(1)

Il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika u l-Istati Membri tagħhom, minn naħa waħda, u r-Repubblika tal-Moldova , min-naħa l-oħra (2) (il-“Ftehim ta’ Assoċjazzjoni”), jikkostitwixxi l-bażi tar-relazzjoni bejn l-Unjoni u l-Moldova. Skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2014/492/UE (3), it-Titolu V tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni, li jirrigwarda l-kummerċ u kwistjonijiet relatati mal-kummerċ, ġie applikat proviżorjament mill-1 ta’ Settembru 2014, u daħal fis-seħħ fl-1 ta’ Lulju 2016, wara r-ratifika tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni mill-Istati Membri kollha.

(2)

Il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni jesprimi x-xewqa tal-Partijiet għall-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni (il-“Partijiet”) li jsaħħu u jwessgħu r-relazzjonijiet b’mod ambizzjuż u innovattiv, li jiffaċilitaw u jiksbu integrazzjoni ekonomika gradwali, u li jagħmlu dan f’konformità mad-drittijiet u l-obbligi li jirriżultaw mis-sħubija tal-Partijiet fl-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ.

(3)

L-Artikolu 143 tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni jipprovdi għall-istabbiliment progressiv ta’ żona ta’ kummerċ ħieles bejn il-Partijiet f’konformità mal-Artikolu XXIV tal-Ftehim Ġenerali tal-1994 dwar it-Tariffi u l-Kummerċ (“GATT 1994”). Għal dan il-għan, l-Artikolu 147 tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni jipprevedi l-eliminazzjoni progressiva tad-dazji doganali f’konformità mal-Iskedi inklużi fl-Anness XV tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni u l-possibbiltà li titħaffef tali eliminazzjoni u jitwessa’ l-kamp ta’ applikazzjoni.

(4)

Il-gwerra mhux provokata u mhux ġustifikata tar-Russja ta’ aggressjoni kontra l-Ukrajna mill-24 ta’ Frar 2022 kellha impatt negattiv profondament fuq il-kapaċità tar-Repubblika tal-Moldova li tinnegozja mal-bqija tad-dinja, b’mod partikolari minħabba li l-esportazzjonijiet tar-Repubblika tal-Moldova kienu jiddependu għal dak il-kummerċ fuq it-tranżitu mit-territorju Ukren u fuq l-użu tal-infrastruttura Ukrena, li issa fil-parti l-kbira mhumiex disponibbli. Taħt tali ċirkostanzi kritiċi u sabiex jittaffew l-effetti negattivi fuq l-ekonomija tar-Repubblika tal-Moldova tal-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna, huwa neċessarju li jitħaffef l-iżvilupp ta’ relazzjonijiet ekonomiċi eqreb bejn l-Unjoni u r-Repubblika tal-Moldova u li jingħata appoġġ rapidu lill-ekonomija tar-Repubblika tal-Moldova. Huwa għalhekk meħtieġ u xieraq li jiġu stimulati l-flussi kummerċjali tar-Repubblika tal-Moldova fil-forma ta’ miżuri temporanji ta’ liberalizzazzjoni tal-kummerċ li jagħtu kwoti addizzjonali mingħajr tariffi għal seba’ prodotti agrikoli li għadhom soġġetti għal kwoti tariffarji annwali mingħajr dazju (TRQs), f’konformità mal-aċċellerazzjoni tal-eliminazzjoni tad-dazji doganali fuq il-kummerċ bejn l-Unjoni u tar-Repubblika tal-Moldova.

(5)

F’konformità mal-Artikolu 21(3) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), l-Unjoni għandha tiżgura l-konsistenza bejn l-oqsma differenti tal-azzjoni esterna tagħha. Skont l-Artikolu 207(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), il-politika kummerċjali komuni għandha titwettaq fil-kuntest tal-prinċipji u l-objettivi tal-azzjoni esterna tal-Unjoni.

(6)

Jenħtieġ li l-miżuri ta’ liberalizzazzjoni tal-kummerċ stabbiliti b’dan ir-Regolament jieħdu l-forma ta’ kwoti addizzjonali temporanji mingħajr dazji fuq xi prodotti agrikoli li għadhom soġġetti għat-TRQs. Permezz ta’ tali miżuri, l-Unjoni se tapprofondixxi l-integrazzjoni ekonomika bejn l-Unjoni u r-Repubblika tal-Moldova u tipprovdi temporanjament appoġġ ekonomiku xieraq għall-benefiċċju tar-Repubblika tal-Moldova u l-operaturi ekonomiċi li huma affettwati bil-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna. Skont l-Anness XV-A tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni, seba’ prodotti agrikoli mir-Repubblika tal-Moldova huma soġġetti għat-TRQs. Dawk il-prodotti huma: tadam, tewm, għeneb tal-mejda, tuffieħ, ċirasa, għajnbaqar u meraq tal-għeneb. Tnejn minn dawk il-prodotti (għajnbaqar u għeneb tal-mejda) ġew esportati mir-Repubblika tal-Moldova f’volumi kbar lejn swieq terzi, b’mod partikolari lejn ir-Russja, il-Belarus u l-Ukrajna. Għal dawn il-prodotti, huwa xieraq li jiġu introdotti kwoti addizzjonali mingħajr dazju biex jappoġġaw temporanjament ir-ridirezzjonar lejn l-Unjoni, jekk meħtieġ, tal-volumi tal-bejgħ oriġinarjament diretti lejn dawk is-swieq. Għall-prodotti li jifdal (it-tadam, it-tewm, it-tuffieħ, iċ-ċirasa u l-meraq tal-għeneb), it-TRQ li għadha kif ġiet introdotta tkun tikkonsisti f’volum addizzjonali mingħajr dazju tal-istess daqs bħal dak previst fil-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni.

