(1)

Skont l-Artikolu 3(3) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikolu 191 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), l-Unjoni hija impenjata li tiżgura livell għoli ta’ protezzjoni u titjib tal-kwalità tal-ambjent. L-ambjent, f’sens wiesa’, jenħtieġ li jkun protett, kif jirriżulta mill-Artikolu 3(3) TUE u fl-Artikolu 191 TFUE, b’mod li jkopri r-riżorsi naturali kollha, inklużi l-arja, l-ilma, il-ħamrija, l-ekosistemi, inklużi s-servizzi u l-funzjonijiet tal-ekosistemi, u l-fawna u l-flora selvaġġi, inklużi l-ħabitats, kif ukoll is-servizzi pprovduti mir-riżorsi naturali.

(2)

Skont l-Artikolu 191(2) tat-TFUE, il-politika tal-Unjoni dwar l-ambjent trid timmira lejn protezzjoni ta’ livell għoli filwaqt li titqies id-diversità tas-sitwazzjonijiet fid-diversi reġjuni tal-Unjoni. Dik il-politika trid tkun ibbażata fuq il-prinċipju prekawzjonarju u fuq il-prinċipji li trid tittieħed azzjoni preventiva, li ħsara ambjentali jenħtieġ li bħala prijorità tiġi rrettifikata fis-sors, u li min iniġġes jenħtieġ li jħallas. Meta jitqies li r-reati ambjentali jaffettwaw ukoll id-drittijiet fundamentali, il-ġlieda kontra r-reati ambjentali fil-livell tal-Unjoni hija kruċjali biex jiġi żgurat li dawk id-drittijiet jiġu protetti.

(3)

Iż-żieda fir-reati kriminali ambjentali u l-effetti tagħhom, li jimminaw l-effettività tal-liġi ambjentali tal-Unjoni, hija kwistjoni ta’ tħassib kontinwu fl-Unjoni. Tali reati jestendu dejjem aktar lil hinn mill-fruntieri tal-Istati Membri li jitwettqu fihom. Tali reati joħolqu theddida għall-ambjent u għalhekk jeħtieġu rispons xieraq u effettiv, li spiss jirrikjedi kooperazzjoni transfruntiera effettiva.

(4)

Ir-regoli eżistenti dwar penali skont id-Direttiva 2008/99/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) u skont id-dritt settorjali ambjentali tal-Unjoni ma kinux biżżejjed biex jiksbu konformità mal-liġi tal-Unjoni rigward il-protezzjoni tal-ambjent. Tali konformità jenħtieġ li tissaħħaħ bid-disponibbiltà ta’ pieni kriminali effettivi, proporzjonati u dissważivi li jikkorrispondu għall-gravità tar-reati u li jistgħu juru aktar diżapprovazzjoni soċjali mill-użu ta’ penali amministrattivi. Il-komplementarjetà tal-liġi kriminali u amministrattiva hija kruċjali għall-prevenzjoni u l-iskoraġġiment ta’ mġiba illegali li tagħmel ħsara lill-ambjent.

(5)

Il-lista ta’ reati kriminali ambjentali fid-Direttiva 2008/99/KE jenħtieġ li tiġi riveduta u jiżdiedu reati kriminali addizzjonali bbażati fuq l-aktar ksur serju tal-liġi ambjentali tal-Unjoni. Il-penali jenħtieġ li jissaħħu sabiex jittejjeb l-effett ta’ deterrent tagħhom, u jenħtieġ li tittejjeb l-effettività tal-individwar, l-investigazzjoni, il-prosekuzzjoni u l-aġġudikazzjoni ta’ reati kriminali ambjentali.

(6)

L-Istati Membri jenħtieġ li jikkriminalizzaw ċerta mġiba illegali, jipprevedu preċiżjoni akbar fir-rigward tad-definizzjonijiet ta’ reati kriminali rilevanti u jarmonizzaw it-tipi u l-livelli ta’ penali.

(7)

In-nuqqas ta’ osservanza ta’ obbligu ġuridiku li tittieħed azzjoni jista’ jkollu l-istess effett negattiv fuq l-ambjent u s-saħħa tal-bniedem bħala aġir attiv. Għalhekk, id-definizzjoni ta’ reati kriminali f’din id-Direttiva jenħtieġ li tkopri kemm l-atti kif ukoll l-ommissjonijiet, meta jkun applikabbli.

(8)

L-Istati Membri jenħtieġ li jipprevedu pieni kriminali fil-liġi nazzjonali tagħhom għal ksur serju tad-dispożizzjonijiet tal-liġi tal-Unjoni li jirrigwardaw il-protezzjoni tal-ambjent. Fil-qafas tal-politika komuni tas-sajd, il-liġi tal-Unjoni tipprevedi sett komprensiv ta’ regoli għall-kontroll u l-infurzar skont ir-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 1224/2009 (4) u (KE) Nru 1005/2008 (5) f’każ ta’ ksur serju, inkluż dak li jikkawża ħsara lill-ambjent tal-baħar. Skont dak is-sett ta’ regoli, l-Istati Membri għandhom l-għażla li jużaw penali amministrattivi jew pieni kriminali, jew it-tnejn. F’konformità mal-komunikazzjonijiet tal-Kummissjoni tal-11 ta’ Diċembru 2019 dwar “Il-Patt Ekoloġiku Ewropew” u tal-20 ta’ Mejju 2020 dwar “Strateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030. Inreġġgħu n-natura lura f’ħajjitna”, jenħtieġ li ċerta mġiba illegali intenzjonata koperta mir-Regolament (KE) Nru 1224/2009 u r-Regolament (KE) Nru 1005/2008 tiġi stabbilita bħala reat kriminali.

(9)

Sabiex l-imġiba tikkostitwixxi reat kriminali ambjentali skont din id-Direttiva, jenħtieġ li tkun illegali. Sabiex l-imġiba tkun illegali, jenħtieġ li din tikser il-liġi tal-Unjoni li tikkontribwixxi għall-kisba ta’ wieħed mill-objettivi tal-politika tal-Unjoni dwar l-ambjent kif stabbilit fl-Artikolu 191(1) TFUE, irrispettivament mill-bażi ġuridika ta’ tali liġi tal-Unjoni, li tista’ tinkludi, pereżempju, Artikolu 91, 114, 168 jew 192 TFUE, jew jenħtieġ li tikser il-liġijiet, ir-regolamenti jew id-dispożizzjonijiet amministrattivi ta’ Stat Membru, jew deċiżjonijiet meħuda minn awtorità kompetenti ta’ Stat Membru, li jagħtu effett lil tali liġi tal-Unjoni. Din id-Direttiva jenħtieġ li tispeċifika liema -mġiba llegali tista’ tikkostitwixxi reat kriminali u għal dan il-fini, fejn xieraq, jiġi stabbilit il-limitu kwantittativ jew kwalitattiv meħtieġ sabiex din l-imġiba tikkostitwixxi reat kriminali. Tali mġiba jenħtieġ li tikkostitwixxi reat kriminali meta tkun intenzjonata u, f’ċerti każijiet, anke meta titwettaq b’mill-inqas negliġenza serja. B’mod partikolari, l-imġiba illegali li tikkawża l-mewt ta’, jew korriment serju lil, persuni, ħsara sostanzjali jew riskju konsiderevoli ta’ ħsara sostanzjali lill-ambjent jew inkella titqies li tkun partikolarment ta’ ħsara għall-ambjent jenħtieġ ukoll li tikkostitwixxi reat kriminali meta titwettaq b’mill-inqas negliġenza serja. L-Istati Membri jistgħu jadottaw jew iżommu regoli aktar stretti fil-qasam tal-liġi kriminali.

(10)

Imġiba jenħtieġ li tkun illegali saħansitra meta tokkorri taħt awtorizzazzjoni maħruġa minn awtorità kompetenti ta’ Stat Membru jekk tali awtorizzazzjoni tkun inkisbet b’mod frodulenti jew permezz ta’ korruzzjoni, estorsjoni jew koerċizzjoni. Barra minn hekk, jenħtieġ li ż-żamma ta’ tali awtorizzazzjoni ma tipprekludix lid-detentur milli jinżamm kriminalment responsabbli, meta l-awtorizzazzjoni tkun bi ksur ċar tar-rekwiżiti legali sostantivi rilevanti. “Bi ksur ċar tar-rekwiżiti legali sostantivi rilevanti” jenħtieġ li tiġi interpretata bħala li tirreferi għal ksur ovvju u sostanzjali tar-rekwiżiti legali sostantivi rilevanti, u mhijiex maħsuba biex tinkludi ksur ta’ rekwiżiti proċedurali jew elementi minuri tal-awtorizzazzjoni. Dan il-fatt ma jittrasferixxix id-dmir li jiġi żgurat li l-awtorizzazzjonijiet ikunu legali mill-awtoritajiet kompetenti lill-operaturi. Barra minn hekk, meta tkun meħtieġa awtorizzazzjoni, il-fatt li l-awtorizzazzjoni tkun legali ma jipprekludix proċedimenti kriminali kontra d-detentur tal-awtorizzazzjoni meta dak id-detentur ma jikkonformax mal-obbligi kollha tal-awtorizzazzjoni jew ma’ obbligi legali rilevanti oħra mhux koperti mill-awtorizzazzjoni.

(11)

Barra minn hekk, huwa neċessarju li l-operaturi jieħdu l-passi meħtieġa biex ikunu konformi ma’ dispożizzjonijiet leġiżlattivi, regolatorji u amministrattivi dwar il-protezzjoni tal-ambjent applikabbli meta jwettqu attività rispettiva, inkluż billi jikkonformaw mal-obbligi tagħhom kif stabbiliti mil-liġi tal-Unjoni u l-liġi nazzjonali applikabbli fir-rigward ta’ proċeduri għall-emenda jew l-aġġornament tal-awtorizzazzjoni eżistenti. Dan jenħtieġ li jkopri wkoll l-obbligi tad-detentur tal-awtorizzazzjoni li jaġġorna u jġedded tali awtorizzazzjoni.

(12)

Fir-rigward tar-reati u l-penali ddefiniti f’din id-Direttiva, jenħtieġ li jinftiehem li t-terminu “persuni ġuridiċi” ma jinkludix Stati jew korpi pubbliċi li jeżerċitaw awtorità tal-Istat jew organizzazzjonijiet internazzjonali pubbliċi. Peress li din id-Direttiva tistabbilixxi regoli minimi, l-Istati Membri jistgħu jadottaw regoli aktar stretti, inklużi regoli dwar ir-responsabbiltà kriminali għall-korpi pubbliċi.

(13)

Xi reati kriminali ddefiniti f’din id-Direttiva jinkludu limitu kwalitattiv għall-imġiba biex titqies reat kriminali, jiġifieri li tali mġiba tikkawża l-mewt ta’, jew korriment serju lil, persuna jew ħsara sostanzjali lill-kwalità tal-arja, tal-ilma jew tal-ħamrija, jew lill-ekosistema, lill-annimali jew lill-pjanti. Sabiex jiġi protett l-ambjent kemm jista’ jkun, dak il-limitu kwalitattiv jenħtieġ li jinftiehem f’sens wiesa’ inkluż, meta jkun rilevanti, ħsara sostanzjali lill-fawna u l-flora, lill-ħabitats u lis-servizzi pprovduti mir-riżorsi naturali u mill-ekosistemi kif ukoll lill-funzjonijiet tal-ekosistema. “Ekosistema” jenħtieġ li tinftiehem bħala kumpless dinamiku ta’ komunitajiet ta’ pjanti, annimali, fungi u mikroorganiżmi u l-ambjent mhux ħaj tagħhom, li jinteraġixxu bħala unità funzjonali, u jenħtieġ li jinkludu tipi ta’ ħabitats, ħabitats ta’ speċijiet u popolazzjonijiet ta’ speċijiet. It-terminu “Ekosistema” jenħtieġ li jinkludi wkoll servizzi tal-ekosistema, li permezz tagħhom ekosistema tikkontribwixxi direttament jew indirettament għall-benesseri tal-bniedem, u funzjonijiet tal-ekosistema, li jirreferu għal proċessi naturali f’ekosistema. Unitajiet iżgħar bħal kaxxa tan-naħal, bejta tan-nemel jew ġidra jistgħu jkunu parti minn ekosistema iżda jenħtieġ li ma jitqisux li jkunu ekosistema fiha nnifisha għall-finijiet ta’ din id-Direttiva.

(14)

Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, it-terminu “korriment” jenħtieġ li jinftiehem f’sens wiesa’, jiġifieri bħala li jkopri kwalunkwe forma ta’ dannu fiżiku lil persuna, inkluż bidla fil-funzjoni tal-ġisem jew fl-istruttura taċ-ċelloli, marda temporanja, kronika jew fatali, ħsara fil-ġisem jew deterjorament ieħor tas-saħħa fiżika, iżda eskluża s-saħħa mentali.

(15)

L-introduzzjoni ta’ forom differenti ta’ enerġija fl-ambjent, bħas-sħana, sorsi ta’ enerġija termali, storbju, inkluż storbju taħt l-ilma, u sorsi oħra ta’ enerġija akustika, vibrazzjonijiet, kampi elettromanjetiċi, elettriku jew dawl, tista’ tikkawża ħsara sostanzjali lill-kwalità tal-arja, l-ilma jew il-ħamrija jew ħsara sostanzjali lil ekosistema, annimali jew pjanti, jew il-mewt ta’, jew korriment serju lil, persuni. Diversi strumenti tal-liġi ambjentali tal-Unjoni jirregolaw l-introduzzjoni tal-enerġija fl-ambjent, pereżempju fl-oqsma tal-protezzjoni tal-ilma, l-ambjent tal-baħar, il-kontroll tal-istorbju, l-immaniġġjar tal-iskart u l-emissjonijiet industrijali. Fid-dawl ta’ dawk l-istrumenti, l-introduzzjoni illegali tal-enerġija fl-ambjent jenħtieġ li tikkostitwixxi reat kriminali skont din id-Direttiva jekk tikkawża jew x’aktarx tikkawża ħsara sostanzjali lill-ambjent jew lis-saħħa tal-bniedem.

(16)

Meta r-reati kriminali definiti f’din id-Direttiva jirrelataw ma’ mġiba bħat-tqegħid għad-dispożizzjoni jew it-tqegħid fis-suq, il-bejgħ, l-offerta għall-bejgħ jew il-kummerċ, jenħtieġ li tiġi inkluża mġiba mwettqa permezz ta’ teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni.

(17)

Din id-Direttiva tintroduċi r-reat kriminali tat-tqegħid fis-suq, bi ksur ta’ projbizzjoni jew rekwiżit ieħor immirat lejn il-protezzjoni tal-ambjent, ta’ prodott li l-użu tiegħu fuq skala ikbar jirriżulta fir-rimi, l-emissjoni jew l-introduzzjoni ta’ kwantità ta’ materjali jew sustanzi, enerġija jew radjazzjoni jonizzanti fl-arja, fil-ħamrija jew fl-ilma, u jikkawża jew x’aktarx jikkawża ħsara sostanzjali lill-ambjent jew lis-saħħa tal-bniedem. F’dak il-kuntest, jenħtieġ li projbizzjoni jew rekwiżit ieħor immirati lejn il-protezzjoni tal-ambjent tkun jew ikun stabbilit fil-qasam tal-liġi tal-Unjoni li għandha jew għandu fost l-objettivi ddikjarati tagħha, jew li għandha jew għandu bħala għan, il-protezzjoni tal-ambjent, inkluż il-preservazzjoni, il-protezzjoni u t-titjib tal-kwalità tal-ambjent, il-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem, l-użu prudenti u razzjonali tar-riżorsi naturali jew il-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, jew il-promozzjoni ta’ miżuri fil-livell internazzjonali biex jiġu indirizzati problemi ambjentali reġjonali jew dinjija. Min-naħa l-oħra, meta tali projbizzjoni jew rekwiżit ikun stabbilit f’oqsma oħra tal-liġi tal-Unjoni li għandhom objettivi oħra, pereżempju l-protezzjoni tas-saħħa u s-sikurezza tal-ħaddiema, jenħtieġ li l-imġiba ma tkunx koperta minn dak ir-reat kriminali. Għall-fini ta’ din id-Direttiva, “użu fuq skala ikbar” jirreferi għall-effett ikkombinat tal-użu tal-prodott minn diversi utenti, minkejja n-numru tagħhom, sakemm l-imġiba ma jikkawżax jew x’aktarx ma jikkawżax ħsara lill-ambjent jew lis-saħħa tal-bniedem.

(18)

Il-ġbir, it-trasport u t-trattament illegali ta’ skart u n-nuqqas ta’ superviżjoni ta’ tali operazzjonijiet u tal-manutenzjoni tas-siti tar-rimi, inkluża l-azzjoni li tittieħed minn negozjanti jew sensara, tista’ tikkawża effetti devastanti lill-ambjent u lis-saħħa tal-bniedem. Tali effetti jistgħu jiġu kkawżati minn imġiba illegali li tikkonċerna skart dannuż minn prodotti farmaċewtiċi, drogi narkotiċi, inklużi komponenti biex jiġu prodotti drogi narkotiċi, sustanzi kimiċi, skart li jkun fih aċidi jew bażijiet jew skart li jkun fih tossini, metalli tqal, żejt, grass, skart elettriku u elettroniku, vetturi li ma għadhomx jintużaw jew skart tal-plastik. Għalhekk, jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li l-immaniġġjar illegali tal-iskart jikkostitwixxi reat kriminali meta tali mġiba tikkonċerna skart perikoluż fi kwantità mhux negliġibbli, jew tikkonċerna skart ieħor u tali skart ieħor jikkawża jew x’aktarx jikkawża ħsara sostanzjali lill-ambjent jew lis-saħħa tal-bniedem.

(19)

Għall-fini tar-reat kriminali introdott minn din id-Direttiva fir-rigward tar-riċiklaġġ ta’ bastimenti li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament (UE) Nru 1257/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6), għandu jiġi nnotat li attwalment, skont il-liġi tal-Unjoni, l-obbligi stabbiliti f’dak ir-Regolament japplikaw biss għas-sidien tal-bastimenti, kif definit f’ dak ir-Regolament.

(20)

Fir-rigward tal-valutazzjoni ta’ jekk il-kwantità tal-prodott jew tal-komodità rilevanti assoċjata mad-deforestazzjoni jew mad-degradazzjoni tal-foresti kif imsemmi fir-Regolament (UE) 2023/1115 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7), hijiex negliġibbli, l-Istati Membri jistgħu jqisu, pereżempju, il-kwantità tal-prodott jew tal-komodità rilevanti espressa f’massa netta, jew, meta jkun applikabbli, f’volum jew f’għadd ta’ unitajiet, jew jekk l-iskala tal-attività inkwistjoni hijiex negliġibbli f’termini ta’ kwantità ta’ kwantità. Għal tali valutazzjoni, l-Istati Membri jistgħu jqisu wkoll, meta jkun rilevanti, elementi oħra elenkati f’din id-Direttiva għal ċerti reati kriminali, inkluż l-istatus ta’ konservazzjoni tal-ispeċijiet ikkonċernati jew l-ispiża tar-restawr tal-ambjent.

(21)

Reati kriminali relatati ma’ imġiba intenzjonali elenkati f’din id-Direttiva jistgħu jwasslu għal riżultati katastrofiċi, bħal tniġġis mifrux, inċidenti industrijali b’effetti severi fuq l-ambjent jew nirien fil-foresti fuq skala kbira. Meta tali reati jikkawżaw il-qerda ta’, jew ħsara mifruxa u sostanzjali, li tkun irriversibbli jew fit-tul, għal ekosistema ta’ daqs jew valur ambjentali konsiderevoli jew ħabitat f’sit protett, jew jikkawża ħsara mifruxa u sostanzjali li tkun irriversibbli jew fit-tul għall-kwalità tal-arja, tal-ħamrija jew tal-ilma, tali reati, li jwasslu għal tali riżultati katastrofiċi, jenħtieġ li jikkostitwixxu reati kriminali kwalifikati u, konsegwentement, jiġu kkastigati b’pieni aktar severi minn dawk applikabbli fil-każ ta’ reati kriminali oħra definiti f’din id-Direttiva.. Dawk ir-reati kriminali kwalifikati jistgħu jinkludu mġiba komparabbli ma’ “ekoċidju”, li diġà hija koperta mil-liġi ta’ ċerti Stati Membri u li qed tiġi diskussa f’fora internazzjonali.

(22)

Meta, skont din id-Direttiva l-imġiba tikkostitwixxi reat kriminali f’każ biss li tikkonċerna kwantità mhux negliġibbli fejn jinqabeż limitu regolatorju, valur jew parametru obbligatorju ieħor, fil-valutazzjoni ta’ jekk dak il-limitu, valur jew parametru nqabiżx, il-periklu u t-tossiċità, fost oħrajn, tal-materjal jew s-sustanza jenħtieġ li tiġi kkunsidrata għaliex aktar ma l-materjal jew is-sustanza jkunu perikolużi jew tossiċi, aktar ma jintlaħaq malajr dak il-limitu, valur jew parametru ieħor u fil-każ ta’ sustanzi jew materjali partikolarment perikolużi u tossiċi, anke kwantità żgħira ħafna tista’ tikkawża ħsara sostanzjali lill-ambjent jew lis-saħħa tal-bniedem.

(23)

L-aċċellerazzjoni tat-tibdil fil-klima, it-telf tal-bijodiversità u d-degradazzjoni ambjentali, flimkien ma’ eżempji tanġibbli tal-effetti devastanti tagħhom, wasslu għar-rikonoxximent tat-tranżizzjoni ekoloġika bħala l-objettiv fundamentali ta’ żmienna u kwistjoni ta’ ekwità interġenerazzjonali. Meta din id-Direttiva, sabiex tiddefinixxi r-reati kriminali, tuża termini ddefiniti fil-liġi ambjentali tal-Unjoni biex jiddeskrivu mġiba illegali, jeħtieġ li tali termini jinftiehmu fi ħdan it-tifsira tad-definizzjonijiet korrispondenti stabbiliti fl-atti legali rilevanti tal-Unjoni koperti minn din id-Direttiva. Din id-Direttiva jenħtieġ li tkopri kwalunkwe att tal-Unjoni li jemenda dispożizzjonijiet jew rekwiżiti rilevanti għad-deskrizzjoni ta’ mġiba illegali li taqa’ fl-ambitu tar-reati kriminali definiti f’din id-Direttiva. Fl-abbozzar ta’ tali atti emendatorji tal-Unjoni, ikun xieraq li tiġi inkluża referenza għal din id-Direttiva. Madankollu, fejn tipi ġodda ta’ mġiba illegali li għadhom mhumiex koperti mill-kamp ta’ applikazzjoni tar-reati ddefiniti f’din id-Direttiva jiġu introdotti fil-liġi ambjentali tal-Unjoni, jenħtieġ li din id-Direttiva tiġi emendata sabiex tinkludi tali tipiġodda ta’ mġiba illegali fil-kamp ta’ applikazzjoni tagħha.

(24)

Mingħajr preġudizzju għal dik in-natura dinamika ta’ din id-Direttiva, jenħtieġ li l-Kummissjoni tikkunsidra regolarment, u fejn meħtieġ, jekk hemmx bżonn li tiġi emendata d-deskrizzjoni skont din id-Direttiva ta’ mġiba li kapaċi tikkostittwixxi reat kriminali skont din id-Direttiva. Il-Kummissjoni jenħtieġ ukoll li tikkunsidra jekk hemmx bżonn tiddefinixxi reati kriminali oħra meta tipi ġodda ta’ mġiba illegali li għadha mhux koperta mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva jiġu introdotti fil-liġi ambjentali tal-Unjoni.

(25)

Jenħtieġ li din id-Direttiva tipprovdi lista mhux eżawrjenti ta’ elementi li jenħtieġ li jiġu kkunsidrati, meta jkunu rilevanti, mill-awtoritajiet kompetenti, meta jkunu qegħdin jivvalutaw jekk il-limiti kwalitattivi u kwantitattivi użati għad-definizzjoni ta’ reati kriminali ambjentali intlaħqux. Jenħtieġ li l-għoti ta’ tali lista jiffaċilita l-applikazzjoni koerenti ta’ din id-Direttiva u ġlieda aktar effettiva kontra r-reati ambjentali kif ukoll jipprevedi ċertezza legali. Madankollu, tali elementi ta’ valutazzjoni jew l-applikazzjoni tagħhom jenħtieġ li ma jagħmlux l-individwar, l-investigazzjoni, il-prosekuzzjoni jew l-aġġudikazzjoni ta’ reati kriminali diffiċli żżejjed.

(26)

Meta din id-Direttiva tipprovdi li imġiba illegali tikkostitwixxi reat kriminali biss meta titwettaq intenzjonalment u tikkawża l-mewt ta’ persuna, il-kunċett ta’ “intenzjoni” jenħtieġ li jiġi interpretat f’konformità mal-liġi nazzjonali, filwaqt li titqies il-ġurisprudenza rilevanti tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (il-“Qorti tal-Ġustizzja”). Għalhekk, għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, “intenzjoni” tista’ tinftiehem bħala l-intenzjoni diretta li tikkawża l-mewt ta’ persuna, jew tista’ tkopri wkoll sitwazzjoni li fiha t-trasgressur, minkejja li ma jkunx irid jikkawża l-mewt ta’ persuna, madankollu jaċċetta l-probabbilta’ li jikkawżaha, u jaġixxi, jew jastjeni milli jaġixxi, volontarjament u bi ksur ta’ obbligu partikolari, u b’hekk jikkawża l-mewt ta’ persuna. Jenħtieġ li l-istess loġika fir-rigward tal-kunċett ta’ “intenzjoni” tapplika meta mġiba illegali deskritta f’din id-Direttiva, li tkun intenzjonata, tikkawża korriment serju lil kwalunkwe persuna, jew il-qerda ta’, jew il-ħsara mifruxa u sostanzjali li hija jew irreversibbli jew fit-tul għal, ekosistema ta’ daqs jew valur ambjentali konsiderevoli jew ħabitat f’sit protett, jew inkella tikkawża ħsara mifruxa u sostanzjali li hija jew irreversibbli jew fit-tul għall-kwalità tal-arja, tal-ħamrija jew tal-ilma.

(27)

Fir-rigward tar-reati kriminali definiti f’din id-Direttiva, jenħtieġ li l-kunċett ta’ “negliġenza serja” jiġi interpretat f’konformità mal-liġi nazzjonali, filwaqt li titqies il-ġurisprudenza rilevanti tal-Qorti tal-Ġustizzja. Din id-Direttiva ma teħtieġx l-introduzzjoni fil-liġi nazzjonali tal-kunċett ta’ “negliġenza serja” għal kull element kostitwenti tar-reat kriminali, bħall-pussess, il-bejgħ jew l-offerta għall-bejgħ, it-tqegħid fis-suq u elementi simili. F’tali każijiet, huwa possibbli għall-Istati Membri li jiddeċiedu li l-kunċett ta’ “negliġenza serja” jkun rilevanti għall-elementi tar-reat kriminali bħall-istatus ta’ protezzjoni, “kwantità negliġibbli”, jew il-“probabbiltà” li l-imġiba tikkawża ħsara sostanzjali.

(28)

Fil-proċedimenti u l-proċessi kriminali, jenħtieġ li jitqies kif xieraq l-involviment ta’ gruppi kriminali organizzati li joperaw b’modi li jħallu impatt negattiv fuq l-ambjent. Il-proċedimenti kriminali għal reati ambjentali jenħtieġ li jindirizzaw il-korruzzjoni, il-ħasil tal-flus, iċ-ċiberkriminalità u l-frodi tad-dokumenti u, fir-rigward tal-attivitajiet tan-negozju, l-intenzjoni tat-trasgressur li jimmassimizza l-profitti jew li jiffranka l-ispejjeż. Tali forom ta’ reati spiss ikunu interkonnessi ma’ forom serji ta’ reati ambjentali u għalhekk jenħtieġ li ma jiġux ittrattati b’mod iżolat. Huma wkoll suxxettibbli, b’mod partikolari, li jikkawżaw ħsara sostanzjali lill-ambjent u lis-saħħa tal-bniedem, inklużi effetti devastanti fuq in-natura u l-komunitajiet lokali. Barra minn hekk, huwa ta’ tħassib partikolari li xi reati kriminali ambjentali jitwettqu bit-tolleranza jew bl-appoġġ attiv tal-amministrazzjonijiet jew tal-uffiċjali kompetenti waqt li jkunu qed iwettqu d-dmir pubbliku tagħhom. F’ċerti każijiet, dan jista’ saħansitra jieħu l-forma ta’ korruzzjoni. Eżempji ta’ tali mġiba huma li wieħed jagħlaq għajn waħda, jew li jibqa’ sieket, dwar il-ksur tal-liġi ambjentali wara l-ispezzjonijiet, li b’mod deliberat ma jsirux spezzjonijiet jew kontrolli bħal fir-rigward ta’ jekk il-kundizzjonijiet ta’ permess humiex qed jiġu rrispettati mid-detentur tal-permess, l-appoġġ ta’ riżoluzzjonijiet jew l-ivvutar favur l-għoti ta’ liċenzji illegali, jew il-ħruġ ta’ rapporti favorevoli ffalsifikati jew mhux veri.

(29)

Jenħtieġ li l-inċitament u l-għajnuna u l-kompliċità tat-twettiq intenzjonali ta’ reat kriminali jkunu punibbli wkoll. Tentattiv biex jitwettaq reat kriminali li jikkawża jew li x’aktarx jikkawża l-mewt ta’, jew korriment serju lil, kwalunkwe persuna jew jikkawża jew x’aktarx jikkawża ħsara sostanzjali lill-ambjent jew li b’xi mod ieħor jitqies bħala ta’ ħsara partikolari, jenħtieġ li wkoll jikkostitwixxi reat kriminali meta jitwettaq intenzjonalment. Il-kunċett ta’ tentattiv huwa interpretat f’konformità mal-liġi nazzjonali. Fir-rigward tar-reat kriminali definit f’din id-Direttiva b’rabta mal-eżekuzzjoni ta’ proġett mingħajr kunsens għall-iżvilupp, billi l-eżekuzzjoni ta’ proġett tridtinftiehem bħala li tinkludi l-bidu tal-implimentazzjoni ta’ tali proġett, pereżempju xogħlijiet biex titħejja l-art għall-kostruzzjoni jew intervent ieħor b’impatt fuq l-ambjent, din id-Direttiva ma telenkax dak ir-reat fost ir-reati kriminali li għalihom jenħtieġ li tentattiv ikun punibbli bħala reat kriminali.

(30)

Il-pieni għar-reati kriminali definiti f’din id-Direttiva jenħtieġ li jkunu effettivi, dissważivi u proporzjonati. Għal dak il-għan, jenħtieġ li jiġu stabbiliti livelli minimi għat-terminu massimu ta’ priġunerija għall-persuni fiżiċi. It-termini massimi ta’ priġunerija previsti f’din id-Direttiva għar-reati kriminali mwettqa minn persuni fiżiċi jenħtieġ li japplikaw mill-anqas għall-aktar forom serji ta’ tali reati. Il-liġi kriminali tal-Istati Membri kollha tinkludi dispożizzjonijiet dwar omiċidju, jekk imwettaq intenzjonalment jew b’negliġenza serja. L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jirrikorru għal dawk id-dispożizzjonijiet ġenerali, inkluż dispożizzjonijiet dwar ċirkostanzi aggravanti, meta jittrasponu d-dispożizzjonijiet f’din id-Direttiva li jirrelataw ma’ reati kriminali li jikkawżaw il-mewt ta’ persuna, kemm jekk imwettqa intenzjonalment kif ukoll jekk b’negliġenza serja.

(31)

Il-penali jew miżuri aċċessorji spiss jitqiesu bħala aktar effettivi mill-penali finanzjarji speċjalment għall-persuni ġuridiċi. Għalhekk jenħtieġ li jkunu disponibbli penali jew miżuri aċċessorji fil-proċedimenti rilevanti. Dawk il-penali jew miżuri jistgħu jinkludu l-obbligu li l-ambjent jiġi restawrat, l-esklużjoni mill-aċċess għall-finanzjament pubbliku, inklużi l-proċeduri ta’ offerti, għotjiet u konċessjonijiet, u l-irtirar ta’ permessi u awtorizzazzjonijiet. Dan huwa mingħajr preġudizzju għad-diskrezzjoni tal-imħallfin jew tal-qrati fi proċedimenti kriminali li jimponu penali xierqa fil-kawżi individwali.

(32)

Il-penali jew il-miżuri aċċessorji jistgħu, mingħajr preġudizzju għar-rekwiżiti tad-Direttiva 2004/35/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), jinkludu rekwiżit biex jiġi restawrat l-ambjent meta l-ħsara tkun riversibbli u rekwiżit li jingħata kumpens meta l-ħsara tkun irriversibbli jew it-trasgressur ma jkollux il-kapaċità li jwettaq tali restawr.

(33)

Sal-punt li mġiba li tikkostitwixxi reat kriminali ambjentali kif definit f’din id-Direttiva tkun attribwibbli għal persuni ġuridiċi, it-tali persuni ġuridiċi jenħtieġ li jitqiesu responsabbli għal tali reat. Sabiex jintlaħqu l-objettivi ta’ din id-Direttiva, l-Istati Membri li d-dritt tagħhom jipprevedi r-responsabbiltà kriminali tal-persuni ġuridiċi jenħtieġ li jiżguraw li d-dritt tagħhom jipprevedi tipi u livelli ta’ pieni kriminali effettivi, dissważivi u proporzjonati kif stabbiliti f’din id-Direttiva. Sabiex jintlaħqu l-objettivi ta’ din id-Direttiva, l-Istati Membri li d-dritt tagħhom ma jipprevedix ir-responsabbiltà kriminali tal-persuni ġuridiċi, jenħtieġ li jiżguraw li d-dritt tagħhom jipprevedi tipi u livelli ta’ penali mhux kriminali effettivi, dissważivi u proporzjonati kif stabbiliti f’din id-Direttiva. Il-livelli massimi ta’ multi previsti f’din id-Direttiva għar-reati kriminali definiti fiha jenħtieġ li japplikaw mill-anqas għall-aktar forom serji ta’ reati bħal dawn. Jenħtieġ li jitqiesu l-gravità tal-imġiba, kif ukoll iċ-ċirkostanzi individwali, finanzjarji u oħrajn tal-persuni ġuridiċi kkonċernati, biex tiġi żgurata l-effettività, id-dissważività u l-proporzjonalità tal-penali imposta. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jistabbilixxu l-livelli massimi tal-multi jew bħala perċentwal tal-fatturat dinji totali tal-persuna ġuridika kkonċernata, jew f’ammonti fissi. Meta jittrasponu din id-Direttiva, jenħtieġ li l-Istati Membri jiddeċiedu liema minn dawk iż-żewġ għażliet ser jippreferu jużaw.

(34)

Meta l-Istati Membri, biex jiddeterminaw il-multi li għandhom jiġu imposti fuq il-persuni ġuridiċi, jagħżlu li jimplimentaw il-kriterju tal-fatturat dinji totali ta’ persuna ġuridika, jenħtieġ li jiddeċiedu jekk jikkalkulawx dak il-fatturat abbażi tas-sena finanzjarja ta’ qabel dik li fiha jkun twettaq ir-reat kriminali, jew is-sena finanzjarja ta’ qabel id-deċiżjoni li tiġi imposta l-multa. Jenħtieġ li l-Istati Membri jikkunsidraw ukoll li jistabbilixxu regoli għal każijiet meta ma jkunx possibbli li jiġi stabbilit l-ammont ta’ multa fuq il-bażi tal-fatturat dinji totali tal-persuna ġuridika fis-sena finanzjarja ta’ qabel dik li fiha twettaq ir-reat kriminali, jew fis-sena finanzjarja ta’ qabel dik tad-deċiżjoni li tiġi imposta l-multa. F’każijiet bħal dawn, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħujqisu kriterji oħra, bħall-fatturat dinji totali f’sena finanzjarja differenti. Meta dawk ir-regoli jinkludu l-istabbiliment ta’ ammonti fissi ta’ multi, jenħtieġ li ma jkunx meħtieġ li l-livelli massimi ta’ dawk l-ammonti jilħqu l-livelli stabbiliti f’din id-Direttiva bħala r-rekwiżit minimu għal-livell massimu ta’ multi stabbiliti f’ammonti fissi.

(35)

Meta l-Istati Membri jagħżlu livell massimu ta’ multi stabbiliti f’ammonti fissi, jenħtieġ li jiġu stabbiliti t-tali livelli fil-liġi nazzjonali. L-ogħla livelli ta’ tali multi jenħtieġ li japplikaw għall-aktar forom serji ta’ reati kriminali definiti f’din id-Direttiva mwettqa minn persuni ġuridiċi finanzjarjament b’saħħithom. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jiddeterminaw il-metodu ta’ kalkolu ta’ dawk l-ogħla livelli ta’ multi inkluż kundizzjonijiet speċifiċi għalihom. L-Istati Membri huma mistiedna jirrevedu regolarment il-livelli tal-multi ddeterminati f’ammonti fissi fil-waqt li jikkunsidraw ir-rati tal-inflazzjoni u fluttwazzjonijiet oħra fil-valur monetarju, f’konformità mal-proċeduri stabbiliti fil-liġi nazzjonali tagħhom. L-Istati Membri li ma għandhomx l-euro bħala l-munita tagħhom jenħtieġ li jipprevedu livelli massimi ta’ multi fil-munita tagħhom li jikkorrispondu mal-livelli ddeterminati f’din id-Direttiva f’euro fid-data tad-dħul fis-seħħ tagħha. Dawk l-Istati Membri huma mistiedna jirrevedu regolarment il-livelli ta’ multi wkoll fir-rigward tal-iżvilupp tar-rata tal-kambju.

(36)

L-istabbiliment tal-livell massimu ta’ multi huwa mingħajr preġudizzju għad-diskrezzjoni tal-imħallfin jew tal-qrati fi proċedimenti kriminali li jimponu penali xierqa f’kawżi individwali. Peress li din id-Direttiva ma tistabbilixxi l-ebda livell minimu ta’ multi, l-imħallfin jew il-qrati jenħtieġ li, fi kwalunkwe każ, jimponu penali xierqa filwaqt li jitqiesu ċ-ċirkostanzi individwali, finanzjarji u oħrajn tal-persuna ġuridika kkonċernata u l-gravità tal-imġiba.

(37)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li pieni jew miżuri kriminali jew penali jew miżuri mhux kriminali applikabbli għal persuni ġuridiċi miżmuma responsabbli għar-reati kriminali kwalifikati kif definiti f’din id-Direttiva jkunu aktar severi minn dawk applikabbli fil-każ ta’ reati kriminali oħra definiti f’din id-Direttiva. Għal dak l-għan, jenħtieġ li l-Istati Membri, f’konformità mal-liġi nazzjonali tagħhom, jipprevedu livell ogħla ta’ multi kriminali u mhux kriminali mil-livell massimu tal-multi stabbiliti f’din id-Direttiva jew li b’mod ieħor jipprevedu penali jew miżuri aktar severi, inklużi pieni jew miżuri kriminali jew penali jew miżuri mhux kriminali, jew taħlita tagħhom.

(38)

Il-fatt li persuni ġuridiċi jinżammu responsabbli skont din id-Direttiva jenħtieġ li ma jipprekludix li jittieħdu proċedimenti kriminali kontra l-persuni fiżiċi li jwettqu, jinċitaw jew huma kompliċi għar-reati kriminali definiti f’din id-Direttiva. Meta jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet għar-responsabbiltà kriminali, jenħtieġ li tali persuni fiżiċi jinftiehmu li jinkludu membri tal-bord korporattiv.

(39)

Huwa meħtieġ li l-Istati Membri jikkunsidraw li jintroduċu penali jew miżuri li jkunu alternattiva għall-priġunerija sabiex jikkontribwixxu għar-restawr tal-ambjent.

(40)

Jenħtieġ li livelli ta’ penali imposti jkunu approssimati aktar u li l-effettività ta’ tali livelli tkun imrawma permezz tal-introduzzjoni ta’ ċirkostanzi aggravanti komuni li jirriflettu l-gravità tar-reat kriminali imwettaq. Il-kunċett ta’ “ċirkostanzi aggravanti” jenħtieġ li jinftiehem jew bħala fatti li jippermettu lill-imħallef jagħti sentenzi aktar severi għall-istess reat kriminali mis-sentenza normalment imposta mingħajr tali fatti, jew bħala l-possibbiltà li jiġu trattati diversi reati kriminali b’mod kumulattiv sabiex jiżdied il-livell tal-penali. Għalhekk, l-Istati Membri ma humiex obbligati jipprevedu ċirkostanzi aggravanti speċifiċi meta l-liġi nazzjonali diġa’ tipprevedi reati kriminali separati li jistgħu jwasslu għal penali aktar severi.

(41)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li mill-inqas waħda miċ-ċirkostanzi aggravanti u mitiganti previsti f’din id-Direttiva tiġi provduta bħala ċirkostanza aggravanti jew mitiganti possibbli f’konformità mar-regoli applikabbli fis-sistema legali tagħhom. Fi kwalunkwe każ, jenħtieġ li jibqa’ fid-diskrezzjoni tal-imħallef jew tal-qorti li jiddetermina jekk għandhiex tiżdied jew tonqos is-sentenza, filwaqt li jitqiesu ċ-ċirkostanzi speċifiċi f’kull kawża individwali.

(42)

Din id-Direttiva jenħtieġ li tapplika mingħajr preġudizzju għar-regoli u l-prinċipji ġenerali tal-liġi kriminali nazzjonali dwar l-għoti tas-sentenzi jew l-eżekuzzjoni tas-sentenzi f’konformità maċ-ċirkostanzi speċifiċi f’kull kawża individwali. Jenħtieġ li jkun possibbli għall-Istati Membri li jiddeterminaw l-aktar tipi ta’ penali jew miżuri aċċessorji xierqa. B’mod partikolari, meta l-liġi nazzjonali tipprevedi l-possibbiltà li jiġi impost obbligu li l-ambjent jiġi restawrat f’perjodu partikolari, dment li d-dannu jkun reversibbli, din id-Direttiva ma teħtieġx li mħallef jew qorti jkunu responsabbli wkoll għall-monitoraġġ tal-eżekuzzjoni ta’ tali obbligu. B’mod simili, jekk l-irtirar ta’ permessi u awtorizzazzjonijiet għat-twettiq ta’ attivitajiet li rriżultaw fir-reat kriminali rilevanti jista’ jiġi impost bħala penali skont il-liġi nazzjonali, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li l-imħallfin jew il-qrati jkunu jistgħu jew jimponu tali penali huma stess jew li awtorità kompetenti oħra tiġi infurmata u tkun tista’ taġixxi f’konformità mar-regoli proċedurali nazzjonali.

(43)

Jenħtieġ li din id-Direttiva ma taffettwax ir-responsabbiltà ċivili skont il-liġi nazzjonali jew l-obbligu ta’ kumpens, f’konformità mal-liġi tal-Unjoni jew dik nazzjonali, għal dannu jew ħsara kkawżati bħala riżultat ta’ reat kriminali partikolari definit f’din id-Direttiva.

(44)

Jenħtieġ li l-pubblikazzjoni tad-data personali ta’ persuni kkundannati li tinstab fid-deċiżjonijiet ġudizzjarji tkun possibbli biss f’kawżi eċċezzjonali debitament ġustifikati, wara valutazzjoni każ b’każ, li tiżen l-interess pubbliku mad-drittijiet għar-rispett tal-ħajja privata u l-protezzjoni tad-data personali tal-persuna kkundannata previsti fl-Artikoli 7 u 8 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-“Karta”), rispettivament. Għalhekk jenħtieġ li l-pubblikazzjoni ta’ dik id-data personali tkun possibbli biss f’kawżi ta’ reati serji kriminali u meta jkunu meħtieġa effetti dissważivi qawwija. Il-valutazzjoni każ b’każ tista’ tqis elementi bħall-gravità tal-ħsara kkawżata lill-ambjent, id-dannu mġarrab minn persuni fiżiċi, jew it-tnejn, jekk ir-reat kriminali twettaqx ripetutament fl-istess settur ambjentali, u jekk ir-reat kriminali twettaqx minn kumpanija kbira attiva f’diversi Stati Membri jew għall-benefiċċju tagħha jew minn attur importanti f’settur ambjentali speċifiku. Kwalunkwe pproċessar ta’ data personali fil-kuntest ta’ din id-Direttiva jenħtieġ li jikkonforma mal-leġiżlazzjoni applikabbli nazzjonali u tal-Unjoni dwar il-protezzjoni tad-data, b’mod partikolari r-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9) u d-Direttiva (UE) 2016/680 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10). Din il-leġislazzjoni dwar il-protezzjoni tad-data tinkludi obbligu għall-Istati Membri li jipprevedu salvagwardji xierqa għad-drittijiet u l-libertajiet tas-suġġetti tad-data meta jippubblikaw id-deċiżjoni ġudizzjarja kollha jew parti minnha li tirrigwarda r-reat kriminali mwettaq u l-penali jew il-miżuri imposti. Barra minn hekk, il-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni li timponi l-penali jew il-miżuri fuq persuna ġuridika jenħtieġ li tiġi applikata mingħajr preġudizzju għar-regoli nazzjonali li jirregolaw l-anonimizzazzjoni tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji jew id-durata tal-pubblikazzjoni.

(45)

L-obbligu previsti f’din id-Direttiva li tipprevedi pieni kriminali jenħtieġ li ma teżentax lill-Istati Membri mill-obbligu li jipprevedu penali amministrattivi u miżuri oħra fil-liġi nazzjonali għal ksur tal-liġi ambjentali tal-Unjoni.

(46)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jiddefinixxu b’mod ċar il-kamp ta’ applikazzjoni tal-infurzar tal-liġi amministrattiva u kriminali fir-rigward tar-reati ambjentali, f’konformità mal-liġi nazzjonali tagħhom. Fl-applikazzjoni tal-liġi nazzjonali li tittrasponi din id-Direttiva, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li l-impożizzjoni ta’ pieni kriminali u ta’ penali amministrattivi tirrispetta l-prinċipji tal-Karta, inkluża l-projbizzjoni ta’ proċedimenti li ma jirrispettawx il-prinċipju ne bis in idem.

(47)

Barra minn hekk, jenħtieġ li l-awtoritajiet ġudizzjarji u amministrattivi fl-Istati Membri jkollhom għad-dispożizzjoni tagħhom firxa ta’ pieni kriminali u penali mhux kriminali u miżuri oħra, inklużi miżuri preventivi, biex jindirizzaw tipi differenti ta’ mġiba kriminali b’mod imfassal apposta, f’waqtu, proporzjonat u effettiv.

(48)

Meta r-reati kriminali jkunu ta’ natura kontinwa, dawn jenħtieġ li jitwaqqfu mill-aktar fis possibbli. L-Istati Membri huma mħeġġa jippermettu lill-awtoritajiet kompetenti jordnaw il-waqfien immedjat tal-imġiba illegali jew jipprevjenu tali mġiba.

(49)

Meta t-trasgressuri jkunu għamlu qligħ finanzjarju, jenħtieġ li tali qligħ jiġi kkonfiskat. L-Istati Membri jenħtieġ li jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li r-rikavat u l-mezzi strumentali ffriżati u kkonfiskati jiġu ġestiti kif xieraq, f’konformità man-natura tagħhom. Huwa importanti li l-Istati Membri jikkunsidraw li jieħdu miżuri li jippermettu li l-proprjetà kkonfiskata tintuża, meta jkun possibbli, għall-finanzjament tar-restawr tal-ambjent jew ir-rimedju ta’ kwalunkwe ħsara kkawżata, jew biex jingħata kumpens għall-ħsara ambjentali, f’konformità mal-liġi nazzjonali.

(50)

L-Istati Membri jenħtieġ li jistabbilixxu regoli dwar il-perjodi ta’ preskrizzjoni meħtieġa sabiex ikunu jistgħu jiġġieldu b’mod effettiv ir-reati ambjentali, mingħajr preġudizzju għar-regoli nazzjonali li ma jistabbilixxux perjodi ta’ preskrizzjoni għall-investigazzjoni, il-prosekuzzjoni u l-infurzar. Bħala regola ġenerali, il-perjodu ta’ preskrizzjoni jibda jiddekorri mill-mument li fih ikun twettaq ir-reat kriminali. Madankollu, peress li din id-Direttiva tistabbilixxi regoli minimi, l-Istati Membri jistgħu jipprevedu li l-perjodu ta’ preskrizzjoni jibda aktar tard, jiġifieri mill-mument li fih ikun ġie individwat ir-reat kriminali, dment li tali mument ta’ żvelar jew individwar jkun determinat b’mod ċar f’konformità mal-liġi nazzjonali. L-Istati Membri huma permessi, skont din id-Direttiva, li jistabbilixxu perjodi ta’ preskrizzjoni iqsar minn dawk previsti f’din id-Direttiva, dment li fis-sistemi legali tagħhom ikun possibbli li jiġu interrotti jew sospiżi tali perjodi ta’ preskrizzjoni iqsar fil-każ ta’ atti li jistgħu jiġu speċifikati f’konformità mal-liġi nazzjonali.

(51)

Minħabba, b’mod partikolari, il-mobilità tat-trasgressuri, flimkien man-natura transfruntiera tar-reati kriminali definiti f’din id-Direttiva u l-possibbiltà li jsiru investigazzjonijiet transfruntiera, l-Istati Membri jenħtieġ li jistabbilixxu ġuriżdizzjoni sabiex jiġġieldu tali reati b’mod effettiv. L-Istati Membri jenħtieġ li jikkooperaw ukoll mal-Eurojust, b’mod partikolari abbażi tar-Regolament (UE) 2018/1727 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11), f’każijiet fejn jistgħu jinqalgħu konflitti ta’ ġuriżdizzjoni. Stat Membru partikolari jenħtieġ li jistabbilixxu l-ġuriżdizzjoni fuq reati kriminali mwettqa abbord bastiment jew inġenju tal-ajru rreġistrat f’dak l-Istat Membru, jew li jtajjar il-bandiera tiegħu, filwaqt li jqisu l-istandards relatati li diġà jeżistu taħt konvenzjonijiet internazzjonali rilevanti. L-Istati Membri jenħtieġ li ma jkollhomx l-obbligu skont din id-Direttiva li jistabbilixxu għall-ewwel darba jistabbilixxu tali ġuriżdizzjoni fuq reati kriminali li, minħabba n-natura tagħhom, ma jistgħux jitwettqu abbord bastiment jew inġenju tal-ajru.

(52)

L-Istati Membri jenħtieġ li jistabbilixxu ġuriżdizzjoni fuq reati kriminali definiti f’din id-Direttiva meta l-ħsara li hija waħda mill-elementi kostitwenti tar-reat kriminali tkun seħħet fit-territorju tagħhom. F’konformità mal-liġi nazzjonali, u f’konformità mal-prinċipju tat-territorjalità, Stat Membru jista’ jistabbilixxi ġuriżdizzjoni fuq reati kriminali mwettqa kompletament jew parzjalment fit-territorju tiegħu.

(53)

Biex jiġi żgurat infurzar b’suċċess tal-liġi kriminali ambjentali, l-Istati Membri jenħtieġ li jagħmlu disponibbli għall-awtoritajiet kompetenti għodod investigattivi effettivi għal reati kriminali ambjentali bħal dawk li jeżistu fil-liġi nazzjonali tagħhom għall-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata jew reati kriminali serji oħra, jekk u sa fejn l-użu ta’ dawk l-għodod ikun xieraq u proporzjonat għan-natura u l-gravità tar-reati kriminali kif previst fil-liġi nazzjonali. Tali għodod jistgħu jinkludu l-interċettazzjoni ta’ komunikazzjonijiet, is-sorveljanza bil-moħbi inkluż is-sorveljanza elettronika, il-kunsinni kkontrollati, il-monitoraġġ ta’ kontijiet bankarji u għodod oħra ta’ investigazzjoni finanzjarja. Dawn l-għodod jenħtieġ li jintużaw f’konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità u b’rispett sħiħ għall-Karta. Huwa imperattiv li d-dritt tal-protezzjoni tad-data personali jiġi rispettat.

(54)

Ir-reati kriminali ambjentali jagħmlu ħsara lin-natura u lis-soċjetà. Persuni li jirrapportaw ksur tal-liġi ambjentali tal-Unjoni jagħtu servizz ta’ interess pubbliku u għandhom rwol ewlieni fl-esponiment u fil-prevenzjoni ta’ tali ksur, u b’hekk jissalvagwardjaw l-ambjent u l-benesseri tas-soċjetà. Individwi f’kuntatt ma’ organizzazzjoni fil-kuntest tal-attivitajiet tagħhom relatati max-xogħol spiss ikunu l-ewwel li jkunu jafu dwar it-theddid jew id-dannu għall-interess pubbliku u għall-ambjent. Il-persuni li jirrapportaw l-irregolaritajiet huma magħrufa bħala informaturi. L-informaturi potenzjali spiss ikunu skoraġġuti milli jirrapportaw it-tħassib jew is-suspetti tagħhom għax jibżgħu minn xi ritaljazzjoni. Tali persuni li jirrapportaw jibbenefikaw minn protezzjoni bbilanċjata u effettiva skont id-Direttiva (UE) 2019/1937 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12), li tinkludi d-Direttivi 2008/99/KE u 2009/123/KE (13) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fil-kamp ta’ applikazzjoni tagħha. Wara s-sostituzzjoni tad-Direttivi 2008/99/KE u 2009/123/KE b’din id-Direttiva, jenħtieġ li l-persuni li jirrapportaw ksur tal-liġi ambjentali tal-Unjoni, bis-saħħa ta’ din id-Direttiva, ikomplu jibbenefikaw minn dik il-protezzjoni mill-Istati Membri marbuta biha.

(55)

Persuni għajr dawk li jirrapportaw ksur tal-liġi tal-Unjoni skont id-Direttiva (UE) 2019/1937 jista’ jkollhom ukoll informazzjoni siewja dwar reati kriminali ambjentali potenzjali. Dawn jistgħu jkunu membri tal-komunità affettwati jew membri tas-soċjetà kollha kemm hi li jieħdu sehem attiv fil-protezzjoni tal-ambjent. Tali persuni li jirrapportaw reati kriminali ambjentali kif ukoll persuni li jikkooperaw fir-rigward tal-infurzar ta’ tali reati jenħtieġ li jingħataw l-appoġġ u l-assistenza meħtieġa fil-kuntest ta’ proċedimenti kriminali, sabiex ma jkunux żvantaġġati bħala riżultat tal-kooperazzjoni tagħhom iżda appoġġati u assistiti. Il-miżuri ta’ appoġġ u assistenza meħtieġa jenħtieġ li jkunu disponibbli għal tali persuni f’konformità mad-drittijiet proċedurali tagħhom fil-liġi nazzjonali u jenħtieġ li jinkludu, mill-inqas, il-miżuri kollha ta’ appoġġ u assistenza disponibbli għall-persuni li jkollhom drittijiet proċedurali korrispondenti fi proċedimenti kriminali li jikkonċernaw reati kriminali oħra. Jenħtieġ li dawk il-persuni, f’konformità mad-drittijiet proċedurali tagħhom fil-liġi nazzjonali, ikunu protetti wkoll milli jiġu ppersegwitati għar-rapportar ta’ reati kriminali ambjentali jew għall-kooperazzjoni tagħhom fil-proċedimenti kriminali. Il-kontenut tal-miżuri ta’ appoġġ u tal-assistenza meħtieġa mhuwiex stabbilit permezz ta’ din id-Direttiva u jenħtieġ li jkun determinat mill-Istati Membri. L-Istati Membri mhumiex meħtieġa li jagħmlu disponibbli l-miżuri ta’ appoġġ u tal-assistenza lil persuni li huma suspettati jew akkużati fil-kuntest tal-proċedimenti kriminali kkonċernati.

(56)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jivvalutaw il-ħtieġa li l-persuni jkunu jistgħu jirrapportaw reati kriminali ambjentali b’mod anonimu, fejn tali possibbiltà ma tkunx diġà teżisti.

(57)

Peress li l-ambjent ma jistax jirrappreżenta lilu nnifisu bħala vittma fi proċedimenti kriminali, għall-finijiet ta’ infurzar effettiv, il-membri tal-pubbliku kkonċernati jenħtieġ li jkollhom il-possibilità li jaġixxu f’isem l-ambjent bħala ġid pubbliku, skont il-liġi nazzjonali u soġġett għar-regoli proċedurali rilevanti.

(58)

Din id-Direttiva ma tirrikjedix li l-Istati Membri jintroduċu drittijiet proċedurali ġodda għall-membri tal-pubbliku kkonċernati. Madankollu, meta tali drittijiet proċedurali għal membri tal-pubbliku kkonċernati jeżistu fi Stat Membru f’sitwazzjonijiet ekwivalenti li jikkonċernaw reati kriminaligħajr dawk previsti skont din id-Direttiva, bħad-dritt li jipparteċipaw fi proċedimenti bħala parti ċivili, tali drittijiet proċedurali jenħtieġ li jingħataw ukoll lill-membri tal-pubbliku kkonċernati fil-proċedimenti li jikkonċernaw reati kriminali ambjentali definiti f’din id-Direttiva. Id-drittijiet tal-membri tal-pubbliku kkonċernati huma mingħajr preġudizzju għad-drittijiet tal-vittmi kif stabbiliti fid-Direttiva 2012/29/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14). Il-kunċetti ta’ “membri tal-pubbliku kkonċernati” u “vittmi” jenħtieġ li jibqgħu distinti u l-Istati Membri jenħtieġ li ma jkunux meħtieġa japplikaw id-drittijiet tal-vittmi għall-membri tal-pubbliku kkonċernati. Din id-Direttiva ma tirrikjedix li l-Istati Membri jagħtu lill-membri tal-pubbliku kkonċernat id-drittijiet proċedurali fi proċedimenti kriminali li huma jagħtu lil kategoriji ta’ persuni għajr membri tal-pubbliku kkonċernati.

(59)

L-Istati Membri jenħtieġ li jieħdu azzjoni xierqa, bħal kampanji ta’ informazzjoni u sensibilizzazzjoni mmirati lejn il-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha kemm mis-settur pubbliku kif ukoll minn dak privat, kif ukoll programmi ta’ riċerka u edukazzjoni bl-għan li jnaqqsu r-reati kriminali ambjentali ġenerali u r-riskju ta’ reati ambjentali. Meta jkun xieraq, l-Istati Membri jenħtieġ li jieħdu azzjoni f’kooperazzjoni ma’ tali partijiet ikkonċernati. F’dak il-kuntest, il-miżuri li għandhom l-għan li jtejbu l-prevenzjoni ta’ reati kriminali ambjentali jistgħu jinkludu l-promozzjoni ta’ skemi ta’ konformità u ta’ diliġenza dovuta, l-inkoraġġiment lill-operaturi biex ikollhom uffiċjali tal-konformità biex jgħinu fl-iżgurar tal-konformità mal-liġi ambjentali tal-Unjoni, u l-promozzjoni tat-trasparenza sabiex tissaħħaħ il-konformità mal-liġi kriminali ambjentali. Barra minn hekk, il-penali aċċessorji imposti fuq persuni ġuridiċi skont din id-Direttiva jistgħu jinkludu obbligu fuq il-kumpaniji li jintroduċu skemi ta’ diliġenza dovuta għat-titjib tal-konformità mal-istandards ambjentali, li jikkontribwixxi wkoll għall-prevenzjoni ta’ aktar reati kriminali ambjentali. Barra minn hekk, l-Istati Membri jistgħu jikkunsidraw jistabbilixxu fond biex jappoġġaw miżuri ta’ prevenzjoni fir-rigward ta’ reati kriminali ambjentali u l-konsegwenzi devastanti tagħhom.

(60)

In-nuqqas ta’ riżorsi u ta’ setgħat ta’ infurzar għall-awtoritajiet nazzjonali li jindividwaw reati kriminali ambjentali, jinvestigawhom, jibdew proċedimenti fil-konfront tagħhom jew jiddeċiedu dwarhom joħloq ostakli għall-prevenzjoni u l-għoti ta’ sentenzi għal dawk ir-reati. B’mod partikolari, in-nuqqas ta’ riżorsi jista’ jipprevjeni lill-awtoritajiet milli jieħdu kwalunkwe azzjoni jew jillimita l-azzjonijiet ta’ infurzar tagħhom, u dan jippermetti lit-trasgressuri jaħarbu mir-responsabbiltà jew li jirċievu sentenza li ma tikkorrispondix mal-gravità tar-reat kriminali. Għalhekk, jenħtieġ li jiġu stabbiliti kriterji minimi dwar ir-riżorsi u s-setgħat ta’ infurzar.

(61)

Il-funzjonament effettiv tal-katina tal-infurzar jiddependi fuq firxa ta’ ħiliet speċjalizzati. Peress li l-kumplessità tal-isfidi maħluqa mir-reati kriminali ambjentali u n-natura teknika ta’ tali reati jeħtieġu approċċ multidixxiplinari, huma meħtieġa livell għoli ta’ għarfien legali, u għarfien espert tekniku, appoġġ finanzjarju, kif ukoll livell għoli ta’ taħriġ u speċjalizzazzjoni fi ħdan l-awtoritajiet kompetenti rilevanti kollha. L-Istati Membri jenħtieġ li jipprovdu taħriġ xieraq għall-funzjonijiet ta’ dawk li huma inkarigati sabiex jindividwaw reati ambjentali, jinvestigawhom, jibdew proċedimenti fil-konfront tagħhom jew jiddeċiedu dwarhom. Meta jkun xieraq, l-Istati Membri jenħtieġ li, filwaqt li jqisu t-tradizzjonijiet kostituzzjonali tagħhom u l-istruttura tas-sistemi legali tagħhom, kif ukoll ċirkostanzi oħra, inkluż id-daqs tal-Istat Membru kkonċernat, jivvalutaw il-ħtieġa li jiżdied il-livell ta’ speċjalizzazzjoni ta’ tali awtoritajiet fil-qasam tar-reati kriminali ambjentali, f’konformità mal-liġi nazzjonali. Meta l-Istat Membru kkonċernat ikun żgħir u jkollu biss numru limitat ta’ awtoritajiet kompetenti, il-valutazzjoni tista’ tikkonkludi li, fid-dawl ta’ dak in-numru limitat, l-ispeċjalizzazzjoni mhijiex possibbli jew rakkomandabbli. B’mod partikolari, sabiex jiġu massimizzati l-professjonaliżmu u l-effettività tal-katina tal-infurzar, l-Istati Membri jenħtieġ li jikkunsidraw ukoll li jallokaw unitajiet ta’ investigazzjoni, prosekuturi u mħallfin speċjalizzati biex jittrattaw kawżi kriminali ambjentali. Il-qrati kriminali ġenerali jistgħu jipprevedu kmamar speċjalizzati tal-imħallfin. Jenħtieġ li l-għarfien espert tekniku jkun disponibbli għall-awtoritajiet rilevanti kollha tal-infurzar.

(62)

Sabiex tiġi żgurata sistema ta’ infurzar effettiva, integrata u koerenti li tinkludi miżuri tal-liġi amministrattivi, ċivili u kriminali, l-Istati Membri jenħtieġ li jorganizzaw kooperazzjoni u komunikazzjoni interni bejn l-awtoritajiet kompetenti kollha involuti fl-infurzar amministrattivi u kriminali, inkluż l-awtoritajiet kollha li jeżerċitaw funzjonijiet ta’ prevenzjoni, penali u ta’ korrezzjoni.

(63)

F’konformità mar-regoli applikabbli, l-Istati Membri jenħtieġ li jikkooperaw ukoll bejniethom permezz tal-aġenziji tal-Unjoni, b’mod partikolari l-Eurojust u l-Europol, kif ukoll mal-korpi tal-Unjoni, inklużi l-Uffiċċju tal-Prosekutur pubbliku Ewropew u l-Uffiċċju Ewropew ta’ Kontra l-Frodi, fl-oqsma ta’ kompetenza rispettivi tagħhom. Mingħajr preġudizzju għar-regoli dwar il-kooperazzjoni transfruntiera u l-assistenza legali reċiproka f’materji kriminali, tali kooperazzjoni jeħtieġ li tiġi pprovduta biex tiġi żgurata azzjoni effettiva kontra r-reati kriminali definiti f’din id-Direttiva, u tiġi nkluża l-assistenza teknika u operazzjonali pprovduta, meta jkun xieraq, mill-Eurojust lill-awtoritajiet kompetenti nazzjonali skont kif ikollhom bżonn dawk l-awtoritajiet, sabiex jikkoordinaw l-investigazzjonijiet tagħhom. Il-Kummissjoni tista’, meta jkun xieraq, tipprovdi assistenza. Tali assistenza jenħtieġ li ma tinvolvix il-parteċipazzjoni tal-Kummissjoni fil-proċeduri ta’ investigazzjoni jew ta’ prosekuzzjoni ta’ każijiet kriminali individwali mwettqa mill-awtoritajiet kompetenti nazzjonali u jenħtieġ li ma tinftiehemx bħala li tinkludi appoġġ finanzjarju jew kwalunkwe impenn baġitarju ieħor mill-Kummissjoni.

(64)

L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li informazzjoni dwar persuni kkundannati għar-reati kriminali definiti f’din id-Direttiva tiġi skambjata bejn l-awtoritajiet kompetenti nazzjonali f’konformità mad-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2009/315/ĠAI. (15).

(65)

Sabiex jiġi żgurat approċċ koerenti għall-ġlieda kontra r-reati ambjentali, jenħtieġ li l-Istati Membri jadottaw, jippubblikaw, jimplimentaw u jirrieżaminaw perjodikament strateġija nazzjonali dwar il-ġlieda kontra r-reati kriminali ambjentali, jistabbilixxu objettivi, prijoritajiet u l-miżuri u r-riżorsi korrispondenti meħtieġa. Dik l-istrateġija nazzjonali jenħtieġ li tindirizza, b’mod partikolari, l-objettivi u l-prijoritajiet tal-politika nazzjonali fil-qasam ta’ reati ambjentali, il-metodi ta’ koordinazzjoni u kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet kompetenti, il-proċeduri u l-mekkaniżmi għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni regolari tar-riżultati miksuba, u l-assistenza tan-networks Ewropej li jaħdmu fuq kwistjonijiet direttament rilevanti għall-ġlieda kontra r-reati kriminali ambjentali u l-ksur relatat. Jenħtieġ li jkun possibbli li l-Istati Membri jiddeterminaw il-forma xierqa ta’ dik l-istrateġija li tista’ tqis it-tradizzjonijiet kostituzzjonali tagħhom f’termini ta’ separazzjoni tas-setgħat u kompetenzi, u tista’ tkun jew settorjali jew parti minn dokument strateġiku usa’. Irrispettivament jekk l-Istati Membri jipprevedux l-adozzjoni ta’ strateġija waħda jew aktar, il-kontenut ġenerali tagħhom jenħtieġ li jinkludi t-territorju tal-Istat Membru kollu.

(66)

Sabiex jiġu indirizzati b’mod effettiv ir-reati kriminali ambjentali definiti f’din id-Direttiva, huwa meħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti fl-Istati Membri jiġbru data statistika preċiża, konsistenti u komparabbli dwar dawk ir-reati. Għalhekk l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li jkun hemm fis-seħħ sistema xierqa għar-reġistrazzjoni, il-produzzjoni u t-trażmissjoni ta’ data statistika eżistenti dwar ir-reati definiti f’din id-Direttiva. Dawk id-data statistiċi jenħtieġ li jintużaw mill-Istati Membri biex iservu l-ippjanar strateġiku u operazzjonali tal-attivitajiet ta’ infurzar, biex jiġu analizzati l-iskala u x-xejriet fir-reati kriminali ambjentali, kif ukoll biex jipprovdu informazzjoni liċ-ċittadini. L-Istati Membri jenħtieġ li jittrażmettu lill-Kummissjoni data statistika rilevanti dwar il-proċedimenti tar-reati ambjentali, estratta minn data li diġà teżisti fil-livell ċentralizzat jew deċentralizzat fi ħdan l-Istat Membru kollu. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tivvaluta u tippubblika regolarment ir-riżultati ta’ din il-valutazzjoni f’rapport, abbażi tad-data statistika trażmessa mill-Istati Membri.

(67)

Id-data statistika dwar ir-reati kriminali ambjentali trażmessa skont din id-Direttiva jenħtieġ li tkun komparabbli bejn l-Istati Membri u estratta abbażi ta’ standards minimi komuni. Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ din id-Direttiva, jenħtieġ li jingħataw setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni sabiex tistabbilixxi format standard għat-trażmissjoni tad-data statistika. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16).

(68)

Il-format standard għat-trażmissjoni lill-Kummissjoni ta’ data statistika dwar it-tipi u l-livelli ta’ penali, inkluża informazzjoni dwar il-kategoriji ta’ reati relatati, f’konformità ma’ din id-Direttiva jenħtieġ li jiġi stabbilit f’konformità mal-proċedura tal-kumitat prevista f’din id-Direttiva.

(69)

F’konformità mal-Artikoli 1 u 2 u l-Artikolu 4a(1) tal-Protokoll Nru 21 dwar il-pożizzjoni tar-Renju Unit u l-Irlanda fir-rigward tal-Ispazju ta’ Libertà, Sigurtà u Ġustizzja, anness mat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u mat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 4 ta’ dak il-Protokoll, l-Irlanda mhix qed tieħu sehem fl-adozzjoni ta’ dan ir-Regolament u mhix marbuta bih jew suġġetta għall-applikazzjoni tiegħu.

(70)

F’konformità mal-Artikoli 1 u 2 tal-Protokoll Nru 22 dwar il-pożizzjoni tad-Danimarka, anness mat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u mat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, id-Danimarka mhijiex qed tieħu sehem fl-adozzjoni ta’ din id-Direttiva u mhijiex marbuta biha jew suġġetta għall-applikazzjoni tagħha.

(71)

Din id-Direttiva għandha l-għan li temenda u twessa’ d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2008/99/KE. Billi l-emendi li għandhom isiru huma ta’ għadd u xorta sostanzjali, jenħtieġ li d-Direttiva 2008/99/KE, fl-interess taċ-ċarezza, tiġi sostitwita kompletament fir-rigward tal-Istati Membri marbuta b’din id-Direttiva.

(72)

Id-Direttiva 2005/35/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17) ġiet issupplimentata bid-Direttiva 2009/123/KE b’dispożizzjonijiet dwar ir-reati kriminali u l-pieni għall-iskariki mill-bastimenti ta’ sustanzi li jniġġsu. Tali reati u pieni jenħtieġ li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva. Għalhekk, għall-Istati Membri marbutin b’din id-Direttiva, id-Direttiva 2009/123/KE jenħtieġ li tiġi ssostitwita. Tali sostituzzjoni jenħtieġ li tkun mingħajr preġudizzju għall-obbligu ta’ dawk l-Istati Membri fir-rigward tad-data għat-traspożizzjoni ta’ dik id-Direttiva fil-liġi nazzjonali. Għaldaqstant, fir-rigward tal-Istati Membri marbuta b’din id-Direttiva, referenzi għal dawk id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2005/35/KE miżjuda jew sostitwiti bid-Direttiva 2009/123/KE jenħtieġ li jinftiehmu bħala referenzi għal din id-Direttiva. L-Istati Membri mhux marbuta b’din id-Direttiva, jenħtieġ li dawn jibqgħu marbuta bid-Direttiva 2005/35/KE, kif emendata bid-Direttiva 2009/123/KE.

(73)

Minħabba li l-objettivi ta’ din id-Direttiva, jiġifieri li jipprovdu definizzjonijiet komuni ta’ reati kriminali ambjentali u d-disponibbiltà ta’ pieni kriminali effettivi, dissważivi u proporzjonati għal reati serji, ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost, minħabba, fost l-oħrajn, il-ħsara transfruntiera li tista’ tiġi kkawżata lill-ambjent permezz tal-imġiba illegali kkonċernata u minħabba l-iskala u l-effetti tar-rispons meħtieġ, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-TUE. F’konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-objettivi.

(74)

L-obbligi skont din id-Direttiva huma mingħajr preġudizzju għal-liġi tal-Unjoni dwar id-drittijiet proċedurali fi proċedimenti kriminali u l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li d-drittijiet proċedurali ta’ persuni suspettati jew akkużati fi proċedimenti kriminali jiġu rrispettati bis-sħiħ.

(75)

Din id-Direttiva tirrispetta d-drittijiet fundamentali u tosserva l-prinċipji kif rikonoxxuti b’mod partikolari mill-Karta, inkluża l-protezzjoni tad-data personali, il-libertà tal-espressjoni u tal-informazzjoni, il-libertà ta’ intrapriża, id-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess ġust, il-preżunzjoni tal-innoċenza u d-dritt għad-difiża, il-prinċipji tal-legalità u l-proporzjonalità tar-reati u l-pieni kriminali, u d-dritt li wieħed ma jiġix iġġudikat jew jingħata piena darbtejn fi proċedimenti kriminali għall-istess reat. Din id-Direttiva tfittex li tiżgura r-rispett sħiħ ta’ dawk id-drittijiet u l-prinċipji u jenħtieġ li tiġi implimentata skont dan,

(a)

ir-reat ikun ikkawża l-qerda ta’ ekosistema jew ħsara sostanzjali irriversibbli jew fit-tul lil ekosistema;

(b)

ir-reat ikun twettaq fil-qafas ta’ organizzazzjoni kriminali skont it-tifsira tad-Deċiżjoni Kwadru tal-Kunsill 2008/841/ĠAI (40);

(c)

ir-reat kien jinvolvi l-użu min-naħa tat-trasgressur ta’ dokumenti foloz jew falsifikati;

(d)

ir-reat ikun twettaq minn uffiċjal pubbliku waqt it-twettiq ta’ dmirijietu;

(e)

it-trasgressur ikun preċedentement ġie kkundannat permezz ta’ sentenza finali għal reati tal-istess natura bħal dawk imsemmija fl-Artikolu 3 jew 4;

(f)

ir-reat ikun iġġenera, jew kien mistenni li jiġġenera, benefiċċji finanzjarji sostanzjali, jew ikun evita spejjeż sostanzjali, direttament jew indirettament, sal-punt li tali benefiċċji jew spejjeż ikunu jistgħu jiġu ddeterminati;

(g)

it-trasgressur ikun qered l-evidenza, jew intimida xhieda jew ilmentaturi;

(h)

ir-reat ikun twettaq f’żona kklassifikata bħala żona ta’ protezzjoni speċjali skont l-Artikolu 4(1) jew (2) tad-Direttiva 2009/147/KE, jew sit iddeżinjat bħala żona speċjali ta’ konservazzjoni skont l-Artikolu 4(4) tad-Direttiva 92/43/KEE jew sit elenkat bħala sit ta’ importanza għall-Komunità skont l-Artikolu 4(2) tad-Direttiva 92/43/KEE.

(a)

it-trasgressur jirrestawra l-ambjent għall-kundizzjoni preċedenti tiegħu, meta tali restawr ma jkunx obbligu skont id-Direttiva 2004/35/KE, jew, qabel il-bidu ta’ investigazzjoni kriminali, jieħu passi biex jimminimizza l-impatt u l-firxa tal-ħsara jew jirrimedja l-ħsara;

(b)

it-trasgressur jipprovdi lill-awtoritajiet amministrattivi jew ġudizzjarji informazzjoni li ma kienx jirnexxilhom jiksbu mod ieħor, u jgħinhom:

(a)

l-iżgurar ta’ prijoritajiet komuni u ta’ fehim komuni tar-relazzjoni bejn l-infurzar kriminali u l-infurzar amministrattiv;

(b)

l-iskambju ta’ informazzjoni għal finijiet strateġiċi u operazzjonali, fil-limiti stabbiliti fil-liġi tal-Unjoni u fil-liġi nazzjonali applikabbli;

(c)

konsultazzjoni f’investigazzjonijiet individwali, fil-limiti stabbiliti fid-dritt tal-Unjoni u l-liġi nazzjonali applikabbli;

(d)

l-iskambju tal-aħjar prattika;

(e)

l-għoti ta’ assistenza lin-networks Ewropej ta’ operaturi li jaħdmu fuq kwistjonijiet rilevanti għall-ġlieda kontra r-reati kriminali ambjentali u l-ksur relatat.