(1)

Σε έναν μόλις χρόνο, η πανδημία COVID-19 άλλαξε ριζικά τον ρόλο και τη σημασία της ψηφιοποίησης στις κοινωνίες και τις οικονομίες μας, και επιτάχυνε τον ρυθμό της. Ως απάντηση στην αυξημένη ψηφιοποίηση των υπηρεσιών, αυξήθηκε ριζικά η ζήτηση από τους χρήστες/τις χρήστριες και τις επιχειρήσεις για μέσα επιγραμμικής ταυτοποίησης και επαλήθευσης ταυτότητας, καθώς και για την ψηφιακή ανταλλαγή πληροφοριών σχετικών με την ταυτότητα, τα ιδιοχαρακτηριστικά ή τα προσόντα, με ασφαλή τρόπο και με υψηλό επίπεδο προστασίας των δεδομένων.

(2)

Στόχος του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 910/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1) («κανονισμός eIDAS») είναι να καταστεί δυνατή η διασυνοριακή αναγνώριση της κρατικής ηλεκτρονικής ταυτοποίησης («eID») για την πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες και να δημιουργηθεί μια ενωσιακή αγορά υπηρεσιών εμπιστοσύνης που θα αναγνωρίζονται διασυνοριακά με το ίδιο νομικό καθεστώς που αυτό των παραδοσιακών ισοδύναμων έγχαρτων διαδικασιών.

(3)

Στα συμπεράσματά του της 1-2 Οκτωβρίου 2020, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για την ανάπτυξη ενός πανευρωπαϊκού πλαισίου για την ασφαλή δημόσια ηλεκτρονική ταυτοποίηση, συμπεριλαμβανομένων διαλειτουργικών ψηφιακών υπογραφών, ώστε να παρέχεται στα άτομα ο έλεγχος επί της επιγραμμικής τους ταυτότητας και των επιγραμμικών δεδομένων τους, καθώς και για να καταστεί δυνατή η πρόσβαση σε δημόσιες, ιδιωτικές και διασυνοριακές ψηφιακές υπηρεσίες.

(4)

Η ανακοίνωση της Επιτροπής «Ψηφιακή Πυξίδα 2030: Ο ευρωπαϊκός τρόπος για την ψηφιακή δεκαετία» (2) θέτει ως στόχο, έως το 2030, η Ένωση και οι πολίτες της να μπορούν να επωφελούνται από την ευρεία ανάπτυξη μιας ταυτότητας αξιόπιστης, ελεγχόμενης από τους χρήστες και τις χρήστριες, η οποία θα επιτρέπει σε κάθε χρήστη και σε κάθε χρήστρια να ελέγχει τις επιγραμμικές συναλλαγές και την επιγραμμική παρουσία του/της.

(5)

Η Επιτροπή ενέκρινε σήμερα πρόταση τροποποίησης του κανονισμού eIDAS (3). Προτείνει ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ψηφιακή ταυτότητα που θα προσφέρει στους χρήστες και στις χρήστριες προσωπικά ψηφιακά πορτοφόλια που θα καθορίζονται από τους ίδιους και τις ίδιες, στοιχείο το οποίο θα επιτρέπει την ασφαλή και εύκολη πρόσβαση σε διάφορες υπηρεσίες, δημόσιες και ιδιωτικές, υπό τον πλήρη έλεγχο των χρηστών και των χρηστριών. Επιπλέον, δημιουργεί μια νέα αναγνωρισμένη υπηρεσία εμπιστοσύνης για τη βεβαίωση ιδιοχαρακτηριστικών που αφορούν πληροφορίες σχετικές με την ταυτότητα, όπως διευθύνσεις, ηλικία, φύλο, προσωπική κατάσταση, οικογενειακή σύνθεση, ιθαγένεια, εκπαιδευτικά και επαγγελματικά προσόντα και τίτλους, άδειες, άλλες εγκρίσεις και δεδομένα πληρωμών, που μπορούν να προσφέρονται, να κοινοποιούνται και να ανταλλάσσονται διασυνοριακά, με πλήρη ασφάλεια, προστασία των δεδομένων και με διασυνοριακή νομική ισχύ.

(6)

Δεδομένης της επιτάχυνσης της ψηφιοποίησης, τα κράτη μέλη έχουν αναπτύξει ή αναπτύσσουν εθνικά συστήματα ηλεκτρονικής ταυτότητας, συμπεριλαμβανομένων ψηφιακών πορτοφολιών και εθνικών πλαισίων εμπιστοσύνης για την ενσωμάτωση ιδιοχαρακτηριστικών και διαπιστευτηρίων. Άλλες λύσεις βρίσκονται στο στάδιο της προετοιμασίας ή αναπτύσσονται από φορείς του ιδιωτικού τομέα.

(7)

Η ανάπτυξη αποκλινουσών εθνικών λύσεων δημιουργεί κατακερματισμό και στερεί τους πολίτες και τις επιχειρήσεις από τα οφέλη της ενιαίας αγοράς, καθώς δεν μπορούν να χρησιμοποιούν ασφαλή, βολικά και ομοιόμορφα συστήματα ταυτοποίησης σε ολόκληρη την Ένωση για την πρόσβαση τόσο σε δημόσιες όσο και σε ιδιωτικές υπηρεσίες.

(8)

Για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, οι πάροχοι επιγραμμικών υπηρεσιών θα πρέπει να μπορούν να βασίζονται σε λύσεις ψηφιακής ταυτότητας που αναγνωρίζονται σε ολόκληρη την Ένωση, ανεξάρτητα από το κράτος μέλος στο οποίο έχουν εκδοθεί, και να επωφελούνται έτσι από μια εναρμονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση όσον αφορά την εμπιστοσύνη, την ασφάλεια και τη διαλειτουργικότητα. Τόσο οι χρήστες και οι χρήστριες όσο και οι πάροχοι υπηρεσιών θα πρέπει να μπορούν να επωφελούνται από την ίδια νομική αξία που παρέχεται στις ηλεκτρονικές βεβαιώσεις ιδιοχαρακτηριστικών που ισχύουν σε ολόκληρη την Ένωση.

(9)

Για να αποφευχθεί ο κατακερματισμός και οι φραγμοί λόγω των αποκλινουσών προτύπων και για να διασφαλιστεί μια συντονισμένη διαδικασία που θα αποτρέψει την υπονόμευση της εφαρμογής του μελλοντικού ευρωπαϊκού πλαισίου για την ψηφιακή ταυτότητα, πρέπει να υπάρξει μια διαδικασία στενής και διαρθρωμένης συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής, των κρατών μελών και του ιδιωτικού τομέα.

(10)

Για να επιταχυνθεί η πορεία προς την επίτευξη αυτού του στόχου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εντείνουν τη συνεργασία τους και να προσδιορίσουν μια εργαλειοθήκη για ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ψηφιακή ταυτότητα. Η εργαλειοθήκη θα πρέπει να οδηγήσει σε μια τεχνική αρχιτεκτονική και σε ένα πλαίσιο αναφοράς, σε ένα σύνολο κοινών προτύπων και τεχνικών αναφορών, καθώς και σε βέλτιστες πρακτικές και κατευθυντήριες γραμμές ως βάση για την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πλαισίου για την ψηφιακή ταυτότητα. Για να εξασφαλιστεί εναρμονισμένη προσέγγιση για την ηλεκτρονική ταυτότητα σύμφωνα με τις προσδοκίες των πολιτών και των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, η συνεργασία θα πρέπει να αρχίσει αμέσως εν παραλλήλω και με πλήρη σεβασμό της νομοθετικής διαδικασίας και σύμφωνα με τα αποτελέσματά της.

(11)

Η παρούσα σύσταση θεσπίζει μια διαρθρωμένη διαδικασία συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, της Επιτροπής και, κατά περίπτωση, φορέων του ιδιωτικού τομέα για την ανάπτυξη της εργαλειοθήκης.

(12)

Η εργαλειοθήκη θα πρέπει να καλύπτει τέσσερις εγκάρσιες διαστάσεις, και συγκεκριμένα την παροχή και ανταλλαγή ιδιοχαρακτηριστικών ταυτότητας, τη λειτουργικότητα και την ασφάλεια των ευρωπαϊκών πορτοφολιών ψηφιακής ταυτότητας, τη χρήση του ευρωπαϊκού πορτοφολιού ψηφιακής ταυτότητας, συμπεριλαμβανομένης της αντιστοίχισης ταυτότητας, και τη διακυβέρνηση. Η εργαλειοθήκη θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που ορίζονται στην πρόταση για ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ψηφιακή ταυτότητα. Θα πρέπει να επικαιροποιείται ανάλογα με τις ανάγκες μετά την έκβαση της νομοθετικής διαδικασίας.

(13)

Η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών είναι απαραίτητη για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών σε τομείς στους οποίους η εναρμόνιση δεν είναι μεν απαιτούμενη αλλά η ευθυγράμμιση των πρακτικών θα στηρίξει την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πλαισίου για την ψηφιακή ταυτότητα από τα κράτη μέλη.

(14)

Η ομάδα εμπειρογνωμόνων eIDAS επιφορτίζεται ως κύριος συνομιλητής για τους σκοπούς της εφαρμογής της παρούσας σύστασης.

(15)

Κατάλογοι ιδιοχαρακτηριστικών και συστήματα βεβαίωσης των ιδιοχαρακτηριστικών έχουν ήδη καταρτιστεί σε άλλους τομείς, όπως για το τεχνικό σύστημα «μόνον άπαξ» του κανονισμού για την ενιαία ψηφιακή πύλη ή σε άλλες πρωτοβουλίες ανταλλαγής δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο ευθυγράμμισης με τις εν λόγω εργασίες και επαναχρησιμοποίησής τους προκειμένου να διασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα, λαμβανομένων επίσης υπόψη των αρχών του ευρωπαϊκού πλαισίου διαλειτουργικότητας.

(16)

Τα υφιστάμενα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα και οι αντίστοιχες τεχνικές προδιαγραφές θα πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται, κατά περίπτωση, και θα πρέπει να εκτελούνται πιλοτικά έργα αναφοράς και δοκιμαστικές εφαρμογές του ευρωπαϊκού πλαισίου για την ψηφιακή ταυτότητα και των σχετικών συστατικών στοιχείων ώστε να διευκολυνθεί η εγκατάσταση, η υιοθέτηση και η διαλειτουργικότητα,

1)

2)

1)

2)

3)

4)

1)

2)

3)