(1)

Fil-komunikazzjoni tagħha tal-11 ta’ Diċembru 2019, intitolata ‘Il-Patt Ekoloġiku Ewropew’ (il-”komunikazzjoni dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew”), il-Kummissjoni stabbiliet Patt Ekoloġiku Ewropew għall-Unjoni u għaċ-ċittadini tagħha. Il-Patt Ekoloġiku Ewropew huwa strateġija ġdida ta’ tkabbir li għandha l-għan li tittrasforma l-Unjoni f’soċjetà ġusta u prospera, b’ekonomija moderna, effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u kompetittiva fejn ma jkunx hemm emissjonijiet netti ta’ gassijiet b’effett ta’ serra fl-2050 u fejn it-tkabbir ekonomiku jkun diżakkoppjat mill-użu tar-riżorsi.

(2)

Fil-konklużjonijiet tiegħu tat-12 ta’ Diċembru 2019, il-Kunsill Ewropew approva l-objettiv li tinkiseb Unjoni newtrali għall-klima sal-2050.

(3)

Fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta’ Jannar 2020, il-Parlament Ewropew laqa’ tajjeb il-komunikazzjoni dwar “il-Patt Ekoloġiku Ewropew” u appella għat-tranżizzjoni meħtieġa lejn soċjetà newtrali għall-klima sal-2050.

(4)

F’konformità mal-objettivi stabbiliti fil-komunikazzjoni dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew, hemm bżonn li l-ekonomija tal-Unjoni tinbidel u li jitfasslu mill-ġdid il-politiki, b’mod partikolari fil-qasam tat-trasport u l-mobilità. It-trasport jirrappreżenta kwart tal-emissjonijiet tal-gassijiet b’effett ta’ serra tal-Unjoni, sehem li għadu qed jikber. Biex tinkiseb in-newtralità klimatika jeħtieġ li jkun hemm tnaqqis ta’ 90 % fl-emissjonijiet mit-trasport sal-2050. Il-kisba ta’ trasport intermodali sostenibbli tirrikjedi li l-utenti jitpoġġew l-ewwel u jiġu pprovduti b’alternattivi aktar affordabbli, aċċessibbli, aktar favorevoli għas-saħħa u aktar nodfa u aktar effiċjenti fl-użu tal-enerġija mid-drawwiet attwali tal-mobilità tagħhom, filwaqt li jiġu inkoraġġiti dawk li diġà qed jużaw modi sostenibbli tat-trasport bħall-mixi, ir-roti u t-trasport pubbliku.

(5)

Il-Patt Ekoloġiku Ewropew jimplika li titħaffef il-bidla lejn mobilità sostenibbli u intelliġenti biex jiġu indirizzati dawk l-isfidi. B’mod partikolari, parti sostanzjali mill-75 % ta’ merkanzija interna li tinġarr illum bit-triq jenħtieġ li tingħadda fuq il-ferroviji u l-passaġġi fuq l-ilma interni. Sabiex isseħħ dik il-bidla, huma meħtieġa investimenti sinifikanti, inklużi investimenti magħmula fil-kuntest tal-irkupru, u parti essenzjali minnhom se tkun relatata mal-implimentazzjoni tan-Network Trans-Ewropew tat-Trasport (TEN-T) u l-isforzi biex tiżdied l-effiċjenza tal-kurituri tat-trasport ferrovjarju tal-merkanzija.

(6)

Il-ferrovija għandha rwol sinifikanti x’taqdi bħala fattur ta’ bidla biex jintlaħaq l-objettiv ta’ newtralità klimatika sal-2050. Huwa wieħed mill-aktar mezzi ta’ trasport li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent u li huma effiċjenti fl-użu tal-enerġija. Il-ferroviji huma ġeneralment elettriċizzati u jemettu ferm anqas CO2 minn vjaġġar ekwivalenti bit-triq jew bl-ajru. Huma l-uniku mezz tat-trasport li konsistentement naqqas l-emissjonijiet tiegħu ta’ gassijiet b’effett ta’ serra u l-emissjonijiet tas-CO2 mill-1990 ‘l hawn. Barra minn hekk, il-ferroviji naqqsu l-konsum tal-enerġija tagħhom bejn l-1990 u l-2016 u qed jużaw dejjem aktar sorsi ta’ enerġija rinnovabbli.

(7)

Il-kriżi tal-COVID-19 laqtet eċċezzjonalment ħażin lis-settur tat-trasport. Minkejja r-restrizzjonijiet operazzjonali u finanzjarji, is-settur żamm konnessjonijiet kruċjali, kemm għat-trasport ta’ persuni kif ukoll għat-trasport ta’ oġġetti essenzjali. Dan kien possibbli prinċipalment bis-saħħa tal-impjegati li komplew jaħdmu f’kundizzjonijiet diffiċli u inċerti. Ir-rwol strateġiku li żvolġew il-ferroviji matul il-kriżi tal-COVID-19 enfasizza li l-kisba taż-żona ferrovjarja unika Ewropea, stabbilita bid-Direttiva 2012/34/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), hija meħtieġa kemm biex tiġi ffaċilitata l-provvista ta’ oġġetti essenzjali bħall-ikel, il-mediċini u l-fjuwil, b’mod partikolari f’ċirkostanzi eċċezzjonali, u biex jintlaħqu objettivi usa’ tal-politika tat-trasport.

(8)

Billi jgħaqqad ir-rotot ewlenin tat-trasport tal-Unjoni mar-reġjuni u t-territorji periferiċi, muntanjużi u remoti tagħha, inkluż fil-livell reġjonali u lokali, u billi jistabbilixxi u jerġa’ jdaħħal konnessjonijiet transfruntiera reġjonali nieqsa, is-settur ferrovjarju jikkontribwixxi għall-koeżjoni soċjali, ekonomika u territorjali fil-livell kontinentali, nazzjonali, reġjonali u lokali. Barra minn hekk, f’żoni remoti u rurali, in-networks li jiggarantixxu l-provvista ta’ servizzi bażiċi lill-popolazzjoni huma sikwit inqas u huma inqas żviluppati. Ir-reġjuni periferiċi spiss jiffaċċjaw sitwazzjoni diffiċli doppja li jkunu ta’ natura rurali u li jkunu fil-periferija tan-networks nazzjonali.

(9)

Filwaqt li s-sehem tal-passiġġieri tal-ferroviji fit-trasport fuq l-art fl-Unjoni żdied bi ftit mill-2007 ‘l hawn, is-sehem tal-merkanzija bil-ferrovija naqas. Għad fadal ħafna ostakli biex tinkiseb tassew żona ferrovjarja unika Ewropea. Is-settur tal-ferroviji xi kultant huwa mxekkel inter alia minn prattiki kummerċjali u operazzjonali skaduti, minn infrastruttura u vetturi ferrovjarji li qed jiqdiemu u minn vaguni storbjużi. Jekk jingħelbu dawk l-ostakli flimkien mat-tnaqqis tal-ispejjeż, l-istudju ta’ skemi tal-Unjoni biex jiġu supplementati l-mekkaniżmi nazzjonali għal appoġġ mhux diskriminatorju għall-operaturi tal-ferrovija, u l-aċċellerazzjoni tal-innovazzjoni, dan jippermetti lill-ferroviji jilħqu l-potenzjal sħiħ tagħhom, filwaqt li jiġi żgurat il-funzjonament tas-suq intern, jiżdied it-traffiku ferrovjarju u jkomplu jittejbu l-livelli ta’ sikurezza diġà għoljin. Għalhekk, is-settur tal-ferrovija jeħtieġ spinta oħra biex isir aktar attraenti kemm għall-vjaġġaturi, għall-impjegati, kif ukoll għan-negozji.

(10)

Il-ministri għat-Trasport minn maġġoranza ta’ Stati Membri esprimew l-impenn tagħhom li jappoġġaw aġenda Ewropea għall-ferroviji internazzjonali tal-passiġġieri, permezz ta’ dikjarazzjoni politika ppreżentata waqt il-vidjokonferenza informali tal-ministri għat-trasport tal-UE fl-4 ta’ Ġunju 2020.

(11)

Sabiex jiġi promoss it-trasport ferrovjarju f’konformità mal-objettivi stabbiliti fil-komunikazzjoni dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew, inkluż fir-rigward tal-mobilità sostenibbli u intelliġenti, is-sena 2021 jenħtieġ li tintgħażel bħala s-Sena Ewropea tal-Ferroviji (is-”Sena Ewropea”). Is-sena 2021 se tkun importanti għall-politika ferrovjarja tal-Unjoni, billi se tirrappreżenta l-ewwel sena sħiħa li fiha se jiġu implimentati r-regoli miftiehma fil-qafas tar-Raba’ Pakkett Ferrovjarju fl-Unjoni kollha, jiġifieri dwar il-ftuħ tas-suq tas-servizzi domestiċi tal-passiġġieri, dwar it-tnaqqis tal-ispejjeż u l-piż amministrattiv għall-impriżi ferrovjarji li joperaw madwar l-Unjoni u l-għoti ta’ kompiti addizzjonali lill-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Ferroviji (ERA) li għandhom l-għan li jnaqqsu l-ostakli tekniċi. Hemm interess pubbliku dejjem jikber fil-ferroviji, inkluż fil-ferroviji ta’ billejl, f’għadd ta’ Stati Membri, kif muri bil-popolarità ta’ DiscoverEU. Barra minn hekk, il-festival internazzjonali tal-arti “Europalia” se jiddedika l-edizzjoni tal-2021 tiegħu għall-influwenza tal-ferroviji fuq l-arti u se jenfasizza r-rwol tal-ferroviji bħala promotur b’saħħtu ta’ bidla soċjali, ekonomika, industrijali u ekoloġika. Is-sena Ewropea għandha tikkontribwixxi għal dibattitu pan-Ewropew dwar il-futur tal-ferroviji.

(12)

Fil-livell tal-Unjoni, l-allokazzjoni finanzjarja meħtieġa għall-implimentazzjoni ta’ din id-Deċiżjoni se tinvolvi finanzjament xieraq li jrid jiġi determinat fil-kuntest tal-proċedura baġitarja għall-2021 f’konformità mal-qafas finanzjarju pluriennali għall-2021-2027. Mingħajr preġudizzju għas-setgħat tal-awtorità baġitarja, jenħtieġ li l-għan ikun li jiġi pprovdut finanzjament għall-implimentazzjoni ta’ din id-Deċiżjoni mill-1 ta’ Jannar 2021 sal-31 ta’ Diċembru 2022 ta’ mill-inqas EUR 8 miljun.

(13)

Il-persuni li jivvjaġġaw bejn djarhom u l-post tax-xogħol tagħhom jammontaw għal 80 % sa 90 % tal-passiġġieri tal-ferroviji kollha. Dan ifisser li l-agglomerazzjonijiet urbani huma kontributuri sinifikanti għall-prestazzjoni ġenerali tat-trasport ferrovjarju tal-passiġġieri. Il-mobilità urbana intelliġenti tiddependi fuq il-modernizzazzjoni u r-rinnovazzjoni ta’ linji suburbani u reġjonali li mhumiex użati biżżejjed biex iwasslu għal impatt ekoloġiku baxx u koeżjoni soċjali u ekonomika.

(14)

Matul is-Sena Ewropea, jenħtieġ li l-Kummissjoni tikkunsidra li tniedi studju dwar il-fattibbiltà tal-ħolqien ta’ tikketta Ewropea biex tippromwovi oġġetti u l-prodotti ttrasportati bil-ferrovija sabiex tħeġġeġ lin-negozji jaqilbu t-trasport tagħhom għall-ferroviji. Bl-istess mod, jenħtieġ li l-Kummissjoni tikkunsidra li tniedi studju dwar il-fattibbiltà bil-ħsieb li tintroduċi indiċi tal-konnettività ferrovjarja”, bil-għan tal-kategorizzazzjoni tal-livell ta’ integrazzjoni miksub permezz tal-użu tas-servizzi fuq in-network ferrovjarju.

(15)

Ir-rwol ta’ persunal motivat ma jistax jiġi valutat iżżejjed, peress li huma jiggarantixxu li l-operazzjonijiet jimxu bla xkiel. Sabiex jilħaq il-potenzjal sħiħ tiegħu, is-settur ferrovjarju jeħtieġ li jiddiversifika l-forza tax-xogħol tiegħu u, b’mod partikolari, biex jattira n-nisa u l-ħaddiema żgħażagħ. Dik il-politika jenħtieġ li tiġi promossa fil-livelli istituzzjonali kollha.

(16)

It-titjib tal-attrattività tal-ferroviji jirrikjedi li servizzi jkunu ċċentrati fuq l-utent u li jiġu organizzati u ddisinjati b’mod li joffru valur tajjeb, affidabbiltà konsistenti, kwalità eċċellenti ta’ servizz u pprezzar attraenti.

(17)

Minħabba li l-għanijiet ta’ din id-Deċiżjoni, jiġifieri l-promozzjoni tat-trasport ferrovjarju bħala mod ta’ trasport sostenibbli, innovattiv, interkonness u intermodali, sikur u affordabbli, u bħala element importanti fiż-żamma u l-iżvilupp ta’ relazzjonijiet tajbin bejn l-Unjoni u l-pajjiżi ġirien tagħha, kif ukoll biex tiġi enfasizzata d-dimensjoni Ewropea transfruntiera tal-ferroviji u biex jissaħħaħ il-kontribut tal-ferroviji għall-ekonomija, l-industrija u s-soċjetà tal-Unjoni, ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost, permezz tal-ħtieġa ta’ skambju transnazzjonali ta’ informazzjoni u tixrid tal-aħjar prattiki madwar l-Unjoni, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà, kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, din id-Deċiżjoni ma tmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħqu dawk l-għanijiet,

(a)

tippromwovi t-trasport ferrovjarju bħala mod ta’ trasport sostenibbli, innovattiv, interkonness u intermodali, sikur u affordabbli, b’mod partikolari billi tenfasizza r-rwol tal-ferroviji:

(b)

tenfasizza wkoll id-dimensjoni Ewropea, transfruntiera tal-ferroviji, li tqarreb liċ-ċittadini lejn xulxin, tippermettilhom li jesploraw l-Unjoni fid-diversità kollha tagħha, trawwem il-koeżjoni soċjoekonomika u territorjali u tikkontribwixxi għall-integrazzjoni tas-suq intern tal-Unjoni, b’mod partikolari billi tiżgura konnettività aħjar fi ħdan il-periferija ġeografika tagħha u mal-periferija, inkluż permezz tal-konnessjonijiet reġjonali transfruntieri;

(c)

ttejjeb il-kontribut tal-ferroviji għall-ekonomija tal-Unjoni, għall-industrija tagħha, inkluża l-kompetittività globali tagħha, għall-kummerċ tagħha u għas-soċjetà tagħha, b’mod partikolari dawk l-aspetti relatati mal-iżvilupp reġjonali u lokali, it-turiżmu sostenibbli, l-edukazzjoni, iż-żgħażagħ u l-kultura, u biex ittejjeb l-aċċessibbiltà għall-persuni b’diżabilità jew persuni b’mobilità mnaqqsa, u b’mod partikolari tingħata attenzjoni għall-ħtiġijiet ta’ persuni anzjani;

