30.6.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 209/54

Rapporteur:

Peter SCHMIDT

1.1.

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) is ingenomen met het initiatief van de Commissie om de huidige regels voor gedistilleerde dranken op één lijn te brengen met het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en om de wetgeving in overeenstemming te brengen met de nieuwe rechtsinstrumenten van de Unie aangaande met name de verstrekking van informatie over voedingsmiddelen aan consumenten en kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten en levensmiddelen.

1.2.

Het Comité steunt vooral de invoering van een sterkere band met de landbouwsector. Die band is essentieel voor de kwaliteit en de reputatie van in de Unie geproduceerde gedistilleerde dranken.

1.3.

Het EESC kan zich in grote lijnen vinden in de aanpassingen aan het VWEU en de vergemakkelijking van het wetgevingsproces, maar geeft wel de voorkeur aan meer uitvoerings- dan gedelegeerde handelingen. Op sommige gebieden moeten afwijkingsmogelijkheden gewoon worden geschrapt.

1.4.

Het EESC is zich bewust van de complexiteit van de afstemmingsoperatie en is verheugd over de verduidelijking en verbeteringen op het gebied van onder meer de regels inzake de etikettering van samengestelde termen, zinspelingen en mengsels van gedistilleerde dranken, alsmede over de facultatieve etikettering betreffende de oorsprong van grondstoffen. Niettemin zijn er enkele andere elementen veranderd in het voorstel en dat moet nog eens in heroverweging worden genomen, zoals verderop in dit advies aangegeven.

1.5.

Wat geografische aanduidingen (GA) betreft, is het EESC tevreden over de verduidelijking van de regels en procedures en de waarde die wordt gehecht aan traditie en plaatselijke en regionale productie.

1.6.

Het wijst op het belang van handhaving van het huidige niveau van bescherming voor de sector gedistilleerde dranken, zodat de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid in Europa blijven. Van belang is de plaats waar een product wordt gedistilleerd en vervaardigd. De terminologische wijzigingen mogen geen ingrijpende veranderingen voor de sector betekenen.

1.7.

Aangaande presentatie en etikettering stelt het Comité enkele verbeteringen in het voorstel voor, die met name van belang zijn voor het voorkomen van allerlei vormen van misleiding of verwarring met betrekking tot „imitatiesmaken”. Dat laatste zou de consument namelijk op het verkeerde been kunnen zetten.

1.8.

Hoewel dit niet binnen het specifieke toepassingsgebied van het Commissievoorstel valt, herhaalt het EESC zijn eerdere aanbevelingen inzake de noodzaak van een coherente en alomvattende beleidsaanpak die is gebaseerd op vermijding van schadelijke alcoholconsumptie, alsmede op verantwoorde drinkpatronen ter voorkoming van gezondheidsrisico’s en alcoholgebruik door minderjarigen. Dat geldt niet alleen voor de sector gedistilleerde dranken maar ook in het algemeen. Voorlichting, onderwijs en bewustmaking zijn in dit verband cruciaal, en het EESC is ingenomen met de talrijke overheids- en particuliere initiatieven in dit verband.

2.1.

Het doel van dit voorstel van de Commissie is Verordening (EG) nr. 110/2008 (1) betreffende gedistilleerde dranken in overeenstemming te brengen met het VWEU. Hoofdzakelijk verdeelt het voorstel de door de Commissie in het kader van die verordening vastgestelde bepalingen in gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen en verder wordt via een specifieke rechtsgrondslag (2) de nadruk gelegd op een sterkere band met de landbouwsector

2.2.

Naast afstemming op het VWEU, worden slechts een paar kleine technische wijzigingen voorgesteld om iets te doen aan tekortkomingen in de uitvoering van Verordening (EG) nr. 110/2008 en de wetgeving verenigbaar te maken met nieuwe EU-voorschriften, met name met Verordening (EU) nr. 1169/2011 betreffende informatie aan consumenten over voedingsmiddelen (3) en Verordening (EU) nr. 1151/2012 inzake kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten en levensmiddelen (4).