(7)

Sabiex jiġi evitat frodi, jenħtieġ li l-jedd għall-miżuri kummerċjali stabbiliti permezz ta’ dan ir-Regolament ikunu kondizzjonali fuq il-fatt li hekk kif ir-Repubblika tal-Moldova tkun ikkonformat mal-kondizzjonijiet rilevanti kollha biex jinkisbu l-benefiċċji skont il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni, inkluż ir-regoli tal-oriġini tal-prodotti kkonċernati u l-proċeduri relatati magħhom, kif ukoll l-involviment tar-Repubblika tal-Moldova f’kooperazzjoni amministrattiva mill-qrib mal-Unjoni, kif previst mill-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni.

(8)

Jenħtieġ li r-Repubblika tal-Moldova żżomm lura milli tintroduċi dazji jew imposti ġodda li jkollhom effett ekwivalenti u restrizzjonijiet kwantitattivi ġodda jew miżuri li jkollhom effett ekwivalenti għall-importazzjonijiet li joriġinaw fl-Unjoni, milli żżid il-livelli eżistenti ta’ dazji jew imposti jew milli tintroduċi kwalunkwe restrizzjoni oħra, sakemm ma tkunx iġġustifikata b’mod ċar fil-kuntest tal-gwerra. Fil-każ li r-Repubblika tal-Moldova tonqos milli tkun konformi ma’ kwalunkwe waħda minn dawk il-kondizzjonijiet, jenħtieġ li l-Kummissjoni jkollha s-setgħa li tissospendi temporanjament il-miżuri ta’ kummerċ kollha jew parti minnhom stabbiliti minn dan ir-Regolament.

(9)

L-Artikolu 2 tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni jipprevedi li, fost affarijiet oħra, l-osservanza għall-prinċipji demokratiċi, id-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali kif ukoll il-ġlieda kontra l-proliferazzjoni tal-armi ta’ qerda massiva, materjali relatati u l-mezzi ta’ kunsinna tagħhom jikkostitwixxu elementi essenzjali tal-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni. Skont l-istess Artikolu, il-Partijiet jimpenjaw ruħhom b’mod partikolari għall-prinċipji ġenerali li ġejjin: ir-rispett għall-prinċipji tal-istat tad-dritt u l-governanza tajba, il-ġlieda kontra l-korruzzjoni, l-attivitajiet kriminali, organizzati jew le, inklużi dawk ta’ karattru transnazzjonali, u t-terroriżmu, u r-rispett għall-prinċipji ta’ żvilupp sostenibbli u multilateraliżmu effettiv. Huwa xieraq li tiġi introdotta l-possibbiltà li jiġu sospiżi temporanjament il-miżuri ta’ liberalizzazzjoni tal-kummerċ previsti f’dan ir-Regolament jekk ir-Repubblika tal-Moldova tonqos milli tirrispetta jew dawk l-elementi essenzjali jew dawk il-prinċipji ġenerali.

(10)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata setgħat ta’ implimentazzjoni biex tissospendi temporanjament il-miżuri ta’ liberalizzazzjoni tal-kummerċ previsti f’dan ir-Regolament f’każijiet fejn il-produtturi tal-Unjoni ta’ prodotti simili jew li jikkompetu direttament huma jew jistgħu jiġu affettwati serjament mill-importazzjonijiet skont dan ir-Regolament. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4).

(11)

Soġġett għal investigazzjoni mill-Kummissjoni, huwa meħtieġ li tiġi prevista l-possibbiltà li jiġu sospiżi temporanjament il-miżuri ta’ liberalizzazzjoni tal-kummerċ imsemmija f’dan ir-Regolament fir-rigward ta’ prodott wieħed jew aktar li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament li jikkawżaw, jew jheddu li jikkawżaw, diffikultajiet serji għall-produtturi tal-Unjoni ta’ prodotti simili jew f’kompetizzjoni diretta.

(12)

Jenħtieġ li r-rapport annwali tal-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni taż-Żona ta’ Kummerċ Ħieles Approfondit u Komprensiv, li huwa parti integrali mill-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni, jinkludi valutazzjoni fid-dettall tal-implimentazzjoni ta’ miżuri ta’ liberalizzazzjoni tal-kummerċ stabbiliti permezz ta’ dan ir-Regolament.

(13)

Minħabba l-urġenza tal-kwistjoni relatata mas-sitwazzjoni kkawżata mill-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna, jitqies li huwa xieraq li tiġi invokata l-eċċezzjoni għall-perjodu ta’ tmien ġimgħat prevista fl-Artikolu 4 tal-Protokoll Nru 1 dwar ir-rwol tal-Parlamenti nazzjonali fl-Unjoni Ewropea, anness mat-TUE, mat-TFUE u mat-Trattat li jistabbilixxi l- Komunità Ewropea għall-Enerġija Atomika.

(14)

Fid-dawl tas-sitwazzjoni ekonomika fir-Repubblika tal-Moldova, jenħtieġ li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ, b’urġenza, fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea,