—

gezien artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en de artikelen 145, 147 en 149 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien de Europese pijler van sociale rechten (EPSR) die in november 2017 werd afgekondigd door het Parlement, de Raad en de Commissie, en met name beginsel 4 daarvan: “Actieve ondersteuning bij het vinden van werk”,

—

gezien de conclusies van de Europese Raad van 17-21 juli 2020,

—

gezien Verordening (EU) nr. 1304/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 betreffende het Europees Sociaal Fonds en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1081/2006 van de Raad (1),

—

gezien Verordening (EU) 2015/779 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2015 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1304/2013, inzake een aanvullend initieel voorfinancieringsbedrag dat wordt uitgekeerd aan door het Jongerenwerkgelegenheidsinitiatief gesteunde operationele programma’s (2),

—

gezien Besluit (EU) 2019/1181 van de Raad van 8 juli 2019 betreffende de richtsnoeren voor het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten (3),

—

gezien Aanbeveling van de Raad van 22 april 2013 tot invoering van een jongerengarantie (4),

—

gezien Speciale verslagen van de Europese Rekenkamer nr. 3/2015, getiteld “EU-jongerengarantie: eerste stappen genomen, maar uitvoeringsrisico’s in het verschiet”, nr. 17/2015, getiteld “Steun van de Commissie voor jongerenactieteams: heroriëntatie van ESF-middelen verwezenlijkt, maar onvoldoende aandacht voor resultaten” en nr. 5/2017, getiteld “Jeugdwerkloosheid — heeft het EU-beleid een verschil gemaakt? Een evaluatie van de jongerengarantie en het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief”,

—

gezien werkdocument nr. 4/2015 van het Internationaal Arbeidsbureau (IAB), getiteld “The Youth Guarantee programme in Europe: Features, implementation and challenges” en het verslag van Eurofound, getiteld “Social inclusion of young people” uit 2015,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 1 juli 2020, getiteld “Ondersteuning van de werkgelegenheid voor jongeren: een brug naar banen voor de volgende generatie” COM(2020)0276),

—

gezien het voorstel van de Commissie voor een aanbeveling van de Raad inzake “Een brug naar banen — versterking van de jongerengarantie en tot vervanging van de Aanbeveling van de Raad van 22 april 2013 tot invoering van een jongerengarantie” (COM(2020)0277) en het bijbehorende werkdocument van de diensten van de Commissie (SWD(2020)0124),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 22 mei 2018, getiteld “Jongeren betrekken, verbinden en versterken: een nieuwe EU-strategie voor jongeren (COM(2018)0269) en de resolutie van de Raad van 15 november 2018 over de EU-strategie voor jongeren 2019-2027 (5),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 4 oktober 2016, getiteld “Drie jaar jongerengarantie en jongerenwerkgelegenheidsinitiatief” (COM(2016)0646) en het bijbehorende werkdocument van de diensten van de Commissie (SWD(2016)0323),

—

gezien zijn resolutie van 23 juli 2020 over de conclusies van de buitengewone Europese Raad van 17 tot en met 21 juli 2020 (6),

—

gezien zijn resolutie van 18 januari 2018 over de uitvoering van het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief in de lidstaten (7),

—

gezien zijn resolutie van 24 oktober 2017 over de controle van de uitgaven en het toezicht op de kosteneffectiviteit van de EU-garantieregelingen voor jongeren (8),

—

gezien zijn resolutie van 16 januari 2013 over een jongerengarantie (9),

—

gezien de vragen aan de Raad en de Commissie over versterking van de jongerengarantie (O-000058/2020 — B9-0018/2020 en O-000059/2020 — B9-0019/2020),

—

gezien artikel 136, lid 5, en artikel 132, lid 2, van zijn Reglement,

—

gezien de door de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken ingediende ontwerpresolutie,

A.

overwegende dat de jongerengarantie, sinds zij in 2013 in het leven werd geroepen, kansen voor jongeren heeft gecreëerd en meer dan 24 miljoen jongeren heeft geholpen bij het vinden van werk of deelname aan vervolgopleiding, een leerplaats of een stageprogramma; overwegende dat de jeugdwerkloosheid (leeftijdscategorie 15-24 jaar) die in 2013 een piek bereikte van 24,4 %, in de periode vóór de COVID-19-crisis gemiddeld op 14,9 % lag; overwegende dat dit percentage nog altijd twee keer zo hoog is als het totale werkloosheidspercentage (6,5 %); overwegende dat jongeren oververtegenwoordigd zijn in atypische arbeidsvormen en dat 43,8 % van de jongeren in de EU een tijdelijk contract heeft; overwegende dat achter het jeugdwerkloosheidspercentage enorme verschillen schuil gaan, en dat het werkloosheidspercentage voor jongeren onder 25 jaar in Spanje bijvoorbeeld 40,8 % bedraagt (juni 2020) en in Griekenland 33,6 % (april 2020); overwegende dat te veel jongeren terechtkomen in onzekere banen en te veel jongeren hun eigen regio of land moeten verlaten om behoorlijk werk te vinden;

B.

overwegende dat gebleken is dat de jongerengarantie heeft gefungeerd als stimulans voor structurele hervormingen in de openbare diensten voor arbeidsvoorziening en de onderwijsstelsels in de lidstaten; overwegende dat de jongerengarantie in de eerste periode echter tamelijk langzaam en fragmentarisch ten uitvoer werd gelegd en dat belanghebbenden en jongeren diverse tekortkomingen met betrekking tot de opzet en de werking in de praktijk onder de aandacht hebben gebracht; overwegende dat de Europese Rekenkamer in Speciaal verslag nr. 5/2017 kritiek heeft geuit op de beperkte vooruitgang die er met betrekking tot de jongerengarantie was geboekt, en tot de conclusie kwam dat de bijdrage van het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief (YEI) aan de verwezenlijking van de doelstellingen van de jongerengarantie in de vijf bezochte lidstaten op het moment van de controle slechts zeer beperkt was, en dat de jongerengarantie, die ervoor moest zorgen dat alle NEET’s (jongeren die geen werk hebben en geen onderwijs of opleiding volgen) binnen vier maanden een deugdelijk aanbod zouden krijgen, drie jaar na de aanneming van de aanbeveling van de Raad nog niet voldeed aan de ten tijde van de lancering ervan gewekte verwachtingen; overwegende dat de Commissie en de lidstaten geleidelijk aanpassingen hebben doorgevoerd en betere richtsnoeren hebben opgesteld met betrekking tot het programma, waardoor de jongerengarantie en YEI belangrijke instrumenten zijn geworden ter bestrijding van jeugdwerkloosheid in de EU;

C.

overwegende dat de bestrijding van jeugdwerkloosheid voor zowel het Parlement en de Commissie als de lidstaten een politieke prioriteit is, die ook van belang is in verband met het streven van de Unie naar duurzame groei en hoogwaardige banen en aansluit bij de EPSR;

D.

overwegende dat de voorzitter van de Commissie, Ursula von der Leyen, bij de presentatie van haar politieke prioriteiten heeft verklaard dat zij de intentie heeft om de jongerengarantie om te zetten in een permanent instrument ter bestrijding van jeugdwerkloosheid, en dat meer begrotingsmiddelen en regelmatige verslaglegging noodzakelijk zijn om ervoor te zorgen dat de jongerengarantie in elke lidstaat haar beloftes waarmaakt;

E.

overwegende dat de COVID-19-pandemie heeft geleid tot een ongekende economische en sociale crisis, als gevolg waarvan de werkloosheidscijfers in de EU stijgen en miljoenen mensen dreigen hun baan te verliezen; overwegende dat de jeugdwerkloosheid in de EU in juni 2020 16,8 % bedroeg, maar dat dit percentage naar verwachting flink zal stijgen omdat jongeren vermoedelijk het hardst getroffen zullen worden, net als tijdens de crisis van 2008; overwegende dat hoge jeugdwerkloosheidscijfers nadelige gevolgen hebben voor personen die door werkloosheid getroffen worden, en dat vaak sprake is van het zogenaamde “littekeneffect”; overwegende dat deze nadelige gevolgen met name gevoeld worden door de steeds groter wordende groep langdurig werkloze jongeren en ook door de samenleving in het algemeen, en dat er daarom resolute en gerichte beleidsmaatregelen genomen moeten worden; overwegende dat investeringen in het menselijk kapitaal van jonge Europeanen een bijdrage leveren aan de versterking van de Europese economieën en samenlevingen en deze inclusiever en veerkrachtiger maken; overwegende dat Europa alleen maar concurrerend kan zijn met een gekwalificeerde, creatieve en innovatieve beroepsbevolking;

F.

overwegende dat jongeren tijdens een economische crisis onevenredig zwaar getroffen worden (10); overwegende dat het, om hoge jeugdwerkloosheidscijfers te voorkomen, essentieel is dat er maatregelen genomen worden om de economische crisis ten gevolge van de COVID-19-pandemie aan te pakken; overwegende dat een op de zes jongeren die voor de uitbraak van de COVID-19-pandemie werk hadden, geen werk meer heeft of is ontslagen; overwegende dat het aantal door jongeren gewerkte uren met bijna een kwart is gedaald en dat twee op de vijf jongeren aangeven minder inkomen te hebben, en dat jongeren in de landen met de laagste lonen het vaakst te maken hebben met een daling van het aantal gewerkte uren en inkomen;

G.

overwegende dat de lockdownmaatregelen ertoe geleid hebben dat jongeren per direct moesten stoppen met formeel en informeel onderwijs, stages, praktijkplaatsen en leerlingplaatsen en met hun werk, met gevolgen voor hun inkomen, inkomenspotentieel, welzijn en gezondheid, met name hun geestelijke gezondheid; overwegende dat jeugdwerkloosheidsmaatregelen rekening moeten houden met de multidimensionele aard van het probleem;

H.

overwegende dat jongeren met een beperking bijzonder zwaar door de pandemie getroffen zijn en nu nog meer risico lopen op sociaaleconomische uitsluiting; overwegende dat het noodzakelijk is om gerichte maatregelen vast te stellen om hun integratie op de arbeidsmarkt te ondersteunen en ervoor te zorgen dat zij toegang hebben tot goede dienstverlening, zonder discriminatie en zonder (financiële) belemmeringen;

I.

overwegende dat jongeren een grotere kans lopen om ontslagen te worden omdat zij vaker werkzaam zijn in de informele economie, vaker atypisch werk verrichten, vaker geen of weinig sociale bescherming genieten, en minder werkervaring hebben;

J.

overwegende dat jongeren oververtegenwoordigd zijn in atypische arbeidsvormen, zoals platformwerk of werk op oproepbasis, en dat deze arbeidsvormen minder baanzekerheid bieden en minder of geen toegang tot sociale bescherming, waardoor jongeren een grotere kans lopen om tijdens een crisis zoals de COVID-19-pandemie werkloos te raken en vervolgens geen toegang te hebben tot sociale bescherming;

K.

overwegende dat het van belang is om te wijzen op het verschil tussen werkloosheidscijfers en cijfers met betrekking tot inactiviteit, omdat daarmee een beter inzicht verkregen wordt in het effect van de crisis op jongeren, omdat een stijging van het aandeel inactieven kan resulteren in een statistische daling van het aantal werklozen; overwegende dat in diverse lidstaten het aantal inactieven meer is gestegen dan het aantal werklozen, doordat mensen tijdens de crisis gestopt zijn met het zoeken naar een baan en doordat overheden arbeidsmarktmaatregelen hebben vastgesteld, zoals werktijdverkortingsregelingen en ontslagverboden;

L.

overwegende dat contracten tegen lage lonen, atypische arbeidscontracten, schijnzelfstandigheid, een gebrek aan elementaire sociale zekerheid en leeftijdsdiscriminatie deel uitmaken van de arbeidsomstandigheden van miljoenen jongeren; overwegende dat het percentage inactieve jongeren in de meeste lidstaten is toegenomen en overwegende dat de genderkloof onder NEET’s in deze periode eveneens is toegenomen; overwegende dat bij veel jongeren periodes van werk en werkloosheid of inactiviteit zich afwisselen en dat het veel jongeren niet lukt om te ontsnappen aan een situatie van onzeker of atypisch werk; overwegende dat jongeren meer kans lopen dan anderen om hun werk te verliezen als gevolg van automatisering;

M.

overwegende dat vrouwen, en met name jonge vrouwen, het slachtoffer zijn van meervoudige discriminatie, omdat zij én jong én vrouw zijn, hetgeen veroorzaakt wordt door een zorgwekkende onevenwichtige situatie op de arbeidsmarkt;

N.

overwegende dat de pandemie kan leiden tot meer ongelijkheid in de samenleving en tot verdieping van de digitale kloof, die in de EU als geheel en in de lidstaten nog altijd een ernstig probleem vormt; overwegende dat het gebrek aan goede breedbandtoegang en toegang tot passende IT-apparatuur voor jongeren in het algemeen, maar ook in het kader van onderwijs op afstand en telewerken, kan leiden tot nog meer ongelijkheid, uitsluiting en discriminatie;

O.

overwegende dat tijdens de vorige crisis is gebleken dat als er voor jongeren geen mogelijkheden zijn om een goede stage te lopen of baan te vinden — op basis van een schriftelijke overeenkomst en met goede arbeidsomstandigheden, zoals een leefbaar loon, beroepsoriëntatie en loopbaanbegeleiding en mogelijkheden voor bijscholing — het gevaar zeer aanzienlijk is dat zij zich genoodzaakt voelen om onzekere banen te accepteren, moeten emigreren om werk te vinden of zich moeten inschrijven voor opleiding of scholing terwijl zij in feite op zoek zijn naar echt werk;

P.

overwegende dat een van de belangrijkste tekortkomingen van de jongerengarantie is dat jongeren vaak geen deugdelijk aanbod wordt gedaan; overwegende dat stages die in het kader van de jeugdgarantie worden aangeboden niet alleen betaalde stages moeten zijn, maar ook beperkt moeten zijn in duur en niet vele malen verlengd moeten kunnen worden, om te voorkomen dat jongeren oneindig lang stage lopen en als goedkope of zelfs gratis arbeidskrachten worden misbruikt, zonder dat zij sociale bescherming genieten of pensioen opbouwen; overwegende dat uit onderzoek blijkt dat jongeren van de huidige generatie hun eerste echte baan vinden als ze dertig zijn;

Q.

overwegende dat jongeren van de huidige generatie hoogopgeleid zijn; overwegende dat scholing, omscholing en bijscholing niet de enige oplossing zijn voor het gebrek aan banen voor jongeren; overwegende dat het scheppen van hoogwaardige en duurzame banen wel van belang is om jongeren een zekere toekomst te bieden;

R.

overwegende dat werkgelegenheidsprogramma’s kunnen bijdragen aan het terugdringen van werkloosheid maar geen vervanging vormen van bredere inspanningen ter bevordering van flexibeler arbeidsmarkten; overwegende dat belemmeringen op de arbeidsmarkt zeer schadelijke gevolgen hebben voor jongeren, leiden tot meer werkloosheid en ervoor zorgen dat nieuwe generaties kwetsbaar zijn; overwegende dat uit onderzoek (11) is gebleken dat er enerzijds behoefte is aan actief arbeidsmarktbeleid en anderzijds aan socialebeschermingsstelsels die gebaseerd zijn op de armoederisicodrempel, om te voorkomen dat met de maatregelen alleen maar bereikt wordt dat banenkansen van de ene naar de andere subgroep kwetsbare personen worden overgeheveld, zonder dat dat per saldo iets oplevert;

S.

overwegende dat de lidstaten in de richtsnoeren voor het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten van 2019 worden opgeroepen om de jeugdwerkloosheid en de kwestie van NEET’s aan te pakken door voortijdig schoolverlaten te voorkomen en de overgang van school naar werk structureel te verbeteren, onder meer door volledige uitvoering van de jongerengarantie;

T.

overwegende dat het voorstel voor een aanbeveling van de Raad inzake de versterking van de jongerengarantie voortbouwt op de ervaring die is opgedaan en de lessen die zijn geleerd tijdens de uitvoering van de jongerengarantie sinds 2013, en tot doel heeft een groter aantal jongeren te bereiken door de leeftijdsgroep uit te breiden naar alle jongeren onder de 30 jaar, en hen te ondersteunen bij de ontwikkeling van vaardigheden en het opdoen van werkervaring binnen een gemoderniseerd stelsel van beroepsonderwijs en -opleiding;

U.

overwegende dat de jongerengarantie gedurende de volgende programmeringsperiode 2021-2027 zal worden gefinancierd via het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+), dat tegenwoordig het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief omvat, het belangrijkste financieringsprogramma van de jongerengarantie; overwegende dat het herstelinstrument voor de Europese Unie via de faciliteit voor herstel en veerkracht en React-EU aanvullende ondersteuning zal bieden voor werkgelegenheidsmaatregelen ten behoeve van jongeren; overwegende dat investeringen in onderwijs en opleiding, afgestemd op de gelijktijdige digitale en groene transitie, worden gefinancierd via het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling; overwegende dat de lidstaten, als zij daartoe een verzoek indienen en als zij aan bepaalde criteria voldoen, middelen kunnen verkrijgen uit het instrument voor technische ondersteuning, om de voorbereidings- en uitvoeringsfase van structurele hervormingen op het gebied van onder meer onderwijs- en opleidings- en arbeidsmarktbeleid te financieren;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.