BIJLAGE I

Voorwaarden voor EG-goedkeuring voor onderdelen

1.   DEFINITIE

1.1.	Onder kantelbeveiligingsinrichting (veiligheidscabine of -frame), hierna beveiligingsinrichting te noemen, wordt verstaan de inrichting op een trekker die voornamelijk ten doel heeft het risico te voorkomen of te beperken dat de bestuurder loopt bij omkantelen van de trekker, bij normaal bedrijf.

1.2.	De in punt 1.1 vermelde inrichting wordt gekenmerkt door het feit dat tijdens de in de bijlagen II en III voorgeschreven proeven daarbinnen een vrije ruimte is gewaarborgd, groot genoeg om de bestuurder te beschermen.

2.   ALGEMENE EISEN

2.1.	Alle beveiligingsinrichtingen, evenals de bevestiging daarvan op de trekker, moeten zo worden ontworpen en uitgevoerd, dat zij aan het essentiële doel, genoemd in punt 1, beantwoorden.

2.2.	Aan deze voorwaarde wordt geacht te zijn voldaan indien de hand wordt gehouden aan de voorschriften van de bijlagen II en III.

3.   AANVRAAG OM EG-GOEDKEURING VOOR ONDERDELEN

3.1.	De aanvraag om EG-goedkeuring voor onderdelen voor wat betreft de sterkte van een beveiligingsinrichting en van de bevestiging daarvan op de trekker, wordt ingediend door de fabrikant van de trekker of door de fabrikant van de beveiligingsinrichting of door hun respectieve gemachtigden.

3.2.

De aanvraag moet vergezeld gaan van de hierna vermelde stukken, in drievoud, alsmede van de volgende gegevens: — overzichtstekening van de gehele beveiligingsinrichting waarop schaal of afmetingen zijn aangegeven. Op deze tekening moeten met name de bevestigingsdelen in detail zijn weergegeven; — foto’s genomen van de zijkant en van de achterzijde, waarop de details van de bevestigingsdelen zichtbaar zijn; — beknopte omschrijving van de beveiligingsinrichting, omvattende het constructietype, de bevestiging op de trekker en, zo nodig, bijzonderheden over de bekleding, de wijze van toegang en de nooduitgangen, aanwijzingen omtrent de capitonnering aan de binnenzijde, bijzondere voorzieningen die kunnen beletten dat de trekker doorrolt, en bijzonderheden over het verwarmings- en het ventilatiesysteem; — gegevens met betrekking tot de materialen waarvan gebruik is gemaakt voor de structurele en bevestigingsonderdelen van de beveiligingsinrichting (zie bijlage V).

3.3.

Een trekker die representatief is voor het trekkertype waarvoor de beveiligingsinrichting die als onderdeel moet worden goedgekeurd is bestemd, moet ter beschikking worden gesteld van de technische dienst die belast is met de uitvoering van de goedkeuringsproeven voor onderdelen. Deze trekker moet voorzien zijn van de beveiligingsinrichting.

3.4.

De houder van de EG-goedkeuring voor onderdelen kan verzoeken dat deze tot andere typen trekkers wordt uitgebreid. De bevoegde instanties die de oorspronkelijke EG-goedkeuring voor onderdelen hebben verleend, verlenen de gevraagde uitbreiding, indien de beveiligingsinrichting en het (de) type(n) trekker(s) waarvoor de uitbreiding van de oorspronkelijke EG-goedkeuring voor onderdelen wordt gevraagd, aan de volgende voorwaarden beantwoorden: — de massa van de onbelaste trekker, omschreven in bijlage II, punt 1.3, mag de voor de proef gebruikte referentiemassa met niet meer dan 5 % overschrijden; — de wijze van bevestiging en de montagepunten van de trekker moeten identiek zijn; — alle samenstellende delen, zoals spatscherm en motorkap, die als steun kunnen dienen voor de beveiligingsinrichting, moeten identiek zijn; — de plaats en de kritische afmetingen van de zitplaats binnen de beveiligingsinrichting en de positie van de beveiligingsinrichting ten opzichte van de trekker moeten zodanig zijn dat de beveiliging van de vrije zone tijdens de gehele duur van de proeven ongeacht de vervorming van de beveiligingsinrichting gehandhaafd blijft.

4.   OPSCHRIFTEN

4.1.

Elke beveiligingsinrichting die met het als onderdeel goedgekeurde type overeenstemt, moet van de volgende opschriften zijn voorzien: 4.1.1. Handels- of fabrieksmerk; 4.1.2. Een EG-goedkeuringsmerk voor de onderdelen overeenkomstig het model in bijlage VI; 4.1.3. Serienummer van de beveiligingsinrichting; 4.1.4. Trekkertype(n) en -merk waarvoor de beveiligingsinrichting is bestemd.

4.2.	Al deze gegevens moeten zijn aangebracht op een plaatje.

4.3.	De vermelde opschriften moeten zichtbaar, leesbaar en onuitwisbaar zijn aangebracht.

BIJLAGE II

Voorwaarden voor de beproeving van de sterkte van de beveiligingsinrichting en van de bevestiging daarvan op de trekker

1.   ALGEMENE EISEN

1.1.   Doel van de proeven

De proeven worden verricht met behulp van een speciale uitrusting waarmede men de belastingen wil nabootsen die bij het kantelen van de trekker op de beveiligingsinrichting worden uitgeoefend. Aan de hand van deze in bijlage III beschreven proeven kunnen beoordelingen worden gedaan ten aanzien van de sterkte van de beveiligingsinrichting en van de bevestigingen daarvan op de trekker, en ten aanzien van alle delen van de trekker waarmede de proefbelasting wordt overgebracht.

1.2.   Voorbereiding van de proeven

1.2.1.   De beveiligingsinrichting moet beantwoorden aan de specificatie voor de serieproductie. Zij moet worden bevestigd in overeenstemming met de door de fabrikanten aangegeven methode op een van de trekkers waarvoor de inrichting is ontworpen. Voor de proef is geen complete trekker vereist; de beveiligingsinrichting en de onderdelen van de trekker waarop de inrichting wordt bevestigd, moeten echter wel een bedrijfsklare eenheid, hierna te noemen „het samenstel”, vormen.

1.2.2.   Het samenstel moet zodanig op de bodemplaat worden gemonteerd dat de delen die het samenstel met de bodemplaat verbinden onder belasting geen significante doorbuigingen vertonen ten opzichte van de beveiligingsinrichting. De methode van bevestiging van het samenstel aan de bodemplaat mag de sterkte van het samenstel niet beïnvloeden.

1.2.3.   Het samenstel moet zodanig worden gesteund en bevestigd of gewijzigd dat alle beproevingsenergie wordt opgenomen door de beveiligingsinrichting en de bevestiging daarvan op de stijve delen van de trekker.

1.2.3.1.   Overeenkomstig de eisen van punt 1.2.3 moet bij de wijziging de vering van de trekker volledig worden geblokkeerd zodat deze geen bij de proefbelasting uitgeoefende kracht kan opnemen.

1.2.4.   Bij de proeven moet de trekker zijn uitgerust met alle onderdelen van de serieproductie die van invloed kunnen zijn op de sterkte van de beveiligingsinrichting of die noodzakelijk kunnen zijn voor de beproeving van de sterkte.

Onderdelen die een gevaar kunnen opleveren in de vrije zone moeten eveneens aanwezig zijn, opdat men kan nagaan of er is voldaan aan de eisen van punt 4.

Alle elementen die de bestuurder zelf kan verwijderen, worden vóór de proeven verwijderd. Ingeval het mogelijk is tijdens het gebruik de deuren en ramen open te houden of te verwijderen, dienen zij gedurende de proeven open te worden gehouden of te worden verwijderd zodat de sterkte van de kantelbeveiligingsinrichting niet wordt vergroot. Indien zij in deze positie bij het kantelen van de trekker een gevaar vormen voor de bestuurder, dient dit in het verslag te worden vermeld.

1.3.   Massa van de trekker

De referentiemassa mt, die gebruikt wordt in de formules (zie bijlage III) ter berekening van de energieën en de druk, moet ten minste in overeenstemming zijn met die omschreven in punt 2.1.1 van bijlage I bij Richtlijn 2003/37/EG (dat wil zeggen zonder facultatieve accessoires, maar met koelvloeistof, smeermiddelen, brandstof, outillage en bestuurder) plus de beveiligingsinrichting en minus 75 kg.

Niet inbegrepen zijn optionele extra voor- of achtergewichten, bandenballast, gemonteerde werktuigen, of uitrusting of speciale onderdelen.

2.   APPARATUUR EN UITRUSTING

2.1.   Horizontale belastingsproeven (zijdelings en in de lengterichting)

2.1.1.   Materieel, uitrusting en bevestigingsmiddelen waarmede de trekker — onafhankelijk van eventueel aanwezige banden — stevig op de bodemplaat wordt bevestigd.

2.1.2.   Inrichting voor het uitoefenen van een horizontale kracht op de beveiligingsinrichting door middel van een stijve balk, zoals aangegeven in de figuren 1 en 2 van bijlage IV.

2.1.2.1.   De stijve balk heeft een verticale voorzijde van 150 mm.

2.1.2.2.   Er dient voor te worden gezorgd dat de belasting gelijkmatig en loodrecht in de belastingsrichting wordt verdeeld over de gehele lengte van een balk waarvan de lengte precies gelijk moet zijn aan een veelvoud van 50 mm gelegen tussen 250 en 700 mm.

2.1.2.3.   Waar de randen van de balk de beveiligingsinrichting raken moeten zij zijn afgerond met een afrondingsstraal van ten hoogste 50 mm.

2.1.2.4.   Kruiskoppelingen of soortgelijke voorzieningen worden gemonteerd om te voorkomen dat de belasting de beveiligingsinrichting doet draaien of verplaatst in een andere richting dan de belastingsrichting.

2.1.2.5.   Wanneer de horizontale zijde van de beveiligingsinrichting waarop de belasting wordt uitgeoefend geen rechte lijn vormt die loodrecht staat op de belastingsrichting, wordt de tussenruimte opgevuld teneinde de belasting over deze zijde te verdelen.

2.1.3.   Uitrusting bestemd om, voor zover dit technisch mogelijk is, de energie te meten die wordt opgenomen door de beveiligingsinrichting en door de stijve delen van de trekker waarop zij is bevestigd, bijvoorbeeld door het meten van de uitgeoefende kracht en van de verplaatsing van het aangrijpingspunt van de kracht over de lijn waarlangs de kracht werkt, ten opzichte van een bepaald punt op het chassis van de trekker.

2.1.4.   Inrichtingen waarmede kan worden aangetoond dat tijdens de proef geen deel van de beveiligingsinrichting in de vrije zone is binnengedrongen. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van een opstelling overeenkomstig de figuren 6 van bijlage IV.

2.2.   Drukproeven (achter- en voorzijde)

2.2.1.   Materieel, uitrusting en bevestigingsmiddelen waarmede de trekker — onafhankelijk van de banden — stevig op de bodem wordt bevestigd.

2.2.2.   Middelen waarmede een verticale kracht op de beveiligingsinrichting kan worden uitgeoefend, zoals afgebeeld in figuur 3 van bijlage IV, waarbij de stijve drukbalk een breedte van 250 mm moet hebben.

2.2.3.   Uitrusting voor het meten van de totale uitgeoefende verticale kracht.

2.2.4.   Inrichtingen waarmede kan worden aangetoond dat tijdens de proef geen deel van de beveiligingsinrichting in de vrije zone is binnengedrongen. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van een opstelling overeenkomstig de figuren 6 van bijlage IV.

2.3.   Meettoleranties

2.3.1.   Afmetingen: ± 3 mm.

2.3.2.   Doorbuiging: ± 3 mm.

2.3.3.   Massa van de trekker: ± 20 kg.

2.3.4.   Belastingen en krachten: ± 2 %.

2.3.5.   Richting van de belasting: afwijking van horizontale en verticale richtingen volgens de specificaties in bijlage III

—	bij het begin van de proef, bij nulbelasting: ± 2°,

—	tijdens de proef, bij belasting: 10° boven het horizontale vlak en 20° onder het horizontale vlak. Deze verschillen moeten zo klein mogelijk worden gehouden.