(d)

tikkontribwixxi għall-promozzjoni tal-ferroviji bħala element importanti fir-relazzjonijiet bejn l-Unjoni u l-pajjiżi ġirien tagħha, billi tibni fuq interessi u ħtiġijiet fil-pajjiżi sħab u fuq l-għarfien espert fit-trasport ferrovjarju, kemm fi ħdan l-Unjoni kif ukoll lil hinn minnha;

(e)

tibni fuq il-qawwa tal-ferroviji biex tistimula l-immaġinazzjoni kollettiva, b’mod partikolari permezz tal-istorja tal-ferroviji u l-wirt kulturali tagħhom, filwaqt li tfakkar fil-kontribut li l-ferroviji kellhom fil-ħolqien tal-prosperità Ewropea u r-rwol tagħhom fl-iżvilupp ta’ teknoloġiji avvanzati;

(f)

tippromwovi l-attrattività tal-professjonijiet ferrovjarji, b’mod partikolari billi tenfasizza d-domanda għal ħiliet ġodda u l-importanza ta’ kundizzjonijiet tax-xogħol ġusti u sikuri u li tiġi indirizzata l-ħtieġa li tiżdied id-diversità fil-forza tax-xogħol;

(g)

tippromwovi r-rwol ewlieni tal-ferroviji fit-trasport internazzjonali tal-passiġġieri fi ħdan l-Unjoni;

(h)

tippromwovi network ferrovjarju tal-Unjoni ta’ billejl u tinkoraġġixxi inizjattivi li jissottolinjaw in-natura transfruntiera tagħha bl-użu ta’ simboli li jirrappreżentaw l-Unjoni;

(i)

toħloq kuxjenza pubblika dwar ir-rwol potenzjali tal-ferroviji fl-iżvilupp tat-turiżmu sostenibbli fl-Ewropa;

(j)

tippromwovi r-rwol ewlieni tal-ferroviji fil-mobilità sostenibbli minn tarf sa tarf, li jgħaqqdu l-hubs u jippermettu trasferiment attraenti u intelliġenti bejn il-modi tat-trasport;

(k)

tikkontribwixxi għall-implimentazzjoni tar-Raba’ Pakkett Ferrovjarju u għall-qawmien ta’ kuxjenza dwar il-miżuri meħtieġa biex tiġi stabbilita żona ferrovjarja unika Ewropea, imsejsa fuq it-TEN-T li jiffunzjona tajjeb;

(l)

tistimula diskussjoni dwar kif għandhom jiġu mmodernizzati l-vetturi ferrovjarji u dwar kif għandha tiżdied u tiġi żviluppata aktar il-kapaċità tal-infrastruttura ferrovjarja sabiex jiġi ffaċilitat l-użu aktar mifrux tat-trasport tal-passiġġieri u tal-merkanzija bil-ferroviji, filwaqt li f’dan il-kuntest tenfasizza l-importanza tal-kooperazzjoni fost l-amministraturi tal-infrastruttura, ir-riċerka u l-innovazzjoni u r-rwol tal-Impriża Konġunta Shift2Rail stabbilita bir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 642/2014 (5);

(m)

tippromwovi avvenimenti u inizjattivi għat-tixrid ta’ informazzjoni dwar id-drittijiet tal-passiġġieri tal-ferroviji u tistimula l-kooperazzjoni fost l-atturi kollha sabiex titjieb l-informazzjoni għall-konsumatur u s-sistemi tal-biljetti, inkluża l-offerta ta’ biljetti globali u l-iżvilupp ta’ biljetti multimodali diġitali innovattivi, kif ukoll li tipprovdi informazzjoni dwar l-isfidi attwali f’dak ir-rigward, bħal l-ħtieġa għall-kondiviżjoni tad-data fost atturi.