(1)

Krachtens artikel 11 van Verordening (EG) nr. 549/2004 moet een prestatieregeling voor luchtvaartnavigatiediensten en netwerkfuncties worden vastgesteld. Bovendien moeten de lidstaten krachtens artikel 10 van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, op nationaal niveau of op het niveau van functionele luchtruimblokken (FAB’s), bindende prestatiedoelstellingen vaststellen voor elke referentieperiode van de prestatieregeling voor luchtvaartnavigatiediensten en netwerkfuncties. Die prestatiedoelstellingen moeten verenigbaar zijn met de Uniewijde prestatiedoelstellingen die door de Commissie zijn vastgesteld voor de desbetreffende referentieperiode. Het is de verantwoordelijkheid van de Commissie om, aan de hand van de in bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 uiteengezette criteria, te beoordelen of de in de ontwerpprestatieplannen van de lidstaten voorgestelde prestatiedoelstellingen verenigbaar zijn met de Uniewijde prestatiedoelstellingen.

(2)

Die prestatiedoelstellingen moeten verenigbaar zijn met de Uniewijde prestatiedoelstellingen die door de Commissie zijn vastgesteld voor de desbetreffende referentieperiode. Het is de verantwoordelijkheid van de Commissie om, aan de hand van de in bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 uiteengezette criteria, te beoordelen of de in de ontwerpprestatieplannen voorgestelde prestatiedoelstellingen verenigbaar zijn met de Uniewijde prestatiedoelstellingen.

(3)

De uitbraak van de COVID-19-pandemie heeft sinds het eerste kwartaal van het kalenderjaar 2020 aanzienlijke gevolgen gehad voor de luchtvaartsector: door de maatregelen die de lidstaten en derde landen hebben genomen om de pandemie in te dammen, is het luchtverkeer aanzienlijk afgenomen in vergelijking met het niveau van vóór de pandemie.

(4)

De Uniewijde prestatiedoelstellingen voor de derde referentieperiode (RP3) zijn aanvankelijk vastgesteld in Uitvoeringsbesluit (EU) 2019/903 van de Commissie (3). Aangezien die Uniewijde prestatiedoelstellingen en de vervolgens door de lidstaten ingediende ontwerpprestatieplannen voor RP3 werden opgesteld vóór de uitbraak van de COVID-19-pandemie, kon daarin geen rekening worden gehouden met de sterk gewijzigde omstandigheden voor het luchtvervoer.

(5)

Als reactie op de impact van de COVID-19-pandemie op de verlening van luchtvaartnavigatiediensten zijn in Uitvoeringsverordening (EU) 2020/1627 van de Commissie (4) uitzonderlijke maatregelen voor RP3 vastgesteld, die afwijken van de bepalingen van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. Krachtens artikel 2, lid 1, van Uitvoeringsverordening (EU) 2020/1627 heeft de Commissie op 2 juni 2021 Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/891 (5) vastgesteld, waarin herziene Uniewijde prestatiedoelstellingen voor RP3 worden vastgesteld.

(6)

De Commissie neemt er nota van dat de Statistics and Forecast Service van Eurocontrol (STATFOR) in zijn basisverkeersprognose van oktober 2021 verwacht dat het luchtverkeer in de Unie in de loop van 2023 het niveau van vóór de pandemie zal bereiken en dat niveau in 2024 zal overstijgen. De onzekerheid over de ontwikkeling van het verkeer blijft echter bijzonder groot vanwege de risico’s in verband met de ontwikkeling van de COVID-19-epidemie. De Commissie neemt er ook nota van dat het herstel van het verkeer naar verwachting ongelijk zal verlopen in de lidstaten.

(7)

Alle lidstaten hebben ontwerpprestatieplannen met herziene lokale prestatiedoelstellingen voor RP3 opgesteld en vastgesteld; die werden uiterlijk 1 oktober 2021 ter beoordeling bij de Commissie ingediend. Na controle van de volledigheid van die ontwerpprestatieplannen heeft de Commissie de lidstaten verzocht om uiterlijk 17 november 2021 geactualiseerde ontwerpprestatieplannen in te dienen. De in dit besluit gepresenteerde beoordeling van de Commissie is gebaseerd op het geactualiseerde ontwerpprestatieplan dat is ingediend door Spanje.

(8)

Het prestatiebeoordelingsorgaan, dat de Commissie bijstaat bij de uitvoering van de prestatieregeling overeenkomstig artikel 11, lid 2, van Verordening (EG) nr. 549/2004, heeft een verslag met zijn beoordeling van de ontwerpprestatieplannen voor RP3 bij de Commissie ingediend.

(9)

Overeenkomstig artikel 14, lid 1, van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 heeft de Commissie de verenigbaarheid van de door Spanje voorgestelde lokale prestatiedoelstellingen beoordeeld op basis van de criteria die zijn vastgesteld in punt 1 van bijlage IV bij die Uitvoeringsverordening, en rekening houdend met lokale omstandigheden. De Commissie heeft de beoordeling voor elk prestatiekerngebied en de bijbehorende prestatiedoelstellingen voltooid door de ontwerpprestatieplannen te toetsen aan de elementen van punt 2 van bijlage IV bij die Uitvoeringsverordening.

(10)

Wat het prestatiekerngebied veiligheid betreft, heeft de Commissie de verenigbaarheid beoordeeld van de door Spanje ingediende doelstellingen inzake de effectiviteit van het veiligheidsbeheer van verleners van luchtvaartnavigatiediensten, op basis van het criterium dat is vastgesteld in punt 1.1 van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. Bij die beoordeling werd rekening gehouden met lokale omstandigheden; ze werd aangevuld met de beoordeling van de geplande maatregelen om de veiligheidsdoelstellingen te bereiken met betrekking tot de in punt 2.1, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 uiteengezette elementen.

(11)

De door Spanje voorgestelde ontwerpprestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied veiligheid met betrekking tot de effectiviteit van het veiligheidsbeheer, opgesplitst per doelstelling van het veiligheidsbeheer en uitgedrukt als een niveau van tenuitvoerlegging:

(12)

Wat betreft de door Spanje voorgestelde ontwerpveiligheidsdoelstellingen voor de verleners van luchtvaartnavigatiediensten (ENAIRE en FERRONATS) is de Commissie tot de bevinding gekomen dat met betrekking tot de doelstelling “beheer van veiligheidsrisico’s” het niveau van de Uniewijde prestatiedoelstelling naar verwachting zal worden bereikt in 2024; de lokale prestatiedoelstellingen voor de andere “doelstellingen inzake veiligheidsbeheer” halen het niveau van de Uniewijde prestatiedoelstelling voor elk kalenderjaar van 2021 tot en met 2024.

(13)

De Commissie merkt op dat het door Spanje ingediende ontwerpprestatieplan maatregelen voor de verleners van luchtvaartnavigatiediensten bevat om de lokale veiligheidsdoelstellingen te verwezenlijken, zoals de versterking van de cultuur van billijkheid en de uitvoering van het strategisch plan “Digitaal luchtruim” voor de modernisering van de communicatie-, navigatie- en surveillancediensten van ENAIRE, alsook de bevordering van de veiligheidscultuur en de verbetering van de audit- en onderzoeksprocedures voor de veiligheidsbeheersystemen van FERRONATS.

(14)

Op basis van de bevindingen in de overwegingen 12 en 13 en gezien het feit dat de in Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/891 vastgestelde Uniewijde veiligheidsprestatiedoelstellingen in het laatste jaar van RP3 (2024) moeten zijn verwezenlijkt, moeten de ontwerpdoelstellingen in het ontwerpprestatieplan van Spanje worden beoordeeld als zijnde verenigbaar met de Uniewijde prestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied veiligheid.

(15)

Wat het prestatiekerngebied milieu betreft, is de verenigbaarheid van de door Spanje ingediende doelstellingen inzake de gemiddelde horizontale en-routevluchtefficiëntie van het werkelijke traject beoordeeld op basis van het criterium van punt 1.2 van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. De in het ontwerpprestatieplan van Spanje voorgestelde doelstellingen zijn vergeleken met de relevante referentiewaarden voor horizontale en-routevluchtefficiëntie die zijn uiteengezet in het plan voor de verbetering van het Europese routenetwerk (ERNIP) en die beschikbaar waren op het moment dat de herziene Uniewijde prestatiedoelstellingen voor RP3 werden vastgesteld, namelijk 2 juni 2021. Bij die beoordeling werd rekening gehouden met lokale omstandigheden; ze werd aangevuld met de beoordeling van de geplande maatregelen om de veiligheidsdoelstellingen te bereiken van punt 2.1, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317.

(16)

Voor het kalenderjaar 2020 is de Uniewijde prestatiedoelstelling voor RP3 voor het prestatiekerngebied milieu, die oorspronkelijk was vastgesteld in Uitvoeringsbesluit (EU) 2019/903, niet herzien bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/891 omdat de termijn voor de toepassing van die doelstelling was verstreken en de uitvoering ervan dus definitief was geworden, waardoor er geen mogelijkheid was om ze retroactief aan te passen. De lidstaten werd dan ook niet verzocht om, in de ontwerpprestatieplannen die uiterlijk 1 oktober 2021 moesten worden ingediend, hun lokale prestatiedoelstellingen voor het kalenderjaar 2020 voor het prestatiekerngebied milieu te herzien. Derhalve werd de verenigbaarheid van de lokale milieuprestatiedoelstellingen met de overeenkomstige Uniewijde prestatiedoelstellingen beoordeeld voor de kalenderjaren 2021, 2022, 2023 en 2024.

(17)

De door Spanje voorgestelde ontwerpprestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied milieu en de overeenkomstige nationale referentiewaarden voor RP3 in het ERNIP, uitgedrukt als de gemiddelde horizontale en-routevluchtefficiëntie van het werkelijke traject:

(18)

De Commissie merkt op dat de door Spanje voorgestelde ontwerpmilieudoelstellingen gelijk zijn aan de overeenkomstige nationale referentiewaarden voor elk kalenderjaar van 2021 tot en met 2024.

(19)

Met betrekking tot punt 2.1, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 merkt de Commissie op dat Spanje in het ontwerpprestatieplan maatregelen heeft gepresenteerd voor de verwezenlijking van de lokale milieudoelstellingen, waaronder verscheidene verbeteringen van het routenetwerk, wijzigingen met betrekking tot sectoren binnen het luchtverkeersleidingscentrum van de Canarische Eilanden, een reorganisatie van de naderingsverkeersleidingsgebieden van Madrid en Palma en maatregelen om de grensoverschrijdende samenwerking te vergroten.

(20)

Voorts merkt de Commissie op dat Spanje al een vrije luchtcorridor (FRA) heeft ingericht binnen de sectoren Santiago en Asturië van het vluchtinformatiegebied Madrid (FRASAI-project) en verschillende projecten voor de inrichting van een vrije luchtcorridor heeft opgestart (bv. HISPAFRA).

(21)

Op basis van de bevindingen in de overwegingen 18 tot en met 20 moeten de ontwerpdoelstellingen in het ontwerpprestatieplan van Spanje worden beoordeeld als verenigbaar met de Uniewijde prestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied milieu.

(22)

Wat het prestatiekerngebied capaciteit betreft, is de verenigbaarheid van de door Spanje ingediende doelstellingen inzake de gemiddelde en-route-ATFM-vertraging per vlucht beoordeeld op basis van het criterium van punt 1.3 van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. De in het ontwerpprestatieplan van Spanje voorgestelde doelstellingen zijn vergeleken met de relevante referentiewaarden die zijn uiteengezet in het operationeel netwerkplan en die beschikbaar waren op het moment dat de herziene Uniewijde prestatiedoelstellingen voor RP3 werden vastgesteld, namelijk 2 juni 2021. Bij die beoordeling werd rekening gehouden met lokale omstandigheden; ze werd aangevuld met de beoordeling van de geplande maatregelen om de veiligheidsdoelstellingen te bereiken van punt 2.1, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317.

(23)

Voor het kalenderjaar 2020 is de Uniewijde prestatiedoelstelling voor RP3 voor het prestatiekerngebied capaciteit, die oorspronkelijk was vastgesteld in Uitvoeringsbesluit (EU) 2019/903, niet herzien bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/891 omdat de termijn voor de toepassing van die doelstelling was verstreken en de uitvoering ervan dus definitief was geworden, waardoor er geen mogelijkheid was om ze retroactief aan te passen. De lidstaten werd dan ook niet verzocht om, in de ontwerpprestatieplannen die uiterlijk 1 oktober 2021 moesten worden ingediend, hun lokale prestatiedoelstellingen voor het kalenderjaar 2020 voor het prestatiekerngebied capaciteit te herzien. Derhalve werd de verenigbaarheid van de lokale capaciteitsprestatiedoelstellingen met de overeenkomstige Uniewijde prestatiedoelstellingen beoordeeld voor de kalenderjaren 2021, 2022, 2023 en 2024.

(24)

De door Spanje voor RP3 voorgestelde ontwerpdoelstellingen voor en-routecapaciteit, uitgedrukt in minuten ATFM-vertraging per vlucht, en de overeenkomstige referentiewaarden in het operationeel netwerkplan:

(25)

De Commissie merkt op dat de door Spanje voorgestelde ontwerpcapaciteitsdoelstellingen gelijk zijn aan de overeenkomstige nationale referentiewaarden voor elk kalenderjaar van 2021 tot en met 2024.

(26)

Met betrekking tot punt 2.1, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 merkt de Commissie op dat Spanje in het ontwerpprestatieplan een reeks maatregelen heeft gepresenteerd om de lokale en-routecapaciteitsdoelstellingen te halen. Die maatregelen omvatten een uitgebreide modernisering van het systeem voor luchtverkeersbeheer, een toename van de sectorcapaciteit, optimalisering van de aankomsten, aanwerving van luchtverkeersleiders ter vervanging van personeel dat met pensioen gaat en een efficiëntere inroostering van de luchtverkeersleiders.

(27)

Op basis van de bevindingen in de overwegingen 25 en 26 moeten de ontwerpdoelstellingen in het ontwerpprestatieplan van Spanje worden beoordeeld als verenigbaar met de Uniewijde prestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied capaciteit.

(28)

Voor luchthavens die overeenkomstig artikel 1, leden 3 en 4, van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 binnen de werkingssfeer van die verordening vallen, heeft de Commissie haar beoordeling van de ontwerpdoelstellingen voor en-routecapaciteit aangevuld met de beoordeling van de ontwerpcapaciteitsdoelstellingen voor terminalluchtvaartnavigatiediensten, overeenkomstig punt 2.1, b), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. Die ontwerpdoelstellingen bleken geen aanleiding te geven tot bezorgdheid ten aanzien van Spanje.

(29)

Wat het prestatiekerngebied kostenefficiëntie betreft, is de verenigbaarheid van de door Spanje ingediende doelstellingen inzake de bepaalde eenheidskosten voor en-routeluchtvaartnavigatiediensten beoordeeld op basis van de criteria van punt 1.4, a), b) en c), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. Die criteria bestaan uit de tendens van de bepaalde eenheidskosten in de loop van RP3, de langetermijntendens van de bepaalde eenheidskosten in de loop van RP2 en RP3 (2015-2024) en de basiswaarde voor de bepaalde eenheidskosten op het niveau van de heffingszone in vergelijking met de gemiddelde waarde van de heffingszones waarin het operationeel en economisch klimaat voor de verleners van luchtvaartnavigatiediensten vergelijkbaar is.

(30)

Bij de beoordeling van doelstellingen voor en-routekostenefficiëntie werd rekening gehouden met lokale omstandigheden. De beoordeling werd aangevuld met de evaluatie van de belangrijkste factoren en parameters die aan die doelstellingen ten grondslag liggen, zoals gespecificeerd in punt 2.1, d), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317.

(31)

De door Spanje voorgestelde ontwerpdoelstellingen inzake en-routekostenefficiëntie voor de heffingszones “Spaanse vasteland” en “Canarische Eilanden” voor RP3:

(32)

Wat betreft het criterium dat is vastgesteld in punt 1.4, a), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, merkt de Commissie op dat in Spanje de tendens van de bepaalde en-route-eenheidskosten in de loop van RP3 op het niveau van de heffingszones Spaans vasteland (—1,9 %) en Canarische Eilanden (+ 0,7 %), beter is dan de Uniewijde tendens van +1,0 % in diezelfde periode.

(33)

Wat betreft het criterium dat is vastgesteld in punt 1.4, b), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, merkt de Commissie op dat in Spanje de langetermijntendens van de bepaalde en-route-eenheidskosten in de loop van RP2 en RP3 op het niveau van de heffingszones Spaans vasteland (–4,0 %) en Canarische Eilanden (—2,9 %), beter is dan de Uniewijde langetermijntendens van –1,3 % in diezelfde periode.

(34)

Wat betreft het criterium dat is vastgesteld in punt 1.4, onder c), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, merkt de Commissie op dat de gemiddelde basiswaarde van Spanje voor de bepaalde eenheidskosten van de heffingszones Spaans vasteland en Canarische Eilanden van 52,11 EUR, uitgedrukt in reële termen in prijzen van 2017 (EUR2017), 17,2 % lager ligt dan de gemiddelde basiswaarde van de relevante vergelijkingsgroep (62,97 EUR in EUR2017). De Commissie merkt op dat de bepaalde en-route-eenheidskosten van Spanje nog altijd onder het gemiddelde van de vergelijkingsgroep liggen gedurende de volledige looptijd van RP3. Voor 2024 wordt een verschil van —16,8 % vastgesteld.

(35)

Op basis van de bevindingen in de overwegingen 32 tot en met 34 moeten de ontwerpdoelstellingen in het ontwerpprestatieplan van Spanje worden beoordeeld als verenigbaar met de Uniewijde prestatiedoelstellingen voor het prestatiekerngebied kostenefficiëntie.

(36)

Voor luchthavens die overeenkomstig artikel 1, leden 3 en 4, van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 binnen de werkingssfeer van die verordening vallen, heeft de Commissie haar beoordeling van de ontwerpdoelstellingen inzake en-routekostenefficiëntie aangevuld met de beoordeling van de ontwerpdoelstellingen inzake de kostenefficiëntie van terminalluchtvaartnavigatiediensten, overeenkomstig punt 2.1, c), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. Die ontwerpdoelstellingen bleken geen aanleiding te geven tot bezorgdheid ten aanzien van Spanje.

(37)

Met betrekking tot de ontwerpcapaciteitsdoelstellingen heeft de Commissie haar beoordeling, overeenkomstig punt 2,1, f), van bijlage IV bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, aangevuld met een beoordeling van de in artikel 11 van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317 bedoelde ontwerpstimuleringsregelingen. In dat opzicht heeft de Commissie onderzocht of de ontwerpstimuleringsregelingen voldoen aan de inhoudelijke eisen van artikel 11, leden 1 en 3, van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317. De ontwerpstimuleringsregelingen in het ontwerpprestatieplan van Spanje bleken aanleiding te geven tot bezorgdheid.

(38)

De Commissie merkt op dat de in het ontwerpprestatieplan van Spanje voorgestelde stimuleringsregelingen voor en-routecapaciteit en terminalcapaciteit een maximaal financieel nadeel omvatten van 0,50 % van de bepaalde kosten en een maximaal financieel voordeel van 0,00 % van de bepaalde kosten.

(39)

Op basis van deskundigenadvies van het prestatiebeoordelingsorgaan betwijfelt de Commissie ten aanzien van die stimuleringsregelingen sterk of het voorgestelde maximale financiële nadeel, dat 0,50 % van de bepaalde kosten bedraagt, tastbare gevolgen zou hebben voor de aan risico’s onderhevige inkomsten, zoals vereist uit hoofde van artikel 11, lid 3, punt a), van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317.

(40)

In verband met de vaststelling van het definitieve prestatieplan van Spanje overeenkomstig artikel 16, punt a), van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317, moet Spanje daarom zijn stimuleringsregelingen voor het verwezenlijken van de en-route- en terminalcapaciteitsdoelstellingen herzien, zodat de maximale financiële nadelen ten gevolge van die stimuleringsregelingen worden vastgesteld op een niveau dat tastbare gevolgen heeft voor de aan risico’s onderhevige inkomsten, zoals vereist uit hoofde van artikel 11, lid 3, punt a), van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/317; de Commissie is van mening dat dit moet leiden tot een maximaal financieel nadeel van minstens 1 % van de bepaalde kosten.

(41)

Op basis van de in de overwegingen 10 tot en met 40 uiteengezette beoordeling heeft de Commissie vastgesteld dat de prestatiedoelstellingen in het door Spanje ingediende ontwerpprestatieplan verenigbaar zijn met de Uniewijde prestatiedoelstellingen.

(42)

De Commissie merkt op dat sommige lidstaten hun voornemen hebben bekendgemaakt om kostenposten in verband met de detectie van drones op luchthavens op te nemen in hun RP3-kostenbasis. Het was niet mogelijk om op basis van de elementen in de ontwerpprestatieplannen nauwkeurig vast te stellen in welke mate lidstaten die bepaalde kosten in hun RP3-kostenbasis hebben opgenomen en, indien zij dat hebben gedaan, in welke mate die kosten zijn gemaakt in verband met de verlening van luchtvaartnavigatiediensten en dus in aanmerking kunnen komen voor de prestatie- en heffingsregeling. De diensten van de Commissie hebben een ad-hocverzoek om informatie naar alle lidstaten gestuurd, en zullen de gerapporteerde kosten voor de detectie van drones op luchthavens verder onderzoeken in het kader van de controle op de verenigbaarheid van het eenheidstarief. Dit besluit laat de bevindingen en conclusies van de Commissie over de kosten voor de detectie van drones onverlet.

(43)

In antwoord op de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne, die op 24 februari 2022 begon, heeft de Unie beperkende maatregelen vastgesteld waarbij Russische luchtvaartmaatschappijen, alle in Rusland geregistreerde luchtvaartuigen en alle niet in Rusland geregistreerde luchtvaartuigen die eigendom zijn van, worden gecharterd door of anderszins onder zeggenschap staan van Russische natuurlijke of rechtspersonen, entiteiten of organen het verbod krijgen opgelegd om in de Unie te landen of op te stijgen of de Unie te overvliegen. Die maatregelen leiden tot een afname van het luchtverkeer boven het grondgebied van de Unie. De gevolgen op het niveau van de Unie zullen echter niet vergelijkbaar zijn met de afname van het luchtverkeer ten gevolge van de uitbraak van de COVID-19-pandemie in maart 2020. Het is dan ook passend de bestaande maatregelen en processen voor de toepassing van de prestatie- en heffingsregeling in RP3 te handhaven.