3.   PROEVEN

3.1.   Algemene eisen

3.1.1.   Volgorde van de proeven

3.1.1.1.   De volgorde van de proeven is als volgt:

3.1.1.1.1.

Belasting in de lengterichting (bijlage III, punt 1.2) Bij trekkers met ten minste 50 % van de massa zoals omschreven onder 1.3 op de achterwielen wordt de belasting in de lengterichting aangelegd op de achterkant (geval 1). Bij andere trekkers wordt de belasting in de lengterichting aangelegd op de voorkant (geval 2).

3.1.1.1.2.

Eerste drukproef De eerste drukproef wordt aan hetzelfde uiteinde van de beveiligingsinrichting uitgevoerd als de belasting in de lengterichting, dat wil zeggen — op de achterkant: in geval 1 (bijlage III, punt 1.5), of — op de voorkant: in geval 2 (bijlage III, punt 1.6).

3.1.1.1.3.

Belasting op de zijkant (bijlage III, punt 1.3)

3.1.1.1.4.

Tweede drukproef De tweede drukproef wordt uitgevoerd aan het uiteinde van de beveiligingsinrichting tegenovergesteld aan dat van de belasting in de lengterichting, dat wil zeggen — op de voorkant: in geval 1 (bijlage III, punt 1.6), of — op de achterkant: in geval 2 (bijlage III, punt 1.5).

3.1.1.1.5.

Tweede belasting in de lengterichting (bijlage III, punt 1.7) Een tweede belasting in de lengterichting wordt uitgeoefend op de trekkers met een beveiligingsinrichting die is ontworpen om te kippen, indien de belasting in de lengterichting volgens punt 3.1.1.1.1 niet is uitgeoefend in de richting die de beveiligingsinrichting zou hebben doen kippen.

3.1.1.2.   Indien tijdens de proef een deel van de bevestigingsuitrusting beweegt of breekt, moet de proef worden herhaald.

3.1.1.3.   Tijdens de proeven mogen geen reparaties of verstellingen aan de trekker of beveiligingsinrichting worden uitgevoerd.

3.1.2.   Spoorbreedte

De wielen worden verwijderd of ingesteld op een zodanige spoorbreedte dat bij de proeven de beveiligingsinrichting hierdoor niet wordt beïnvloed.

3.1.3.   Verwijdering van onderdelen die geen gevaar opleveren

Alle onderdelen van de trekker en van de beveiligingsinrichting die als samenhangend geheel voor de bestuurder een beveiliging vormen, inclusief de voorziening ter bescherming tegen weersinvloeden, worden compleet geleverd met de trekker die aan de goedkeuringscontrole moet worden onderworpen.

De beveiligingsinrichting in kwestie mag worden beproefd zonder te zijn uitgerust met voor-, zij- en achterruiten van veiligheidsglas of soortgelijk materiaal en afneembare panelen, uitrustingsstukken en accessoires die niet van invloed zijn op de sterkte van de constructie en die bij het kantelen geen gevaar kunnen opleveren.

3.1.4.   Meetapparatuur

De beveiligingsinrichting wordt voorzien van de vereiste instrumenten voor het verkrijgen van de gegevens die nodig zijn om het diagram kracht/doorbuiging op te stellen (zie figuur 4 van bijlage IV). De totale en permanente doorbuiging van de beveiligingsinrichting wordt voor elke fase van de proef gemeten en genoteerd (zie figuur 5 van bijlage IV).

3.1.5.   Richting van de belasting

Bij een uit het midden geplaatste zitplaats en/of een asymmetrische sterkte van de beveiligingsinrichting wordt de zijdelingse belasting uitgeoefend aan die zijde waar de meeste kans bestaat dat die tijdens de proeven in de vrije zone binnendringt (zie tevens bijlage III, 1.3).

4.   VOORWAARDEN VOOR GOEDKEURING

4.1.   Een beveiligingsinrichting, aangeboden ter EG-goedkeuring voor onderdelen, wordt geacht aan de voorschriften inzake de sterkte te voldoen, als zij na de proeven voldoet aan de volgende eisen:

4.1.1.

De beveiligingsinrichting is in geen enkel deel van de in punt 3.2 van bijlage III omschreven vrije zone binnengedrongen, of heeft deze vrije zone steeds beveiligd tijdens de in de punten 1.2, 1.3, 1.5, 1.6 en, eventueel, 1.7 van bijlage III omschreven proeven. Indien een overbelastingsproef is uitgevoerd, moet in het stadium waarin de voorgeschreven hoeveelheid energie is opgenomen, de uitgeoefende kracht groter zijn dan 0,8 Fmax die zowel tijdens de hoofdproef als tijdens de betrokken overbelastingsproef optreedt (zie figuren 4b en 4c van bijlage IV).

4.1.2.

Tijdens de proeven mag door de beveiligingsinrichting geen enkele druk worden uitgeoefend op de structuur van de zitplaats.

4.1.3.

Bij iedere voorgeschreven horizontale belastingsproef moet, op het moment dat de vereiste hoeveelheid energie wordt bereikt, de kracht groter zijn dan 0,8 Fmax.

4.2.   Er mag geen andere factor aanwezig zijn waardoor de bestuurder aan een speciaal gevaar is blootgesteld, zoals bijvoorbeeld onvoldoende capitonnering van het dak of van enige andere plaats waar de bestuurder het hoofd kan stoten.

5.   KEURINGSRAPPORT

5.1.   Het keuringsrapport moet worden gevoegd bij het in bijlage VII bedoelde EG-goedkeuringsformulier voor onderdelen. Een model van het rapport is opgenomen in bijlage V. Het rapport dient te bevatten:

5.1.1.

Een algemene beschrijving van de vorm en de constructie van de beveiligingsinrichting (zie bijlage V voor de verplichte afmetingen), met inbegrip van de normale toegangen en de nooduitgang; de voorzieningen voor het verwarmings- en ventilatiesysteem en andere accessoires indien deze aanwezig zijn en voor zover zij van invloed kunnen zijn op de vrije zone of een gevaar kunnen opleveren.

5.1.2.

Bijzonderheden over elke speciale voorziening, zoals met name anti-doorrolvoorzieningen.

5.1.3.

Een korte opgave van elke capitonnering van de binnenzijde.

5.1.4.

Een vermelding van het type voorruit en venstermateriaal dat is gebruikt en van ieder EG-goedkeuringsmerk voor onderdelen of ander keurmerk dat is aangebracht.

5.2.   Indien uitbreiding van de EG-goedkeuring voor onderdelen wordt toegestaan voor andere typen trekkers, moet het rapport een nauwkeurige verwijzing bevatten naar het rapport van de oorspronkelijke EG-goedkeuring voor onderdelen, alsmede nauwkeurige gegevens betreffende de eisen genoemd in punt 3.4 van bijlage I.

5.3.   Het rapport moet duidelijk het type trekker aangeven (merk, type, handelsbenaming, enz.) dat tijdens de proeven wordt gebruikt, en de typen waarvoor de beveiligingsinrichting is bestemd.

6.   SYMBOLEN

mt	=	referentiemassa van de trekker (kg), zoals gedefinieerd in punt 1.3,
D	=	doorbuiging in mm van de inrichting op het punt en in de inrichting van de belasting die wordt toegepast,
D’	=	vervorming (in mm) van de inrichting bij de vereiste berekende hoeveelheid energie,
F	=	kracht van de statische belasting (N) (Newton),
Fmax	=	kracht van de maximale statische belasting tijdens de belastingsproef (N), met uitzondering van de overbelasting,
F’	=	kracht bij de vereiste berekende hoeveelheid energie,
F-D	=	curve kracht/vervorming,
Eis	=	toegevoegde energie die bij zijdelingse belasting moet worden opgenomen (J) (Joule),
Eil 1	=	toegevoegde energie die bij belasting in de lengterichting moet worden opgenomen (J),
Eil 2	=	toegevoegde energie die bij de tweede belasting in de lengterichting moet worden opgenomen (J),
Fr	=	aan de achterzijde toegevoerde kracht bij de drukproef (N),
Ff	=	aan de voorzijde toegevoerde kracht bij de drukproef (N).

BIJLAGE III

BEPROEVINGSPROCEDURE

1.   HORIZONTALE BELASTING EN DRUKPROEVEN

1.1.   Algemene voorwaarden voor horizontale belastingsproeven

1.1.1.   De belastingen waaraan de beveiligingsinrichting wordt onderworpen, moeten zijn verdeeld langs een loodrecht op de belastingsrichting geplaatste stijve balk volgens de voorschriften van punt 2.1.2 van bijlage II; deze stijve balk mag voorzien worden van een inrichting om zijdelingse verschuivingen te voorkomen. De doorbuigingssnelheid bij belasting mag niet meer bedragen dan 5 mm/s. Bij toepassing van de belasting moeten F en D gelijktijdig worden geregistreerd bij verbuigingstoenemingen van 15 mm of minder, teneinde de nauwkeurigheid te verzekeren. Indien met het aanleggen van de belasting een begin is gemaakt mag de belasting niet worden verminderd tot het tijdstip waarop de proef is voltooid. Het is echter toegestaan de toeneming van de belasting te stoppen, bijvoorbeeld teneinde metingen te registreren.

1.1.2.   Indien het framedeel waarop de belasting moet worden uitgeoefend, gebogen is, moeten de voorschriften van punt 2.1.2.5 van bijlage II worden opgevolgd. Bij het uitoefenen van een belasting dienen echter de voorschriften van punt 1.1.1 hierboven en 2.1.2 van bijlage II te worden nageleefd.

1.1.3.   Indien op het punt van de belasting geen dwarsligger in de constructie aanwezig is, kan voor de uitvoering van de beproevingsprocedure gebruik worden gemaakt van een vervangende beproevingsbalk die de sterkte van de beveiligingsinrichting niet verhoogt.

1.1.4.   De beveiligingsinrichting moet na het wegnemen van de belasting na iedere beproeving visueel worden onderzocht. Indien tijdens de belasting breuken of barstjes zijn ontstaan, moet de in punt 1.4 hierna voorgeschreven overbelastingsproef worden uitgevoerd alvorens wordt overgegaan tot de volgende belasting van de reeks vermeld in punt 3.1.1.1 van bijlage II.

1.2.   Belasting in de lengterichting (zie figuur 2 van bijlage IV)

De belasting wordt horizontaal aangelegd, evenwijdig aan het verticale middenvlak van de trekker.

Bij trekkers waarvan ten minste 50 % van de massa, zoals omschreven in punt 1.3 van bijlage II, op de achterwielen rust, zullen de belasting van achteren in de lengterichting en de belasting aan de zijkant worden aangelegd aan verschillende zijden van het middenlangsvlak van de beveiligingsinrichting. Bij trekkers waarvan ten minste 50 % van de massa op de voorwielen rust zal de belasting van voren worden aangelegd aan dezelfde zijde van het middenlangsvlak van de beveiligingsinrichting als de belasting van de zijkant.

De belasting wordt uitgeoefend op de bovenste dwarsligger van de beveiligingsinrichting (dat wil zeggen het deel dat bij het kantelen het eerst de grond zou kunnen raken).

Het punt waarop de belasting wordt uitgeoefend bevindt zich op 1/6 van de breedte van de bovenzijde van de beveiligingsinrichting, binnenwaarts gemeten ten opzichte van de buitenhoek. De breedte van de beveiligingsinrichting wordt beschouwd als zijnde de afstand tussen twee lijnen evenwijdig aan het verticale middenvlak van de trekker die de uiterste punten van de beveiligingsinrichting raken in het horizontale vlak dat de bovenzijde van de bovenste dwarse constructiedelen raakt.