2.3.

Met name verduidelijkt het voorstel bepaalde etiketteringsvoorschriften voor samengestelde termen, zinspelingen en mengsels van gedistilleerde dranken die gericht zijn op het voorkomen van problemen op de interne markt. Er is ook een nieuw artikel betreffende de vermelding van oorsprong en tevens stelt de Commissie duidelijkere procedures voor betreffende de registratie van geografische aanduidingen op basis van Verordening (EU) nr. 1151/2012.

3.1.

Het EESC is ingenomen met het voorstel van de Commissie voor de aanpassing van de bestaande Verordening (EG) nr. 110/2008 inzake gedistilleerde dranken aan het VWEU en om de wetgeving in overeenstemming te brengen met de nieuwe rechtsinstrumenten van de Unie. De voorgestelde regelingen zorgen in het algemeen voor meer duidelijkheid van en samenhang binnen de regels voor de sector gedistilleerde dranken.

3.2.

De verenigingen van producenten van gedistilleerde dranken zijn door de Commissie geraadpleegd. De sector gedistilleerde dranken in de EU, met verkopen in het buitenland ter waarde van meer dan 10 miljard EUR in 2015, maakt deel uit van de agrovoedingssector, de grootste exportsector van de Europese Unie. De sector is goed voor één miljoen banen in productie en verkoop in Europa en is in economisch en sociaal opzicht nauw verwant met de landbouwsector. Btw en accijnzen op gedistilleerde dranken leveren ongeveer 23 miljard EUR per jaar op. Toch is het verbruik van gedistilleerde dranken tussen 1980 en 2014 met 32 % gedaald. Dit wordt weerspiegeld in de afzonderlijke trends van „premium brands” (duurdere merken) en „minder maar beter drinken”. Zo daalde tussen 2000 en 2015 de verkoop in de horeca (hotels, restaurants, cafés) met 8 % tot 23,5 miljoen hl alcohol, maar steeg de waarde met 30 %.

3.3.

Hoewel het voorstel van de Commissie voornamelijk gericht is op aanpassing aan het VWEU, vormt het ook een kans voor de sector om kwaliteit en traditionele praktijken te handhaven en zijn reputatie op mondiaal niveau te beschermen. Het voorstel verschaft met name duidelijkheid over de bereiding van een drank: grondstoffen, minimumgehalte voor marketing, maximaal distillatiegehalte, rijpingsperiodes, zoetstoffen enz. De indeling in categorieën helpt om de respectieve tradities te beschermen.

3.4.

Het Comité steunt vooral de invoering van een sterkere band met de landbouwsector. Alleen landbouwgrondstoffen mogen worden toegestaan voor de productie van gedistilleerde dranken. Dit zou ook afzetmogelijkheden voor basisproducten van de landbouw bevorderen.

3.5.

De aanpassingen die zijn aangebracht ten behoeve van overeenstemming met het VWEU en ter vergemakkelijking van het wetgevingsproces zijn over het algemeen positief. Het zou echter beter zijn om meer naar uitvoeringshandelingen in plaats van naar gedelegeerde handelingen te grijpen. Op sommige gebieden moeten afwijkingsmogelijkheden gewoon worden geschrapt, met name indien die grote veranderingen impliceren. Krachtens artikel 16, lid 3, wil de Commissie bijv. tot gedelegeerde handelingen kunnen overgaan om de naam van een geregistreerde geografische aanduiding in de taal van een exportmarkt toe te staan wanneer die informatie daar verplicht is, d.w.z. wanneer gedistilleerde dranken niet zonder die informatie op die markt kunnen worden gebracht. De huidige EU verordening voorziet daarin echter al, maar dit werd geschrapt uit de aanpassingstekst. De huidige tekst moet worden gehandhaafd, zodat er geen gedelegeerde handelingen nodig zijn.

3.6.

Voor de producenten van gedistilleerde dranken is een van de belangrijkste punten van zorg tradities en de geografische aanduiding (GA) voor gedistilleerde dranken te behouden. Het EESC is in beginsel ingenomen met de verduidelijking van GA-regels voor de dranken.

3.7.

Hoewel dit niet binnen het specifieke toepassingsgebied van het Commissievoorstel valt, herhaalt het EESC zijn eerdere aanbevelingen inzake de noodzaak van een coherente en alomvattende beleidsaanpak (5) die is gebaseerd op vermijding van schadelijke alcoholconsumptie, alsmede op verantwoorde drinkpatronen ter voorkoming van gezondheidsrisico’s en alcoholgebruik door minderjarigen. Dat geldt niet alleen voor de sector gedistilleerde dranken maar ook in het algemeen. Voorlichting, onderwijs en bewustmaking zijn in dit verband cruciaal. De particuliere sector is betrokken bij veel initiatieven en sociale programma’s, overal in de EU, waaruit blijkt dat het mogelijk is om alcoholmisbruik terug te dringen, met name onder jongeren (6).

3.8.

Vermelding van ingrediënten en voedingswaarde-informatie op de etiketten worden door de Commissie buiten beschouwing gelaten. Consumenten hebben echter recht op betrouwbare en evenwichtige informatie over alcoholhoudende dranken, zodat ze met kennis van zaken beslissingen kunnen nemen over hun consumptie (7). De micro- en kleine producenten hebben ondersteuning nodig voor de toepassing van de regels. Het EESC kijkt ernaar uit om bij te dragen aan de huidige discussie die is geopend door het recente verslag van de Commissie (8) over dit onderwerp.

4.1.

Het EESC is zich bewust van de complexiteit van de afstemmingsoperatie en is verheugd over de verduidelijking en verbeteringen op het gebied van onder meer de regels inzake de etikettering van samengestelde termen, zinspelingen en mengsels van gedistilleerde dranken, alsmede over de facultatieve etikettering betreffende de oorsprong van grondstoffen. Niettemin zijn er enkele andere elementen veranderd in het voorstel en dat moet nog eens in heroverweging worden genomen, bijv.:.

4.2.

In artikel 8, lid 5, van het voorstel is bepaald dat „verkoopbenamingen aangevuld met de term „smaak” of soortgelijke termen mogen uitsluitend worden gebruikt om te verwijzen naar aroma’s die een gedistilleerde drank imiteren of naar het gebruik daarvan in de productie van andere levensmiddelen dan dranken”. Deze bepaling kan misleidend zijn voor de consument.

4.3.

Om zowel de toegevoegde waarde voor de producenten als de belangen van de consument te beschermen, benadrukt het EESC dat het belangrijk is dat het huidige niveau van bescherming voor de sector gedistilleerde dranken wordt gehandhaafd wanneer wordt verwezen naar de „plaats van productie” in plaats van de „plaats van oorsprong”. Die nieuwe terminologie dient geen grote veranderingen voor de sector in te houden. Het moet gaan om de plaats waar het product wordt gedistilleerd en geproduceerd.

4.4.

De lidstaten zijn verantwoordelijk voor het toezicht op het onrechtmatige gebruik van beschermde geografische aanduidingen en de Commissie moeten worden geïnformeerd over de toepassing van de voorschriften in de lidstaten, waardoor een geschikt kader ontstaat om nagemaakte gedistilleerde dranken uit de handel te halen.

4.5.

De bezwaarprocedure via dewelke belanghebbenden tot een akkoord kunnen komen, is welkom, aangezien deze procedure minder belastend is zonder invloed de uitkomst aan te tasten.

4.6.

Het register van geografische aanduidingen van gedistilleerde dranken, dat bijlage III vervangt, moet worden beschouwd als een manier om het model te moderniseren, zonder dat afbreuk wordt gedaan aan rechten, plichten of transparantie van het systeem.