51994AC1306

Advies over het voorstel voor een besluit van de Raad betreffende de voortzetting van de ontwikkeling van het Handynet-systeem in het kader van het Besluit 93/136/EEG tot vaststelling van een derde communautair actieprogramma ten behoeve van gehandicapten (Helios II 1993-1996) (94/C 397/13)

De Raad heeft op 4 augustus 1994 besloten, overeenkomstig de bepalingen van artikel 198, lid 2 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap het Economisch en Sociaal Comité te raadplegen over het voornoemde voorstel.

Het Economisch en Sociaal Comité heeft besloten mevrouw Barrow tot algemeen rapporteur te benoemen.

Het Economisch en Sociaal Comité heeft tijdens zijn 320e Zitting (vergadering van 23 november 1995) het volgende advies uitgebracht, dat met algemene stemmen is goedgekeurd.

1. Algemene opmerkingen over het Helios II-programma

1.1. Het Helios II-programma (looptijd : van 1 januari 1993 tot 31 december 1996) gaat nu zijn actieve fase in. Het is gebaseerd op drie bindende grondbeginselen : gelijkheid van kansen, integratie in de samenleving en het recht op een zelfstandig leven, en bestrijkt vijf hoofdgebieden : functionele revalidatie, integratie in het onderwijsstelsel, toegankelijkheid van opleidingen, economische en sociale integratie. Helios is het enige programma van de Unie dat uitsluitend is bestemd voor gehandicapten, maar het heeft raakvlakken met andere EU-programma's (b.v. Horizon en TIDE). Het Comité is voorstander van de instandhouding van die band tussen de verschillende programma's, maar vindt dat de ernst van de situatie van de gehandicapten een politieke aanpak vereist. Dit kan in de vorm van een verklaring van het staatshoofd en de regeringsleiders of - en beter nog - door de opname van de rechten van gehandicapten in een nationaal én Europees handvest van de rechten van de burgers.

1.2. Het Handynet-systeem, dat een wezenlijk onderdeel uitmaakt van het Helios II-programma, is bedoeld als service aan gehandicapten. In de Handynet-database zijn meer dan 50 000 gegevens over technische hulpmiddelen, adressen van gespecialiseerde instanties en bedrijven en teksten betreffende voor de gehandicapten in de lid-staten belangrijke wettelijke voorschriften ingevoerd. Deze faciliteit voor de verspreiding van informatie is verbeterd en beschikbaar gemaakt op CD-ROM nr. 6 (module technische hulpmiddelen). De gegevens kunnen thans overal in de Unie worden opgevraagd in ongeveer 363 informatie- en adviescentra, 47 centra voor gegevensverzameling en twaalf nationale centra voor de coördinatie van de gegevensverzameling. In zijn vorige advies over het Helios II-programma () heeft het Comité al gewezen op het grote belang van "betrouwbare en recente statistische gegevens" over de gebruiksfrekwentie van het Handynet-systeem.

2. Algemene opmerkingen over het Handynet-systeem

2.1. Het Comité betuigt opnieuw () zijn instemming met de voortzetting van de ontwikkeling van het geautomatiseerde informatie- en documentatie-systeem Handynet in het kader van het Helios II-programma. Desalniettemin stelt het voor, het voorstel te herformuleren zodat zowel het begrip "ontwikkeling" als het begrip "voortzetting" daarin voorkomt.

2.2. Het vestigt de aandacht op het feit dat er in de Unie meer dan dertig miljoen mensen leven met een lichamelijke, geestelijke of psychologische handicap. Toekomstige beleidsmaatregelen op dit gebied moeten op dat grote aantal zijn afgestemd.

2.3. Het pleit voor het creëren van mogelijkheden voor gehandicapten om bij de rechter verhaal te halen als hun rechten met voeten worden getreden. Al het mogelijke moet worden gedaan om iedere vorm van discriminatie tegen gehandicapten uit te bannen en een wettelijke basis te geven aan het recht van gehandicapten op gelijke kansen op de arbeidsmarkt en in de samenleving. De waarborging van de fundamentele rechten van gehandicapten alsook het uitstippelen van een coherenter beleid op dit specifieke gebied, vereisen een inspanning van lange adem. Op de lid-staten moet druk worden uitgeoefend om hun nationale wetgeving waar nodig uit te breiden. Op het gebied van werkgelegenheid, cultuur en onderwijs moeten concrete acties worden ondernomen.

2.4. De bewustwording van de samenleving als geheel is een onontbeerlijke factor voor de totstandkoming van de politieke wil die nodig is om op dit gebied vooruitgang te kunnen boeken.

3. Bijzondere opmerkingen

Enig artikel

3.1. De tekst van dit enig artikel moet worden aangescherpt door te stellen dat de ontwikkeling van Handynet moet worden voortgezet en dat het systeem moet worden verbeterd, vooral gezien de nieuwe modules (één over beroepsopleiding en werkgelegenheid en één over de toegankelijkheid van openbare ruimten) die er nu ook in moeten worden opgenomen.

3.2. Het Comité vraagt zich af waarom Handynet met slechts één jaar wordt verlengd, terwijl het Helios II-programma, waarvan Handynet een onderdeel is, nog twee jaar duurt.

3.3. Het acht het raadzaam de toekomst van beide programma's te verzekeren door er een lange looptijd aan te geven. Tevens is het voorstander van loskoppeling van Handynet van Helios II.

4. Het verslag van de Commissie

4.1. Dit verslag is een openhartige en verantwoorde beoordeling van de meest recente resultaten, waarbij zowel sterke als zwakke kanten aan bod zijn gekomen (bv. blz. 35 t/m 37). De presentatie laat echter veel te wensen over : kleine drukletters en veel wezenlijk belangrijke informatie verwerkt in voetnoten met zelfs nog kleinere cursieve lettertjes. Het Comité dringt aan op een veel betere presentatie en een bredere verspreiding. Door dat laatste kan meer bekendheid worden gegeven aan de sociale, economische en financiële behoeften van gehandicapten die de kans willen aangrijpen om beter te integreren in en geaccepteerd te worden door de samenleving.

4.2. Het Comité dringt er bij de lid-staten op aan, de verspreiding van CD-ROM in eigen land zoveel mogelijk aan te moedigen, de samenwerking te vergroten en de uitwisseling van informatie met landen buiten de Unie over industrieel vervaardigde technische hulpmiddelen te bevorderen. In de Memorie van toelichting stelt de Commissie dat het Handynet-systeem aan het subsidiariteitsbeginsel beantwoordt. In het licht daarvan wijst het Comité op de noodzaak om de informatie te verspreiden tot op lokaal niveau en moet ook de volgende uitspraak in het verslag van de Commissie worden gezien (blz. 57) : "Een informatiesysteem heeft alleen waarde als de informatie op grote schaal verspreid [...] is."

4.3. Het wijst erop dat het Handynet-systeem kostendekkend moet zijn. Dit kan worden bereikt doordat het uitbouwen van bestaande netwerken schaalvoordelen oplevert en de kosten omlaag gaan naarmate vaker gebruik wordt gemaakt van de diskettes, print-outs en networking. Verder pleit het voor de stimulering van uitwisseling over de grenzen heen, meer samenwerking en de actieve betrokkenheid van de verschillende belanghebbende sectoren() ().

4.4. Het is ingenomen met het besluit van de Commissie om, met inachtneming van de door de gehandicapten zelf geuite wensen, de mogelijkheid te bestuderen van twee nieuwe modules (beroepsopleiding/werkgelegenheid en toegankelijkheid van openbare ruimten) en om de mogelijkheid van informatie over arbeidsbemiddeling in overweging te nemen.

4.4.1. Tegen deze achtergrond dringt het Comité er bij de lid-staten op aan, hun inzet te vergroten en het treffen van diverse maatregelen aan te moedigen (bv. werkgevers stimuleren om gehandicapten in dienst te nemen).

4.5. Het Comité is voorstander van meer samenwerking met fabrikanten en distributiebedrijven. De Commissie stelt in haar verslag vast dat op dat gebied meer inspanningen zouden moeten worden gedaan (blz. 47).

4.6. Het is voor gehandicapten, en soms ook voor hun verzorgers/begeleiders, van bijzonder belang dat bij het ontwerp en de bouw van technische hulpmiddelen de veiligheid is gegarandeerd. Dat aspect "veiligheid" komt in het onderhavige Commissiedocument onvoldoende aan bod.

4.7. Informatie over tweedehands/gebruikte technische hulpmiddelen zou uit de database moeten worden verwijderd, maar moet wel worden bewaard in een archiefbestand. Dergelijke technische hulpmiddelen kunnen nog lang worden gebruikt en worden dat ook. Informatie daarover, en vooral ook over onderhoud en onderdelen, moet dan ook gemakkelijk verkrijgbaar zijn. In dit verband dient erop te worden gewezen dat in de Richtlijn over produktveiligheid van 1994 het begrip "aansprakelijkheid voor tweedehands-goederen" is geïntroduceerd.

4.8. Het Comité benadrukt nogmaals de dringende noodzaak van een heroverweging van de BTW-regeling en van een nultarief voor gehandicapten.

Brussel, 23 november 1994.

De voorzitter

van het Economisch en Sociaal Comité

Carlos FERRER

() PB nr. C 79 van 30. 3. 1992, par. 3.7.

() PB nr. C 56 van 7. 3. 1990.

() Zie voetnoot 1, blz. 31.