19.9.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 249/16

(1)

Permezz ta’ ittra tal-5 ta’ Novembru 2012, (1) u wara diskussjonijiet qabel in-notifika, l-Awtorità rċeviet talba mill-Gvern Norveġiż biex tadotta deċiżjoni li tistabbilixxi l-applikabbiltà tal-Artikolu 30(1) tad-Direttiva 2004/17/KE għal attivitajiet taż-żejt mhux maħdum fuq il-Blata Kontinentali Norveġiża (“l-NCS”). F’ittra datata l-25 ta’ Jannar 2013, l-Awtorità talbet lill-Gvern Norveġiż biex jissottometti informazzjoni addizzjonali. (2) Il-Gvern Norveġiż bagħat ir-risposta tiegħu lill-Awtorità f’ittra datata l-15 ta’ Frar 2013. (3) In-notifika u r-risposta mill-Gvern Norveġiż ġew diskussi f’konferenza telefonika fl-4 ta’ Marzu 2013. (4) Permezz ta’ ittri mingħand l-Awtorità fit-22 ta’ Marzu 2013, il-Kumitat tal-Akkwisti Pubbliċi tal-EFTA ġie kkonsultat u mitlub jagħti l-fehma tiegħu bi proċedura bil-miktub. (5) Wara l-għadd tal-voti mill-membri tiegħu, il-Kumitat tal-Akkwisti Pubbliċi tal-EFTA ta opinjoni pożittiva dwar l-abbozz ta’ deċiżjoni tal-Awtorità fis-16 ta’ April 2013. (6)

(2)

It-talba mill-Gvern Norveġiż tikkonċerna l-esplorazzjoni u l-produzzjoni ta’ żejt mhux maħdum u gass naturali fuq l-NCS, inkluż l-iżvilupp (jiġifieri, il-bini ta’ infrastruttura xierqa għall-produzzjoni futura, bħal pjattaformi għall-produzzjoni, pipelines, terminals, eċċ). Il-Gvern Norveġiż fit-talba tiegħu, iddeskriva tliet attivitajiet:

(3)

L-għan tal-Artikolu 30(1) tad-Direttiva 2004/17/KE huwa li jippermetti eżenzjoni għar-rekwiżiti tar-regoli dwar l-akkwist pubbliku f’sitwazzjoni fejn il-parteċipanti f’suq joperaw b’mod kompetittiv. L-Artikolu 30(1) tad-Direttiva jipprovdi li:

“Kuntratti maħsuba biex jgħinu biex attività msemmija fl-Artikoli 3 sa 7 titwettaq ma għandhomx ikunu suġġetti għal din id-Direttiva jekk, fl-Istat Membru li fih titwettaq, l-attività hija esposta direttament għal kompetizzjoni fuq swieq li għalihom l-aċċess mhuwiex ristrett.”

(4)

L-Artikolu 30(1) tad-Direttiva jistabbilixxi żewġ rekwiżiti li għandhom jintlaħqu t-tnejn qabel ma l-Awtorità tkun tista’ tadotta deċiżjoni pożittiva rigward talba għal eżenzjoni taħt l-Artikolu 30(4), waqt li jittieħed f’kunsiderazzjoni l-Artikolu 30(6) tad-Direttiva.

(5)

L-ewwel rekwiżit fl-Artikolu 30(1) tad-Direttiva 2004/17/KE huwa li l-attività għandha tkun qed isseħħ f’suq fejn l-aċċess mhuwiex ristrett. L-Artikolu 30(3) tad-Direttiva jipprovdi li “aċċess għal suq għandu jitqies li mhuwiex ristrett jekk l-Istat Membru jkun implimenta u applika d-dispożizzjonijiet tal-leġiżlazzjoni Komunitarja msemmija fl-Anness XI”. L-Anness XI tad-Direttiva jelenka diversi direttivi.

(6)

Fost id-direttivi elenkati fl-Anness XI hemm id-Direttiva 94/22/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta’ Mejju 1994 dwar il-kondizzjonijiet għall-għoti u l-użu ta’ awtorizzazzjonijiet għall-prospettar, esplorazzjoni u produzzjoni ta’ idrokarburi, (7) li ġiet inkorporata fil-liġi ŻEE fl-1995 u hija msemmija fil-punt 12 tal-Anness IV għall-Ftehim ŻEE.

(7)

Id-Direttiva 98/30/KE hija elenkata wkoll fost id-direttivi stabbiliti fl-Anness XI. Din id-Direttiva ġiet sostitwita mid-Direttiva 2003/55/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Ġunju 2003 rigward regoli komuni għas-suq intern fil-gass naturali u li tħassar id-Direttiva 98/30/KE. Din tal-aħħar ġiet inkorporata fil-liġi ŻEE fl-2005 u hija msemmija fil-punt 23 tal-Anness IV tal-Ftehim ŻEE. (8)

(8)

Għaldaqstant, l-aċċess għas-suq jista’ jitqies li ma jkunx ristrett jekk l-Istat Norveġiż ikun implimenta u applika korrettament l-Atti msemmija fil-punti 12 u 23 tal-Anness IV għall-Ftehim ŻEE, li jikkorrispondu għad-Direttiva 94/22/KE u d-Direttiva 2003/55/KE rispettivament. (9)

(9)

It-tieni rekwiżit fl-Artikolu 30(1) tad-Direttiva 2004/17/KE huwa li l-attività, fl-Istat tal-EFTA fejn issir, hija esposta direttament għall-kompetizzjoni. Il-kwistjoni ta’ jekk attività hijiex esposta direttament għall-kompetizzjoni jew le għandha tiġi deċiża fuq il-bażi ta’ “kriterji li huma f’konformita mad-dispożizzjonijiet tat-Trattat fuq kompetizzjoni, bħalma huma l-karatteristiċi tal-merkanzija jew is-servizzi konċernati, l-eżistenza ta’ merkanzija jew servizzi alternattivi, il-prezzijiet u l-preżenza attwali jew potenzali ta’ aktar minn provveditur wieħed tal-merkanzija jew servizzi msemmija”. (10)

