(1)

Il-karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika huma importanti biex jiżdied is-sehem tal-enerġija rinnovabbli f’setturi li huma mistennija li jiddependu fuq il-karburanti gassużi u likwidi għal żmien twil, bħas-settur marittimu u tal-avjazzjoni. Huwa meħtieġ li tiġi stabbilita metodoloġija tal-Unjoni li tistipula regoli dettaljati dwar l-elettriku użat għall-karburanti għat-trasport likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika sabiex dan jitqies bħala kompletament rinnovabbli. Għal dan il-għan u meta jitqiesu l-objettivi ambjentali globali fid-Direttiva (UE) 2018/2001, huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti regoli ċari bbażati fuq kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji. Fil-prinċipju, il-karburanti likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika li jiġu prodotti mill-elettriku jitqiesu bħala rinnovabbli biss meta l-elettriku jkun rinnovabbli. Dan l-elettriku rinnovabbli jista’ jiġi fornut minn installazzjoni li tkun imqabbda direttament mal-installazzjoni (tipikament elettrolizzatur) li tipproduċi karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika, jew jista’ jiġi direttament mill-grilja.

(2)

Il-kontenut tal-enerġija ta’ kważi l-karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi kollha ta’ oriġini mhux bijoloġika huwa bbażat fuq l-idroġenu rinnovabbli prodott permezz tal-elettroliżi. L-intensità tal-emissjonijiet tal-idroġenu prodott mill-elettriku bbażat fuq il-fossili hija sostanzjalment ogħla mill-intensità tal-emissjonijiet tal-idroġenu prodott mill-gass naturali fi proċessi konvenzjonali. Għalhekk huwa importanti li jiġi żgurat li d-domanda għall-elettriku għall-produzzjoni ta’ karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika tiġi ssodisfata mill-elettriku rinnovabbli. Wara l-invażjoni tal-Ukrajna mir-Russja, il-ħtieġa tal-Unjoni li ssir tranżizzjoni rapida għal enerġija nadifa u li titnaqqas id-dipendenza tagħha fuq l-importazzjonijiet tal-karburanti fossili saret saħansitra aktar ċara u qawwija. Il-Kummissjoni spjegat, fil-Komunikazzjoni REPowerEU (2), l-istrateġija tagħha li ssir indipendenti mill-karburanti fossili Russi ferm qabel tmiem dan id-deċennju. Il-karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika għandhom rwol importanti f’dan l-isforz kif ukoll biex titnaqqas id-dipendenza fuq l-importazzjonijiet tal-karburanti fossili b’mod ġenerali. Għalhekk, il-kriterji li għandhom jiġu stabbiliti huma importanti wkoll biex jiġi evitat li d-domanda għall-elettriku għall-produzzjoni tal-idroġenu meħtieġ għall-karburanti għat-trasport rinnovabbli ta’ oriġini mhux bijoloġika twassal għal żieda fl-importazzjonijiet tal-karburanti fossili mir-Russja għall-produzzjoni tal-elettriku meħtieġ.

(3)

Ir-regoli stabbiliti f’dan ir-Regolament jenħtieġ li japplikaw irrispettivament minn jekk il-karburant għat-trasport likwidu u gassuż ta’ oriġini mhux bijoloġika jiġix prodott ġewwa jew barra t-territorju tal-Unjoni. Meta ssir referenza għaż-żona tal-offerti u għall-perjodu ta’ saldu tal-iżbilanċ, kunċetti li jeżistu fl-Unjoni iżda mhux f’kull pajjiż ieħor, huwa xieraq li l-produtturi tal-karburanti f’pajjiżi terzi jitħallew jibbażaw fuq kunċetti ekwivalenti sakemm jinżamm l-objettiv ta’ dan ir-Regolament u d-dispożizzjoni tiġi implimentata abbażi tal-aktar kunċett simili eżistenti fil-pajjiż terz ikkonċernat. Fil-każ ta’ żoni tal-offerti, tali kunċett jista’ jkun regolamenti simili tas-suq, il-karatteristiċi fiżiċi tal-grilja tal-elettriku, b’mod partikolari l-livell ta’ interkonnessjoni jew bħala l-aħħar alternattiva għall-pajjiż.

(4)

In-natura bikrija tal-industrija tal-idroġenu, il-katina tal-valur tagħha u s-suq ifissru li l-ippjanar u l-kostruzzjoni ta’ installazzjonijiet li jiġġeneraw l-elettriku rinnovabbli kif ukoll ta’ installazzjonijiet li jipproduċu karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika spiss ikunu soġġetti għal dewmien sinifikanti fil-proċessi ta’ permessi u għal ostakli mhux mistennija oħrajn, minkejja li huma skedati li jibdew joperaw fl-istess ħin. Għalhekk huwa xieraq għar-raġuni tal-fattibbiltà prattika li jiġi kkunsidrat perjodu ta’ żmien sa 36 xahar meta jiġi ddeterminat jekk installazzjoni li tiġġenera l-elettriku rinnovabbli tkunx bdiet topera wara, jew fl-istess ħin bħal, l-installazzjoni li tipproduċi karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika. L-akkwist ta’ elettriku rinnovabbli għall-produzzjoni tal-karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika permezz ta’ konnessjoni diretta minn installazzjoni li tipproduċi elettriku rinnovabbli li ma hijiex konnessa mal-grilja juri li l-elettriku huwa prodott f’din l-installazzjoni. Madankollu, jekk l-installazzjoni li tipproduċi l-elettriku rinnovabbli u l-installazzjoni li tipproduċi l-idroġenu ma jkunux biss imqabbda direttament iżda jkunu wkoll imqabbda mal-grilja, jenħtieġ li tiġi pprovduta evidenza li l-elettriku użat għall-produzzjoni tal-idroġenu jiġi pprovdut permezz tal-konnessjoni diretta. L-installazzjoni li tipprovdi l-elettriku għall-ġenerazzjoni tal-idroġenu permezz ta’ konnessjoni diretta jenħtieġ li dejjem tipprovdi elettriku rinnovabbli. Jekk din tipprovdi elettriku mhux rinnovabbli, l-idroġenu li jirriżulta jenħtieġ li ma jitqisx bħala rinnovabbli.

(5)

Fiż-żoni tal-offerti fejn l-elettriku rinnovabbli diġà jirrappreżenta s-sehem dominanti, l-elettriku meħud mill-grilja jenħtieġ li jitqies bħala kompletament rinnovabbli dment li n-numru ta’ sigħat ta’ tagħbija sħiħa tal-produzzjoni ta’ karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika jiġi limitat għas-sehem tal-elettriku rinnovabbli fiż-żona tal-offerti u kwalunkwe produzzjoni li taqbeż dan is-sehem titqies bħala mhux rinnovabbli. Iż-żieda ta’ installazzjonijiet addizzjonali li jipproduċu l-elettriku rinnovabbli ma hijiex meħtieġa minħabba li jista’ jiġi preżunt b’mod raġonevoli li l-produzzjoni tal-idroġenu rinnovabbli f’żona tal-offerti fejn is-sehem tal-enerġija rinnovabbli jaqbeż id-90 % tippermetti li jiġi ssodisfat il-kriterju ta’ ffrankar ta’ gassijiet serra ta’ 70 % stabbilit fl-Artikolu 25(2) tad-Direttiva (UE) 2018/2001 u dan jista’ joħloq sfidi għat-tħaddim tas-sistema tal-elettriku.

(6)

Bl-istess mod, fiż-żoni tal-offerti fejn l-intensità tal-emissjonijiet tal-elettriku tkun inqas minn 18 gCO2eq/MJ, mhix meħtieġa ż-żieda ta’ aktar installazzjonijiet li jipproduċu l-elettriku rinnovabbli biex jinkiseb l-iffrankar tal-emissjonijiet ta’ 70 % għall-idroġenu rinnovabbli. F’każijiet bħal dawn, jixraq li l-elettriku meħud mill-grilja jitqies bħala kompletament rinnovabbli dment li l-proprjetajiet rinnovabbli tal-elettriku jintwerew bi ftehimiet dwar ix-xiri tal-enerġija rinnovabbli u billi jiġu applikati kriterji għal korrelazzjoni temporali u ġeografika. In-nuqqas ta’ konformità ma’ dawn il-kundizzjonijiet u l-kriterji jevita li l-elettriku użat għall-produzzjoni ta’ karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi jitqies bħala kompletament rinnovabbli.

(7)

Jixraq ukoll li l-elettriku meħud mill-grilja jitqies bħala kompletament rinnovabbli f’mumenti meta l-produzzjoni ta’ karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika tappoġġa l-integrazzjoni tal-ġenerazzjoni tal-enerġija rinnovabbli fis-sistema tal-elettriku u tnaqqas il-ħtieġa għal ridistribuzzjoni tal-ġenerazzjoni tal-elettriku rinnovabbli.

(8)

Fil-każijiet l-oħrajn kollha, il-produzzjoni tal-idroġenu rinnovabbli jenħtieġ li tinċentiva l-użu ta’ kapaċità ta’ ġenerazzjoni tal-elettriku rinnovabbli ġdida u sseħħ fi żminijiet u f’postijiet fejn l-elettriku rinnovabbli jkun disponibbli (korrelazzjoni temporali u ġeografika) biex jiġu evitati inċentivi għal ġenerazzjoni tal-elettriku bbażata aktar fuq il-fossili. Minħabba li l-ippjanar u l-kostruzzjoni ta’ installazzjonijiet li jiġġeneraw l-elettriku rinnovabbli spiss ikunu soġġetti għal dewmien sinifikanti fil-proċessi tal-permessi, huwa xieraq li installazzjoni li tiġġenera l-elettriku rinnovabbli titqies bħala ġdida jekk tkun bdiet topera mhux aktar kmieni minn 36 xahar qabel l-installazzjoni li tipproduċi karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika.

(9)

Il-ftehimiet dwar ix-xiri tal-enerġija huma għodda xierqa għall-inċentivar tal-użu ta’ kapaċità tal-ġenerazzjoni tal-elettriku rinnovabbli ġdida dment li l-kapaċità tal-ġenerazzjoni tal-elettriku rinnovabbli l-ġdida ma tirċevix appoġġ finanzjarju peress li l-idroġenu rinnovabbli diġà jkun qed jiġi appoġġat bl-eliġibbiltà tiegħu għall-obbligu fuq il-fornituri tal-karburanti stabbilit fl-Artikolu 25 tad-Direttiva (UE) 2018/2001. Inkella, il-produtturi tal-karburanti jistgħu jipproduċu wkoll l-ammont ta’ elettriku rinnovabbli meħtieġ għall-produzzjoni ta’ karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika fil-kapaċità tal-ġenerazzjoni tal-elettriku rinnovabbli tagħhom stess. Il-kanċellazzjoni tal-ftehim dwar ix-xiri tal-enerġija jenħtieġ li ma tkunx ta’ detriment għall-possibbiltà li l-installazzjoni li tipproduċi elettriku rinnovabbli tibqa’ titqies bħala installazzjoni ġdida meta tkun koperta minn ftehim ġdid dwar ix-xiri tal-enerġija. Barra minn hekk, kwalunkwe estensjoni tal-installazzjoni li tipproduċi idroġenu rinnovabbli li żżid il-kapaċità tal-ġenerazzjoni tagħha tista’ titqies li bdiet topera fl-istess żmien bħall-installazzjoni oriġinali. Dan jevita l-ħtieġa potenzjali li jiġu konklużi ftehimiet dwar ix-xiri tal-enerġija ma’ installazzjonijiet differenti kull darba li jkun hemm estensjoni, u b’hekk jitnaqqas il-piż amministrattiv. L-appoġġ finanzjarju li jitħallas lura jew l-appoġġ finanzjarju għall-konnessjonijiet tal-art jew tal-grilja għall-faċilità tal-ġenerazzjoni tal-enerġija rinnovabbli jenħtieġ li ma jitqisx bħala għajnuna operatorja jew għajnuna għall-investiment.

(10)

Minħabba n-natura li tvarja ta’ xi sorsi ta’ enerġija rinnovabbli inklużi l-enerġija mir-riħ u l-enerġija solari, kif ukoll il-konġestjoni tal-grilja tal-elettriku, l-elettriku rinnovabbli jista’ ma jkunx disponibbli b’mod kostanti għall-produzzjoni tal-idroġenu rinnovabbli. Għalhekk huwa xieraq li jiġu stabbiliti regoli li jiżguraw li l-idroġenu rinnovabbli jiġi prodott fi żminijiet u f’postijiet fejn ikun disponibbli l-elettriku rinnovabbli.

(11)

Sabiex jintwera li l-idroġenu rinnovabbli jiġi prodott meta jkun disponibbli l-elettriku rinnovabbli, il-produtturi tal-idroġenu jenħtieġ li juru li l-produzzjoni tal-idroġenu rinnovabbli sseħħ fl-istess xahar kalendarju bħall-ġenerazzjoni tal-elettriku rinnovabbli, li l-elettrolizzatur juża elettriku rinnovabbli maħżun, jew li l-elettrolizzatur juża l-elettriku f’ħinijiet meta l-prezzijiet tal-elettriku jkunu tant baxxi li l-ġenerazzjoni tal-elettriku bbażata fuq il-fossili ma tkunx ekonomikament vijabbli u, għalhekk, domanda addizzjonali għall-elettriku tiskatta aktar produzzjoni tal-elettriku rinnovabbli u ma twassalx għal żieda fil-ġenerazzjoni tal-elettriku mill-fossili. Il-kriterju għas-sinkronizzazzjoni jenħtieġ li jsir aktar strett meta s-swieq, l-infrastrutturi u t-teknoloġiji li jippermettu aġġustament rapidu tal-produzzjoni tal-idroġenu u s-sinkronizzazzjoni tal-ġenerazzjoni tal-elettriku u tal-produzzjoni tal-idroġenu jsiru disponibbli.

(12)

Iż-żoni tal-offerti huma ddisinjati b’tali mod li jevitaw il-konġestjoni tal-grilja fiż-żona. Sabiex jiġi żgurat li ma jkun hemm l-ebda konġestjoni fil-grilja tal-elettriku bejn l-elettrolizzatur li jipproduċi l-idroġenu rinnovabbli u l-installazzjoni li tiġġenera l-elettriku rinnovabbli, huwa xieraq li jkun jenħtieġ li ż-żewġ installazzjonijiet ikunu jinsabu fl-istess żona tal-offerti. Meta jkunu jinsabu f’żoni tal-offerti interkonnessi, il-prezz tal-elettriku fiż-żona tal-offerti fejn tinsab l-installazzjoni li tiġġenera l-elettriku rinnovabbli jenħtieġ li jkun daqs jew ogħla minn dak fiż-żona tal-offerti fejn jiġu prodotti l-karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika sabiex jikkontribwixxi għat-tnaqqis tal-konġestjoni; jew l-installazzjoni li tiġġenera l-elettriku rinnovabbli skont il-ftehim dwar ix-xiri tal-enerġija jenħtieġ li tkun tinsab f’żona tal-offerti offshore interkonnessa maż-żona tal-offerti fejn jinsab l-elettrolizzatur.

(13)

Sabiex jiġu indirizzati l-ispeċifiċitajiet nazzjonali taż-żoni tal-offerti tagħhom u sabiex jiġi appoġġat l-ippjanar integrat tan-networks tal-elettriku u tal-idroġenu, l-Istati Membri jenħtieġ li jitħallew jistabbilixxu kriterji addizzjonali dwar il-post fejn jitqiegħdu l-elettrolizzaturi fiż-żoni tal-offerti.

(14)

Il-produtturi tal-karburanti jistgħu jikkombinaw għażliet differenti għall-għadd tal-elettriku li jintuża għall-produzzjoni ta’ karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika b’mod flessibbli dment li tiġi applikata għażla waħda biss għal kull unità ta’ input tal-elettriku. Sabiex jiġi vverifikat jekk ir-regoli ġewx segwiti b’mod korrett, huwa xieraq li l-fornituri tal-karburanti jintalbu jiddokumentaw bir-reqqa liema għażliet ġew applikati għall-akkwist tal-elettriku rinnovabbli li jintuża għall-produzzjoni ta’ karburanti tat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika. L-iskemi volontarji u l-iskemi nazzjonali huma mistennija li jkollhom rwol importanti fl-implimentazzjoni u fiċ-ċertifikazzjoni tar-regoli f’pajjiżi terzi, peress li l-Istati Membri huma meħtieġa jaċċettaw l-evidenza miksuba minn skemi volontarji rikonoxxuti.

(15)

L-Artikoli 7 u 19 tad-Direttiva (UE) 2018/2001 jipprovdu biżżejjed assigurazzjonijiet li l-karatteristiċi rinnovabbli tal-elettriku użat għall-produzzjoni tal-idroġenu rinnovabbli jiġu ddikjarati darba biss u biss f’settur ta’ użu aħħari wieħed. L-Artikolu 7 ta’ dik id-Direttiva jiżgura li, meta jiġi kkalkolat is-sehem globali ta’ sorsi ta’ enerġija rinnovabbli fil-konsum finali gross tal-enerġija, il-karburanti rinnovabbli likwidi u gassużi tat-trasport ta’ oriġini mhux bijoloġika ma jitqisux minħabba li l-elettriku rinnovabbli użat biex jiġu prodotti diġà jkun ġie kkunsidrat. L-Artikolu 19 ta’ dik id-Direttiva jenħtieġ li jevita li kemm il-produttur tal-elettriku rinnovabbli kif ukoll il-produttur tal-karburanti għat-trasport rinnovabbli likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika prodotti minn dak l-elettriku jkunu jistgħu jirċievu garanziji tal-oriġini billi jiżguraw li l-garanziji tal-oriġini maħruġa lill-produttur tal-elettriku rinnovabbli jiġu kkanċellati.

(16)

L-implimentazzjoni ta’ korrelazzjoni temporali hija mxekkla fuq medda qasira ta’ żmien minn ostakli teknoloġiċi biex jitkejjel it-tqabbil fis-siegħa, l-implikazzjonijiet ta’ sfida għad-disinji tal-elettrolizzaturi, kif ukoll in-nuqqas ta’ infrastruttura tal-idroġenu li tippermetti l-ħżin u t-trasport tal-idroġenu rinnovabbli lill-utenti finali li jeħtieġu provvista kostanti tal-idroġenu. Sabiex tkun tista’ tiżdied il-produzzjoni ta’ karburanti rinnovabbli tat-trasport likwidi u gassużi ta’ oriġini mhux bijoloġika, il-kriterji dwar il-korrelazzjoni temporali għalhekk jenħtieġ li jkunu aktar flessibbli fil-fażi inizjali, u jippermettu lill-atturi tas-suq jistabbilixxu s-soluzzjonijiet teknoloġiċi meħtieġa.

(17)

Minħabba ż-żmien meħtieġ għall-ippjanar u l-kostruzzjoni ta’ installazzjonijiet li jiġġeneraw elettriku rinnovabbli u n-nuqqas ta’ installazzjonijiet ġodda li jiġġeneraw elettriku rinnovabbli li ma jirċevux appoġġ, ir-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 5, il-punti (a) u (b) ta’ dan ir-Regolament jenħtieġ li japplikaw biss aktar ’il quddiem.

(18)

Id-dipendenza fuq il-karburanti fossili għall-ġenerazzjoni tal-elettriku jenħtieġ li tonqos maż-żmien bl-implimentazzjoni tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u s-sehem tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli jenħtieġ li jiżdied. Jenħtieġ li l-Kummissjoni timmonitorja mill-qrib dan l-iżvilupp u tivvaluta l-impatt tar-rekwiżiti stabbiliti f’dan ir-Regolament, b’mod partikolari t-tisħiħ gradwali tar-rekwiżiti dwar il-korrelazzjoni temporali fir-rigward tal-kostijiet tal-produzzjoni, l-iffrankar tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra u s-sistema tal-enerġija u tissottometti rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sa mhux aktar tard mill-1 ta’ Lulju 2028.