IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 13.6.2018

COM(2018) 467 final

2018/0252(NLE)

Proposta għal

REGOLAMENT TAL-KUNSILL

li jistabbilixxi programm finanzjarju speċifiku għad-dekummissjonar tal-faċilitajiet nukleari u l-ġestjoni tal-iskart radjuattiv, u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1368/2013

{SWD(2018) 343 final}

MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI

1.KUNTEST TAL-PROPOSTA

Din il-proposta tipprevedi data ta’ applikazzjoni mill-1 ta’ Jannar 2021 u hija ppreżentata għal Unjoni ta’ 27 Stat Membru, b’konformità man-notifika mir-Renju Unit bl-intenzjoni tiegħu li jirtira mill-Unjoni Ewropea u l-Euratom abbażi tal-Artikolu 0 tat-Trattat tal-Unjoni Ewropea li waslet għand il-Kunsill Ewropew fid-29 ta’ Marzu 2017.

•Raġunijiet u għanijiet

Il-programm ta’ finanzjament għall-assistenza finanzjarja għad-“Dekummissjonar ta' Faċilitajiet Nukleari u Ġestjoni ta’ Skart Radjuattiv” (il-“programm”) ippreżentat f’dan l-abbozz ta' Regolament jindirizza d-dekummissjonar ta’ faċilitajiet nukleari u l-ġestjoni tal-iskart li jirriżulta taħt strument komuni biex jottimizza s-sinerġiji u l-kondiviżjoni tal-għarfien biex ikun żgurat li jintlaħqu l-obbligi rilevanti. Dan il-programm ta’ finanzjament apposta jista’ jġib valur miżjud tal-UE addizzjonali billi jsir parametru referenzjarju fl-UE għall-ġestjoni sikura tal-kwistjonijiet teknoloġiċi fid-dekummissjonar nukleari u għad-disseminazzjoni tal-għarfien lill-Istati Membri. Assistenza finanzjarja bħal din hija provduta abbażi ta’ evalwazzjoni ex ante li tidentifika l-ħtiġijiet speċifiċi u li turi l-valur miżjud tal-UE.

Bħalissa, il-Programm jiffoka fuq ħtiġijiet speċifiċi identifikati:

L-unitajiet 1-4 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Kozloduy (Kozloduy, fil-Bulgarija) u l-impjant tal-enerġija nukleari ta' Bohunice V1 (Jaslovské Bohunice, fis-Slovakkja) jikkonsistu f'sitt reatturi tal-ilma taħt pressjoni oriġinarjament żviluppati fl-Unjoni Sovjetika (VVER 440). Id-dekummissjonar ta' dawn l-impjanti jikkontribwixxi għal aktar sikurezza nukleari fir-reġjun u fl-UE kollha kemm hi.

Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (JRC) tal-Kummissjoni għandu installazzjonijiet ta' riċerka nukleari f'erba' siti: JRC-Geel fil-Belġju, JRC-Karlsruhe fil-Ġermanja, JRC-Ispra fl-Italja u JRC-Petten fin-Netherlands. Xi wħud minn dawn l-installazzjonijiet għadhom jintużaw illum, filwaqt li oħrajn ingħalqu, f'xi każijiet aktar minn 20 sena ilu. Bħala operatur u/jew sid nukleari 1 skont il-liġijiet Belġjani, Netherlandiżi, Ġermaniżi u Taljani, il-JRC huwa responsabbli għad-dekummissjonar ta' dawn l-installazzjonijiet u għall-ġestjoni sikura mill-ġenerazzjoni sar-rimi tal-fjuwil użat u tal-iskart radjuattiv li jirriżulta.

Minħabba dan, il-programm huwa naturalment suddiviż fi:

(i)    iż-żewġ azzjonijiet li jipprovdu appoġġ finanzjarju lill-Bulgarija u lis-Slovakkja biex jiddekummissjonaw b'mod sikur sitt reatturi nukleari fl-unitajiet 1-4 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Kozloduy u fl-impjant tal-enerġija nukleari ta' Bohunice V1 (rispettivament il-"programm Kozloduy" u l-"programm Bohunice");

(ii)    l-azzjonijiet tal-JRC, li jimplimentaw b'mod sikur il-proċess tad-dekummissjonar u l-ġestjoni tal-iskart radjuattiv li jirriżulta tal-installazzjonijiet nukleari tal-Kummissjoni stess fis-siti tal-JRC (il-"programm għad-dekummissjonar u għall-ġestjoni tal-iskart tal-JRC”, D&WM).

Il-programm Kozloduy u l-programm Bohunice għandhom l-għan ewlieni li jassistu lill-Bulgarija u lis-Slovakkja fil-ġestjoni tal-isfidi ta' sikurezza radjoloġika tad-dekummissjonar tal-Unitajiet 1-4 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Kozloduy u tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Bohunice V1 rispettivament.

Il-programm D&WM tal-JRC isegwi d-dekummissjonar sikur tas-siti tal-JRC tal-Kummissjoni, u jesplora u jiżviluppa għażliet għat-trasferiment antiċipat ta' responsabbiltajiet ta' dekummissjonar u ta’ ġestjoni tal-iskart lill-Istati Membri ospitanti tal-JRC.

Il-programm għandu potenzjal għoli biex joħloq u jikkondividi l-għarfien u jappoġġa b'dan il-mod lill-Istati Membri tal-UE bid-dekummissjonar tagħhom stess.

Il-programmi Kozloduy u Bohunice twettqu matul diversi perjodi finanzjarji u huma mistennija li jiġu ffinalizzati sal-2030 u sal-2025 rispettivament. Il-programmi huma mistennija li jilħqu stadji diġà importanti bil-finanzjament ipprovdut fil-qafas finanzjarju pluriennali attwali (jiġifieri 2014-2020), madankollu għadhom meħtieġa ammonti sabiex jiġu indirizzati l-kwistjonijiet ewlenin ta' sikurezza radjoloġika relatati mad-dekummissjonar ta' dawn l-installazzjonijiet.

Il-programmi Kozloduy u Bohunice oriġinaw fil-kuntest tan-negozjati għall-adeżjoni fl-UE tal-Bulgarija u s-Slovakkja, li ħadu l-impenn li jagħlqu u sussegwentement jiddekummissjonaw ir-reatturi nukleari qodma tagħhom iddisinjati mill-Unjoni Sovjetika sa data miftiehma b'mod komuni. L-impenn tal-għeluq taż-żewġ Stati Membri kif ukoll l-impenn tal-UE biex tipprovdi appoġġ finanzjarju kien previst fit-Trattati tal-Adeżjoni korrispondenti 2 , 3 (is-Slovakkja ssieħbet fl-2004; il-Bulgarija fl-2007). Iż-żewġ Stati Membri u l-UE ssodisfaw l-impenn rispettiv tagħhom fit-Trattat tal-Adeżjoni.

Abbażi tal-Artikolu 203 tat-Trattat Euratom 4 u biex tiżgura l-kontinwità tal-miżuri relatati mas-sikurezza, l-UE pprovdiet assistenza finanzjarja 5 , 6 għad-dekummissjonar tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Bohunice V1 lil hinn miż-żmien stipulat fit-Trattat tal-Adeżjoni tas-Slovakkja 7 . Bl-istess mod, wara l-perjodu kopert mit-Trattat tal-Adeżjoni tal-Bulgarija 8 l-UE kompliet tipprovdi assistenza finanzjarja6, 9 għad-dekummissjonar sikur tal-Unitajiet 1-4 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Kozloduy.

Il-JRC ġie stabbilit skont l-Artikolu 8 tat-Trattat Euratom 10 . Bl-applikazzjoni ta' dan l-Artikolu, ġew iffirmati ftehimiet dwar is-sit matul il-perjodu 1960-62 bejn il-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika u l-Ġermanja, il-Belġju, l-Italja u n-Netherlands rispettivament. Fl-aħħar żewġ każijiet, il-faċilitajiet ta' riċerka nukleari nazzjonali ġew trasferiti lill-Komunità. Minħabba dan, fl-erba' siti ġiet stabbilita infrastruttura oħra ddedikata għar-riċerka u l-iżvilupp nukleari u li tinkludi installazzjonijiet ġodda. Xi wħud mill-installazzjonijiet għadhom jintużaw illum peress li huma kruċjali biex titkompla l-implimentazzjoni tal-programmi attwali u futuri ta' riċerka u taħriġ tal-Euratom. Oħrajn twaqqfu, f'xi każijiet aktar minn 20 sena ilu, u l-biċċa l-kbira tagħhom m'għadhomx jintużaw.

Abbażi tat-Trattat Euratom, il-JRC jrid jiġġestixxi r-responsabbiltajiet nukleari storiċi tiegħu u jiddekummissjona l-installazzjonijiet nukleari magħluqa. Għal dan il-għan u abbażi tal-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-1999 11 , inbeda l-programm D&WM u nħolqot linja baġitarja ad hoc speċifika bi ftehim mal-Parlament Ewropew u mal-Kunsill 12 . Minn dakinhar il-Kummissjoni rrapportat regolarment lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew dwar il-progress tal-programm D&WM, u b'hekk provdiet previżjoni baġitarja aġġornata (2004, 2008 u 2013 13 ).

Fil-bidu, il-programm D&WM iffoka fuq l-hekk imsejħa "responsabbiltajiet storiċi", prinċipalment kostitwiti mill-faċilitajiet nukleari ta' Ispra li kienu waqfu joperaw fid-deċennji preċedenti. Dan jinkludi wkoll l-iskart storiku preżenti fis-siti tal-JRC. Bħalissa l-programm ikopri wkoll l-installazzjonijiet nukleari li fil-futur se jsiru obsoleti fl-erba' siti kollha tal-JRC, inkluż il-ġestjoni ta' materjali nukleari.

•Konsistenza mad-dispożizzjonijiet eżistenti tal-politika

L-għan tal-programmi Kozloduy u Bohunice evolva matul is-snin sabiex jindirizza aħjar il-ħtiġijiet u jiżgura d-dekummissjonar sikur tal-faċilitajiet: oriġinarjament u sal-2013, l-assistenza tal-UE tfasslet biex tappoġġa lill-Bulgarija u lis-Slovakkja kemm fl-isforzi tagħhom biex jagħlqu u jiddekummissjonaw ir-reatturi kkonċernati, iżda wkoll biex jindirizzaw il-konsegwenzi tal-għeluq bikri ta' dawn l-installazzjonijiet ta' impjanti tal-enerġija nukleari; aktar tard, fl-2014, il-kamp ta' applikazzjoni tal-programmi kien ristrett għall-attivitajiet ta' dekummissjonar, jiġifieri għal miżuri relatati mas-sikurezza; filwaqt li għall-istadju li jmiss huwa ssuġġerit li l-programmi jiffukaw aktar fuq l-attivitajiet ta' dekummissjonar li jinvolvu sfidi ta' sikurezza radjoloġika.

Ir-rimi ta' fjuwil użat u skart radjuattiv f'repożitorju ġeoloġiku fond mhuwiex fil-kamp ta' applikazzjoni ta' dawn il-programmi u jibqa’ r-responsabbiltà tal-Bulgarija u s-Slovakkja skont id-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom dwar il-ġestjoni responsabbli u sikura ta' fjuwil użat u skart radjuattiv.

Peress li l-faċilitajiet nukleari tal-JRC f'Karlsruhe, Geel u Petten għadhom kruċjali għall-attivitajiet ta' riċerka u taħriġ tal-JRC, il-programm D&WM sa issa affettwa l-aktar is-sit ta' Ispra, fejn ħafna mill-faċilitajiet nukleari waqfu joperaw qabel l-1999. Fil-futur (bejn l-2020 u l-2060), se jkollhom jiġu implimentati wkoll attivitajiet sinifikanti ta' dekummissjonar fis-siti tal-JRC f'Karlsruhe, Geel u Petten. Il-programm D&WM għandu jikkontribwixxi għall-programmi nazzjonali tal-Istati Membri ospitanti tal-JRC dwar l-implimentazzjoni tagħhom tad-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom dwar il-ġestjoni responsabbli u sikura ta' fjuwil użat u skart radjuattiv.

•Konsistenza ma’ politiki oħra tal-Unjoni

B'konformità mad-Dikjarazzjoni ta' Ruma 14 , il-baġit tal-UE jenħtieġ li jippermetti Ewropa li tkun sikura u sigura; din hija dimensjoni fejn il-programmi ta' dekummissjonar nukleari kkontribwew sa issa u jistgħu jikkontribwixxu aktar. Wara l-għeluq ta' faċilità nukleari, l-impatt pożittiv ewlieni li għandu jinkiseb huwa t-tnaqqis progressiv tal-livell ta' periklu radjoloġiku għall-ħaddiema, il-pubbliku u l-ambjent fl-Istati Membri kkonċernati iżda wkoll fl-UE kollha kemm hi.

Il-programm jidħol fil-qafas regolatorju tas-sikurezza nukleari tal-UE; partikolarment rilevanti għall-programm huma: (i) id-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom li tistabbilixxi qafas Komunitarju għall-ġestjoni responsabbli u sikura ta’ fjuwil użat u skart radjuattiv; (ii) id-Direttiva tal-Kunsill 2014/87/Euratom li temenda d-Direttiva 2009/71/Euratom li tistabbilixxi qafas Komunitarju għas-sikurezza nukleari ta' installazzjonijiet nukleari; (iii) id-Direttiva tal-Kunsill 2013/59/Euratom li tistabbilixxi standards bażiċi ta' sikurezza għal protezzjoni kontra l-perikli li jirriżultaw minn esponiment għal radjazzjoni jonizzanti.

Sakemm il-JRC jibqa' d-detentur tal-liċenzja, għandu r-responsabbiltà ewlenija (l-Artikolu 7 tad-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom) għall-ġestjoni sikura tal-fjuwil użat u skart radjuattiv tiegħu stess (fl-erba' Stati Membri ospitanti) u f'dan ir-rigward il-programm D&WM tal-JRC jibqa' indispensabbli għat-twettiq tal-obbligi tal-Kummissjoni bħala detentur tal-liċenzja ta' dawn il-faċilitajiet. Ir-rilaxx kemm jista' jkun malajr ta' kwalunkwe faċilità ta' riċerka nukleari obsoleta u ħielsa minn restrizzjonijiet radjoloġiċi, jikkontribwixxi għal Ewropa li hija sikura u sigura u jistabbilixxi parametru referenzjarju tajjeb madwar l-Unjoni għall-ġestjoni sikura u responsabbli tal-iskart radjuattiv u fjuwil użat. Madankollu t-tlestija f’waqtha ta’ dan il-proċess tiddependi ħafna mill-Istat Membru ospitanti; għalhekk is-servizzi tal-Kummissjoni ħadmu b'mod estensiv mal-JRC biex jidentifikaw għażliet għal governanza aħjar biex itejbu l-effettività tal-implimentazzjoni tal-programm.

2.BAŻI ĠURIDIKA, SUSSIDJARJETÀ U PROPORZJONALITÀ

•Bażi ġuridika

•Sussidjarjetà (għall-kompetenza mhux esklużiva)

L-oriġini tal-programmi Kozloduy u Bohunice ġejja mit-Trattati tal-Adeżjoni tal-Bulgarija u tas-Slovakkja rispettivament u kien impenn mill-UE għaż-żewġ pajjiżi. Il-valur miżjud tal-UE ta' dawn il-programmi mill-bidu tagħhom kien dejjem definit f'termini ta' sikurezza nukleari. L-assenza tal-kofinanzjament tal-UE x'aktarx ikollha impatt negattiv fuq il-proċess tad-dekummissjonar bħala tali, li b'hekk jista' jirriżulta f'impatt dirett fuq is-sikurezza tal-ħaddiema u tal-pubbliku ġenerali. Il-kontribuzzjoni tal-programmi għall-isfidi ta' sikurezza radjuattiva naturalment tonqos hekk kif id-dekummissjonar jimxi ’l quddiem 15 .

Il-programm ġenerali jista' jġib valur miżjud addizzjonali tal-UE permezz ta' enfasi akbar fuq il-kondiviżjoni tal-għarfien li hija importanti biex jiġu indirizzati sfidi simili ffaċċjati minn Stati Membri oħra fil-progress tal-pjanijiet ta' dekummissjonar tagħhom. Bħalissa fl-Ewropa ngħalqu aktar minn 90 reattur nukleari b'mod permanenti, iżda tlieta biss ġew dekummissjonati kompletament. Il-livell ta' esperjenza fiż-żarmar tar-reatturi nukleari fl-Ewropa (kif ukoll internazzjonalment) huwa għalhekk limitat. Bl-istess mod, iż-żieda ulterjuri fl-esperjenza hija meħtieġa għad-dekummissjonar ta' installazzjonijiet nukleari oħra. Għalhekk, l-esperjenza u l-għarfien espert rilevanti ħafna ġġenerati mill-programm jistgħu jkunu ta' benefiċċju għal proġetti oħra ta' dekummissjonar u jirriżultaw f'livelli ogħla ta' sikurezza fi ħdan l-UE.

•Proporzjonalità

Fil-qafas finanzjarju pluriennali li jmiss, il-programm se jiffoka fuq l-isfidi ta’ sikurezza radjoloġika tad-dekummissjonar fejn jista' jinkiseb l-akbar valur miżjud tal-UE (jiġifieri tnaqqis progressiv tal-livell ta' periklu radjoloġiku għall-ħaddiema, il-pubbliku u l-ambjent fl-Istati Membri kkonċernati iżda wkoll fl-UE kollha kemm hi, u l-finalizzazzjoni tal-programmi Bohunice u Kozloduy).

•Għażla tal-istrument

Bħala riżultat tal-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu tal-programmi ta' assistenza għad-dekummissjonar nukleari fil-Bulgarija, is-Slovakkja (u l-Litwanja) l-istruttura attwali, jiġifieri l-użu ta' programm ta' nfiq speċifiku, uriet li tiżgura implimentazzjoni effettiva u effiċjenti tal-programm. Il-fatturi ewlenin tas-suċċess huma d-definizzjoni ċara tar-rwoli u r-responsabbiltajiet kif ukoll il-qafas imsaħħaħ tal-monitoraġġ. Billi kull wieħed mit-tliet programmi jikkonċerna d-dekummissjonar, attività industrijali ta’ skala kbira, ġie deċiż li l-ġbir flimkien tat-tliet programmi jirriżulta f’kondiviżjoni aħjar tal-għarfien filwaqt li l-programmi jistgħu jibbenefikaw mill-esperjenza bejniethom.

Matul is-snin, ir-reviżjoni esperta indipendenti u bla xkiel tal-programm D&WM tal-JRC uriet li l-ġestjoni tiegħu tista' tkun aktar effettiva jekk ikun hemm fis-seħħ flessibilità baġitarja u flessibilità tal-persunal. Il-programm jiġġenera wkoll għarfien importanti dwar id-dekummissjonar tal-faċilitajiet ta’ riċerka u jikkontribwixxi għall-programmi ta’ taħriġ fil-qasam. Għalhekk, ir-riflessjoni interna mwettqa mis-servizzi tal-Kummissjoni kkonkludiet li jkun adattat li l-programm tad-dekummissjonar tal-JRC ikun parti minn tali strument. Minn naħa dan se jagħti lill-JRC ir-riżorsi meħtieġa biex iwettaq il-programm tiegħu stess, filwaqt li jibbenefika mill-flessibilità offruta mill-istrument (eż. il-ġestjoni tal-baġit fuq perjodu ta’ 7 snin meta mqabbel maċ-ċiklu attwali ta’ programmazzjoni annwali fejn il-baġit huwa attribwit buq ba’i annwali fuq talba).

Barra minn hekk, dan itejjeb ukoll is-sinerġiji u l-kondiviżjoni tal-għarfien tal-programm tal-JRC ma' programmi oħra ta' dekummissjonar aktar avvanzati. L-Istati Membri tal-UE se jibbenefikaw mill-għarfien iġġenerat minn dawn iż-żewġ programmi filwaqt li l-programmi jistgħu jibbenefikaw minn xulxin.

Il-Kummissjoni għalhekk tipproponi li tkompli taħt strument wieħed: (i) l-implimentazzjoni tal-programmi Kozloduy u Bohunice permezz ta’ ġestjoni indiretta tal-korp implimentattiv ivvalutat tal-pilastru (jiġifieri l-Bank Ewropew għar-Rikostruzzjoni u l-Iżvilupp (BERŻ) fil-Bulgarija u l-Aġenzija Slovakka għall-Innovazzjoni u l-Enerġija (SIEA) fis-Slovakkja); u (ii) l-implimentazzjoni tal-programm D&WM tal-JRC permezz ta’ ġestjoni diretta.

Din is-soluzzjoni jenħtieġ li tiffaċilita wkoll il-ftuħ ta negozjati mal-Istati Membri ospitanti tal-JRC għal trasferiment antiċipat ta-responsabbiltajiet nukleari tal-Kummissjoni. Tali trasferimenti seħħew fil-passat f'xi wħud mill-Istati Membri kkonċernati. Kwalunkwe saldu finanzjarju bħal dan jista' jieħu forom differenti, pereżempju, jista' jitħallas fuq bosta perjodi tal-qafas finanzjarju pluriennali, minħabba t-tul tal-proċess tad-dekummissjonar.

Huwa importanti li wieħed iżomm f'moħħu li bħalissa s-sitwazzjoni teħtieġ li tkun differenzjata: fil-Belġju, il-Ġermanja u n-Netherlands il-kriterji ta' aċċettazzjoni tal-iskart huma ddefiniti u għalhekk, is-sitwazzjoni hija relattivament aktar stabbli milli fl-Italja fejn ir-rotot tal-iskart mhumiex ċari fil-programm nazzjonali. L-inċertezzi għolja relatati mal-pjan ta' dekummissjonar tal-JRC f'Ispra huma l-aktar minħabba n-nuqqas attwali ta' kriterji ta' aċċettazzjoni tal-iskart u n-nuqqas tal-faċilità tar-rimi finali.

3.RIŻULTATI TAL-EVALWAZZJONIJIET EX POST, TAL-KONSULTAZZJONIJIET MAL-PARTIJIET IKKONĊERNATI U TAL-VALUTAZZJONIJIET TAL-IMPATT

•Evalwazzjonijiet retrospettivi/kontrolli tal-idoneità tal-leġiżlazzjoni eżistenti

Programm Kozloduy (BG) u programm Bohunice (SK)

L-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu tal-programmi kkonkludiet li l-programmi attwali huma koerenti mal-politiki tal-UE bl-għan li jiġi żgurat l-ogħla livell ta' sikurezza nukleari. L-appoġġ tal-UE jiżgura li l-istrateġija immedjata ta' żarmar tkun segwita b'mod kostanti fil-Bulgarija u s-Slovakkja, u jwaqqaf milli jiġi ttrasferit piż żejjed fuq ġenerazzjonijiet futuri, filwaqt li parzjalment jidderoga għal raġunijiet storiċi għar-responsabbiltà aħħarija tal-Istati Membri biex jiżguraw riżorsi finanzjarji adegwati għad-dekummissjonar nukleari u l-ġestjoni tal-iskart radjuattiv.

Il-Bulgarija u s-Slovakkja għamlu progress effettiv u effiċjenti fid-dekummissjonar tar-reatturi tagħhom b'konformità mal-linja bażi miftiehma fl-2014 (jiġifieri l-pjanijiet għad-dekummissjonar). Kien hemm sfidi u ostakoli minħabba l-kumplessità tal-programm, iżda s-sistema ta' ġestjoni wriet kapaċità dejjem tiżdied biex tlaħħaq ma' sfidi bħal dawn. Il-programm Kozloduy u l-programm Bohunice diġà wasslu għal tnaqqis sinifikanti fil-periklu radjoloġiku għall-pubbliku ġenerali minħabba li s-sorsi l-aktar importanti ta' perikli radjoloġiċi huma indirizzati fil-qafas finanzjarju pluriennali 2014-2020 (eż. dekontaminazzjoni u żarmar taċ-ċirkwiti tat-tkessiħ primarji u tal-qlub tar-reattur, u t-tlestija tar-rotot tal-ġestjoni tal-iskart).

L-istimi baġitarji tal-qafas finanzjarju pluriennali għal wara l-2020 għall-kontinwazzjoni u l-finalizzazzjoni tal-programm Kozloduy u l-programm Bohunice jikkorrispondu għal inqas minn kwart meta mqabbla mal-qafas finanzjarju pluriennali 2014-2020 u se jiżguraw il-kisba tal-istat aħħari miftiehem tal-proċess ta' dekummissjonar.

L-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu wriet li l-livell dejjem jiżdied ta' kontribuzzjoni nazzjonali qed isostni responsabbiltà aktar b'saħħitha u qed jinduċi mġiba li tfittex l-ekonomija min-naħa tal-benefiċjarji. L-analiżi kkonkludiet ukoll li livelli dejjem jiżdiedu ta' kontribuzzjoni nazzjonali huma kundizzjoni meħtieġa iżda mhux suffiċjenti biex jiġu stabbiliti l-inċentivi t-tajba għal dekummissjonar f'waqtu u effiċjenti. Madankollu, in-nuqqas ta' definizzjoni fil-passat tar-rati ta' kofinanzjament fil-bażi ġuridika ħolqu inċertezzi li se jitneħħew fl-abbozz tal-bażi ġuridika għall-qafas finanzjarju pluriennali li jmiss (2021-2027).

L-istruttura tal-governanza żgurat implimentazzjoni effettiva u effiċjenti tal-programmi u kkumpensat għall-inċertezzi msemmija hawn fuq dwar l-aspetti tal-kofinanzjament. Il-fatturi ewlenin ta' suċċess kienu definizzjonijiet ċari tar-rwoli u r-responsabbiltajiet kif ukoll qafas ta' monitoraġġ imsaħħaħ. L-analiżi identifikat ukoll oqsma għal aktar titjib bħal:

(i)    involviment iktar profond tal-Istat Membru (koordinatur tal-programm u koordinatur finanzjarju) għal aktar sjieda flimkien ma' responsabilità akbar tal-operatur tad-dekummissjonar (benefiċjarju finali);

(ii)    razzjonalizzazzjoni tal-proċeduri biex tissaħħaħ il-puntwalità u l-effettività taċ-ċiklu tal-ġestjoni;

(iii)    żieda fl-interkomparabbiltà mal-prestazzjoni ta' programmi oħra ta' dekummissjonar.

L-assistenza finanzjarja tal-UE ġiet implimentata permezz ta' ġestjoni indiretta 16 sa mill-bidu tagħha. Il-Kummissjoni tipproponi li tkompli tafda l-implimentazzjoni tal-baġit tal-programm lill-korp ta' implimentazzjoni vvalutat tal-pilastru (ġesjtoni indiretta), jiġifieri lill-BERŻ fil-Bulgarija u lill-SIEA fis-Slovakkja.

Programm għad-dekummissjonar u għall-ġestjoni tal-iskart tal-JRC

Il-JRC qiegħed regolarment jirrevedi l-progress u l-prestazzjoni tal-programm D&WM, billi juża parir estern indipendenti (Grupp ta' Esperti tal-programm D&WM, konsulenti esterni).

Sa mit-tnedija tiegħu, il-programm għamel progress u kisbiet importanti fit-tħejjija tal-bażi għal dekummissjonar effettiv u t-tnaqqis tal-ammonti ta' materjali nukleari u radjoattivi preżenti fis-siti.

Il-programm huwa awditjat ukoll mis-Servizz tal-Awditjar Intern tal-Kummissjoni. Wara r-rakkomandazzjonijiet mill-aħħar awditu mwettaq minn IAS 17 , biex jitjiebu l-istimi tal-kostijiet, u fid-dawl taż-żieda mistennija tal-attivitajiet ta’ dekummissjonar fis-siti differenti, il-JRC appoġġat minn konsulenti esterni vvaluta mill-ġdid l-inventarju tal-iskart u rreveda l-ippjanar għad-dekummissjonar. Ġie applikat approċċ armonizzat ibbażat fuq rakkomandazzjonijiet internazzjonali riċenti għall-istima tal-kostijiet tad-dekummissjonar biex jiġu ddeterminati l-kostijiet mistennija għal kull sit tal-JRC. Il-previżjoni baġitarja l-ġdida (minn Diċembru 2017) tinkludi kontinġenzi, skont il-livell ta' inċertezza assoċjat mal-attivitajiet rispettivi u l-kundizzjonijiet esterni fil-lokalitajiet differenti. L-istrateġija l-ġdida u l-previżjoni baġitarja ġew riveduti mill-Grupp ta' Esperti tal-Programm D&WM u rċevew opinjoni pożittiva fl-2017 fi tmiem il-proċess. Madankollu, inċertezzi sinifikanti jaffettwaw il-limiti taż-żmien u l-istima tal-kostijiet għas-siti differenti, inerenti għaż-żminijiet twal ta' tmexxija għad-dekummissjonar nukleari u dewmien ikkawżat mill-Istat Membru ospitanti.

•Konsultazzjonijiet mal-partijiet ikkonċernati

Ġiet imnedija konsultazzjoni pubblika dwar il-fondi tal-UE fil-qasam tas-sigurtà mill-Kummissjoni fl-10 ta' Jannar 2018 li damet għaddejja sad-9 ta' Marzu 2018.

Għall-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu tal-programmi Kozloduy u Bohunice, tnediet konsultazzjoni pubblika mnedija mill-Kummissjoni f'Ġunju 2017 għal perjodu estiż ta' 14-il ġimgħa. Il-konsultazzjoni rċeviet interess limitat (20 tweġiba). Minbarra din il-konsultazzjoni, tnediet konsultazzjoni mmirata bi stħarriġ elettroniku f'Lulju 2017; din ġabret 17-il tweġiba addizzjonali (waħda mill-Bulgarija, erba' mil-Litwanja u 12 mis-Slovakkja) minn 90 parti kkonċernata kkuntattjati b'kollox. B'mod ġenerali, it-tweġibiet li waslu kienu pożittivi dwar il-programm iżda ma pprovdew l-ebda kontribut addizzjonali ġdid fuq il-programm. Dawn iż-żewġ konsultazzjonijiet ġew ikkomplementati b'konsultazzjonijiet immirati permezz ta' madwar 100 intervista mal-operaturi tad-dekummissjonar u l-partijiet ikkonċernati rilevanti.

•Għarfien espert estern

Id-dokumenti li ġejjin intużaw bħala kontribut għat-tħejjija tal-programm għall-qafas finanzjarju pluriennali li jmiss:

–“Appoġġ għall-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu tal-Programmi ta' Assistenza għad-Dekummissjonar Nukleari”, EY, Evalwazzjoni għad-DĠ Enerġija tal-Kummissjoni Ewropea, 2018

–"Programm ta' Assistenza għad-Dekummissjonar Nukleari (NDAP) - Valutazzjoni tar-robustezza tal-pjanijiet ta' finanzjament li jikkunsidraw is-sitwazzjoni ekonomika-finanzjarja-baġitarja f'kull Stat Membru kkonċernat u r-rilevanza u l-fattibilità tal-pjanijiet dettaljati għad-dekummissjonar", Deloitte, NucAdvisor, VVA Europe, Studju mħejji għad-DĠ Enerġija tal-Kummissjoni Ewropea, 2016

–Rapport Speċjali tal-QEA 22/2016 "Programmi ta' assistenza għad-dekummissjonar nukleari tal-UE fil-Litwanja, il-Bulgarija u s-Slovakkja: xi progress magħmul mill-2011, iżda hemm sfidi kritiċi li għadhom ġejjin"

Fil-ġestjoni tal-programm D&WM, il-JRC jingħata parir b'mod regolari minn grupp ta' esperti Ewropej indipendenti ta' dekummissjonar (laqgħat biannwali u laqgħat addizzjonali ad hoc). Il-pariri tagħhom jirrigwardaw l-istrateġija tad-dekummissjonar u l-ġestjoni tal-iskart radjuattiv, it-teknoloġija disponibbli, l-aspetti tekniċi tal-organizzazzjoni u kwalunkwe aspett ieħor relatat mal-programm.

•Valutazzjoni tal-impatt

B'konformità mar-Regolament Finanzjarju u mar-rekwiżiti tal-politika ta' regolamentazzjoni aħjar tal-Kummissjoni, il-programm attwali kien soġġett għal valutazzjoni ex ante (fil-forma ta' Dokument ta' Ħidma tal-Persunal).

•Simplifikazzjoni

Il-programm Kozloduy u l-programm Bohunice bħalissa huma implimentati permezz ta' ġestjoni indiretta bl-użu ta' korpi ta’ implimentazzjoni vvalutati mill-pilastru fl-Istati Membri kkonċernati (jiġifieri l-Bank Ewropew għar-Rikostruzzjoni u l-Iżvilupp fil-Bulgarija u s-Slovakkja; l-Aġenzija Slovakka għall-Innovazzjoni u l-Enerġija fis-Slovakkja). L-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu tal-programm ikkonfermat li l-istruttura attwali wriet li tiżgura implimentazzjoni effettiva u effiċjenti tal-programm u għalhekk se titkompla fil-qafas finanzjarju pluriennali li jmiss, b'xi simplifikazzjonijiet ibbażati fuq lezzjonijiet meħuda mill-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu.

Pereżempju, il-programm se jieħu vantaġġ mill-programmazzjoni pluriennali prevista taħt ir-Regolament Finanzjarju rivedut. Dan jagħmel l-aħjar użu tal-pjan dettaljat pluriennali għad-dekummissjonar bħala bażi għall-programmazzjoni u l-monitoraġġ u jtejjeb l-effiċjenza u l-puntwalità taċ-ċiklu tal-programmazzjoni. Eżempju ieħor huwa marbut mal-introduzzjoni ta' qafas aktar ċar għall-kofinanzjament li se jnaqqas l-inċertezza dwar is-sors tal-finanzjament, ineħħi l-ħtieġa għan-negozjati u għall-ftehim fuq bażi annwali dwar il-kontribuzzjoni nazzjonali u jżid is-sjieda tal-programm mill-Istat Membru.

Barra minn hekk, fil-Bulgarija u s-Slovakkja, il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR), il-Fond Soċjali Ewropew Plus (FSE+) u l-Fond ta' Koeżjoni jistgħu jappoġġaw miżuri li jakkumpanjaw it-tranżizzjoni soċjali u ekonomika relatata, inklużi wkoll miżuri dwar l-effiċjenza fl-enerġija u l-enerġija rinnovabbli kif ukoll ċerti attivitajiet oħra mhux marbuta ma' proċessi ta' sikurezza radjoloġika. Bħala tali, dawn il-Fondi jistgħu jgħinu biex jinħolqu attivitajiet addizzjonali fir-reġjuni kkonċernati u jużaw l-għarfien espert disponibbli lokalment bħala mutur ewlieni tal-ħolqien tal-impjiegi, it-tkabbir sostenibbli u l-innovazzjoni. Bl-istess mod, jenħtieġ li jiġu esplorati sinerġiji mal-FP9 u / jew il-Programm ta' Riċerka u Taħriġ tal-Euratom f'oqsma bħall-iżvilupp u l-ittestjar teknoloġiku, kif ukoll it-taħriġ u l-edukazzjoni.

Barra minn hekk, se tintuża l-ġabra unika tar-regoli filwaqt li sinerġiji u komplementaritajiet addizzjonali bejn il-programmi se jiġu sfruttati kull meta jkun possibbli.

Il-JRC se jkompli jimplimenta l-programm taħt l-iskema ta' ġestjoni diretta, billi jieħu vantaġġ sħiħ mill-kompetenza tal-JRC fil-qasam nukleari, sakemm jitlesta l-għoti tal-faċilitajiet u r-responsabbiltajiet lill-Istati Membri ospitanti. Il-programm D&WM tal-JRC se jkun implimentat bis-sħiħ taħt l-istrument il-ġdid. Il-JRC se jkompli jtejjeb u jissimplifika s-sistema eżistenti tiegħu ta' programmazzjoni, monitoraġġ u kontroll, u jtejjeb il-ġestjoni tal-proġett tiegħu billi jintroduċi l-ġestjoni tal-valur gwadanjat u jiddefinixxi l-linja bażi (pjan għad-dekummissjonar finali) li abbażi tagħha se jkun immonitorjat il-progress. Dan jinkludi wkoll l-adozzjoni ta' programm ta' ħidma pluriennali u deċiżjoni ta' finanzjament, evalwazzjoni interim (wara erba' snin), u evalwazzjoni finali wara l-2027. Dan jenħtieġ ukoll li jtejjeb it-trasparenza tal-programm b'konformità mal-għan ġenerali tal-Kummissjoni.

•Drittijiet fundamentali

Il-programm m'għandu l-ebda impatt fuq id-drittijiet fundamentali.

4.IMPLIKAZZJONIJIET BAĠITARJI

Il-ġbir tal-baġits taħt programm ta’ finanzjament uniku jippermetti aktar flessibilità finanzjarja bejn l-azzjonijiet, jiġifieri għodda biex il-baġit jiġi trasferit fejn u meta jkun meħtieġ b'konformità mal-progress.

Sa mill-1999, il-JRC kopra l-kostijiet tal-attivitajiet tad-dekummissjonar permezz ta' linja baġitarja speċifika li tista' tintuża għal servizzi u xogħlijiet esternalizzati. Il-kostijiet tar-riżorsi umani interni meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-programm (għall-ġestjoni u s-superviżjoni) mhumiex eliġibbli taħt dik il-linja baġitarja, għalhekk dawn huma ffinanzjati permezz tal-programm ta' qafas ta' Riċerka u Taħriġ tal-Euratom.

Programm Kozloduy (BG) u programm Bohunice (SK)

Azzjonijiet kofinanzjati taħt il-programm finanzjarju propost huma bbażati fuq il-pjan rispettiv għad-dekummissjonar stabbilit skont ir-Regolament tal-Kunsill 2013/1368/Euratom. Dawn il-pjanijiet diġà ddefinew il-kamp ta' applikazzjoni tal-programmi, l-istat aħħari u d-dati tal-għeluq tad-dekummissjonar. Ikopru l-attivitajiet tad-dekummissjonar, l-iskeda assoċjata tagħhom, il-kostijiet u r-riżorsi umani meħtieġa.

L-allokazzjonijiet tal-baġit għall-2021-2027 huma definiti fuq il-bażi ta' żborż annwali previsti fil-pjanijiet għad-dekummissjonar, filwaqt li jitqiesu l-limiti proposti għall-kofinanzjament tal-UE. Għall-programm Bohunice, il-finanzjament residwu jenħtieġ li jkun skedat fl-istadji inizjali tal-qafas finanzjarju pluriennali sabiex il-programm jitlesta sal-2025. Għall-programm Kozloduy, il-linja bażi tiddefinixxi kurva ta' progress kważi lineari u għalhekk huma previsti impenji annwali u pjanijiet ta' pagamenti kważi kostanti kif ippreżentat fid-Dikjarazzjoni Finanzjarja Leġiżlattiva.

Ir-riżorsi umani u amministrattivi meħtieġa għall-ġestjoni tal-programm mill-Kummissjoni jibqgħu l-istess bħalma kieku fil-programm predeċessur.

Programm għad-dekummissjonar u għall-ġestjoni tal-iskart tal-JRC

Il-livell varjabbli u imprevedibbli tal-infiq f'sena partikolari (bħalissa relatat mal-proċeduri twal ta' awtorizzazzjoni mill-awtoritajiet nazzjonali u l-akkwist kumpless u l-ġestjoni tal-kuntratti) jagħmilha diffiċli biex il-programm jiġi ġestit b'konformità mal-istruttura baġitarja u finanzjarja attwali li hija bbażata fuq il-prinċipju ta' annwalità peress li mhuwiex dejjem possibbli li wieħed ibassar liema pagamenti jridu jsiru f'sena partikolari. Pereżempju, f'dawn l-aħħar snin, il-pagamenti kienu inqas milli mistenni.

Fid-dawl tal-inċertezzi madwar il-programm D&WM li jistgħu jirriżultaw f'żieda fil-volum u l-inċertezza tal-ħtiġijiet baġitarji, tenħtieġ aktar flessibbiltà baġitarja.

5.ELEMENTI OĦRA

•Pjanijiet ta’ implimentazzjoni u arranġamenti dwar il-monitoraġġ, l-evalwazzjoni u r-rapportar

Is-sistema ta' pprogrammazzjoni, monitoraġġ u kontroll se tittejjeb aktar u tiġi ssimplifikata b’rabta ma' dik eżistenti. It-tagħlimiet meħuda mill-evalwazzjonijiet se jintużaw sabiex tiġi żgurata s-simplifikazzjoni u t-titjib kontinwu.

Fl-2014, b'mod partikolari għall-programmi Kozloduy u Bohunice, il-Kummissjoni mmodifikat il-governanza tal-programm għall-qafas finanzjarju pluriennali 2014-2020 sabiex tistabbilixxi rwoli u responsabbiltajiet aktar ċari, u tintroduċi rekwiżiti akbar ta' ppjanar, monitoraġġ u rappurtar għall-benefiċjarji. B'konformità ma' dan l-approċċ ta' governanza rivedut, kull wieħed mill-Istati Membri kkonċernati ħatar Koordinatur tal-Programm (deputat ministru jew segretarju tal-istat) biex ikun responsabbli għall-programmazzjoni, il-koordinazzjoni u l-monitoraġġ tal-programm ta' dekummissjonar fil-livell nazzjonali. Kumitat b'funzjonijiet ta' monitoraġġ u rappurtar huwa stabbilit, u kopresedut minn rappreżentant tal-Kummissjoni u mill-Koordinatur tal-Programm.

Għall-programmi Kozloduy u Bohunice, il-Kummissjoni qed tippjana li tkompli tafda l-implimentazzjoni tal-baġit tal-programmi lil korp ta' implimentazzjoni vvalutat mill-pilastru (ġestjoni indiretta), jiġifieri lill-Bank Ewropew għar-Rikostruzzjoni u l-Iżvilupp (BERŻ) fil-Bulgarija u l-Aġenzija Slovakka tal-Innovazzjoni u l-Enerġija (SIEA) fis-Slovakkja. Barra minn hekk, is-servizzi tal-Kummissjoni se jkomplu l-prattika li jsegwu mill-qrib l-implimentazzjoni tal-proġett permezz ta' analiżi abbażi ta’ dokumenti u spezzjonijiet fuq il-post darbtejn fis-sena, u jissupplimentaw iċ-ċiklu regolari ta' pprogrammazzjoni, monitoraġġ u kontroll b'verifiki tematiċi bbażati fuq bażi ta' reviżjoni tar-riskju.”

Danw l-evalwazzjonijiet se jitwettqu skont il-paragrafi 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali tas-13 ta’ April 2016 18 , fejn it-tliet istituzzjonijiet ikkonfermaw li l-evalwazzjonijiet ta’ leġiżlazzjoni u politika eżistenti jenħtieġ li jipprovdu l-bażi għall-valutazzjonijiet tal-impatt ta’ għażliet għal azzjoni ulterjuri. L-evalwazzjonijiet se jivvalutaw l-effetti tal-programm fuq il-post abbażi tal-indikaturi/il-miri tal-programm u analiżi ddettaljata dwar kemm il-programm jista’ jitqies rilevanti, effettiv, effiċjenti, jipprovdi biżżejjed valur miżjud tal-UE u huwa koerenti ma’ politiki oħra tal-UE. Dawn se jinkludu t-tagħlimiet meħuda biex jiġu identifikati kwalunkwe nuqqas/problema jew kwalunkwe potenzjal għal titjib ulterjuri tal-azzjonijiet jew tar-riżultati tagħhom u biex jgħin l-isfruttament/l-impatt massimizzat tagħhom.

Il-programm D&WM tal-JRC huwa eżegwit b’ġestjoni diretta u huwa rregolat mill-maniġment superjuri tal-JRC permezz ta' kumitat ta' tmexxija ta' livell għoli (ippresedut mid-Direttur Ġenerali tal-JRC) 19 . Dan il-kumitat ta' tmexxija ta' livell għoli jiltaqa' tliet darbiet fis-sena biex jieħu deċiżjonijiet strateġiċi, jistabbilixxi l-għanijiet u jimmonitorja l-progress tal-programm. Id-deċiżjonijiet strateġiċi jinkludu pereżempju l-iskedar tal-għeluq tal-faċilitajiet nukleari tal-JRC, filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet infrastrutturali tal-Programm ta' Ħidma ta' Riċerka u Taħriġ tal-JRC.

Il-kumitat ta' tmexxija ta' livell għoli huwa appoġġat mill-kumitat ta' tmexxija fuq livell operattiv, magħmul minn rappreżentanti tas-sit tal-programm D&WM, u uffiċjali responsabbli għall-appoġġ legali, finanzjarju u ta' akkwist tal-programm D&WM. Dan il-kumitat jiltaqa' tliet darbiet fis-sena u għandu l-għan li jikkoordina u jimmonitorja l-attivitajiet tal-programm D&WM fis-siti differenti. Jiddiskuti kwistjonijiet tekniċi, legali, finanzjarji u ta' akkwist tal-programm D&WM u jimmonitorja kemm il-progress tekniku kif ukoll l-implimentazzjoni tal-baġit.