(10)

L-eżistenza ta’ esponiment dirett għal kompetizzjoni għandha tiġi evalwata fuq il-bażi ta’ diversi indikaturi, li ebda wieħed minnhom ma huwa, per se, deċiżiv. Fir-rigward tas-swieq ikkonċernati b’din id-Deċiżjoni, is-sehem tas-suq tal-parteċipanti ewlenin f’suq partikolari jikkostitwixxi kriterju wieħed li għandu jittieħed f’kunsiderazzjoni. Kriterju ieħor huwa l-livell ta’ konċentrazzjoni f’dawk is-swieq. (11) L-esponiment dirett għal kompetizzjoni huwa vvalutat abbażi ta’ kriterji oġġettivi, filwaqt li jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi tas-settur ikkonċernat. Billi l-kundizzjonijiet ivarjaw għall-attivitajiet differenti li huma s-suġġett ta’ din id-Deċiżjoni, għandha ssir valutazzjoni separata għal kull attività jew suq rilevanti.

(11)

Din id-Deċiżjoni qiegħda tingħata biss għall-finijiet ta’ eżenzjoni skont l-Artikolu 30 tad-Direttiva 2004/17/KE u hija mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tar-regoli dwar il-kompetizzjoni.

(12)

L-Att Norveġiż dwar iż-Żejt Mhux Maħdum (12) jipprovdi l-bażi legali sottostanti għas-sistema ta’ liċenzjar għall-attivitajiet taż-żejt mhux maħdum fuq l-NCS. L-Att dwar iż-Żejt Mhux Maħdum u r-Regolamenti dwar iż-Żejt Mhux Maħdum jirregolaw l-għoti tal-liċenzji għall-esplorazzjoni u l-produzzjoni taż-żejt mhux maħdum u l-gass naturali fuq l-NCS. Il-Ministeru Norveġiż taż-Żejt Mhux Maħdum u l-Enerġija jħabbar il-blokok li għalihom il-kumpaniji jistgħu jissottomettu applikazzjoni għal liċenzja. Ir-Re Norveġiż fil-Kunsill jagħti l-liċenzja ta’ produzzjoni. L-għoti ta’ liċenzja ta’ produzzjoni jsir fuq il-bażi ta’ kriterji fattwali u oġġettivi. (13) Normalment, liċenzja ta’ produzzjoni tingħata lil grupp ta’ kumpaniji, li kumpanija waħda minnhom tinħatar bħala l-operatur responsabbli għall-ġestjoni ta’ kuljum tal-liċenzja.

(13)

Fin-Norveġja, hemm żewġ tipi ta’ sensiela ta’ għoti ta’ liċenzji: (i) is-sensiela ta’ għoti ta’ liċenzji li jkopru oqsma immaturi fuq l-NCS (sensiela ta’ għoti ta’ liċenzji nnumerati); u (ii) l-Għotjiet f’Żoni Predefiniti (sensieli ta’ APA) li jkopru l-oqsma maturi. Iż-żewġ tipi ta’ sensieli ta’ għoti ta’ liċenzji huma l-istess, minbarra l-mod kif huma mibdija. Is-sensieli tal-għoti ta’ liċenzjar tal-APA jsiru kull sena u jkopru l-erja fuq l-NCS li hija kkunsidrata li tkun matura (jiġifieri, meta l-ġeoloġija tkun magħrufa sew). (14) Is-sensiela tal-għoti tal-liċenzji nnumerati (bħala medja) mwettqa kull tieni sena li tkopri oqsma immaturi (jiġifieri, fejn il-ġeoloġija hija ftit li xejn magħrufa). (15) Is-sensieli ta’ għoti ta’ liċenzji nnumerati huma mibdija mill-Ministeru Norveġiż għaż-Żejt Mhux Maħdum u l-Enerġija li jistieden lill-kumpaniji attivi fuq l-NCS biex jinnominaw żoni (blokki) li jixtiequ jiġu inklużi fis-sensiela li jmiss ta’ għoti ta’ liċenzji. Il-kundizzjonijiet legali (liġijiet, regolamenti, dokumenti liċenzjar) li jirregolaw iż-żewġ tipi ta’ sensieli ta’ għoti ta’ liċenzji huma eżattament l-istess. Il-Gvern Norveġiż informa lill-Awtorità li l-attivitajiet ta’ esplorazzjoni mwettqa taħt iż-żewġ tipi ta’ sensieli ta’ għoti ta’ liċenzji huma l-istess ukoll.

(14)

Fis-sensieli tal-għoti tal-liċenzji, kumpaniji kkwalifikati taż-żejt japplikaw għal liċenzji ta’ produzzjoni, jiġifieri, id-dritt esklussiv li jiġu mwettqa attivitajiet taż-żejt mhux maħdum fuq l-NCS. Kif definit fit-Taqsima 1-6 c) tal-Att Norveġiż dwar iż-Żejt Mhux Maħdum, l-attivitajiet taż-żejt mhux maħdum jinkludu “l-attivitajiet kollha assoċjati mad-depożiti taż-żejt mhux maħdum taħt il-baħar, inklużi l-esplorazzjoni, it-tħaffir għall-esplorazzjoni, il-produzzjoni, it-trasport, l-utilizzazzjoni u d-dekommissjonar, inkluż l-ippjanar ta’ tali attivitajiet, iżda madankollu ma jinkludux it-trasport taż-żejt mhux maħdum fi kwantitajiet kbar bil-vapur”. Konsegwentement, fis-sensiela ta’ għoti ta’ liċenzji, il-kumpaniji japplikaw għad-dritt esklussiv biex jesploraw u jipproduċu kull żejt mhux maħdum u gass naturali li jistgħu jinstabu fiż-żona koperta mil-liċenzja tal-produzzjoni.