De balk moet een minimumlengte hebben van 1/3 van de breedte van de beveiligingsinrichting (zoals eerder beschreven) en mag niet meer dan 49 mm langer zijn dan de minimumlengte.

De belasting in de lengterichting wordt van de achterzijde of van de voorzijde aangelegd, zoals vastgesteld in punt 3.1.1.1 van bijlage II.

De proef moet worden gestaakt, indien:

a)	de vervormingsenergie die door de beveiligingsinrichting wordt opgenomen gelijk is aan of groter is dan de vereiste toegevoerde energie Eil 1 (waarbij Eil 1 = 1,4 mt);

b)	de beveiligingsinrichting binnendringt in de vrije zone, of deze zone niet langer beveiligt.

1.3.   Belasting van de zijkant (zie figuur 1 van bijlage IV)

De belasting moet worden uitgeoefend in de horizontale richting onder een hoek van 90° ten opzichte van het verticale middenvlak van de trekker. De belasting moet worden aangelegd op het bovenste uiterste punt van de beveiligingsinrichting op een plaats die 300 mm voor het referentiepunt van de zitplaats is gelegen, waarbij de zitplaats de meest achterwaartse positie inneemt (punt 2.3.1). Indien de beveiligingsinrichting aan de zijkant een uitsteeksel heeft waarvan vaststaat dat dit bij kantelen het eerst de grond zou raken, dan moet de belasting op dat uitsteeksel worden aangelegd. In geval van een trekker met omkeerbare bestuurderspositie wordt de belasting uitgeoefend op de bovenkant van de beveiligingsinrichting midden tussen de twee referentiepunten van de zitplaats.

De lengte van de balk mag niet meer dan 700 mm bedragen maar moet zo lang zijn als praktisch uitvoerbaar is.

De proef wordt gestaakt indien:

a)	de door de beveiligingsinrichting opgenomen vervormingsenergie gelijk is aan of groter is dan de vereiste toevoerenergie Eis (waarbij Eis = 1,75 mt) of,

b)	de beveiligingsinrichting binnendringt in de vrije zone of deze zone niet langer beveiligt.

1.4.   Overbelastingsproef (zie de figuren 4a, 4b en 4c van bijlage IV)

1.4.1.   De overbelastingsproef moet worden uitgevoerd, indien de kracht met meer dan 3 % afneemt tijdens de laatste 5 % van de vervorming die wordt bereikt wanneer de vereiste energie door de inrichting wordt opgenomen (zie figuur 4b).

1.4.2.   Bij de overbelastingsproef wordt de horizontale belasting telkens opgevoerd met 5 % van de aan het begin vereiste energie en wel tot een maximum van 20 % van de toegevoerde energie (zie figuur 4c).

1.4.2.1.   Het resultaat van de overbelastingsproef wordt bevredigend geacht indien, na elke opvoering van de vereiste energie met 5, 10 of 15 %, de kracht bij een opvoering met 5 % met minder dan 3 % afneemt en indien de kracht meer blijft bedragen dan 0,8 Fmax.

1.4.2.2.   Het resultaat van de overbelastingsproef wordt bevredigend geacht indien, nadat de inrichting 20 % van de toegevoerde energie heeft opgenomen, de kracht meer blijft bedragen dan 0,8 Fmax.

1.4.2.3.   Bijkomende scheuren of barsten en/of het binnendringen in de vrije zone of het ontbreken van de beveiliging van die zone als gevolg van elastische doorbuiging zijn gedurende de overbelastingsproef toegestaan. Na het wegnemen van de belasting mag de inrichting echter niet in de vrije zone doordringen en de zone dient volledig beveiligd te zijn.

1.5.   Drukproef op de achterzijde

De balk wordt over de bovenste liggers van de constructie aan de achterzijde geplaatst en de resultante van de drukkrachten moet worden gelokaliseerd in het verticale referentievlak in de lengterichting. Druk Fr moet worden aangelegd waar Fr = 20 mt.

Indien het achterste gedeelte van het dak der beveiligingsinrichting niet bestand is tegen de gehele druk, moet deze druk zolang worden toegepast totdat het dak zodanig is doorgebogen dat het samenvalt met het vlak dat het bovendeel van de beveiligingsinrichting verbindt met het deel van de achterkant van de trekker dat de massa van de trekker kan dragen wanneer deze is gekanteld. De druk wordt vervolgens weggenomen en de trekker of de druk wordt zodanig verplaatst dat de balk zich bevindt boven dat punt van de beveiligingsinrichting waarop de volledig omgekantelde trekker zou kunnen komen te rusten, waarna de druk Fr wordt uitgeoefend.

Druk Fr wordt ten minste vijf seconden na beëindiging van visueel vaststelbare doorbuiging uitgeoefend.

De proef wordt gestaakt indien de inrichting in de vrije zone binnendringt of deze zone niet langer beveiligt.

1.6.   Drukproef op de voorzijde

De balk wordt aangebracht over de bovenste liggers van de constructie aan de voorzijde en de resultante van de drukkrachten moet worden gelokaliseerd in het verticale referentievlak in de lengterichting. Druk Ff moet worden aangelegd waar Ff = 20 mt.

Indien het voorste gedeelte van het dak van de beveiligingsinrichting niet bestand is tegen de gehele druk, moet deze druk zolang worden toegepast totdat het dak zodanig is doorgebogen dat het samenvalt met het vlak dat het bovendeel van de beveiligingsinrichting verbindt met het deel van de voorkant van de trekker dat de massa van de trekker kan dragen wanneer deze is gekanteld. De druk wordt vervolgens weggenomen en de trekker of de druk wordt zodanig verplaatst, dat de balk zich bevindt boven dat punt van de beveiligingsinrichting waarop de volledig omgekantelde trekker zou kunnen komen te rusten, waarna de druk Ff wordt uitgeoefend.

Druk Ff wordt ten minste vijf seconden na beëindiging van de visueel vaststelbare doorbuiging uitgeoefend.

De proef moet worden gestaakt indien de beveiligingsinrichting in de vrije zone binnendringt of deze zone niet langer beveiligt.

