This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52018AE2860
Opinion of the European Economic and Social Committee on ‘Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on type-approval requirements for motor vehicles and their trailers, and systems, components and separate technical units intended for such vehicles, as regards their general safety and the protection of vehicle occupants and vulnerable road users, amending Regulation (EU) 2018/… and repealing Regulations (EC) No 78/2009, (EC) No 79/2009 and (EC) No 661/2009’ (COM(2018) 286 final — 2018/0145 COD)
Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar rekwiżiti tal-approvazzjoni tat-tip għall-vetturi motorizzati u l-karrijiet tagħhom, kif ukoll għas-sistemi, għall-komponenti u għall-unitajiet tekniċi separati maħsubin għat-tali vetturi, fir-rigward tas-sikurezza ġenerali tagħhom u tal-protezzjoni tal-okkupanti tal-vetturi u l-utenti vulnerabbli tat-triq, li jemenda r-Regolament (UE) 2018/… u jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 78/2009, (KE) Nru 79/2009 u (KE) Nru 661/2009” [COM(2018) 286 final — 2018/0145 COD]
Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar rekwiżiti tal-approvazzjoni tat-tip għall-vetturi motorizzati u l-karrijiet tagħhom, kif ukoll għas-sistemi, għall-komponenti u għall-unitajiet tekniċi separati maħsubin għat-tali vetturi, fir-rigward tas-sikurezza ġenerali tagħhom u tal-protezzjoni tal-okkupanti tal-vetturi u l-utenti vulnerabbli tat-triq, li jemenda r-Regolament (UE) 2018/… u jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 78/2009, (KE) Nru 79/2009 u (KE) Nru 661/2009” [COM(2018) 286 final — 2018/0145 COD]
EESC 2018/02860
ĠU C 440, 6.12.2018, p. 90–94
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
6.12.2018 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 440/90 |
Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar rekwiżiti tal-approvazzjoni tat-tip għall-vetturi motorizzati u l-karrijiet tagħhom, kif ukoll għas-sistemi, għall-komponenti u għall-unitajiet tekniċi separati maħsubin għat-tali vetturi, fir-rigward tas-sikurezza ġenerali tagħhom u tal-protezzjoni tal-okkupanti tal-vetturi u l-utenti vulnerabbli tat-triq, li jemenda r-Regolament (UE) 2018/… u jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 78/2009, (KE) Nru 79/2009 u (KE) Nru 661/2009”
[COM(2018) 286 final — 2018/0145 COD]
(2018/C 440/14)
Relatur: |
Raymond HENCKS |
Konsultazzjoni |
Parlament Ewropew, 28.5.2018 Kunsill, 4.6.2018 |
Bażi legali |
L-Artikolu 114(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea |
Sezzjoni kompetenti |
Sezzjoni Speċjalizzata għas-Suq Uniku, il-Produzzjoni u l-Konsum |
Adottata fis-sezzjoni |
4.9.2018 |
Adottata fil-plenarja |
19.9.2018 |
Sessjoni plenarja Nru |
537 |
Riżultat tal-votazzjoni (favur/kontra/astensjonijiet) |
193/1/2 |
1. Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet
1.1 |