(15)

Meta jinstab żejt mhux maħdum u/jew gass naturali, il-liċenzjati, jekk dawn jiddeċiedu li jiżviluppaw iż-żona, huma obbligati li jissottomettu Pjan għall-Iżvilupp u l-Operazzjoni (“PDO”) taż-żona lill-Ministru Norveġiż taż-Żejt Mhux Maħdum u l-Enerġija għall-approvazzjoni. (16) L-approvazzjoni tal-PDO tagħti lid-detenturi tal-liċenzja d-dritt esklussiv biex jibdew l-iżvilupp u, sussegwentement, il-produzzjoni. Iż-żejt mhux maħdum li jiġi prodott isir il-proprjetà tad-detentur individwali tal-liċenzja.

(16)

Il-kumpaniji li huma detenturi ta’ liċenzja fuq l-NCS ivarjaw minn kumpaniji internazzjonali kbar taż-żejt sa kumpaniji taż-żejt żgħar ħafna, li ħafna minnhom kienu operaturi ġodda fl-NCS matul madwar l-aħħar 10 snin.

(17)

It-tabelli ta’ hawn taħt huma sottomessi mill-Gvern Norveġiż u juru attivitajiet fuq l-NCS f’termini ta’ liċenzji ta’ produzzjoni ġodda mogħtija, erja mogħtija u numru ta’ kumpaniji fuq l-NCS. (17)

Liċenzji ġodda mogħtija:

Erja mogħtija:

Numru ta’ kumpaniji fuq l-NCS:

(18)

It-talba tal-Gvern Norveġiż għal eżenzjoni taħt l-Artikolu 30 tad-Direttiva 2004/17/KE tkopri tliet attivitajiet separati fuq l-NCS: (a) l-esplorazzjoni taż-żejt mhux maħdum u gass naturali; (b) il-produzzjoni taż-żejt mhux maħdum; u (c) il-produzzjoni tal-gass naturali. L-Awtorità eżaminat it-tliet attivitajiet separatament. (18)

(19)

“Produzzjoni” għall-finijiet ta’ din id-Deċiżjoni se titqies li tinkludi “żvilupp” (jiġifieri, l-istabbiliment ta’ infrastruttura xierqa għall-produzzjoni, bħal pjattaformi taż-żejt, pipelines, terminals, eċċ). It-trasport ta’ gass naturali mill-NCS għas-suq permezz tan-netwerk tal-pipelines upstream mhux parti minn din id-Deċiżjoni.

(20)

Id-Direttiva 94/22/KE (id-Direttiva tal-Liċenzjar) ġiet inkorporata fil-punt 12 tal-Anness IV fil-Ftehim ŻEE permezz ta’ Deċiżjoni tal-Kumitat Konġunt Nru 19/1995 li daħlet fis-seħħ fl-1 ta’ Settembru 1995.

(21)

Il-Gvern Norveġiż innotifika lill-Awtorità dwar it-traspożizzjoni tiegħu ta’ din id-Direttiva fit-18 ta’ Marzu 1996. Saret valutazzjoni ta’ konformità mill-Awtorità u, wara dan, in-Norveġja għamlet numru ta’ modifiki fil-leġiżlazzjoni tagħha. Wara li dawn il-modifiki ġew imwettqa, l-Awtorità kienet tal-fehma li n-Norveġja kienet implimentat id-Direttiva tal-Liċenzjar kif xieraq.

(22)

Id-Direttiva 2003/55/KE (id-Direttiva tal-Gass) ġiet inkorporata fil-Ftehim ŻEE fil-punt 23 mid-Deċiżjoni tal-Kumitat Konġunt Nru 146/2005/KE fit-2 ta’ Diċembru 2005. Id-Direttiva daħlet fis-seħħ għall-Istati ŻEE tal-EFTA fl-1 ta’ Ġunju 2007.

(23)

Il-Gvern Norveġiż innotifika l-implimentazzjoni parzjali tad-Direttiva tal-Gass fl-4 ta’ Ġunju 2007 u l-implimentazzjoni sħiħa fid-19 ta’ Frar 2008. Saret ukoll valutazzjoni tal-konformità mill-Awtorità għal din id-Direttiva. Wara numru ta’ modifiki fil-leġiżlazzjoni nazzjonali Norveġiża, l-Awtorità kienet tal-fehma li n-Norveġja kienet implimentat id-Direttiva tal-Gass kif xieraq.

(24)

Fid-dawl tal-informazzjoni ppreżentata f’din it-Taqsima, u għall-finijiet preżenti, jidher li l-Istat Norveġiż implimenta u applika korrettament l-Atti msemmija fil-punti 12 u 23 tal-Anness IV għall-Ftehim ŻEE, li jikkorrispondu għad-Direttiva 94/22/KE u d-Direttiva 2003/55/KE rispettivament.

(25)

Konsegwentement, u skont l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 30(3) tad-Direttiva 2004/17/KE, l-aċċess għas-suq għandu jitqies li mhuwiex ristrett fit-territorju tan-Norveġja, inkluż l-NCS.

(26)

Kif spjegat hawn fuq, l-Awtorità hija tal-fehma li huwa neċessarju li jiġi eżaminat jekk is-setturi kkonċernati humiex direttament esposti għal kompetizzjoni. Għal dan il-għan, hija eżaminat l-evidenza pprovduta mill-Gvern Norveġiż u ssupplimentata b’evidenza disponibbli fl-isfera pubblika fejn meħtieġ.