B'konformità mar-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew fl-1999 20 , il-JRC ilu mill-bidu tal-programm D&WM jingħata pariri b'mod regolari minn grupp ta' esperti Ewropej ta' dekummissjonar indipendenti (laqgħat biannwali, u laqgħat ad hoc addizzjonali), il-Grupp ta' Esperti tal-programm D&WM. Il-pariri tagħhom jirrigwardaw l-istrateġija għad-dekummissjonar u l-ġestjoni tal-iskart, it-teknoloġija disponibbli, l-aspetti tekniċi tal-organizzazzjoni u kwalunkwe aspett ieħor relatat mal-programm. Sal-2016, l-esperti nħatru mill-Kummissjoni fuq il-bażi tal-proposti magħmula mill-Membri tal-Bord tal-Gvernaturi tal-JRC jew mill-JRC innifsu. Meta għażlet dawn l-esperti, il-Kummissjoni ħadet ħsieb li tevita kull kunflitt ta' interess u li tiżgura l-indipendenza tal-analiżi u trawwem id-diversità tal-ġeneru u dik ġeografika. Wara d-Deċiżjoni l-ġdida tal-Kummissjoni dwar il-ħolqien ta' Gruppi ta' Esperti tal-Kummissjoni 21 , il-JRC nieda Sejħa ġdida għall-Esperti u stabbilixxa l-Grupp ta' Esperti li huwa konformi għalkollox mar-regoli l-ġodda tal-Kummissjoni.

Sa mill-bidu tal-programm D&WM, il-Kummissjoni qed tirrapporta regolarment lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew dwar il-progress u l-istatus tiegħu, u b’hekk tipprovdi previżjoni baġitarja aġġornata (2004, 2008 u 2013)13.

Barra minn hekk, il-JRC jirrapporta fuq bażi annwali dwar il-miri ta' nofs it-terminu u l-progress miksub (Pjan ta' Ġestjoni tal-JRC, Rapport ta' Attività tal-JRC) 22 .

Fil-perjodu ta' finanzjament li jmiss, kemm għall-programmi Kozloduy u Bohunice kif ukoll għall-programm D&WM tal-JRC, in-natura pluriennali tal-proċess ta' dekummissjonar se tkun riflessa fl-adozzjoni ta' programm ta' ħidma pluriennali u deċiżjoni finanzjarja, b'konformità mar-regolament finanzjarju ġdid previst. Dan il-proċess ta' programmazzjoni se jkun evidentement sinkronizzat mal-passi ta' evalwazzjoni (waħda interim wara erba' snin, u waħda finali wara l-2027 meta hija mistennija t-tlestija tal-kompiti fil-qasam).

Set tinżamm il-prattika attwali tar-rappurtar annwali lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

•Spjegazzjoni fid-dettall tad-dispożizzjonijiet speċifiċi tal-proposta

L-Artikolu 3 tal-att bażiku propost jiddefinixxi l-għanijiet tal-programm għall-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027. L-artikolu jirrifletti n-natura doppja tal-għan ġenerali tal-programm, li jittraduċi l-valur miżjud tal-UE fuq naħa waħda f'sikurezza nukleari mtejba u, min-naħa l-oħra, f'għarfien miżjud għall-Istat Membru tal-UE dwar il-proċess ta' dekummissjonar nukleari.

L-Artikoli 3, 6 u 7 flimkien jiddefinixxu qafas biex jiżgura li l-finanzjament tal-UE jkun iffokat fuq azzjonijiet li verament iwasslu għall-għanijiet tal-programmi. Huma jiċċaraw il-livell ta' sforz konġunt bejn l-UE u l-Istati Membri kkonċernati fid-dekummissjonar tal-Unitajiet 1-4 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Kozloduy u l-impjant tal-enerġija nukleari ta' Bohunice V1 rispettivament. Din id-dispożizzjoni u l-istimi tal-kostijiet tal-pjan dettaljat għad-dekummissjonar skont ir-Regolament tal-Kunsill 2013/1368/Euratom jiffissaw il-kontribuzzjoni tal-UE għad-dekummissjonar tal-Unitajiet 1-4 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Kozloduy u l-impjant tal-enerġija nukleari ta' Bohunce V1 rispettivament.

L-Artikolu 8 jintroduċi simplifikazzjoni ewlenija fir-rigward tal-programmi attwali, jiġifieri l-użu ta' programm ta' ħidma pluriennali, li jirrifletti n-natura tal-programmi ta' dekummissjonar. Għalkemm huwa adottat approċċ pluriennali fil-livell tal-programmazzjoni, il-prattika tar-rappurtar annwali lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill tinżamm kif deskritt fl-Artikolu 9.

L-Artikolu 10 jiddefinixxi l-proċess għar-reviżjoni tal-programm ta' ħidma pluriennali fuq perjodu li huwa proporzjonat man-natura tal-programm u jipprovdi lill-Kummissjoni b'għodda adegwata biex tintroduċi miżuri korrettivi jekk ikun meħtieġ.

2018/0252 (NLE)

Proposta għal

REGOLAMENT TAL-KUNSILL

li jistabbilixxi programm finanzjarju speċifiku għad-dekummissjonar tal-faċilitajiet nukleari u l-ġestjoni tal-iskart radjuattiv, u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1368/2013

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, u b'mod partikolari l-Artikolu 203 tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Parlament Ewropew,

Billi:

(1)B'konformità mad-Dikjarazzjoni ta' Ruma 23 , il-baġit tal-Unjoni jenħtieġ li jippermetti Ewropa li tkun sikura u sigura; din hija dimensjoni fejn il-programmi ta' dekummissjonar nukleari kkontribwew sa issa u jistgħu jikkontribwixxu aktar. Wara l-għeluq ta' faċilità nukleari, l-impatt pożittiv ewlieni li għandu jinkiseb huwa t-tnaqqis progressiv tal-livell ta' periklu radjoloġiku għall-ħaddiema, il-pubbliku u l-ambjent fl-Istati Membri kkonċernati iżda wkoll fl-Unjoni kollha kemm hi.

(2)Programm finanzjarju ta’ nfiq apposta jista’ jġib valur miżjud tal-Unjoni addizzjonali billi jsir parametru referenzjarju fl-Unjoni għall-ġestjoni sikura tal-kwistjonijiet teknoloġiċi fid-dekummissjonar nukleari u għad-disseminazzjoni tal-għarfien. Assistenza finanzjarja ta’ dan it-tip jenħtieġ li tiġi provduta abbażi ta’ evalwazzjoni ex ante li tidentifika l-ħtiġijiet speċifiċi u li turi l-valur miżjud tal-Unjoni bl-għan li tappoġġa d-dekummissjonar ta’ faċilitajiet nukleari u l-ġestjoni tal-iskart radjuattiv.

(3)L-attivitajiet koperti minn dan ir-Regolament jenħtieġ li jikkonformaw mal-liġi nazzjonali u tal-Unjoni applikabbli. Assistenza finanzjarja ta’ dan it-tip jenħtieġ li tibqa’ eċċezzjonali, mingħajr preġudizzju għall-prinċipji u l-għanijiet li joħorġu mil-leġiżlazzjoni dwar is-sikurezza nukleari, jiġifieri id-Direttiva tal-Kunsill 2009/71/Euratom 24 , u dwar il-ġestjoni tal-iskart, jiġifieri id-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom 25 . Ir-responsabbiltà aħħarija għas-sikurezza nukleari u għas-sikurezza tal-fjuwil użat u tal-ġestjoni tal-iskart radjuattiv tibqa’ tal-Istati Membri.

(4)Skont il-Protokoll dwar il-kundizzjonijiet u l-arranġamenti għall-ammissjoni tar-Repubblika tal-Bulgarija u tar-Rumanija fl-Unjoni Ewropea 26 , il-Bulgarija impenjat ruħha li tagħlaq l-unitajiet 1 u 2 u l-unitajiet 3 u 4 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Kozloduy sal-31 ta’ Diċembru 2002 u sal-31 ta’ Diċembru 2006 rispettivament, u li wara tgħaddi għad-dekummissjonar ta’ dawk l-unitajiet. B’konformità mal-obbligi tagħha, il-Bulgarija għalqet l-unitajiet ikkonċernati kollha sal-iskadenzi rispettivi tagħhom.

(5)Skont il-Protokoll Nru 9 dwar l-unitajiet 1 u 2 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Bohunice V1 fis-Slovakkja 27 , li huwa mehmuż mal-Att tal-Adeżjoni tal-2003, is-Slovakkja impenjat ruħha li tagħlaq l-unitajiet 1 u 2 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Bohunice V1 sal-31 ta’ Diċembru 2006 u sal-31 ta’ Diċembru 2008 rispettivament, u li wara tgħaddi għad-dekummissjonar ta’ dawk l-unitajiet. B’konformità mal-obbligi tagħha, is-Slovakkja għalqet l-unitajiet ikkonċernati kollha sal-iskadenzi rispettivi tagħhom.

(6)B'konformità mal-obbligi tagħhom skont it-Trattat tal-Adeżjoni u bl-assistenza tal-Unjoni, il-Bulgarija u s-Slovakkja għamlu progress sinifikanti lejn id-dekummissjonar tal-impjanti tal-enerġija nukleari ta' Kozloduy u Bohunice V1. Tenħtieġ aktar ħidma sabiex jinkiseb b'mod sikur l-istat aħħari tad-dekummissjonar. It-tlestija tal-ħidma tad-dekummissjonar, li hija bbażata fuq il-pjanijiet attwali għad-dekummissjonar, hija skedata sa tmiem l-2030 għall-impjant tal-enerġija nukleari ta' Kozloduy u sal-2025 għall-impjant tal-enerġija nukleari ta' Bohunice V1.

(7)Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (JRC) tal-Kummissjoni Ewropea ġie stabbilit bl-Artikolu 8 tat-Trattat Euratom. Fl-applikazzjoni ta' dan l-Artikolu, ġew iffirmati ftehimiet dwar is-Sit matul il-perjodu 1960-62 bejn il-Komunità, il-Ġermanja, il-Belġju, l-Italja u n-Netherlands. Fl-aħħar żewġ każijiet, l-installazzjonijiet nukleari nazzjonali ġew trasferiti lill-Komunità. Ġiet stabbilita infrastruttura mmirata lejn ir-riċerka nukleari u li tinkludi installazzjonijiet ġodda fl-erba' siti. Xi wħud minn dawn l-installazzjonijiet għadhom jintużaw illum filwaqt li oħrajn ingħalqu, f'xi każijiet aktar minn 20 sena ilu, u fil-biċċa l-kbira tagħhom m'għadhomx jintużaw.

(8)Abbażi tal-Artikolu 8 tat-Trattat Euratom, u b'konformità mal-Artikolu 7 tad-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom 24, il-JRC jenħtieġ li jiġġestixxi r-responsabbiltajiet nukleari storiċi tiegħu u jiddekummissjona l-installazzjonijiet nukleari magħluqa. Għaldaqstant, il-programm għad-dekummissjonar u għall-ġestjoni tal-iskart tal-JRC tnieda fl-1999 b'Komunikazzjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill 28 , u minn dakinhar il-Kummissjoni pprovdiet aġġornament regolari tal-progress tal-programm 29 .

(9)Il-Kummissjoni Ewropea vvalutat li l-aħjar għażla biex tissodisfa r-rekwiżiti skont l-Artikolu5(1) 7 tad-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom, fejn il-JRC għandu jistipula u jżomm riżorsi finanzjarji u umani adegwati biex jissodisfa l-obbligi tiegħu fir-rigward tas-sikurezza tal-ġestjoni ta’ fjuwil użat u skart radjuattiv, hija li ssegwi strateġija b'żewġ binarji li tikkombina attivitajiet ta' dekummissjonar u ġestjoni tal-iskart flimkien man-negozjati mal-Istati Membri ospitanti tal-JRC biex jiġi antiċipat it-trasferiment tad-dekummissjonar u r-responsabbiltajiet tal-ġestjoni ta' fjuwil użat u tal-iskart radjuattiv.

(10)Dan ir-Regolament jirrispondi għall-ħtiġijiet identifikati għall-perjodu tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2021-2027 u jistabbilixxi pakkett finanzjarju għall-programmi ta’ assistenza għad-dekummissjonar nukleari tal-unitajiet 1 sa 4 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Kozloduy fil-Bulgarija (il-programm Kozloduy) u tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Bohunice V1 fis-Slovakkja (il-Programm Bohunice), u għad-dekummissjonar u l-ġestjoni ta' fjuwil użat u tal-iskart radjuattiv tal-faċilitajiet nukleari tal-Kummissjoni stess, li jikkostitwixxi l-ammont ta' referenza ewlieni, fit-tifsira tal-punt 17 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-2 ta’ Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f’materji ta' baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba 30 , għall-Parlament u għall-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali.

(11)Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru [ir-RF il-ġdid] 31 (ir-"Regolament Finanzjarju") japplika għal dan il-Programm. Huwa jistabbilixxi regoli dwar l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni, inklużi r-regoli dwar l-għotjiet, il-premjijiet, l-akkwist pubbliku, l-implimentazzjoni indiretta, l-assistenza finanzjarja, l-istrumenti finanzjarji u l-garanziji baġitarji.

(12)Skont ir-Regolament Finanzjarju, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 32 , ir-Regolamenti tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2988/95 33 ir-Regolament (Euratom, KE) Nru 2185/96 34 u r-Regolament (UE) 2017/1939 35 , l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jenħtieġ li jiġu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati, inkluż il-prevenzjoni, id-detezzjoni, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet u ta’ frodi, l-irkupru ta’ fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b’mod mhux korrett u fejn xieraq, l-impożizzjoni ta’ sanzjonijiet amministrattivi. B’mod partikolari, skont ir-Regolamenti (UE, Euratom) Nru 883/2013 u (Euratom, KE) Nru 2185/96, l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista’ jwettaq investigazzjonijiet, inklużi verifiki u spezzjonijiet fuq il-post, bil-ħsieb li jistabbilixxi jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni. Skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, l-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) jista’ jinvestiga u jressaq każijiet ta’ frodi u attivitajiet illegali oħrajn li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 36 . Skont ir-Regolament Finanzjarju, kwalunkwe persuna jew entità li tirċievi fondi tal-Unjoni trid tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tagħti d-drittijiet u l-aċċess meħtieġa lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-UPPE u lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri (QEA) u tiżgura li kwalunkwe parti terza involuta fl-implimentazzjoni tal-fondi tal-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti.

(13)Dan ir-Regolament huwa mingħajr preġudizzju għall-eżitu ta’ kwalunkwe proċedura ta' għajnuna mill-Istat li tista’ titwettaq fil-ġejjieni skont l-Artikoli 107 u 108 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea.

(14)L-ammont tal-approprjazzjonijiet allokati għall-programm, kif ukoll il-perjodu ta' programmazzjoni u d-distribuzzjoni tal-fondi fost l-azzjonijiet, jista’ jiġi rivedut abbażi tar-riżultati tar-rapporti ta' evalwazzjoni ta' nofs it-terminu u dawk finali. Tista' tinkiseb flessibbiltà baġitarja addizzjonali billi jerġgħu jiġu distribwiti l-fondi fost l-azzjonijiet fejn u meta meħtieġ skont il-progress tal-azzjonijiet.

(15)Il-Programm jenħtieġ li jiżgura wkoll id-disseminazzjoni tal-għarfien dwar il-proċess ta' dekummissjonar fl-Unjoni, billi dawn il-miżuri jġibu l-akbar valur miżjud tal-Unjoni u jikkontribwixxu għas-sikurezza tal-ħaddiema u tal-pubbliku ġenerali.

(16)Id-dekummissjonar tal-faċilitajiet nukleari koperti minn dan ir-Regolament jenħtieġ li jitwettaq b'rikors għall-aqwa għarfien espert tekniku disponibbli, u b'kunsiderazzjoni xierqa għan-natura u l-ispeċifikazzjonijiet teknoloġiċi tal-installazzjonijiet li għandhom jiġu dekummissjonati, sabiex tiġi żgurata s-sikurezza u l-ogħla effiċjenza possibbli, u b'hekk jitqiesu l-aħjar prattiki internazzjonali.

(17)Jenħtieġ li jiġu żgurati monitoraġġ u kontroll effettivi tal-evoluzzjoni tal-proċess ta' dekummissjonar mill-Bulgarija, mis-Slovakkja u mill-Kummissjoni sabiex jiġi żgurat l-ogħla valur miżjud tal-Unjoni tal-fondi allokati skont dan ir-Regolament, għalkemm ir-responsabbiltà aħħarija għad-dekummissjonar hija taż-żewġ Stati Membri kkonċernati. Dan jinkludi kejl effettiv tal-prestazzjoni u l-promulgazzjoni ta' miżuri korrettivi fejn neċessarju.

(18)Skont il-paragrafi 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet tat-13 ta’ April 2016, hemm il-ħtieġa li dan il-Programm jiġi evalwat abbażi tal-informazzjoni miġbura permezz ta’ rekwiżiti ta’ monitoraġġ speċifiċi, filwaqt li jiġu evitati r-regolamentazzjoni żejda u l-piżijiet amministrattivi, b’mod partikolari fuq l-Istati Membri. Fejn xieraq, dawn ir-rekwiżiti jistgħu jinkludu indikaturi li jitkejlu, bħala l-bażi għall-evalwazzjoni tal-effetti tal-Programm fil-prattika.

(19)L-azzjonijiet taħt il-programmi Kozloduy u Bohunice jenħtieġ li jiġu identifikati fil-limiti definiti mill-pjanijiet ta’ dekummissjonar sottomessi mill-Bulgarija u mis-Slovakkja skont ir-Regolament tal-Kunsill 2013/1368/Euratom. Dan il-pjan iddefinixxa l-kamp ta’ applikazzjoni tal-programm, l-istat aħħari u d-data tal-għeluq tad-dekummissjonar; ikopru l-attivitajiet tad-dekummissjonar, l-iskeda assoċjata tagħhom, il-kostijiet u r-riżorsi umani meħtieġa.

(20)L-azzjonijiet taħt il-programmi Kozloduy u Bohunice jenħtieġ li jitmexxew bi sforz finanzjarju konġunt tal-Unjoni u l-Bulgarija u s-Slovakkja rispettivament. Jenħtieġ li jiġi stabbilit livell limitu ta’ kofinanzjament tal-Unjoni b’konformità mal-prattika ta’ kofinanzjament stabbilita taħt il-programmi predeċessuri.

(21)Ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1368/2013 37 jenħtieġ li jitħassar.

(22)Ġie kkunsidrat b’mod xieraq ir-Rapport Speċjali tal-Qorti tal-Awdituri Nru 22/2016 dwar l-għajnuna finanzjarja tal-Unjoni għad-dekummissjonar tal-impjanti nukleari fil-Bulgarija, fil-Litwanja u fis-Slovakkja, ir-rakkomandazzjonijiet tiegħu u t-tweġiba mill-Kummissjoni.

(23)Sabiex ikunu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni tal-Artikolu 3 ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata setgħat ta’ implimentazzjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 38 .

(24)Ir-regoli finanzjarji orizzontali adottati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill abbażi tal-Artikolu 322 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea japplikaw għal dan ir-Regolament. Dawn ir-regoli huma stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju u jiddeterminaw b’mod partikolari l-proċedura għall-istabbiliment u l-implimentazzjoni tal-baġit permezz ta’ għotjiet, akkwist pubbliku, premjijiet, implimentazzjoni indiretta, u jipprovdu għal verifiki dwar ir-responsabbiltà tal-atturi finanzjarji. Ir-regoli adottati abbażi tal-Artikolu 322 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea jikkonċernaw ukoll il-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni fil-każ ta’ nuqqasijiet ġeneralizzati fir-rigward tal-istat tad-dritt fl-Istati Membri, billi l-ħarsien tal-istat tad-dritt huwa prekondizzjoni essenzjali tal-ġestjoni finanzjarja tajba u tal-finanzjament effettiv tal-Unjoni.

(25)Filwaqt li tiġi riflessa l-importanza tal-indirizzar tat-tibdil fil-klima b’konformità mal-impenji tal-Unjoni biex timplimenta l-Ftehim ta’ Pariġi, u l-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti, dan il-Programm se tikkontriwbixxi biex l-azzjoni klimatika tiġi integrata fil-politiki tal-Unjoni u biex tinkiseb mira ġenerali ta’ 25 % tan-nefqa tal-baġit tal-UE li tappoġġa l-għanijiet klimatiċi. Matul it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-Programm se jiġu identifikati azzjonijiet rilevanti, li se jiġu valutati mill-ġdid fil-kuntest tal-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu tiegħu.

(26)It-tipi ta’ finanzjament u l-metodi tal-implimentazzjoni skont dan ir-Regolament jenħtieġ li jintgħażlu abbażi tal-kapaċità tagħhom li jiksbu l-għanijiet speċifiċi tal-azzjonijiet u li jagħtu r-riżultati, filwaqt li jitqiesu b’mod partikolari, il-kostijiet tal-verifiki, il-piż amministrattiv, u r-riskju mistenni tan-nuqqas ta’ konformità. Dan jenħtieġ li jinkludi konsiderazzjoni tal-użu ta’ ammonti f’daqqa, rati fissi u kostijiet unitarji, kif ukoll finanzjament mhux marbut ma’ kostijiet kif imsemmi fl-Artikolu 125(1) tar-Regolament Finanzjarju.

ADOTTA DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1
Suġġett

Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-Programm Finanzjarju Speċifiku għad-“Dekummissjonar tal-Faċilitajiet Nukleari u l-Ġestjoni tal-Iskart Radjuattiv” (il-“Programm”), bl-enfasi fuq il-ħtiġijiet identifikati fuq bażi attwali. Għall-perjodu tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2021-2027, se jappoġġa lill-Bulgarija u lis-Slovakkja biex jiddekummissjonaw b'mod sikur ir-reatturi nukleari tal-ewwel ġenerazzjoni tagħhom u biex jimplimentaw il-proċess ta' dekummissjonar u l-ġestjoni tal-iskart radjuattiv tal-installazzjonijiet nukleari tal-Kummissjoni stess fis-siti taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (JRC).

Jistabbilixxi l-għanijiet tal-Programm, il-baġit għall-perjodu 2021 – 2027, il-forom ta’ finanzjament tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (il-Komunità) u r-regoli għall-għoti ta’ dan it-tip ta’ finanzjament.

Artikolu 2
Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(1)“dekummissjonar” tfisser il-miżuri amministrattivi u tekniċi li jippermettu t-tneħħija tal-verifiki regolatorji kollha, jew ta’ wħud minnhom, minn faċilita nukleari u li għandhom l-għan li jiżguraw il-protezzjoni fit-tul tal-pubbliku u tal-ambjent, inkluż it-tnaqqis tal-livelli ta’ residwi ta’ radjonuklidi fil-materjali u fis-sit tal-faċilità.

(2)“pjan ta’ dekummissjonar” tfisser id-dokument li fih informazzjoni dettaljata dwar id-dekummissjonar propost u li jkopri dan li ġej; l-istrateġija magħżula tad-dekummissjonar; l-iskeda, it-tip u s-sekwenza tal-attivitajiet tad-dekummissjonar; l-istrateġija tal-ġestjoni tal-iskart applikata, inkluż ir-rilaxx; l-istat aħħari propost; il-ħżin u r-rimi tal-iskart mid-dekummissjonar; il-perjodu ta’ żmien speċifikat għad-dekummissjonar; l-istimi tal-kostijiet għat-tlestija tad-dekummissjonar; l-għanijiet, ir-riżultati mistennija, l-istadji importanti, id-dati ta’ mira, kif ukoll l-indikaturi tal-prestazzjoni ewlenin korrispondenti, inklużi l-indikaturi bbażati fuq il-valur gwadanjat. Dan il-pjan jitħejja mid-detentur tal-liċenzja tal-faċilità nukleari u huwa rifless fil-programmi ta’ ħidma pluriennali tal-Programm;

(3)“programm Bohunice” tfisser il-parti tal-Programm li tikkonċerna d-dekummissjonar nukleari tal-unitajiet 1 u 2 tar-reatturi tal-impjant tal-enerġija nukleari Bohunice V1, li jinsab f'Jaslovské Bohunice, is-Slovakkja;

(4)“programm Kozloduy” tfisser il-parti tal-Programm li tikkonċerna d-dekummissjonar nukleari tal-unitajiet 1, 2, 3 u 4 tar-reatturi tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Kozloduy, li jinsab f'Kolzloduy, il-Bulgarija;

(5)“programm għad-dekummissjonar u għall-ġestjoni tal-iskart tal-JRC” tfisser il-parti tal-Programm li tikkonċerna d-dekummissjonar nukleari u l-ġestjoni tal-iskart radjuattiv tas-siti tal-Kummissjoni operat mid-Direttorat Ġenerali taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (JRC).

Artikolu 3
Għanijiet tal-programm

1.Il-Programm għandu l-għan ġenerali li jipprovdi finanzjament għad-dekummissjonar ta’ faċilitajiet nukleari u l-ġestjoni tal-iskart radjuattiv, b’konformità mal-ħtiġijiet identifikati.

2.Abbażi tal-ħitġijiet attwali tal-perjodu 2021-2027, il-Programm għandu l-għan partikolari li jassisti lill-Bulgarija u lis-Slovakkja fl-implimentazzjoni tal-programm għad-dekummissjonar ta’ Kozloduy u tal-programm għad-dekummissjonar ta’ Bohunice rispettivament, bl-enfasi speċifika fuq il-ġestjoni tal-isfidi ta’ sikurezza radjoloġika tagħhom u li jappoġġa l-programm għad-dekummissjonar u għall-ġestjoni tal-iskart tal-JRC, filwaqt li jiżgura d-disseminazzjoni wiesgħa tal-għarfien b’hekk iġġenerat fuq id-dekummissjonar nukleari lill-Istati Membri kollha tal-UE.

L-għanijiet speċifiċi huma:

(a)li jwettaq iż-żarmar u d-dekontaminazzjoni tar-reatturi ta' Kozloduy u Bohunice u li jsegwi r-rilaxx tagħhom minn kontrolli regolatorji, skont il-pjan ta’ dekummissjonar rispettiv;

(b)li jappoġġa l-pjan ta’ dekummissjonar biex l-installazzjonijiet nukleari li jinsabu fis-siti nukleari tal-Kummissjoni jiżżarmaw u jiġi dekummissjonati u biex ir-responsabbiltajiet nukleari relatati jiġu trasferiti lill-Istati Membri ospitanti tal-JRC;

(c)li jiżviluppa rabtiet u skambji fost il-partijiet ikkonċernati tal-Unjoni dwar id-dekummissjonar nukleari, bl-għan li jiġu żviluppati sinerġiji potenzjali tal-Unjoni.

3.Id-deskrizzjoni dettaljata tal-għanijiet speċifiċi hija stabbilita fl-Annessi I, II u III. Abba’i tar-riżultat tal-evalwazzjoni msemmija fl-Artikolu 10, il-Kummissjoni tista’ timmodifika l-Anness I jew II, permezz ta’ atti ta' implimentazzjoni, skont il-proċedura ta' eżami msemmija fl-Artikolu 12(2).

Artikolu 4
Baġit

1.Il-pakkett finanzjarju għall-implimentazzjoni tal-Programm għall-perjodu 2021 - 2027 għandu jkun ta’ EUR 466 000 000 fi prezzijiet kurrenti.

2.Id-distribuzzjoni indikattiva tal-ammont imsemmi fil-paragrafu 1 għandha tkun:

(a)EUR 63 000 000 għall-azzjonijiet taħt il-programm Kozloduy;

(b)EUR 55 000 000 għall-azzjonijiet taħt il-programm Bohunice;

(c)EUR 348 000 000 għall-azzjonijiet taħt il-programm għad-dekummissjonar u għall-ġestjoni tal-iskart tal-JRC.

3.L-ammont imsemmi fil-paragrafu 1 jista’ jkopri spejjeż relatati mal-assistenza teknika u amministrattiva għall-implimentazzjoni tal-Programm, bħal attivitajiet ta’ tħejjija, monitoraġġ, kontroll, awditjar u evalwazzjoni, inklużi sistemi korporattivi tat-teknoloġiji tal-informazzjoni.

4.L-impenji baġitarji għal azzjonijiet li jkunu ta’ aktar minn sena finanzjarja waħda jistgħu jinqasmu fuq diversi snin fi ħlasijiet parzjali annwali.

Artikolu 5
Implimentazzjoni u forom ta’ finanzjament mill-Unjoni

1.Il-Programm għandu jiġi implimentat b’ġestjoni diretta b’konformità mar-Regolament Finanzjarju jew b’ġestjoni indiretta flimkien mal-korpi msemmija fl-Artikolu 62(1)(c) tar-Regolament Finanzjarju.

2.Il-Programm jista’ jipprovdi finanzjament fi kwalunkwe waħda mill-forom stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju.

Artikolu 6
Azzjonijiet eliġibbli

Huma biss l-azzjonijiet li jimplimentaw l-għanijiet imsemmija fl-Artikolu 3 u fl-Annessi I, II u III li għandhom ikunu eliġibbli għall-finanzjament.

Artikolu 7
Rati ta' kofinanzjament

Il-Programm jista' jiffinanzja kostijiet eliġibbli ta' attività sa rata massima kif stabbilita fl-Annessi I u II. Ir-rata massima ta' kofinanzjament tal-Unjoni applikabbli taħt il-programm Kozloduy jew il-programm Bohunice ma għandhiex tkun aktar minn 50 %. Il-kofinanzjament li jifdal għandu jiġi pprovdut mill-Bulgarija u mis-Slovakkja rispettivament.

Artikolu 8
Programmi ta' ħidma

1.Il-programm Bohunice u l-programm Kozloduy għandhom jiġu implimentati permezz tal-programmi ta’ ħidma pluriennali b’konformità mal-Artikolu 110 tar-Regolament Finanzjarju. Il-programmi ta' ħidma pluriennali għandhom jirriflettu l-pjanijiet ta’ dekummissjonar li għandhom iservu bħala l-linja bażi għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-programm.

2.Il-programm għad-dekummissjonar u għall-ġestjoni tal-iskart tal-JRC għandu jiġi implimentat permezz tal-programmi ta’ ħidma pluriennali b’konformità mal-proċedura stabbilita fl-Artikolu 4 tad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 96/282/Euratom dwar l-organizzazzjoni mill-ġdid taċ-Ċentru ta’ Riċerka Konġunt.

Artikolu 9
Monitoraġġ u rapportar

1.L-indikaturi għar-rapportar dwar il-progress tal-Programm lejn il-kisba tal-għanijiet stipulati fl-Artikolu 3 huma stabbiliti fl-Anness IV.

2.Is-sistema ta’ rapportar dwar il-prestazzjoni għandha tiżgura li d-dejta għall-monitoraġġ tal-implimentazzjoni u tar-riżultati tal-programm tinġabar b’mod effiċjenti, effettiv, u f’waqtu. Għal dan il-għan, għandhom jiġu imposti rekwiżiti ta’ rapportar proporzjonat fuq dawk li jirċievu l-fondi tal-UE u (fejn rilevanti) l-Istati Membri.

3.Fi tmiem kull sena, il-Kummissjoni għandha telabora rapport dwar il-progress tal-implimentazzjoni tal-ħidma mwettqa fis-snin preċedenti u tippreżentah lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

Artikolu 10
Evalwazzjoni

1.L-evalwazzjonijiet għandhom jitwettqu f’waqthom sabiex jikkontribwixxu għall-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet.

2.L-evalwazzjoni interim tal-Programm għandha titwettaq ladarba jkun hemm biżżejjed informazzjoni disponibbli dwar l-implimentazzjoni tal-Programm, iżda mhux aktar tard minn erba’ snin wara l-bidu tal-perjodu speċifikat fl-Artikolu 1. L-evalwazzjoni interim għandha tindirizza wkoll il-kamp ta’ applikazzjoni għall-modifika tal-programm ta’ ħidma pluriennali msemmi fl-Artikolu 8.

3.Fi tmiem l-implimentazzjoni tal-Programm, iżda mhux aktar tard minn ħames snin wara t-tmiem tal-perjodu speċifikat fl-Artikolu 1, għandha titwettaq evalwazzjoni finali tal-Programm mill-Kummissjoni.

4.Il-Kummissjoni għandha tikkomunika l-konklużjonijiet tal-evalwazzjonijiet flimkien mal-osservazzjonijiet tagħha, lill-Parlament Ewropew u l-Kunsill.

Artikolu 11
Awditi

L-awditi dwar l-użu tal-kontribuzzjoni tal-Unjoni u dik nazzjonali mwettqa minn persuni jew minn entitajiet, inkluż oħrajn minbarra dawk imqabbda mill-Istituzzjonijiet jew mill-korpi tal-Unjoni, għandhom jiffurmaw il-bażi tal-garanzija kumplessiva skont l-Artikolu 127 tar-Regolament Finanzjarju.

Artikolu 12
Kumitat

1.Il-Kummissjoni għandha tkun assistita minn kumitat. Il-kumitat għandu jkun kumitat fit-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

2.Meta ssir referenza għal dan il-paragrafu, għandu japplika l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

Meta l-opinjoni tal-kumitat tkun trid tinkiseb bi proċedura bil-miktub, din il-proċedura għandha titwaqqaf mingħajr riżultat meta, fil-limitu taż-żmien għall-għoti tal-opinjoni, il-president tal-kumitat jiddeċiedi hekk jew meta jintalab dan permezz ta’ maġġoranza sempliċi tal-membri tal-kumitat.

Artikolu 13
Informazzjoni, komunikazzjoni u pubbliċità

1.Ir-riċevituri tal-finanzjament tal-Unjoni għandhom jirrikonoxxu l-oriġini u jiżguraw il-viżibbiltà tal-finanzjament tal-Unjoni (b’mod partikolari meta jippromwovu l-azzjonijiet u r-riżultati tagħhom) billi jipprovdu informazzjoni mmirata koerenti, effettiva u proporzjonata lil diversi udjenzi inkluż lill-midja u lill-pubbliku.

2.Il-Kummissjoni għandha timplimenta azzjonijiet ta’ informazzjoni u ta’ komunikazzjoni relatati mal-Programm, u l-azzjonijiet u r-riżultati tiegħu. Ir-riżorsi finanzjarji allokati għall-Programm għandhom jikkontribwixxu wkoll għall-komunikazzjoni korporattiva dwar il-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni, sakemm dawn ikunu relatati mal-għanijiet imsemmija fl-Artikolu 3.

Artikolu 14
Tħassir

Ir-Regolament (Euratom) Nru 1368/2013 jitħassar.

Artikolu 15
Dispożizzjonijiet tranżitorji

1.Dan ir-Regolament ma għandux jaffettwa t-tkomplija jew il-modifika tal-azzjonijiet skont ir-Regolament (Euratom) Nru 1368/2013, li għandu jkompli japplika għall-azzjonijiet ikkonċernati sal-għeluq tagħhom.

2.Il-pakkett finanzjarju għall-Programm jista' jkopri wkoll spejjeż ta' assistenza teknika u amministrattiva meħtieġa biex tiġi żgurata t-tranżizzjoni bejn il-programmi Kozloduy u Bohunice u l-miżuri adottati taħt il-predeċessur tagħhom, ir-Regolament (Euratom) Nru 1368/2013.

3.Jekk meħtieġ, l-approprjazzjonijiet jistgħu jiddaħħlu fil-baġit lil hinn mill-2027 biex ikopru l-ispejjeż stipulati fl-Artikolu 4(3) ta’ dan ir-Regolament, sabiex jippermettu l-ġestjoni ta' azzjonijiet mhux kompletati sal-31 ta’ Diċembru 2027.

Artikolu 16

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fl-għoxrin jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Għandu japplika mill-1 ta' Jannar 2021.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell,

DIKJARAZZJONI FINANZJARJA LEĠIŻLATTIVA

1.QAFAS TAL-PROPOSTA/TAL-INIZJATTIVA

1.1.Titolu tal-proposta/tal-inizjattiva

1.2.Qasam(oqsma) ta’ politika kkonċernat(i) (raggruppament ta’ programmi)

1.3.Natura tal-proposta/tal-inizjattiva

1.4.Raġunijiet għall-proposta/għall-inizjattiva

1.5.Durata u impatt finanzjarju

1.6.Mod(i) ta’ ġestjoni ppjanat(i)

2.MIŻURI TA’ ĠESTJONI

2.1.Regoli ta’ monitoraġġ u ta’ rapportar

2.2.Sistema ta’ ġestjoni u ta’ kontroll

2.3.Miżuri għall-prevenzjoni ta’ frodi u ta’ irregolaritajiet

3.IMPATT FINANZJARJU STMAT TAL-PROPOSTA/TAL-INIZJATTIVA

3.1.Intestatura/i tal-qafas finanzjarju pluriennali u linja/i baġitarja/i tan-nefqa affettwata(i)

3.2.Impatt stmat fuq in-nefqa 

3.2.1.Sommarju tal-impatt stmat fuq in-nefqa

3.2.2.Impatt stmat fuq l-approprjazzjonijiet ta’ natura amministrattiva

3.2.3.Kontribuzzjonijiet ta’ partijiet terzi

3.3.Impatt stmat fuq id-dħul

DIKJARAZZJONI FINANZJARJA LEĠIŻLATTIVA

1.QAFAS TAL-PROPOSTA/TAL-INIZJATTIVA

1.1.Titolu tal-proposta/tal-inizjattiva

1.2.Qasam/oqsma ta’ politika kkonċernat(i) (Raggruppament ta’ programmi)

1.3.Natura tal-proposta/tal-inizjattiva

☑ azzjoni ġdida 

◻ azzjoni ġdida li ssegwi proġett pilota/azzjoni preparatorja 39  

◻ l-estensjoni ta’ azzjoni eżistenti 

◻ fużjoni jew dirottar ta' azzjoni waħda jew aktar lejn/ma' azzjoni oħra jew azzjoni ġdida

1.4.Raġunijiet għall-proposta/għall-inizjattiva

1.4.1.Rekwiżit(i) li jridu jiġu ssodisfati fuq terminu qasir jew twil inkluża kronoloġija dettaljata għall-prosegwiment tal-implimentazzjoni tal-inizjattiva

1.4.2.Il-valur miżjud tal-involviment tal-Unjoni (dan jista’ jirriżulta minn fatturi differenti, eż. il-gwadann mill-koordinazzjoni, iċ-ċertezza tad-dritt, effettività akbar jew il-kumplementarjetajiet). Għall-finijiet ta’ dan il-punt, “il-valur miżjud tal-involviment tal-Unjoni” huwa l-valur li jirriżulta mill-intervent tal-Unjoni li jkun addizzjonali għall-valur li altrimenti kien jinħoloq mill-Istati Membri weħidhom.

1.4.3.Tagħlimiet meħuda minn esperjenzi simili fl-imgħoddi

1.4.4.Kompatibbiltà u sinerġija possibbli ma' strumenti oħra xierqa

1.5.Durata u impatt finanzjarju

☑ durata limitata

–☑    fis-seħħ mill-2021 sal-2027

–☑    Impatt finanzjarju mill-2021 sal-2027 għall-approprjazzjonijiet ta' impenn u mill-2021 sal-2033 għall-approprjazzjonijiet ta' pagament.

◻ durata illimitata

–Implimentazzjoni b’perjodu ta’ tnedija minn SSSS sa SSSS,

–segwita b’operazzjoni fuq skala sħiħa.

1.6.Mod(i) ta’ ġestjoni ppjanat(i) 40  

☑ Ġestjoni diretta mill-Kummissjoni

–☑ mid-dipartimenti tagħha, inkluż mill-persunal tagħha fid-delegazzjonijiet tal-Unjoni;

–◻    mill-aġenziji eżekuttivi

◻ Ġestjoni kondiviża mal-Istati Membri

☑ Ġestjoni indiretta għall-programm Kozloduy u l-programm Bohunice billi jiġu fdati kompiti ta’ implimentazzjoni baġitarja lil:

–◻ pajjiżi terzi jew lill-korpi nnominati minnhom;

–☑ organizzazzjonijiet internazzjonali u lill-aġenziji tagħhom (iridu jiġu speċifikati);

–◻il-BEI u lill-Fond Ewropew tal-Investiment;

–◻ korpi li jissemmew fl-Artikoli 208 u 209 tar-Regolament Finanzjarju;

–☑ korpi tal-liġi pubblika;

–◻ korpi rregolati mil-liġi privata b’missjoni ta’ servizz pubbliku safejn dawn jipprovdu garanziji finanzjarji adegwati;

–◻ korpi rregolati mil-liġi privata ta’ Stat Membru li jkunu fdati bl-implimentazzjoni ta’ sħubija pubblika privata u li jipprovdu garanziji finanzjarji adegwati;

–◻ persuni fdati bl-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet speċifiċi fil-PESK skont it-Titolu V tat-TUE, u identifikati fl-att bażiku rilevanti.

–Jekk jiġi indikat aktar minn mod wieħed ta’ ġestjoni, jekk jogħġbok ipprovdi d-dettalji fit-taqsima “Kummenti”.

Kummenti

2.MIŻURI TA’ ĠESTJONI

2.1.Regoli ta’ monitoraġġ u ta’ rapportar

Speċifika l-frekwenza u l-kundizzjonijiet.

2.2.Sistema ta’ ġestjoni u ta’ kontroll

2.2.1.Ġustifikazzjoni tal-mod(i) ta’ ġestjoni, tal-mekkaniżmu/i għall-implimentazzjoni tal-finanzjament, tal-modalitajiet ta’ pagament u tal-istrateġija ta’ kontroll proposti

2.2.2.Informazzjoni dwar ir-riskji identifikati u s-sistema/i ta’ kontroll intern stabbilita/i għall-mitigazzjoni tagħhom

2.2.3.Stima u ġustifikazzjoni tal-kosteffettività tal-kontrolli (proporzjon tal-“kostijiet tal-kontrolli ÷ il-valur tal-fondi relatati ġestiti”), u valutazzjoni tal-livelli mistennija tar-riskju ta’ żball (mal-ħlas u fl-għeluq)

2.3.Miżuri għall-prevenzjoni ta’ frodi u ta’ irregolaritajiet

Speċifika l-miżuri ta’ prevenzjoni u ta’ protezzjoni eżistenti jew previsti, eż. mill-Istrateġija Kontra l-Frodi.

·Attendenza regolari għan-Netwerk għall-Prevenzjoni u d-Detezzjoni tal-Frodi u għal-laqgħat tal-Kumitat dwar il-Frodi u l-Irregolarità, kif ukoll kuntatti ma’ DĠs u servizzi oħrajn;

·Li l-funzjoni tal-Korrispondent Lokali Kontra l-Frodi titħaddem b’konformità mal-pjan ta’ azzjoni komuni għall-familja tar-Riċerka;

·Li jiġi żgurat livell xieraq ta’ kooperazzjoni mal-OLAF.

3.IMPATT FINANZJARJU STMAT TAL-PROPOSTA/TAL-INIZJATTIVA

3.1.Intestatura(i) tal-qafas finanzjarju pluriennali u l-linji baġitarji ġodda tan-nefqa proposti

3.2.Impatt stmat fuq in-nefqa

3.2.1.Sommarju tal-impatt stmat fuq in-nefqa 44  

EUR miljun (aġġustati għal tliet pożizzjonijiet deċimali)

Meta timtela din it-taqsima jenħtieġ li tintuża “id-data baġitarja ta’ natura amministrattiva” li qabel kollox trid tiġi introdotta fl- Anness tad-Dikjarazzjoni Finanzjarja Leġiżlattiva li jittella’ fid-DECIDE għal finijiet ta’ konsultazzjoni bejn is-servizzi.

EUR miljun (aġġustati għal tliet pożizzjonijiet deċimali)

EUR miljun (aġġustati għal tliet pożizzjonijiet deċimali)

3.2.2.Sommarju tal-impatt stmat fuq l-approprjazzjonijiet ta’ natura amministrattiva

–◻    Il-proposta/l-inizjattiva ma teħtieġx l-użu ta’ approprjazzjonijiet ta’ natura amministrattiva

–☑    Il-proposta/l-inizjattiva teħtieġ l-użu ta’ approprjazzjonijiet ta’ natura amministrattiva, kif spjegat hawn taħt:

EUR miljun (aġġustati għal tliet pożizzjonijiet deċimali)

L-approprjazzjonijiet meħtieġa għar-riżorsi umani u għal nefqa oħra ta’ natura amministrattiva se jiġu koperti mill-approprjazzjonijiet tad-DĠ li diġà jkunu assenjati għall-ġestjoni tal-azzjoni u/jew li diġà jkunu ġew riassenjati fid-DĠ, flimkien, jekk ikun meħtieġ, ma’ kwalunkwe allokazzjoni addizzjonali li tista’ tingħata lid-DĠ tal-ġestjoni skont il-proċedura annwali ta’ allokazzjoni u fid-dawl tal-limitazzjonijiet baġitarji.

Fil-każ tal-JRC, l-impjiegi fil-pjan tal-istabbiliment fl-intestatura amministrattiva se jkunu kkompensati bi tnaqqis korrispondenti fil-pjan tal-istabbiliment u l-approprjazzjonijiet relatatu għall-azzjonijiet ta’ riċerka diretta.

3.2.2.1.Rekwiżiti stmati ta’ riżorsi umani

◻    Il-proposta/l-inizjattiva ma teħtieġx l-użu ta’ riżorsi umani.

☑    Il-proposta/l-inizjattiva teħtieġ l-użu ta’ riżorsi umani, kif spjegat hawn taħt:

L-istima trid tiġi espressa f’unitajiet ekwivalenti għal full-time

Ir-riżorsi umani meħtieġa se jiġu koperti mill-persunal tad-DĠ li diġà jkun assenjat għall-ġestjoni tal-azzjoni u/jew li diġà jkun ġie riassenjat fid-DĠ, flimkien, jekk ikun meħtieġ, ma' kwalunkwe allokazzjoni addizzjonali li tista' tingħata lid-DĠ tal-ġestjoni skont il-proċedura annwali ta' allokazzjoni u fid-dawl tal-limiti baġitarji.

Fil-każ tal-JRC, l-impjiegi fil-pjan tal-istabbiliment fl-intestatura amministrattiva se jkunu kkompensati bi tnaqqis korrispondenti fil-pjan tal-istabbiliment u l-approprjazzjonijiet relatatu għall-azzjonijiet ta’ riċerka diretta.

Deskrizzjoni tal-kompliti li jridu jitwettqu:

3.2.3.Kontribuzzjonijiet ta’ partijiet terzi

Il-proposta/l-inizjattiva:

––    ma tipprevedix il-kofinanzjament minn partijiet terzi

––    tipprevedi l-kofinanzjament minn partijiet terzi u li qed jiġi stmat hawn taħt:

Approprjazzjonijiet f’EUR miljun (aġġustati għal tliet pożizzjonijiet deċimali)

3.3.Impatt stmat fuq id-dħul

––    Il-proposta/l-inizjattiva ma għandha l-ebda impatt finanzjarju fuq id-dħul.

––    Il-proposta/l-inizjattiva għandha l-impatt finanzjarju li ġej:

-fuq ir-riżorsi proprji

-fuq dħul ieħor

jekk jogħġbok indika, jekk id-dħul huwa assenjat għal-linji tan-nefqa ◻    

EUR miljun (aġġustati għal tliet pożizzjonijiet deċimali)

Għal dħul assenjat, speċifika l-linja/i baġitarja/i tan-nefqa affettwata/i.

Rimarki oħra (eż. metodu/formula użati għall-kalkolu tal-impatt fuq id-dħul jew kwalunkwe informazzjoni oħra).

(1)    Id-detentur attwali tal-liċenzja għall-operazzjoni tal-faċilità nukleari ta’ Petten hu l-kumpanija privata NRG (li tipproduċi isotopu radjuattiv mediku), iżda bħala sid tal-faċilità, il-Kummissjoni hija responsabbli għad-dekommissjonar u għall-ġestjoni tal-iskart.

(2)    ĠU L 236, 23.9.2003, p. 33 u p. 954

(3)    ĠU L 157, 21.6.2005, p. 11 u p. 38

(4)    “Jekk ikun jidher meħtieġ li l-Komunità tieħu azzjoni biex jintlaħaq xi wieħed mill-għanijiet tal-Komunità, u jekk dan it-Trattat ma jkunx ipprovda għal xi setgħa t'azzjoni hekk meħtieġa għal dan il-għan, il-Kunsill, b'vot unanimu fuq proposta mill-Kummissjoni, u wara konsultazzjoni mal-Parlament Ewropew, għandu jieħu l-passi xierqa.” (l-Artikolu 203 tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika)

(5)    Ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 549/2007 tal-14 ta' Mejju 2007 dwar l-implimentazzjoni tal-Protokoll Nru 9 dwar Unità 1 u Unità 2 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Bohunice V1 fis-Slovakkja mal-Att dwar il-kondizzjonijiet tal-adeżjoni tar-Repubblika Ċeka, l-Estonja, Ċipru, il-Latvja, il-Litwanja, l-Ungerija, Malta, il-Polonja, is-Slovenja u tas-Slovakkja mal-Unjoni Ewropea (ĠU L 131, 23.5.2007, p. 1).

(6)    Ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1368/2013 tat-13 ta' Diċembru 2013 dwar l-appoġġ, min-naħa tal-Unjoni, għall-programmi ta’ għajnuna għad-dekummissjonar ta’ impjanti nukleari fil-Bulgarija u s-Slovakkja (ĠU L 346, 20.12.2013, p. 1)

(7)    L-Artikolu 2.1 "Matul il-perjodu 2004-2006, il-Komunità għandha tipprovdi lis-Slovakkja b’assistenza finanzjarja b'appoġġ għall-isforzi tagħha biex tiddekkumissjona u tindirizza l-konsegwenzi tal-għeluq u d-dekummissjonar tal-Unità 1 u l-Unità 2 tal-Impjant tal-Enerġija Nukleari ta' Bohunice V1." (L-Att tal-Adeżjoni, il-Protokoll Nru 9 - ĠU L 236, 23.9.2003, p. 954)

(8)    L-Artikolu 30.2 "Matul il-perjodu 2007-2009, il-Komunità għandha tipprovdi lill-Bulgarija assistenza finanzjarja b'appoġġ għall-isforzi tagħha biex tiddekkumissjona u tindirizza l-konsegwenzi tal-għeluq u d-dekummissjonar tal-Unitajiet 1 sa 4 tal-Impjant tal-Enerġija Nukleari ta' Kozloduy." (l-Att tal-adeżjoni tal-2005, il-Protokoll dwar il-kundizzjonijiet u l-arranġamenti għall-ammissjoni tar-Repubblika tal-Bulgarija u r-Rumanija fl-Unjoni Ewropea (ĠU L 157, 21.6.2005, p.38))

(9)    Ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 647/2010 tat-13 ta’ Lulju 2010 dwar assistenza finanzjarja mill-Unjoni fir-rigward tad-dekummissjonar tal-Unitajiet 1 sa 4 tal-Impjant Nukleari tà Kozloduy fil-Bulgarija (Il-Programm Kozloduy) (ĠU L 189, 22.7.2010, p. 9).

(10)    "(1) Il-Kummissjoni għandha, wara li tikkonsulta mal-Kumitat Xjentifiku u Tekniku, twaqqaf Ċentru Konġunt għar-Riċerka Nukleari. Iċ-Ċentru għandu jassigura l-implementazzjoni tal-programmi ta’ riċerka u doveri oħra mogħtija lilu mill-Kummissjoni. Iċ-Ċentru għandu wkoll jassigura li tiġi stabbilita terminoloġija nukleari uniformi u sistema unika ta’ normi għall-kejl. Iċ-Ċentru għandu jorganizza bureau ċentrali ta’ kejl nukleari.    
(2) Ix-xogħol taċ-Ċentru jista’, għal raġunijiet ġeografiċi jew operattivi, jitwettaq fi stabbilimenti separati.” (l-Artikolu 8 tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika)

(11)    Historical liabilities resulting from nuclear activities carried out at the JRC under the Euratom Treaty – Decommissioning of obsolete Nuclear Installations and Waste Management, COM(1999)114 final

(12)    European Parliament resolution on the communication from the Commission to the European Parliament and the Council on historical liabilities resulting from nuclear activities carried out at the JRC under the Euratom Treaty (COM(1999) 114 + C5-0214/1999 + 1999/2169(COS)) (OJ C 67, 1.3.2001, p. 167)

(13)    Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew - Dekommissjonar ta' Installazzjonijiet Nukleari u Ġestjoni tal-Iskart Ġestjoni tar-Responsabilitajiet Nukleari li ġejjin mill-Attivitajiet taċ-Ċentru Konġunt ta' Riċerka ( JRC ) imwettqa skond it-Trattat ta' l-Euratom SEC(2004) 621 finali    
Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew - Id-Dekummissjonar ta' Installazzjonijiet Nukleari u l-Ġestjoni tal-Iskart Radjoattiv: Il-Ġestjoni tal-Obbligi Nukleari li jirriżultaw mill-Attivitajiet taċ-Ċentru Konġunt għar-Riċerka (JRC) imwettqa skont it-Trattat tal-Euratom COM(2008)903 final    
Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew - Id-Dekummissjonar ta' Installazzjonijiet Nukleari u l-Ġestjoni tal-Iskart Radjoattiv: Il-Ġestjoni tal-Obbligi Nukleari li jirriżultaw mill-Attivitajiet taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (Joint Research Centre/JRC) imwettqa skont it-Trattat tal-Euratom COM(2013)734 final

(14)    Id-Dikjarazzjoni mill-mexxejja ta' 27 Stat Membru u mill-Kunsill Ewropew, il-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni Ewropea (il-25 ta' Marzu 2017)http://www.consilium.europa.eu/mt/press/press-releases/2017/03/25/rome-declaration/pdf

(15)    Il-programm Bohunice huwa skedat li jintemm fl-2025; Il-programm Kozloduy fl-2030

(16)    L-Artikolu 60 tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni

(17)    Audit on Nuclear Decommissioning and Waste Management Programme at the JRC – Financial Aspects, IA – 14 – 06 (224); Final Report

(18)    Il-Ftehim Interistituzzjonali bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet tat-13 ta’ April 2016 (ĠU L 123, 12.5.2016, p. 1-14)

(19)    Il-Kumitat ta' Tmexxija ta' Livell Għoli D&WM (HLSC) magħmul minn Deputati Diretturi Ġenerali tal-JRC kif ukoll Direttorati tal-JRC attwalment affettwati mill-programm D&WM (id-Direttorat għas-Sikurezza u s-Sigurtà Nukleari responsabbli għall-implimentazzjoni tal-programm D&WM; Id-Direttorat għall-Istrateġija u l-Koordinazzjoni tal-Programm ta' Ħidma, u d-Diretturi responsabbli għas-Saħħa u s-Sikurezza, jiġifieri Diretturi tas-Sit f'Karlsruhe, Geel, Petten u Ispra). L-appoġġ legali jingħata mill-unità tal-JRC għall-Pariri Legali.

(20)    Ir-Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew COM(1999) - 114 - C5-0214/1999 - 1999/2169 (COS): "…ensure that the members of the committee of experts from the Member States that is to assist the JRC in its work are independent and properly qualified" (ĠU C 67, 1.3.2001, p. 167)

(21)    Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Mejju 2016 li tistabbilixxi regoli orizzontali dwar il-ħolqien u l-funzjonament tal-gruppi ta’ esperti tal-Kummissjoni C(2016) 3301 final

(22)    L-aktar pubblikazzjonijiet riċenti: Pjan ta' Ġestjoni 2017, Ares(2017)118361; Rapport ta' Attività Annwali 2016, Ares(2017)1877780

(23)    Id-Dikjarazzjoni mill-mexxejja ta' 27 Stat Membru u mill-Kunsill Ewropew, il-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni Ewropea (il-25 ta' Marzu 2017)http://www.consilium.europa.eu/mt/press/press-releases/2017/03/25/rome-declaration/pdf

(24)    Id-Direttiva tal-Kunsill 2009/71/Euratom tal-25 ta’ Ġunju 2009 li tistabbilixxi qafas Komunitarju għas-sigurtà tal-installazzjonijiet nukleari (ĠU L 172, 2.7.2009, p. 18)

(25)    Id-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom tad-19 ta’ Lulju 2011 li tistabbilixxi qafas Komunitarju għall-ġestjoni responsabbli u sikura ta’ fjuwil użat u skart radjuattiv (ĠU L 199, 2.8.2011, p. 48).

(26)    ĠU L 157, 21.6.2005, p. 29

(27)    ĠU L 236, 23.9.2003, p. 954

(28)    Historical liabilities resulting from nuclear activities carried out at the JRC under the Euratom Treaty – Decommissioning of obsolete Nuclear Installations and Waste Management, COM(1999)114 final

(29)    Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew - Dekommissjonar ta' Installazzjonijiet Nukleari u Ġestjoni tal-Iskart Ġestjoni tar-Responsabilitajiet Nukleari li ġejjin mill-Attivitajiet taċ-Ċentru Konġunt ta' Riċerka ( JRC ) imwettqa skond it-Trattat ta' l-Euratom SEC(2004) 621 finali        
Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew - Id-Dekummissjonar ta' Installazzjonijiet Nukleari u l-Ġestjoni tal-Iskart Radjoattiv: Il-Ġestjoni tal-Obbligi Nukleari li jirriżultaw mill-Attivitajiet taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (Joint Research Centre/JRC) imwettqa skont it-Trattat tal-Euratom COM(2008)903 final    
Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew - Id-Dekummissjonar ta' Installazzjonijiet Nukleari u l-Ġestjoni tal-Iskart Radjoattiv: Il-Ġestjoni tal-Obbligi Nukleari li jirriżultaw mill-Attivitajiet taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (Joint Research Centre/JRC) imwettqa skont it-Trattat tal-Euratom COM(2013)734 final

(30)    Il-Ftehim Interistituzzjonali tat-2 ta’ Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f’materji ta' baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba (ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1)

(31)    [full title; OJ reference].

(32)    Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u li jħassar ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 1073/1999 u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999, (ĠU L248, 18.9.2013, p. 1.)

(33)    Ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 tat-18 Diċembru 1995 dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea (ĠU L 312, 23.12.95, p. 1)

(34)    Ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 tal-11 ta' Novembru 1996 dwar il-verifiki u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolarijiet oħra (ĠU L 292,15.11.96, p. 2)

(35)    Ir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2017/1939 tat-12 ta’ Ottubru 2017 li jimplimenta kooperazzjoni msaħħa dwar l-istabbiliment tal-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (“l-UPPE”) (ĠU L 283, 31.10.2017, p.1).

(36)    Id-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2017 dwar il-ġlieda kontra l-frodi tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni permezz tal-liġi kriminali (ĠU L 198, 28.7.2017, p. 29).

(37)    Ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1368/2013 tat-13 ta’ Diċembru 2013 dwar l-appoġġ, min-naħa tal-Unjoni, għall-programmi ta’ għajnuna għad-dekummissjonar ta’ impjanti nukleari fil-Bulgarija u s-Slovakkja, u li jirrevoka r-Regolamenti (Euratom) Nru 549/2007 u (Euratom) Nru 647/2010 (ĠU L 346, 20.12.2013, p. 1).

(38)    Ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni (ĠU L 55, 28.2.2011, p. 13)

(39)    Kif imsemmi fl-Artikolu 58(2)(a) jew (b) tar-Regolament Finanzjarju

(40)    Dettalji tal-modi ta’ ġestjoni u r-referenzi għar-Regolament Finanzjarju jinsabu fuq is-sit BudgWeb: https://myintracomm.ec.europa.eu/budgweb/MT/man/budgmanag/Pages/budgmanag.aspx  

(41)    Diff. = Approprjazzjonijiet differenzjati / Mhux diff. = Approprjazzjonijiet mhux differenzjati.

(42)    L-EFTA: Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles

(43)    Pajjiżi kandidati u, meta applikabbli, pajjiżi kandidati potenzjali mill-Balkani tal-Punent

(44)    It-totali jaf ma jaqblux bl-eżatt minħabba l-arrotondament

(45)    Assistenza teknika u/jew amministrattiva u nefqa b'sostenn għall-implimentazzjoni ta’ programmi u/jew ta’ azzjonijiet tal-UE (li qabel kienu l-linji “BA”), riċerka indiretta u riċerka diretta

(46)    Assistenza teknika u/jew amministrattiva u nefqa b'sostenn għall-implimentazzjoni ta’ programmi u/jew ta’ azzjonijiet tal-UE (li qabel kienu l-linji “BA”), riċerka indiretta u riċerka diretta

(47)    AC = Aġenti Kuntrattwali; AL = Persunal Lokali; END = Espert Nazzjonali Sekondat; INT= Persunal tal-aġenzija; JPD = Esperti Subordinati fid-Delegazzjonijiet

(48)    Sottolimitu massimu għall-persunal estern kopert mill-approprjazzjonijiet operazzjonali (li qabel kienu l-linji "BA")

(49)    Fir-rigward tar-riżorsi proprji tradizzjonali (id-dazji doganali, l-imposti fuq iz-zokkor), l-ammonti indikati jridu jkunu ammonti netti, jiġifieri ammonti grossi wara t-tnaqqis ta’ 20 % għall-kostijiet tal-ġbir

IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell,13.6.2018

COM(2018) 467 final

ANNESSI

tal-

Proposta għal Regolament tal-Kunsill

li jistabbilixxi programm finanzjarju speċifiku għad-dekummissjonar tal-faċilitajiet nukleari u l-ġestjoni tal-iskart radjuattiv, u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1368/2013

{SWD(2018) 343 final}

ANNESS I

1.L-għan ewlieni ġenerali tal-programm Kozloduy huwa li jgħin lill-Bulgarija fil-ġestjoni tal-isfidi ta’ sikurezza radjoloġika tad-dekummissjonar tal-unitajiet 1-4 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Kozloduy. L-akbar sfidi ta’ sikurezza li jridu jiġu indirizzati mill-programmi huma:

(a)Iż-żarmar u d-dekontaminazzjoni taċ-ċirkwit primarju u tal-komponenti l-kbar tar-reatturi skont il-pjan ta’ dikommissjonar; il-progress irid jitkejjel skont il-kwantità u t-tip ta’ materjali mneħħija kif ukoll il-valur gwadanjat;

(b)Il-ġestjoni sikura tad-dekummissjonar u tal-skart li ntiret sal-ħżin proviżorju jew sar-rimi (skont il-kategoriji tal-iskart), inkluża t-tlestija tal-infrastruttura tal-ġestjoni tal-iskart fejn meħtieġa. Dan l-għan għandu jintlaħaq b’konformità mal-pjan ta’ dikommissjonar; Il-progress irid jitkejjel skont il-kwantità u t-tip ta’ skart maħżun jew mormi b’mod sikur kif ukoll il-valur gwadanjat;

(c)it-tnaqqis kontinwu tar-riskji radjoloġiċi; dan l-għan irid jitkejjel permezz tal-valutazzjonijiet tas-sikurezza tal-attivitajiet u tal-faċilità, li jidentifikaw modi li bihom jistgħu jseħħu esponimenti potenzjali u li jistmaw il-probabbiltajiet u d-daqs tal-esponimenti potenzjali. It-tneħħija tal-faċilitajiet mill-kontroll regolatorju hi ppjanata sal-2030 fil-programm ta’ Kozloduy.

2.Il-proġetti u l-attivitajiet finanzjati fil-perjodu 2021-2027 huma soġġetti għal rata massima ta’ kofinanzjament tal-UE ta’ 50 %.

3.L-għan prinċipali ġenerali tal-programm hu kkumplimentat bl-għan li jissaħħaħ il-valur miżjud tal-UE tal-programm permezz tad-disseminazzjoni tal-għarfien (iġġenerat mill-programm) lill-Istati Membri kollha tal-UE dwar il-proċess ta’ dekummissjonar. Fil-perjodu ta’ finanzjament li jibda mill-2021, il-programm irid jikseb dan li ġej:

3.1.jiżviluppa rabtiet u skambji fost il-partijiet ikkonċernati tal-UE (eż. Stati Membri, awtoritajiet tas-sikurezza, is-servizzi pubbliċi u l-operaturi tad-dekummissjonar);

3.2.jiddokumenta l-għarfien espliċitu u jagħmluh disponibbli permezz ta’ trasferimenti multilaterali ta’ għarfien dwar kwistjonijiet ta’ governanza dwar id-dekummissjonar u l-ġestjoni tal-iskart, l-aħjar prattiki maniġerjali u l-isfidi teknoloġiċi, bil-ħsieb li jiġu żviluppati sinerġiji potenzjali tal-UE.

Dawn l-attivitajiet huma ffinanzjati mill-Unjoni b’rata li tasal sa 100 %.

Il-progress għandu jitkejjel skont l-għadd ta’ prodotti ta’ għarfien u s-sensibilizzazzjoni tagħhom.

4.Ir-rimi ta’ fjuwil użat u ta’ skart radjuattiv f’repożitorju ġeoloġiku fond mhux inkluż fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-programm, u jrid jiġi żviluppat mill-Bulgarija fil-programm nazzjonali tagħha għall-ġestjoni tal-fjuwil użat u tal-iskart radjuattiv kif meħtieġ mid-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom rilevanti.

ANNESS II

1.L-għan ewlieni ġenerali tal-programm Bohunice huwa li jgħin lis-Slovakkja fil-ġestjoni tal-isfidi ta’ sikurezza radjoloġika tad-dekummissjonar tal-unitajiet 1 u 2 tal-impjant tal-enerġija nukleari ta’ Bohunice V1. L-akbar sfidi ta’ sikurezza li jridu jiġu indirizzati mill-programmi huma:

(a)Iż-żarmar taċ-ċirkwit primarju u tal-komponenti l-kbar tar-reatturi skont il-pjan ta’ dikommissjonar; il-progress irid jitkejjel skont il-kwantità u t-tip ta’ materjali mneħħija kif ukoll il-valur gwadanjat;

(b)Il-ġestjoni sikura tad-dekummissjonar u tal-skart li ntiret sal-ħżin proviżorju jew sar-rimi (skont il-kategoriji tal-iskart), inkluża t-tlestija tal-infrastruttura tal-ġestjoni tal-iskart fejn meħtieġa. Dan l-għan għandu jintlaħaq b’konformità mal-pjan ta’ dikommissjonar; Il-progress irid jitkejjel skont il-kwantità u t-tip ta’ skart maħżun jew mormi b’mod sikur kif ukoll il-valur gwadanjat;

(c)it-tnaqqis kontinwu tar-riskji radjoloġiċi; dan l-għan irid jitkejjel permezz tal-valutazzjonijiet tas-sikurezza tal-attivitajiet u tal-faċilità, li jidentifikaw modi li bihom jistgħu jseħħu esponimenti potenzjali u li jistmaw il-probabbiltajiet u d-daqs tal-esponimenti potenzjali. It-tneħħija tal-faċilitajiet mill-kontroll regolatorju hi ppjanata sal-2025 fil-programm Bohunice.

2.Il-proġetti u l-attivitajiet finanzjati fil-perjodu 2021-2027 huma soġġetti għal rata massima ta’ kofinanzjament tal-UE ta’ 50 %.

3.L-għan prinċipali ġenerali tal-programmi hu kkumplimentat bl-għan li jissaħħaħ il-valur miżjud tal-UE tal-programm permezz tad-disseminazzjoni tal-għarfien (iġġenerat mill-programm) lill-Istati Membri kollha tal-UE dwar il-proċess ta’ dekummissjonar. Fil-perjodu ta’ finanzjament li jibda mill-2021, il-programm irid jikseb dan li ġej:

3.1.jiżviluppa rabtiet u skambji fost il-partijiet ikkonċernati tal-UE (eż. Stati Membri, awtoritajiet tas-sikurezza, is-servizzi pubbliċi u l-operaturi tad-dekummissjonar);

3.2.jiddokumenta l-għarfien espliċitu u jagħmluh disponibbli permezz ta’ trasferimenti multilaterali ta’ għarfien dwar kwistjonijiet ta’ governanza dwar id-dekummissjonar u l-ġestjoni tal-iskart, l-aħjar prattiki maniġerjali u l-isfidi teknoloġiċi, bil-ħsieb li jiġu żviluppati sinerġiji potenzjali tal-UE.

Dawn l-attivitajiet huma ffinanzjati mill-Unjoni b’rata li tasal sa 100 %.

Il-progress għandu jitkejjel skont l-għadd ta’ prodotti ta’ għarfien u s-sensibilizzazzjoni tagħhom.

4.Ir-rimi ta’ fjuwil użat u ta’ skart radjuattiv f’repożitorju ġeoloġiku fond mhux inkluż fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-programm, u jrid jiġi żviluppat mis-Slovakkja fil-programm nazzjonali tagħha għall-ġestjoni tal-fjuwil użat u tal-iskart radjuattiv kif meħtieġ mid-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom rilevanti.

ANNESS III

1.L-għan prinċipali ġenerali tal-programm D&WM tal-JRC huwa li jwettaq id-dekummissjonar tal-installazzjonijiet tal-JRC tal-Kummissjoni f’erba’ siti: JRC-Geel fil-Belġju, JRC-Karlsruhe fil-Ġermanja, JRC-Ispra fl-Italja u JRC-Petten fin-Netherlands u li jiġġestixxi l-fjuwil użat u l-iskart radjuattiv b’mod sikur sat-trasferiment tar-responsabbiltajiet lill-Istat Membru ospitanti. L-attivitajiet finanzjati taħt dan il-programm matul il-perjodu 2021-2027 għandhom jiksbu dan li ġej:

1.1.Għas-siti kollha:

1.1.1.L-esplorazzjoni u l-iżvilupp ta’ alternattivi għat-trasferiment antiċipat tar-responsabbiltajiet tad-dekommissjonar u tal-ġestjoni tal-iskart lill-Istat Membru ospitanti.

1.2. Fil-JRC-Ispra (jiddependi mir-rilaxx tal-awtorizzazzjonijiet rilevanti mill-Awtoritajiet tas-Sikurezza Taljani):

1.2.1.L-irkupru, it-trattament u l-ħżin sikur ta’ skart storiku sat-trasferiment tas-sjieda lill-Istat Membru ospitanti;

1.2.2.L-irkupru, it-trattament u l-ħżin sikur ta’ materjal nukleari u ta’ fjuwil użat sat-trasferiment tas-sjieda lill-Istat Membru ospitanti;

1.2.3.Id-dekummissjonar ta’ faċilitajiet nukleari liċenzjati;

1.2.4.Il-ġestjoni sikura tad-dekummissjonar tal-iskart u ta’ materjali radjuattivi.

1.3.Fil-JRC-Karlsruhe:

1.3.1.Id-dekummissjonar ta’ tagħmir obsolet;

1.3.2.Il-ġestjoni sikura tad-dekummissjonar tal-iskart u ta’ materjali radjuattivi;

1.3.3.Inventarju mnaqqas ta’ materjal nukleari obsolet u fjuwil użat;

1.3.4.Id-dekummissjonar ta’ faċilitajiet magħluqa;

1.3.5.Il-fażijiet ta’ tħejjija tad-dekummissjonar ta’ partijiet mill-bini

1.4.Fil-JRC-Petten:

1.4.1.Il-ġestjoni sikura tal-iskart u ta’ materjali storiċi u li jirriżultaw mid-dekummissjonar;

1.4.2.Inventarju mnaqqas ta’ materjal nukleari obsolet u fjuwil użat;

1.4.3.Il-fażijiet ta’ tħejjija tad-dekummissjonar tal-HFR

1.5.Fil-JRC-Geel:

1.5.1.Id-dekummissjonar ta’ tagħmir obsolet;

1.5.2.Il-ġestjoni sikura tad-dekummissjonar tal-iskart u ta’ materjali radjuattivi.

Il-progress irid jitkejjel kif xieraq skont il-kwantità u t-tip ta’ skart maħżun jew mormi b’mod sikur, skont il-kwantità u t-tip ta’ materjal nukleari u ta’ fjuwil użat maħżuna jew mormija b’mod sikur, skont il-kwantità u t-tip ta’ materjali imneħħija. Il-progress tal-programm irid ikun ġeneralment imkejjel anki skont il-valur gwadanjat.

2.L-għan prinċipali ġenerali tal-programm hu kkumplimentat bl-għan li jissaħħaħ il-valur miżjud tal-UE tal-programm permezz tad-disseminazzjoni tal-għarfien (iġġenerat mill-programm) lill-Istati Membri kollha tal-UE dwar il-proċess ta’ dekummissjonar. Fil-perjodu ta’ finanzjament li jibda mill-2021, il-programm irid jikseb dan li ġej:

2.1.jiżviluppa rabtiet u skambji fost il-partijiet ikkonċernati tal-UE (eż. Stati Membri, awtoritajiet tas-sikurezza, is-servizzi pubbliċi u l-operaturi tad-dekummissjonar);

2.2.jiddokumenta l-għarfien espliċitu u jagħmluh disponibbli permezz ta’ trasferimenti multilaterali ta’ għarfien dwar kwistjonijiet ta’ governanza dwar id-dekummissjonar u l-ġestjoni tal-iskart, l-aħjar prattiki maniġerjali u l-isfidi teknoloġiċi, bil-ħsieb li jiġu żviluppati sinerġiji potenzjali tal-UE.

Il-progress għandu jitkejjel skont l-għadd ta’ prodotti ta’ għarfien u s-sensibilizzazzjoni tagħhom.

3.Ir-rimi ta’ fjuwil użat u ta’ skart radjuattiv f’repożitorju ġeoloġiku fond hu inkluż fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-programm, kif meħtieġ mid-Direttiva tal-Kunsill 2011/70/Euratom.

ANNESS IV

Indikaturi

(1)Ġestjoni ta’ skart radjuattiv:

(a)il-kwantità u t-tip ta’ skart maħżun jew mormi b’mod sikur

(2)Żarmar u dekontaminazzjoni:

(a)il-kwantità u t-tip ta’ materjali mneħħija

(3)Disseminazzjoni tal-għarfien:

(a)l-għadd ta’ prodotti ta’ għarfien u s-sensibilizzazzjoni tagħhom.