Matul l-aħħar deċennji, is-sikurezza fit-toroq fl-Unjoni Ewropea tjiebet b'mod sinifikanti bis-saħħa tat-tisħiħ tal-kodiċi tat-triq, tar-rekwiżiti li jirregolaw l-imġiba tas-sewwieqa u tal-kondizzjonijiet tax-xogħol u t-taħriġ ta' sewwieqa professjonali, it-titjib fl-infrastrutturi tat-toroq u t-twettiq ta' servizzi ta' emerġenza, u rekwiżiti leġislattivi tal-UE aktar stretti rigward is-sikurezza tal-vetturi, li l-industrija tal-karozzi dejjem wieġbet għalihom b'soluzzjonijiet tekniċi innovattivi. |
1.2 |
Madankollu, l-għadd ta' persuni li jinqatlu fit-toroq tal-UE għadu konsiderevolment ogħla mill-objettiv li l-UE stabbiliet fil-White Paper dwar it-Trasport tal-2011, jiġifieri li toqrob lejn l-objettiv ta' “mwiet żero” sal-2050, u li tnaqqas bin-nofs l-għadd ta' inċidenti fatali fit-toroq sal-2020. |
1.3 |
Bosta inċidenti fit-toroq huma esklużivament kaġun ta' żball uman, ħafna drabi relatat ma' veloċità eċċessiva, l-aljenazzjoni jew sewqan taħt l-effett tal-alkoħol. Għalhekk jeħtieġ li ċ-ċittadini tal-UE jiġu mħeġġa aktar jew saħansitra mġiegħla biex jieħdu r-responsabbiltà primarja tas-sikurezza tagħhom stess u dik tal-utenti l-oħra tat-toroq fl-Unjoni billi jadottaw imġiba adatta. |
1.4 |
Għaldaqstant għandu jiġi adottat approċċ integrat għas-sikurezza fit-toroq, li jkopri l-imġiba tas-sewwieqa, il-kondizzjonijiet tax-xogħol u l-kompetenzi tas-sewwieqa professjonali, kif ukoll l-infrastrutturi. Is-sistemi ta' sikurezza fil-vetturi, li kapaċi jevitaw jew jikkoreġu l-iżbalji umani huma daqstant ieħor fattur kritiku tas-sikurezza. |
1.5 |
Il-KESE jilqa' bi pjaċir il-fatt li l-Kummissjoni biħsiebha tagħmel firxa ġdida ta' miżuri ta' sikurezza avvanzati obbligatorji għall-vetturi kollha fil-forma ta' tagħmir standard għall-vetturi tat-triq, inklużi sistemi ta' monitoraġġ tal-pressjoni tat-tajers, aġġustament intelliġenti tal-veloċità, sorveljanza fuq l-għeja u l-attenzjoni tas-sewwieq, detezzjoni tal-aljenazzjoni, detezzjoni ta' sewqan b'lura, sinjal ta' waqfa ta' emerġenza u bbrejkjar ta' emerġenza. |
1.6 |
Il-KESE jaqbel ukoll li l-vetturi tqal tal-merkanzija u x-xarabanks għandhom ikunu mgħammra b'sistema ta' detezzjoni u twissija dwar il-preżenza ta' utenti tat-triq vulnerabbli fil-viċinanzi immedjati tan-naħat ta' quddiem u tal-lemin tal-vettura, li jitfasslu u jinbnew b'mod li jtejbu l-viżibbiltà ta' utenti tat-triq vulnerabbli mis-sedil tas-sewwieq u mgħammra b'sistema ta' twissija ta' devjazzjoni mill-karreġġata. Jilqa' bi pjaċir ukoll l-obbligu addizzjonali li jitfasslu u jinbnew xarabanks li jkunu aċċessibbli wkoll għal persuni b'inqas mobbiltà, inklużi dawk li jużaw is-siġġu tar-roti. |
1.7 |
Min-naħa l-oħra, wieħed jistaqsi għaliex il-Kummissjoni ma timponix alkometru li jaffettwa l-istartjar tal-vettura u tipprevedi li sempliċement tiffaċilita l-installazzjoni ta' tali alkometru. Il-KESE jemmen li t-test bl-alkometru għandu jkun obbligatorju u mhux biss għażla. |
1.8 |
Barra minn hekk, il-KESE jirrakkomanda li jiġi previst reġistratur tal-avvenimenti (inċidenti) wkoll għat-trakkijiet, għall-vetturi tqal tal-merkanzija u għax-xarabanks, peress li anke jekk it-takografi diġà jagħtu xi data dwar is-sewqan, dawn ma jaħżnux id-data kruċjali ta' matul u ta' wara l-inċident. |
1.9 |
Fl-aħħar nett, il-KESE jinnota b'dispjaċir li s-sistemi ta' sikurezza aktar stretti minn dawk li timponi l-leġislazzjoni Ewropea, li l-manifatturi jinstallaw fuq bażi volontarja, spiss ikunu limitati għall-mudelli tal-aqwa kwalità, b'detriment għal mudelli orħos li jkunu nieqsa minn miżuri ta' sikurezza avvanzati mhux obbligatorji. Dan ifisser li mhux iċ-ċittadini kollha tal-UE għandhom aċċess għal karozzi b'livell ta' sikurezza ekwivalenti. Sabiex dan jiġi indirizzat, il-KESE jirrakkomanda li, fir-rigward tar-Regolament inkwistjoni, il-Kummissjoni Ewropea timponi l-adattament tal-istandards Ewropej għall-evoluzzjoni teknoloġika malajr kemm jista' jkun. |
1.10 |
Dan japplika wkoll għall-vetturi tqal tal-merkanzija u għax-xarabanks, b'mod partikolari fir-rigward tas-sistema ta' detezzjoni u twissija dwar il-preżenza ta' utenti tat-triq fil-viċinanzi immedjati tan-naħat ta' quddiem u tal-lemin tal-vettura, li l-installazzjoni tagħha hija prevista mill-proposta għal regolament, u li iżda issa għandha wkoll issir obbligatorja fl-iqsar żmien possibbli. |
2. Introduzzjoni
2.1 |
Matul l-aħħar deċennji, is-sikurezza fit-toroq tjiebet b'mod sinifikanti, l-aktar minħabba sistemi ta' sikurezza avvanzati fil-vetturi, it-titjib fl-infrastrutturi tat-toroq, it-tisħiħ tal-kodiċi tat-triq, il-kampanji ta' sensibilizzazzjoni għas-sewwieqa, u l-ħeffa u l-kompetenza tas-servizzi ta' emerġenza. |
2.2 |
Madankollu, bejn l-Istati Membri differenti għad hemm differenzi sostanzjali, u dan minkejja l-isforzi tal-Kummissjoni Ewropea li, permezz tal-programmi u l-linji gwida differenti tagħha, tfittex li tarmonizza r-regoli tas-sikurezza mal-Unjoni Ewropea kollha. |
2.3 |
Pereżempju:
|
2.4 |
Fl-2017, l-għadd ta' persuni li nqatlu fit-toroq tal-UE kien 25 300, jiġifieri tnaqqis ta' 2 % f'sena (1), iżda li madankollu xorta baqa' fil-biċċa l-kbira insuffiċjenti biex jitnaqqas b’mod sinifikanti l-għadd ta' mwiet fit-toroq (2), sabiex noqorbu lejn l-objettiv ta' “mwiet żero” fit-trasport bit-triq sal-2050. |
2.5 |
Is-sena li għaddiet madwar 135 000 persuna weġġgħu serjament (3), ħafna minnhom persuni bil-mixi, ċiklisti u sewwieqa tal-muturi, li jitqiesu bħala utenti partikolarment vulnerabbli mill-Kummissjoni. |
2.6 |
Skont il-Kummissjoni Ewropea, l-ispiża soċjoekonomika tal-inċidenti fit-toroq hija stmata għal EUR 120 biljun fis-sena (trattamenti mediċi, inkapaċità għax-xogħol, eċċ.). |
3. Il-proposta tal-Kummissjoni
3.1 |
Din l-inizjattiva hija parti mit-tielet pakkett ta' mobbiltà dwar “L-Ewropa Attiva”, li għandha l-għan li tagħmel il-mobbiltà Ewropea aktar sikura u aktar aċċessibbli, l-industrija Ewropea aktar kompetittiva u l-impjiegi Ewropej aktar sikuri, u twassal għal adattament aħjar għall-imperattiv tal-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, b'mod partikolari billi ssaħħaħ ir-rekwiżiti dwar l-apparat tas-sikurezza fil-vetturi tat-triq. |
3.2 |
Peress li d-dispożizzjonijiet attwali li jirrigwardaw il-proċedura tal-approvazzjoni tal-UE tat-tip ta' vettura fil-qafas tal-protezzjoni tal-persuni bil-mixi u tas-sikurezza tal-idroġenu huma, fil-biċċa l-kbira, antikwati minħabba l-iżviluppi teknoloġiċi, ir-Regolamenti (KE) Nru 78/2009 (protezzjoni tal-persuni bil-mixi), (KE) Nru 79/2009 (vetturi bil-mutur li jaħdmu bl-idroġenu) u (KE) Nru 661/2009 (rekwiżiti għall-approvazzjoni tat-tip għas-sikurezza ġenerali tal-vetturi bil-mutur,) huma mħassra u sostitwiti bid-dispożizzjonijiet ekwivalenti tar-Regolamenti tan-NU u l-emendi tagħhom, li l-Unjoni vvotat favurihom jew inkella applikat, f'konformità mad-Deċiżjoni 97/836/KE. |
3.3 |
B'mod ġenerali, il-kamp ta' applikazzjoni tar-Regolament għas-Sikurezza Ġenerali tal-Vetturi (RSĠ) jinżamm, iżda fil-livell tal-karatteristiċi tas-sikurezza attwalment applikabbli għal vetturi b'eżenzjonijiet korrispondenti, il-kamp ta' applikazzjoni qed jiġi estiż biex ikopri l-kategoriji kollha ta' vetturi u biex jabolixxi l-eżenzjonijiet attwali relatati ma' vetturi utilitarji sportivi (SUVs) u ma' vannijiet. |
3.4 |
L-abbozz tar-Regolament jistabbilixxi r-rekwiżiti tekniċi ġenerali applikabbli għall-approvazzjoni tat-tip ta' vetturi, sistemi, komponenti u unitajiet tekniċi separati, u jipprovdi lista ta' oqsma ta' sikurezza, li għalihom hemm żviluppati regoli dettaljati (jew għandhom jiġu żviluppati) ulterjorment fil-leġislazzjoni sekondarja. Ir-Regolamenti kollha tan-NU dwar is-sikurezza fit-toroq applikabbli fuq bażi obbligatorja fl-UE huma inklużi f'anness għall-abbozz tar-Regolament inkwistjoni. |
3.5 |
Din il-proposta tipprevedi wkoll li l-Kummissjoni tingħata s-setgħa li tiddefinixxi regoli u rekwiżiti tekniċi dettaljati permezz ta' atti delegati. |
3.6 |
Il-kamp ta' applikazzjoni attwali tal-obbligu li l-karozzi tal-passiġġieri jiġu mgħammra b'sistema ta' monitoraġġ fuq il-pressjoni tat-tajers ġie estiż għall-kategoriji kollha tal-vetturi. |
3.7 |
Serje ta' apparati ta' sikurezza avvanzati, bħall-aġġustament intelliġenti tal-veloċità, is-sistemi ta' sorveljanza fuq l-għeja u l-attenzjoni tas-sewwieq jew id-detezzjoni tal-aljenazzjoni, id-detezzjoni ta' sewqan b'lura, is-sinjal ta' waqfa ta' emerġenza, l-iffaċilitar tal-installazzjoni tal-alkometru li jaffettwa l-istartjar tal-vettura, u s-sistema avvanzata tal-ibbrejkjar ta' urġenza saru obbligatorji għall-vetturi kollha. |
3.8 |
Il-karozzi tal-passiġġieri u l-vetturi kummerċjali ħfief ukoll għandhom ikunu mgħammra b'dawn li ġejjin:
It-trakkijiet u l-vetturi tqal tal-merkanzija (kategoriji N2 u N3) u x-xarabanks (kategoriji M2 u M3) għandhom ikunu mgħammra b'dawn li ġejjin:
Barra minn hekk, ix-xarabanks għandhom ikunu mfassla u mibnija b'mod li jkunu aċċessibbli għall-persuni b'mobbiltà mnaqqsa, inklużi dawk li jużaw is-siġġu tar-roti. Il-vetturi li jaħdmu bl-idroġenu għandhom jikkonformaw mar-rekwiżiti speċifikati fl-Anness V ta' dan ir-Regolament. Rigward il-vetturi awtomatizzati, regoli u rekwiżiti tekniċi dettaljati ta' sikurezza għandhom jiġu żviluppati ulterjorment biex iservu bħala bażi għall-iskjerament tal-vetturi awtomatizzati. |
4. Kummenti ġenerali
4.1 |
Il-KESE jfaħħar lill-Kummissjoni talli għamlet obbligatorji firxa ġdida ta' miżuri ta' sikurezza avvanzati bħala tagħmir standard għall-vetturi tat-triq. Madankollu, jixtieq ifakkar li flimkien mar-reviżjonijiet tal-istandards minimi obbligatorji għall-karozzi ġodda mibjugħa fis-suq Ewropew, jeħtieġ li ċ-ċittadini tal-UE jiġu mħeġġin aktar u saħansitra mġiegħlin jassumu r-responsabbiltà primarja tas-sikurezza tagħhom stess u dik tal-utenti l-oħra tat-toroq fl-UE permezz ta' mġiba adatta. |
4.2 |
Hemm ir-riskju li, għalkemm il-miżuri l-ġodda rigward l-apparat ta' sikurezza fil-vetturi huma siewja u meħtieġa, dawn se jkollhom biss effett limitat fuq it-tnaqqis imsemmi ta’ inċidenti serji fit-toroq, fin-nuqqas ta’ miżuri oħra komplementari dwar l-imġiba tal-utenti, il-kundizzjonijiet tax-xogħol u l-kompetenzi tax-xufiera professjonali, u l-infrastrutturi tat-toroq. Il-persistenza ta' għadd kbir ta' inċidenti fit-toroq, li tirriżulta f'għadd kbir ta' mwiet u korrimenti serji tirrikjedi aġġustament dinamiku addizzjonali fil-politika dwar is-sikurezza fit-toroq li, minbarra li ssaħħaħ ir-rekwiżiti dwar l-apparat ta' sikurezza fil-vetturi tat-triq u tinkludi miżuri preventivi, tkun tinkludi wkoll miżuri ta’ prevenzjoni u miżuri dissważivi kontra dawk kollha li ma jsegwux ir-regoli u li jipperikolaw il-ħajja tagħhom u dik ta' ħaddieħor. |
4.3 |
Il-KESE jemmen li anke jekk it-teknoloġiji interattivi tas-sewwieqa u s-Sistemi ta' Trasport Intelliġenti (ITS) għandhom jiġu promossi, m'għandniex nistennew li l-mobbiltà tal-ġejjieni, speċjalment is-sistemi ta' trasport intelliġenti u s-sistemi tas-sewqan totalment awtomatizzat, se jirnexxielha, f'medda qasira u medja ta' żmien, tindirizza l-isfidi li għandna bħalissa. |
4.4 |
Skont il-Kummissjoni, il-qafas rivedut se jkun adattat aħjar biex tittejjeb il-protezzjoni ta' utenti vulnerabbli tat-triq. L-Artikolu 3(1) ta' dan ir-Regolament jiddefinixxi l-utent vulnerabbli bħala “utent tat-triq fuq vettura motorizzata b'żewġ roti jew utent tat-triq mhux motorizzat, bħal ċiklist jew persuna bil-mixi”. Il-KESE jqis li din id-definizzjoni mhux bilfors tkopri lill-kategoriji kollha f'“riskju għoli”, inklużi fost oħrajn persuni intrinsikament fraġli minħabba l-età (tfal, anzjani) jew b'xi diżabbiltà. |
4.5 |
Huwa rikonoxxut li r-riskji għall-utenti tat-triq huma prinċipalment ikkaġunati mill-imġiba tas-sewwieqa (veloċità eċċessiva, abbuż minn alkoħol jew drogi, l-użu ta' tagħmir elettroniku portabbli waqt is-sewqan tal-vettura, mumenti ta' distrazzjoni, il-kondizzjoni fiżika tas-sewwieqa, ħin ta' sewqan twil wisq, nuqqas ta' konformità mal-perjodi ta' mistrieħ) u minn infrastrutturi mhux adatti (nuqqas ta' spazji riżervati għall-persuni bil-mixi, nuqqas ta' dawl adattat għas-sitwazzjoni). |
4.6 |
Għaldaqstant, il-KESE jaqbel li biex tipprevjeni xi wħud minn dawn il-perikli, il-Kummissjoni għandha timponi l-installazzjoni sistematika fil-karozzi ġodda ta':
|
4.7 |
Min-naħa l-oħra, wieħed jistaqsi għaliex il-Kummissjoni ma timponix alkometru li jaffettwa l-istartjar tal-vettura u tipprevedi li sempliċement tiffaċilita l-installazzjoni ta' tali alkometru. Skont studju minn “Verband der TÜV e.V” (4), 11 % tal-inċidenti fl-2016 ġew ikkaġunati minn sewwieqa li nstab li kienu xurbana. Meta jitqies li l-għadd ta' każi ta' sewqan fi stat xurban mhux irreġistrati huwa fi proporzjon ta' 1 f'600, l-għadd ta' inċidenti kkaġunati mill-abbuż tal-alkoħol huwa stmat għal aktar minn 25 %. Il-KESE jemmen li t-test tal-alkometru m'għandux ikun limitat għal dawk reċidivi b'liċenzja sospiża permezz ta' sentenza tal-qorti minħabba sewqan fi stat xurban jew taħt l-influwenza tad-drogi, iżda għandu jkun obbligatorju b'mod ġenerali. |
4.8 |
Il-KESE jirrakkomanda li jiġi previst reġistratur tal-avvenimenti (inċidenti) wkoll għat-trakkijiet u għax-xarabanks, peress li anke jekk it-takografi ta' dawn il-vetturi diġà jipprovdu xi data dwar is-sewqan, dawn ma jaħżnux id-data kruċjali ta' matul u ta' wara l-inċident. |
4.9 |
Skont il-valutazzjoni tal-impatt tal-Kummissjoni, fl-anness għall-proposta tar-Regolament inkwistjoni, f'perjodu ta' sittax-il sena, huwa mistenni li l-introduzzjoni ta' apparati ta' sikurezza ġodda fuq rakkomandazzjoni se tnaqqas l-għadd ta' mwiet u korrimenti serji b'24 794 u 140 740 rispettivament. Il-KESE jistaqsi jekk hemmx ir-riskju li dawn l-estimi, b’numri preċiżi, jitqiesu bħala ftit li xejn kredibbli, u li jagħmlu ħsara lill-valur miżjud ġenerali tal-istudju tal-impatt. |
4.10 |
Fl-aħħar nett, il-KESE jiġbed l-attenzjoni dwar il-fatt li l-manifatturi qed jiżviluppaw, fuq bażi volontarja, vetturi b'livelli ta' sikurezza ogħla minn dawk li timponi l-leġislazzjoni Ewropea. Sfortunatament, dan it-titjib spiss ikun limitat għall-mudelli tal-ogħla kwalità li jinxtraw fis-swieq ewlenin tal-Istati Membri, b'detriment għal mudelli orħos li jkunu nieqsa minn miżuri ta' sikurezza avvanzati mhux obbligatorji. Dan ifisser li mhux iċ-ċittadini kollha tal-UE għandhom aċċess għal karozzi b'livell ta' sikurezza ekwivalenti. Sabiex dan jiġi indirizzat, il-KESE jirrakkomanda li l-Kummissjoni Ewropea timponi l-adattament tal-istandards Ewropej għall-evoluzzjoni teknoloġika malajr kemm jista' jkun.
Dan japplika wkoll għall-vetturi tqal tal-merkanzija u għax-xarabanks, b'mod partikolari fir-rigward tas-sistema ta' detezzjoni u twissija dwar il-preżenza ta' utenti tat-triq fil-viċinanzi immedjati tan-naħat ta' quddiem u tal-lemin tal-vettura (blind spot), li l-installazzjoni tagħha għandha wkoll issir obbligatorja fl-iqsar żmien possibbli. |
Brussell, id-19 ta’ Settembru 2018.
Il-President tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew
Luca JAHIER
(1) Stqarrija għall-Istampa mill-Kummissjoni fl-10 ta' April 2018 IP/18/2761.
(2) Stqarrija għall-Istampa mill-Kummissjoni fl-10 ta' April 2018 IP/18/2761.
(3) Stqarrija għall-Istampa mill-Kummissjoni fl-10 ta' April 2018 IP/18/2761.
(4) https://etsc.eu/wp-content/uploads/5_VdTÜV_DeVol_Brussels.PPT_17.06.18.pdf.