1.7.   Tweede belasting in de lengterichting

De belasting wordt horizontaal aangelegd evenwijdig aan het verticale middenvlak van de trekker.

De tweede belasting in de lengterichting wordt van de achterzijde of van de voorzijde aangelegd, zoals vastgesteld in punt 3.1.1.1 van bijlage II.

De belasting wordt uitgeoefend in de richting die tegenovergesteld is aan en in de hoek die het verst verwijderd is van de belasting in de lengterichting volgens punt 1.2.

De belasting moet worden uitgeoefend op de bovenste dwarsligger van de beveiligingsinrichting (dat wil zeggen het deel dat bij kantelen het eerst de grond zou kunnen raken).

Het punt waarop de belasting wordt uitgeoefend, bevindt zich op 1/6 van de breedte van de bovenzijde van de beveiligingsinrichting binnenwaarts ten opzichte van de buitenhoek. De breedte van de beveiligingsinrichting wordt beschouwd als zijnde de afstand tussen twee lijnen evenwijdig met het verticale middenvlak van de trekker die de uiterste punten van de beveiligingsinrichting raken in het horizontale vlak dat de bovenzijde van de bovenste dwarse constructiedelen raakt.

De balk moet een minimumlengte van 1/3 van de breedte van de beveiligingsinrichting (zoals reeds eerder beschreven) hebben en mag niet meer dan 49 mm langer zijn dan de minimumlengte.

De proef moet worden gestaakt indien:

a)	de vervormingsenergie die door de constructie wordt opgenomen gelijk is aan of groter is dan de vereiste toevoerenergie Eil 2 (waarbij Eil 2 = 0,35 mt);

b)	de beveiligingsinrichting binnendringt in de vrije zone of deze zone niet langer beveiligt.

2.   VRIJE ZONE

2.1.   De vrije zone is weergegeven in figuur 6 van bijlage IV, en wordt gedefinieerd ten opzichte van een verticaal referentievlak dat in het algemeen in de lengterichting van de trekker, door een in punt 2.3 beschreven referentiepunt en het midden van het stuurwiel loopt. Er wordt aangenomen dat indien de beveiligingsinrichting verend is gemonteerd, het referentievlak zich horizontaal met de zitplaats en het stuurwiel zal verplaatsen wanneer de belasting wordt uitgeoefend, maar loodrecht blijft ten opzichte van de vloer van de trekker of de beveiligingsinrichting.

Verstelbare stuurwielen moeten worden gebracht in de stand die zij voor normale bediening van de trekker in zittende positie innemen.

2.2.   De grenzen van de zone zijn:

2.2.1.   Verticale vlakken 250 mm aan beide zijden van het referentievlak, die zich 300 mm naar omhoog uitstrekken vanaf het referentiepunt van de zitplaats.

2.2.2.   Parallelle vlakken die zich van de bovenste rand van de in punt 2.2.1 bedoelde vlakken uitstrekken tot een hoogte van maximaal 900 mm boven het referentiepunt van de zitplaats, zodanig hellend dat het bovenste punt van het vlak aan de zijde waar de belasting tegen de zijkant wordt aangelegd, zich op ten minste 100 mm van het referentievlak bevindt.

2.2.3.   Een horizontaal vlak 900 mm boven het referentiepunt van de zitplaats.

2.2.4.   Een hellend vlak dat loodrecht staat op het referentievlak en dat gaat door een punt dat is gelegen 900 mm verticaal boven het referentiepunt van de zitplaats en door het meest achterwaarts gelegen punt van de rugleuning van de zitplaats.

2.2.5.   Een oppervlak, zo nodig gebogen, volgens beschrijvende lijnen loodrecht op het referentievlak, dat zich naar beneden uitstrekt vanuit het meest achterwaarts gelegen punt van de zitplaats en over de gehele lengte met de rugleuning van de zitplaats in contact blijft.

2.2.6.   Een gebogen vlak, dat loodrecht staat op het referentievlak, met een straal van 120 mm rakend aan de vlakken bedoeld in de punten 2.2.3 en 2.2.4.

2.2.7.   Een gebogen vlak, dat loodrecht staat op het referentievlak, met een straal van 900 mm, dat raakt aan het vlak bedoeld in punt 2.2.3 op een punt 150 mm vóór het referentiepunt van de zitplaats en zich in voorwaartse richting over een afstand van 400 mm uitstrekt.

2.2.8.   Een hellend vlak dat loodrecht staat op het referentievlak dat aansluit aan de voorste rand van het vlak bedoeld in punt 2.2.7 en dat op 40 mm van het stuurwiel ligt. Bij een hoge stand van het stuurwiel wordt dit vlak vervangen door een raakvlak aan het vlak bedoeld in punt 2.2.7.

2.2.9.   Een verticaal vlak dat loodrecht staat op het referentievlak, 40 mm vóór het stuurwiel.

2.2.10.   Een horizontaal vlak door het referentiepunt van de zitplaats.

2.2.11.   In geval van een trekker met omkeerbare bestuurderspositie is de vrije zone de combinatie van de twee vrije zones die in de twee verschillende standen van het stuur en de zitplaats zijn bepaald.

2.2.12.   In geval van een trekker die met alternatieve zitplaatsen kan worden uitgerust, wordt bij de proeven gebruikgemaakt van de combinatie van de referentiepunten van de zitplaats in alle voor de zitplaats geboden alternatieven. De kantelbeveiligingsinrichting mag niet binnendringen in de samengestelde vrije zone die hoort bij de verschillende referentiepunten van de zitplaats.

2.2.13.   Ingeval na de uitvoering van de proef een nieuw alternatief voor de zitplaats wordt aangeboden, wordt een berekening gemaakt om te bepalen of de vrije zone rondom het nieuwe referentiepunt voor de zitplaats zich binnen de grenzen van de eerder bepaalde zone bevindt. Mocht dit niet het geval zijn, dan moet tot een nieuwe proef worden overgegaan.

2.3.   Plaats van de zitplaats en referentiepunt van de zitplaats

2.3.1.   Voor de bepaling van de vrije zone in punt 2.1 moet de zitplaats de meest achterwaartse positie in het horizontale verstellingsbereik innemen. De zitplaats wordt in de bovenste stand van de verticale verstelling gebracht indien deze onafhankelijk is van de horizontale verstelling.

Het referentiepunt wordt verkregen met behulp van het in bijlage IV, figuren 7 en 8, weergegeven apparaat waarmee de belasting door een persoon wordt gesimuleerd. Het apparaat moet bestaan uit een komvormige zittingplaat en rugleuningplaten. De onderste leuningplaat heeft scharnieren op de plaats van de zitbeenknobbels (A) en de lendenen (B), waarbij de hoogte van het scharnier (B) versteld kan worden.

2.3.2.   Onder referentiepunt wordt verstaan het punt in het in de lengterichting door de zitplaats lopende middenvlak waar het raakvlak van het onderste deel van de leuning en een horizontaal vlak elkaar snijden. Dit horizontale vlak snijdt het onderste vlak van de komvormige zittingplaat op een punt 150 mm vóór genoemd raakvlak.

2.3.3.   Wanneer een zitplaats een veersysteem heeft, dat al dan niet kan worden aangepast aan het gewicht van de bestuurder, moet de zitplaats geplaatst worden in het midden van het veertraject.

Het apparaat moet op de zitplaats worden geplaatst. Vervolgens wordt het belast met een kracht van 550 N op een punt 50 mm vóór scharnier (A); de twee delen van de rugleuningplaat moeten licht tangentieel tegen de rugleuning worden aangedrukt.

2.3.4.   Indien het niet mogelijk is raakvlakken vast te stellen voor elke plaats van de rugleuning (boven en onder de lendenstreek) is het volgende vereist:

2.3.4.1.

indien het niet mogelijk is een raakvlak vast te stellen voor het onderste gedeelte, dan wordt het onderste gedeelte van de rugleuningplaat verticaal tegen de rugleuning aangedrukt;

2.3.4.2.

indien het niet mogelijk is een raakvlak vast te stellen voor het bovenste gedeelte, dan wordt scharnier (B) vastgezet op een hoogte van 230 mm boven het referentiepunt van de zitplaats, waarbij het onderste deel van de rugleuning verticaal is. Vervolgens worden de twee delen van de rugleuningplaat licht tegen de rugleuning aangedrukt.

3.   TE VERRICHTEN METINGEN EN CONTROLES

3.1.   Vrije zone

Tijdens elke proef wordt de beveiligingsinrichting onderzocht teneinde na te gaan of enig deel van deze inrichting in een vrije zone rondom de bestuurderszitplaats als omschreven in 2.1 is binnengedrongen. Voorts wordt de beveiligingsinrichting onderzocht teneinde na te gaan of enig deel van de vrije zone niet langer door de beveiligingsinrichting wordt beveiligd. In dit verband wordt ervan uitgegaan dat een gedeelte van de vrije zone als onbeveiligd door de beveiligingsinrichting wordt beschouwd, indien enig gedeelte van deze vrije zone in contact zou zijn gekomen met de vlakke grond na het omkantelen van de trekker in de richting van waaruit de belasting werd toegepast. Voor de banden en de spoorbreedte worden de kleinste door de fabrikant opgegeven afmetingen in aanmerking genomen.

3.2.   Finale permanente doorbuiging

Na de proeven wordt de finale permanente doorbuiging van de beveiligingsinrichting vastgelegd. Met het oog hierop wordt, vóór het begin van de proef, de positie van de hoofddelen van de beveiligingsinrichting ten opzichte van het referentiepunt van de zitplaats vastgelegd.

BIJLAGE IV

FIGUREN

Figuur 1	:	Punt waarop de zijdelingse belasting wordt aangelegd
Figuur 2	:	Punt waarop de belasting van de achterzijde in de lengterichting wordt aangelegd
Figuur 3	:	Voorbeeld van een inrichting voor uitvoering van de verbrijzelingsproef
Figuur 4a	:	Curve kracht/vervorming — overbelastingsproef is niet vereist
Figuur 4b	:	Curve kracht/vervorming — overbelastingsproef is vereist
Figuur 4c	:	Curve kracht/vervorming — voortzetting van de overbelastingsproef
Figuur 5	:	Verklaring van de termen „permanente, elastische en totale vervorming”
Figuur 6a	:	Zijaanzicht van de vrije zone
Figuur 6b	:	Voor/achteraanzicht van de vrije zone
Figuur 6c	:	Isometrisch aanzicht
Figuur 7	:	Apparaat voor bepaling van het referentiepunt van de zitplaats
Figuur 8	:	Methode ter bepaling van het referentiepunt van de zitplaats

BIJLAGE V

BIJLAGE VI

MERKEN

Het EG-goedkeuringsmerk voor onderdelen bestaat uit een rechthoek waarbinnen een kleine letter „e” is geplaatst, gevolgd door het kennummer van de lidstaat die de goedkeuring voor onderdelen heeft verleend:

1. voor Duitsland

2. voor Frankrijk

3. voor Italië

4. voor Nederland

5. voor Zweden

6. voor België

7. voor Hongarije

8. voor Tsjechië

9. voor Spanje

11. voor het Verenigd Koninkrijk

12. voor Oostenrijk

13. voor Luxemburg

17. voor Finland

18. voor Denemarken

19. voor Roemenië

20. voor Polen

21. voor Portugal

23. voor Griekenland

24. voor Ierland

26. voor Slovenië

27. voor Slowakije

29. voor Estland

32. voor Letland

34. voor Bulgarije

36. voor Litouwen

49. voor Cyprus

50. voor Malta

en uit een EG-goedkeuringsnummer voor onderdelen, op een willekeurige plaats in de nabijheid van de rechthoek, en overeenkomend met het nummer van het EG-goedkeuringsformulier voor onderdelen dat is opgemaakt inzake de sterkte van het type beveiligingsinrichting en de bevestiging daarvan aan de trekker.

Voorbeeld van een EG-goedkeuringsmerk voor onderdelen

Aan het EG-goedkeuringsmerk voor onderdelen wordt het aanvullende symbool „S” toegevoegd.

BIJLAGE VII

BIJLAGE VIII

Voorwaarden voor EG-goedkeuring

1.	De aanvraag om EG-goedkeuring van een trekkertype met betrekking tot de sterkte van de beveiligingsinrichting en van de bevestiging daarvan aan de trekker wordt ingediend door de fabrikant van de trekker of door diens gemachtigde.

2.

Een trekker die representatief is voor het type dat moet worden goedgekeurd en waarop een beveiligingsinrichting is gemonteerd die met de bevestiging daarvan als onderdeel is goedgekeurd, moet ter beschikking worden gesteld van de technische dienst die met de uitvoering van de goedkeuringsproeven is belast.

3.

De met de goedkeuringsproeven belaste technische dienst controleert of het als onderdeel goedgekeurde type beveiligingsinrichting is bestemd om te worden gemonteerd op het trekkertype waarvoor de goedkeuring wordt aangevraagd. Deze dienst controleert met name of de bevestiging van de beveiligingsinrichting overeenstemt met die welke bij de EG-goedkeuring voor onderdelen is gekeurd.

4.	De houder van de EG-goedkeuring kan verzoeken deze voor andere typen van beveiligingsinrichtingen uit te breiden.

5.

De bevoegde instanties verlenen de gevraagde uitbreiding op de volgende voorwaarden: 5.1. voor het nieuwe type beveiligingsinrichting en de bevestiging daarvan aan de trekker moet een EG-goedkeuring voor onderdelen zijn verleend; 5.2. het nieuwe type moet zijn ontworpen om te worden gemonteerd op het trekkertype waarvoor de uitbreiding van de EG-goedkeuring wordt aangevraagd; 5.3. de bevestiging van de beveiligingsinrichting aan de trekker moet overeenstemmen met die welke bij de EG-goedkeuring voor onderdelen is gekeurd.

6.	Een formulier waarvan het model in bijlage IX is aangegeven, wordt als bijlage bij het EG-goedkeuringsformulier gevoegd voor iedere toegestane of geweigerde goedkeuring of uitbreiding van goedkeuring.

7.

Indien de aanvraag om EG-goedkeuring van een type trekker wordt ingediend tezamen met de aanvraag om EG-goedkeuring voor onderdelen van een type beveiligingsinrichting die is bestemd om te worden gemonteerd op het trekkertype waarvoor de EG-goedkeuring wordt aangevraagd, worden de in de punten 2 en 3 bedoelde controles niet uitgevoerd.

BIJLAGE IX

BIJLAGE X

DEEL A

Ingetrokken richtlijn met overzicht van de achtereenvolgende wijzigingen ervan

(bedoeld in artikel 13)

Richtlijn 79/622/EEG van de Raad (PB L 179 van 17.7.1979, blz. 1)
Richtlijn 82/953/EEG van de Commissie (PB L 386 van 31.12.1982, blz. 31)
Punt IX.A.15.h) van bijlage I bij de Toetredingsakte van 1985 (PB L 302 van 15.11.1985, blz. 213)
Richtlijn 87/354/EEG van de Raad (PB L 192 van 11.7.1987, blz. 43)	Uitsluitend wat de verwijzingen in artikel 1 en in de bijlage, punt 9, onder h) naar Richtlijn 79/622/EEG betreft
Richtlijn 88/413/EEG van de Commissie (PB L 200 van 26.7.1988, blz. 32)
Punt XI.C.II.4 van bijlage I bij de Toetredingsakte van 1994 (PB C 241 van 29.8.1994, blz. 206)
Richtlijn 1999/40/EG van de Commissie (PB L 124 van 18.5.1999, blz. 11)
Punt I.A.29 van bijlage II bij de Toetredingsakte van 2003 (PB L 236 van 23.9.2003, blz. 61)
Richtlijn 2006/96/EG van de Raad (PB L 363 van 20.12.2006, blz. 81)	Uitsluitend wat de verwijzing in artikel 1 en de bijlage, punt A.28 naar Richtlijn 79/622/EEG betreft

DEEL B

Termijnen voor omzetting in nationaal recht

(bedoeld in artikel 13)

Richtlijn	Omzettingstermijn
79/622/EEG	27 december 1980
82/953/EEG	30 september 1983 (1)
87/354/EEG	31 december 1987
88/413/EEG	30 september 1988 (2)
1999/40/EG	30 juni 2000 (3)
2006/96/EG	van 31 december 2006

---

(1)  In overeenstemming met artikel 2 van Richtlijn 82/953/EEG:

(2)  In overeenstemming met artikel 2 van Richtlijn 88/413/EEG:

(3)  In overeenstemming met artikel 2 van Richtlijn 1999/40/EG:

BIJLAGE XI

CONCORDANTIETABEL

Richtlijn 79/622/EEG	Richtlijn 1999/40/EG	De onderhavige richtlijn
Artikelen 1 en 2		Artikelen 2 en 3
Artikel 3, lid 1		Artikel 4, eerste alinea
Artikel 3, lid 2		Artikel 4, tweede en derde alinea
Artikelen 4 en 5		Artikelen 5 en 6
Artikel 6, eerste zin		Artikel 7, eerste alinea
Artikel 6, tweede zin		Artikel 7, tweede zin
	Artikel 2	Artikel 8
Artikel 7		Artikel 9
Artikel 9, aanhef		Artikel 1, aanhef
Artikel 9, eerste streepje		Artikel 1, onder a)
Artikel 9, tweede streepje		Artikel 1, onder b)
Artikel 9, derde streepje		Artikel 1, onder c)
Artikel 9, vierde streepje		Artikel 1, onder d)
Artikelen 10 en 11		Artikelen 10 en 11
Artikel 12, lid 1		—
Artikel 12, lid 2		Artikel 12
—		Artikelen 13 en 14
Artikel 13		Artikel 15
Bijlagen I tot en met IX		Bijlagen I tot en met IX
—		Bijlage X
—		Bijlage XI