(1)

Door de COVID-19-pandemie zijn de rol en het belang van digitalisering in onze samenleving en economie in amper één jaar tijd ingrijpend en in snel tempo veranderd De toegenomen digitalisering van diensten heeft geleid tot een aanzienlijk grotere vraag van gebruikers en bedrijven naar middelen om online voor identificatie en authenticatie te zorgen en om informatie over identiteit, attributen of kwalificaties op een veilige manier en met een hoog niveau van gegevensbescherming digitaal uit te wisselen.

(2)

Het doel van Verordening (EU) nr. 910/2014 van het Europees Parlement en de Raad (1) (hierna de “eIDAS-verordening” genoemd) is de grensoverschrijdende erkenning van door de lidstaten voorziene elektronische identificatie (“e-ID’s”) voor toegang tot openbare diensten mogelijk te maken en een Uniemarkt voor grensoverschrijdend erkende vertrouwensdiensten tot stand te brengen met dezelfde juridische status als traditionele, gelijkwaardige processen die op papier zijn gebaseerd.

(3)

In zijn conclusies van 1-2 oktober 2020 heeft de Europese Raad de Commissie verzocht een voorstel in te dienen voor de ontwikkeling van een EU-breed kader voor beveiligde openbare elektronische identificatie, dat ook interoperabele digitale handtekeningen omvat. Dit moet mensen controle geven over hun online-identiteit en -gegevens, en toegang mogelijk maken tot openbare, particuliere en grensoverschrijdende digitale diensten.

(4)

In de mededeling van de Commissie “Digitaal kompas 2030: de Europese aanpak voor het digitale decennium” (2) is de doelstelling opgenomen dat de Unie en haar burgers tegen 2030 moeten kunnen profiteren van een brede uitrol van een betrouwbare, door de gebruiker gecontroleerde identiteit, zodat elke gebruiker zelf zijn online interactie en aanwezigheid kan beheren.

(5)

De Commissie heeft een voorstel tot wijziging van de eIDAS-verordening goedgekeurd (3). Dat voorstel behelst een Europees kader voor digitale identiteit om gebruikers zelfbepaalde persoonlijke digitale portemonnees te bieden die een veilige en gemakkelijke toegang tot verschillende openbare en particuliere diensten mogelijk maken, met volledige controle door de gebruikers. Daarnaast creëert het een nieuwe gekwalificeerde vertrouwensdienst voor de attestering van attributen met betrekking tot identiteitsgerelateerde informatie, zoals adressen, leeftijd, gender, burgerlijke staat, gezinssamenstelling, nationaliteit, onderwijs- en beroepskwalificaties en -titels, licenties, andere vergunningen en betalingsgegevens, die grensoverschrijdend kunnen worden aangeboden, gedeeld en uitgewisseld, met volledige beveiliging en gegevensbescherming en met rechtsgevolgen over de grenzen heen.

(6)

Aangezien de digitalisering steeds sneller plaatsvindt, hebben de lidstaten al nationale elektronische-identiteitssystemen ingevoerd of zijn zij die aan het ontwikkelen, met inbegrip van digitale portemonnees en nationale vertrouwenskaders voor de integratie van attributen en credentialen. Andere oplossingen worden momenteel voorbereid of al ingezet door exploitanten uit de particuliere sector.

(7)

De ontwikkeling van uiteenlopende nationale oplossingen leidt tot versnippering en ontneemt mensen en bedrijven de voordelen van de eengemaakte markt, aangezien zij geen veilige, gemakkelijke en eenvormige identificatiesystemen in de hele Unie kunnen gebruiken om toegang te krijgen tot openbare en particuliere diensten.

(8)

Om het concurrentievermogen van Europese bedrijven te ondersteunen, moeten aanbieders van onlinediensten kunnen vertrouwen op digitale-identiteitsoplossingen die worden erkend in de hele Unie, ongeacht de lidstaat waaruit deze afkomstig zijn, zodat zij kunnen profiteren van een geharmoniseerde Europese benadering inzake vertrouwen, veiligheid en interoperabiliteit. Zowel gebruikers als aanbieders van diensten moeten in de hele Unie kunnen profiteren van elektronische attesteringen van attributen met dezelfde juridische waarde.

(9)

Teneinde versnippering en belemmeringen als gevolg van uiteenlopende normen te voorkomen en te zorgen voor een gecoördineerd proces dat de uitvoering van het toekomstige Europese kader voor digitale identiteit niet in gevaar brengt, moet er een proces worden ingevoerd voor nauwe en gestructureerde samenwerking tussen de Commissie, de lidstaten en de particuliere sector.

(10)

Om deze doelstelling sneller te bereiken, moeten de lidstaten nauwer samenwerken en een toolbox inzake een Europees kader voor digitale identiteit vaststellen. De toolbox moet leiden tot een technisch architectuur- en referentiekader en tot een reeks gemeenschappelijke normen en technische referenties, alsmede tot beste praktijken en richtsnoeren als basis voor de uitvoering van het Europees kader voor digitale identiteit. Om te zorgen voor een geharmoniseerde aanpak van elektronische identiteit die aansluit op de verwachtingen van burgers en bedrijven, met inbegrip van personen met een handicap, moet de samenwerking onmiddellijk en tegelijkertijd met het wetgevingsproces beginnen, waarbij dat proces en de resultaten ervan volledig in acht moeten worden genomen.

(11)

Deze aanbeveling voorziet in een gestructureerd proces van samenwerking tussen de lidstaten, de Commissie en, in voorkomend geval, exploitanten uit de particuliere sector om de toolbox te ontwikkelen.

(12)

De toolbox moet vier horizontale dimensies bestrijken, namelijk het aanbieden en uitwisselen van identificerende attributen, de functionaliteit en beveiliging van de Europese portemonnees voor digitale identiteit alsmede het gebruik van de Europese portemonnee voor digitale identiteit, met inbegrip van identiteitsmatching, en governance. De toolbox moet voldoen aan de vereisten van het voorstel inzake een Europees kader voor digitale identiteit en moet zo nodig worden bijgewerkt op basis van het resultaat van het wetgevingsproces.

(13)

Samenwerking tussen de lidstaten is noodzakelijk voor de uitwisseling van beste praktijken en de ontwikkeling van richtsnoeren op gebieden waar harmonisatie niet vereist is, maar onderlinge afstemming van de praktijken de uitvoering van het Europees kader voor digitale identiteit door de lidstaten zou ondersteunen.

(14)

De eIDAS-deskundigengroep zal ermee belast worden te fungeren als belangrijkste gesprekspartner voor de uitvoering van deze aanbeveling.

(15)

Op andere gebieden zijn reeds catalogi van attributen en regelingen voor de attestering van attributen opgesteld, zoals het technische systeem betreffende het eenmaligheidsbeginsel in het kader van de verordening tot oprichting van één digitale toegangspoort of andere initiatieven voor de uitwisseling van gegevens op Europees niveau. Er moet worden overwogen aan te sluiten op die werkzaamheden of deze te hergebruiken om interoperabiliteit te waarborgen, mede gelet op de beginselen van het Europese interoperabiliteitskader.

(16)

Bestaande internationale en Europese normen en technische specificaties moeten voor zover passend worden hergebruikt, en er moeten referentieproefprojecten en testtoepassingen van het kader inzake Europese digitale portemonnees en aanverwante componenten worden uitgevoerd om de toepassing, invoering en interoperabiliteit te vergemakkelijken,

1)

2)

1)

2)

3)

4)

1)

2)

3)