(27)

L-esplorazzjoni taż-żejt mhux maħdum u l-gass naturali tikkonsisti fis-sejba ta’ riżervi ġodda ta’ riżorsi ta’ idrokarburi. Il-produzzjoni tinkludi kemm il-bini ta’ infrastrutturi adegwati għall-produzzjoni kif ukoll l-isfruttament tar-riżorsi. L-esplorazzjoni taż-żejt mhux maħdum u tal-gass naturali tikkostitwixxi suq wieħed tal-prodotti rilevanti separat mis-swieq għall-produzzjoni taż-żejt mhux maħdum u l-gass naturali. Din id-definizzjoni hija bbażata fuq il-fatt li mhuwiex possibbli mill-bidu nett li jiġi ddeterminat jekk l-esplorazzjoni hix se tirriżulta f'xi skoperta ta’ żejt mhux maħdum jew gass naturali. Il-Gvern Norveġiż ikkonferma li dan japplika kemm għas-sensieli tal-għoti tal-liċenzji nnumerati u s-sensieli tal-għoti ta’ liċenzji tal-APA. Din id-definizzjoni tas-suq hija konformi wkoll mal-prattika tal-Kummissjoni Ewropea. (19)

(28)

L-esplorazzjoni ta’ żoni immaturi u maturi hija mwettqa mill-istess tip ta’ kumpaniji u l-attivitajiet jiddependu fuq l-istess tip ta’ teknoloġija (jiġifieri, irrispettivament mit-tip ta’ sensiela tal-għoti tal-liċenzji). Anki jekk il-ġeoloġija hija magħrufa aħjar fis-sensiela tal-għoti tal-liċenzji tal-APA, il-kumpaniji taż-żejt ma għandhom ebda għarfien eżatt dwar l-eżistenza taż-żejt mhux maħdum, jew jekk skoperta possibbli jistax ikun fiha żejt jew gass jew it-tnejn li huma. Għalhekk l-Awtorità ssib li s-suq rilevanti huwa l-esplorazzjoni taż-żejt mhux maħdum u l-gass naturali, li jinkludi attivitajiet ta’ esplorazzjoni mwettqa kemm taħt is-sensieli tal-għoti ta’ liċenzji nnumerati kif ukoll is-sensieli tal-għoti tal-liċenzji nnumerati u s-sensieli tal-għoti tal-liċenzji tal-APA.

(29)

Il-kumpaniji involuti fl-attivitajiet ta’ esplorazzjoni ma għandhomx tendenza li jillimitaw l-attivitajiet tagħhom għal żona ġeografika partikolari. Pjuttost, ħafna mill-kumpaniji huma preżenti fuq livell globali. Il-Kummissjoni Ewropea fid-deċiżjonijiet tagħha ddikjarat b’mod konsistenti li l-ambitu ġeografiku tas-suq tal-esplorazzjoni huwa dinji. (20) Il-Gvern Norveġiż jaqbel mad-definizzjoni tas-suq ġeografiku tal-Kummissjoni. L-Awtorità ssib li s-suq ġeografiku rilevanti huwa globali.

(30)

Matul il-perjodu 2011-2013, madwar 50 kumpanija ngħataw status ta’ detentur ta’ liċenzja fil-liċenzji ta’ produzzjoni u konsegwentement jipparteċipaw fl-attivitajiet ta’ esplorazzjoni fuq l-NCS. (21)

(31)

L-ishma tas-suq tal-operaturi attivi fl-esplorazzjoni huma tipikament imkejla b’referenza għal żewġ fatturi varjabbli: riżervi ppruvati u l-produzzjoni mistennija. (22)

(32)

Ir-riżervi ppruvati taż-żejt madwar id-dinja fl-2011 ammontaw għal 1 652,6 biljun barmil u l-figura korrispondenti għall-gass naturali kienet 208.4 triljun metru kubu, jew madwar 1 310,8 biljun barmil ta’ ekwivalenti taż-żejt. (23) Fl-aħħar tal-2011, ir-riżervi ppruvati taż-żejt fin-Norveġja ammontaw għal 6,9 elf miljun barmil, li jirrappreżentaw 0,4 % tar-riżervi dinjija. (24) Ir-riżervi ppruvati tal-gass naturali fin-Norveġja fl-2011 ammontaw għal 2,1 triljun metri kubi, li jirrappreżentaw 1 % tar-riżervi dinjin. (25) Ebda waħda mill-ħames l-akbar kumpaniji attivi fuq l-NCS ma għandha sehem dinji ta’ riżervi ppruvati ta’ aktar minn 1 %. (26)

(33)

Il-Gvern Norveġiż ma għandux informazzjoni fuq l-ishma tas-suq dinjija tal-akbar ħames kumpaniji fuq l-NCS imkejla f’termini ta’ produzzjoni mistennija. Madankollu, huwa raġonevoli li wieħed jassumi li hemm korrelazzjoni diretta bejn ir-riżervi ppruvati taż-żejt mhux maħdum u l-gass naturali u l-produzzjoni futura mistennija. (27) Fid-dawl tal-informazzjoni disponibbli, l-ishma tas-suq dinjija tal-akbar kumpaniji fuq l-NCS imkejla f’termini ta’ produzzjoni mistennija mhumiex probabbli, fi kwalunkwe każ, li jwasslu għal bidla fil-valutazzjoni tal-Awtorità.

(34)

Barra minn hekk, l-Awtorità kkunsidrat informazzjoni dwar in-numru ta’ applikazzjonijiet għal sensieli ta’ għoti ta’ liċenzji fuq l-NCS u operaturi ġodda fuq l-NCS. Il-figuri li rċieva l-Gvern Norveġiż dwar l-għoti tal-liċenzji fit-tliet sensieli tal-għoti tal-liċenzji l-aktar riċenti fuq l-NCS (li saru fl-2011 – 2012) juru li n-numru ta’ applikazzjonijiet kien sa disa’ kumpaniji għal kull liċenzja mħabbra. Fil-perjodu mill-2008 sal-2012, 13-il operatur ġdid ingħataw liċenzja ta’ produzzjoni fuq l-NCS. Għalhekk, in-numru ta’ kumpaniji li ngħataw liċenzja fuq l-NCS huwa konsiderevoli. (28)

(35)

Fuq il-bażi tal-elementi ta’ hawn fuq, il-grad ta’ konċentrazzjoni fis-suq dinji għall-esplorazzjoni taż-żejt mhux maħdum u l-gass naturali għandhom ikunu kkaratterizzati bħala baxxi. Huwa probabbli li l-kumpaniji li huma attivi f’dan is-suq huma suġġetti għal pressjoni kompetittiva konsiderevoli. Ma hemm xejn li jindika li s-settur ma jkunx qed jiffunzjona b’mod immexxi mis-suq. Għalhekk, l-Awtorità tikkonkludi li s-suq għall-esplorazzjoni taż-żejt mhux maħdum u l-gass naturali huwa direttament espost għall-kompetizzjoni fis-sens tad-Direttiva 2004/17/KE.

(36)

Iż-żejt mhux maħdum huwa komodità globali u l-prezz tiegħu huwa ddeterminat mill-provvista u d-domanda fuq bażi dinjija. Skont il-prattika stabbilita tal-Kummissjoni Ewropea, (29) l-iżvilupp u l-produzzjoni taż-żejt mhux maħdum huwa suq tal-prodott separat, li l-ambitu ġeografiku tiegħu huwa dinji. Il-Gvern Norveġiż jaqbel ma’ din id-definizzjoni tas-suq. (30) L-Awtorità żżomm l-istess definizzjoni tas-suq għall-finijiet ta’ din id-Deċiżjoni.

(37)

Meta ssir skoperta ta’ żejt mhux maħdum (jew gass naturali), id-detenturi tal-liċenzji, jekk jiddeċiedu li jiżviluppaw il-qasam, huma obbligati li jissottomettu Pjan għall-Iżvilupp u l-Operazzjoni (“DPO”) tal-qasam lill-Ministeru Norveġiż għaż-Żejt Mhux Maħdum u l-Enerġija għall-approvazzjoni. L-oqsma fuq l-NCS li primarjament jipproduċu ż-żejt (31) u li ġie sottomess u approvat DPO għalihom matul l-aħħar ħames snin huma dawn li ġejjin:

(38)

Għalhekk, PDOs għall-produzzjoni taż-żejt li jkopru total ta’ 20 kumpanija ġew aċċettati fil-perjodu mill-2008 sal-2012. Barra minn hekk, PDO li tkopri tliet parteċipanti ġodda fis-suq ġiet aċċettata mill-Ministeru għaż-Żejt Mhux Maħdum u l-Enerġija fl-2010. (32)

(39)

Minbarra l-kumpaniji tal-istat Norveġiżi, il-lista turi li d-detenturi tal-liċenzja huma kumpaniji kbar taż-żejt kif ukoll kumpaniji iżgħar. Il-Gvern Norveġiż isostni li l-biċċa l-kbira tal-kumpaniji taż-żejt fuq l-NCS huma parti minn korporazzjonijiet b’portafoll tan-negozju globali diversifikat. Iż-żejt mhux maħdum prodott huwa għalhekk mibjugħ b’mod konsiderevoli lill-kumpaniji assoċjati. Madankollu, aktar minn nofs il-produzzjoni tinbiegħ fis-suq immedjat. Il-figura ta’ hawn taħt turi l-volum ta’ bejgħ ta’ żejt mhux maħdum fl-2009 mill-NCS.

Volum ta’ bejgħ taż-żejt mhux maħdum fl-2009 mill-NCS:

(40)

Il-produzzjoni totali taż-żejt madwar id-dinja kuljum fl-2011 ammontat għal 83 576 elf barmil. Fl-2011, total ta’ 2 039 elf barmil ġew prodotti kuljum fin-Norveġja. Dan ammonta għal 2,3 % tal-produzzjoni dinjija. (33)

(41)

F’termini ta’ produzzjoni ta’ żejt mhux maħdum fuq l-NCS, Statoil kellha l-akbar sehem fl-2011. Produtturi oħrajn fuq l-NCS inkludew kumpaniji internazzjonali kbar taż-żejt bħal ExxonMobil, Total, ConocoPhillips, Marathon, Shell, BP u Eni. Ebda wieħed minn dawn il-parteċipanti ma kellu sehem fis-suq dinji għall-produzzjoni taż-żejt fl-2011 ikbar minn 3 %. (34) Il-grad ta’ konċentrazzjoni fis-suq rilevanti kollu għalhekk kien baxx.

(42)

Il-Kummissjoni Ewropea fid-deċiżjonijiet tagħha skont id-Direttiva 2004/17/KE kkunsidrat li s-suq globalizzat tal-produzzjoni taż-żejt mhux maħdum huwa kkaratterizzat minn kompetizzjoni qawwija fost numru ta’ parteċipanti. (35) Ma hemm l-ebda indikazzjonijiet li dan kellu jinbidel matul l-aħħar snin.

(43)

Fid-dawl tal-elementi msemmija hawn fuq, l-Awtorità tikkonkludi li ma hemm xejn li jindika li s-settur mhux qed jaħdem b’mod immexxi mis-suq, u għalhekk, li s-suq għall-iżvilupp u l-produzzjoni taż-żejt mhux maħdum huwa espost direttament għal kompetizzjoni fis-sens tad-Direttiva 2004/17/KE.

(44)

Is-suq għall-iżvilupp, il-produzzjoni u l-bejgħ bl-ingrossa tal-gass ġie eżaminat mill-Kummissjoni Ewropea skont ir-Regolament tal-UE dwar l-Għaqdiet (36) f’numru ta’ deċiżjonijiet fejn hija qieset li hemm suq wieħed għall-provvista upstream tal-gass (li jinkludi wkoll l-iżvilupp u l-produzzjoni tal-gass) lill-klijenti fiż-ŻEE (i.e. gass prodott fil-oqsma tal-gass u mibjugħ lill-konsumaturi – inklużi l-operaturi nazzjonali stabbiliti – fiż-ŻEE). (37)

(45)

Il-gass naturali jista’ jiġi ttrasportat permezz ta’ pipelines tal-gass up-stream jew minn bastimenti fil-forma ta’ Gass Naturali Likwifikat (“LNG”). L-esportazzjoni tal-gass tan-Norveġja għall-2012 kienet ta’ madwar 112 biljun metru kubu, li 107 biljun metru kubu minnhom kien gass imwassal permezz tal-pajpijiet u 5 biljun metru kubu ntbagħat bħala LNG. (38)

(46)

Il-Gvern Norveġiż isostni li l-provvisti tal-LNG huma sostitwibbli u jikkompetu direttament mal-gass imwassal permezz tal-pajpijiet. Ladarba l-LNG jiġi rigassifikat, jista’ jidħol fil-grupp tal-pipeline tal-gass naturali minflok il-gass li huwa pprovdut permezz ta’ pipelines miż-żoni upstream. Zeebrugge fil-Belġju hija msemmija bħala eżempju: ladarba l-gass imwassal permezz tal-pajpijiet mill-NCS ikun għadda mit-terminal ta’ nżul u l-LNG jkun ġie rigassifikat fit-terminal tal-LNG f’Zeebrugge, iż-żewġ sorsi tal-gass huma kompletament sostitwibbli. Għalkemm l-infrastruttura ta’ rigassifikazzjoni mhijiex preżenti fl-Istati kollha taż-ŻEE, il-kapaċità tar-rigassifikazzjoni kibret bil-qawwi matul is-snin riċenti. Il-kapaċità tar-rigassifikazzjoni fiż-ŻEE qed toqrob 200 biljun metru kubu. Bl-espansjoni tan-netwerk tal-pipeline, l-LNG qed isir disponibbli għal numru dejjem akbar ta’ klijenti taż-ŻEE.

(47)

Il-Kummissjoni Ewropea fid-deċiżjonijiet riċenti ħalliet miftuħa l-mistoqsija dwar jekk il- gass ipprovdut LNG għandux jiġi differenzjat minn provvisti tal-gass imwassal permezz tal-pajpijiet. (39)

(48)

Għall-finijiet tad-Deċiżjoni preżenti, l-Awtorità ssib li l-mistoqsija dwar jekk għandhiex issir distinzjoni bejn il-gass imwassal permezz tal-pajpijiet u LNG tista' titħalla miftuħa wkoll.

(49)

Downstream hemm netwerks separati fis-seħħ għad-distribuzzjoni tal-gass HCV u l-gass LCV u l-utenti finali huma konnessi mal-grilja xierqa għall-provvista tagħhom. Il-gass HCV jista’ jiġi mibdul f’gass LCV u viċi versa. Il-produtturi tal-gass Norveġiżi jipprovdu gass tat-tip HCV.

(50)

Il-Gvern Norveġiż isostni li l-livell ta’ sostitwibbiltà bejn il-gass LCV u l-gass HCV għandu jimplika li dawn il-prodotti jaqgħu fl-istess suq għall-provvista tal-gass minn perspettiva upstream. Huwa sottomess ukoll li l-provvista ta’ gass LCV jagħmlu parti relattivament żgħira mill-provvista totali ta’ gass liż-ŻEE: madwar 10 %.

(51)

Għall-finijiet tad-Deċiżjoni preżenti, l-Awtorità ssib li l-mistoqsija dwar jekk għandhiex issir distinzjoni bejn il-gass HCV u l-gass LCV tista’ titħalla miftuħa.

(52)

Fir-rigward tad-definizzjoni tas-suq tal-prodotti, għall-finijiet ta’ din id-Deċiżjoni, l-Awtorità tqis li hemm suq wieħed għall-provvista upstream tal-gass (li jinkludi wkoll l-iżvilupp u l-produzzjoni tal-gass). Il-mistoqsijiet dwar jekk l-LNG jew il-gass LCV humiex inklużi fis-suq rilevanti tal-prodotti ma jaffettwawx l-eżitu ta’ din id-Deċiżjoni.

(53)

Il-Gvern Norveġiż isostni li t-tliet direttivi tas-suq tal-gass ħolqu suq tal-gass naturali liberalizzat u integrat fil-Majjistral tal-Ewropa. L-UE timmira li tintegra s-swieq b'mod sħiħ sal-2014. B’suq uniku għall-gass, il-Gvern Norveġiż huwa tal-fehma li mhuwiex rilevanti li jiġu kkunsidrati l-ishma tas-suq għall-Istati individwali taż-ŻEE. Huwa sostna li ladarba l-gass ikun laħaq il-fruntiera tas-suq intern Ewropew, dan se jgħaddi liberament għal fejn ikun meħtieġ skont is-sorsi tal-provvista u tad-domanda.

(54)

Mill-esportazzjoni tal-gass permezz tal-pajpijiet mill-NCS, madwar 70 % ġew ittrasportati lejn it-terminals riċevituri fil-Ġermanja u r-Renju Unit, u l-kumplament lejn it-terminals fil-Belġju u Franza. Il-gass li jitwassal permezz tal-pajpijiet min-Norveġja jinbiegħ permezz ta’ konnessjonijiet tal-pipeline u ftehimiet ta’ tpartit lil numru addizzjonali ta’ Stati taż-ŻEE: aktar minn 10 Stati ŻEE b’kollox. Mill-produzzjoni tal-LNG mill-NCS, madwar żewġ terzi storikament ġew mibjugħa liż-ŻEE. Dan ifisser li kważi l-gass Norveġiż kollu huwa esportat lejn iż-ŻEE.

(55)

Barra minn hekk, il-Gvern Norveġiż isostni li x-xerrejja tal-gass fiż-ŻEE għandhom numru ta’ sorsi ta’ provvista disponibbli differenti. Dawn jinkludu kemm il-gass mill-UE (tipikament id-Danimarka, il-Pajjiżi l-Baxxi, u r-Renju Unit) kif ukoll dak minn pajjiżi ġirien (tipikament ir-Russja, l-Alġerija, u l-Libja flimkien man-Norveġja) u minn pajjiżi lil hinn minnhom (pereżempju, il-pajjiżi tal-Lvant Nofsani jew in-Niġerja, fil-forma ta’ LNG).

(56)

Il-Gvern Norveġiż isostni wkoll li hubs kemm fir-Renju Unit kif ukoll fil-kontinent Ewropew qegħdin isiru dejjem aktar likwidi u l-formazzjoni tal-prezzijiet fil-hubs differenti turi li ntlaħaq livell konsiderevoli ta’ integrazzjoni.

