(1)

De ontwikkeling van de grensoverschrijdende interoperabiliteit van netwerk- en informatiesystemen die worden gebruikt voor het verlenen of beheren van overheidsdiensten in de Unie moet worden versterkt om overheidsdiensten in de Unie in staat te stellen samen te werken en overheidsdiensten over de grenzen heen te laten functioneren. De bestaande informele samenwerking moet worden vervangen door een duidelijk rechtskader om interoperabiliteit tussen verschillende administratieve niveaus en sectoren mogelijk te maken en naadloze grensoverschrijdende gegevensstromen te faciliteren ten behoeve van echt Europese digitale diensten die de interne markt versterken, met inachtneming van het subsidiariteitsbeginsel. De interoperabiliteit van de overheidssector heeft grote gevolgen voor het in de Verdragen vastgelegde recht van vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal, aangezien belastende administratieve procedures aanzienlijke belemmeringen kunnen opwerpen, met name voor kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s).

(2)

Via samenwerking op het gebied van grensoverschrijdende interoperabiliteit tussen openbare lichamen kunnen gemeenschappelijke uitdagingen worden aangepakt, met name in grensregio’s, en kan worden gezorgd voor naadloze grensoverschrijdende gegevensstromen.

(3)

De Unie en de lidstaten werken al meer dan twee decennia aan het ondersteunen van de modernisering van overheden door middel van de digitale transformatie en het bevorderen van de diepe onderlinge verwevenheid die nodig is voor een echte Europese digitale ruimte. In haar mededeling van 9 maart 2021 getiteld “Digitaal kompas 2030: de Europese aanpak voor het digitale decennium” benadrukte de Commissie dat de digitalisering van overheidsdiensten tegen 2030 moet worden versneld, onder meer door de interoperabiliteit tussen alle overheidsniveaus en tussen overheidsdiensten te waarborgen. Daarnaast is Besluit (EU) 2022/2481 van het Europees Parlement en de Raad (4) een duidelijk streefcijfer vastgelegd van 100 % online toegankelijke verlening van belangrijke overheidsdiensten in 2030. Bovendien heeft de COVID-19-pandemie de digitalisering versneld, waardoor overheidsdiensten ertoe werden aangezet zich aan te passen aan het onlineparadigma, onder andere voor grensoverschrijdende digitale overheidsdiensten, alsook voor een slimmer en groener gebruik van technologieën in overeenstemming met de klimaat- en energiedoelstellingen die zijn vastgelegd in de Europese Green Deal en in Verordening (EU) 2021/1119 van het Europees Parlement en de Raad (5). Deze verordening heeft tot doel een aanzienlijke bijdrage aan de verwezenlijking van die doelstellingen van de Unie te leveren door een kader inzake gestructureerde samenwerking tot stand te brengen ten behoeve van de grensoverschrijdende interoperabiliteit tussen de lidstaten en tussen de Commissie en de lidstaten ter ondersteuning van het opzetten van digitale overheidsdiensten, wat burgers, bedrijven en de overheidssector helpt om kosten te verminderen en tijd te besparen.

(4)

Om de grensoverschrijdende interoperabiliteit in de Unie te verbeteren, moet worden benadrukt dat interoperabiliteit weliswaar van het grootste belang is, maar niet op zichzelf de toegankelijkheid en de naadloze structuur van trans-Europese digitale overheidsdiensten waarborgt. Een alomvattend en duurzaam ecosysteem van digitale infrastructuren, met voldoende financiële ondersteuning, is net zo belangrijk om de doelstellingen van Besluit (EU) 2022/2481 te bereiken. In overeenstemming met de mededeling van de Commissie van 30 juni 2021 getiteld “Een langetermijnvisie voor de plattelandsgebieden van de EU — Naar sterkere, verbonden, veerkrachtige en welvarende plattelandsgebieden in 2040”, moet bijzondere aandacht worden besteed aan de uitbreiding van de connectiviteit tot plattelands- en afgelegen gebieden binnen de Unie, gebieden die een industriële transitie doormaken en regio’s die kampen met ernstige en permanente natuurlijke of demografische belemmeringen, zoals eilanden, grensoverschrijdende en berggebieden, waarbij ervoor moet worden gezorgd dat de voordelen van de digitale transformatie aansluiten bij bestaande initiatieven van de Unie voor een grotere regionale inclusiviteit en connectiviteit en deze ondersteunen.

(5)

Bij de ontwikkeling van grensoverschrijdende interoperabiliteit voor trans-Europese digitale overheidsdiensten zoals bedoeld in deze verordening moet rekening worden gehouden met juridische interoperabiliteit. Als katalysator voor de ontwikkeling van organisatorische, semantische en technische interoperabiliteit maakt juridische interoperabiliteit het gemakkelijker om de voordelen te benutten van grensoverschrijdende interoperabiliteit in het algemeen, waaronder snelle toegang van burgers en bedrijven tot informatie, snellere procedures en diensten en het verminderen van administratieve belemmeringen. Aangezien de taalbarrière een van de obstakels is voor interoperabiliteit, voor hergebruik van oplossingen en voor de totstandbrenging van grensoverschrijdende diensten, is semantische interoperabiliteit essentieel bij het faciliteren van doeltreffende communicatie in diverse meertalige omgevingen, ook op regionaal en lokaal niveau.

(6)

trans-Europese digitale overheidsdiensten zijn digitale diensten die door entiteiten van de Unie of openbare lichamen aan elkaar of aan natuurlijke of rechtspersonen in de Unie worden verleend en interactie vereisen over de grenzen van de lidstaten heen, tussen entiteiten van de Unie of tussen entiteiten van de Unie en openbare lichamen, door middel van hun netwerk- en informatiesystemen. trans-Europese digitale overheidsdiensten moeten onder meer de belangrijke overheidsdiensten omvatten zoals gedefinieerd in Besluit (EU) 2022/2481, die betrekking hebben op essentiële diensten die relevant zijn bij grote levensgebeurtenissen van natuurlijke personen, zoals het vinden van een baan of studie, en voor rechtspersonen in hun beroepsleven. Wanneer belangrijke overheidsdiensten van trans-Europees belang grensoverschrijdend interoperabel worden, zal dit grote voordelen opleveren voor burgers. Voorbeelden van trans-Europese digitale overheidsdiensten zijn diensten die, door middel van grensoverschrijdende gegevensuitwisseling voorzien in de wederzijdse erkenning van academische diploma’s of beroepskwalificaties, de uitwisseling van voertuiggegevens met het oog op verkeersveiligheid, toegang tot socialezekerheids- en gezondheidsgegevens, met inbegrip van pandemie- en vaccinatiecertificaten, de toegang tot éénloketsystemen, de uitwisseling van informatie met betrekking tot belastingen, douane, accreditatie voor openbare aanbestedingen, digitale rijbewijzen of handelsregisters, en in het algemeen alle diensten die het eenmaligheidsbeginsel toepassen voor de toegang tot en de uitwisseling van grensoverschrijdende gegevens.

(7)

Onverminderd de bevoegdheid van de lidstaten om te bepalen wat openbare diensten zijn, worden entiteiten van de Unie en openbare lichamen aangemoedigd om bij het ontwerp en de ontwikkeling van dergelijke diensten na te denken over gebruikersbehoeften en toegankelijkheid, in overeenstemming met de Europese verklaring van 15 december 2022 over digitale rechten en beginselen voor het digitale decennium (6). Ook worden entiteiten van de Unie en openbare lichamen aangemoedigd ervoor te zorgen dat personen met een handicap, ouderen en andere kwetsbare groepen gebruik kunnen maken van openbare diensten op een dienstverleningsniveau dat vergelijkbaar is met het niveau dat aan andere burgers wordt geboden.

(8)

Een nieuwe governancestructuur, met centraal daarin de Interoperabel Europa-raad (de “raad”), moet worden opgericht en moet een wettelijk mandaat hebben om samen met de Commissie een drijvende kracht te zijn achter de verdere ontwikkeling van grensoverschrijdende interoperabiliteit in de Unie, met inbegrip van het Europees interoperabiliteitskader (European Interoperability Framework — EIF) en andere gemeenschappelijke juridische, organisatorische, semantische en technische interoperabiliteitsoplossingen, zoals specificaties en toepassingen. Voorts moet bij deze verordening een duidelijk en gemakkelijk herkenbaar label voor bepaalde interoperabiliteitsoplossingen (Interoperabel Europa-oplossingen) worden vastgesteld. De oprichting van een levendige gemeenschap rond open oplossingen voor bestuurstechnologie moet worden bevorderd.

(9)

Regionale en lokale overheden zullen een actieve rol spelen bij de ontwikkeling van interoperabiliteitsoplossingen. Zij moeten er ook naar streven kmo’s, onderzoeks- en onderwijsorganisaties en het maatschappelijk middenveld daarbij te betrekken en de resultaten van dergelijke uitwisselingen delen.

(10)

Het is van belang voor een coherente benadering van de interoperabiliteit van de overheidssector in de hele Unie en voor de ondersteuning van het beginsel van goed bestuur en het vrije verkeer van persoonsgegevens en niet-persoonsgebonden gegevens binnen de Unie, om de regels zo veel mogelijk te harmoniseren voor alle entiteiten van de Unie en alle openbare lichamen die bindende eisen voor trans-Europese digitale overheidsdiensten vaststellen en aldus het vermogen van die entiteiten en lichamen om gegevens via hun netwerk- en informatiesystemen te delen, te beïnvloeden. Die doelstelling heeft ook betrekking op de Commissie en andere entiteiten van de Unie, alsook op openbare lichamen in de lidstaten op alle bestuursniveaus: nationaal, regionaal en lokaal. Entiteiten van de Unie spelen een belangrijke rol bij het verzamelen van wettelijk verplichte rapportagegegevens van de lidstaten. Daarom moet de interoperabiliteit van dergelijke gegevens ook onder deze verordening vallen.

(11)

Het grondrecht op bescherming van persoonsgegevens wordt met name gewaarborgd bij de Verordeningen (EU) 2016/679 (7) en (EU) 2018/1725 (8) van het Europees Parlement en de Raad. Daarnaast beschermt Richtlijn 2002/58/EG van het Europees Parlement en de Raad (9) het privéleven en de vertrouwelijkheid van communicatie, onder meer door voorwaarden te stellen aan de opslag van en de toegang tot persoonsgegevens en niet-persoonsgebonden gegevens in eindapparatuur. Die wetgevingshandelingen van de Unie vormen de basis voor duurzame en verantwoorde gegevensverwerking, ook wanneer gegevensreeksen een mix van persoonsgegevens en niet-persoonsgebonden gegevens bevatten. Deze verordening vormt een aanvulling op en geldt onverminderd het Unierecht inzake de bescherming van persoonsgegevens en de persoonlijke levenssfeer, met name de Verordeningen (EU) 2016/679 en (EU) 2018/1725 en Richtlijn 2002/58/EG. Geen enkele bepaling van deze verordening mag zodanig worden toegepast of uitgelegd dat het recht op bescherming van persoonsgegevens of het recht op een persoonlijke levenssfeer en vertrouwelijkheid van communicatie wordt beperkt.

(12)

Grensoverschrijdende interoperabiliteit wordt niet alleen mogelijk gemaakt door gecentraliseerde digitale infrastructuren in de lidstaten, maar ook door een gedecentraliseerde aanpak. Dit houdt in dat er vertrouwen moet zijn tussen overheidsdiensten, zodat gegevens tussen lokale overheden in verschillende lidstaten kunnen worden uitgewisseld zonder daarbij nationale knooppunten te moeten betrekken. Daarom moeten gemeenschappelijke interoperabiliteitsoplossingen worden ontwikkeld die op alle administratieve niveaus herbruikbaar zijn. Interoperabiliteitsoplossingen omvatten verschillende vormen, gaande van instrumenten op een hoger niveau, zoals conceptuele kaders en richtsnoeren, tot meer technische oplossingen zoals referentiearchitectuur, technische specificaties, of normen. Bovendien kunnen concrete diensten en toepassingen, alsook gedocumenteerde technische componenten zoals broncode, met inbegrip van artefacten en artificiële-intelligentiemodellen, interoperabiliteitsoplossingen zijn als zij betrekking hebben op juridische, organisatorische, semantische of technische aspecten van grensoverschrijdende interoperabiliteit. De behoefte aan grensoverschrijdende digitale interacties neemt toe, hetgeen oplossingen vereist die in die behoeften kunnen voorzien. Deze verordening is bedoeld om uitwisselingen tussen alle bestuursniveaus te faciliteren en aan te moedigen, grensoverschrijdende belemmeringen en administratieve lasten weg te nemen en zo de efficiëntie van overheidsdiensten in de hele Unie te vergroten.

(13)

Interoperabiliteit maakt de succesvolle uitvoering van beleidsmaatregelen mogelijk, met name van beleid dat nauw verbonden is met de overheidssector, zoals justitie en binnenlandse zaken, belastingen en douane, vervoer, energie, volksgezondheid, landbouw en werkgelegenheid, alsook op het gebied van de regulering van handel en industrie. Benadering van interoperabiliteit vanuit één sector gaat echter gepaard met het risico dat de vaststelling van uiteenlopende of niet-compatibele oplossingen op nationaal of sectoraal niveau nieuwe elektronische obstakels zal opwerpen, die een belemmering vormen voor de goede werking van de interne markt en het daarmee verband houdende vrije verkeer. Bovendien dreigen de openheid en het concurrentievermogen van de markten en de levering van diensten van algemeen belang aan burgers en bedrijven hiermee te worden ondermijnd. Daarom moet in het kader van deze verordening ook sectoroverschrijdende interoperabiliteit worden gefaciliteerd, aangemoedigd en toegepast, zodat het wegwerken van belemmeringen en incompatibiliteit en het tegengaan van de versnippering van digitale overheidsdiensten wordt ondersteund.

(14)

Om een einde te maken aan de versnippering in het interoperabiliteitslandschap in de Unie moeten een gemeenschappelijk begrip van interoperabiliteit in de Unie en een holistische benadering van interoperabiliteitsoplossingen worden bevorderd. Door middel van gestructureerde samenwerking moeten maatregelen worden ondersteund ter bevordering van een standaard ingebouwd interoperabel beleid dat klaar is voor het digitale tijdperk. Daarnaast moet die samenwerking het efficiënte beheer en gebruik bevorderen van digitale-diensteninfrastructuren en de respectieve onderdelen daarvan door entiteiten van de Unie en openbare lichamen die de oprichting en exploitatie van duurzame en efficiënte overheidsdiensten mogelijk maken, met als doel ook de laagste administratieve afdeling toegankelijk te maken.

(15)

Entiteiten van de Unie en openbare lichamen kunnen bindende eisen invoeren voor trans-Europese digitale overheidsdiensten. Opdat dergelijke diensten gegevens grensoverschrijdend kunnen uitwisselen, moet een mechanisme worden ingesteld waarmee juridische, organisatorische, semantische en technische belemmeringen voor grensoverschrijdende interoperabiliteit kunnen worden opgespoord (interoperabiliteitsbeoordeling). Dat mechanisme moet ervoor zorgen dat bij alle besluiten die van invloed kunnen zijn op het ontwerp van dergelijke diensten naar behoren rekening wordt gehouden met grensoverschrijdende-interoperabiliteitsaspecten.

(16)

Voor het vaststellen van bindende eisen voor trans-Europese digitale overheidsdiensten is het belangrijk om in een zo vroeg mogelijk stadium van het beleidsvormingsproces aandacht te besteden aan het interoperabiliteitsaspect, met inachtneming van het “standaard digitaal”-beginsel en de “ingebouwde interoperabiliteit”-benadering. Daarom moet een entiteit van de Unie die of een openbaar lichaam dat voornemens is bindende eisen vast te stellen voor een of meer trans-Europese digitale overheidsdiensten die gevolgen hebben voor de grensoverschrijdende interoperabiliteit, bijvoorbeeld in het kader van de digitalisering van belangrijke overheidsdiensten zoals bedoeld in Besluit (EU) 2022/2481, een interoperabiliteitsbeoordeling uitvoeren. Om die beoordeling doeltreffend en efficiënt te doen verlopen, kan een lidstaat beslissen over de interne middelen en de samenwerking tussen zijn openbare lichamen die nodig zijn om de uitvoering van die interoperabiliteitsbeoordelingen te ondersteunen.

(17)

Een interoperabiliteitsbeoordeling is noodzakelijk om inzicht te krijgen in de omvang van de gevolgen van de geplande eisen en om maatregelen voor te stellen om te profiteren van de voordelen en de potentiële kosten aan te pakken. In situaties waarin een interoperabiliteitsbeoordeling niet verplicht is, moet de entiteit van de Unie of het openbaar lichaam de interoperabiliteitsbeoordeling op vrijwillige basis kunnen uitvoeren. Deze verordening komt dan ten goede aan interoperabiliteit in het algemeen.

(18)

Bindende eisen omvatten alle verplichtingen, verboden, voorwaarden, criteria of beperkingen van juridische, organisatorische, semantische of technische aard in het kader van een wet, regelgeving, bestuurlijke bepaling, contract, aanbesteding of een ander officieel document. Bindende eisen zijn van invloed op de wijze waarop trans-Europese digitale overheidsdiensten en hun netwerk- en informatiesystemen die voor de uitvoering van die eisen worden gebruikt, worden ontworpen, aangekocht, ontwikkeld en uitgevoerd, en zo ook op de inkomende of uitgaande gegevensstromen van die diensten. Taken zoals evolutief onderhoud die geen substantiële wijzigingen, beveiligings- of technische updates inhouden, of de eenvoudige aanschaf van standaardapparatuur voor informatie- en communicatietechnologieën (ICT), hebben echter normaliter geen gevolgen voor de grensoverschrijdende interoperabiliteit van trans-Europese digitale overheidsdiensten en leiden derhalve niet tot een verplichte interoperabiliteitsbeoordeling in de zin van deze verordening.

(19)

De benadering van interoperabiliteitsbeoordelingen moet evenredig zijn en afgestemd op het niveau en het toepassingsgebied waarop zij worden uitgevoerd. In bepaalde omstandigheden kan het ook redelijk en economisch zijn dat een interoperabiliteitsbeoordeling voor meer dan één project wordt uitgevoerd, onder meer wanneer openbare lichamen voornemens zijn een gemeenschappelijk toepassings- of verwerkingsplatform op te richten. In dergelijke gevallen moet de interoperabiliteitsbeoordeling sterk worden aangemoedigd om verder te gaan dan het verwezenlijken van de doelstellingen van Interoperabel Europa, met het oog op de volledige totstandbrenging van interoperabiliteit. Evenzo moeten de eisen voor interoperabiliteitsbeoordelingen met betrekking tot één project, zoals bij een lokale overheid, pragmatisch zijn en een enge focus mogelijk maken, aangezien de ruimere voordelen van interoperabiliteitsbeoordelingen over het algemeen worden gegenereerd in de vroege stadia van het beleidsontwerp en de ontwikkeling van referentiearchitectuur, specificaties en normen. Wanneer de raad richtsnoeren voor de inhoud van de interoperabiliteitsbeoordeling vaststelt, moet de raad rekening houden met onder andere de capaciteit van regionale en lokale openbare lichamen en buitensporige administratieve last vermijden.

(20)

Bij de raadpleging van rechtstreeks betrokkenen of hun vertegenwoordigers moet de entiteit van de Unie of het openbaar lichaam gebruik kunnen maken van bestaande raadplegingspraktijken en actuele gegevens.

(21)

In het kader van de interoperabiliteitsbeoordeling moeten de gevolgen van de geplande bindende eisen voor trans-Europese digitale overheidsdiensten voor de grensoverschrijdende interoperabiliteit worden geëvalueerd, bijvoorbeeld met betrekking tot de oorsprong, de aard, de bijzonderheden en de omvang van die gevolgen. Het resultaat van die beoordeling moet in aanmerking worden genomen bij het bepalen van de passende maatregelen die moeten worden genomen om de bindende eisen voor trans-Europese digitale overheidsdiensten in te voeren of te wijzigen.

(22)

De entiteit van de Unie of het openbaar lichaam moet een verslag over het resultaat van de interoperabiliteitsbeoordeling op een door de nationale bevoegde autoriteiten of de interoperabiliteitscoördinatoren voor entiteiten van de Unie aangewezen openbare locatie, ten minste op een officiële website in een machinaal leesbaar formaat, publiceren. De bekendmaking van het verslag mag geen afbreuk doen aan intellectuele-eigendomsrechten of handelsgeheimen en moet worden beperkt indien dit gerechtvaardigd is om redenen van openbare orde of veiligheid. Het Unierecht inzake de bescherming van persoonsgegevens moet in acht worden genomen. De entiteit van de Unie of het openbaar lichaam moet de resultaten van de interoperabiliteitsbeoordelingen elektronisch met de raad delen. Op basis daarvan moet de raad een analyse uitvoeren en voorstellen doen om de grensoverschrijdende interoperabiliteit van trans-Europese digitale overheidsdiensten te verbeteren. De voorstellen van de raad moeten worden gepubliceerd op het Interoperabel Europa-portaal.

(23)

Er is een gemeenschappelijke checklist voor interoperabiliteitsbeoordelingsverslagen nodig om de taken van entiteiten van de Unie en openbare lichamen met betrekking tot de uitvoering van die beoordelingen te faciliteren en om de raad in staat te stellen aanbevelingen te formuleren op basis van hun resultaten teneinde de grensoverschrijdende interoperabiliteit te verbeteren. In het verslag dat het resultaat van de interoperabiliteitsbeoordelingsproces weergeeft, moet dan ook een samenvatting worden gegeven van de gevolgen van de beoordeelde eis voor de juridische, organisatorische, semantische, technische en governanceaspecten van de grensoverschrijdende interoperabiliteit, met vermelding van het soort Interoperabel Europa-oplossingen dat wordt gebruikt om die gevolgen aan te pakken en van de resterende belemmeringen die niet worden aangepakt. Het gebruik van die gemeenschappelijke checklist moet nader worden toegelicht in door de raad vastgestelde richtsnoeren.

(24)

De Commissie moet voorzien in gebruikersvriendelijke middelen om de resultaten van de beoordelingen te verwerken en door te geven, onder meer in een machinaal leesbaar formaat. Een online-instrument voor interoperabiliteitsbeoordelingsverslagen moet een eenvoudige en gebruikersvriendelijke interface bieden voor het opstellen en publiceren van die verslagen. Voor monitoringdoeleinden kan gebruik worden gemaakt van gestandaardiseerde rapportageresultaten in machinaal leesbaar formaat. Een dergelijk instrument moet ook geautomatiseerde vertaling faciliteren en moet worden geïntegreerd in het Interoperabel Europa-portaal. Om interoperabiliteit en naadloze integratie te bevorderen, moet het online-instrument ook een open gegevensmodel vaststellen en hanteren dat is afgeleid van de gemeenschappelijke checklist voor interoperabiliteitsbeoordelingsverslagen. Het is van cruciaal belang dat er wordt voorzien in een applicatieprogramma-interface, zodat het instrument kan worden geïntegreerd in bestaande meldingsplatformen, teneinde het zo nuttig en efficiënt mogelijk te maken voor alle belanghebbenden. Hoewel het gebruik van het online-instrument vrijwillig moet zijn, moet de verplichting van een entiteit van de Unie of een openbaar lichaam om een verslag met de resultaten van de interoperabiliteitsbeoordeling op een openbare locatie te publiceren, worden beschouwd als vervuld indien de nodige gegevens zijn ingediend en kunnen worden gepubliceerd op het Interoperabel Europa-portaal.

(25)

Entiteiten van de Unie of openbare lichamen die op zoek zijn naar interoperabiliteitsoplossingen moeten andere entiteiten van de Unie of openbare lichamen kunnen verzoeken om de interoperabiliteitsoplossingen die die organisaties gebruiken, zoals goede praktijken, specificaties en softwarecode, samen met de bijbehorende documentatie. Delen moet standaard worden. Daarnaast moeten entiteiten van de Unie of openbare lichamen ernaar streven nieuwe interoperabiliteitsoplossingen te ontwikkelen of bestaande interoperabiliteitsoplossingen verder te ontwikkelen. Daarbij moeten zij voorrang geven aan oplossingen zonder restrictieve licentievoorwaarden, indien dergelijke oplossingen gelijkwaardig zijn. Niettemin mag het delen van interoperabiliteitsoplossingen niet worden opgevat als een eis voor entiteiten van de Unie en openbare lichamen om afstand te doen van hun intellectuele-eigendomsrechten.

(26)

Wanneer overheidsdiensten hun oplossingen met andere overheidsdiensten of het publiek delen, handelen zij in het algemeen belang. Dit geldt des te meer voor innovatieve technologieën. Open source maakt algoritmen bijvoorbeeld transparant en maakt onafhankelijke audits en reproduceerbare bouwstenen mogelijk. Het delen van interoperabiliteitsoplossingen tussen overheidsdiensten moet de voorwaarden scheppen voor het bereiken van een open ecosysteem van digitale technologieën voor de overheidssector dat meerdere voordelen kan opleveren.

(27)

De raad moet bij het monitoren van de samenhang van de aanbevolen interoperabiliteitoplossingen en het voorstellen van maatregelen om ervoor te zorgen dat zij verenigbaar zijn met bestaande oplossingen die een gemeenschappelijk doel hebben, rekening houden met het in onbruik raken van oplossingen.

(28)

Het EIF moet voor samenhang zorgen en worden erkend als het enige referentiepunt voor de aanpak van de Unie ten aanzien van interoperabiliteit in de sector openbare diensten. Bovendien kan met gespecialiseerde interoperabiliteitskaders tegemoet worden gekomen aan de behoeften van specifieke sectoren, domeinen of bestuursniveaus. Die kaders, die niet bindend van aard zijn, moeten de uitvoering van interoperabiliteitsoplossingen en de ingebouwde-interoperabiliteit-aanpak verder bevorderen.

(29)

Het EIF moet onder meer het beginsel van meertaligheid in de overheidssector bevorderen.

(30)

Het EIF moet worden ontwikkeld door de raad. De raad moet uit een vertegenwoordiger van elke lidstaat en een vertegenwoordiger van de Commissie bestaan. De lidstaten staan dus, samen met de Commissie, centraal in de ontwikkeling en de uitvoering van het EIF. De raad moet het EIF zo nodig actualiseren.

(31)

In de ter aanvulling van het EIF opgestelde gespecialiseerde interoperabiliteitskaders moet rekening worden gehouden met de bestaande sectorspecifieke kaders die op het niveau van de Unie zijn ontwikkeld, zoals in de gezondheidszorg, en mag aan de laatstgenoemde kaders geen afbreuk worden gedaan.

(32)

Interoperabiliteit houdt rechtstreeks verband met en is afhankelijk van het gebruik van open specificaties en normen. Daarom moet de overheidssector van de Unie in staat worden gesteld overeenstemming te bereiken over horizontale open specificaties en andere oplossingen om interoperabiliteit te bevorderen. Het nieuwe kader moet voorzien in een duidelijk proces voor de totstandbrenging en de bevordering van aanbevolen interoperabiliteitsoplossingen in de toekomst, die het label “Interoperabel Europa-oplossing” dragen. Op deze manier zal de overheidssector een gecoördineerder geluid kunnen laten horen om de behoeften van de overheidssector en de publieke waarden in bredere discussies mee te nemen. De raad moet overeenstemming bereiken over de algemene criteria waaraan interoperabiliteitsoplossingen moeten voldoen. De raad moet zijn aanbevelingen kunnen intrekken. Indien de raad zijn aanbevelingen intrekt, moet het label “Interoperabel Europa-oplossing” van de betrokken interoperabiliteitsoplossingen worden geschrapt en kunnen die interoperabiliteitsoplossingen, indien nodig, uit het Interoperabel Europa-portaal worden verwijderd.

(33)

Veel specificaties voor interoperabiliteit die door de overheidssector worden gebruikt, zouden van het bestaande Unierecht kunnen worden afgeleid. Derhalve moet een verband worden gelegd tussen alle specificaties voor trans-Europese digitale overheidsdiensten die op grond van het Unierecht verplicht zijn. Het is voor de uitvoerende autoriteiten niet altijd gemakkelijk om de vereisten in het meest recente en machinaal leesbare formaat te vinden. Eén enkel toegangspunt in de vorm van het Interoperabel Europa-portaal en duidelijke regels voor de metagegevens van de informatie met betrekking tot dergelijke vereisten zijn bedoeld om openbare lichamen te helpen ervoor te zorgen dat hun digitale-diensteninfrastructuren voldoen aan de huidige en toekomstige regels.

(34)

Het Interoperabel Europa-portaal moet worden ontwikkeld op basis van bestaande initiatieven en moet fungeren als een gemakkelijk toegankelijk referentiepunt voor oplossingen, beoordelingen, kennis en de gemeenschap met betrekking tot interoperabiliteit. Het Interoperabel Europa-portaal moet worden opgezet als link naar officiële bronnen en moet openstaan voor inbreng van de bij deze verordening vastgestelde Interoperabel Europa-gemeenschap.

(35)

Op het Interoperabel Europa-portaal moeten interoperabiliteitsoplossingen worden gemaakt die kunnen worden opgezocht en publiek beschikbaar zijn en die voldoen aan de EIF-beginselen van openheid, toegankelijkheid, technische neutraliteit, herbruikbaarheid, veiligheid en persoonlijke levenssfeer. Er moet een duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen Interoperabel Europa-oplossingen die door de raad worden aanbevolen en andere interoperabiliteitsoplossingen, zoals oplossingen die proactief worden gedeeld voor hergebruik door overheidsdiensten, oplossingen die verband houden met Uniebeleid en relevante oplossingen van nationale portalen. Gebruikstoepassingen op het Interoperabel Europa-portaal moeten kunnen worden opgezocht per land of per soort overheidsdienst die zij ondersteunen. De raad moet worden geraadpleegd over de wijze waarop oplossingen op het Interoperabel Europa-portaal worden gecategoriseerd.

(36)

Aangezien open source gebruikers in staat stelt de interoperabiliteit en veiligheid van de oplossingen actief te beoordelen en te inspecteren, is het belangrijk dat open source de uitvoering van interoperabiliteitsoplossingen ondersteunt. In dat verband moet het gebruik van opensourcelicenties worden bevorderd om de juridische duidelijkheid en de wederzijdse erkenning van licenties in de lidstaten te vergroten. Met de openbare licentie van de Europese Unie (EUPL) biedt de Commissie reeds een oplossing voor dergelijke licenties. De portaalsites van de lidstaten die opensourceoplossingen verzamelen die gekoppeld zijn aan het Interoperabel Europa-portaal, moeten het gebruik van de EUPL mogelijk maken, zonder de mogelijkheid uit te sluiten dat dergelijke portalen het gebruik van andere opensourcelicenties kunnen toestaan.

(37)

De overheidsdiensten van de Unie die elektronisch worden verleend of beheerd, zijn momenteel in veel gevallen afhankelijk van aanbieders van buiten de Unie. Het is in het strategische belang van de Unie ervoor te zorgen dat zij essentiële technologische capaciteiten behoudt en ontwikkelt om haar digitale eengemaakte markt veilig te stellen, met name om de dienstverlening te waarborgen, kritieke netwerk- en informatiesystemen te beschermen en belangrijke overheidsdiensten te verlenen. De Interoperabel Europa-ondersteuningsmaatregelen moeten overheidsdiensten helpen zich verder te ontwikkelen en nieuwe uitdagingen en nieuwe gebieden in een grensoverschrijdende context te integreren. Interoperabiliteit is een voorwaarde om niet aan een bepaalde technologie vast komen te zitten, technische ontwikkelingen mogelijk te maken en innovatie te stimuleren, hetgeen de mondiale concurrentiepositie, de veerkracht en de strategische autonomie van de Unie moet versterken.

(38)

Er moet een governancemechanisme worden opgezet om de uitvoering van beleidsmaatregelen van de Unie op zodanige wijze te faciliteren dat de interoperabiliteit wordt gewaarborgd. Dat mechanisme moet gericht zijn op de interoperabele digitale uitvoering van beleidsmaatregelen zodra zij zijn vastgesteld in de vorm van rechtshandelingen en moet dienen om interoperabiliteitsoplossingen te ontwikkelen op basis van de behoeften. Het mechanisme moet openbare lichamen ondersteunen. Beleidsuitvoeringsondersteunende projecten ter ondersteuning van openbare lichamen moeten door de raad worden voorgesteld aan de Commissie, die moet beslissen of de ondersteuningsprojecten al dan niet worden opgezet, rekening houdend met de potentiële behoefte aan niet-autoritatieve, machinaal uitvoerbare versies van het beleid, zoals referentie-uitvoeringsmodellen of -code, die op alle overheidsniveaus herbruikbaar zijn.

(39)

Alle overheidsniveaus moeten met innovatieve organisaties, waaronder bedrijven en entiteiten zonder winstoogmerk, samenwerken bij het ontwerpen, ontwikkelen en exploiteren van overheidsdiensten. Het ondersteunen van op GovTech gebaseerde samenwerking tussen openbare lichamen, onderzoeks- en onderwijsinstellingen, startende ondernemingen en innovatieve kmo’s, en maatschappelijke organisaties (CivicTech), is een doeltreffend middel om innovatie en flexibiliteit in de overheidssector te ondersteunen en het gebruik van interoperabiliteitsinstrumenten over de particuliere en de overheidssector heen te bevorderen. Het ondersteunen van een open ecosysteem in de Unie op basis van GovTech dat publieke en particuliere actoren over de grenzen heen samenbrengt en waarbij verschillende bestuursniveaus zijn betrokken, moet de ontwikkeling van innovatieve initiatieven met betrekking tot het ontwerp en de uitrol van interoperabiliteitsoplossingen op basis van GovTech, mogelijk maken.

(40)

Door gemeenschappelijke innovatiebehoeften en -prioriteiten in kaart te brengen en gemeenschappelijke inspanningen op het gebied van GovTech en tests over de grenzen heen te concentreren, kunnen openbare lichamen in de Unie risico’s, geleerde lessen en de resultaten van innovatie-ondersteunende maatregelen delen. Voor die activiteiten zal met name gebruik worden gemaakt van het rijke reservoir van startende hightechbedrijven en -kmo’s in de Unie. Succesvolle GovTech-projecten en innoverende maatregelen die mogelijk worden gemaakt met innoverende maatregelen in het kader van Interoperabel Europa moeten helpen om GovTech-instrumenten en interoperabiliteitsoplossingen voor hergebruik op te schalen.

(41)

Interoperabel Europa-ondersteuningsmaatregelen zouden kunnen profiteren van veilige ruimten voor testen, waarbij wordt gezorgd voor verantwoorde innovatie en integratie van passende risicobeperkende maatregelen en waarborgen. Om te zorgen voor een rechtskader dat innovatievriendelijk, toekomstbestendig en bestand tegen verstoring is, moet het mogelijk worden gemaakt dergelijke projecten in testomgevingen voor regelgeving op het gebied van interoperabiliteit uit te voeren. In die gecontroleerde testomgevingen voor regelgeving op het gebied van interoperabiliteit moeten de ontwikkeling en het testen van innovatieve oplossingen worden gefaciliteerd voordat zij in de netwerk- en informatiesystemen van de overheidssector worden geïntegreerd. Het opzetten van testomgevingen voor regelgeving op het gebied van interoperabiliteit moet tot doel hebben interoperabiliteit met innovatieve oplossingen te bevorderen door een gecontroleerde experimenteer- en testomgeving tot stand te brengen om de oplossingen in overeenstemming te brengen met deze verordening en ander relevant Unie- en nationaal recht, teneinde de rechtszekerheid voor innovators en de bevoegde autoriteiten te vergroten en meer inzicht te bieden in de kansen, opkomende risico’s en gevolgen van de nieuwe oplossingen. Om een uniforme uitvoering in de hele Unie te verzekeren en schaalvoordelen te bereiken, is het passend gemeenschappelijke regels voor de uitvoering van testomgevingen voor regelgeving op het gebied van interoperabiliteit vast te stellen. De Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming is overeenkomstig artikel 58, lid 2, punt i), van Verordening (EU) 2018/1725 bevoegd om administratieve geldboetes opleggen aan entiteiten van de Unie in verband met testomgevingen voor regelgeving op het gebied van interoperabiliteit.

(42)

Overeenkomstig artikel 6, lid 4, van Verordening (EU) 2016/679 en artikel 5 van Verordening (EU) 2018/1725, en onverminderd artikel 4, lid 2, van Richtlijn (EU) 2016/680 van het Europees Parlement en de Raad (10), moet worden voorzien in regels voor het gebruik van voor andere doeleinden verzamelde persoonsgegevens om binnen de testomgeving voor regelgeving op het gebied van interoperabiliteit bepaalde interoperabiliteitsoplossingen in het algemeen belang te ontwikkelen. Alle andere verplichtingen van verwerkingsverantwoordelijken en rechten van betrokkenen uit hoofde van Verordeningen (EU) 2016/679 en (EU) 2018/1725 en Richtlijn (EU) 2016/680, blijven van toepassing. Meer bepaald biedt deze verordening geen rechtsgrondslag in de zin van artikel 22, lid 2, punt b), van Verordening (EU) 2016/679 of artikel 24, lid 2, punt b), van Verordening (EU) 2018/1725. Deze verordening heeft alleen tot doel te voorzien in een rechtsgrondslag voor de verwerking van persoonsgegevens in het kader van de testomgeving voor regelgeving op het gebied van interoperabiliteit. Voor elke andere verwerking van persoonsgegevens die binnen het toepassingsgebied van deze verordening valt, is een afzonderlijke rechtsgrondslag vereist.

(43)

Om de transparantie van de verwerking van persoonsgegevens door entiteiten van de Unie en openbare lichamen te vergroten, moet het Interoperabel Europa-portaal toegang bieden tot informatie over de verwerking van persoonsgegevens in het kader van testomgevingen voor regelgeving op het gebied van interoperabiliteit, overeenkomstig Verordeningen (EU) 2016/679 en (EU) 2018/1725.

(44)

Er moet een goed beeld worden verkregen van problemen op het gebied van interoperabiliteit, met name onder werknemers in de overheidssector. Permanente opleiding is in dit verband van cruciaal belang en samenwerking en coördinatie op dit gebied moeten worden aangemoedigd. Naast opleidingen over Interoperabel Europa-oplossingen moeten alle initiatieven, waar dit passend is, voortbouwen op of vergezeld gaan van het delen van ervaringen en oplossingen en van de uitwisseling en de bevordering van beste praktijken. Daartoe moet de Commissie opleidingen en opleidingsmateriaal ontwikkelen en de ontwikkeling van een certificeringsprogramma op het gebied van interoperabiliteit bevorderen om beste praktijken, kwalificaties voor menselijk potentieel en een cultuur van uitmuntendheid te bevorderen. De Commissie moet bijdragen tot het vergroten van de algemene beschikbaarheid en het gebruik van opleidingen over interoperabiliteit van de overheidssector op nationaal, regionaal en lokaal niveau, in overeenstemming met de strategieën van de Unie voor digitale vaardigheden. De Commissie en de lidstaten moeten capaciteitsopbouw bevorderen, met name binnen het openbaar bestuur, met betrekking tot de om- en bijscholing die nodig zijn voor de uitvoering van deze verordening.

(45)

Om een mechanisme tot stand te brengen dat een proces van wederzijds leren tussen entiteiten van de Unie en openbare lichamen en het delen van beste praktijken bij de uitvoering van Interoperabel Europa-oplossingen in de lidstaten gefaciliteerd, moeten bepalingen inzake het proces van wederzijdse beoordeling worden vastgesteld. Wederzijdse beoordelingen moeten leiden tot waardevolle inzichten en aanbevelingen voor de openbare lichamen die worden beoordeeld. Zij kunnen met name helpen de overdracht van technologieën, instrumenten, maatregelen en processen onder de deelnemers aan de wederzijdse beoordeling, te faciliteren. Wederzijdse beoordelingen moeten een functioneel pad tot stand brengen voor het delen van beste praktijken tussen de lidstaten en entiteiten van de Unie met verschillende niveaus van rijpheid op het gebied van interoperabiliteit. Wederzijdse beoordeling moet, indien nodig, op vrijwillige basis kunnen worden uitgevoerd, waar nodig op verzoek van een entiteit van de Unie of een openbaar lichaam. Om ervoor te zorgen dat het proces van wederzijde beoordeling kosteneffectief is, duidelijke en overtuigende resultaten oplevert, en onnodige administratieve lasten vermijdt, moet de Commissie richtsnoeren kunnen vaststellen voor de methodologie en de inhoud van wederzijdse beoordelingen, op basis van de bestaande behoeften en na raadpleging van de raad.

(46)

De raad moet de ontwikkeling van de algemene richting van de gestructureerde samenwerking voor Interoperabel Europa ter bevordering van de onderlinge digitale verbinding en interoperabiliteit van overheidsdiensten in de Unie faciliteren en toezicht houden op de strategische en uitvoeringsactiviteiten in verband met die samenwerking. De raad moet bij de uitvoering van zijn taken rekening houden met regels voor grensoverschrijdende interoperabiliteit en oplossingen die reeds worden toegepast voor bestaande netwerk- en informatiesystemen.

(47)

Bepaalde entiteiten van de Unie, zoals het Europees Comité voor gegevensinnovatie en de Raad voor de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens, zijn opgericht om en hebben onder meer tot taak de interoperabiliteit op een specifiek domein of beleidsniveau te verbeteren. Geen van de bestaande entiteiten is echter belast om in te gaan op bindende eisen voor trans-Europese digitale overheidsdiensten. De raad moet ondersteuning bieden aan de entiteiten van de Unie die werken aan beleidsmaatregelen, acties en oplossingen die relevant zijn voor de grensoverschrijdende interoperabiliteit van trans-Europese digitale overheidsdiensten, bijvoorbeeld met betrekking tot de semantische interoperabiliteit voor de overdraagbaarheid en herbruikbaarheid van dataruimten. De raad moet samenwerken met alle relevante entiteiten van de Unie om onderlinge afstemming en synergieën tussen acties inzake grensoverschrijdende interoperabiliteit en sectorspecifieke acties te waarborgen. Daartoe kan de Commissie, als voorzitter van de raad, deskundigen met specifieke deskundigheid op het gebied van een agendapunt uitnodigen, onder wie vertegenwoordigers van regionale en lokale autoriteiten en van de opensource- en normalisatiegemeenschappen.

(48)

Om de interoperabiliteit van de overheidssector te bevorderen, is de actieve betrokkenheid en inzet van deskundigen, beroepsbeoefenaars, gebruikers en geïnteresseerde burgers in alle lidstaten vereist. Die inspanning moet worden geleverd op alle overheidsniveaus — nationaal, regionaal en lokaal — en omvat internationale partners, onderzoeks- en onderwijsinstellingen, relevante gemeenschappen en de particuliere sector. Om te profiteren van hun deskundigheid, vaardigheden en creativiteit, moet de Interoperabel Europa-gemeenschap, een speciaal open forum, helpen feedback, gebruikers- en operationele behoeften te kanaliseren, gebieden voor verdere ontwikkeling in kaart te brengen en prioriteiten voor samenwerking op het gebied van interoperabiliteit in de Unie vast te stellen. Met de oprichting van de Interoperabel Europa-gemeenschap moet de coördinatie van en de samenwerking tussen de belangrijkste strategische en operationele actoren op het gebied van interoperabiliteit worden ondersteund.

(49)

De Interoperabel Europa-gemeenschap moet openstaan voor alle belanghebbende partijen. De toegang tot de Interoperabel Europa-gemeenschap moet zo gemakkelijk mogelijk worden gemaakt, waarbij onnodige belemmeringen en administratieve lasten worden vermeden. De Interoperabel Europa-gemeenschap moet publieke en particuliere belanghebbenden, met inbegrip van burgers, met deskundigheid op het gebied van grensoverschrijdende interoperabiliteit, met verschillende achtergronden, zoals de academische wereld, onderzoek en innovatie, onderwijs, normalisatie en specificaties, bedrijven en overheidsdiensten op alle niveaus, bij elkaar brengen. Actieve deelname aan de Interoperabel Europa-gemeenschap, onder meer door het in kaart brengen van ondersteunende maatregelen en financieringsmogelijkheden, moet worden aangemoedigd.

(50)

Om een doeltreffende en efficiënte uitvoering van deze verordening te waarborgen, moeten nationale bevoegde autoriteiten worden aangewezen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering ervan. In veel lidstaten hebben bepaalde entiteiten reeds als taak om interoperabiliteit te ontwikkelen. Die entiteiten moeten overeenkomstig deze verordening de rol van bevoegde autoriteit kunnen overnemen en, indien er meer dan één nationale bevoegde autoriteit is, moet onder hen één enkel contactpunt worden aangewezen.

(51)

Er moet een Interoperabel Europa-agenda worden ontwikkeld als het belangrijkste instrument van de Unie om overheidsinvesteringen in interoperabiliteitsoplossingen te coördineren en de routekaart voor de uitvoering van deze verordening vast te stellen. Die agenda moet een uitgebreid overzicht bieden van de financieringsmogelijkheden en de financieringsverplichtingen op dit gebied, waarbij in voorkomend geval de daarmee verband houdende programma’s van de Unie worden geïntegreerd. Dit moet bijdragen tot het creëren van synergieën en het coördineren van financiële steun in verband met de ontwikkeling van interoperabiliteit en het voorkomen van dubbel werk op alle overheidsniveaus.

(52)

Er moet informatie worden verzameld om sturing te geven aan de doeltreffende en efficiënte uitvoering van deze verordening, met inbegrip van informatie ter ondersteuning van de werkzaamheden van de raad, en van input voor de evaluatie van deze verordening overeenkomstig het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven (11). Daarom moet de Commissie deze verordening monitoren en evalueren. De evaluatie moet gebaseerd zijn op de volgende vijf criteria: efficiëntie, doeltreffendheid, relevantie, samenhang en meerwaarde, met bijzondere aandacht voor het effect van deze verordening op de grensoverschrijdende interoperabiliteit van trans-Europese digitale overheidsdiensten als katalysator van naadloze en toegankelijke digitale overheidsdiensten, de vermindering van de administratieve lasten en de noodzaak van aanvullende maatregelen en beleidsmaatregelen op het niveau van de Unie. De evaluatie moet ook dienen als uitgangspunt voor risicobeoordelingen van eventuele verdere maatregelen. Voorts moet de Commissie, na raadpleging van de raad, de methode, het proces en de indicatoren voor monitoring opstellen. Het monitoringmechanisme moet zo worden opgezet dat de administratieve lasten voor de lidstaten tot een minimum worden beperkt door zo veel mogelijk bestaande gegevensbronnen te hergebruiken en synergieën met bestaande monitoringmechanismen tot stand te brengen, zoals de index van de digitale economie en samenleving, de benchmark voor e-overheid en de trajecten van het beleidsprogramma voor het digitale decennium 2030 dat is vastgesteld bij Besluit (EU) 2022/2481.

(53)

De Commissie moet een jaarlijks verslag over interoperabiliteit in de Unie opstellen en presenteren aan het Europees Parlement en aan de Raad. Dat verslag moet een overzicht bevatten van de vooruitgang met betrekking tot de grensoverschrijdende interoperabiliteit van trans-Europese digitale overheidsdiensten, belemmeringen voor en aanjagers van de uitvoering, en de in de loop der tijd bereikte resultaten, in overeenstemming met de in deze verordening genoemde monitoringonderwerpen. Wat indicatoren betreft waarvoor geen gegevens beschikbaar zijn, moeten de lidstaten de gegevens tijdig via de raad verstrekken om ervoor te zorgen dat het verslag daadwerkelijk wordt uitgebracht. De kwaliteit van het verslag is afhankelijk van de tijdige beschikbaarheid van gegevens.

(54)

Om eenvormige voorwaarden te waarborgen voor de uitvoering van deze verordening, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend voor het bepalen van de regels en voorwaarden voor de instelling en exploitatie van testomgevingen voor regelgeving op het gebied van interoperabiliteit. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend overeenkomstig Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (12).

(55)

Daar de doelstelling van deze verordening, namelijk het versterken van de interne markt door het bevorderen van grensoverschrijdende interoperabiliteit van trans-Europese digitale overheidsdiensten, niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang en de gevolgen ervan beter door de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in dat artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om die doelstelling te verwezenlijken.

(56)

De toepassing van deze verordening moet worden uitgesteld met drie maanden na de datum van inwerkingtreding ervan om de lidstaten en de entiteiten van de Unie voldoende tijd te geven zich op de toepassing van deze verordening voor te bereiden. Een dergelijk uitstel is nodig voor de oprichting van de raad en de Interoperabel Europa-gemeenschap en voor de aanwijzing van interoperabiliteitscoördinatoren. Daarnaast moet deze verordening de nodige tijd bieden aan de lidstaten en de entiteiten van de Unie om zich voor te bereiden op de doeltreffende uitvoering van de interoperabiliteitsbeoordelingen en aan elke lidstaat om een of meer nationale bevoegde autoriteiten en één enkel contactpunt aan te wijzen. Daarom moeten de bepalingen inzake interoperabiliteitsbeoordelingen, nationale bevoegde autoriteiten en enkele contactpunten van toepassing zijn met ingang van negen maanden vanaf de datum van inwerkingtreding van deze verordening.

(57)

De Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming is overeenkomstig artikel 42, lid 1, van Verordening (EU) 2018/1725 geraadpleegd en heeft op 13 januari 2023 een advies uitgebracht (13),