsstations of liquefactors die worden gebruikt om UF6 uit het verrijkingsproces te verwijderen door het samen te persen en om te zetten in vloeibare of vaste vorm;

d)	opvangsystemen voor „verrijkt” of „verarmd” uraan om UF6 in containers op te slaan.

5.4.2.   Stelsels van verdeelleidingen

Speciaal ontworpen of vervaardigde stelsels van buizen en verdeelleidingen om het UF6 in de gasdiffusiecascades te hanteren.

TOELICHTENDE NOOT

Dit leidingnet is in de regel van het type met „dubbele” verdeelleidingen waarbij elke cel is aangesloten op elk van de verdeelleidingen.

5.4.3.   Vacuümsystemen

a)	Speciaal ontworpen of vervaardigde grote vacuümspruitstukken, vacuümverdeelleidingen en vacuümpompen met een afzuigcapaciteit van 5 m3 per minuut of meer.

b)

Vacuümpompen, speciaal ontworpen voor gebruik in een atmosfeer die UF6 bevat, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6 (zie de TOELICHTENDE NOOT bij dit punt). Deze pompen kunnen van het roterende of het verdringertype zijn, zijn voorzien van verdringer- en fluorkoolstofafdichtingen en gebruikmaken van een speciale werkvloeistof.

5.4.4.   Speciale afsluit- en regelkleppen

Speciaal ontworpen of vervaardigde afsluit- of regelkleppen met balgafdichting, handmatig of automatisch, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6, bestemd voor installatie in de hoofd- en de hulpsystemen van gasdiffusieverrijkingsinrichtingen.

5.4.5.   UF6-massaspectrometers/ionenbronnen

Speciaal ontworpen of vervaardigde massaspectrometers die onlinemonsters kunnen nemen van UF6-gasstromen en die alle onderstaande kenmerken hebben:

1.	320 atomaire massaeenheden (a.m.e.) of meer kunnen meten en een oplossend vermogen hebben dat beter is dan 1 a.m.e. op 320 a.m.e.;

2.	ionenbronnen, vervaardigd van of bekleed met nikkel, nikkel-koperlegeringen met een nikkelgehalte van 60 of meer gewichtsprocent, of nikkel-chroomlegeringen;

3.	ionisatiebronnen die werken met elektronenbeschieting;

4.	een collectorsysteem dat geschikt is voor isotopenanalyse.

5.5.   Speciaal voor aerodynamische verrijkingsinrichtingen ontworpen of vervaardigde systemen, uitrusting en onderdelen

INLEIDENDE NOOT

In aerodynamische verrijkingsprocessen wordt een mengsel van gasvormig UF6 en een licht gas (waterstof of helium) samengeperst en vervolgens door scheidingselementen gevoerd waar isotopenscheiding plaatsvindt met behulp van grote centrifugale krachten die worden opgewekt over een gekromde wand. Er zijn twee processen van dit type met succes ontwikkeld: het proces met scheidingsstraalpijpen en het proces met vortexbuizen. Voor beide processen omvatten de belangrijkste onderdelen van een scheidingstrap cilindrische vaten waarin de speciale scheidingselementen (straalpijpen of vortexbuizen) zijn ondergebracht, gascompressoren en warmtewisselaars om de compressiewarmte af te voeren. Voor een aerodynamische inrichting zijn een aantal van deze trappen vereist, zodat hoeveelheden een belangrijke aanwijzing kunnen vormen voor het eindgebruik. Aangezien in aerodynamische processen gebruik wordt gemaakt van UF6, moeten alle oppervlakken van uitrusting, pijpleidingen en instrumenten (die met het gas in aanraking komen) zijn vervaardigd van of beschermd met materialen die stabiel blijven als zij met UF6 in aanraking komen.

TOELICHTENDE NOOT

De in dit punt genoemde producten komen rechtstreeks in aanraking met het UF6-procesgas of regelen rechtstreeks de gasstroom in de cascade. Alle oppervlakken die met het procesgas in aanraking komen, zijn volledig vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen UF6. Wat het punt betreft dat betrekking heeft op producten voor aerodynamische verrijking, omvatten de materialen die bestand zijn tegen corrosie door UF6 koper, koperlegeringen, roestvrij staal, aluminium, aluminiumoxide, aluminiumlegeringen, nikkel of legeringen die 60 gewichtsprocent of meer nikkel bevatten en gefluoreerde koolwaterstofpolymeren.

5.5.1.   Scheidingsstraalpijpen

Speciaal ontworpen of vervaardigde scheidingsstraalpijpen en assemblages daarvan. De scheidingsstraalpijpen bestaan uit spleetvormige, gebogen kanalen met een kromtestraal van minder dan 1 mm, bestand tegen corrosie door UF6, met in de straalpijp een scherpe scheidingsrand die de gasstroom in tweeën deelt.

5.5.2.   Vortexbuizen

Speciaal ontworpen of vervaardigde vortexbuizen en assemblages daarvan. De vortexbuizen hebben een cilindrische of conische vorm en zijn vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6 en met een of meer tangentiële inlaten. Zij kunnen aan een of aan beide uiteinden zijn uitgerust met aanhangsels van het straalpijptype.

TOELICHTENDE NOOT

Het gas komt de vortexbuis tangentieel aan één uiteinde binnen, of via wervelschoepen of op verschillende tangentiële plaatsen langs de buis.

5.5.3.   Compressoren en aanjagers

Speciaal ontworpen of vervaardigde compressoren of aanjagers vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door het UF6/dragergasmengsel (dragergas: waterstof of helium).

5.5.4.   Asafdichtingen

Speciaal ontworpen of vervaardigde asafdichtingen, inclusief aan- en afvoerkoppelingen, voor de afdichting van de as die de compressor- of aanjagerrotor verbindt met de aandrijfmotor, teneinde een betrouwbare afdichting te waarborgen tegen het uitlekken van procesgassen of het inlekken van lucht of afdichtingsgassen in de binnenste kamer van de compressor of aanjager die met het UF6/dragergasmengsel is gevuld.

5.5.5.   Warmtewisselaars voor de gaskoeling

Speciaal ontworpen of vervaardigde warmtewisselaars, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6.

5.5.6.   Behuizingen van scheidingselementen

Speciaal ontworpen of vervaardigde behuizingen van scheidingselementen, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6, bedoeld om vortexbuizen of scheidingsstraalpijpen te bevatten.

5.5.7.   Voedingssystemen/systemen voor het afvoeren van verrijkt en verarmd uraan

Speciaal ontworpen of vervaardigde processystemen of uitrusting voor verrijkingsinrichtingen, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6, met inbegrip van:

a)	voedingsautoclaven, ovens of systemen voor het doorvoeren van UF6 naar het verrijkingsproces;

b)	desublimatoren (of koudevallen) die gebruikt worden om UF6 uit het verrijkingsproces te verwijderen voor verder transport na verhitting;

c)	stollingsstations of liquefactors die worden gebruikt om UF6 uit het verrijkingsproces te verwijderen door het samen te persen en om te zetten in vloeibare of vaste vorm;

d)	opvangsystemen voor „verrijkt” of „verarmd” uraan om UF6 in containers op te slaan.

5.5.8.   Stelsels van verdeelleidingen

Speciaal ontworpen of vervaardigde stelsels van verdeelleidingen, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6, om het UF6 binnen de aerodynamische cascades te hanteren. Dit leidingnet is doorgaans van het type met „dubbele” verdeelleidingen, waarbij elke trap of groep van trappen is verbonden met elk van de verdeelleidingen.

5.5.9.   Vacuümsystemen en -pompen

a)	Speciaal ontworpen of vervaardigde vacuümsystemen, bestaande uit vacuümspruitstukken, vacuümverdeelleidingen en vacuümpompen, en ontworpen voor gebruik in een atmosfeer die UF6 bevat;

b)	vacuümpompen, speciaal ontworpen of vervaardigd voor gebruik in een atmosfeer die UF6 bevat, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6. Deze pompen kunnen fluorkoolstofafdichtingen bevatten en speciale werkvloeistoffen gebruiken.

5.5.10.   Speciale afsluit- en regelkleppen

Speciaal ontworpen of vervaardigde afsluit- of regelkleppen met balgafdichting, handmatig of automatisch, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6, bestemd voor installatie in de hoofd- en de hulpsystemen van aerodynamische verrijkingsinrichtingen.

5.5.11.   UF6-massaspectrometers/ionenbronnen

Speciaal ontworpen of vervaardigde massaspectrometers die onlinemonsters kunnen nemen van UF6-gasstromen en die alle onderstaande kenmerken hebben:

1.	320 atomaire massaeenheden (a.m.e.) of meer kunnen meten en een oplossend vermogen hebben dat beter is dan 1 a.m.e. op 320 a.m.e.;

2.	ionenbronnen, vervaardigd van of bekleed met nikkel, nikkel-koperlegeringen met een nikkelgehalte van 60 of meer gewichtsprocent, of nikkel-chroomlegeringen;

3.	ionisatiebronnen die werken met elektronenbeschieting;

4.	een collectorsysteem dat geschikt is voor isotopenanalyse.

5.5.12.   Systemen om UF6 van het dragergas te scheiden

Systemen die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd om UF6 van het dragergas (waterstof of helium) te scheiden.

TOELICHTENDE NOOT

Deze systemen zijn ontworpen om het UF6-gehalte van het dragergas te verminderen tot 1 ppm of minder, en kunnen uitrusting omvatten als:

a)	cryogene warmtewisselaars en cryogene scheiders die geschikt zijn voor temperaturen van 153 K (– 120 °C) of lager, of

b)	cryogene koeleenheden die geschikt zijn voor temperaturen van 153 K (– 120 °C) of lager, of

c)	scheidingsstraalpijpen of vortexbuizen voor de scheiding van UF6 van het dragergas, of

d)	koudevallen voor UF6 die geschikt zijn voor het uitvriezen van UF6.

5.6.   Systemen, uitrusting en onderdelen die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd voor verrijkingsinrichtingen waar gebruik wordt gemaakt van chemische uitwisseling of ionenwisseling

INLEIDENDE NOOT

Het kleine massaverschil tussen de isotopen van uraan veroorzaakt kleine verschillen in de chemische reactie-evenwichten die voor de scheiding van die isotopen kunnen worden gebruikt. Er zijn twee processen van dit type met succes ontwikkeld: chemische vloeistof-vloeistofwissel en ionenwisseling tussen een vaste stof en een vloeistof.

Bij chemische vloeistof-vloeistofwissel worden twee tegen elkaar in stromende niet-mengbare vloeistoffasen (waterig en organisch) met elkaar in contact gebracht om het cascade-effect van duizenden scheidingstrappen te verkrijgen. De waterige fase bestaat in uraanchloride in een zoutzuuroplossing; de organische fase bestaat in een extractant die uraanchloride in een organisch oplosmiddel bevat. De in de scheidingscascade gebruikte contactors zijn hetzij vloeistof-vloeistof-wisselkolommen (zoals pulskolommen met zeefplaten), hetzij centrifugale contactors voor vloeistof-vloeistofwissel. Voor refluxdoeleinden zijn aan beide uiteinden van de scheidingscascade chemische conversies (oxidatie of reductie) vereist. Bij het ontwerp wordt zeer veel aandacht geschonken aan het voorkomen van verontreiniging van de processtromen met bepaalde metaalionen. Daarom worden kunststof-, met kunststof beklede (onder meer fluorkoolwaterstofpolymeren) en/of met glas beklede kolommen en buizen gebruikt.

Bij ionenwissel tussen een vaste stof en een vloeistof gebeurt de verrijking via uraanadsorptie/desorptie op een speciaal, zeer snel reagerend ionenwisselhars of -adsorbens. Een oplossing van uraan in zoutzuur en andere chemische agentia wordt door cilindrische, met gestapelde lagen van het adsorbens gevulde, verrijkingskolommen gestuurd. Om een continu proces te verkrijgen, is een refluxsysteem nodig dat het uraan van het adsorbens terug in de vloeistofkringloop brengt zodat „verrijkt” en „verarmd” uraan kunnen worden opgevangen. Dit gebeurt met behulp van geschikte chemische reductie/oxidatie-agentia die volledig worden teruggewonnen in gescheiden externe kringlopen en die gedeeltelijk kunnen worden geregenereerd binnen de isotopenscheidingskolommen zelf. Gezien de aanwezigheid van hete geconcentreerde zoutzuuroplossingen in het proces moet de uitrusting vervaardigd zijn van of bekleed zijn met speciale corrosiebestendige materialen.

5.6.1.   Vloeistof-vloeistofwisselkolommen (chemische uitwisseling)

Tegenstroomkolommen voor vloeistof-vloeistofwissel met mechanische voeding, speciaal ontworpen of vervaardigd voor uraanverrijking via chemische uitwisseling. Om bestand te zijn tegen corrosie door geconcentreerde zoutzuuroplossingen, zijn deze kolommen en hun inwendige onderdelen in de regel vervaardigd van of bekleed met geschikte kunststoffen (zoals gefluoreerde koolwaterstofpolymeren) of glas. De verblijftijd per trap in deze kolommen is normaliter vastgesteld op 30 seconden of minder.

5.6.2.   Centrifugale contactors voor vloeistof-vloeistofwissel (chemische uitwisseling)

Centrifugale contactors voor vloeistof-vloeistofwissel, speciaal ontworpen of vervaardigd voor uraanverrijking via chemische uitwisseling. Dergelijke contactors maken gebruik van rotatie om dispersie van de organische en waterige stromen te verkrijgen en vervolgens centrifugale kracht om de verschillende fasen te scheiden. Om bestand te zijn tegen corrosie door geconcentreerde zoutzuuroplossingen, zijn de contractors in de regel vervaardigd van of bekleed met geschikte kunststoffen (zoals gefluoreerde koolwaterstofpolymeren) of glas. De verblijftijd per trap in deze centrifugale contractors is normaliter vastgesteld op 30 seconden of minder.

5.6.3.   Uraanreductiesystemen en uitrusting (chemische uitwisseling)

a)

Elektrochemische reductiecellen die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd om uraan van een valentietoestand naar een andere te reduceren voor uraanverrijkingsdoeleinden via chemische uitwisseling. De met de processtroom in contact komende celmaterialen moeten bestand zijn tegen corrosie door geconcentreerde zoutzuuroplossingen. TOELICHTENDE NOOT Het kathodegedeelte moet zo ontworpen zijn dat re-oxidatie van het uraan naar zijn hogere valentietoestand wordt voorkomen. Om het uraan in het kathodegedeelte te houden, kan de cel een ondoorlatend membraan bevatten dat vervaardigd is van een speciaal kationenwisselingsmateriaal. De kathode bestaat uit een geschikte vaste geleider zoals grafiet.

b)

Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen aan de verrijkingskant van de cascade, om U+4 uit de organische stroom te verwijderen, de zuurverhouding aan te passen en de elektrochemische reductiecellen te voeden. TOELICHTENDE NOOT Deze systemen bestaan uit vloeistofextractie-apparatuur om U+4 uit de organische stroom in een waterige oplossing te brengen, verdampings- en/of andere apparatuur voor de pH-aanpassing van de oplossing en pompen en andere transferapparatuur voor het voeden van de elektrochemische reductiecellen. Bij het ontwerp wordt zeer veel aandacht geschonken aan het voorkomen van verontreiniging van de waterige stroom met bepaalde metaalionen. Daarom zijn de onderdelen van het systeem die met de processtroom in contact komen, vervaardigd van of bekleed met geschikte materialen (zoals glas, fluorkoolwaterstofpolymeren, polyfenylsulfaat, polyethersulfon en met hars geïmpregneerd grafiet).

5.6.4.   Systemen voor de behandeling van het voedingsmateriaal (chemische uitwisseling)

Systemen die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd om zeer zuivere uraanchloridevoedingsoplossingen te produceren voor inrichtingen voor uraanisotopenscheiding op basis van chemische uitwisseling.

TOELICHTENDE NOOT

Deze systemen bestaan uit voorzieningen voor het in oplossing brengen, voor vloeistofextractie en/of voor ionenwisseling voor de zuivering en elektrolytische cellen voor de reductie van U+6 of U+4 tot U+3. Deze systemen produceren uraanchlorideoplossingen die slechts enkele ppm metaalonzuiverheden zoals chroom, ijzer, vanadium, molybdeen en andere bivalente of hogere multivalente kationen bevatten. Materialen voor de bouw van onderdelen van het systeem voor de behandeling van zeer zuiver U+3 zijn onder meer glas, gefluoreerde koolwaterstofpolymeren, polyfenylsulfaat en polyethersulfon, alsmede met kunststof bekleed en met hars geïmpregneerd grafiet.

5.6.5.   Oxidatiesystemen voor uraan (chemische uitwisseling)

Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de oxidatie van U+3 tot U+4 voor het terugvoeren naar de uraanisotopenscheidingscascade bij verrijking op basis van chemische uitwisseling.

TOELICHTENDE NOOT

Deze systemen kunnen apparatuur omvatten zoals:

a)	apparatuur voor het in contact brengen van chloor en zuurstof met de waterige effluent afkomstig van de isotopenscheidingsapparatuur en voor het extraheren van de resulterende U+4 in de gestripte organische stroom die terugkomt van het productuiteinde van de cascade;

b)	apparatuur om water af te scheiden van zoutzuur zodat het water en het geconcentreerd zoutzuur op de geschikte plaatsen terug in het proces kunnen worden gebracht.

5.6.6.   Ionenwisselharsen/adsorbentia met snelle reactietijd (ionenwisseling)

Speciaal voor uraanverrijking met behulp van ionenwisselaars ontworpen of vervaardigde ionenwisselharsen of -adsorbentia met snelle reactietijd, met inbegrip van poreuze harsen met een macroscopische vernetting en/of vliezige structuren waarin de actieve chemische uitwisselgroepen voorkomen in een oppervlaktelaag op een inactieve poreuze ondersteunende structuur, en andere composiete structuren met een geschikte vorm, waaronder deeltjes of vezels. Deze ionenwisselharsen/adsorbentia hebben diameters van 0,2 mm of minder, moeten bestand zijn tegen geconcentreerd zoutzuur en moeten sterk genoeg zijn om niet te worden afgebroken in de uitwisselingskolommen. De harsen/adsorbentia zijn speciaal ontworpen voor zeer snelle uraanisotopenuitwisselingssnelheden (uitwisselingshalveringstijd van minder dan 10 seconden) en zijn geschikt voor werktemperaturen in het gebied van 373 K (100 °C) tot 473 K (200 °C).

5.6.7.   Ionenwisselkolommen (ionenwisseling)

Speciaal voor uraanverrijking met behulp van ionenwisselaars ontworpen of vervaardigde cilindrische kolommen met een diameter van meer dan 1 000 mm waarin gestapelde lagen ionenwisselharsen/adsorbentia kunnen worden gebracht en ondersteund. Deze kolommen zijn vervaardigd van of beschermd met materiaal zoals titaan of fluorkoolwaterkunststoffen) dat bestand is tegen corrosie door geconcentreerd zoutzuur en dat geschikt is voor werktemperaturen in het gebied van 373 K (100 °C) tot 473 K (200 °C) en werkdrukken boven 0,7 MPa.

5.6.8.   Ionenwisselrefluxsystemen (ionenwisseling)

a)	Speciaal ontworpen of vervaardigde chemische of elektrochemische reductiesystemen voor het regenereren van de chemische reductiemiddelen die in ionenwissel-uraanverrijkingscascades worden gebruikt.

b)	Speciaal ontworpen of vervaardigde chemische of elektrochemische oxidatiesystemen voor het regenereren van de chemische oxidatiemiddelen die in ionenwissel-uraanverrijkingscascades worden gebruikt.

TOELICHTENDE NOOT

In het ionenwisselverrijkingsproces kan bijvoorbeeld driewaardig titaan (Ti+3) worden gebruikt als reducerend kation en in dat geval regenereert het reductiesysteem Ti+3 door het reduceren van Ti+4.

In het proces kan bijvoorbeeld driewaardig ijzer (Fe+3) als oxidans worden gebruikt en in dat geval regenereert het oxidatiesysteem Fe+3 door het oxideren van Fe+2.

5.7.   Speciaal voor gebruik in verrijkingsinrichtingen met lasers ontworpen of vervaardigde systemen, uitrusting en onderdelen

INLEIDENDE NOOT

De huidige verrijkingssystemen op basis van lasers kunnen worden ingedeeld in twee categorieën: die waarin het procesmedium atomaire uraandamp is en die waarin het procesmedium de damp van een uraanverbinding is, soms gemengd met één of meer andere gassen. De gebruikte nomenclatuur voor dergelijke processen is:

—	eerste categorie — isotopenscheiding met atomairedamplasers;

—	tweede categorie — isotopenscheiding met moleculaire lasers, met inbegrip van chemische reactie door selectieve laseractivering van één of meer isotopen.

De systemen, uitrusting en onderdelen voor laserverrijkingsinrichtingen: a) voedingsinrichtingen voor uraanmetaaldamp (voor selectieve foto-ionisatie) of voedingsinrichtingen voor de damp van een uraanverbinding (voor selectieve fotodissociatie of selectieve chemische excitatie/activering); b) inrichtingen voor het verzamelen van verrijkt en verarmd uraanmetaal als „product” en „restproduct” in de eerste categorie, en inrichtingen voor het verzamelen van verrijkte en verarmde uraanverbindingen als „product” en „restproduct” in de tweede categorie; c) proceslasersystemen voor het selectief exciteren van het uraan-235; en d) apparatuur voor de behandeling van voedingsmateriaal en productomzetting. Gezien de complexiteit van de spectroscopie van uraanatomen en -verbindingen kan het nodig zijn alle mogelijke beschikbare laser- en laseroptiektechnieken te gebruiken.

TOELICHTENDE NOOT

Vele van de in dit punt genoemde onderdelen komen in direct contact met uraanmetaaldamp of vloeibaar uraanmetaal, of met procesgassen die bestaan uit UF6 of een mengsel van UF6 en andere gassen. Alle oppervlakken die in direct contact komen met het uraan of UF6, zijn volledig vervaardigd van of beschermd met corrosiebestending materiaal. Wat het punt betreft dat betrekking heeft op producten voor verrijking met lasers, omvatten de materialen die bestand zijn tegen corrosie door verdampt of vloeibaar uraanmetaal of uraanverbindingen onder meer met yttriumoxide bedekt grafiet en tantaal, terwijl de materialen die bestand zijn tegen corrosie door UF6 onder meer zijn: koper, koperlegeringen, roestvrij staal, aluminium, aluminiumoxide, aluminiumlegeringen, nikkel of legeringen die 60 gewichtsprocent of meer nikkel bevatten en gefluoreerde koolwaterstofpolymeren.

5.7.1.   Uraanverdampingssystemen (op atomaire damp gebaseerde methoden)

Speciaal voor gebruik bij laserverrijking ontworpen of vervaardigde systemen voor het verdampen van uraanmetaal.

TOELICHTENDE NOOT

Deze systemen kunnen elektronenkanonnen bevatten en zijn ontworpen om een afgegeven vermogen (1 kW of meer) op het trefmateriaal te bereiken dat voldoende is om uraanmetaaldamp te genereren tegen de snelheid die voor de laserverrijking vereist is.

5.7.2.   Systemen en onderdelen voor het hanteren van vloeibaar of verdampt uraanmetaal (op atomaire damp gebaseerde methoden)

Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor het hanteren van gesmolten uraan, gesmolten uraanlegeringen of uraanmetaaldamp voor gebruik bij laserverrijking, of speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde onderdelen.

TOELICHTENDE NOOT

De systemen voor het hanteren van vloeibaar uraanmetaal kunnen bestaan uit smeltkroezen en koelapparatuur daarvoor. De kroezen en andere onderdelen van dergelijke systemen die in contact komen met gesmolten uraan, gesmolten uraanlegeringen of uraanmetaaldamp worden vervaardigd van of beschermd met materialen die op afdoende wijze corrosie- en hittebestendig zijn. Geschikte materialen zijn onder meer tantaal, met yttriumoxide bedekt grafiet, grafiet bedekt met andere zeldzame aardoxiden (zie INFCIRC/254/Deel 2 — (als gewijzigd)) of mengsels daarvan.

5.7.3.   Opvangsystemen voor „verrijkt” en „verarmd” uraanmetaal (op atomaire damp gebaseerde methoden)

Speciaal ontworpen of vervaardigde opvangsystemen voor „verrijkt” en „verarmd” uraanmetaal in gesmolten of vaste vorm.

TOELICHTENDE NOOT

De onderdelen van dergelijke opvangsystemen worden vervaardigd van of beschermd met materialen die bestand zijn tegen de hitte van en corrosie door uraanmetaaldampen of vloeibaar uraan (zoals met yttriumoxide bedekt grafiet of tantaal) en kunnen onder meer zijn: pijpen, kleppen, fittingen, „goten”, doorvoeren, warmtewisselaars en collectorplaten voor magnetische, elektrostatische of andere scheidingsmethoden.

5.7.4.   Behuizingen voor scheidingsmodules (op atomaire damp gebaseerde methoden)

Speciaal ontworpen of vervaardigde cilindrische of rechthoekige vaten die zijn ontworpen om de uraanmetaaldampbron, het elektronenkanon en de opvangsystemen voor „verrijkt” en „verarmd” uraan te bevatten.

TOELICHTENDE NOOT

Deze behuizingen hebben een groot aantal poorten voor het doorvoeren van elektriciteit en water, laserbundelvensters, vacuümpompverbindingen en poorten voor instrumentatie en monitoring. Er is voorzien in openings- en afsluitingsinrichtingen om opknappen van de interne onderdelen mogelijk te maken.

5.7.5.   Supersone uitstroomstraalpijpen (moleculaire methoden)

Speciaal ontworpen of vervaardigde supersone uitstroomstraalpijpen voor het koelen van mengsels van UF6 en dragergas tot 150 K (– 123 °C) of minder die bestand zijn tegen corrosie door UF6.

5.7.6.   Opvangsystemen voor „verrijkt” en „verarmd” uraan (moleculaire methoden)

Speciaal ontworpen of vervaardigde onderdelen of apparaten voor het opvangen van verrijkt of verarmd uraan na bestraling met laserlicht.

TOELICHTENDE NOOT

In één voorbeeld van isotopenscheiding met moleculaire lasers dienen de opvangsystemen voor verrijkt materiaal voor de opvang van verrijkt uraanpentalfluoride (UF5) in vaste vorm. De opvangsystemen voor verrijkt uraan kunnen bestaan uit collectoren van het filter-, impact- of cycloontype of combinaties daarvan en moeten bestand zijn tegen corrosie door UF5/UF6.

5.7.7.   UF6/dragergascompressoren (moleculaire methoden)

Speciaal ontworpen of vervaardigde compressoren voor UF6/dragergasmengsels, ontworpen voor langdurige werking in een UF6-omgeving. De onderdelen van deze compressoren die in contact komen met procesgassen, worden vervaardigd van of beschermd met materialen die bestand zijn tegen corrosie door UF6.

5.7.8.   Asafdichtingen (moleculaire methoden)

Speciaal ontworpen of vervaardigde asafdichtingen, inclusief aan- en afvoerkoppelingen, voor de afdichting van de as die de compressorrotor verbindt met de aandrijfmotor, teneinde een betrouwbare afdichting te waarborgen tegen het uitlekken van procesgassen of het inlekken van lucht of afdichtingsgassen in de binnenste kamer van de compressor die met het UF6/dragergasmengsel is gevuld.

5.7.9.   Fluoreringssystemen (moleculaire methoden)

Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen om UF5 (vast) te fluoreren tot UF6 (gas).

TOELICHTENDE NOOT

Deze systemen zijn bedoeld om het opgevangen UF5-poeder te fluoreren tot UF6, dat vervolgens wordt opgevangen in producthouders of wordt gebruikt als voedingsgas ten behoeve van een nieuwe verrijkingstrap. Een methode is om de fluoreringsreactie te doen plaatsvinden binnen het isotopenscheidingssysteem teneinde direct aan de „product”-collectoren te reageren en op te vangen. Een andere methode is om het UF5-poeder van de „product”-opvangsystemen naar een geschikt reactievat (bv. wervelbedreactor, schroefreactor of vlamtoren) te brengen met het oog op fluorering. In beide gevallen wordt uitrusting voor de opslag en overbrenging van fluor (of een ander geschikt fluoreringsmiddel) en voor het opvangen en overbrengen van UF6 gebruikt.

5.7.10.   UF6-massaspectrometers/ionenbronnen (moleculaire methoden)

Speciaal ontworpen of vervaardigde massaspectrometers die onlinemonsters kunnen nemen van UF6-gasstromen en die alle onderstaande kenmerken hebben:

1.	320 atomaire massaeenheden (a.m.e.) of meer kunnen meten en een oplossend vermogen hebben dat beter is dan 1 a.m.e. op 320 a.m.e.;

2.	ionenbronnen, vervaardigd van of bekleed met nikkel, nikkel-koperlegeringen met een nikkelgehalte van 60 of meer gewichtsprocent, of nikkel-chroomlegeringen;

3.	ionisatiebronnen die werken met elektronenbeschieting;

4.	een collectorsysteem dat geschikt is voor isotopenanalyse.

5.7.11.   Voedingssystemen/systemen voor het afvoeren van verrijkt en verarmd uraan (moleculaire methoden)

Speciaal ontworpen of vervaardigde processystemen of uitrusting voor verrijkingsinrichtingen, vervaardigd van of beschermd met materiaal dat bestand is tegen corrosie door UF6, met inbegrip van:

a)	voedingsautoclaven, ovens of systemen voor het doorvoeren van UF6 naar het verrijkingsproces;

b)	desublimatoren (of koudevallen) die gebruikt worden om UF6 uit het verrijkingsproces te verwijderen voor verder transport na verhitting;

c)	stollingsstations of liquefactors die worden gebruikt om UF6 uit het verrijkingsproces te verwijderen door het samen te persen en om te zetten in vloeibare of vaste vorm;

d)	opvangsystemen voor „verrijkt” of „verarmd” uraan om UF6 in containers op te slaan.

5.7.12.   Systemen om UF6 van het dragergas te scheiden (moleculaire methoden)

Systemen die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd om UF6 van het dragergas te scheiden.

TOELICHTENDE NOOT

Deze systemen kunnen apparatuur omvatten zoals:

a)	cryogene warmtewisselaars of cryogene scheiders die geschikt zijn voor temperaturen van 153 K (– 120 °C) of lager, of

b)	cryogene koeleenheden die geschikt zijn voor temperaturen van 153 K (– 120 °C) of lager, of

c)	koudevallen voor UF6 die geschikt zijn voor het uitvriezen van UF6.

Dit dragergas kan stikstof, argon of een ander gas zijn.

5.7.13.   Lasersystemen

Speciaal voor de scheiding van uraanisotopen ontworpen of vervaardigde lasers of lasersystemen.

TOELICHTENDE NOOT

De lasers en laseronderdelen die voor laserverrijkingsprocessen belangrijk zijn, zijn onder meer die welke zijn vermeld in INFCIRC/254/deel 2 — (zoals gewijzigd). Het lasersysteem bevat in de regel zowel optische als elektronische onderdelen voor de regeling van de laserstraal (of -stralen) en de overbrenging naar de isotopenscheidingskamer. Het lasersysteem voor op atomaire damp gebaseerde methoden bestaat doorgaans uit afstembare kleurstoflasers die door een ander soort laser (bv. koperdamplasers of bepaalde halfgeleiderlasers) worden gepompt. Lasersystemen voor moleculaire methoden kunnen bestaan uit CO2- of excimeerlasers en een multi-pass optische cel. Lasers of lasersystemen voor beide methoden vereisen een stabilisatie van het frequentiespectrum die gedurende lange perioden in bedrijf kan zijn.

5.8.   Speciaal voor gebruik in verrijkingsinrichtingen op basis van plasmascheiding ontworpen of vervaardigde systemen, uitrusting en onderdelen

INLEIDENDE NOOT

In het plasmascheidingsproces wordt een plasma van uraanionen door een elektrisch veld gevoerd dat is afgestemd op de 235U-ionresonantiefrequentie zodat deze ionen preferentieel energie absorberen en de diameter van hun schroefvormige omloopbaan groter wordt. Ionen met een grote omloopdiameter worden afgevangen om een product te verkrijgen dat met 235U verrijkt is. Het plasma, dat wordt verkregen door uraandamp te ioniseren, wordt ingesloten in een vacuümkamer met behulp van een sterk door een supergeleidende magneet geproduceerd magnetisch veld. De voornaamste technische systemen van het proces zijn het systeem voor het genereren van het uraanplasma, de scheidingsmodule met de supergeleidende magneet (zie INFCIRC/254/deel 2 — (als gewijzigd)) en de metaalverwijderingssystemen met de opvangsystemen voor „verrijkt” en „verarmd” uraan.

5.8.1.   Microgolfbronnen en antennes

Speciaal ontworpen of vervaardigde microgolfbronnen en antennes voor het produceren of versnellen van ionen, met de volgende kenmerken: een frequentie groter dan 30 GHz en een gemiddeld uitgangsvermogen van meer dan 50 kW voor ionproductie.

5.8.2.   Ionisatieaanslagspoelen

Speciaal ontworpen of vervaardigde radiofrequentie-ionisatieaanslagspoelen voor frequenties van meer dan 100 kHz en een gemiddeld vermogen van meer dan 40 kW.

5.8.3.   Systemen voor het genereren van uraanplasma

Speciaal voor het genereren van uraanplasma voor gebruik in plasmascheidingsinrichtingen ontworpen of vervaardigde systemen

5.8.4.   [wordt niet meer gebruikt — sedert 14 juni 2013]

5.8.5.   Opvangsystemen voor „verrijkt” en „verarmd” uraanmetaal

Speciaal ontworpen of vervaardigde opvangsystemen voor „verrijkt” en „verarmd” uraanmetaal in vaste vorm. De onderdelen van dergelijke opvangsystemen worden vervaardigd van of beschermd met materialen die bestand zijn tegen de hitte van en corrosie door uraanmetaaldampen, zoals tantaal en met yttriumoxide bedekt grafiet.

5.8.6.   Behuizingen voor scheidingsmodules

Speciaal voor gebruik in verrijkingsinrichtingen op basis van plasmascheiding ontworpen of vervaardigde cilindrische vaten, bestemd om de uraanplasmabron, de radiofrequentiespoel en de opvangsystemen voor „verrijkt” en „verarmd” uraan te bevatten.

TOELICHTENDE NOOT

Deze behuizingen hebben een groot aantal poorten voor het doorvoeren van elektriciteit, diffusiepompverbindingen en poorten voor de instrumentatie en monitoring. Er is voorzien in openings- en afsluitingsinrichtingen om opknappen van de interne onderdelen mogelijk te maken, en zij zijn vervaardigd van een geschikt niet-magnetisch materiaal zoals roestvrij staal.

5.9.   Speciaal voor gebruik in elektromagnetische verrijkingsinrichtingen ontworpen of vervaardigde systemen, uitrusting en onderdelen

INLEIDENDE NOOT

In het elektromagnetische proces worden uraanmetaalionen, geproduceerd door ionisatie van een voedingszout (typisch UCL4), versneld en door een magnetisch veld gevoerd dat ervoor zorgt dat de ionen aan de verschillende isotopen een verschillend pad gaan volgen. De voornaamste onderdelen van een elektromagnetische isotopenscheider zijn onder meer: een magnetisch veld voor het afbuigen van de ionenbundel en de scheiding van de isotopen, een ionenbron en het daarmee verbonden versnellersysteem en een collectorsysteem voor de gescheiden ionen. Hulpsystemen zijn onder meer de voedingen voor de magneten, de hoogspanningsvoedingen voor de ionenbronnen, het vacuümsysteem en uitgebreide chemische hanteringssystemen voor het opvangen van het product en het schoonmaken/ recycleren van de onderdelen.

5.9.1.   Elektromagnetische isotopenscheiders

Elektromagnetische isotopenscheiders, speciaal ontworpen of vervaardigd voor de scheiding van uraanisotopen, en uitrusting en onderdelen daarvoor, zoals:

a)	ionenbronnen Speciaal ontworpen of vervaardigde enkel- of meervoudige uraanionenbronnen, bestaande uit een dampbron, ionisator en bundelversneller, vervaardigd van geschikte materialen zoals grafiet, roestvrij staal of koper, en geschikt om een totale ionenbundelstroom te leveren van 50 mA of meer.

b)	ionencollectoren Speciaal voor het opvangen van ionenbundels met verrijkt of verarmd uraan ontworpen of vervaardigde ionencollectorplaten, bestaande uit twee of meer spleten en opvangkamers en vervaardigd van geschikte materialen zoals grafiet of roestvrij staal.

c)

vacuümbehuizingen Speciaal voor elektromagnetische uraanscheiders ontworpen of vervaardigde vacuümbehuizingen, vervaardigd van geschikte niet-magnetische materialen zoals roestvrij staal en ontworpen voor een werkdruk van 0,1 Pa of lager. TOELICHTENDE NOOT De behuizingen zijn speciaal ontworpen om de ionenbronnen, de collectorplaten en de watergekoelde „liners” te bevatten en zijn voorzien van verbindingen voor de diffusiepomp en van openings- en afsluitingsinrichtingen om verwijdering en herinstallatie van deze onderdelen mogelijk te maken.

d)	magnetische poolschoenen Speciaal ontworpen of vervaardigde magnetische poolschoenen met een diameter van meer dan 2 m, gebruikt om een constant magnetisch veld te handhaven binnen een elektromagnetische isotopenscheider en het magnetisch veld tussen naburige scheiders over te brengen.

5.9.2.   Hoogspanningsvoedingen

Speciaal ontworpen of vervaardigde hoogspanningsvoedingen voor ionenbronnen die alle onderstaande kenmerken hebben: geschikt voor continubedrijf, uitgangsspanning van 20 000 V of meer, uitgangsstroom van 1 A of meer, en spanningsregeling beter dan 0,01 % over een periode van acht uur.

5.9.3.   Voedingen voor magneten

Speciaal ontworpen of vervaardigde voedingen voor magneten (hoog vermogen, gelijkstroom) die alle onderstaande kenmerken hebben: geschikt voor continubedrijf met een uitgangsstroom van 500 A of meer en een spanning van 100 V of meer en met een stroom- of spanningsregeling beter dan 0,01 % over een periode van acht uur.

6.   Inrichtingen voor de productie of concentratie van zwaar water, deuterium en deuteriumverbindingen en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting

INLEIDENDE NOOT

Zwaar water kan op een groot aantal verschillende manieren worden geproduceerd. De twee processen die echter bewezen hebben commercieel levensvatbaar te zijn, zijn het water-waterstofsulfidewisselproces (GS-proces) en het ammoniak-waterstofwisselproces.

Het GS-proces is gebaseerd op de uitwisseling van waterstof en deuterium tussen water en waterstofsulfide binnen een reeks torens waarvan het bovenste gedeelte koud en het onderste gedeelte warm is. Water vloeit naar beneden door de torens, terwijl het waterstofsulfidegas circuleert van de bodem naar de top van de torens. Een aantal geperforeerde platen zorgt voor een betere menging van gas en water. Deuterium migreert naar het water bij lage temperaturen en naar de waterstofsulfide bij hoge temperaturen. Gas of water, met deuterium verrijkt, wordt op de grens tussen de warme en de koude sectie uit de torens van de eerste trap verwijderd, waarna het proces wordt herhaald in de volgende torens. Het product van de laatste trap, namelijk water dat tot 30 % met deuterium is verrijkt, wordt naar een destillatie-eenheid gestuurd waar vervolgens voor kernreactoren geschikt zwaar water, i.e. 99,75 % deuteriumoxide, wordt gemaakt.

Bij het ammoniak-waterstofwisselproces wordt deuterium geëxtraheerd uit synthesegas door contact met vloeibaar ammoniak in aanwezigheid van een katalysator. Het synthesegas stroomt naar wisseltorens en naar een ammoniakconvertor. Binnen de torens stroomt het gas van de bodem naar de top, terwijl de vloeibare ammoniak van de top naar de bodem vloeit. Het deuterium wordt uit de waterstof in het synthesegas gehaald en in de ammoniak geconcentreerd. De ammoniak stroomt in een ammoniakkraker aan de voet van de installatie, terwijl het gas aan de bovenzijde in een ammoniakconvertor stroomt. In verschillende trappen wordt verdere verrijking verkregen, terwijl voor gebruik in kernreactoren geschikt zwaar water wordt verkregen door een einddestillatie. Het synthesegas kan verkregen worden van een ammoniakfabriek, die op haar beurt kan zijn gebouwd in samenhang met een ammoniak-waterstofwisselinstallatie voor zwaar water. In het ammoniak-waterstofwisselproces kan ook gewoon water worden gebruikt als deuteriumbron.

Essentiële apparatuur voor de productie van zwaar water via het GS- of het ammoniak-waterstofwisselproces, wordt vaak ook in verschillende takken van de chemische en petrochemische industrie gebruikt. Dit geldt met name voor kleine inrichtingen die het GS-proces gebruiken. Slechts weinig producten zijn echter zonder meer „uit voorraad” beschikbaar. Bij het GS- en het ammoniak-waterstofwisselproces moeten grote hoeveelheden ontvlambare, corrosieve en toxische vloeistoffen worden gehanteerd bij hoge druk. Bij het vastleggen van het ontwerp en de bedrijfsnormen van de inrichtingen en uitrusting die gebruik maken van deze processen, moet dus grote aandacht worden besteed aan de selectie van en de specificaties voor de te gebruiken materialen, teneinde een lange levensduur, gepaard aan een grote veiligheid en betrouwbaarheid te waarborgen. De keuze van de schaal hangt in de eerste plaats af van de economie en de behoeften. De meeste uitrusting zal derhalve worden vervaardigd overeenkomstig de eisen van de klant.

Ten slotte moet worden opgemerkt dat zowel in het GS- als in het ammoniak-waterstofwisselproces, producten die afzonderlijk niet speciaal voor de productie van zwaar water zijn ontworpen of vervaardigd, kunnen worden geassembleerd tot systemen die speciaal voor de productie van zwaar water zijn ontworpen of vervaardigd. Voorbeelden van dergelijke systemen zijn het katalysatorsysteem voor het ammoniak-waterstofwisselproces en waterdestillatiesystemen voor de eindconcentratie van zwaar water tot voor kernreactoren geschikt materiaal.

De uitrusting die speciaal is ontworpen of vervaardigd voor de productie van zwaar water via het water-waterstofsulfidewisselproces of het ammoniak-waterstofwisselproces omvat onder meer:

6.1.   Water-waterstofsulfidewisseltorens

Wisseltorens met een diameter van 1,5 m of meer die kunnen werken bij een druk van 2 MPa (300 psi) of meer, speciaal ontworpen of vervaardigd voor de productie van zwaar water via het water-waterstofsulfidewisselproces.

6.2.   Aanjagers en compressoren

Eentraps, centrifugale aanjagers of compressoren met lage opvoerdruk (d.w.z. 0,2 MPa of 30 psi) voor de circulatie van waterstofsulfidegas (d.w.z. gas dat meer dan 70 % H2S bevat), speciaal ontworpen of vervaardigd voor de productie van zwaar water via het water-waterstofsulfidewisselproces. Deze aanjagers of compressoren hebben een verwerkingscapaciteit van ten minste 56 m3/sec. (120 000 SCFM) wanneer er wordt gewerkt bij drukniveaus van ten minste 1,8 MPa (260 psi) aan de zuigzijde, en hebben afdichtingen die zijn ontworpen voor natte H2S-gassen.

6.3.   Ammoniak-waterstofwisseltorens

Ammoniak-waterstof-wisseltorens van 35 m of hoger (114.3 voet) met een diameter tussen 1,5 m (4,9 voet) en 2,5 m (8,2 voet) die kunnen werken bij een druk van meer dan 15 MPa (2 225 psi), speciaal ontworpen of vervaardigd voor de productie van zwaar water via het ammoniak-waterstofwisselproces. Deze torens zijn voorzien van ten minste één kraaggat van dezelfde diameter als het cilindrische gedeelte waardoor de inwendige onderdelen van de toren kunnen worden ingebracht of weggenomen.

6.4.   Inwendige onderdelen van de toren en getrapte pompen

Inwendige onderdelen van de toren en getrapte pompen, speciaal ontworpen of vervaardigd voor torens voor de productie van zwaar water via het ammoniak-waterstofwisselproces. Inwendige onderdelen van de toren zijn onder meer speciaal ontworpen getrapte contactgroepen die een nauw contact tussen gas en vloeistof moeten waarborgen. Getrapte pompen zijn onder meer speciaal ontworpen dompelpompen voor de circulatie van vloeibaar ammoniak in de afzonderlijke contacttrappen in de toren.

6.5.   Ammoniak-kraakinstallaties

Ammoniak-kraakinstallaties, ontworpen voor een bedrijfsdruk van 3 Mpa (450 psi) of meer, speciaal ontworpen of vervaardigd voor de productie van zwaar water via het ammoniak-waterstofwisselproces.

6.6.   Infraroodabsorptie-analysatoren

infraroodabsorptie-analysatoren die „on-line” waterstof-deuterium-verhoudingen kunnen meten waarbij de deuteriumconcentratie 90 % of meer bedraagt.

6.7.   Katalytische branders

Katalytische branders voor de omzetting van verrijkt deuteriumgas in zwaar water, speciaal ontworpen of vervaardigd voor de productie van zwaar water via het ammoniak-waterstofwisselproces.

6.8.   Complete systemen voor het veredelen van zwaar water of kolommen daarvoor

Complete systemen voor het veredelen van zwaar water, of kolommen daarvoor, speciaal ontworpen of vervaardigd voor het veredelen van zwaar water tot een deuteriumconcentratie die geschikt is voor een kernreactor.

TOELICHTENDE NOOT

Deze systemen, die gewoonlijk van waterdestillatie gebruik maken om zwaar water van licht water te scheiden, zijn speciaal ontworpen of vervaardigd voor de productie van voor kernreactoren geschikt zwaar water (d.w.z. typisch deuteriumoxide 99,75 %) uit voorraden zwaar water van een lagere concentratie.

6.9.   Convertors voor ammoniaksynthese of ammoniaksynthese-eenheden

Convertors voor ammoniaksynthese of ammoniaksynthese-eenheden, speciaal ontworpen of vervaardigd voor de productie van zwaar water via het ammoniak-waterstofwisselproces.

TOELICHTENDE NOOT

Deze convertors of eenheden onttrekken synthesegas (stikstof en waterstof) uit een hoge-drukkolom (of kolommen) voor de uitwisseling van ammoniak en waterstof, en voeren de gevormde ammoniak naar deze kolom (of kolommen) terug.

7.   Inrichtingen voor de conversie van uranium en plutonium om te worden gebruikt bij de productie van splijtstofelementen en de scheiding van uraniumisotopen in de zin van respectievelijk de punten 4 en 5, en speciaal daarvoor ontworpen of vervaardigde uitrusting

UITVOER

De uitvoer van alle belangrijke producten binnen dit bereik mag uitsluitend conform de procedures van de richtsnoeren plaatsvinden. Alle inrichtingen, systemen en de speciaal ontworpen of vervaardigde uitrusting binnen dit bereik kunnen worden gebruikt voor de verwerking, de productie of het gebruik van speciaal splijtbaar materiaal.

7.1.   Inrichtingen voor de omzetting van uraan en speciaal hiervoor ontworpen of vervaardigde uitrusting

INLEIDENDE NOOT

Uraanomzettingsinrichtingen en -systemen kunnen een of meerdere omzettingen uitvoeren van de ene chemische vorm van uraan in de andere, waaronder de omzetting van uraanertsconcentraten in UO3, van UO3 in UO2, van uraanoxiden in UF4, UF6 of UCl4, van UF4 in UF6, van UF6 in UF4, van UF4 in uraanmetaal en van uraanfluoriden in UO2. Essentiële apparatuur voor inrichtingen voor de omzetting van uraan wordt vaak ook in verschillende takken van de chemie-procesindustrie gebruikt. Voorbeelden daarvan zijn ovens, roterende ovens, wervelbedreactoren, vlamtorenreactoren, vloeistofcentrifuges, destillatiekolommen en vloeistof-vloeistofextractiekolommen. Slechts weinig producten zijn echter zonder meer „uit voorraad” beschikbaar. De meeste uitrusting moet worden vervaardigd overeenkomstig de eisen van de klant. In bepaalde gevallen zijn bijzondere ontwerp- en constructiespecificaties vereist met het oog op de bescherming tegen de corrosieve eigenschappen van bepaalde gehanteerde chemicaliën (HF, F2, CIF3 en uraanfluoriden) of wegens problemen inzake nucleaire kriticiteit. Ten slotte moet worden opgemerkt dat bij alle processen voor de omzetting van uraan onderdelen die afzonderlijk niet specifiek voor de omzetting van uraan zijn ontworpen of vervaardigd, kunnen worden geassembleerd tot systemen die wel speciaal voor de omzetting van uraan zijn ontworpen of vervaardigd.

7.1.1.   Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de omzetting van uraanertsconcentraten in UO3

TOELICHTENDE NOOT

Uraanertsconcentraten kunnen worden omgezet in UO3 door het erts eerst op te lossen in salpeterzuur en gezuiverd uranylnitraat te extraheren met gebruikmaking van een oplosmiddel zoals tributylfosfaat. Vervolgens wordt het uranylnitraat omgezet in UO3, hetzij door concentratie en denitrificatie, hetzij door neutralisatie met ammoniakgas en de vorming van ammoniumdiuranaat gevolgd door filtering, droging en calcinering.

7.1.2.   Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de omzetting van UO3 in UF6

TOELICHTENDE NOOT

UO3 kan direct worden omgezet in UF6 door fluorering. Het proces vereist een bron van fluorgas of chloortrifluoride.

7.1.3.   Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de omzetting van UO3 in UO2

TOELICHTENDE NOOT

UO3 kan worden omgezet in UO2 door reductie van UO3 met gekraakt ammoniakgas of waterstof.

7.1.4   Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de omzetting van UO2 in UF4

TOELICHTENDE NOOT

UO2 kan worden omgezet in UF4 door UO2 te laten reageren met waterstoffluoridegas (HF) op 300-500 °C.

7.1.5.   Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de omzetting van UF4 in UF6

TOELICHTENDE NOOT

UF4 kan worden omgezet in UF6 door een exotherme reactie met fluor in een torenreactor. UF6 wordt uit de hete effluentgassen geconcentreerd door de effluentenstroom door een tot – 10 °C gekoelde koudeval te voeren. Voor dit proces is een bron van fluorgas vereist.

7.1.6.   Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de omzetting van UF4 in uraanmetaal

TOELICHTENDE NOOT

UF4 kan worden omgezet in uraanmetaal door reductie met magnesium (grote batchprocessen) of calcium (kleine batchprocessen). De reactie verloopt bij een temperatuur boven het smeltpunt van uraan (1 130 °C).

7.1.7.   Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de omzetting van UF6 in UO2

TOELICHTENDE NOOT

UF6 kan worden omgezet in UO2 via een van de volgende drie processen. In het eerste wordt UF6 gereduceerd en gehydroliseerd tot UO2 met behulp van waterstof en stoom. In het tweede wordt UF6 gehydroliseerd door oplossing in water, ammoniak wordt toegevoegd om het ammoniumdiuranaat te doen neerslaan en het diuranaat wordt gereduceerd tot UO2 met stikstof bij 820 °C. In het derde proces worden gasvormig UF6, CO2 en NH3 gecombineerd in water, waarbij ammoniumuranylcarbonaat neerslaat. Dit ammoniumuranylcarbonaat wordt gecombineerd met stoom en waterstof bij 500-600 °C om zo UO2 te verkrijgen.

In een splijtstoffabricage-installatie is de eerste stap vaak de omzetting van UF6 in UO2.

7.1.8.   Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de omzetting van UF6 in UF4

TOELICHTENDE NOOT

UF6 wordt omgezet in UF4 door reductie met waterstof.

7.1.9.   Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de omzetting van UO2 in UCl4

TOELICHTENDE NOOT

UO2 kan worden omgezet in UCl4 via een van de volgende twee processen. In het eerste wordt UO2 in reactie gebracht met koolstoftetrachloride (CCl4) bij ongeveer 400 °C. In het tweede wordt UO2 bij ongeveer 700 °C in reactie gebracht in aanwezigheid van zwarte koolstof (CAS 1333-86-4), koolmonoxide en chloride om zo UCl4 te verkrijgen.

7.2.   Inrichtingen voor de omzetting van plutonium en speciaal hiervoor ontworpen of vervaardigde uitrusting

INLEIDENDE NOOT

Plutoniumomzettingsinrichtingen en -systemen voeren een of meerdere omzettingen uit van de ene chemische vorm van plutonium in de andere, waaronder de omzetting van plutoniumnitraat in PuO2, van PuO2 in PuF4 en van PuF4 in plutoniummetaal. Inrichtingen voor omzetting van plutonium zijn vaak verbonden aan opwerkingsinstallaties, maar kunnen ook verbonden zijn aan inrichtingen voor de productie van plutoniumsplijtstof. Essentiële apparatuur voor inrichtingen voor de omzetting van plutonium wordt vaak ook in verschillende takken van de chemie-procesindustrie gebruikt. Voorbeelden daarvan zijn ovens, roterende ovens, wervelbedreactoren, vlamtorenreactoren, vloeistofcentrifuges, destillatiekolommen en vloeistof-vloeistofextractiekolommen. Ook hete cellen, handschoenkasten en manipulatoren met afstandsbediening kunnen hiervoor nodig zijn. Slechts weinig systemen zijn echter zonder meer „uit voorraad” beschikbaar. De meeste uitrusting moet worden vervaardigd overeenkomstig de eisen en specificaties van de klant. Het is van cruciaal belang dat bij het ontwerpen bijzondere aandacht wordt besteed aan de specifieke aan plutonium verbonden risico's inzake straling, toxiciteit en kriticiteit. In bepaalde gevallen zijn bijzondere ontwerp- en constructiespecificaties vereist met het oog op de bescherming tegen de corrosieve eigenschappen van bepaalde gehanteerde chemicaliën (bijv. HF). Ten slotte moet worden opgemerkt dat bij alle processen voor de omzetting van plutonium onderdelen die afzonderlijk niet specifiek voor de omzetting van plutonium zijn ontworpen of vervaardigd, kunnen worden geassembleerd tot systemen die wel speciaal voor de omzetting van plutonium zijn ontworpen of vervaardigd.

7.2.1.   Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de omzetting van plutoniumnitraat in oxide

TOELICHTENDE NOOT

De belangrijkste onderdelen van dit proces zijn: opslag en aanpassing van het ingangsmateriaal, bezinken en scheiden van vaste stof en vloeistof, calcineren, hanteren van het product, ventileren, afvalbeheer en procesregeling. De processystemen zijn met name zo aangepast dat kriticiteit en stralingseffecten worden vermeden en de toxiciteitsrisico's tot een minimum worden beperkt. In de meeste opwerkingsinstallaties betreft het laatste proces de omzetting van plutoniumnitraat in plutoniumdioxide. Andere processen kunnen het neerslaan van plutoniumoxalaat of plutoniumperoxide omvatten.

7.2.2.   Speciaal ontworpen of vervaardigde systemen voor de productie van plutoniummetaal

TOELICHTENDE NOOT

In dit proces wordt gewoonlijk plutoniumdioxide gefluorideerd, doorgaans met het sterk corrosieve waterstoffluoride, tot plutoniumfluoride dat vervolgens wordt gereduceerd met behulp van zeer zuiver calciummetaal tot metallisch plutonium en een calciumfluorideslak. De belangrijkste onderdelen van dit proces zijn: fluorideren (bijvoorbeeld met uitrusting die is vervaardigd van of bekleed met een edel metaal), metaalreductie (bijvoorbeeld in keramische vaten), terugwinning van slak, hantering van de producten, ventilatie, afvalbeheer en procesregeling. De processystemen zijn met name zo aangepast dat kriticiteit en stralingseffecten worden vermeden en de toxiciteitsrisico's tot een minimum worden beperkt. Andere processen omvatten het fluorideren van plutoniumoxalaat of plutoniumperoxide, gevolgd door een metaalreductie.

BIJLAGE C

CRITERIA VOOR FYSIEKE-BEVEILIGINGSNIVEAUS

1.

De fysieke beveiliging van nucleair materiaal heeft tot doel het ongeoorloofd gebruik of ongeoorloofde hantering van dat materiaal te voorkomen. In punt 3, onder a), van de richtsnoeren wordt gepleit voor doeltreffende fysieke-beveiligingsniveaus in overeenstemming met de toepasselijke aanbevelingen van de IAEA, en met name de aanbevelingen in INFCIRC/225.

2.

In punt 3, onder b), van de richtsnoeren wordt gesteld dat de implementatie van fysieke-beveiligingsmaatregelen in het ontvangende land onder de verantwoordelijkheid van de regering van dat land valt. Dit belet niet dat de fysieke-beveiligingsniveaus waarop deze maatregelen moeten worden gebaseerd, in een overeenkomst tussen leverancier en ontvanger dienen te worden vastgelegd. In dit verband moeten deze voorschriften voor alle landen gelden.

3.

Document INFCIRC/225 van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie getiteld „De fysieke beveiliging van nucleair materiaal” en soortgelijke documenten die van tijd tot tijd worden opgesteld door internationale deskundigengroepen en zo nodig worden geactualiseerd om rekening te houden met de stand van de techniek en de kennis op het gebied van de fysieke beveiliging van nucleair materiaal, vormen een nuttige basis om de ontvangende staten sturing te bieden bij het ontwerpen van een systeem van maatregelen en procedures voor fysieke beveiliging.

4.

De categorisering van nucleair materiaal in de bijgevoegde tabel, of de versie daarvan die leveranciers van tijd tot tijd in onderling overleg actualiseren, zal de overeengekomen basis vormen voor het bepalen van fysieke-beveiligingsniveaus voor het type materiaal, uitrusting en installaties waar dit materiaal aanwezig is, overeenkomstig punt 3, onder a) en b), van de richtsnoeren.

5.

De overeengekomen fysieke-beveiligingsniveaus die door de nationale bevoegde instanties moeten worden gewaarborgd bij het gebruik, de opslag en het vervoer van het in de bijgevoegde tabel opgenomen materiaal, moeten tenminste aan de volgende beveiligingskenmerken voldoen: CATEGORIE III Gebruik en opslag in een ruimte waarvan de toegang wordt gecontroleerd. Vervoer met speciale voorzorgsmaatregelen zoals voorafgaande afspraken tussen de verzender, de ontvanger en de vervoerder en voorafgaande overeenstemming tussen entiteiten die onder de jurisdictie en regelgeving van respectievelijk de leverende en de ontvangende staat vallen, in geval van internationaal vervoer, waarbij de tijd, de plaats en de procedures voor de overdracht van de verantwoordelijkheid voor het vervoer worden gespecificeerd. CATEGORIE II Gebruik en opslag in een beveiligde ruimte waarvan de toegang wordt gecontroleerd, d.w.z. een ruimte die voortdurend wordt bewaakt door bewakers of met elektronische apparatuur en die is omgeven door een fysieke barrière met een beperkt aantal goed gecontroleerde toegangspunten, of een ruimte met een gelijkwaardig fysiek-beveiligingsniveau. Vervoer met speciale voorzorgsmaatregelen zoals voorafgaande afspraken tussen de verzender, de ontvanger en de vervoerder en voorafgaande overeenstemming tussen entiteiten die onder de jurisdictie en regelgeving van respectievelijk de leverende en de ontvangende staat vallen, in geval van internationaal vervoer, waarbij de tijd, de plaats en de procedures voor de overdracht van de verantwoordelijkheid voor het vervoer worden gespecificeerd. CATEGORIE I Materiaal in deze categorie moet met zeer betrouwbare systemen als volgt worden beveiligd tegen ongeoorloofd gebruik:   Gebruik en opslag in een zeer sterk beveiligde ruimte, d.w.z. een beveiligde ruimte als gedefinieerd voor categorie II, waarvan bovendien de toegang is beperkt tot personen die als betrouwbaar zijn aangemerkt en die wordt bewaakt door bewakers die in nauwe communicatie met interventieteams staan. In dit verband worden specifieke maatregelen genomen die gericht zijn op het opsporen en voorkomen van elke aanval, ongeoorloofde toegang of ongeoorloofde verwijdering van materiaal.   Vervoer met speciale voorzorgsmaatregelen als hierboven aangegeven voor het vervoer van materiaal van categorie II en categorie III, bovendien onder constante bewaking van een escorte en onder omstandigheden die nauwe communicatie met interventieteams waarborgen.

6.

Leveranciers dienen identificatie te verlangen van de ontvangers van de agentschappen en instanties die verantwoordelijk zijn voor de deugdelijke naleving van de beveiligingsniveaus en voor de interne coördinatie van respons/bergingsoperaties in geval van ongeoorloofd gebruik of ongeoorloofde hantering van beschermd materiaal. Leveranciers en ontvangers dienen ook binnen hun nationale instanties contactpunten aan te wijzen voor de samenwerking bij vervoer naar het buitenland en andere aangelegenheden van wederzijds belang.

TABEL: CATEGORISERING VAN NUCLEAIR MATERIAAL

Materiaal	Vorm	Categorie
		I	II	III
1. Plutonium*[a]	Onbestraald*[b]	2 kg of meer	Minder dan 2 kg maar meer dan 500 g	500 g of minder*[c]
2. Uranium-235	Onbestraald*[b]
	— uranium met een verrijking van 20 % 235U of meer	5 kg of meer	Minder dan 5 kg maar meer dan 1 kg	1 kg of minder*[c]
	— uranium met een verrijking van 10 % 235U maar minder dan 20 %	—	10 kg of meer	Minder dan 10 kg*[c]
	— uranium verrijkt tot meer dan de natuurlijke abondantie, maar minder dan 10 % 235U*[d]	—	—	10 kg of meer
3. Uranium-233	Onbestraald*[b]	2 kg of meer	Minder dan 2 kg maar meer dan 500 g	500 g of minder*[c]
4. Bestraalde splijtstof			Verarmd of natuurlijk uraan; thorium of laagvenijkte splijtstof (gehalte splijtbaar materiaal minder dan 10 %)*[e][f]
[a] Zoals vermeld op de triggerlijst. [b] Materiaal dat niet in een reactor is bestraald of materiaal dat in een reactor is bestraald, maar waarvan het stralingsniveau gelijk is aan of minder dan 100 rad/h op één meter zonder afscherming. [c] Hoeveelheden die radiologisch niet van betekenis zijn, dienen te worden vrijgesteld. [d] Natuurlijk uraan, verarmd uraan, thorium en hoeveelheden uraan die zijn verrijkt tot minder dan 10 %, welke niet in categorie III vallen, moeten worden beveiligd in overeenstemming met zorgvuldige beheerspraktijken. [e] Hoewel dit beveiligingsniveau wordt aanbevolen, staat het staten vrij, al naargelang het geval, na beoordeling van de specifieke omstandigheden, om hieraan een andere fysieke-beveiligingscategorie toe te kennen. [f] De indeling van andere splijtstof die op grond van het oorspronkelijke gehalte aan splijtbaar materiaal vóór bestraling is ingedeeld als categorie I of II, mag één categorieniveau worden verlaagd ondanks dat het stralingsniveau van de splijtstof hoger is dan 100 rad/h op één meter zonder afscherming.

LIJST VAN NUCLEAIR-GERELATEERDE UITRUSTING, MATERIALEN EN PROGRAMMATUUR VOOR TWEEËRLEI GEBRUIK EN DAARAAN GERELATEERDE TECHNOLOGIE

Noot:

In deze bijlage wordt het Internationaal Stelsel van Eenheden (SI) gebruikt. In alle gevallen moet de in SI-eenheden gedefinieerde fysieke hoeveelheid worden beschouwd als de officieel aanbevolen controlewaarde. Sommige parameters van werktuigmachines zijn evenwel uitgedrukt in hun gebruikelijke eenheden, die geen SI-eenheden zijn.

In deze bijlage worden de volgende gangbare afkortingen (en hun prefixen die de grootte uitdrukken) gebruikt:

A	—	ampère(s)
Bq	—	becquerel(s)
°C	—	graden Celsius
CAS	—	Chemical Abstracts Service
Ci	—	curie(s)
cm	—	centimeter(s)
dB	—	decibel(s)
dBm	—	decibel met een referentiewaarde van 1 milliwatt
g	—	gram(men); ook versnelling van de zwaartekracht (9,81 m/s2)
GBq	—	gigabecquerel(s)
GHz	—	gigahertz
GPa	—	gigapascal(s)
Gy	—	gray
h	—	uur(uren)
Hz	—	hertz
J	—	joule(s)
K	—	kelvin
keV	—	duizend electrovolt(s)
kg	—	kilogram(men)
kHz	—	kilohertz
kN	—	kilonewton(s)
kPa	—	kilopascal(s)
kV	—	kilovolt(s)
kW	—	kilowatt(s)
m	—	meter(s)
mA	—	milliampère(s)
MeV	—	miljoen electrovolt(s)
MHz	—	megahertz
ml	—	milliliter(s)
mm	—	millimeter(s)
MPa	—	megapascal(s)
mPa	—	millipascal(s)
MW	—	megawatt(s)
μF	—	microfarad(s)
μm	—	micrometer(s)
μs	—	microseconde(n)
N	—	newton(s)
nm	—	nanometer(s)
ns	—	nanoseconde(n)
nH	—	nanohenry(ies)
ps	—	picoseconde(n)
RMS	—	kwadratisch gemiddelde
t.p.m.	—	toerental per minuut
s	—	seconde(n)
T	—	tesla(s)
TIR	—	totale meetklokuitslag
V	—	volt(s)
W	—	watt(s)

ALGEMENE NOOT

De volgende alinea's zijn van toepassing op de lijst van nucleair-gerelateerde uitrusting, materialen, programmatuur voor tweeërlei gebruik, en daaraan gerelateerde technologie.

1.	De omschrijving van elk product in de lijst heeft betrekking op dat product in nieuwe of in tweedehands staat.

2.

Indien de omschrijving van een product in de lijst geen kwalificaties of specificaties bevat, wordt deze beschouwd als betrekking hebbend op alle varianten van dat product. De titels van de categorieën dienen enkel ter vergemakkelijking van de verwijzingen en hebben geen gevolgen voor de uitlegging van de definities van de producten.

3.

De doelstelling van het controleregime mag niet worden omzeild door de overdracht van niet onder het controleregime vallende producten (met inbegrip van inrichtingen) die één of meer onder het controleregime vallende onderdelen bevatten, indien de onder het controleregime vallende onderdelen het voornaamste element van het product vormen en gemakkelijk kunnen worden verwijderd of voor andere doeleinden worden aangewend. Noot: Bij de beoordeling of de onder het controleregime vallende onderdelen als voornaamste element moeten worden aangemerkt, moeten regeringen rekening houden met factoren als hoeveelheid, waarde en technologische knowhow, alsmede andere bijzondere omstandigheden op grond waarvan de onder het controleregime vallende onderdelen als voornaamste element van het geleverde product kunnen worden aangemerkt.

4.	Het doel van het controleregime mag niet worden omzeild door de overdracht van onderdelen. Elke regering moet alle mogelijke maatregelen nemen om deze doelstelling te bereiken en moet blijven streven naar een werkzame definitie van onderdelen, die door alle leveranciers kan worden gebruikt.

TECHNOLOGIECONTROLES

Het controleregime inzake de overdracht van „technologie” wordt toegepast in overeenstemming met de richtsnoeren en als omschreven in elk punt van de bijlage. „Technologie” die rechtstreeks verband houdt met een product in de bijlage, wordt onderworpen aan dezelfde mate van toezicht en controle als het product zelf, voor zover toegestaan door de nationale wetgeving.

De goedkeuring van een product in de bijlage voor uitvoer houdt ook in dat toestemming wordt verleend voor de uitvoer aan dezelfde eindgebruiker van de minimale „technologie” die nodig is voor de installatie, de werking, het onderhoud en de herstelling van het product.

Noot:

Het controleregime inzake de overdracht van „technologie” is niet van toepassing op informatie die „voor iedereen beschikbaar” is, en op „fundamenteel wetenschappelijk onderzoek”.

ALGEMENE PROGRAMMATUURNOOT

Het controleregime op de overdracht van „programmatuur” wordt toegepast in overeenstemming met de richtsnoeren en als omschreven in de bijlage.

Noot:

Het controleregime inzake de overdracht van „programmatuur” is niet van toepassing op de volgende „programmatuur”: 1. „programmatuur” die algemeen voor het publiek verkrijgbaar is omdat zij: a. via de detailhandel zonder beperkingen uit de voorraad wordt verkocht; en b. is ontworpen met het oog op installatie door de gebruiker zonder wezenlijke ondersteuning door de leverancier; of 2. „programmatuur” die „voor iedereen beschikbaar” is.

DEFINITIES

„Nauwkeurigheid”— Gewoonlijk uitgedrukt in termen van onnauwkeurigheid: de maximale positieve of negatieve afwijking van een aangegeven waarde ten opzichte van een erkende norm of zuivere waarde.

„Hoekafwijking”— Het maximale verschil tussen de aangegeven hoekpositie en de feitelijke, zeer nauwkeurig gemeten hoekpositie nadat de houder van het werkstuk op de tafel uit zijn oorspronkelijke positie is weggedraaid.

„Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek”— Experimenteel of theoretisch werk dat hoofdzakelijk wordt gedaan om nieuwe kennis te verkrijgen over de fundamentele beginselen van verschijnselen of waarneembare feiten, en dat in eerste instantie niet is gericht op een bepaald praktisch doel of oogmerk.

„Contourbesturen”— Twee of meer „numeriek bestuurde” bewegingen volgens instructies die de eerstvolgende vereiste positie en de vereiste voedingssnelheden naar die positie specificeren. Deze snelheden worden in afhankelijkheid van elkaar gevarieerd zodat een gewenste contour wordt verkregen. (Referentie: ISO/DIS 2806 — 1980, zoals gewijzigd)

„Ontwikkeling”— Dit heeft betrekking op alle fasen voorafgaand aan de productie, zoals:

—

ontwerp;

—	ontwerponderzoek;

—	ontwerpanalyse;

—	ontwerpideeën;

—	assemblage en testen van prototypen;

—	proefproductieplannen;

—	ontwerpgegevens;

—	het vertalen van ontwerpgegevens in een product;

—	ontwerp van configuraties;

—	integratieontwerp;

—

opmaak.

„Stapel- en continuvezelmateriaal”— continue „monofilamenten”, „garens”, „rovings”, „linten” of „banden”.

NB:

1.   „Filament” of „monofilament”— de kleinste maat vezel, gewoonlijk enkele μm in diameter.

2.   „Roving”— een bundel (normaal 12-120) van ongeveer evenwijdige „strengen”.

3.   „Streng”— een bundel „filamenten” (normaal meer dan 200) die ongeveer parallel lopen.

4.   „Band”— een materiaal dat bestaat uit in elkaar gevlochten of in één richting liggende „filamenten”, „strengen”, „rovings”, „linten” of „garens”, enz., gewoonlijk geïmpregneerd met hars.

5.   „Lint”— een bundel „filamenten” die gewoonlijk ongeveer parallel lopen.

6.   „Garen”— een bundel getwijnde „strengen”.

„Filament”— Zie „Stapel- en continuvezelmateriaal”.

„Voor iedereen beschikbaar”— in dit verband „technologie” of „programmatuur” die zonder beperkingen aan de verdere verspreiding daarvan beschikbaar is gesteld. (auteursrechtelijke beperkingen hebben niet tot gevolg dat „technologie” of „programmatuur” niet langer „voor iedereen beschikbaar” is.)

„Lineariteit”— (gewoonlijk gemeten in termen van niet-lineariteit): de maximale positieve of negatieve afwijking van het feitelijke kenmerk (gemiddelde van naar boven en naar beneden gemeten waarden) van een rechte lijn die zo is geplaatst dat de maximale afwijkingen gelijk worden gemaakt en geminimaliseerd.

„Meetonzekerheid”— De kenmerkende parameter die specificeert binnen welk bereik rond de uitvoerwaarde de juiste waarde van de te meten variabele ligt met een betrouwbaarheidsniveau van 95 procent. Deze omvat de ongecorrigeerde systematische afwijkingen, de ongecorrigeerde speling en de willekeurige afwijkingen.

„Microprogramma”— Een reeks elementaire instructies die in een speciaal geheugen wordt bewaard en waarvan de uitvoering wordt gestart door de invoer van de bijbehorende verwijsopdracht in het instructieregister.

„Monofilament”— Zie „Stapel- en continuvezelmateriaal”.

„Numerieke besturing”— De automatische besturing van een proces, uitgevoerd door een apparaat dat gebruik maakt van numerieke gegevens die gewoonlijk worden ingevoerd tijdens de voortgang van het proces. (Referentie ISO 2382)

„Instelnauwkeurigheid”— van „numeriek bestuurde” werktuigmachines moet worden vastgesteld en gepresenteerd in overeenstemming met punt 1.B.2., in samenhang met onderstaande vereisten:

a)

testomstandigheden (ISO 230/2 (1988), paragraaf 3): 1) Vóór en tijdens de metingen dient de werktuigmachine en de apparatuur waarmee de nauwkeurigheid wordt gemeten gedurende 12 uur in dezelfde omgevingstemperatuur te worden gehouden. Gedurende de tijd vóór de metingen dienen de sleden van de machine zonder onderbreking dezelfde bewegingscyclus uit te voeren als die waarbij de nauwkeurigheidsmeting wordt verricht; 2) de machine dient te zijn uitgerust met alle mechanische, elektronische of met programmatuur geregelde systemen voor compensatie die met de machine zullen worden uitgevoerd; 3) de nauwkeurigheid van de voor de metingen te gebruiken meetapparatuur dient ten minste vier maal zo groot te zijn als de verwachte nauwkeurigheid van de werktuigmachine; 4) de stroomvoorziening voor de sledeaandrijving dient als volgt te zijn: i) de fasespanningsvariatie mag niet groter zijn dan ± 10 % van de nominale spanning; ii) de frequentievariatie mag niet groter zijn dan ± 2 Hz van de normale frequentie; iii) stroomuitval of onderbroken stroomlevering is niet toegestaan.

b)

Testprogramma (paragraaf 4): 1) De voedingssnelheid (sledesnelheid) gedurende de metingen dient de snelgang te zijn; NB: Bij werktuigmachines die oppervlakken van optische kwaliteit vervaardigen dient de voedingssnelheid gelijk te zijn aan of kleiner dan 50 mm per minuut; 2) de metingen dienen te geschieden op incrementele wijze van de eerste meetpositie op de as naar de volgende zonder naar de beginpositie te moeten terugkeren bij het aanlopen van een volgende positie; 3) de assen waarlangs niet wordt gemeten, dienen zich gedurende het testen van een as in het midden van de slag te bevinden.

c)	Presentatie van de testresultaten (paragraaf 2): De resultaten van de metingen dienen te omvatten: 1) instelnauwkeurigheid (A) en 2) de gemiddelde omkeerfout (B).

„Productie”— Hieronder vallen alle productiestadia, zoals

—	constructie;

—	productie-engineering;

—	fabricage;

—	integratie;

—	assemblage (monteren);

—	inspectie;

—

testen;

—	kwaliteitsborging.

„Programma”— Een reeks instructies om een proces uit te voeren in een door een elektronische computer uitvoerbare vorm, of om het in dergelijke vorm om te zetten.

„Resolutie”— De kleinste stap van een meettoestel; op digitale instrumenten de minst significante bit. (Referentie: ANSI B-89.1.12)

„Roving”— Zie „Stapel- en continuvezelmateriaal”.

„Programmatuur”— Een verzameling van één of meer „programma's” of „microprogramma's”, vastgelegd op enig tastbaar medium.

„Streng”— Zie „Stapel- en continuvezelmateriaal”.

„Band”— Zie „Stapel- en continuvezelmateriaal”.

„Technische bijstand”— „Technische bijstand” kan worden verleend in de vorm van instructie, vaardigheden, opleiding, praktijkkennis en advies.

Noot:Technische bijstand kan gepaard gaan met de overdracht van technische gegevens.

„Technische gegevens”— „Technische gegevens” kunnen onder meer bestaan in blauwdrukken, plannen, diagrammen, modellen, formules, technische ontwerpen en specificaties, handboeken en instructies, in geschreven vorm of vastgelegd op andere media of apparaten zoals schijf, magneetband of leesgeheugens (rom's).

„Technologie”— Specifieke informatie die nodig is voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van een in de lijst vermeld product. Deze informatie kan de vorm aannemen van „technische gegevens” of „technische bijstand”.

„Lint”— Zie „Stapel- en continuvezelmateriaal”.

„Gebruik”— Bediening, installatie (met inbegrip van installatie ter plaatse), onderhoud (controle), reparatie, revisie en opknappen.

„Garen”— Zie „Stapel- en continuvezelmateriaal”.

INHOUD BIJLAGE

1.

INDUSTRIELE UITRUSTING

1.A.

APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

1.A.1.

Stralingafschermende ramen met hoge dichtheid

1 – 1

1.A.2.

Stralingbestendige televisiecamera's of lenzen daarvoor

1 – 1

1.A.3.

Robots, „eindeffectoren” en besturingseenheden

1 – 1

1.A.4.

Op afstand bediende manipulatoren

1 – 3

1.B.

TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

1.B.1.

Vloeidraaibanken, machines die de functies van forceren en vloeidraaien combineren, en spillen

1 – 3

1.B.2.

Werktuigmachines

1 – 4

1.B.3.

Meetmachines, -instrumenten of -systemen

1 – 6

1.B.4.

Inductieovens, werkend met beheerste atmosfeer en stroombronnen daarvoor

1 – 7

1.B.5.

Isostatische persen en bijbehorende uitrusting

1 – 8

1.B.6.

Systemen en apparatuur voor het beproeven door middel van trillingen, en de desbetreffende onderdelen

1 – 8

1.B.7.

Metallurgische smelt- en gietovens met vacuüm of op een andere wijze beheerste atmosfeer en bijbehorende apparatuur

1 – 8

1.C.

MATERIALEN

1 – 9

1.D.

PROGRAMMATUUR

1 – 9

1.D.1.

„Programmatuur” speciaal ontworpen of aangepast voor het „gebruik” van apparatuur

1 – 9

1.D.2.

„Programmatuur” speciaal ontworpen of aangepast voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur

1 – 9

1.D.3.

„Programmatuur” voor elke combinatie van elektronische toestellen of systemen waarmee dergelijke toestellen kunnen functioneren als eenheid van „numerieke besturing” voor werktuigmachines

1 – 9

1.E.

TECHNOLOGIE

1.E.1.

„Technologie” overeenkomstig de technologiecontroles voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur, materiaal of „programmatuur”

1 – 9

2.

MATERIALEN

2.A.

APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

2.A.1.

Kroezen vervaardigd van materiaal dat bestand is tegen vloeibare actinidemetalen

2 – 1

2.A.2.

Geplatineerde katalysatoren

2 – 1

2.A.3.

Composieten, in buisvorm

2 – 2

2.B.

TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

2.B.1.

Tritiuminstallaties of -fabrieken, en apparatuur daarvoor

2 – 2

2.B.2.

Installaties of inrichtingen voor het scheiden van lithiumisotopen en systemen en apparatuur daarvoor

2 – 2

2.C.

MATERIALEN

2.C.1.

Aluminium

2 – 2

2.C.2.

Beryllium

2 – 3

2.C.3.

Bismut

2 – 3

2.C.4.

Boor

2 – 3

2.C.5.

Calcium

2 – 3

2.C.6.

Chloortrifluoride

2 – 3

2.C.7.

Stapel- of continuvezelmateriaal en „prepregs”

2 – 3

2.C.8.

Hafnium

2 – 4

2.C.9.

Lithium

2 – 4

2.C.10.

Magnesium

2 – 4

2.C.11.

Maragingstaal

2 – 4

2.C.12.

Radium-226

2 – 4

2.C.13.

Titaan

2 – 5

2.C.14.

Wolfraam

2 – 5

2.C.15.

Zirkonium

2 – 5

2.C.16.

Nikkelpoeder en poreus nikkelmetaal

2 – 5

2.C.17.

Tritium

2 – 6

2.C.18.

Helium-3

2 – 6

2.C.19.

Radionucliden

2 – 6

2.C.20.

Renium

2 – 6

2.D.

PROGRAMMATUUR

2 – 6

2.E.

TECHNOLOGIE

2 – 6

2.E.1.

„Technologie” overeenkomstig de technologiecontroles voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur, materiaal of „programmatuur”

2 – 6

3.

APPARATUUR EN ONDERDELEN VOOR HET SCHEIDEN VAN URAANISOTOPEN (andere producten dan die op de triggerlijst)

3.A.

APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

3.A.1.

Frequentieomzetters en frequentiegeneratoren

3 – 1

3.A.2.

Lasers, laserversterkers en oscillatoren

3 – 1

3.A.3.

Kleppen

3 – 3

3.A.4.

Supergeleidende solenoïde elektromagneten

3 – 3

3.A.5.

Hoogvermogengelijkstroombronnen

3 – 4

3.A.6.

Hoogspanningsgelijkstroombronnen

3 – 4

3.A.7.

Drukomvormers

3 – 4

3.A.8.

Vacuümpompen

3 – 4

3.A.9.

Spiraalcompressoren en -vacuümpompen met balgafdichting

3 – 5

3.B.

TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

3.B.1.

Elektrolytische cellen voor de productie van fluor

3 – 5

3.B.2.

Apparatuur voor de vervaardiging of assemblage van rotoren, rotorrichtapparatuur, en matrijzen voor het vormen van balgen

3 – 5

3.B.3.

Centrifugale balanceermachines

3 – 6

3.B.4.

Draadwindmachines en bijbehorende apparatuur

3 – 6

3.B.5.

Elektromagnetische isotopenscheiders

3 – 7

3.B.6.

Massaspectrometers

3 – 7

3.C.

MATERIALEN

3 – 8

3.D.

PROGRAMMATUUR

3.D.1.

„Programmatuur” speciaal ontworpen of aangepast voor het „gebruik” van apparatuur

3 – 8

3.D.2.

„Programmatuur” of encryptiesleutels/codes speciaal ontworpen om de prestatiekenmerken van apparatuur te verbeteren of vrij te geven

3 – 8

3.D.3.

„Programmatuur” speciaal ontworpen om de prestatiekenmerken van apparatuur te verbeteren of vrij te geven

3 – 8

3.E.

TECHNOLOGIE

3.E.1.

„Technologie” overeenkomstig de technologiecontroles voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur, materiaal of „programmatuur”

3 – 8

4.

APPARATUUR VOOR INRICHTINGEN VOOR DE PRODUCTIE VAN ZWAAR WATER (andere producten dan die op de triggerlijst)

4.A.

APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

4.A.1.

Specifieke pakkingen

4 – 1

4.A.2.

Pompen

4 – 1

4.A.3.

Turbo-expanders en turbo-expansie/compressiesets

4 – 1

4.B.

TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

4.B.1.

Schotelkolommen voor de water-waterstofsulfide-uitwisseling en de „interne contactgroepen” daarvoor

4 – 1

4.B.2.

Kolommen voor de cryogene distillatie van waterstof

4 – 2

4.B.3.

[wordt niet meer gebruikt — sedert 14 juni 2013]

4 – 2

4.C.

MATERIALEN

4 – 2

4.D.

PROGRAMMATUUR

4 – 2

4.E.

TECHNOLOGIE

4 – 2

4.E.1.

„Technologie” overeenkomstig de technologiecontroles voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur, materiaal of „programmatuur”

4 – 2

5.

TEST- EN MEETAPPARATUUR VOOR DE ONTWIKKELING VAN NUCLEAIRE EXPLOSIEMIDDELEN

5.A.

APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

5.A.1.

Fotomultiplicatorbuizen

5 – 1

5.B.

TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

5.B.1.

Röntgen-generatoren met flitsontlading of gepulseerde elektronenversnellers

5 – 1

5.B.2.

Kanonsystemen voor hoge snelheden

5 – 1

5.B.3.

Hogesnelheidscamera's en beeldvormingsapparaten

5 – 1

5.B.4.

[wordt niet meer gebruikt — sedert 14 juni 2013]

5 – 2

5.B.5.

Gespecialiseerde instrumentatie voor hydrodynamische experimenten

5 – 2

5.B.6.

Snelle pulsgeneratoren

5 – 3

5.B.7.

Brisante insluitingsvaten

5 – 3

5.C.

MATERIALEN

5 – 3

5.D.

PROGRAMMATUUR

5 – 3

5.E.

TECHNOLOGIE

5 – 3

6.

ONDERDELEN VOOR NUCLEAIRE EXPLOSIEMIDDELEN

6.A.

APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

6.A.1.

Detonatoren en meervoudige ontstekingssystemen

6 – 1

6.A.2.

Ontstekingstoestellen en gelijkwaardige pulsgeneratoren met hoge stroomsterkte

6 – 1

6.A.3.

Schakelelementen

6 – 2

6.A.4.

Condensatoren voor pulsontlading

6 – 2

6.A.5.

Neutronengeneratorsystemen

6 – 3

6.A.6.

„Striplines”

6 – 3

6.B.

TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

6 – 3

6.C.

MATERIALEN

6.C.1.

Brisante springstoffen of mengsels

6 – 3

6.D.

PROGRAMMATUUR

6 – 4

6.E.

TECHNOLOGIE

6 – 4

1.   INDUSTRIELE UITRUSTING

1.A.   APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

1.A.1.   Stralingafschermende ramen (van loodglas of ander materiaal) met alle hiernavolgende kenmerken en speciaal ontworpen kozijnen daarvoor:

a.	een „koude zone” groter dan 0,09 m2;

b.	een dichtheid groter dan 3 g/cm3, en

c.	een dikte van 100 mm of meer.

Technische noot:

In 1.A.1.a. wordt onder „koude zone” verstaan de kijkzone van het raam die is blootgesteld aan het laagste stralingsniveau in de constructietoepassing.

1.A.2.   Stralingbestendige televisiecamera's of lenzen daarvoor, speciaal ontworpen of gekwalificeerd als bestand zijnde tegen een stralingsniveau hoger dan 5 × 104 Gy (silicium) zonder verslechtering van de werking.

Technische noot:

De term Gy (silicium) verwijst naar de energie in Joule per kilogram die wordt geabsorbeerd door een onbeschermde hoeveelheid silicium bij blootstelling aan ioniserende straling.

1.A.3.   „Robots”, „eindeffectoren” en besturingseenheden als hieronder:

a.

„Robots” en „eindeffectoren” met een van de twee volgende kenmerken: 1. Speciaal ontworpen volgens nationale veiligheidsnormen die gelden voor het hanteren van brisante springstoffen (bijvoorbeeld volgens elektrische normen voor brisante springstoffen) of 2. Speciaal ontworpen of gekwalificeerd als bestand zijnde tegen een totale stralingsdosis van een stralingsniveau hoger dan 5 × 104 Gy (silicium) zonder verslechtering van de werking; Technische noot: De term Gy (silicium) verwijst naar de energie in Joule per kilogram die wordt geabsorbeerd door een onbeschermde hoeveelheid silicium bij blootstelling aan ioniserende straling.

b.	besturingseenheden, speciaal ontworpen voor de in 1.A.3.a.vermelde „robots” of „eindeffectoren”.

Noot:

1.A.3.a. is niet van toepassing op speciaal voor niet-nucleaire industriële toepassingen ontworpen „robots” zoals mobiele verfspuitcabines.

Technische noten:

1.

„Robots” In 1.A.3. betekent „robot”: een manipulatiemechanisme, dat kan zijn van een type dat een continu pad aflegt of van een type dat van punt naar punt gaat, eventueel voorzien van „sensoren”, en dat alle volgende kenmerken heeft: a. multifunctioneel; b. geschikt voor het positioneren of oriënteren van materialen, onderdelen, gereedschappen of speciale elementen door middel van regelbare bewegingen in de driedimensionale ruimte; c. met drie of meer servomechanismen met open of gesloten lus, waarbij inbegrepen kunnen zijn stappenmotoren; en d. met „toegankelijkheid van het programma voor de gebruiker” door middel van de leer-en-terugspeelmethode (teach/playback) of door middel van een elektronische computer die een programmeerbare logische regeleenheid kan zijn (PLC), d.w.z. zonder mechanische interventie. NB 1: In bovenstaande definitie worden onder „sensoren” detectoren van een fysiek verschijnsel verstaan waarvan de output (na conversie in een signaal dat door een controle-eenheid kan worden geïnterpreteerd) „programma's” kan genereren dan wel geprogrammeerde instructies of numerieke „programma”-data kan aanpassen. Daaronder vallen „sensoren” met machinaal gezichtsvermogen, infrarood beeld, akoestisch beeld, tactiel vermogen, traagheidsmeting voor positiebepaling, optische en akoestische peiling en vermogen om krachten of koppels te meten. NB 2: In bovenstaande definitie betekent „toegankelijkheid van het programma voor de gebruiker” de mogelijkheid voor de gebruiker om „programma's” in te voegen, te veranderen of te vervangen anders dan door middel van: a. een fysieke wijziging in de bedrading of andere onderlinge verbindingen, of b. het instellen van functiekeuzen, het inbrengen van parameters daarbij inbegrepen. NB 3: Bovenstaande definitie geldt niet voor de volgende toestellen: a. manipulatiemechanismen die alleen met de hand of met een mechanisme voor afstandsbediening te regelen zijn; b. manipulatiemechanismen die in een vaste volgorde werken en geautomatiseerde bewegende toestellen zijn, die mechanisch vastgelegde, geprogrammeerde bewegingen uitvoeren. Het „programma” is mechanisch beperkt door vaste aanslagen, zoals pennen of nokken. De volgorde van de bewegingen en de keuze van trajecten of hoeken mag niet op mechanische, elektronische of elektrische wijze beïnvloedbaar zijn; c. mechanisch geregelde manipulatiemechanismen met een variabele volgorde van bewegingen, die geautomatiseerde bewegende toestellen zijn welke mechanisch vastgelegde, geprogrammeerde bewegingen uitvoeren. Het „programma” is mechanisch beperkt door vaste, maar verplaatsbare aanslagen, zoals pennen en nokken. De volgorde van de bewegingen en de keuze van de trajecten of hoeken kan binnen het vaste „programma”-patroon worden gevarieerd. Variaties of wijzigingen in het „programma”-patroon (bv. verwisselen van pennen of uitwisselen van nokschijven) in één of meer bewegingsassen mogen alleen langs mechanische weg worden bewerkstelligd; d. niet van een servomechanisme voorziene manipulatiemechanismen met een variabele volgorde van bewegingen, die geautomatiseerde bewegende toestellen zijn welke mechanisch vastgelegde, geprogrammeerde bewegingen uitvoeren. Het „programma” mag variabel zijn maar de volgorde mag slechts op grond van het binaire signaal van mechanisch vaste elektrische binaire voorzieningen of verplaatsbare aanslagen verlopen; e. stapelkranen, waaronder te verstaan met cartesische coördinaten werkende manipulatiesystemen, vervaardigd als integraal onderdeel van een verticale opstelling van opslagbakken en ontworpen voor het bereiken van de inhoud van deze bakken voor opslag of leeghalen.

2.

„Eindeffectoren” In 1.A.3. zijn „eindeffectoren” grijpers, „actieve gereedschapseenheden” en alle andere gereedschappen die zijn verbonden met de grondplaat aan het uiteinde van de manipulatiearmen van een „robot”. NB: Een „actieve gereedschapseenheid” is een voorziening die beweegkracht of procesenergie op het werkstuk overbrengt of waarnemingen daarvan verzorgt.

1.A.4.   Op afstand bediende manipulatoren die kunnen worden aangewend voor het doen verrichten van handelingen op afstand bij radiochemische scheidingswerkingen of in hete cellen, met een van de volgende kenmerken:

a.	geschikt om te werken bij een hete-celwand met een dikte van 0,6 m of meer (opereren door de wand heen); of

b.	geschikt om de afstand over de bovenkant van een hete-celwand met een dikte van 0,6 m of meer te overbruggen (opereren over de wand heen)

Technische noot:

Op afstand bediende manipulatoren zorgen voor het mechanisch overbrengen van handelingen van een bediener naar een bedieningsarm en eindklem. Deze kunnen van het „meester/slaaf”-type zijn of worden bediend via een joystick of een toetsenbord.

1.B.   TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

1.B.1.   Vloeidraaibanken, machines die de functies van forceren en vloeidraaien combineren, en spillen, als hieronder:

a.	machines met beide volgende kenmerken: 1. drie of meer rollen (actieve of leirollen), en 2. volgens de technische specificatie van de fabrikant uitgerust kunnen worden met „numerieke besturings”-eenheden of computerbesturing;

b.	spillen voor het precisievormgeven van rotoren, ontworpen voor het vormen van cilindrische rotoren met een binnendiameter van 75 mm - 400 mm.

Noot:

Onder 1.B.1.a. vallen machines die slechts één enkele rol hebben die ontworpen is om metaal te vervormen, plus twee hulprollen ter ondersteuning van de spil, die echter niet rechtstreeks deelnemen aan het vervormingsproces.

1.B.2.   Werktuigmachines, als hieronder, en combinaties daarvan, voor het verspanen of snijden van metalen, keramische materialen of composieten, die volgens de technische specificaties van de fabrikant kunnen worden uitgerust met elektronische toestellen voor gelijktijdig „contourbesturen” in twee of meer assen:

NB:	Voor „numerieke besturings”-eenheden die bestuurd worden door de eigen bijbehorende programmatuur: zie 1.D.3.

a.

Werktuigmachines voor draaien met een „instelnauwkeurigheid”, inclusief alle compensaties, die kleiner (d.w.z. nauwkeuriger) is dan 6 μm overeenkomstig ISO-norm 230/2 (1988) langs een lineaire as (totale instelnauwkeurigheid) voor machines die in staat zijn om diameters van meer dan 35 mm te bewerken; Noot: 1.B.2.a. is niet van toepassing op staafautomaten (Swissturn) die alleen staven doorvoeren met een maximale diameter van 42 mm en waarop geen klauwplaten kunnen worden bevestigd. De machines kunnen boor- en/of freesfuncties hebben voor machineonderdelen met een diameter van minder dan 42 mm.

b.

Werktuigmachines voor frezen met een of meer van de volgende kenmerken: 1. Een „instelnauwkeurigheid”, inclusief alle compensaties, die kleiner (d.w.z. nauwkeuriger) is dan 6 μm overeenkomstig ISO-norm 230/2 (1988) langs een lineaire as (totale instelnauwkeurigheid); 2. Twee of meer roterende contourassen; of 3. Vijf of meer assen die gelijktijdig kunnen samenwerken voor „contourbesturen”. Noot: 1.B.2.b. is niet van toepassing op werktuigmachines voor frezen met beide volgende kenmerken: 1. axiale verplaatsing langs de x-as groter dan 2 m; en 2. totale „instelnauwkeurigheid” langs de x-as groter (d.w.z. minder nauwkeurig) dan 30 μm overeenkomstig ISO-norm 230/2 (1988).

c.

Werktuigmachines voor slijpen, met een van de volgende kenmerken: 1. Een „instelnauwkeurigheid”, inclusief alle compensaties, die kleiner (d.w.z. nauwkeuriger) is dan 4 μm overeenkomstig ISO-norm 230/2 (1988) langs een lineaire as (totale instelnauwkeurigheid); 2. Twee of meer roterende contourassen; of 3. Vijf of meer assen die gelijktijdig kunnen samenwerken voor „contourbesturen”. Noot: 1.B.2.c. is niet van toepassing op slijpmachines als hieronder: 1. uitwendige, inwendige en uitwendig-inwendige rondslijpmachines met de volgende kenmerken: a. beperkt tot een maximale buitendiameter of lengte van het werkstuk van 150 mm; en b. assen beperkt tot x, z en c. 2. Pasmal-slijpmachines zonder z-as of w-as, met een totale instelnauwkeurigheid die kleiner (d.w.z. nauwkeuriger) is dan 4 micron. De instelnauwkeurigheid komt overeen met ISO-norm 230/2 (1988).

d.

Vonkmachines (EDM's) van het draadloze type met twee of meer roterende assen die gelijktijdig kunnen samenwerken voor „contourbesturen”. Noten: 1. De aangegeven „instelnauwkeurigheid”-niveaus die volgens onderstaande procedures zijn bepaald op grond van metingen overeenkomstig norm ISO 230/2 (1988) of nationale equivalenten, mogen voor elk model werktuigmachine worden gebruikt, in plaats van individuele machinetests, mits die niveaus aan de nationale autoriteiten worden gemeld en door hen worden geaccepteerd. De aangegeven „instelnauwkeurigheid”-niveaus dienen als volgt te worden bepaald: a. Selecteer vijf machines van een bepaald model voor beoordeling; b. Meet de nauwkeurigheid van de lineaire assen overeenkomstig ISO 230/2 (1988); c. Bepaal de nauwkeurigheidswaarden (A) voor elke as van elke machine. De methode voor de berekening van de nauwkeurigheidswaarde is beschreven in ISO-norm 230/2 (1988); d. Bepaal de gemiddelde nauwkeurigheidswaarde van elke as. Deze gemiddelde waarde wordt de aangegeven „instelnauwkeurigheid” van elke as voor het model (Âx, Ây…); e. Aangezien 1.B.2. verwijst naar elke lineaire as, zijn er evenveel aangegeven „instelnauwkeurigheid”-niveaus als er lineaire assen zijn; f. Indien een as van een niet in 1.B.2.a., 1.B.2.b., en 1.B.2.c. bedoelde werktuigmachine een aangegeven „instelnauwkeurigheid” heeft van 6μm of minder (d.w.z. nauwkeuriger) voor slijpmachines, en van 8 μm of minder (d.w.z. nauwkeuriger) voor frees- en draaimachines, beide overeenkomstig ISO 230/2 (1988), moet de fabrikant het nauwkeurigheidsniveau elke achttien maanden opnieuw bevestigen. 2. 1.B.2. is niet van toepassing op werktuigmachines voor speciale toepassingen die alleen dienen voor het vervaardigen van een van de volgende onderdelen: a. tandwielen b. krukassen of nokkenassen c. gereedschappen of frezen d. extrusiewormen

Technische noten:

1.	De benaming van de assen dient in overeenstemming te zijn met de internationale norm ISO 841 — Machines met numerieke besturing — benamingen van assen en bewegingen.

2.	Parallelle hulpcontourassen, bijvoorbeeld de w-as op horizontale kotterbanken of een tweede roterende hulpas waarvan de hartlijn parallel loopt met de roterende hoofdas, worden niet bij het totale aantal contourassen gerekend.

3.	Roterende assen hoeven niet over 360 graden te roteren. Een roterende as kan worden aangedreven door een lineair mechanisme (bijvoorbeeld een draadspil of een tandheugel met rondsel).

4.

Voor de toepassing van 1.B.2. is het aantal assen dat gelijktijdig kan samenwerken voor „contourbesturen” het aantal assen waarlangs of waarrond tijdens de bewerking van het werkstuk gelijktijdige en samenhangende bewegingen worden verricht tussen het werkstuk en een gereedschap. Dit omvat niet eventuele extra assen waarlangs of waar omheen andere relatieve bewegingen in de machine worden verricht zoals: a. steenrechtsystemen in slijpmachines; b. evenwijdige roterende assen om afzonderlijke werkstukken te bevestigen; c. collineaire roterende assen om hetzelfde werkstuk te bewerken door het aan verschillende kanten in een klauwplaat te klemmen.

5.	Werktuigmachines met ten minste twee van de drie volgende gebruiksmogelijkheden: draaien, frezen of slijpen (bv. een machine voor draaien waarmee ook kan worden gefreesd) moeten op basis van iedere toepasselijke rubriek 1.B.2.a., 1.B.2.b. of 1.B.2.c. worden beoordeeld.

6.	Onder 1.B.2.b.3 en 1.B.2.c.3 vallen machines op basis van een parallel lineair kinematisch ontwerp (bv. „hexapods”) met 5 of meer assen waarvan er geen roterende assen zijn.

1.B.3.   Meetmachines, -instrumenten of -systemen als hieronder:

a.

computergestuurde of numeriek bestuurde coördinatenmeetmachines met een of beide volgende kenmerken: 1. Slechts twee assen en een maximaal toelaatbare lengtemeetfout langs een van de assen (eendimensionaal), geïdentificeerd als een combinatie van E0x MPE, E0y MPE, of E0z MPE, gelijk aan of kleiner (d.w.z. nauwkeuriger) dan (1,25 + L/1 000) μm (waarbij L de gemeten lengte is in mm) op elk punt in het werkbereik van de machine (d.w.z. binnen de aslengte), overeenkomstig ISO 10360-2(2009); of 2. Drie of meer assen en een driedimensionale (volumetrische) maximaal toelaatbare lengtemeetfout (E0 MPE) gelijk aan of kleiner (d.w.z. nauwkeuriger) dan (1,7 + L/800) μm (waarbij L de gemeten lengte is in mm) op elk punt in het werkbereik van de machine (d.w.z. binnen de aslengte), volgens ISO 10360-2(2009). Technische noot: De E0 MPE van de volgens ISO 10360-2(2009) door de fabrikant opgegeven meest accurate configuratie van de CMM (bv. beste van de volgende: tastkop, lengte tastnaald, bewegingsparameters, omgevingen) en inclusief alle compensaties, moet worden vergeleken met de drempel van 1,7 + L/800 μm.

b.

meetinstrumenten voor lineaire en hoekverplaatsingen, als hieronder: 1. meetsystemen van het contactloze type met een „resolutie” gelijk aan of kleiner (beter) dan 0,2 μm binnen een meetgebied tot en met 0,2 mm; 2. lineaire variabele verschilomzetters („Linear Variable Differential Transformers” of LVDT) met beide volgende kenmerken: a. 1. „Lineariteit” gelijk aan of minder (d.w.z. nauwkeuriger) dan 0,1 % gemeten van 0 tot het volledige werkgebied, voor LVDT's met een volledig werkgebied tot en met 5 mm; of 2. „Lineariteit” gelijk aan of minder (d.w.z. nauwkeuriger) dan 0,1 % binnen een meetgebied tot en met 5 mm, voor LVDT's met een volledig werkgebied van meer dan 5 mm; en b. Verloop gelijk aan of minder (d.w.z. nauwkeuriger) dan 0,1 % per dag bij een standaardomgevingstemperatuur in de testruimte van ± 1 K; 3. Meetsystemen met beide volgende kenmerken: a. ze bevatten een laser; en b. ze handhaven, bij een temperatuurverschil van ± 1 K, gedurende ten minste 12 uur een standaardtemperatuur en een standaarddruk: 1. een „resolutie” over hun volledige schaal van 0,1 μm of kleiner (beter), en 2. met een „meetonzekerheid” die gelijk is aan of minder bedraagt (d.w.z. nauwkeuriger is) dan (0,2 + L/2 000) μm (L is de gemeten lengte in mm); Noot: 1.B.3.b.3. is niet van toepassing op interferometermeetsystemen, zonder open of gesloten terugkoppeling, die een laser bevatten voor het meten van fouten in de sledebeweging van machinewerktuigen, meetmachines of dergelijke apparatuur. Technische noot: In 1.B.3.b. moet onder „lineaire verplaatsing” worden verstaan de verandering van de afstand tussen de meetpen en het gemeten voorwerp.

c.

Meetinstrumenten voor hoekverplaatsingen met een „hoekafwijking” gelijk aan of minder (d.w.z. nauwkeuriger) dan 0,00025°; Noot: 1.B.3.c. is niet van toepassing op optische instrumenten, zoals autocollimatoren, die gebruikmaken van gecollimeerd licht (bv. laserlicht) voor de bepaling van hoekverplaatsingen van een spiegel.

d.

Systemen voor het gelijktijdig testen van lineaire en hoekverplaatsingen van halve bolmantels, met beide volgende kenmerken: 1. „meetonzekerheid” langs elke lineaire as gelijk aan of minder (d.w.z. nauwkeuriger) dan 3,5 μm per 5 mm; en 2. een „hoekafwijking” gelijk aan of minder (d.w.z. nauwkeuriger) dan 0,02°.

Noten:

1.	Onder 1.B.3. vallen werktuigmachines die als meettoestel kunnen worden gebruikt indien hun prestaties gelijk zijn aan of beter dan de criteria neergelegd voor de meettoestelfunctie.

2.	Machines als omschreven in 1.B.3. die op enig punt in hun werkbereik de drempels overschrijden, vallen onder het controleregime.

Technische noot:

Alle parameters van meetwaarden in dit punt vertegenwoordigen plus/minus-waarden, niet het totale meetbereik.

1.B.4.   Inductieovens, werkend met beheerste atmosfeer (vacuüm of inert gas) en stroombronnen daarvoor, als hieronder:

a.

ovens met alle volgende kenmerken: 1. geschikt om te werken bij een temperatuur hoger dan 1 123 K (850 °C); 2. met inductiespoelen met een diameter van 600 mm of minder; en 3. ontworpen voor een ingaand vermogen van 5 kW of meer; Noot: 1.B.4. is niet van toepassing op ovens, ontworpen voor het bewerken van halfgeleiderplakken („wafers”).

b.	speciaal voor in 1.B.4.a. omschreven inductieovens ontworpen stroombronnen met een opgegeven vermogen van 5 kW of meer.

1.B.5.   „Isostatische persen” en bijbehorende uitrusting als hieronder:

a.	„isostatische persen” met beide volgende kenmerken: 1. geschikt voor een maximale werkdruk van 69 MPa of meer; en 2. voorzien van een drukkamerholte met een binnendiameter van meer dan 152 mm;

b.	matrijzen, mallen en regelapparatuur, speciaal ontworpen voor „isostatische persen”, bedoeld in 1.B.5.a.

Technische noten:

1.

In 1.B.5. betekent „isostatische persen”: apparatuur, geschikt voor het onder druk brengen van een gesloten holte door middel van een bepaalde stof (gas, vloeistof, vaste deeltjes, enz.) teneinde te bereiken dat binnen de holte op een werkstuk of materiaal gelijke druk in alle richtingen wordt uitgeoefend.

2.

In 1.B.5. betreft de binnenmaat de kamer waarin zowel de werktemperatuur als de werkdruk tot stand komen en zij omvat geen spanstukken. Deze maat is gelijk aan de kleinste van ofwel de binnendiameter van de drukkamer ofwel de binnendiameter van de geïsoleerde ovenkamer, afhankelijk van het feit welke van de twee kamers zich in de andere bevindt.

1.B.6.   Systemen en apparatuur voor het beproeven door middel van trillingen en onderdelen daarvoor, als hieronder:

a.

Elektrodynamische systemen voor het beproeven door middel van trillingen met alle volgende kenmerken: 1. ze gebruiken terugkoppel- of gesloten-kringtechnieken en hebben een digitale besturing; 2. ze zijn geschikt om een systeem te laten trillen bij 10 g RMS of meer tussen 20 Hz en 2 000 Hz; en 3. ze zijn geschikt om een kracht van 50 kN of meer uit te oefenen, met „onbelaste tafel” gemeten;

b.	Digitale besturingseenheden, in combinatie met speciaal ontworpen „programmatuur” voor het testen door middel van trillingen, met een „real-time bandbreedte” van meer dan 5 kHz en ontworpen voor gebruik met de systemen bedoeld in 1.B.6.a.;

c.	Trillingsopwekkers, met of zonder bijbehorende versterkers, geschikt om een kracht van 50 kN of meer uit te oefenen, met „onbelaste tafel” gemeten, en geschikt voor de in 1.B.6.a. bedoelde systemen;

d.	Beproevingsopstellingen en elektronische eenheden ontworpen om verscheidene trillingsopwekkers in een volledig trillingssysteem te combineren, geschikt om een totale effectieve kracht van 50 kN of meer uit te oefenen, met „onbelaste tafel” gemeten, en geschikt voor de in 1.B.6.a bedoelde systemen.

Technische noot:

In 1.B.6. betekent „onbelaste tafel” een vlakke tafel of een vlak oppervlak, zonder klemmen of hulpstukken.

1.B.7.   Metallurgische smelt- en gietovens met vacuüm of op een andere wijze beheerste atmosfeer en bijbehorende apparatuur, als hieronder:

a.	vlamboogovens voor hersmelten en gieten met beide volgende kenmerken: 1. ze hebben een verbruikscapaciteit van de elektrode tussen 1 000 en 20 000 cm3, en 2. ze zijn geschikt om te werken bij een smelttemperatuur hoger dan 1 973 K (1 700 °C);

b.	ovens voor het smelten met elektronenstralen en ovens voor het verstuiven en smelten met een plasma met beide volgende kenmerken: 1. een vermogen van 50 kW of meer; en 2. ze zijn geschikt om te werken bij een smelttemperatuur hoger dan 1 473 K (1 200 °C);

c.	computersystemen voor besturing en controle, speciaal geconfigureerd voor de in 1.B.7.a. of 1.B.7.b. bedoelde ovens.

1.C.   MATERIALEN

Geen.

1.D.   PROGRAMMATUUR

1.D.1.   „Programmatuur” speciaal ontworpen of aangepast voor het „gebruik” van de apparatuur vermeld in 1.A.3, 1.B.1., 1.B.3., 1.B.5., 1.B.6.a., 1.B.6.b., 1.B.6.d. of 1.B.7.

Noot:

„Programmatuur” speciaal ontworpen of aangepast voor de systemen bedoeld in 1.B.3.d. omvat „programmatuur” voor gelijktijdige metingen van wanddikte en contour.

1.D.2.   „Programmatuur”, speciaal ontworpen of aangepast voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur bedoeld in 1.B.2.

Noot:

1.D.2. is niet van toepassing op „programmatuur” voor werkstukprogramma's waarmee wel opdrachtcodes voor „numerieke besturing” worden gegenereerd, maar die geen rechtstreeks gebruik van apparatuur voor het bewerken van verscheidene onderdelen mogelijk maakt.

1.D.3.   „Programmatuur” voor elke combinatie van elektronische toestellen of systemen waarmee dergelijke toestellen kunnen functioneren als eenheid van „numerieke besturing” voor werktuigmachines die in staat is vijf of meer interpolerende assen te besturen die gelijktijdig kunnen samenwerken voor „contourbesturen”.

Noten:

1.	„Programmatuur” die afzonderlijk wordt geëxporteerd of deel uitmaakt van een eenheid van „numerieke besturing” of van een elektronisch toestel of systeem, valt onder het controleregime.

2.	1.D.3. is niet van toepassing op „programmatuur” die speciaal is ontworpen of aangepast door de fabrikant van de besturingseenheid of de werktuigmachine om een werktuigmachine te besturen die niet in 1.B.2. is genoemd.

1.E.   TECHNOLOGIE

1.E.1.   „Technologie”: overeenkomstig de technologiecontroles voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur, materialen of „programmatuur” als vermeld in 1.A tot en met 1.D.

2.   MATERIALEN

2.A.   APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

2.A.1.   kroezen vervaardigd van materiaal dat bestand is tegen vloeibare actinidemetalen, als hieronder:

a.

kroezen met beide hiernavolgende kenmerken: 1. een inhoud van 150 cm3 (150 ml) tot 8 000 cm3 (8 l (liter)); en 2. vervaardigd van of bekleed met een van de onderstaande materialen, of een combinatie van de onderstaande materialen, met een gehalte aan onzuiverheden van 2 gewichtsprocenten of minder: a. calciumfluoride (CaF2); b. calciumzirkonaat (metazirkonaat) (CaZrO3); c. ceriumsulfide (Ce2S3); d. erbiumoxide (Er2O3); e. hafniumoxide (HfO2); f. magnesiumoxide (MgO); g. legering van genitrideerd niobium-titaan-wolfraam (ca. 50 % Nb, 30 % Ti, 20 % W); h. yttriumoxide (yttria) (Y2O3); of i. zirkoniumoxide (ZrO2);

b.	kroezen met beide hiernavolgende kenmerken: 1. een inhoud van 50 cm3 (50 ml) tot 2 000 cm3 (2 liter); en 2. vervaardigd van of gevoerd met tantaal, met een zuiverheid van 99,9 gewichtsprocenten of hoger;

c.	kroezen met alle hiernavolgende kenmerken: 1. een inhoud van 50 cm3 (50 ml) tot 2 000 cm3 (2 liter); 2. vervaardigd van of gevoerd met tantaal, met een zuiverheid van 98 gewichtsprocenten of hoger; en 3. bekleed met tantaalcarbide, -nitride of -boride of ongeacht welke combinatie hiervan.

2.A.2.   Geplatineerde katalysatoren, speciaal ontworpen of vervaardigd voor het bevorderen van de waterstofisotopenuitwisseling tussen waterstof en water voor het terugwinnen van tritium uit zwaar water of voor de productie van zwaar water.

2.A.3.   Composieten, in buisvorm, met beide volgende kenmerken:

a.	een binnendiameter van 75 tot 400 mm; en

b.	vervaardigd van „stapel- en continuvezelmateriaal” als bedoeld in 2.C.7.a. of van koolstof-„prepreg”-materiaal als bedoeld in 2.C.7.c.

2.B.   TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

2.B.1.   Tritiuminstallaties of -inrichtingen, en apparatuur daarvoor, als hieronder:

a.	installaties of inrichtingen voor het produceren, terugwinnen, extraheren, concentreren of behandelen van tritium;

b.

apparatuur voor titriuminstallaties of -inrichtingen, als hieronder: 1. waterstof- of heliumkoeleenheden die kunnen koelen tot 23 K (– 250 °C) of lager, met een warmteafvoercapaciteit van meer dan 150 W; 2. opslag- of zuiveringssystemen voor waterstofisotopen die gebruik maken van metaalhydriden als opslag- of zuiveringsmedium.

2.B.2.   Installaties of inrichtingen voor het scheiden van lithiumisotopen, en systemen en apparatuur daarvoor, als hieronder:

NB:	Bepaalde apparatuur voor het scheiden van lithiumisotopen en onderdelen voor het plasmascheidingsproces (PSP) zijn eveneens rechtstreeks toepasbaar op het scheiden van uraanisotopen en worden geregeld door INFCIRC/254 deel 1 (als gewijzigd).

a.	installaties of inrichtingen voor het scheiden van lithiumisotopen;

b.

apparatuur voor het scheiden van lithiumisotopen op basis van het kwik-lithiumamalgaamproces, als hieronder: 1. gestapelde kolommen voor vloeistof-vloeistofwissel, speciaal ontworpen voor lithiumamalgamen; 2. kwik- en/of lithiumamalgaampompen; 3. lithiumamalgaam-elektrolysecellen; 4. verdampers voor geconcentreerde lithiumhydroxideoplossingen;

c.	ionenwisselsystemen die speciaal zijn ontworpen voor het scheiden van lithiumisotopen, en speciaal daarvoor ontworpen onderdelen;

d.	chemische uitwisselsystemen (gebruik makend van kroonethers, cryptanden of „lariat ethers” (kroonethers met zijketens of soortgelijke structuren)), speciaal ontworpen voor het scheiden van lithiumisotopen, en speciaal daarvoor ontworpen onderdelen.

2.C.   MATERIALEN

2.C.1.   aluminiumlegeringen met beide volgende kenmerken:

a.	„geschikt voor” een treksterkte van 460 MPa of meer bij 293 K (20 °C); en

b.	buisvormig of massief cilindervormig (met inbegrip van smeedstukken) met een buitendiameter van meer dan 75 mm.

Technische noot:

In 2.C.1. bestrijkt de zinsnede „geschikt voor” aluminiumlegeringen zowel voor als na warmtebehandeling.

2.C.2.   Beryllium, als hierna: metaal, legeringen die meer dan 50 gewichtsprocenten beryllium bevatten, berylliumverbindingen, fabricaten daarvan en afval of schroot van deze stoffen.

Noot:

2.C.2. is niet van toepassing op: a. vensters voor röntgentoestellen of voor apparatuur voor metingen in boorgaten, van berylliummetaal; b. vormstukken van berylliumoxide als eindproduct of halffabricaat, speciaal ontworpen voor elektronische onderdelen of als substraat voor elektronische schakelingen; c. beril (beryllium-aluminiumsilicaat) in de vorm van smaragden of aquamarijnen.

2.C.3.   Bismut met beide volgende kenmerken:

a.	een zuiverheid van 99,99 gewichtsprocenten of meer; en

b.	bevat minder dan 10 gewichtsdelen per miljoen zilver.

2.C.4.   Boor, verrijkt in de boor-10-isotoop (10B) tot meer dan de natuurlijke abundantie, in de hiernavolgende vormen: elementair boor, boorverbindingen, boorhoudende mengsels, fabricaten daarvan, afval en schroot van deze stoffen.

Noot:

De in 2.C.4. bedoelde boorhoudende mengsels omvatten met boor beladen materialen.

Technische noot:

De natuurlijke abundantie van boor-10 is ongeveer 18,5 gewichtsprocenten (20 procent op atomaire basis).

2.C.5.   Calcium met beide volgende kenmerken:

a.	bevat minder dan 1 000 gewichtsdelen per miljoen aan metallische verontreiniging anders dan magnesium; en

b.	bevat minder dan 10 gewichtsdelen per miljoen boor.

2.C.6.   Chloortrifluoride (ClF3).

2.C.7.   „Stapel- of continuvezelmateriaal”, en „prepregs”, als hieronder:

a.

„stapel- en continuvezelmateriaal” van koolstof of aramide met een van de volgende kenmerken: 1. een „specifieke modulus” van 12,7 × 106 m of groter: of 2. een „specifieke treksterkte” van 23,5 × 104 m of meer; Noot: 2.C.7.a. is niet van toepassing op „stapel- en continuvezelmateriaal” van aramide dat ten minste 0,25 gewichtsprocent bevat van een op een ester gebaseerde vezeloppervlakmodificator.

b.	„stapel- en continuvezelmateriaal” van glas met beide volgende kenmerken: 1. een „specifieke modulus” van 3,18 × 106 m of groter; en 2. een „specifieke treksterkte” van 7,62 × 104 m of meer;

c.

thermogeharde met hars geïmpregneerde continu-„garens”, -„rovings”, -„linten” of -„banden” met een breedte van 15 mm of minder („prepregs”), vervaardigd uit „stapel- en continuvezelmateriaal” van koolstof of glas als bedoeld in 2.C.7.a of 2.C.7.b. Technische noot: Het hars vormt de matrix van de composiet.

Technische noten:

1.	In 2.C.7. is „specifieke modulus” Youngs modulus in N/m2 gedeeld door het soortelijk gewicht in N/m3, gemeten bij een temperatuur van 296 ± 2 K (23 ± 2 °C) en een relatieve vochtigheid van 50 ± 5 %.

2.	In 2.C.7. is „specifieke treksterkte” de treksterkte in N/m2 gedeeld door het soortelijk gewicht in N/m3, gemeten bij een temperatuur van 296 ± 2 K ((23 ± 2 °C) en een relatieve vochtigheid van 50 ± 5 %.

2.C.8.   Hafnium, als hierna: metaal, legeringen die meer dan 60 gewichtsprocenten hafnium bevatten, verbindingen van hafnium die meer dan 60 gewichtsprocenten hafnium bevatten, fabricaten daarvan, en afval of schroot van deze stoffen.

2.C.9.   Lithium, verrijkt in de lithium-6-isotoop (6Li) tot meer dan de natuurlijke abundantie, en producten of toestellen die verrijkt lithium bevatten, als hierna: elementair lithium, legeringen, lithiumverbindingen, mengsels die lithium bevatten, fabricaten daarvan, afval of schroot van deze stoffen.

Noot:

2.C.9. is niet van toepassing op thermoluminescentie-dosimeters.

Technische noot:

De natuurlijke abundantie van de lithium-6-isotoop is ongeveer 6,5 gewichtsprocenten (7,5 % op atomaire basis).

2.C.10.   Magnesium met beide volgende kenmerken:

a.	bevat minder dan 200 gewichtsdelen per miljoen aan metallische verontreiniging anders dan calcium; en

b.	bevat minder dan 10 gewichtsdelen per miljoen boor.

2.C.11.   Maragingstaal „geschikt voor” een trekspanning van 1 950 MPa of meer bij 293 K (20 °C).

Noot:

2.C.11. is niet van toepassing op maragingstaal in een vorm waarin geen enkele lineaire maat groter is dan 75 mm.

Technische noot:

In 2.C.11. bestrijkt de zinsnede „geschikt voor” maragingstaal zowel voor als na warmtebehandeling.

2.C.12.   Radium-226 (226Ra), radium-226-legeringen, radium-226-verbindingen, mengsels die radium-226 bevatten, fabricaten daarvan, en producten of toestellen die een van deze stoffen bevatten.

Noot:

2.C.12. is niet van toepassing op: a. medische middelen; b. een product of toestel dat minder dan 0,37 GBq radium-226 bevat.

2.C.13.   Titaanlegeringen met beide volgende kenmerken:

a.	„geschikt voor” een treksterkte van 900 MPa of meer bij 293 K (20 °C); en

b.	buisvormig of massief cilindervormig (met inbegrip van smeedstukken) met een buitendiameter van meer dan 75 mm.

Technische noot:

In 2.C.13. omvat de zinsnede „geschikt voor” titaanlegeringen zowel voor als na warmtebehandeling.

2.C.14.   Wolfraam, wolfraamcarbide en legeringen die meer dan 90 gewichtsprocenten wolfraam bevatten, met beide volgende kenmerken:

a.	in vormen met holle cilindersymmetrie (daaronder mede begrepen cilindersegmenten) met een binnendiameter tussen 100 mm en 300 mm; en

b.	met een massa groter dan 20 kg.

Noot:

2.C.14. is niet van toepassing op fabricaten die speciaal ontworpen zijn als gewicht of collimator voor gammastralen.

2.C.15.   Zirkonium met een hafniumgehalte van minder dan 1 gewichtsdeel hafnium op 500 gewichtsdelen zirkonium, als hierna: metaal, legeringen die meer dan 50 % gewichtsdelen zirkonium bevatten, verbindingen, fabricaten daarvan, afval of schroot van deze stoffen.

Noot:

2.C.15. is niet van toepassing op zirkonium in de vorm van folie met een dikte van 0,10 mm of minder.

2.C.16.   Nikkelpoeder en poreus nikkelmetaal, als volgt:

NB:	Voor nikkelpoeder dat speciaal is vervaardigd voor het produceren van membranen voor gasdiffusie, zie INFCIRC/254/deel 1 (als gewijzigd).

a.	nikkelpoeder met beide volgende kenmerken: 1. een nikkelgehalte van 99,0 gewichtsprocenten of meer; en 2. een gemiddelde deeltjesgrootte van minder dan 10 μm, gemeten volgens de ASTM-standaard B 330;

b.	poreus nikkelmetaal, gemaakt van materiaal vermeld in 2.C.16.a.

Noot:

2.C.16. is niet van toepassing op: a. vezelvormige nikkelpoeders; b. enkelvoudige platen van poreus nikkel, met een oppervlakte per plaat van 1 000 cm2 of minder.

Technische noot:

In 2.C.16.b. wordt poreus metaal bedoeld dat wordt gevormd door het samenpersen en het sinteren van het materiaal van 2.C.16.a. om een materiaal van metaal te vormen met fijne poriën die door de gehele structuur heen onderling verbonden zijn.

2.C.17.   Tritium, tritiumverbindingen en mengsels welke tritium bevatten, waarin de verhouding van het aantal tritiumatomen tot het aantal waterstofatomen groter is dan 1:1 000, en producten of toestellen die een van voorgaande stoffen bevatten.

Noot:

2.C.17 is niet van toepassing op een product of toestel dat minder dan 1,48 × 103 GBq tritium in welke vorm dan ook bevat.

2.C.18.   Helium-3 (3He), mengsels die helium-3 bevatten, en producten of toestellen die een van deze stoffen bevatten.

Noot:

2.C.18. is niet van toepassing op een product of toestel dat minder dan 1 g helium-3 bevat.

2.C.19.   Radionucliden die geschikt zijn voor het maken van neutronenbronnen op basis van alfa-n-reactie:

Actinium-225	Curium-244	Polonium-209
Actinium-227	Einsteinium-253	Polonium-210
Californium-253	Einsteinium-254	Radium-223
Curium-240	Gadolinium-148	Thorium-227
Curium-241	Plutonium-236	Thorium-228
Curium-242	Plutonium-238	Uranium-230
Curium-243	Polonium-208	Uranium-232

In de volgende vormen:

a.	de elementaire vorm;

b.	verbindingen met een totale activiteit van 37 GBq/kg of hoger;

c.	mengsels met een totale activiteit van 37 GBq/kg of hoger;

d.	producten of toestellen die een van voorgaande bevatten.

Noot:

2.C.19. is niet van toepassing op een product of toestel met een activiteit van minder dan 3,7 GBq.

2.C.20.   Renium, en legeringen van renium die voor 90 gewichtsprocenten of meer bestaan uit renium, en legeringen van renium en wolfraam die voor 90 gewichtsprocenten of meer bestaan uit een combinatie van renium en wolfraam, met beide onderstaande kenmerken:

a.	in vormen met holle cilindersymmetrie (daaronder mede begrepen cilindersegmenten) met een binnendiameter tussen 100 mm en 300 mm; en

b.	met een massa groter dan 20 kg.

2.D.   PROGRAMMATUUR

Geen

2.E.   TECHNOLOGIE

2.E.1.   „Technologie”: overeenkomstig de algemene technologiecontroles voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur, materialen of „programmatuur” als vermeld in 2.A tot en met 2.D.

3.   APPARATUUR EN ONDERDELEN VOOR DE SCHEIDING VAN URAANISOTOPEN (andere dan producten van de triggerlijst)

3.A.   APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

3.A.1.   Frequentieomzetters of frequentiegeneratoren, te gebruiken aandrijfeenheden met variabele of vaste frequentie, met alle volgende kenmerken:

NB 1:

Frequentieomzetters en frequentiegeneratoren die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd voor het gascentrifugeproces vallen onder INFCIRC/254/deel 1 (als gewijzigd).

NB 2:

„Programmatuur” die speciaal is ontworpen voor het verbeteren of vrijgeven van de prestatie van frequentieomzetters of frequentiegeneratoren om te voldoen aan de onderstaande kenmerken, valt onder 3.D.2 en 3.D.3.

a.	een meerfasige uitgang geschikt voor het leveren van een vermogen van 40 VA of groter;

b.	werkfrequentie van 600 Hz of hoger; en

c.	frequentieafwijking kleiner dan 0,2 %.

Noten:

1.

3.A.1. is alleen van toepassing op frequentieomzetters die zijn bedoeld voor specifieke industriële machines en/of consumptiegoederen (gereedschapswerktuigen, voertuigen, enz.) indien de frequentieomzetters kunnen voldoen aan de bovengenoemde kenmerken wanneer zij worden verwijderd, en valt onder algemene noot 3.

2.	Voor de toepassing in het kader van controle op de uitvoer zal de regering bepalen of een specifieke frequentieomzetter al dan niet aan de bovengenoemde kenmerken voldoet, daarbij de beperkingen inzake hardware en programmatuur in aanmerking nemend.

Technische noten:

1.	Frequentieomzetters als vermeld in 3.A.1. zijn ook bekend als „converters” of „inverters”.

2.

Aan de in 3.A.1. bedoelde kenmerken kan worden voldaan door bepaalde apparatuur die op de markt wordt gebracht als: generatoren, elektronische testapparatuur, wisselstroomvoedingen, en aandrijfeenheden met variabele of aanpasbare snelheid of frequentie (Variable Speed Drives (VSDs), Variable Frequency Drives (VFDs), Adjustable Frequency Drives (AFDs), of Adjustable Speed Drives (ASDs)).

3.A.2.   Lasers, laserversterkers en oscillatoren, als hieronder:

a.	Koperdamplasers met beide volgende kenmerken: 1. een golflengte van 500 nm tot 600 nm; en 2. een gemiddeld uitgangsvermogen van 30 W of groter;

b.	argon-ionenlasers met beide volgende kenmerken: 1. een golflengte van 400 nm tot 515 nm; en 2. een gemiddeld uitgangsvermogen van meer dan 40 W;

c.

neodymium-gedoopte (anders dan glas) lasers met een golflengte aan de uitgang van 1 000 nm tot 1 100 nm met één van de volgende kenmerken: 1. „Q-switched lasers” met pulsexcitatie met een pulsduur gelijk aan of langer dan 1 ns, en met één van de volgende kenmerken: a. een uitvoer met enkelvoudige transversale modus met een gemiddeld uitgangsvermogen van meer dan 40 W; of b. een uitvoer met meervoudige transversale modus met een gemiddeld uitgangsvermogen van meer dan 50 W; of 2. een frequentieverdubbeling met het oog op een golflengte aan de uitgang van 500 tot 550 nm met een gemiddeld uitgangsvermogen van meer dan 40 W;

d.	afstembare gepulseerde monomodale kleurstoflaseroscillatoren met alle volgende kenmerken: 1. een golflengte van 300 nm tot 800 nm; 2. een gemiddeld uitgangsvermogen groter dan 1 W; 3. een herhalingssnelheid groter dan 1 kHz; en 4. een pulsduur korter dan 100 ns;

e.

Afstembare gepulseerde kleurstoflaserversterkers en oscillatoren met alle volgende kenmerken: 1. een golflengte van 300 nm tot 800 nm; 2. een gemiddeld uitgangsvermogen groter dan 30 W; 3. een herhalingssnelheid groter dan 1 kHz; en 4. een pulsduur korter dan 100 ns; Noot: 3.A.2.e. is niet van toepassing op monomodusoscillatoren.

f.	Alexandriet-lasers met alle volgende kenmerken: 1. een golflengte van 720 nm tot 800 nm; 2. een bandbreedte van 0,005 nm of kleiner; 3. een herhalingssnelheid groter dan 125 Hz; en 4. een gemiddeld uitgangsvermogen groter dan 30 W;

g.

Gepulseerde koolstofdioxide lasers met alle volgende kenmerken: 1. een golflengte van 9 000 nm tot 11 000 nm; 2. een herhalingssnelheid groter dan 250 Hz; 3. een gemiddeld uitgangsvermogen van meer dan 500 W; en 4. een pulsduur korter dan 200 ns; Noot: 3.A.2.g. is niet van toepassing op industriële CO2-lasers met meer vermogen (doorgaans tussen 1 en 5 kW) die worden gebruikt voor toepassingen als snijden en lassen, aangezien deze lasers werken in continugolf of met een pulsduur langer dan 200 ns.

h.	gepulseerde excimeerlasers (XeF, XeCl, KrF) met alle volgende kenmerken: 1. een golflengte van 240 nm tot 360 nm; 2. een herhalingssnelheid groter dan 250 Hz; en 3. een gemiddeld uitgangsvermogen groter dan 500 W;

i.	para-waterstof-Ramanfrequentieverschuivers, ontworpen om te werken bij een golflengte aan de uitgang van 16 μm en een herhalingssnelheid groter dan 250 Hz;

j.

Gepulseerde koolstofmonoxidelasers met alle volgende kenmerken: 1. een golflengte van 5 000 nm tot 6 000 nm; 2. een herhalingssnelheid groter dan 250 Hz; 3. een gemiddeld uitgangsvermogen van meer dan 200 W; en 4. een pulsduur korter dan 200 ns. Noot: 3.A.2.j is niet van toepassing op industriële koolstofmonoxidelasers (CO-lasers) met meer vermogen (doorgaans tussen 1 en 5 kW) die worden gebruikt voor toepassingen als snijden en lassen, aangezien deze werken in continugolf of met een pulsduur langer dan 200 ns.

3.A.3.   Afsluiters met alle volgende kenmerken:

a.	een nominale afmeting van 5 mm of groter;

b.	met balgafdichting, en

c.	geheel vervaardigd van of gevoerd met aluminium, een aluminiumlegering, nikkel of een nikkellegering die 60 gewichtsprocenten of meer nikkel bevat.

Technische noot:

Voor afsluiters met verschillende inlaat- en uitlaatopeningen heeft de in 3.A.3.a. bedoelde nominale afmeting betrekking op de kleinste diameter.

3.A.4.   Supergeleidende solenoïde elektromagneten met alle volgende kenmerken:

a.	geschikt voor het opwekken van een magnetisch veld van meer dan 2 T;

b.	L/D (lengte gedeeld door binnendiameter) groter dan 2;

c.	binnendiameter groter dan 300 mm, en

d.	een magneetveld dat over 50 % van het centrale interne veld uniform is tot beter dan 1 %.

Noot:

3.A.4. is niet van toepassing op magneten die speciaal ontworpen zijn en worden uitgevoerd als onderdeel van systemen voor medische beeldvorming door middel van kernmagnetische resonantie (NMR). NB: De zinsnede als onderdeel van betekent niet noodzakelijkerwijs werkelijk als onderdeel van dezelfde zending. Afzonderlijke zendingen van verschillende bronnen zijn toegestaan, op voorwaarde dat de relatie als onderdeel van in de desbetreffende uitvoerdocumenten duidelijk is aangegeven.

3.A.5.   Gelijkstroombronnen met hoog vermogen, met beide onderstaande kenmerken:

a.	over een periode van acht uur ononderbroken 100 V of meer kunnen produceren bij een stroom van 500 A of groter, en

b.	met een stroom- of spanningsstabiliteit beter dan 0,1 % over een periode van acht uur.

3.A.6.   Hoogspanningsgelijkstroombronnen met beide onderstaande kenmerken:

a.	geschikt om over een periode van acht uur ononderbroken 20 kV of meer te produceren bij een stroom van 1 A of groter, en

b.	met een stroom- of spanningsstabiliteit beter dan 0,1 % over een periode van acht uur.

3.A.7.   Alle soorten „drukomzetters” die geschikt zijn voor het meten van de absolute druk en met alle volgende kenmerken:

a.	drukopneemelementen vervaardigd van of beschermd met aluminium, een aluminiumlegering, aluminiumoxide (alumina of saffier), nikkel of een nikkellegering met meer dan 60 gewichtsprocenten nikkel, of volledig gefluoreerde koolwaterstofpolymeren;

b.

eventuele afdichtingen die essentieel zijn voor het afdichten van het drukopneemelement en die rechtstreeks in contact komen met het procesmedium, vervaardigd van of beschermd door aluminium, een aluminiumlegering, aluminiumoxide (alumina of saffier), nikkel of een nikkellegering met meer dan 60 gewichtsprocenten nikkel, of volledig gefluoreerde koolwaterstofpolymeren; en

c.	met een van de twee hiernavolgende kenmerken: 1. een volledig bereik van minder dan 13 kPa en een „nauwkeurigheid” beter dan ± 1 % van het volledige bereik; of 2. een volledig bereik van 13 kPa of groter en een „nauwkeurigheid” beter dan ± 130 Pa wanneer wordt gemeten bij 13 kPa.

Technische noten:

1.	Bij 3.A.7. wordt onder „drukomzetter” verstaan een toestel dat een drukopmeting omzet in een signaal.

2.	Bij 3.C.7. houdt „nauwkeurigheid” in non-lineariteit, hysteresis en herhaalbaarheid bij omgevingstemperatuur.

3.A.8.   Vacuümpompen met alle volgende kenmerken:

a.	een toevoerhals van 380 mm of groter;

b.	een pompsnelheid van 15 m3/s of groter; en

c.	geschikt voor het bereiken van een maximale onderdruk beter dan 13,3 mPa.

Technische noten:

1.	De pompsnelheid wordt bepaald op het meetpunt met stikstofgas of lucht.

2.	De maximale onderdruk wordt berekend aan de invoerzijde van de pomp terwijl de invoer van de pomp is afgesloten.

3.A.9   Spiraalcompressoren met balgafdichting en spiraalvacuümpompen met balgafdichting met alle volgende kenmerken:

a.	geschikt voor een inlaatvolumedebiet van 50 m3/h of groter;

b.	geschikt voor een drukverhouding van 2:1 of meer; en

c.	alle oppervlakken die in contact komen met het procesgas zijn gemaakt van een van de volgende materialen: 1. aluminium of aluminiumlegering; 2. aluminiumoxide; 3. roestvrij staal; 4. nikkel of nikkellegering; 5. fosforbrons; of 6. fluorpolymeren.

Technische noten:

1.

In spiraalcompressoren of -vacuümpompen worden sikkelvormige volumes gas ingesloten in een of meer sets van twee in elkaar grijpende spiraalvormige schoepen, waarvan de ene beweegt en de andere stationair blijft. De bewegende spiraal beschrijft een baan om de stationaire spiraal; hij roteert niet. Naarmate de bewegende spiraal ten opzichte van de stationaire spiraal beweegt, worden de gasvolumes op weg naar de uitgangsopening van de machine steeds kleiner in omvang (d.w.z. ze worden samengeperst).

2.

In spiraalcompressoren of -vacuümpompen met balgafsluiting wordt het procesgas door middel van een metalen balg volledig geïsoleerd van de gesmeerde onderdelen van de pomp en van de externe atmosfeer. Het ene uiteinde van de balg wordt bevestigd aan de bewegende spiraal en het andere uiteinde van de balg wordt bevestigd aan de stationaire behuizing van de pomp.

3.	Tot de fluorpolymeren behoren, onder meer, de volgende materialen: a. polytetrafluorethyleen (PTFE), b. fluorethyleenpropyleen (FEP), c. perfluoralkoxy (PFA), d. polychlorotrifluorethyleen (PCTFE); en e. copolymeer van vinylideenfluoride en hexafluorpropyleen.

3.B.   TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

3.B.1.   Elektrolytische cellen voor de productie van fluor met een capaciteit van meer dan 250 g fluor per uur.

3.B.2.   Apparatuur voor de vervaardiging of assemblage van rotoren, rotorrichtapparatuur, spillen en matrijzen voor het vormen van balgen, als hieronder:

a.	rotorassemblageapparatuur voor de assemblage van rotorbuisdelen, schijven en deksels van gascentrifuges; Noot: Onder 3.B.2.a. vallen zeer nauwkeurige spillen, klemmen en machines voor krimppassen.

b.

rotorrichtapparatuur voor het richten van de rotorbuisdelen van een gascentrifuge ten opzichte van een gemeenschappelijke as; Technische noot: Wat betreft 3.B.2.b. bestaat de apparatuur normaliter uit zeer nauwkeurige meetsondes gekoppeld aan een computer die vervolgens de werking van bijvoorbeeld de voor het richten van de rotorbuisdelen gebruikte pneumatische plunjers bestuurt.

c.

balgvormende spillen en matrijzen voor de productie van balgen met een enkele winding. Technische noot: De in 3.B.2.c. bedoelde balgen hebben alle volgende kenmerken: 1. binnendiameter van 75 mm tot 400 mm; 2. lengte van 12,7 mm of groter; 3. dikte van de enkele winding groter dan 2 mm; en 4. vervaardigd van aluminiumlegeringen met een hoge sterkte, maragingstaal of „stapel- en continuvezelmateriaal” met een hoge sterkte.

3.B.3.   Centrifugale balanceermachines voor het uitbalanceren in verscheidene vlakken, vast of draagbaar, horizontaal of verticaal, als hieronder:

a.

Centrifugale balanceermachines die ontworpen zijn voor het uitbalanceren van flexibele rotors met een lengte van 600 mm of meer en met alle volgende kenmerken: 1. een nuttige of tapdiameter groter dan 75 mm; 2. geschikt voor een massa van 0,9 tot 23 kg; en 3. geschikt voor het uitbalanceren bij een omwentelingssnelheid hoger dan 5 000 t.p.m.;

b.

centrifugale balanceermachines ontworpen voor het uitbalanceren van holle cilindrische rotoronderdelen en met alle volgende kenmerken: 1. een tapdiameter groter dan 75 mm; 2. geschikt voor een massa van 0,9 tot 23 kg; 3. geschikt voor het uitbalanceren tot op een resterende onbalans van 0,010 kg × mm/kg per vlak of nauwkeuriger; en 4. van het type met riemaandrijving.

3.B.4.   Draadwindmachines en aanverwante apparatuur, als hieronder:

a.

draadwindmachines met alle volgende kenmerken: 1. de bewegingen voor het gericht opbrengen, wikkelen en winden van vezelmateriaal zijn in twee of meer richtingen gecoördineerd en geprogrammeerd; 2. de machines zijn speciaal ontworpen voor de vervaardiging van composieten of laminaten uit „stapel- of continuvezelmateriaal”; en 3. geschikt voor het winden van cilindervormige buizen met een interne diameter van 75 tot 650 mm en een lengte van 300 mm of meer;

b.	besturingseenheden voor het coördineren en programmeren van de draadwindmachines bedoeld in 3.B.4.a.;

c.	zeer nauwkeurige spillen voor de in 3.B.4.a. bedoelde draadwindmachines.

3.B.5.   Elektromagnetische isotopenscheiders, ontworpen voor of uitgerust met enkelvoudige of meervoudige ionenbronnen die geschikt zijn voor het leveren van een totale ionenbundelstroom van 50 mA of groter.

Noten:

1.

Onder 3.B.5. vallen scheiders die geschikt zijn voor het verrijken van stabiele isotopen alsook scheiders voor uraan. NB: Scheiders die geschikt zijn om loodisotopen met een verschil van één 1 massaeenheid te scheiden, zijn intrinsiek ook geschikt om uraanisotopen met een massaverschil van 3 eenheden te verrijken.

2.	Onder 3.B.5. vallen scheiders waarbij zowel de ionenbronnen als de collectoren zich in het magnetisch veld bevinden, evenals configuraties waarbij zij zich buiten het magnetisch veld bevinden.

Technische noot:

Een enkele ionenbron van 50 mA kan ten hoogste 3 g gescheiden hoogverrijkt uraan (HEU) per jaar produceren uit natuurlijke abundantie.

3.B.6.   Massaspectrometers die geschikt zijn voor het meten van ionen met een massa van 230 atomaire massaeenheden (ame) of meer en die een oplossend vermogen hebben dat beter is dan 2 ame op 230 ame, en ionenbronnen hiervoor, als hieronder:

NB:	Massaspectrometers die speciaal ontworpen of vervaardigd zijn om onlinemonsters van uraanhexafluoride te analyseren, vallen onder INFCIRC/254/deel 1 (als gewijzigd).

a.	inductief gekoppelde plasmamassaspectrometers (ICP/MS);

b.	massaspectrometers werkend door middel van een gloeiontlading (GDMS);

c.	massaspectrometers werkend door middel van thermische ionisatie (TIMS);

d.

massaspectrometers werkend door middel van elektronenbeschieting, met beide onderstaande kenmerken: 1. Een molecuulbundelinlaatsysteem dat een gecollimeerde bundel analytmoleculen injecteert in een regio van de ionenbron waar de moleculen zijn geïoniseerd met een elektronenbundel; en 2. een of meer koudevallen die kunnen worden afgekoeld tot een temperatuur van 193 K (– 80 °C) of lager met het oog op het vangen van analytmoleculen die niet met de elektronenbundel werden geïoniseerd;

e.	massaspectrometers werkend met een microfluoreer-ionenbron ontworpen voor actiniden of actinidefluoriden.

Technische noten:

1.	In 3.B.6.d worden massaspectrometers beschreven die gewoonlijk worden gebruikt voor de isotopische analyse van monsters van UF6-gas.

2.	De massaspectrometers die werken door middel van elektronenbeschieting in 3.B.6.d. staan eveneens bekend als massaspectrometers met elektronimpact („electron impact mass spectrometers”) of massaspectrometers met elektronisatie („electron ionization mass spectrometers”).

3.	In 3.B.6.d.2. wordt onder „koudeval” verstaan een systeem waarmee gasmoleculen worden gevangen door ze te condenseren of te bevriezen op koude oppervlakken. Voor de toepassing van dit punt wordt een kryogene vacuümpomp met een gesloten systeem en gasvormig helium niet beschouwd als een koudeval.

3.C.   MATERIALEN

Geen.

3.D.   PROGRAMMATUUR

3.D.1.   „Programmatuur” speciaal ontworpen voor het „gebruik” van apparatuur als bedoeld in 3.A.1., 3.B.3. of 3.B.4.

3.D.2.   „Programmatuur” of encryptiesleutels/codes speciaal ontworpen om de prestatiekenmerken van andere apparatuur dan die bedoeld in 3.A.1 te verbeteren of vrij te geven zodat die voldoet aan de kenmerken in 3.A.1 of deze overtreft.

3.D.3   „Programmatuur” of encryptiesleutels/codes speciaal ontworpen om de prestatiekenmerken van apparatuur bedoeld in 3.A.1. te verbeteren of vrij te geven.

3.E.   TECHNOLOGIE

3.E.1.   „Technologie”: overeenkomstig de algemene technologiecontroles voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur, materialen of „programmatuur” als vermeld in 3.A tot en met 3.D.

4.   APPARATUUR VOOR PRODUCTIEFACILITEITEN VAN ZWAAR WATER (andere onderdelen dan die op de triggerlijst).

4.A.   APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

4.A.1.   Specifieke pakkingen die kunnen worden gebruikt voor de scheiding van zwaar water van gewoon water, met beide volgende kenmerken:

a.	Vervaardigd van plaatgaas van fosforbrons (chemisch behandeld ter verbetering van de bevochtigingsgraad), en

b.	Ontworpen voor gebruik in vacuümdistillatietorens.

4.A.2.   Pompen, geschikt voor de circulatie van geconcentreerde of verdunde oplossingen van de katalysator kaliumamide in vloeibare ammoniak (KNH2/NH3), met alle volgende kenmerken:

a.	luchtdicht (d.w.z. hermetisch afgesloten);

b.	met een capaciteit van meer dan 8,5 m3/h, en

c.	één van de volgende kenmerken: 1. voor geconcentreerde oplossingen van kaliumamide (1 % of meer), een werkdruk van 1,5 tot 60 MPa; of 2. voor verdunde oplossingen van kaliumamide (minder dan 1 %), een werkdruk van 20-60 MPa.

4.A.3.   „Turbo expanders” of turbo-expansie/compressiesets met beide volgende kenmerken:

a.	ontworpen om te werken met een uitstroomtemperatuur van 35 K (238 °C) of lager; en

b.	ontworpen voor een doorvoer van waterstofgas van 1 000 kg/h of meer.

4.B.   TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

4.B.1.   Schotelkolommen voor de water-waterstofsulfide-uitwisseling en de „interne contactgroepen” daarvoor, als hieronder:

NB:	voor kolommen die speciaal zijn ontworpen of vervaardigd voor de productie van zwaar water, zie INFCIRC/254/deel 1 (zoals gewijzigd)

a.

schotelkolommen voor de water-waterstofsulfide-uitwisseling, met alle volgende kenmerken: 1. geschikt voor werking bij een nominale druk van 2 MPa of groter; 2. vervaardigd van koolstofstaal met een korrelgroottegetal van 5 of hoger volgens de ASTM-standaard (of een gelijkwaardige standaard), voor austenitisch staal, en 3. met een diameter van 1,8 m of meer;

b.

de „interne contactgroepen” voor de schotelkolommen voor de water-waterstofsulfide-uitwisseling bedoeld in 4.B.1.a. Technische noot: De „interne contactgroepen” van de kolommen bestaan uit gesegmenteerde schotels met een effectieve gezamenlijke diameter van 1,8 m of meer, zijn ontworpen voor het in tegenstroom met elkaar in contact brengen, en vervaardigd van roestvrij staal met een koolstofgehalte van 0,03 % of minder. Zij kunnen de vorm hebben van zeefschotels, klepschotels, borrelklokjesschotels en turboroosterschotels.

4.B.2.   Kolommen voor de cryogene distillatie van waterstof met alle volgende kenmerken:

a.	ontworpen om te werken bij een interne temperatuur van 35 K (– 238 °C) of lager;

b.	ontworpen om te werken bij een interne druk van 0,5 tot 5 MPa;

c.	vervaardigd van 1. roestvrij staal van de 300-serie met een laag zwavelgehalte en een korrelgroottegetal van 5 of hoger volgens de ASTM-standaard (of een gelijkwaardige standaard), voor austenitisch staal of 2. gelijkwaardige cryogene materialen die tevens H2 verdragen; en

d.

met een binnendiameter van 30 cm of meer en een „nuttige lengte” van 4 m of meer. Technische noot: De term „nuttige lengte” betekent de actieve hoogte van het verpakkingsmateriaal in een kolom van het gestapelde type of de actieve hoogte van de platen van de interne contactgroep in een kolom van het plaattype.

4.B.3.   [wordt niet meer gebruikt — sedert 14 juni 2013]

4.C.   MATERIALEN

Geen.

4.D.   PROGRAMMATUUR

Geen.

4.E.   TECHNOLOGIE

4.E.1.   „Technologie”: overeenkomstig de algemene technologiecontroles voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur, materialen of „programmatuur” vermeld in 4.A tot en met 4.D.

5.   TEST- EN MEETAPPARATUUR VOOR DE ONTWIKKELING VAN NUCLEAIRE EXPLOSIEMIDDELEN

5.A.   APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

5.A.1.   Fotomultiplicatorbuizen met de volgende twee kenmerken:

a.	oppervlak van de fotokathode groter dan 20 cm2, en

b.	stijgtijd van de anodepuls korter dan 1 ns.

5.B.   TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

5.B.1.   Röntgen-generatoren met flitsontlading of gepulseerde elektronenversnellers met een van de volgende groepen kenmerken:

a.	1. een elektronpiekenergie van 500 keV of meer doch minder dan 25 MeV, en 2. een „prestatiegetal” (K) van 0,25 of hoger, of

b.	1. een elektronpiekenergie van 25 MeV of meer, en 2. een „piekvermogen” groter dan 50 MW.

Noot:

Met 5.B.1 worden niet bedoeld versnellers die een bestanddeel zijn van toestellen ontworpen voor andere toepassingen dan elektronenbundels of röntgenstraling (b.v. elektronenmicroscopie) en versnellers ontworpen voor medische toepassingen.

Technische noten:

1.

Het „prestatiegetal” K wordt als volgt gedefinieerd: K = 1,7 × 103 × V2,65 × Q. waarin V de elektronpiekenergie is in miljoen elektronvolt. Bij een bundelpulsduur korter dan of gelijk aan 1 μs is Q de totale versnelde lading in coulomb. Bij een bundelpulsduur langer dan 1 μs is Q de maximale versnelde lading in 1 μs. Q is gelijk aan de integraal van i over de tijd t, zijnde ofwel 1 μs ofwel de tijdsduur van de bundelpuls, welk van de twee het kortste is (Q = ∫ idt), waarbij i de bundelstroom in ampère is en t de tijd in seconden.

2.	„Piekvermogen” = (piekspanning in volt) × (maximale bundelstroom in ampère).

3.	In machines die werken op basis van versnellende microgolftrilholtes is de tijdsduur van de bundelpuls ofwel 1 μs ofwel de duur van de door een microgolfmodulatorpuls voortgebrachte deeltjesbundel, welk van de twee het kortste is.

4.	In machines die werken op basis van versnellende microgolftrilholtes is de maximale bundelstroom de gemiddelde stroom voor de duur van een bundelpuls.

5.B.2.   Kanonsystemen voor hoge snelheden (stuwstof-, gas-, spoel-, elektromagnetische en thermo-elektrische types en andere geavanceerde systemen) die projectielen kunnen versnellen tot een snelheid van 1,5 km/s of meer.

Noot:

Dit punt betreft niet kanonnen die speciaal zijn ontworpen voor wapensystemen voor hoge snelheden.

5.B.3.   Hogesnelheidscamera's en beeldvormingsapparaten en onderdelen ervan, als volgt:

NB:	„Programmatuur” speciaal ontworpen voor het verbeteren of vrijgeven van de prestaties van camera's of beeldvormingsapparaten om te voldoen aan onderstaande kenmerken valt onder 5.D.1 en 5.D.2.

a.

„streak”-camera's en speciaal daarvoor ontworpen onderdelen, als hieronder: 1. „streak”-camera's met een opnamesnelheid groter dan 0,5 mm/μs; 2. elektronische „streak”-camera's met een tijdresolutie van 50 ns of minder; 3. „streak”-buizen voor camera's bedoeld in 5.B.3.a.2.; 4. plug-ins die speciaal ontworpen zijn voor gebruik met „streak”-camera's met modulaire structuren en waarmee de prestatiespecificaties van 5.B.3.a.1 of 5.B.3.a.2. behaald kunnen worden; 5. synchroniserende elektronische eenheden, rotorsamenstellen bestaande uit turbines, spiegels en lagers, speciaal ontworpen voor camera's bedoeld in 5.B.3.a.1.

b.

beeld(„framing”)-camera's en speciaal daarvoor ontworpen onderdelen, als hieronder: 1. beeld(„framing”)-camera's met een registratiesnelheid groter dan 225 000 beelden per seconde; 2. beeld(„framing”)-camera's met een belichtingstijd van 50 ns of minder; 3. beeld(„framing”)-buizen en halfgeleiderelementen voor beeldvorming met een belichtingstijd (sluitertijd) van 50 ns of minder, speciaal ontworpen voor camera's bedoeld in 5.B.3.b.1 of 5.B.3.b.2.; 4. plug-ins die speciaal ontworpen zijn voor gebruik met „framing”-camera's met modulaire structuren en waarmee de prestatiespecificaties van 5.B.3.b.1 of 5.B.3.b.2. behaald kunnen worden; 5. synchroniserende elektronische eenheden, rotorsamenstellen bestaande uit turbines, spiegels en lagers, speciaal ontworpen voor camera's bedoeld in 5.B.3.b.1 of 5.B.3.b.2.

c.

Halfgeleidercamera's of buiscamera's en speciaal daarvoor ontworpen onderdelen, als hieronder: 1. Halfgeleidercamera's of buiscamera's met een belichtingstijd (sluitertijd) van 50 ns of minder; 2. Halfgeleiderelementen voor beeldvormingsapparaten en beeldversterkerbuizen met een belichtingstijd (sluitertijd) van 50 ns of minder, speciaal ontworpen voor camera's bedoeld in 5.B.3.c.1.; 3. Elektro-optische sluiters (Kerr- of Pockelscellen) met een belichtingstijd (sluitertijd) van 50 ns of minder; 4. Plug-ins die speciaal ontworpen zijn voor gebruik met camera's met modulaire structuren en waarmee de prestatiespecificaties van 5.B.3.c.1 behaald kunnen worden. Technische noot: Single frame-hogesnelheidscamera's kunnen afzonderlijk gebruikt worden om een enkel beeld te verkrijgen van een dynamische gebeurtenis, of een aantal van dergelijke camera's kunnen gecombineerd worden om meerdere beelden van een gebeurtenis te verkrijgen.

5.B.4.   [wordt niet meer gebruikt — sedert 14 juni 2013]

5.B.5.   Gespecialiseerde instrumentatie voor hydrodynamische experimenten als volgt:

a.	Snelheidsinterferometers voor het meten van snelheden van meer dan 1 km per seconde over een tijdsinterval van minder dan 10 μs;

b.	Schokdrukmeters die geschikt zijn voor het meten van druk hoger dan 10 GPa, waaronder meters die zijn gemaakt met manganine, ytterbium en polyvinylideenbifluoride (PVBF, PVF2);

c.	Kwartsdrukopnemers voor druk hoger dan 10 GPa.

Noot:

Onder 5.B.5.a. vallen snelheidsinterferometers zoals VISARs („Velocity Interferometer Systems for Any Reflector”), DLI's („Doppler Laser Interferometers”) en PDV (Photonic Doppler Velocimeters) ook bekend als Het-V („Heterodyne Velocimeters”).

5.B.6.   Snelle pulsgeneratoren en „pulskoppen” daarvoor, met beide van de volgende kenmerken:

a.	een uitgangsspanning van meer dan 6 V in een weerstandsbelasting van minder dan 55 ohm, en

b.	met een „pulsstijgtijd” van minder dan 500 ps.

Technische noten:

1.	In 5.B.6.b. is de „pulsstijgtijd” gedefinieerd als het tijdsinterval dat verstrijkt tussen het bereiken van 10 % van de piekspanning en 90 % van de piekspanning.

2.

„Pulskoppen” zijn pulsvormende netwerken die zijn ontworpen om te worden voorzien van een voltagestapfunctie („voltage step”) en een verscheidenheid aan pulsvormen te vormen, waaronder van het type rechthoekig, driehoekig, „step”, puls-, exponentieel of „monocycle”. „pulskoppen” kunnen integraal deel uitmaken van de pulsgenerator, een „plug-in” module van de inrichting vormen of als extern apparaat erop aangesloten worden.

5.B.7.   Brisante insluitingsvaten, -kamers of -containers of andere soortgelijke insluitingsinrichtingen die zijn ontworpen voor het testen van brisante springstoffen of explosiemiddelen, met beide volgende kenmerken:

a.	ontworpen om een explosie gelijkstaand aan 2 kg TNT of meer in te sluiten; en

b.	heeft ontwerpelementen of -kenmerken die directe of vertraagde overdracht van diagnostische of metingsinformatie mogelijk maken.

5.C.   MATERIALEN

Geen.

5.D.   PROGRAMMATUUR

5.D.1.   „Programmatuur” of encryptiesleutels/codes speciaal ontworpen om de prestatiekenmerken van andere apparatuur dan die 5.B.3. te verbeteren of vrij te geven zodat die voldoet aan de kenmerken in 5.B.3 of deze overtreft.

5.D.2.   „Programmatuur” of encryptiesleutels/codes speciaal ontworpen om de prestatiekenmerken van apparatuur in 5.B.3. te verbeteren of vrij te geven.

5.E.   TECHNOLOGIE

5.E.1.   „Technologie”: overeenkomstig de algemene technologiecontroles voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur, materialen of „programmatuur” vermeld in 5.A tot en met D.

6.   ONDERDELEN VOOR NUCLEAIRE EXPLOSIEMIDDELEN

6.A.   APPARATUUR, ASSEMBLAGES EN ONDERDELEN

6.A.1.   Detonatoren en meervoudige ontstekingssystemen, als hieronder:

a.	elektrisch gestarte explosieve detonatoren, als hieronder: 1. „exploding bridge” (EB); 2. „exploding bridge wire” (EBW); 3. „slapper”; 4. „exploding foil”-ontstekingen (EFI);

b.

opstellingen waarbij gebruik wordt gemaakt van enkel- of meervoudige detonatoren en die zijn ontworpen om door middel van een enkel ontstekingssignaal een explosief oppervlak van meer dan 5 000 mm2 bijna gelijktijdig tot ontploffing te brengen met een ontstekingstijdmarge over het oppervlak van minder dan 2,5 μs.

Noot:

6.A.1 heeft is niet van toepassing op detonatoren die uitsluitend gebruikmaken van primaire springstoffen, zoals loodazide.

Technische noot:

De in 6.A.1. bedoelde detonatoren maken alle gebruik van een kleine elektrische geleider ((„bridge”, „bridge wire” of „foil”) die explosief verdampt wanneer er een snelle, elektrische hogestroomstoot doorheen wordt geleid. Bij het „non-slapper”-type brengt de exploderende geleider een chemische ontploffing op gang in een daarmee in aanraking zijnd brisant materiaal, bijvoorbeeld PETN (pentaerytritoltetranitraat). Bij „slapper”-detonatoren wordt een „flyer” of „slapper” door de explosieve verdamping van de elektrische geleider over een spleet gedreven en de schok van de „slapper” op een springstof brengt een chemische ontploffing op gang. Bij sommige constructies wordt de „slapper” door een magnetisch veld gestart. Met de uitdrukking „exploding foil”-detonator worden zowel EB-detonatoren als „slapper”-detonatoren bedoeld. Verder wordt soms het woord ontsteking gebruikt in plaats van het woord detonator.

6.A.2.   Ontstekingstoestellen en gelijkwaardige pulsgeneratoren met hoge stroomsterkte, als hieronder:

a.	ontstekingsmechanismen met detonator (initiatorsystemen, ontstekers), met inbegrip van elektrisch gestarte, explosief gestarte en optisch gestarte ontstekingsmechanismen, ontworpen voor het starten van meerdere bestuurde detonatoren bedoeld in 6.A.1.;

b.

modulaire elektrische pulsgeneratoren (pulseerders) met alle volgende kenmerken: 1. ontworpen voor draagbaar, mobiel of ruw gebruik; 2. in staat hun energie in minder dan 15 μs in een belasting van minder dan 40 ohm af te geven; 3. met een uitgangsstroomsterkte hoger dan 100 A; 4. geen enkele afmeting groter dan 30 cm; 5. gewicht minder dan 30 kg, en 6. gespecificeerd voor gebruik in een breed temperatuurgebied 223 K tot 373 K (– 50 °C tot 100 °C) of gespecificeerd als geschikt voor ruimtevaarttoepassingen.

c.

Micro-ontstekingseenheden met alle volgende kenmerken: 1. geen afmeting groter dan 35 mm; 2. een toelaatbare spanning gelijk aan of groter dan 1 kV; en 3. capaciteit gelijk aan of groter dan 100 nF. Noot: Onder optisch gestarte ontstekingsmechanismen vallen die met laserontsteking en die met laseroplading. Onder explosief gestarte ontstekingsmechanismen vallen ontstekingsmechanismen van het explosieve ferro-elektrische type en het explosieve ferromagnetische type. Onder 6.A.2.b. vallen ook starters voor xenonflitslampen.

6.A.3.   Schakelelementen, als hieronder:

a.

buizen met koude kathode, al dan niet met gas gevuld, die op dezelfde wijze als een vonkbrug werken, met alle volgende kenmerken: 1. drie of meer elektroden; 2. een maximale anodespanning van 2,5 kV of meer; 3. een maximale anodestroomsterkte van 100 A of meer, en 4. een anodevertragingstijd van 10 μs of minder; Noot: Onder 6.A.3.a. vallen met gas gevulde krytronbuizen en vacuümsprytronbuizen.

b.	gestuurde vonkbruggen met beide volgende kenmerken: 1. een anodevertragingstijd van 15 μs of minder; en 2. een toelaatbare maximale stroomsterkte van 500 A of meer;

c.	modules of samenstellingen met een snelle schakelfunctie met alle volgende kenmerken: 1. een maximale anodespanning hoger dan 2 kV; 2. een maximale anodestroomsterkte van 500 A of meer, en 3. een inschakeltijd van 1 μs of minder.

6.A.4.   Condensatoren voor pulsontlading met een van de volgende groepen kenmerken:

a.	1. een toelaatbare spanning hoger dan 1,4 kV; 2. energieopslag groter dan 10 J; 3. capaciteit groter dan 0,5 μF, en 4. serie-inductantie minder dan 50 nH, of

b.	1. een toelaatbare spanning hoger dan 750 V; 2. capaciteit groter dan 0,25 μF, en 3. serie-inductantie minder dan 10 nH.

6.A.5.   Neutronengeneratorsystemen, met inbegrip van buizen, met beide volgende kenmerken:

a.	ontworpen om te werken zonder uitwendig vacuümsysteem, en

b.	1. gebruik maken van elektrostatische versnelling voor het opwekken van een tritium-deuterium-kernreactie, of 2. gebruik maken van elektrostatische versnelling voor het opwekken van een deuterium-deuterium-kernreactie en in staat 3 × 109 neutrons/s of meer aan output te leveren.

6.A.6.   „Striplines” om te voorzien in een lage-inductiviteitspad naar ontstekers met de volgende kenmerken:

a.	een toelaatbare spanning hoger dan 2 kV; en

b.	inductantie van minder dan 20 nH.

6.B.   TEST- EN PRODUCTIEAPPARATUUR

Geen.

6.C.   MATERIALEN

6.C.1.   Brisante springstoffen of mengsels met meer dan 2 gewichtsprocenten van een van onderstaande stoffen:

a.	cyclotetramethyleentetranitramine (HMX) (CAS 2691-41-0);

b.	cyclotrimethylenetrinitramine (RDX) (CAS 121-82-4);

c.	triaminotrinitrobenzeen (TATB) (CAS 3058-38-6);

d.	aminodinitrobenzofuroxan of 7-amino-4,6-dinitrobenzofurazan-1-oxide (ADNBF) (CAS 97096-78-1);

e.	1,1-diamino-2,2-dinitroethyleen (DADE of FOX7) (CAS 145250-81-3);

f.	2,4-dinitroimidazool (DNI) (CAS 5213-49-0);

g.	diaminoazoxyfurazan (DAAOF of DAAF) (CAS 78644-89-0);

h.	(diaminotrinitrobenzeen) (DATB) (CAS 1630-08-6);

i.	dinitroglycoluril (DNGU of DINGU) (CAS 55510-04-8);

j.	2,6-bis(picrylamino)-3,5-dinitropyridine (PXY) (CAS 38082-89-2);

k.	(3,3′-diamino-2,2′,4,4′,6,6′-hexanitrobifenyl of dipicramide) (DIPAM) (CAS 17215-44-0);

l.	diaminoazofurazan (DAAzF) (CAS78644-90-3);

m.	1,4,5,8-tetranitro-pyridazino[4,5-d]pyridazine (TNP) (CAS229176-04-9);

n.	hexanitrostilbeen (HNS) (CAS 20062-22-0); of

o.	Iedere springstof met een kristaldichtheid dichtheid groter dan 1,8 g/cm3 en een detonatiesnelheid groter dan 8 000 m/s.

6.D.   PROGRAMMATUUR

Geen.

6.E.   TECHNOLOGIE

6.E.1.   „Technologie”: overeenkomstig de algemene technologiecontroles voor de „ontwikkeling”, de „productie” of het „gebruik” van apparatuur, materialen of „programmatuur” vermeld in 6.A tot en met D.