(57)

Fir-rigward tad-definizzjoni tas-suq ġeografiku, Deċiżjonijiet preċedenti tal-Kummissjoni Ewropea taħt ir-Regolament tal-UE dwar l-Għaqdiet ikkonkludew li huwa probabbli li din tinkludi ż-ŻEE, flimkien mal-importazzjonijiet tal-gass Russi u Alġerini, iżda ħallew id-definizzjoni tas-suq ġeografiku miftuħa. Fid-deċiżjoni dwar il-fużjoni bejn Statoil u Hydro l-Kummissjoni ma kkunsidratx li kien neċessarju li tiddeċiedi jekk iż-żona ġeografika rilevanti xierqa li għandha tiġi kkunsidrata kinitx: (i) iż-ŻEE, (ii) iż-żona li tinkludi dawk il-pajjiżi taż-ŻEE li fihom jinbiegħ il-gass mill-NCS (direttament mill pipelines jew permezz ta’ tpartit) jew (iii) kull pajjiż individwali fejn il-partijiet ibigħu l-gass. (40) Irrispettivament mid-definizzjoni ġeografika kkunsidrata, dik il-konċentrazzjoni ma twassalx għal tħassib kompetittiv fis-suq għall-provvista upstream tal-gass.

(58)

Għall-finijiet tad-Deċiżjoni preżenti, u għar-raġunijiet stipulati hawn taħt, l-Awtorità ssib li mhuwiex meħtieġ li tiddeċiedi dwar l-ambitu preċiż tas-suq ġeografiku għall-gass naturali. Taħt kwalunkwe delineazzjoni raġonevoli tas-suq ġeografiku, l-Awtorità tqis li l-settur ikkonċernat huwa espost direttament għall-kompetizzjoni.

(59)

Meta ssir skoperta ta’ gass naturali (jew żejt mhux maħdum), id-detenturi ta’ liċenzja, jekk jiddeċiedu li jiżviluppaw iż-żona, huma obbligati li jissottomettu Pjan għall-Iżvilupp u l-Operazzjoni (“PDO”) taż-żona lill-Ministeru Norveġiż għaż-Żejt Mhux Maħdum u l-Enerġija għall-approvazzjoni. Iż-żoni li primarjament jipproduċu l-gass fuq l-NCS, (41) u li għalihom ġie sottomess u ġie approvat PDO fl-aħħar ftit snin, huma dawn li ġejjin:

(60)

PDOs għall-produzzjoni tal-gass li jkopru total ta’ 14-il kumpanija ġew aċċettati matul il-perjodu mil-2008 – 2012. PDOs li jkopru tliet parteċipanti ġodda ġew aċċettati fil-perjodu mill-2009 – 2011. (42) Aktar minn 25 kumpanija fuq l-NCS jesportaw il-gass lejn iż-ŻEE. (43)

(61)

Fl-2011, il-produzzjoni tal-gass fin-Norveġja ammontat għal 101,4 biljun metru kubu li jirrappreżentaw 3,1 % tal-produzzjoni dinjija. (44) Aktar minn 95 % tal-produzzjoni fuq l-NCS huma esportati lejn iż-ŻEE permezz ta’ gass li jiġi mwassal permezz tal-pajpijiet lejn sitt punti ta’ nżul f’erba’ pajjiżi (ir-Renju Unit, il-Ġermanja, il-Belġju, u Franza). (45) Madwar 1,4 biljun metru kubu (inqas minn 2 %) tal-gass prodott fuq l-NCS ġew ikkonsmati domestikament fin-Norveġja.

(62)

Hemm numru ta’ kumpaniji indipendenti li huma attivi fil-produzzjoni tal-gass fuq l-NCS. Barra minn hekk, ġew aċċettati kumpaniji ġodda bħala detenturi ta’ liċenzji. Il-ħames l-akbar kumpaniji li jipproduċu l-gass fuq l-NCS, imkejla f’termini tal-livell ta’ produzzjoni annwali, huma: Petoro, Statoil, Exxon Mobil, Total u Shell. Statoil hija l-akbar kumpanija li tipproduċi l-gass fuq l-NCS. Is-sehem ikkombinat tal-akbar tliet kumpaniji li jipproduċu l-gass mill-produzzjoni totali tal-gass fuq l-NCS ma jaqbiżx il-50 %. (46)

(63)

L-Istati Membri tal-UE jikkonsmaw madwar 500 biljun metri kubi ta’ gass fis-sena. Skont l-Eurogas, (47) fl-2011, il-provvisti tal-gass mill-Istati Membri tal-UE ammontaw għal 33 % tal-provvisti totali netti, segwit mir-Russja (24 %), in-Norveġja (19 %) (48) u l-Alġerija (9%), mogħtija kemm mill-pipeline kif ukoll bħala LNG. Sorsi oħrajn minn partijiet differenti tad-dinja kkontribwixxew il-15 % li jifdal.

(64)

Id-detenturi kollha ta’ liċenzja fuq l-NCS huma responsabbli biex ibigħu l-gass tagħhom stess. Il-kumpaniji produtturi fuq l-NCS għandhom ftehimiet għall-bejgħ tal-gass ma’ xerrejja f’numru ta’ Stati Membri tal-UE. Is-sehem fl-2011 tal-konsum totali ta’ gass li huwa pprovdut mill-gass Norveġiż f’kull wieħed mis-sitt Stati Membri tal-UE li jimportaw l-aktar gass mill-NCS kien kif ġej: (49)

(65)

Statoil hija t-tieni l-akbar fornitur tal-gass fiż-ŻEE wara Gazprom b’madwar 20 % (50) tal-konsum totali taż-ŻEE. Kif jidher mit-tabella ta’ hawn fuq, fl-Istati prinċipali taż-ŻEE li jiġi fornut lilhom gass Norveġiż, il-fornituri tal-NCS jiffaċċjaw kompetizzjoni minn fornituri li jġibu l-gass tagħhom minn żoni ġeografiċi oħrajn. Konsegwentement, ix-xerrejja fil-livell tal-bejgħ bl-ingrossa f’dawn l-Istati taż-ŻEE għandhom sorsi alternattivi ta’ provvista għall-gass mill-NCS. Dan jista’ jintwera aktar mill-istatistika miġbura mill-Eurogas (it-tabella ta’ hawn taħt), li turi li minbarra l-gass Norveġiż, l-Istati Membri tal-UE rċevew provvisti tal-gass minn produzzjoni indiġena, ir-Russja, l-Alġerija, il-Qatar u sorsi oħrajn:

PROVVISTI TAL-GASS NATURALI F’PAJJIŻI MEMBRI TAL-EUROGAS U L-UE, 2011 (51)

(66)

Meta wieħed iqis l-Istati Membri tal-UE bl-akbar sehem ta’ gass min-Norveġja, hemm sorsi alternattivi ta’ provvista. Xi wħud minn dawn l-alternattivi huma:

(67)

Ix-xerrejja fil-livell tal-bejgħ bl-ingrossa għandhom josservaw l-impenji tagħhom ta’ xiri obbligatorju taħt kuntratti rilevanti tal-bejgħ fit-tul rilevanti mal-fornituri tal-gass Norveġiżi. Ladarba dawn l-impenji huma onorati, ix-xerrejja bl-ingrossa huma liberi li jaqilbu għal sorsi alternattivi ta’ provvista, bħal gass spot imwassal permezz tal-pajpijiet, LNG spot jew jistgħu jżidu volumi meħuda taħt kuntratti fit-tul ma’ fornituri oħrajn. Kuntratti tal-bejgħ aktar riċenti għandhom tendenza li jkollhom tul ta’ żmien iqsar. Kif sottomess mill-Gvern Norveġiż, is-suq spot qed isir aktar importanti b’hubs dejjem akar likwidi kemm fir-Renju Unit kif ukoll fil-kontinent Ewropew. Barra minn hekk, fl-UE, il-kapaċità għar-rigassifikazzjoni aktar minn irdoppjat fl-aħħar ħames snin. Fl-2011, 25 % tal-importazzjonijiet netti tal-gass tal-UE twasslu permezz tal-LNG, imqassma fl-Istati Membri tal-UE li ġejjin:

PROVVISTI TA’ LNG FL-ISTATI MEMBRI TAL-EUROGAS U L-UE, 2011 (54)

(68)

Il-pressjoni kompetittiva fis-suq tal-gass naturali tiġi wkoll mill-eżistenza ta’ prodotti alternattivi għall-gass (bħal faħam jew sorsi ta’ enerġija rinnovabbli).

(69)

Il-pipelines ewlenin tal-gass kollha mill-NCS lejn il-kontinent Ewropew u lejn ir-Renju Unit huma proprjetà ta’ Gassled. (55) L-aċċess għan-netwerk tal-pipeline upstream huwa ġestit minn Gassco AS, kumpanija kompletament proprjetà tal-Istat Norveġiż. Gassco AS mhix proprjetarja ta’ ishma jew ta’ kapaċità fin-netwerk tal-pipeline upstream u taġixxi b’mod indipendenti fl-għoti ta’ aċċess għal kapaċità ħielsa. Is-sistema tat-trasport tal-gass hija newtrali għall-parteċipanti kollha li għandhom bżonn trasport tal-gass naturali. Il-kumpaniji ta’ produzzjoni u l-utenti kwalifikati għandhom dritt għall-aċċess għas-sistema fuq kundizzjonijiet mhux diskriminatorji, oġġettivi u trasparenti. L-utenti għandhom aċċess għall-kapaċità fis-sistema bbażata fuq il-ħtieġa tagħhom għat-trasport tal-gass. (56) Għalhekk, l-operaturi tal-gass attwali u ġodda fuq l-NCS jistgħu jiksbu aċċess għan-netwerk tal-pipeline upstream u jistgħu jipprovdu l-gass lill-klijenti f’kompetizzjoni ma’ operaturi oħrajn fuq l-NCS.

(70)

Fid-dawl tal-elementi msemmija hawn fuq, l-Awtorità tqis li ma hemm xejn li jindika li s-settur mhux qed jiffunzjona b’mod immexxi mis-suq, u li l-produzzjoni tal-gass naturali fuq l-NCS għalhekk hija esposta direttament għall-kompetizzjoni skont it-tifsira tad-Direttiva 2004/17/KE.

(71)

L-Awtorità tqis li l-attivitajiet li ġejjin fin-Norveġja u b’mod partikolari fuq il-Blata Kontinentali Norveġiża huma esposti direttament għal kompetizzjoni fis-sens tal-Artikolu 30(1) tad-Direttiva 2004/17/KE:

(72)

Peress li l-kundizzjoni ta’ aċċess mhux ristrett għas-suq titqies li ntlaħqet, id-Direttiva 2004/17/KE ma għandhiex tapplika meta entitajiet kontraenti jagħtu kuntratti intiżi biex jippermettu s-servizzi elenkati fil-punti (a), (b) u (c) tal-paragrafi 2 u 71 ta’ din id-Deċiżjoni li għandhom jiġu mwettqa fin-Norveġja u b’mod partikolari fuq il-Blata Kontinentali Norveġiża.

(73)

Din id-Deċiżjoni hija bbażata fuq is-sitwazzjoni legali u fattwali ta’ Marzu 2013 kif jirriżulta mill-informazzjoni mibgħuta mill-Gvern Norveġiż. Din tista’ tiġi riveduta, jekk bidliet sinifikanti fis-sitwazzjoni legali jew fattwali jfissru li l-kundizzjonijiet għall-applikabbiltà tal-Artikolu 30(1) tad-Direttiva 2004/17/KE ma jibqgħux jintlaħqu.

(a)

l-esplorazzjoni għaż-żejt mhux maħdum u l-gass naturali;

(b)

il-produzzjoni taż-żejt mhux maħdum, u

(c)

il-produzzjoni tal-gass naturali.

Unitajiet:

siegħa terawatt (valur kalorifiku gross).

Nota:

Il-figuri huma l-aħjar stimi disponibbli fil-ħin tal-pubblikazzjoni.

Unitajiet: