(1)

Id-Direttiva 2014/94/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) stabbiliet qafas għall-varar ta’ infrastruttura ta’ fjuwils alternattivi. Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-9 ta’ Diċembru 2020 bit-titolu “Strateġija għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti — inqiegħdu t-trasport Ewropew fit-triq it-tajba għall-futur” (“Strateġija għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti”) tindika l-iżvilupp mhux uniformi tal-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment madwar l-Unjoni u nuqqasijiet b’rabta mal-interoperabbiltà u l-faċilità tal-użu. Tinnota li n-nuqqas ta’ metodoloġija komuni ċara għall-istabbiliment ta' miri u għall-adozzjoni ta’ miżuri fl-ambitu tal-oqfsa ta’ politika nazzjonali meħtieġa mid-Direttiva 2014/94/UE wassal għal sitwazzjoni fejn il-livell ta’ ambizzjoni fl-istabbiliment ta' miri u fil-politiki ta’ appoġġ ivarja ħafna fost l-Istati Membri. Dawk id-differenzi fixklu l-istabbiliment ta’ network komprensiv u komplut ta’ infrastruttura ta’ fjuwils alternattivi madwar l-Unjoni.

(2)

Id-dritt tal-Unjoni diġà stabbilixxa miri għall-fjuwils rinnovabbli. Pereżempju, id-Direttiva (UE) 2018/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) tistabbilixxi mira ta’ sehem mis-suq ta’ 14 % ta’ sorsi ta’ enerġija rinnovabbli fil-fjuwils tat-trasport.

(3)

Ir-Regolamenti (UE) 2019/631 (6) u (UE) 2019/1242 (7) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill diġà stabbilew standards ta’ rendiment għall-emissjonijiet tas-CO2 għal karozzi ġodda tal-passiġġieri u għal vetturi kummerċjali ħfief ġodda, kif ukoll għal ċerti vetturi tqal ġodda. Dawk ir-Regolamenti jenħtieġ li jaċċelleraw l-adozzjoni, b’mod partikolari, ta’ vetturi b’emissjonijiet żero u b’hekk joħolqu domanda għall-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment. Huwa importanti li r-Regolamenti (UE) 2019/631 u (UE) 2019/1242 u dan ir-Regolament jiżguraw qafas koerenti għall-użu u l-varar ta’ fjuwils alternattivi fit-trasport bit-triq.

(4)

Ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-iżgurar ta’ kundizzjonijiet ekwivalenti għal trasport bl-ajru sostenibbli u r-Regolament (UE) 2023/1805 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) jenħtieġ li jagħtu spinta lill-produzzjoni u lill-adozzjoni ta’ fjuwils alternattivi sostenibbli fl-avjazzjoni u fit-trasport marittimu. Filwaqt li r-rekwiżiti tal-użu tal-fjuwil għall-fjuwils tal-avjazzjoni sostenibbli jistgħu jiddependu ħafna mill-infrastruttura eżistenti tar-riforniment, huma meħtieġa investimenti għall-provvista tal-elettriku ta’ inġenji tal-ajru stazzjonarji. Ir-Regolament (UE) 2023/1805 jistabbilixxi rekwiżiti b’mod partikolari għall-użu tal-enerġija fuq l-art li jistgħu jiġu ssodisfati biss jekk jiġi varat livell adegwat ta’ provvista tal-elettriku mix-xatt fil-portijiet tan-network trans-Ewropew tat-trasport (TEN-T). Madankollu, dawk ir-Regolamenti ma fihom l-ebda rekwiżit rigward l-infrastruttura għall-fjuwils, għalkemm tali rekwiżiti huma prerekwiżit biex jinkisbu l-miri.

(5)

Għalhekk, il-modi kollha tat-trasport jenħtieġ li jiġu indirizzati f’att legali uniku li jenħtieġ li jqis varjetà ta’ fjuwils alternattivi. L-użu ta’ teknoloġiji ta’ sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero jinsab fi stadji differenti ta’ maturità fil-modi differenti tat-trasport u fl-Istati Membri differenti. B’mod partikolari, fis-settur tat-triq, qed isseħħ adozzjoni rapida ta’ vetturi elettriċi bil-batterija u ibridi plug-in. Anke l-vetturi li jaħdmu bl-idroġenu huma disponibbli fis-suq. Barra minn hekk, bastimenti iżgħar li jaħdmu bl-idroġenu u bastimenti elettriċi bil-batteriji u ferroviji li jaħdmu bl-idroġenu attwalment qed jiġu varati fi proġetti differenti u fl-ewwel operazzjonijiet kummerċjali, fejn l-introduzzjoni kummerċjali sħiħa mistennija li sseħħ fis-snin li ġejjin. B’kuntrast ma’ dan, is-setturi tal-avjazzjoni u tat-trasport fuq l-ilma għadhom jiddependu minn fjuwils likwidi u gassużi, peress li s-soluzzjonijiet ta’ sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero u baxxi huma bejn wieħed u ieħor mistennija jidħlu fis-suq fl-2030, jew saħansitra iktar tard, b’mod partikolari għas-settur tal-avjazzjoni, u l-kummerċjalizzazzjoni sħiħa qed tieħu żmienha. L-użu tal-fjuwils fossili gassużi jew likwidi jkun possibbli biss jekk jiġi inkorporat sew f’perkors ċar ta’ dekarbonizzazzjoni li jkun konformi mal-objettiv fit-tul tan-newtralità klimatika fl-Unjoni, li jirrikjedi żieda fit-taħlit mal-fjuwils rinnovabbli bħall-bijometan, il-bijofjuwils avvanzati jew fjuwils gassużi u likwidi sintetiċi, paraffiniċi, rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju, jew is-sostituzzjoni tagħhom b'dawn tal-aħħar.

(6)

Tali bijofjuwils, fjuwils sintetiċi u paraffiniċi, li jissostitwixxu d-diżil, il-petrol u l-fjuwils tal-ġettijiet, jistgħu jiġu prodotti minn materja prima differenti u jistgħu jitħalltu fi fjuwils fossili bi proporzjonijiet għoljin ħafna ta’ taħlit. Dawk il-fjuwils huma speċjalment importanti għat-tnaqqis tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra fis-setturi tal-avjazzjoni u tat-trasport marittimu, li għalihom l-elettrifikazzjoni hi mistennija li se sseħħ aktar bil-mod. Dawk il-fjuwils huma teknikament kompatibbli mat-teknoloġija attwali tal-vetturi, b’adattamenti minuri. Barra minn hekk, il-metanol rinnovabbli jista’, fost affarijiet oħrajn, jintuża għan-navigazzjoni interna u għat-trasport marittimu fuq distanzi qosra. Il-fjuwils sintetiċi u paraffiniċi għandhom il-potenzjal li jnaqqsu l-użu ta’ sorsi ta’ fjuwils fossili fissettur tat-trasport. Dawk il-fjuwils kollha jistgħu jiġu ddistribwiti, maħżuna u użati mal-infrastruttura eżistenti jew, fejn meħtieġ, ma’ infrastruttura tal-istess tip.

(7)

Il-metan likwifikat x’aktarx li se jibqa’ jkollu rwol fit-trasport marittimu, fejn attwalment ma teżisti l-ebda teknoloġija ta’ sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero ekonomikament vijabbli. Madankollu, l-użu tal-metan likwifikat minn sorsi fossili jenħtieġ li jibda jinqata' mill-aktar fis possibbli fit-trasport marittimu u jiġi sostitwit b’alternattivi aktar sostenibbli. L-Istrateġija għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti tindika li l-vapuri li jbaħħru b’emissjonijiet żero se jkunu lesti għas-suq sal-2030 u diġà jinsabu għaddejjin xi proġetti għal tali vapuri. Il-konverżjoni tal-flotta hija mistennija li sseħħ gradwalment minħabba l-ħajja twila tal-vapuri li jbaħħru. B’kuntrast mas-sitwazzjoni fit-trasport marittimu, fit-trasport fil-passaġġi fuq l-ilma interni, b’bastimenti normalment iżgħar u fuq distanzi iqsar, it-teknoloġiji ta’ sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero, bħal dawk għall-idroġenu u l-elettriku, qed jimmaturaw bħala teknoloġiji u għalhekk huma mistennija jidħlu fis-suq aktar malajr. Madankollu, dawk it-teknoloġiji ta’ sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero jista’ jkollhom rwol importanti għat-trasport marittimu f’termini ta’ ħolqien ta’ skala fir-rigward ta’ soluzzjonijiet ta’ propulsjoni b’emissjonijiet żero. Il-metan likwifikat huwa mistenni li ma jibqax ikollu rwol sinifikanti f’dak is-settur. Il-fjuwils tat-trasport bħall-metan likwifikat jeħtieġ li jiġu dekarbonizzati dejjem aktar billi jiġu mħallta jew billi jiġu sostitwiti, pereżempju, bil-bijometan likwifikat jew b’elettrofjuwils gassużi sintetiċi rinnovabbli u b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju (elettrogassijiet). L-istess infrastruttura tista’ tintuża għal dawk il-fjuwils dekarbonizzati kif ukoll għall-fossili gassużi, u b’hekk tkun tista’ sseħħ tranżizzjoni gradwali lejn il-fjuwils dekarbonizzati.

(8)

Fis-settur tat-trasport bit-triq b’vetturi tqal, it-teknoloġiji għat-trakkijiet li jinsaqu bil-metan likwifikat huma kompletament maturi. Ix-xenarji komuni li jirfdu l-Istrateġija għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti u l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-17 ta’ Settembru 2020 bit-titolu “It-tisħiħ tal-ambizzjoni klimatika tal-Ewropa għall-2030 - Ninvestu f’futur newtrali għall-klima għall-benefiċċju tal-popli tagħna” (“Il-Pjan dwar il-Mira Klimatika”) kif ukoll ix-xenarji ta’ mmudellar “Lesti għall-mira ta’ 55 %” riveduti jissuġġerixxu rwol limitat għall-fjuwils gassużi, li se jiġu dekarbonizzati dejjem aktar fit-trasport bit-triq b’vetturi tqal u speċjalment fis-segment tat-trasport fuq distanzi twal. Barra minn hekk, il-vetturi tal-gass likwifikat miż-żejt (LPG) u tal-gass naturali kkompressat (CNG), li għalihom diġà jeżisti network ta’ infrastruttura suffiċjenti madwar l-Unjoni huma mistennija li se jiġu sostitwiti gradwalment b’sistemi tal-motopropulsjoni b’emissjonijiet żero u għalhekk jitqies li hija meħtieġa biss politika mmirata limitata għall-varar ta’ infrastruttura tal-metan likwifikat li tista’ tipprovdi bl-istess mod fjuwils dekarbonizzati biex jitnaqqsu l-lakuni li fadal fin-networks ewlenin.

(9)

Dan ir-Regolament jenħtieġ li jistabbilixxi miri minimi obbligatorji għall-varar ta’ infrastrutturi tal-irriċarġjar u tar-riforniment għall-vetturi tat-triq aċċessibbli għall-pubbliku.

(10)

Stazzjon tal-irriċarġjar huwa installazzjoni fiżika għall-irriċarġjar ta’ vetturi elettriċi. Kull stazzjon tal-irriċarġjar ikollu potenza tal-output massima teoretika, espressa f’kW, u jkollu mill-inqas punt wieħed tal-irriċarġjar li jista’ jservi vettura waħda biss fl-istess ħin. L-għadd ta’ punti tal-irriċarġjar fi stazzjon tal-irriċarġjar jiddetermina l-għadd ta’ vetturi li jistgħu jiġu rriċarġjati f’dak l-istazzjon fi kwalunkwe ħin partikolari. Meta jkun hemm aktar minn vettura waħda tirriċarġja fi stazzjon tal-irriċarġjar f’ħin partikolari, il-potenza tal-output massima tiġi distribwita lejn il-punti differenti tal-irriċarġjar b’tali mod li l-potenza pprovduta f’kull punt individwali tal-irriċarġjar tkun inqas mill-potenza tal-output ta’ dak l-istazzjon tal-irriċarġjar. Grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar jikkonsisti fi stazzjon tal-irriċarġjar wieħed jew aktar f’post speċifiku, inkluż, skont x’ikun il-każ, il-postijiet ta’ parkeġġ intiżi maġenbhom. Fir-rigward tal-miri stabbiliti f’dan ir-Regolament għall-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar, il-potenza tal-output minima meħtieġa għal dawk il-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar tista’ tiġi pprovduta minn stazzjon tal-irriċarġjar wieħed jew aktar.

(11)

Il-punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku jinkludu, pereżempju, punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment ta’ proprjetà privata aċċessibbli għall-pubbliku li jkunu jinsabu fuq proprjetà pubblika jew privata, bħal żoni ta’ parkeġġ pubbliċi jew żoni ta’ parkeġġ tas-supermarkets. Punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment li jkun jinsab fuq proprjetà privata li jkun aċċessibbli għall-pubbliku jenħtieġ li jitqies li huwa aċċessibbli għall-pubbliku anke f’każijiet meta l-aċċess ikun ristrett għal ċertu grupp ġenerali ta’ utenti, pereżempju għall-klijenti. Il-punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment għall-iskemi ta’ car-sharing jenħtieġ li jitqiesu li huma aċċessibbli għall-pubbliku biss jekk jippermettu b’mod espliċitu aċċess għal utenti terzi. Il-punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment li jkunu jinsabu fuq proprjetà privata, li l-aċċess għalihom ikun ristrett għal grupp ta’ persuni limitat u determinat, bħal postijiet ta’ parkeġġ f’bini ta’ uffiċini li għalihom għandhom aċċess biss l-impjegati jew il-persuni awtorizzati, jenħtieġ li ma jitqisux li huma punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku.

(12)

Bil-ħsieb li tiżdied il-konvenjenza għall-konsumaturi, huwa importanti li l-operaturi tal-punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku jiżguraw li l-ħinijiet tal-ftuħ ta’ tali punti u l-ħin li matulu jkunu disponibbli s-servizzi tagħhom jissodisfaw bis-sħiħ il-ħtiġijiet tal-utenti finali.

(13)

Il-varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku għall-vetturi elettriċi ħfief ma sarx b’mod uniformi madwar l-Unjoni. It-tkomplija tad-distribuzzjoni mhux uniformi, tal-infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku tipperikola l-adozzjoni tal-vetturi elettriċi ħfief, u b’hekk tillimita l-konnettività madwar l-Unjoni. Id-diverġenza kontinwa fl-ambizzjonijiet u l-approċċi tal-politika fil-livell nazzjonali tfixkel it-tranżizzjoni sostenibbli tant meħtieġa tas-settur tat-trasport u tali diverġenza ma twassalx għall-ħolqien taċ-ċertezza fit-tul meħtieġa għal investiment sostantiv fis-suq. Għalhekk, miri minimi obbligatorji għall-Istati Membri fil-livell nazzjonali jenħtieġ li jipprovdu orjentazzjonijiet ta’ politika u jenħtieġ li jikkomplementaw l-oqfsa ta’ politika nazzjonali. Dak l-approċċ jenħtieġ li jikkombina l-miri nazzjonali bbażati fuq il-flotta ma’ miri bbażati fuq id-distanza għan-network TEN-T. Il-miri nazzjonali bbażati fuq il-flotta jenħtieġ li jiżguraw li mal-adozzjoni tal-vetturi elettriċi ħfief f’kull Stat Membru jkun hemm varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar suffiċjenti korrispondenti aċċessibbli għall-pubbliku. Il-miri bbażati fuq id-distanza għan-network TEN-T jenħtieġ li jiżguraw kopertura sħiħa tal-punti tal-irriċarġjar tul in-networks tat-toroq ewlenin tal-Unjoni u b’hekk jiġi żgurat vjaġġar faċli u bla xkiel fl-Unjoni kollha.

(14)

Il-miri nazzjonali bbażati fuq il-flotta jenħtieġ li jiġu stabbiliti abbażi tal-għadd totali ta’ vetturi elettriċi rreġistrati fl-Istat Membru kkonċernat. Dawk il-miri jenħtieġ li jiġu stabbiliti abbażi ta’ metodoloġija komuni li tqis l-iżviluppi teknoloġiċi bħall-medda tas-sewqan akbar tal-vetturi elettriċi jew iż-żieda fl-għadd ta’ punti tal-irriċarġjar veloċi, li fihom jistgħu jirriċarġjaw għadd akbar ta’ vetturi elettriċi minn f’punt tal-irriċarġjar normali f’perjodu partikolari. Dik il-metodoloġija komuni jenħtieġ li tqis ukoll ix-xejriet differenti tal-irriċarġjar ta’ vetturi elettriċi bil-batterija u vetturi ibridi plug-in. Metodoloġija li tistabbilixxi miri nazzjonali bbażati fuq il-flotta skont il-potenza tal-output massima totali tal-infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku tkun tippermetti flessibbiltà fl-implimentazzjoni ta’ teknoloġiji differenti tal-irriċarġjar fl-Istati Membri.

(15)

L-implimentazzjoni mill-Istati Membri ta’ miri nazzjonali bbażati fuq il-flotta jenħtieġ li tiżgura li jiġi installat għadd suffiċjenti ta’ punti tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku b’mod li jiggarantixxi wkoll l-aċċessibbiltà tal-punti tal-irriċarġjar fit-territorju kollu tagħhom, b’mod partikolari fl-istazzjonijiet tat-trasport pubbliku, bħat-terminals tal-passiġġieri tal-portijiet, tal-ajruporti jew tal-istazzjonijiet ferrovjarji. Il-varar ta’ dawk il-punti tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku huwa partikolarment importanti f’żoni residenzjali fejn il-parkeġġ off-street huwa skars u f’żoni fejn, tipikament, il-vetturi jiġu pparkjati għal perjodi estiżi ta’ żmien. Jenħtieġ ukoll li jiġi varat għadd suffiċjenti ta’ punti tal-irriċarġjar veloċi aċċessibbli għall-pubbliku intiżi għall-vetturi elettriċi ħfief biex tiżdied il-konvenjenza għall-konsumaturi, b’mod partikolari, madwar in-network TEN-T biex tiġi żgurata konnettività transfruntiera sħiħa u biex il-vetturi elettriċi jkunu jistgħu jiċċirkolaw fl-Unjoni kollha. Huwa importanti li l-varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku primarjament ikun ir-riżultat ta’ investiment tas-suq privat. Madankollu, l-Istati Membri jenħtieġ li, soġġetti għar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat, ikunu jistgħu jappoġġaw il-varar tal-infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku meħtieġa f’każijiet meta, minħabba l-kundizzjonijiet tas-suq, ikun meħtieġ l-appoġġ pubbliku qabel ma jiġi stabbilit suq kompletament kompetittiv.

(16)

Abbażi taċ-ċirkostanzi speċifiċi fi Stat Membru, ir-rekwiżiti f’termini tal-livell tal-potenza tal-output totali fissa li l-istazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku jridu jipprovdu għal kull vettura elettrika ħafifa bil-batterija rreġistrata f’dak l-Istat Membru jaf ma jibqgħux ġustifikati t fejn dawk ir-rekwiżiti jista’ jkollhom effetti avversi billi jiskoraġġixxu l-investimenti privati jew, b’mod partikolari, billi jirriżultaw fi provvista żejda fuq terminu medju. Ir-riskju ta’ tali effetti avversi jista’ jinħoloq minħabba l-installazzjoni ta’ għadd kbir ta’ punti tal-irriċarġjar privati. Il-ħtiġijiet tal-utenti jew ir-rata tal-użu tal-istazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku jafu jkunu aktar baxxi meta mqabbla mal-ipoteżijiet inizjali, bil-konsegwenza li l-potenza tal-output totali disponibbli permezz ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku tilħaq livell sproporzjonatament għoli meta mqabbel mal-użu reali ta’ tali stazzjonijiet. F’tali każijiet, jenħtieġ li l-Istat Membru kkonċernat ikun jista’ jitlob l-awtorizzazzjoni biex japplika rekwiżiti aktar baxxi minn dawk stabbiliti f’dan ir-Regolament f’termini tal-livell tal-potenza tal-output totali jew jieqaf japplika tali rekwiżiti. Biex l-Istat Membru jkun jista’ jagħmel tali talba, is-sehem ta’ vetturi elettriċi ħfief bil-batterija meta mqabbel mal-flotta totali ta’ vetturi ħfief irreġistrati fl-Istat Membru jenħtieġ li jkun laħaq mill-inqas 15 % u l-Istat Membru jenħtieġ li jiġġustifika t-talba tiegħu kif xieraq.

(17)

Bħala parti mir-rieżami ta’ dan ir-Regolament, huwa importanti li l-Kummissjoni tivvaluta l-ħtieġa li jiġu inklużi rekwiżiti għall-infrastruttura tal-irriċarġjar li sservi roti b’assistenza motorizzata bl-elettriku u vetturi tal-kategorija L bħal roti elettriċimotorizzati u mopeds elettriċi, u b’mod partikolari l-opportunità li l-infrastruttura tal-irriċarġjar tiġi mgħammra b’power socket domestiku biex ikun possibbli li tali vetturi jiġu ċċarġjati faċilment, peress li jirrappreżentaw mod ta’ trasport li jista’ jgħin biex l-emissjonijiet tas-CO2 u t-tniġġis tal-arja jitnaqqsu aktar.

(18)

Il-vetturi elettriċi tqal jeħtieġu infrastruttura tal-irriċarġjar differenti b’mod distint minn dik tal-vetturi elettriċi ħfief. Bħalissa, madankollu, fl-Unjoni kważi ma hemm l-ebda infrastruttura aċċessibbli għall-pubbliku disponibbli għall-vetturi elettriċi tqal u l-varar ta’ tali infrastruttura jeħtieġ li jiġi aċċellerat. Approċċ ikkombinat ta’ miri bbażati fuq id-distanza tul in-network TEN-T, b’distinzjoni xierqa bejn in-network ewlieni TEN-T u n-network komprensiv TEN-T, miri għall-infrastruttura tal-irriċarġjar matul il-lejl u miri fin-nodi urbani jenħtieġ li jiżgura li tiġi stabbilita kopertura suffiċjenti ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku għall-vetturi elettriċi tqal fl-Unjoni kollha biex tappoġġa ż-żieda mistennija tas-sehem mis-suq ta’ vetturi elettriċi tqal bil-batterija.

(19)

Jenħtieġ li jiġi varat għadd suffiċjenti ta’ punti tal-irriċarġjar veloċi aċċessibbli għall-pubbliku li jkunu intiżi għall-vetturi tqal tul in-network TEN-T biex tiġi żgurata konnettività sħiħa fl-Unjoni kollha. Dik l-infrastruttura jenħtieġ li jkollha potenza tal-output suffiċjenti biex il-vetturi tqal jiġu rriċarġjata fil-limiti tal-ħin tal-pawża legali tas-sewwieq. Sabiex jitqies iż-żmien meħtieġ għall-ippjanar, it-tfassil u l-implimentazzjoni tal-infrastruttura tal-irriċarġjar, li jaf jinkludi l-estensjoni jew it-titjib tal-grilja elettrika f’ċerti żoni, l-akkwist tal-art, l-awtorizzazzjonijiet ambjentali, u, jekk ikun meħtieġ, l-għoti ta’ kuntratti pubbliċi, u sabiex ikun hemm adattament għall-adozzjoni progressiva ta’ vetturi elettriċi tqal, l-infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku għall-irriċarġjar għal tali vetturi jenħtieġ li tiġi varata progressivament mill-2025 bil-ħsieb li tkopri n-network TEN-T kollu sal-2030.

(20)

Għall-finijiet tal-varar tal-infrastruttura tal-irriċarġjar tul in-network tat-toroq TEN-T, jenħtieġ li l-istazzjonijiet tal-irriċarġjar kollha li għandhjom jiġu skjerati tul in-network tat-toroq TEN-T ikunu jinsabu fin-network tat-toroq TEN-T jew f’distanza ta’ sewqan ta’ 3 km mill-eqreb exit ta’ triq TEN-T.

(21)

Xi Stati Membri jinsabu fil-proċess li jtejbu sezzjonijiet tan-network TEN-T sabiex jissodisfaw ir-rekwiżiti stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1315/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9). Huma u jagħmlu dan, l-Istati Membri jenħtieġ li jistinkaw biex jiżguraw li r-rekwiżiti għall-varar tal-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment tul in-network TEN-T stabbiliti f’dan ir-Regolament jiġu implimentati b’mod komprensiv sabiex jiġu evitati assi mhux rekuperabbli u b’mod li jiżgura l-implimentazzjoni koordinata tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013 u ta’ dan ir-Regolament.

(22)

Bħalissa qed jiġu żviluppati standards ġodda għall-infrastruttura tal-irriċarġjar għall-vetturi elettriċi tqal. Għalhekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni tqis li żżid il-potenza tal-output individwali tal-istazzjonijiet tal-irriċarġjar fil-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar ladarba l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi komuni l-ġodda jkunu disponibbli.

(23)

L-infrastruttura tal-irriċarġjar tul in-network TEN-T jenħtieġ li tiġi kkomplementata b’infrastruttura tal-irriċarġjar veloċi aċċessibbli għall-pubbliku f’nodi urbani. Dik l-infrastruttura hija meħtieġa b’mod partikolari biex jiġu pprovduti opportunitajiet tal-iċċarġjar għat-trakkijiet tal-kunsinna u għall-iċċarġjar fid-destinazzjoni għat-trakkijiet tat-trasport fuq distanzi twal. Il-punti tal-irriċarġjar għall-vetturi elettriċi ħfief fiż-żoni urbani, madankollu, jenħtieġ li jaqgħu fil-mira nazzjonali bbażata fuq il-flotta. Minbarra l-punti tal-irriċarġjar veloċi tul in-network TEN-T u fin-nodi urbani, il-vetturi elettriċi tqal jenħtieġ li jkunu jistgħu jużaw ukoll infrastruttura tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku għall-irriċarġjar matul il-lejl tul in-network tat-trasport ewlieni biex tiġi appoġġata speċifikament l-elettrifikazzjoni tas-settur tat-trasport fuq distanzi twal.

(24)

Sabiex jiġu evitati investimenti li jkunu sproporzjonati meta mqabbla mal-volumi tat-traffiku fuq uħud mit-toroq tan-network TEN-T f’każijiet meta l-varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar ma tkunx tista’ tiġi ġġustifikata f’termini ta’ kostijiet-benefiċċji soċjoekonomiċi, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jipprevedu li grupp wieħed ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku jservi ż-żewġ direzzjonijiet tal-ivvjaġġar, dment li jiġu ssodisfati r-rekwiżiti l-oħra applikabbli, f’termini tad-distanza massima bejn il-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar, il-potenza tal-output totali tal-grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar u l-għadd ta’ punti tal-irriċarġjar fil-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar li jkunu applikabbli għal direzzjoni waħda tal-ivvjaġġar. Alternattivament, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jnaqqsu l-potenza tal-output totali tal-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar intiżi għall-vetturi elettriċi ħfief jew għall-vetturi elettriċi tqal li jinsabu tul in-network tat-toroq TEN-T b’volumi baxxi ta’ traffiku ta’ vetturi elettriċi ħfief jew vetturi elettriċi tqal rispettivament. Għall-istess fini, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jippermettu wkoll distanza massima ogħla bejn il-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku intiżi għal vetturi elettriċi ħfief jew vetturi elettriċi tqal tul it-toroq tan-network ewlieni TEN-T b’volumi ta’ traffiku baxxi ħafna.

(25)

Minħabba l-karattru insulari ta’ Ċipru, in-nuqqas ta’ kwalunkwe konnessjoni mal-art ta’ Stati Membri oħra u mal-kontinent u l-firxa limitata tan-network tat-toroq TEN-T tiegħu, it-traffiku tal-vetturi tqal tat-trasport fuq distanzi twal li jiċċirkola f’dak l-Istat Membru huwa limitat. Barra minn hekk, minħabba l-kilometraġġ limitat ta’ kuljum tal-vetturi elettriċi tqal f’Ċipru, il-ħtiġijiet tal-irriċarġjar tagħhom se jkunu koperti fil-biċċa l-kbira tagħhom mill-kapaċitajiet tal-irriċarġjar matul il-lejl f’postijiet privati, bħal deposti. Għalhekk, Ċipru jkun taħt obbligu sproporzjonat u bla bżonn li kieku kellu jissodisfa r-rekwiżiti stabbiliti f’dan ir-Regolament fir-rigward tal-kopertura minima ta’ gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku intiżi għall-vetturi tqal fit-territorju tiegħu f’termini tal-livell tal-potenza tal-output totali ta’ tali gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar li jinsabu tul in-network TEN-T u d-distanza massima bejn dawk il-gruppi ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar. Konsegwentement, jenħtieġ li Ċipru jkun jista’ jressaq talba motivata lill-Kummissjoni għall-awtorizzazzjoni biex japplika rekwiżiti aktar baxxi f’dak ir-rigward, dment li tali rekwiżiti aktar baxxi ma jxekklux iċ-ċirkolazzjoni ta’ vetturi elettriċi tqal f’dak l-Istat Membru.

(26)

Is-sidien ta’ vetturi elettriċi huma mistennija li jużaw b’mod estensiv il-punti tal-irriċarġjar fil-bini tagħhom stess jew f’postijiet ta’ parkeġġ kollettiv f’bini residenzjali u mhux residenzjali. Filwaqt li l-varar tal-infrastruttura ta’ kanali u ta’ punti tal-irriċarġjar f’tali binjiet huwa rregolat bid-Direttiva 2010/31/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10), huwa importanti li l-Istati Membri jqisu d-disponibbiltà ta’ tali infrastruttura privata meta jippjanaw il-varar ta’ punti tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku.

(27)

Il-varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar għall-vetturi elettriċi tqal huwa ugwalment importanti f’postijiet privati li mhumiex aċċessibbli għall-pubbliku, bħal f’deposti privati u f’ċentri loġistiċi biex jiġi żgurat l-iċċarġjar matul il-lejl u fid-destinazzjoni. L-awtoritajiet pubbliċi jenħtieġ li jqisu li jieħdu miżuri fil-kuntest tal-istabbiliment tal-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti tagħhom biex jiżguraw li tiġi pprovduta infrastruttura xierqa għall-iċċarġjar matul il-lejl u fid-destinazzjoni għall-vetturi elettriċi tqal.

(28)

F’konformità mal-prinċipji stabbiliti fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-23 ta’ Marzu 2017 bit-titolu “Il-Qafas Ewropew għall-Interoperabbiltà — l-Istrateġija ta’ Implimentazzjoni”, il-possibbiltà li jiġu żviluppati servizzi diġitali avvanzati, inklużi soluzzjonijiet ta’ pagament ibbażati fuq kuntratt, u li tiġi żgurata informazzjoni għall-utenti li tkun trasparenti b’mezzi diġitali tiddependi mill-varar ta’ punti tal-irriċarġjar konnessi b’mod diġitali u intelliġenti li jappoġġaw il-ħolqien ta’ infrastruttura konnessa b’mod diġitali u interoperabbli. Dawk il-punti tal-irriċarġjar intelliġenti jenħtieġ li jinkludu sett ta’ attributi fiżiċi u speċifikazzjonijiet tekniċi (hardware u software) li huma meħtieġa biex tintbagħat u tiġi riċevuta data f’ħin reali u biex ikun permess il-fluss ta’ informazzjoni bejn atturi tas-suq li jiddependu fuq dik id-data għall-iżvilupp sħiħ tal-esperjenza tal-irriċarġjar, inklużi l-operaturi tal-punti tal-irriċarġjar, il-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà, il-pjattaformi tar-roaming elettroniku, l-operaturi ta’ sistemi tad-distribuzzjoni u, fl-aħħar mill-aħħar, l-utenti finali.

(29)

Sistemi ta’ kejl intelliġenti kif definiti fid-Direttiva (UE) 2019/944 (11) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill jippermettu li tiġi prodotta data f’ħin reali, li hija meħtieġa sabiex tiġi żgurata l-istabbiltà tal-grilja elettrika u jitħeġġeġ l-użu razzjonali tas-servizzi tal-irriċarġjar. Billi jipprovdu l-kejl tal-enerġija f’ħin reali u informazzjoni preċiża u trasparenti dwar il-kost, is-sistemi ta’ kejl intelliġenti jħeġġu, flimkien mal-punti tal-irriċarġjar intelliġenti, l-irriċarġjar f’ħinijiet ta’ domanda ġenerali baxxa għall-elettriku u prezzijiet baxxi tal-enerġija. L-użu ta’ sistemi ta’ kejl intelliġenti flimkien ma’ punti tal-irriċarġjar intelliġenti jista’ jottimizza l-irriċarġjar, b’benefiċċji għas-sistema tal-elettriku u għall-utent finali. L-Istati Membri jenħtieġ li jħeġġu l-użu ta’ sistemi ta’ kejl intelliġenti għall-irriċarġjar ta’ vetturi elettriċi fi stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku, meta teknikament fattibbli u ekonomikament raġonevoli, u jenħtieġ li jiżguraw li dawk is-sistemi jikkonformaw mar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 20 tad-Direttiva (UE) 2019/944.

(30)

L-għadd dejjem akbar ta’ vetturi elettriċi fit-trasport bit-triq, ferrovjarju, marittimu u f’modi oħra tat-trasport se jirrikjedi li l-operazzjonijiet tal-irriċarġjar jiġu ottimizzati u ġestiti b’tali mod li ma jikkawżax konġestjoni u li jieħu vantaġġ sħiħ mid-disponibbiltà tal-elettriku rinnovabbli u tal-prezzijiet baxxi tal-elettriku fis-sistema. B’mod partikolari, l-irriċarġjar intelliġenti jista’ jiffaċilita l-integrazzjoni ulterjuri tal-vetturi elettriċi fis-sistema tal-elettriku peress li jippermetti rispons għad-domanda permezz tal-aggregazzjoni. L-integrazzjoni tas-sistema tista’ tiġi ffaċilitata aktar permezz tal-irriċarġjar bidirezzjonali (vettura għall-grilja), filwaqt li l-irriċarġjar intelliġenti u bidirezzjonali jista’ jnaqqas ukoll il-kostijiet tal-irriċarġjar għall-konsumatur. Il-punti kollha tal-irriċarġjar mibnija jew rinnovati wara t-13 ta’ April 2024 jenħtieġ li jappoġġaw l-irriċarġjar intelliġenti. Barra minn hekk, jenħtieġ li jiġu adottati standards ta’ komunikazzjoni li jappoġġaw l-irriċarġjar intelliġenti u bidirezzjonali biex tiġi żgurata l-interoperabbiltà.

(31)

L-iżvilupp ta’ infrastruttura għall-vetturi elettriċi on-grid u off-grid, l-interazzjoni ta’ dik l-infrastruttura mas-sistema tal-elettriku, u d-drittijiet u r-responsabbiltajiet assenjati lill-atturi differenti fis-suq tal-mobbiltà elettrika jridu jkunu konsistenti mal-prinċipji stabbiliti bid-Direttiva (UE) 2019/944. F’dak il-kuntest, jenħtieġ li l-operaturi tas-sistema ta’ distribuzzjoni jikkooperaw fuq bażi mhux diskriminatorja ma’ kwalunkwe persuna li tistabbilixxi jew topera punti tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku. L-aċċess tal-fornituri tal-elettriku tal-Unjoni għall-punti tal-irriċarġjar jenħtieġ li jkun mingħajr preġudizzju għad-derogi previsti fl-Artikolu 66 tad-Direttiva (UE) 2019/944.

(32)

L-istabbiliment u l-operazzjoni tal-punti tal-irriċarġjar għall-vetturi elettriċi jenħtieġ li jiġu żviluppati bħala suq kompetittiv b’aċċess miftuħ għall-partijiet kollha interessati fl-introduzzjoni jew fl-operazzjoni tal-infrastrutturi tal-irriċarġjar. Fid-dawl tal-postijiet alternattivi limitati għall-punti tal-irriċarġjar għall-vetturi elettriċi fuq l-awtostradi, il-konċessjonijiet eżistenti tal-awtostradi bħal fil-każ ta’ stazzjonijiet konvenzjonali tar-riforniment jew żoni ta’ mistrieħ huma kawża partikolari ta’ tħassib, peress li jistgħu joperaw għal perjodi twal ħafna jew, xi drabi, saħansitra lanqas ma jkollhom data tat-tmiem speċifikata. L-Istati Membri jenħtieġ li jfittxu, sa fejn ikun possibbli u f’konformità mad-Direttiva 2014/23/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12), li jaġġudikaw b’mod kompetittiv konċessjonijiet ġodda speċifikament għall-istazzjonijiet tal-irriċarġjar fuq jew maġenb iż-żoni ta’ mistrieħ eżistenti fuq l-awtostradi sabiex jiġi evitat l-użu ta' spazji ħodor, kif ukoll jiġu limitati l-kostijiet tal-varar u jippermettu parteċipanti ġodda fis-suq.

(33)

It-trasparenza tal-prezzijiet hija kruċjali biex jiġu żgurati l-irriċarġjar u r-riforniment bla xkiel u faċli. Jenħtieġ li l-utenti ta’ vetturi li jaħdmu bi fjuwils alternattivi jiġu pprovduti b’informazzjoni preċiża dwar il-prezz qabel ma tinbeda s-sessjoni ta’ rriċarġjar jew ta’ riforniment. Il-prezz jenħtieġ li jiġi kkomunikat b’mod strutturat sew biex l-utenti finali jkunu jistgħu jidentifikaw il-komponenti differenti tal-prezz iċċarġjat mill-operatur meta jikkalkulaw il-prezz ta’ sessjoni ta’ rriċarġjar jew ta’ riforniment u biex jantiċipaw il-kost totali. L-operaturi tal-istazzjonijiet tal-irriċarġjar jenħtieġ li jkunu jistgħu wkoll jimponu tariffi addizzjonali bil-ħsieb, inter alia, li jiġi evitat li l-punt tal-irriċarġjar jiġi mblukkat milli jintuża minn utenti oħra, dment li dawk it-tariffi jkunu indikati b’mod ċar u kkomunikati qabel tinbeda s-sessjoni ta’ rriċarġjar. Jekk il-prezz għall-irriċarġjar fuq bażi ad hoc jiġi pprovdut fuq paġna web speċifika, dan jenħtieġ li jiġi pprovdut b’mod ċar fuq l-istess paġna web bħal dik li tintuża għall-pagament tas-sessjoni. L-istabbiliment ta’ rekwiżiti għall-operaturi u għall-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà jipprovdi garanziji u prevedibbiltà għall-konsumaturi u b’hekk jikkontribwixxi għall-iżgurar tal-fiduċja matul l-istadji inizjali tal-adozzjoni tal-mobbiltà elettrika. Dan jinkoraġġixxi wkoll l-adozzjoni rapida ta’ vetturi elettriċi bil-batterija u vetturi li jaħdmu bl-idroġenu, li hija essenzjali biex jinkisbu l-ambizzjonijiet klimatiċi li żdiedu tal-Unjoni u l-prijoritajiet stabbiliti fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta’ Diċembru 2019 bit-titolu “Il-Patt Ekoloġiku Ewropew”. Il-prezzijiet jenħtieġ li jkunu raġonevoli u jenħtieġ li ma jaqbżux il-kostijiet imġarrba, miżjuda b’marġni ta’ profitt raġonevoli. Dawk ir-rekwiżiti b’rabta mal-prezzijiet huma mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-Istati Membri li jiddeterminaw il-prezz ta’ unità tal-elettriku applikabbli ċċarġjat minn stazzjon tal-irriċarġjar f’konformità mad-Direttiva 98/6/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13).

(34)

Maż-żmien jitfaċċaw servizzi ġodda b’appoġġ għall-użu tal-vetturi elettriċi. L-inċentivi pprovduti mill-Istati Membri, kif ukoll il-miżuri vinkolanti adottati minnhom, bħall-kapaċità ta’ roaming obbligatorju fuq punti tal-irriċarġjar iddeżinjati, kellhom rwol sinifikanti fl-iżvilupp ta’ tali servizzi ġodda. L-entitajiet li joffru dawk is-servizzi ġodda, bħall-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà, jenħtieġ li jkunu jistgħu joperaw taħt kundizzjonijiet tas-suq ġusti. B’mod partikolari, l-operaturi ta’ punti tal-irriċarġjar jenħtieġ li ma jagħtux trattament preferenzjali mhux xieraq lil uħud mill-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà, pereżempju permezz ta’ differenzjazzjoni mhux ġustifikata fil-prezzijiet, li tista’ xxekkel il-kompetizzjoni u fl-aħħar mill-aħħar twassal għal prezzijiet ogħla għall-konsumaturi. Sabiex tiġi żgurata t-tranżizzjoni lejn dawk is-servizzi l-ġodda u sabiex jiġi żgurat li l-utenti ta’ tali vetturi jkunu jistgħu faċilment u mingħajr xkiel jużaw l-infrastruttura tal-irriċarġjar kullimkien fl-Unjoni, l-Istati Membri jenħtieġ li jimmonitorjaw l-iżvilupp tas-suq tal-irriċarġjar. Waqt ir-rieżami ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni jenħtieġ li tieħu azzjoni meta meħtieġa mill-iżviluppi fis-suq bħal limitazzjonijiet ta’ servizzi għall-utenti finali, servizzi li jiżgwidaw lill-konsumaturi u li jxekklu t-trasparenza tal-prezzijiet, jew prattiki kummerċjali li jistgħu jillimitaw il-kompetizzjoni.

(35)

Il-vetturi li jaħdmu bl-idroġenu attwalment għandhom rati baxxi ħafna ta’ penetrazzjoni fis-suq. Madankollu, il-varar ta’ infrastruttura suffiċjenti għar-riforniment tal-idroġenu huwa essenzjali sabiex l-użu fuq skala kbira ta’ vetturi li jaħdmu bl-idroġenu jsir possibbli kif previst fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8 ta’ Lulju 2020 bit-titolu “Strateġija għall-idroġenu għal Ewropa newtrali għall-klima”. Bħalissa, il-punti tar-riforniment tal-idroġenu ġew varati biss fi ftit Stati Membri u fil-biċċa l-kbira tagħhom mhumiex adatti għal vetturi tqal. Għalhekk mhuwiex possibbli għall-vetturi li jaħdmu bl-idroġenu li jiċċirkolaw fl-Unjoni kollha. Il-miri obbligatorji ta’ varar għall-punti ta’ riforniment tal-idroġenu aċċessibbli għall-pubbliku jenħtieġ li jiżguraw network dens biżżejjed ta’ punti ta’ riforniment tal-idroġenu madwar in-network ewlieni TEN-T biex ikun possibbli l-ivvjaġġar bla xkiel ta’ vetturi ħfief u tqal li jaħdmu bl-idroġenu fl-Unjoni kollha. Għall-finijiet ta’ varar tal-infrastruttura tar-riforniment tal-idroġenu tul in-network TEN-T, l-istazzjonijiet kollha tar-riforniment tal-idroġenu li jridu jiġu varati tul in-network tat-toroq TEN-T jenħtieġ li jkunu jinsabu fin-network tat-toroq TEN-T jew f’distanza tas-sewqan ta’ 10 km mill-eqreb exit ta’ triq TEN-T.

(36)

Jenħtieġ li l-utenti ta’ vetturi li jaħdmu bi fjuwils alternattivi jkunu jistgħu jirriċarġjaw jew jagħmlu riforniment fuq bażi ad hoc u jħallsu faċilment u b’mod konvenjenti fil-punti kollha tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku, mingħajr il-ħtieġa li jidħlu f’kuntratt mal-operatur tal-punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment jew ma’ fornitur ta’ servizzi ta’ mobbiltà. Għalhekk, għall-irriċarġjar jew għar-riforniment fuq bażi ad hoc, il-punti kollha tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku jenħtieġ li jaċċettaw strumenti ta’ pagament li jintużaw b’mod wiesa’ fl-Unjoni, u b’mod partikolari pagamenti elettroniċi permezz ta’ terminals u apparati użati għal servizzi ta’ pagament. Fir-rigward tal-infrastruttura varata qabel id-data tal-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament, l-applikazzjoni ta’ dawk ir-rekwiżiti jenħtieġ li tiġi differita. Dak il-metodu ta’ pagament ad hoc jenħtieġ li dejjem ikun disponibbli għall-konsumaturi, anke meta jiġu offruti pagamenti bbażati fuq kuntratt fil-punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment.

(37)

Irrispettivament mid-ditta tal-vettura tagħhom, l-utenti finali jenħtieġ li jkunu jistgħu jaċċessaw u jużaw stazzjonijiet tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku b’mod faċli għall-utent u b’mod mhux diskriminatorju.

(38)

L-infrastruttura tat-trasport jenħtieġ li tippermetti mobbiltà u aċċessibbiltà mingħajr xkiel għall-utenti kollha, inklużi persuni akbar fl-età, persuni b’mobbiltà mnaqqsa u persuni b’diżabilità. Fil-prinċipju, il-post fejn ikunu jinsabu l-istazzjonijiet kollha tal-irriċarġjar u tar-riforniment, kif ukoll l-istazzjonijiet tal-irriċarġjar u tar-riforniment stess, jenħtieġ li jitfasslu b’tali mod li jkunu aċċessibbli u faċli biex jintużaw mill-akbar għadd possibbli tal-membri tal-pubbliku, b’mod partikolari minn persuni akbar fl-età, persuni b’mobbiltà mnaqqsa u persuni b’diżabilità. Dan jenħtieġ li jinkludi, pereżempju, li jiġi pprovdut biżżejjed spazju madwar il-post ta’ parkeġġ, li jiġi żgurat li l-istazzjon tal-irriċarġjar ma jiġix installat fuq superfiċje b’kurduna, li jiġi żgurat li l-buttuni jew l-iskrin tal-istazzjon tal-irriċarġjar ikunu f’għoli xieraq u li l-piż tal-kejbils tal-irriċarġjar u tar-riforniment ikun tali li l-persuni b’saħħa limitata jkunu jistgħu jużawhom b’mod faċli. Barra minn hekk, l-interfaċċa tal-utent tal-istazzjonijiet tal-irriċarġjar relatati jenħtieġ li tkun aċċessibbli. F’dak is-sens, ir-rekwiżiti tal-aċċessibbiltà stabbiliti fid-Direttiva (UE) 2019/882 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14) jenħtieġ li jkunu applikabbli għall-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment.

(39)

Is-sikurezza u s-sigurtà tal-utenti, b’mod partikolari fi stazzjonijiet tal-irriċarġjar li ma jkollhom lil ħadd inkarigat fihom, jistgħu jiġu indirizzati billi l-istazzjonijiet tal-irriċarġjar jiġu mgħammra b’buttuni ta’ emerġenza, li juru informazzjoni ta’ kuntatt tas-servizzi ta’ emerġenza, billi jiġi żgurat dawl adegwat jew permezz ta' kwalunkwe miżura xierqa oħra.

(40)

Il-vetturi li jaħdmu bl-idroġenu jenħtieġ li jkunu jistgħu jiġu rifornuti fid-destinazzjoni jew qribha, li normalment tkun tinsab f’żona urbana. Sabiex jiġi żgurat li r-riforniment fid-destinazzjoni aċċessibbli għall-pubbliku jkun possibbli tal-inqas fiż-żoni urbani ewlenin, tali stazzjonijiet tar-riforniment tal-idroġenu jenħtieġ li jiġu previsti fin-nodi urbani kollha kif definit fir-Regolament (UE) Nru 1315/2013. Fin-nodi urbani, l-awtoritajiet pubbliċi jenħtieġ li jqisu l-varar tal-istazzjonijiet tar-riforniment tal-idroġenu f’hubs multimodali, peress li tali hubs huma d-destinazzjoni tipika għall-vetturi tqal u peress li jistgħu wkoll jipprovdu l-idroġenu għal modi oħra tat-trasport, bħal dak ferrovjarju u dak bit-tbaħħir intern. Jenħtieġ li jkun possibbli li jitqies stazzjon wieħed tar-riforniment tal-idroġenu aċċessibbli għall-pubbliku li jkun jinsab f’nodu urban biex jiġi ssodisfat ir-rekwiżit tat-TEN-T, dment li tintlaħaq il-mira tal-kapaċità.

(41)

F’dan l-istadju bikri tal-varar fis-suq għad hemm grad ta’ inċertezza fir-rigward tat-tip ta’ vetturi li se jidħlu fis-suq u tat-tip ta’ teknoloġiji li se jintużaw b’mod mifrux. Fl-istrateġija għall-idroġenu għal Ewropa newtrali għall-klima, is-segment tal-vetturi tqal ġie identifikat bħala s-segment l-aktar probabbli għall-varar bikri tal-massa ta’ vetturi li jaħdmu bl-idroġenu. Għalhekk, l-infrastruttura tar-riforniment tal-idroġenu jenħtieġ li tiffoka inizjalment fuq dak is-segment, filwaqt li tippermetti wkoll ir-riforniment tal-vetturi ħfief fi stazzjonijiet tar-riforniment tal-idroġenu aċċessibbli għall-pubbliku. Sabiex tiġi żgurata l-interoperabbiltà, l-istazzjonijiet tal-idroġenu kollha aċċessibbli għall-pubbliku jenħtieġ li tal-inqas iservu idroġenu gassuż ta’ 700 bar. L-introduzzjoni tal-infrastruttura jenħtieġ li tqis ukoll il-ħolqien ta’ teknoloġiji ġodda, bħat-teknoloġija tal-idroġenu likwidu, li jippermettu medda tas-sewqan akbar għall-vetturi tqal u li hu mistenni li jkun l-għażla teknoloġika preferuta ta’ wħud mill-manifatturi tal-vetturi.

(42)

L-iżvilupp ta’ teknoloġiji ġodda se jirrikjedi koordinazzjoni fost il-partijiet ikkonċernati kollha. Pereżempju, l-Impriża Konġunta Idroġenu Nadif, stabbilita bir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2021/2085 (15), jenħtieġ li tintuża wkoll bil-ħsieb li jiġi ffaċilitat u ingranat il-finanzjament privat sabiex ikunu jistgħu jintlaħqu l-miri rilevanti identifikati f’dan ir-Regolament.

(43)

Ġew stabbiliti għadd ta’ punti ta’ riforniment tal-metan likwifikat fl-Unjoni, li diġà jipprovdu pedament għaċ-ċirkolazzjoni ta’ vetturi tqal li jaħdmu bil-metan likwifikat. In-network ewlieni TEN-T jenħtieġ li jibqa’ l-bażi għall-varar tal-infrastruttura tal-metan likwifikat peress li jkopri l-flussi ewlenin tat-traffiku u jippermetti l-konnettività transfruntiera fl-Unjoni kollha. Id-Direttiva 2014/94/UE rrakkomandat li tali punti ta’ riforniment jiġu varati kull 400 km tul in-network ewlieni TEN-T. Madankollu, minħabba l-eżistenza ta’ għadd limitat ta’ lakuni tul in-network dik il-mira ma setgħetx tintlaħaq. L-Istati Membri jenħtieġ li jilħqu dik il-mira u jindirizzaw il-lakuni li fadal sal-2025, wara liema data l-mira jenħtieġ li tieqaf tapplika.

(44)

Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, it-terminu “metan likwifikat” jenħtieġ li jinftiehem li jfisser “LNG, bijogass likwifikat jew metan likwifikat sintetiku, inklużi taħlitiet ta’ dawn il-fjuwils”. L-użu tat-terminu definit “metan likwifikat” ma jbiddilx id-definizzjoni jew il-kompożizzjoni tal-fjuwils separati (LNG, bijogass likwifikat jew metan likwifikat sintetiku), kif definiti f’atti legali oħra tal-Unjoni.

(45)

Il-faċilitajiet tal-elettriku mix-xatt, kemm fissi kif ukoll mobbli, jistgħu jservu lit-trasport marittimu u n-navigazzjoniinterna billi jipprovdu provvista tal-enerġija nadifa u jistgħu jikkontribwixxu għat-tnaqqis tal-impatt ambjentali, klimatiku u fuq is-saħħa ta’ vapuri li jbaħħru u ta’ bastimenti tal-passaġġi fuq l-ilma interni, b’mod partikolari f’termini ta’ kwalità tal-arja għaż-żoni urbani madwar il-portijiet. Skont ir-Regolament (UE) 2023/1805 l-operaturi tal-vapuri ta’ vapuri tal-kontejners li jbaħħru u ta’ vapuri tal-passiġġieri li jbaħħru jridu jnaqqsu l-ammont ta’ emissjonijiet prodotti mill-vapuri tagħhom waqt li jkunu rmiġġati man-naħa tal-moll. Il-miri obbligatorji ta’ varar jenħtieġ li jiżguraw li s-settur isib provvista tal-elettriku mix-xatt suffiċjenti għal vapuri li jkunu rmiġġati man-naħa tal-moll fil-portijiet marittimi tan-network ewlieni TEN-T u tan-network komprensiv TEN-T biex jikkonforma ma’ dawk ir-rekwiżiti. Għalhekk, huwa importanti li jiġu stabbiliti miri ċari għall-varar tal-infrastruttura tal-elettriku mix-xatt fil-portijiet TEN-T. Fid-dawl tal-fatt li l-Istati Membri għandhom mudelli ta’ governanza differenti għall-portijiet, sabiex jilħqu dawk il-miri, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jiddeċiedu dwar l-aħjar mod għalihom biex ivaraw l-infrastruttura fil-portijiet tagħhom u fit-terminals differenti skont il-ħtiġijiet tagħhom. Huwa importanti li fil-portijiet, u fejn rilevanti bejn it-terminals, tiġi varata infrastruttura fejn ir-redditu massimu fuq l-investiment u r-rata ta’ okkupanza jirriżultaw fl-ogħla benefiċċji ambjentali f’termini ta’ tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gassijiet serra u tnaqqis tat-tniġġis tal-arja.

(46)

L-ippjanar, l-iżvilupp u l-varar tal-provvista tal-elettriku mix-xatt għall-vapuri li jbaħħru jirrikjedu approċċ ikkoordinat biex il-provvista titqabbel mad-domanda. Għalhekk, il-partijiet ikkonċernati pubbliċi u privati kollha kemm min-naħa tal-vapuri kemm min-naħa tal-portijiet, kif ukoll kwalunkwe attur rilevanti ieħor tas-suq, jenħtieġ li jikkoordinaw biex jippermettu operazzjoni bla xkiel fuq bażi ta’ kuljum.

(47)

Huwa importanti li jiġu evitati assi mhux rekuperabbli u li jiġi żgurat li l-investimenti pubbliċi u privati li jsiru llum jibqgħu validi fil-futur u jikkontribwixxu għat-tranżizzjoni lejn in-newtralità klimatika kif stabbilita fil-Patt Ekoloġiku Ewropew. Il-varar tal-provvista tal-elettriku mix-xatt fil-portijiet marittimi jenħtieġ li jitqies flimkien mal-varar attwali u futur ta’ teknoloġiji alternattivi ekwivalenti b’emissjonijiet żero ta’ gassijiet serra u bi tniġġis żero, b’mod partikolari dawk it-teknoloġiji li jwasslu għal tnaqqis fl-emissjonijiet u fit-tniġġis kemm waqt l-irmiġġ kif ukoll matul in-navigazzjoni.

(48)

Bħala prijorità, il-vapuri tal-kontejners li jbaħħru u l-vapuri tal-passiġġieri li jbaħħru, peress li huma l-kategoriji ta’ vapuri li jipproduċu l-ogħla ammont ta’ emissjonijiet għal kull vapur waqt li jkunu rmiġġati man-naħa tal-moll, jenħtieġ li jiġu pprovduti bi provvista tal-elettriku mix-xatt. Sabiex jitqiesu l-karatteristiċi tad-domanda għall-potenza ta’ vapuri tal-passiġġieri li jbaħħru differenti li jkunu rmiġġati man-naħa tal-moll, kif ukoll il-karatteristiki operazzjonali tal-port, jeħtieġ li ssir distinzjoni bejn ir-rekwiżiti tal-vapuri tal-passiġġieri li jbaħħru għall-vapuri ro-ro tal-passiġġieri u l-inġenji ta’ veloċità għolja tal-passiġġieri minn naħa waħda, u dawk għal vapuri tal-passiġġieri li jbaħħru oħra, min-naħa l-oħra.

(49)

Il-miri obbligatorji ta’ varar jenħtieġ li jqisu t-tipi ta’ bastimenti servuti u l-volumi tat-traffiku tal-portijiet marittimi. Sabiex tiġi evitata l-installazzjoni ta’ kapaċità li ma tintużax biżżejjed, il-portijiet marittimi b’volumi baxxi ta’ traffiku ta’ ċerti kategoriji ta’ vapuri abbażi tal-għadd annwali medju ta’ waqfiet fil-port jenħtieġ li ma jkunux soġġetti għall-miri obbligatorji ta’ varar għall-kategoriji ta’ vapuri korrispondenti. Bl-istess mod, il-miri obbligatorji jenħtieġ li ma jkollhomx l-għan li jimmiraw lejn domanda massima, iżda volum għoli biżżejjed, sabiex tiġi evitata kapaċità li ma tintużax biżżejjed u jitqiesu l-karatteristiki operazzjonali tal-port.

(50)

Meta jiġi ddeterminat l-għadd ta’ waqfiet fil-port, il-waqfiet fil-port ta’ vapuri għal żmien qasir, ta’ vapuri li jużaw teknoloġiji b’emissjonijiet żero, waqfiet fil-port mhux skedati għal raġunijiet ta’ sikurezza jew ta’ salvataġġ ta’ ħajjiet fuq il-baħar, waqfiet fil-port taħt ċirkostanzi eċċezzjonali li jirrikjedu l-użu tal-ġenerazzjoni tal-enerġija abbord, waqfiet fil-port f’sitwazzjonijiet ta’ emerġenza li jirrappreżentaw riskju immedjat għall-ħajja, għall-vapur, jew għall-ambjent jew waqfiet fil-port għal raġunijiet oħra ta’ force majeure jenħtieġ li ma jitqisux.

(51)

It-trasport marittimu huwa fattur importanti fil-koeżjoni u l-iżvilupp ekonomiku tal-gżejjer u tar-reġjuni ultraperiferiċi tal-Unjoni, kif ukoll għal Ceuta u Melilla. Il-kapaċità ta’ produzzjoni tal-elettriku f’dawk il-gżejjer, ir-reġjuni u t-territorji jista’ jkun li mhux dejjem tkun biżżejjed biex tkopri d-domanda għall-potenza meħtieġa biex jiġi appoġġat il-forniment tal-provvista tal-elettriku mix-xatt. F’tali każijiet, dawk il-gżejjer, ir-reġjuni u t-territorji jridu jiġu eżentati mir-rekwiżit li jipprovdu elettriku mix-xatt dment li tali konnessjoni elettrika mal-kontinent jew ma’ pajjiżi tal-viċinat, skont x’ikun il-każ, ma tkunx tlestiet jew sa ma tkun tlestiet jew ikun hemm biżżejjed kapaċità ġġenerata lokalment minn sorsi tal-enerġija mhux fossili.

(52)

Sal-2025 jenħtieġ li jkun disponibbli għadd xieraq ta’ punti ta’ riforniment għall-metan likwifikat fil-portijiet marittimi tan-network ewlieni TEN-T. Il-varar ta’ dik l-infrastruttura jenħtieġ li jkun xprunat mid-domanda tas-suq. Il-punti ta’ riforniment għall-metan likwifikat jinkludu terminals tal-metan likwifikat, tankijiet, bawżers li jiġu rmunkati ma' trejlers, bawżers, kontejners mobbli, bastimenti tal-bunkers u barkuni.

(53)

L-installazzjonijiet li jipprovdu provvista tal-elettriku mix-xatt jenħtieġ li jiġu varati wkoll fil-portijiet tal-passaġġi fuq l-ilma interni tan-network TEN-T.

(54)

L-użu ta’ provvista tal-elettriku esterna jenħtieġ li jissostitwixxi l-użu tal-magni meta l-inġenji tal-ajru jkunu weqfin fl-ajruporti. Dan jenħtieġ li jnaqqas l-emissjonijiet tas-sustanzi niġġiesa u ta’ storbju, itejjeb il-kwalità tal-arja u jnaqqas l-impatt tal-inġenju tal-ajru fuq it-tibdil fil-klima. Għalhekk, għall-operazzjonijiet kollha tat-trasport kummerċjali, jenħtieġ li tiġi pprovduta provvista tal-elettriku esterna waqt li l-inġenju tal-ajru jkun ipparkjat fl-istands ta’ kuntatt għall-inġenji tal-ajru jew fl-istands remoti għall-inġenji tal-ajru fl-ajruporti tan-network TEN-T. Il-provvista tal-elettriku esterna għall-inġenji tal-ajru tista’ tiġi żgurata permezz ta’ unitajiet ta’ potenza fissi jew mobbli fuq l-art, kemm fl-istands ta’ kuntatt għall-inġenji tal-ajru kif ukoll fl-istands remoti għall-inġenji tal-ajru. Filwaqt li l-inġenji tal-ajru jenħtieġ li jkunu jistgħu jagħmlu użu mill-provvista tal-elettriku esterna fl-istands kollha ta’ kuntatt għall-inġenji tal-ajru u fl-istands kollha remoti għall-inġenji tal-ajru użati għall-operazzjonijiet tat-trasport tal-ajru kummerċjali, mhuwiex meħtieġ li kull stand ikun mgħammar b’unità ta’ potenza fissa jew mobbli fuq l-art, peress li unità waħda ta’ potenza fuq l-art, kemm jekk tkun fissa kif ukoll jekk tkun mobbli, kapaċi sservi diversi stands u kapaċi tintuża biex tissodisfa l-ħtiġijiet operazzjonali.

(55)

Meta jiżguraw li l-inġenji tal-ajru stazzjonarji jingħataw aċċess għal provvista tal-elettriku fl-ajruporti, l-Istati Membri jenħtieġ li, meta xieraq, jippromwovu l-kooperazzjoni tal-korp ta’ amministrazzjoni tal-ajruport mal-fornituri tas-servizzi tal-groundhandling, kif ukoll, meta rilevanti, mal-utenti ta’ ajruport li jimmaniġġjaw is-servizzi huma stess. L-Istati Membri jenħtieġ li b’mod partikolari jagħmlu dan permezz tal-Kumitat ta’ dawk li jużaw l-Ajruport stabbilit skont id-Direttiva96/67/KE tal-Kunsill (16).

(56)

L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jeżentaw lill-ajruporti tan-network TEN-T b’inqas minn 10 000 moviment ta’ titjiriet kummerċjali fis-sena, ikkalkulati bħala medja tul it-tliet snin preċedenti, mill-obbligu li jipprovdu elettriku lill-inġenji tal-ajru stazzjonarji fl-istands remoti kollha. Fid-dawl tal-għadd ta’ titjiriet ikkonċernati, il-kostijiet tal-investiment u tal-manutenzjoni biex jiġu pprovduti stands remoti għall-inġenji tal-ajru bl-elettriku f’ dawk l-ajruporti tan-network TEN-T taf ma tkunx proporzjonata għall-benefiċċju ambjentali, speċjalment meta mqabbla ma’ investimenti aktar effiċjenti biex jiġu indirizzati l-emissjonijiet tas-CO2 tal-ajruporti.

(57)

F’konformità mad-Direttiva 2014/94/UE, l-Istati Membri stabbilixxew oqfsa ta’ politika nazzjonali li jiddeskrivu l-objettivi u l-pjanijiettagħhom biex jiżguraw li jintlaħqu dawk l-objettivi. Kemm il-valutazzjoni tal-oqfsa ta’ politika nazzjonali kif ukoll l-evalwazzjoni tad-Direttiva 2014/94/UE enfasizzaw il-ħtieġa ta’ ambizzjoni akbar u approċċ ikkoordinat aħjar madwar l-Istati Membri fid-dawl tal-aċċellerazzjoni mistennija fl-adozzjoni ta’ vetturi li jaħdmu bi fjuwils alternattivi, b’mod partikolari ta’ vetturi elettriċi. Barra minn hekk, se jkunu meħtieġa alternattivi għall-fjuwils fossili fil-modi kollha tat-trasport biex jiġu ssodisfati l-ambizzjonijiet tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u l-objettivi klimatiċi tal-Unjoni. L-oqfsa ta’ politika nazzjonali eżistenti jenħtieġ li jiġu riveduti biex jiddeskrivu b’mod ċar kif il-ħtieġa ħafna akbar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku kif espressa fil-miri obbligatorji se tintlaħaq mill-Istati Membri. L-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti jistgħu jindirizzaw ukoll il-modi kollha tat-trasport, li għalihom ma teżisti l-ebda mira obbligatorja ta’ varar. L-Istati Membri jenħtieġ li jirrappurtaw regolarment dwar il-progress li jkun sar fir-rigward tal-implimentazzjoni ta’ dawk l-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti.

(58)

Barra minn hekk, l-Istati Membri jenħtieġ li regolarment jivvalutaw kif il-varar u l-operazzjoni tal-punti tal-irriċarġjar jistgħu jippermettu lill-vetturi elettriċi jikkontribwixxu aktar għall-flessibbiltà tas-sistema tal-enerġija u għall-assorbiment ulterjuri tal-elettriku rinnovabbli. Dik il-valutazzjoni jenħtieġ li tidentifika l-miżuri xierqa li jridu jiġu implimentati biex tiġi żgurata l-konsistenza tal-ippjanar tal-infrastruttura mal-ippjanar tal-grilja rispettiv sabiex jiġu ssodisfati r-rekwiżiti stabbiliti f’dan ir-Regolament. Mingħajr preġudizzju għar-Regolament (UE) 2019/943 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17) u d-Direttiva (UE) 2019/944, l-Istati Membri jenħtieġ li jieħdu l-passi kollha meħtieġa biex jiżguraw li l-grilja elettrika tissodisfa d-domanda għall-potenza tal-infrastruttura tal-irriċarġjar prevista f’dan ir-Regolament. Għal dak il-għan, l-Istati Membri jenħtieġ li jtejbu l-grilja elettrika u jagħmlulha manutenzjoni sabiex din tkun tista’ timmaniġġja d-domanda attwali u dik tal-futur mis-settur tat-trasport għall-elettriku.

(59)

L-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti jenħtieġ li jinkludu miżuri ta’ appoġġ għall-iżvilupp tas-suq fir-rigward tal-fjuwils alternattivi, inkluż il-varar tal-infrastruttura meħtieġa għall-fjuwils alternattivi li għandha tiġi stabbilita, b’kooperazzjoni mill-qrib mal-awtoritajiet reġjonali u lokali u mal-industrija kkonċernata, filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet tal-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju. Barra minn hekk, l-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti jenħtieġ li jiddeskrivu l-qafas nazzjonali ġenerali għall-ippjanar, għall-għoti ta’ permessi u għall-akkwist ta’ tali infrastruttura, jidentifikaw kwalunkwe ostaklu u l-azzjonijiet li jkunu se jittieħdu biex ineħħu tali ostakli sabiex iż-żmien bejn il-varar u l-użu tal-infrastruttura jkun raġonevoli u tkun tista’ tinkiseb introduzzjoni aktar veloċi tal-infrastruttura. Meta jiġu riveduti l-oqfsa ta’ politika nazzjonali, huwa importanti li jiġu osservati l-ewwelnett il-prinċipji ġenerali ta’ newtralità teknoloġika u effiċjenza enerġetika. L-Istati Membri jenħtieġ li jelenkaw il-miżuri kollha li ġew adottati jew li huma ppjanati.

(60)

L-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-oqfsa ta’ politika nazzjonali riveduti tal-Istati Membri jenħtieġ li jiġu ffaċilitati mill-Kummissjoni permezz ta’ skambji ta’ informazzjoni u tal-aħjar prattiki bejn l-Istati Membri. Kull Stat Membru jenħtieġ li jkun jista’ jiddeċiedi wkoll li jaħtar koordinatur nazzjonali għall-varar ta’ infrastruttura tal-fjuwils alternattivi bil-kompitu li jissorvelja l-koordinazzjoni u l-implimentazzjoni nazzjonali tal-qafas ta’ politika nazzjonali.

(61)

Sabiex jiġu promossi l-fjuwils alternattivi u tiġi żviluppata l-infrastruttura rilevanti, l-oqfsa ta’ politika nazzjonali jenħtieġ li jipprovdu ħarsa ġenerali lejn l-istat tal-ħidma, il-perspettivi u l-inizjattivi ppjanati għall-promozzjoni tal-fjuwils alternattivi f’setturi li huma diffiċli biex jiġu dekarbonizzati, bħall-avjazzjoni, it-trasport marittimu, in-navigazzjoni interna, kif ukoll it-trasport ferrovjarju fis-sezzjonijiet ferrovjarji li ma jistgħux jiġu elettrifikati. B’mod partikolari, l-Istati Membri jenħtieġ li jipprovdu ħarsa ġenerali lejn l-istat tal-ħidma, il-perspettivi u l-inizjattivi ppjanati għad-dekarbonizzazzjoni tan-navigazzjoni interna tul in-network TEN-T f’kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri kkonċernati. Jistgħu jiġu żviluppati wkoll strateġiji ta’ dekarbonizzazzjoni fit-tul għall-portijiet tan-network TEN-T u għall-ajruporti tan-network TEN-T, b’mod partikolari b’enfasi fuq il-varar ta’ infrastruttura għal bastimenti u inġenji tal-ajru b’emissjonijiet baxxi u żero, kif ukoll għal-linji ferrovjarji li mhumiex se jiġu elettrifikati. Abbażi ta’ dawk l-istrateġiji, u filwaqt li jitqiesu s-suq nazzjonali u l-projezzjonijiet tas-sehem tad-data u tas-suq, il-Kummissjoni jenħtieġ li tirrieżamina dan ir-Regolament bil-ħsieb li tistabbilixxi miri obbligatorji addizzjonali għal dawk is-setturi.

(62)

L-iżvilupp ta’ teknoloġiji tal-fjuwils alternattivi huwa importanti wkoll għall-ferroviji, fejn l-elettrifikazzjoni diretta ta’ sezzjoni ferrovjarja taf ma tkunx possibbli għal raġunijiet bħall-kosteffiċjenza tas-servizz. Teknoloġiji differenti huma disponibbli li s-settur ferrovjarju jista’ jaqleb mill-ferroviji tad-diżil għalihom, inkluż l-elettrifikazzjoni diretta, il-ferroviji mħaddma bil-batteriji u l-applikazzjonijiet tal-idroġenu. L-iżvilupp ta’ dawn it-teknoloġiji jirrikjedi l-varar ta’ infrastruttura xierqa tal-irriċarġjar u tar-riforniment fl-Istati Membri.

(63)

L-Istati Membri jenħtieġ li jagħmlu użu minn firxa wiesgħa ta’ inċentivi u miżuri regolatorji u mhux regolatorji biex jilħqu l-miri obbligatorji u jimplimentaw l-oqfsa ta’ politika nazzjonali tagħhom, f’kooperazzjoni mill-qrib ma’ atturi tas-settur privat, li jenħtieġ li jkollhom rwol ewlieni fl-appoġġ tal-iżvilupp ta’ infrastruttura tal-fjuwils alternattivi.

(64)

Skont id-Direttiva 2009/33/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18), ishma nazzjonali minimi tal-akkwist pubbliku huma riżervati għal xarabanks nodfa u b’emissjonijiet żero, meta xarabank nadifa tuża fjuwils alternattivi kif definiti f’dan ir-Regolament. B’ammont dejjem akbar ta’ awtoritajiet u operaturi tat-trasport pubbliku li jaqilbu għal xarabanks nodfa u b’emissjonijiet żero biex jilħqu dawk il-miri obbligatorji, huwa importanti li l-Istati Membri jinkludu l-promozzjoni mmirata u l-iżvilupp tal-infrastruttura meħtieġa tal-irriċarġjar u tar-riforniment għax-xarabanks bħala element ewlieni fl-oqfsa ta’ politiki nazzjonali tagħhom. Huwa importanti wkoll li l-Istati Membri jistabbilixxu u jżommu strumenti xierqa biex jippromwovu l-varar ta’ infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment għax-xarabanks anke għall-flotot vinkolanti, b’mod partikolari għal xarabanks nodfa u xarabanks b’emissjonijiet żero fil-livell lokali.

(65)

Fid-dawl tad-diversità dejjem akbar fit-tip ta’ fjuwils għall-vetturi motorizzati flimkien mat-tkabbir kontinwu fil-mobbiltà bit-triq taċ-ċittadini madwar l-Unjoni, jeħtieġ li l-konsumaturi jiġu pprovduti b’informazzjoni ċara u faċli biex tinftiehem dwar il-fjuwils disponibbli fl-istazzjonijiet tar-riforniment u dwar il-kompatibbiltà tal-vetturi tagħhom ma’ fjuwils jew ma’ punti tal-irriċarġjar differenti fis-suq tal-Unjoni.

(66)

Informazzjoni sempliċi u li titqabbel faċilment dwar il-prezz tal-fjuwils differenti jista’ jkollha rwol importanti biex il-konsumaturi jkunu jistgħu jevalwaw aħjar il-kost relattiv ta’ fjuwils individwali disponibbli fis-suq. Għalhekk, jenħtieġ li jintwera paragun tal-prezz ta’ unità ta’ ċerti fjuwils alternattivi u fjuwils konvenzjonali, espress bħala “prezz tal-fjuwil għal kull 100 km”, għall-finijiet ta’ informazzjoni fl-istazzjonijiet tar-riforniment rilevanti kollha. Jenħtieġ li jiġi ċċarat lill-konsumaturi li tali paraguni jikkonċernaw il-prezzijiet medji tal-fjuwil fl-Istat Membru, li jafu jkunu differenti mill-prezzijiet reali ċċarġjati fl-istazzjon tar-riforniment ikkonċernat. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni, jekk ikun xieraq, tirrieżamina d-Direttiva 1999/94/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19) sabiex tiżgura li l-informazzjoni għall-konsumatur dwar l-ekonomija fil-fjuwil u l-emissjonijiet tas-CO2 fir-rigward tal-kummerċjalizzazzjoni ta’ karozzi ġodda tal-passiġġieri, kif previst b’dik id-Direttiva, tqis u tirrifletti l-iżviluppi relatati mat-tranżizzjoni lejn il-fjuwils alternattivi.

(67)

Huwa neċessarju li l-konsumaturi jingħataw biżżejjed informazzjoni rigward il-post ġeografiku, il-karatteristiki tal-punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment ta’ fjuwils alternattivi aċċessibbli għall-pubbliku, kif ukoll tas-servizzi offruti fihom, koperti b’dan ir-Regolament. Għalhekk, jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li l-operaturi jew is-sidien ta’ punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku jagħmlu disponibbli data statika u data dinamika rilevanti. Jenħtieġ li jiġu stabbiliti rekwiżiti dwar it-tipi ta’ data fir-rigward tad-disponibbiltà ta’ data rilevanti relatata mal-irriċarġjar u mar-riforniment u l-aċċessibbiltà għal tali data, li jibnu fuq l-eżiti tal-Azzjoni ta’ Appoġġ għall-Programm b’rabta mal-“Ġbir ta’ data relatata mal-punti tal-irriċarġjar/tar-riforniment għall-fjuwils alternattivi u l-kodiċijiet ta’ identifikazzjoni uniċi relatati mal-atturi tal-elettromobbiltà” (“IDACS”), li ġiet konkluża fl-2022.

(68)

Dan ir-Regolament jindirizza t-tipi ta’ data li huma neċessarji għall-funzjonament ta’ suq kompetittiv u miftuħ, u essenzjali għall-utenti finali biex jieħdu deċiżjonijiet infurmati dwar is-sessjonijiet tal-irriċarġjar u tar-riforniment tagħhom inkluż permezz ta’ servizzi ta’ informazzjoni ta’ kwalità għolja żviluppati mill-atturi rilevanti tas-suq. Ir-rekwiżiti tat-tipi ta’ data stabbiliti f’dan ir-Regolament jenħtieġ li japplikaw biss għad-data li hija disponibbli f’format diġitali li jinqara mill-magni.

(69)

Jenħtieġ li d-data jkollha rwol fundamentali fil-funzjonament adegwat tal-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment. Il-format, il-frekwenza u l-kwalità li fihom dik id-data jenħtieġ li ssir disponibbli u aċċessibbli jiddeterminaw il-kwalità ġenerali ta’ infrastruttura tal-fjuwils alternattivi li tissodisfa l-ħtiġijiet tal-utenti. Barra minn hekk, jenħtieġ li dik id-data tkun aċċessibbli b’mod koerenti fl-Istati Membri kollha. Jenħtieġ li l-Istati Membri jagħmlu d-data rigward l-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi disponibbli bħala data miftuħa permezz tal-punt ta’ aċċess nazzjonali tagħhom f’konformità mar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2022/670 (20) u f’konformità mal-ispeċifikazzjonijiet addizzjonali li huma komplementari għal dawk stabbiliti f’dak ir-Regolament Delegat. Jenħtieġ li jkun possibbli wkoll li tali data tiġi pprovduta lil punt ta’ aċċess Ewropew komuni li l-Kummissjoni jenħtieġ li tistabbilixxi, li jenħtieġ li jiffunzjona bħala gateway unika tad-data tal-Unjoni għad-data magħmula disponibbli mill-operaturi fil-punti ta’ aċċess nazzjonali. Jenħtieġ li l-punt ta’ aċċess Ewropew komuni, meta possibbli, jibni fuq l-istrutturi u l-funzjonijiet eżistenti tal-Osservatorju Ewropew tal-Fjuwils Alternattivi (EAFO) flimkien mas-Sistema ta’ Informazzjoni TENtec jew, pereżempju, isir aċċessibbli permezz ta’ web portal apposta. Il-punt ta’ aċċess Ewropew komuni jenħtieġ li jippermetti lill-utenti tad-data jaċċessaw id-data faċilment, iqabblu informazzjoni dwar il-prezzijiet u jiksbu informazzjoni dwar il-karatteristiki tal-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi, bħall-aċċessibbiltà, id-disponibbiltà jew il-kapaċità tal-potenza.

(70)

Huwa kruċjali li l-atturi kollha fis-settur tal-elettromobbiltà jkunu jistgħu jinteraġixxu faċilment permezz ta’ mezzi diġitali biex jipprovdu l-aħjar kwalità tas-servizz lill-utenti finali. Tali interazzjoni tirrikjedi identifikaturi uniċi għall-atturi fil-katina tal-valur. Għal dak il-għan, jenħtieġ li l-Istati Membri kollha jistabbilixxu Organizzazzjoni għar-Reġistrazzjoni tal-Identifikazzjoni (“IDRO”) għall-ħruġ u l-ġestjoni ta’ kodiċijiet ta’ identifikazzjoni uniċi (“ID”) biex jidentifikaw, bħala minimu, l-operaturi tal-punti tal-irriċarġjar u l-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà. Kull IDRO jenħtieġ li tiġbor informazzjoni dwar il-kodiċijiet tal-ID tal-elettromobbiltà li diġà qed jintużaw fl-Istat Membru tagħha, toħroġ kodiċijiet tal-ID tal-elettromobbiltà ġodda, meta meħtieġ, lill-operaturi tal-punti tal-irriċarġjar u lill-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà skont loġika komuni miftiehma madwar l-Unjoni li fiha jiġu fformattjati l-kodiċijiet tal-ID tal-elettromobbiltà, u tippermetti l-iskambju ta’ dawk il-kodiċijiet tal-elettromobbiltà u l-verifika tal-uniċità tagħhom permezz ta’ Repożitorju tar-Reġistrazzjoni tal-Identifikazzjonijiet (“IDRR”) komuni futur potenzjali. Il-Kummissjoni jenħtieġ li toħroġ gwida teknika dwar l-istabbiliment ta’ tali organizzazzjonijiet, abbażi tal-eżitu tal-IDACS.

(71)

L-ispeċifikazzjonijiet tekniċi għall-interoperabbiltà tal-punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment jenħtieġ li jiġu speċifikati fi standards Ewropej jew internazzjonali. L-organizzazzjonijiet Ewropej tal-istandardizzazzjoni jenħtieġ li jadottaw standards Ewropej f’konformità mal-Artikolu 10 tar-Regolament (UE) Nru 1025/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (21). Huwa importanti li dawk l-istandards ikunu bbażati fuq standards internazzjonali attwali jew fuq ħidma ta’ standardizzazzjoni internazzjonali li tinsab għaddejja, meta applikabbli. Għal dak il-għan, huwa importanti li l-proċessi ta’ standardizzazzjoni Ewropej għall-infrastruttura tal-irriċarġjar u tar-riforniment jipproċedu malajr, filwaqt li jappoġġaw aderenza fil-pront mal-iskeda taż-żmien neċessarja għall-ippjanar, is-sejħa għall-offerti u l-bini tal-infrastruttura meħtieġa skont dan ir-Regolament. Huwa importanti wkoll li jinbdew jew jiġu aċċellerati l-proċessi ta’ standardizzazzjoni għal infrastruttura tal-irriċarġjar armonizzata fl-Unjoni kollha għall-irriċarġjar stazzjonarju u dinamiku.

(72)

It-trasport marittimu u n-navigazzjoni interna jeħtieġu standards ġodda biex jiġi ffaċilitat u kkonsolidat id-dħul fis-suq tal-fjuwils alternattivi, b’rabta mal-provvista tal-elettriku u tal-idroġenu, il-bunkering tal-metanol u tal-ammonijaka, kif ukoll standards għall-iskambju ta’ komunikazzjoni bejn il-bastimenti u l-infrastruttura.

(73)

L-Organizzazzjoni Marittima Internazzjonali (OMI) tiżviluppa standards ta’ sikurezza u ambjentali uniformi u rikonoxxuti f’livell internazzjonali għat-trasport marittimu. Jenħtieġ li jiġu evitati l-kunflitti mal-istandards internazzjonali fid-dawl tan-natura globali tat-trasport marittimu. Għalhekk, l-Unjoni jenħtieġ li tiżgura li l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi għat-trasport marittimu adottati skont dan ir-Regolament ikunu konsistenti mar-regoli internazzjonali adottati mill-OMI.

(74)

Fl-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni jenħtieġ li tikkonsulta gruppi ta’ esperti rilevanti, u b’mod partikolari l-Forum dwar it-Trasport Sostenibbli (“STF”) u l-Forum Ewropew dwar it-Trasport Marittimu Sostenibbli (“ESSF”). Tali konsultazzjoni mal-esperti hija ta’ importanza partikolari meta l-Kummissjoni jkollha l-ħsieb li tadotta atti delegati jew ta’ implimentazzjoni skont dan ir-Regolament.

(75)

L-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi hija qasam li qed jiżviluppa malajr. In-nuqqas ta’ speċifikazzjonijiet tekniċi komuni jikkostitwixxi ostaklu għall-ħolqien ta’ suq uniku ta’ infrastruttura tal-fjuwils alternattivi. Għalhekk, jeħtieġ li jiġu stabbiliti speċifikazzjonijiet tekniċi għal oqsma fejn l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi komuni huma neċessarji iżda għadhom ineżistenti. B’mod partikolari, dawk l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi jenħtieġ li jkopru l-komunikazzjoni bejn il-vettura elettrika u l-punt tal-irriċarġjar, il-komunikazzjoni bejn il-punt tal-irriċarġjar u s-sistema ta’ ġestjoni tas-software tal-irriċarġjar (back-end), il-komunikazzjoni relatata mas-servizz tar-roaming tal-vettura elettrika u l-komunikazzjoni mal-grilja elettrika, filwaqt li jiġu żgurati l-ogħla livelli ta’ protezzjoni taċ-ċibersigurtà u protezzjoni tad-data personali tal-klijenti finali. Huwa meħtieġ ukoll li jiġu stabbiliti qafas ta’ governanza xieraq u r-rwoli tal-atturi differenti involuti fis-settur tal-komunikazzjoni mill-vettura għall-grilja. Barra minn hekk, iridu jitqiesu l-iżviluppi teknoloġiċi emerġenti, bħas-sistemi ta’ toroq elettriċi, b’mod partikolari l-provvista dinamika tal-enerġija fl-ajru permezz ta’ pantografu, il-provvista dinamika tal-enerġija fil-livell tal-art permezz ta’ binarji konduttivi u l-provvista tal-enerġija induttiva permezz ta’ koljaturi fit-triq. Fir-rigward tal-forniment tad-data, huwa neċessarju li tipi ta’ data addizzjonali, bħad-data relatata mal-eżistenza ta’ faċilitajiet li joffru servizzi assoċjati lill-utenti finali, id-data relatata mal-metodi ta’ pagament aċċettati, id-data relatata mal-lingwi disponibbli fuq l-infrastruttura u d-data relatata mal-provvista ta’ servizzi tal-irriċarġjar intelliġenti u bidirezzjonali, jiżdiedu mad-data dwar l-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku.

(76)

Sabiex dan ir-Regolament jiġi ssupplimentat billi jiġu stabbiliti speċifikazzjonijiet tekniċi ulterjuri u sabiex jiġi emendat dan ir-Regolament billi jiżdiedu tipi ta’ data addizzjonali, jenħtieġ li tiġi delegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta atti skont l-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) fir-rigward tar-rekwiżiti tekniċi komuni għal interfaċċa komuni għall-programmi tal-applikazzjoni biex ikun jista’ jsir skambju awtomatizzat u uniformi ta’ data bejn l-operaturi ta’ punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku u l-utenti tad-data. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta’ tħejjija, ukoll fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jiġu mwettqa f’konformità mal-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (22). B’mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija ta’ atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija ta’ atti delegati.

(77)

Sabiex ikunu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li jingħataw setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni fir-rigward tal-iżvilupp ta’ dispożizzjonijiet dwar it-tikkettar, il-format, il-frekwenza u l-kwalità tad-data dwar il-punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku biex isiru disponibbli u aċċessibbli skont dan ir-Regolament u l-proċedura li tippermetti dik id-disponibbiltà u l-aċċessibbiltà. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (23).

(78)

Is-suq għall-fjuwils alternattivi u b’mod partikolari għall-fjuwils b’emissjonijiet żero għadu fl-istadji bikrija tal-iżvilupp u t-teknoloġija qed tevolvi malajr. Dan l-iżvilupp x’aktarx li se jaffettwa d-domanda għall-fjuwils alternattivi u konsegwentement għall-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi fil-modi kollha tat-trasport. Għalhekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni, sal-31 ta’ Diċembru 2024, tippreżenta rapport dwar l-istat ta’ tħejjija tat-teknoloġija u tas-suq intiż għall-vetturi tqal. Dak ir-rapport jenħtieġ li jqis l-ewwel indikazzjonijiet tal-preferenzi tas-suq u jqis l-iżvilupp teknoloġiku u l-iżvilupp tal-ispeċifikazzjonijiet tekniċi. Sal-31 ta’ Diċembru 2026 u kull ħames snin wara din id-data, il-Kummissjoni jenħtieġ li twettaq rieżami ta’ dan ir-Regolament.

(79)

Peress li dan ir-Regolament se jirriżulta f’kostijiet ta’ aġġustament u amministrattivi addizzjonali, il-piż regolatorju ġenerali għas-setturi koperti b’dan ir-Regolament jenħtieġ li jinżamm taħt rieżami mill-qrib. F’dak l-isfond, fir-rapport tagħha li jevalwa l-funzjonament ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni jenħtieġ li tivvaluta l-punt sa fejn intlaħqu l-objettivi ta’ dan ir-Regolament u sa liema punt dan kellu impatt fuq il-kompetittività tas-setturi rilevanti. Dak ir-rieżami jenħtieġ li jkopri wkoll l-interazzjoni ta’ dan ir-Regolament ma’ atti legali rilevanti oħra tal-Unjoni, inklużi azzjonijiet u miżuri possibbli li ttieħdu jew li jistgħu jittieħdu biex titnaqqas il-pressjoni tal-kostijiet totali fuq is-setturi rilevanti.

(80)

Minħabba li l-objettiv ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri li jiżgura l-varar suffiċjenti ta’ infrastruttura tal-fjuwils alternattivi fl-Unjoni, b’mod partikolari għall-vetturi tat-triq, għall-ferroviji, għall-bastimenti u għall-inġenji tal-ajru stazzjonarji, ma jistax jinkiseb b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri, iżda jista’ pjuttost, minħabba l-ħtieġa li tkun possibbli l-mobbiltà mal-Unjoni kollha tal-vetturi li jaħdmu bi fjuwils alternattivi, jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dak l-objettiv.

(81)

Jenħtieġ għalhekk li d-Direttiva 2014/94/UE titħassar. Ir-Regolamenti Delegati tal-Kummissjoni (UE) 2019/1745 (24) u (UE) 2021/1444 (25) jistabbilixxu speċifikazzjonijiet tekniċi mhux datati għal ċerti tipi ta’ infrastruttura għall-fjuwils alternattivi u dawk l-ispeċifikazzjonijiet issa huma datati u elenkati fl-Anness II ta’ dan ir-Regolament. Għalhekk, jenħtieġ li dawk ir-Regolamenti Delegati jitħassru wkoll,

(1)

“aċċessibbiltà tad-data” tfisser il-possibbiltà li tintalab u tinkiseb data fi kwalunkwe ħin f’format li jinqara mill-magni;

(2)

“prezz ad hoc” tfisser il-prezz iċċarġjat minll-operatur ta’ punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment lil utent finali għall-irriċarġjar jew għar-riforniment fuq bażi ad hoc;

(3)

“tul in-network tat-toroq TEN-T” tfisser:

(4)

“fjuwils alternattivi” tfisser fjuwils jew sorsi tal-enerġija li jservu, tal-inqas parzjalment, bħala sostitut għas-sorsi taż-żejt fossili fl-enerġija li tintuża għat-trasport u li għandhom il-potenzjal li jikkontribwixxu għad-dekarbonizzazzjoni tiegħu u jsaħħu l-prestazzjoni ambjentali tas-settur tat-trasport, inklużi:

(5)

“stand ta’ kuntatt għall-inġenji tal-ajru” tfisser stand f’żona ddeżinjata tar-rampa tal-ajruport mgħammra b’pont tal-imbark tal-passiġġieri;

(6)

“stand remota għall-inġenji tal-ajru” tfisser stand f’żona ddeżinjata tar-rampa tal-ajruport li ma tkunx mgħammra b’pont tal-imbark tal-passiġġieri;

(7)

“ajruport tan-network ewlieni TEN-T jew ajruport tan-network komprensiv TEN-T” tfisser ajruport kif elenkat u kkategorizzat fl-Anness II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(8)

“awtentikazzjoni awtomatika” tfisser l-awtentikazzjoni ta’ vettura f’punt tal-irriċarġjar permezz tal-konnettur tal-irriċarġjar jew tat-telematika;

(9)

“disponibbiltà tad-data” tfisser l-eżistenza ta’ data f’format diġitali li jinqara mill-magni;

(10)

“vettura elettrika bil-batterija” tfisser vettura elettrika li taħdem esklużivament bil-mutur elettriku, mingħajr ebda sors sekondarju ta’ propulsjoni;

(11)

“irriċarġjar bidirezzjonali” tfisser operazzjoni tal-irriċarġjar intelliġenti fejn id-direzzjoni tal-fluss tal-elettriku tista’ tinqaleb, u b’hekk l-elettriku jkun jista’ jgħaddi mill-batterija għall-punt tal-irriċarġjar li miegħu tkun konnessa;

(12)

“konnettur” tfisser l-interfaċċa fiżika bejn il-punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment u l-vettura li permezz tagħha jiġu skambjati l-fjuwil jew l-enerġija elettrika;

(13)

“trasport kummerċjali bl-ajru” tfisser “trasport kummerċjali bl-ajru” kif definit fl-Artikolu 3, il-punt (24), tar-Regolament (UE) 2018/1139 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (26);

(14)

“vapur tal-kontejners” tfisser vapur iddisinjat esklużivament għall-ġarr ta’ kontejners fl-istivi jew fuq il-gverta;

(15)

“pagament abbażi ta’ kuntratt” tfisser pagament għal servizz tal-irriċarġjar jew tar-riforniment mill-utent finali lil fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà abbażi ta’ kuntratt konkluż bejn dak l-utent finali u dak il-fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà;

(16)

“utent tad-data” tfisser kwalunkwe awtorità pubblika, awtorità tat-toroq, operatur tat-toroq, operatur tal-punti tal-irriċarġjar u tar-riforniment, organizzazzjoni tar-riċerka jew mhux governattiva, fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà, pjattaforma tar-roaming elettroniku, fornitur tal-mapep diġitali jew kwalunkwe entità oħra interessata fl-użu tad-data biex tipprovdi informazzjoni, toħloq servizzi jew twettaq riċerka jew analiżi dwar l-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi;

(17)

“punt tal-irriċarġjar konness b’mod diġitali” tfisser punt tal-irriċarġjar li jista’ jibgħat u jirċievi informazzjoni f’ħin reali, jikkomunika b’mod bidirezzjonali mal-grilja elettrika u mal-vettura elettrika, u li jista’ jiġi mmonitorjat u kkontrollat b’mod remot, inkluż sabiex tinbeda u titwaqqaf is-sessjoni tal-irriċarġjar u jitkejlu l-flussi tal-elettriku;

(18)

“operatur tas-sistema tad-distribuzzjoni” tfisser “operatur tas-sistema tad-distribuzzjoni” kif definit fl-Artikolu 2, il-punt (29), tad-Direttiva (UE) 2019/944;

(19)

“distributur” tfisser “distributur” kif definit fl-Artikolu 3, il-punt (43), tar-Regolament (UE) 2018/858 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (27);

(20)

“data dinamika” tfisser data li tinbidel spiss jew fuq bażi regolari;

(21)

“sistema ta’ triq elettrika” tfisser installazzjoni fiżika tul triq għat-trasferiment tal-elettriku għal vettura elettrika waqt li l-vettura tkun miexja;

(22)

“vettura elettrika” tfisser vettura bil-mutur mgħammra b’sistema tal-motopropulsjoni li jkun fiha tal-inqas magna elettrika mhux periferali waħda bħala konvertitur tal-enerġija b’sistema ta’ ħżin tal-enerġija elettrika rikarikabbli, li tista’ tiġi rriċarġjata esternament;

(23)

“provvista tal-elettriku lil inġenju tal-ajru stazzjonarju” tfisser il-provvista tal-elettriku permezz ta’ interfaċċa fissa jew mobbli standardizzata lil inġenju tal-ajru meta jkun stazzjonat fi stand ta’ kuntatt għall-inġenji tal-ajru jew fi stand remota għall-inġenji tal-ajru;

(24)

“utent finali” tfisser persuna fiżika jew ġuridika li tixtri fjuwil alternattiv għall-użu dirett f’vettura;

(25)

“roaming elettroniku” tfisser l-iskambju ta’ data u pagamenti bejn l-operatur ta’ punt tal-irriċarġjar jew tar-riforniment u fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà li mingħandu utent finali jixtri servizz tal-irriċarġjar jew tar-riforniment;

(26)

“pjattaforma tar-roaming elettroniku” tfisser pjattaforma li tgħaqqad flimkien lill-atturi tas-suq, b’mod partikolari l-fornituri ta’ servizzi ta’ mobbiltà u l-operaturi ta’ punti tal-irriċarġjar jew tar-riforniment, biex tippermetti l-forniment ta’ servizzi bejniethom, inkluż ir-roaming elettroniku;

(27)

“standard Ewropew” tfisser “standard Ewropew” kif definit fl-Artikolu 2, il-punt (1)(b), tar-Regolament (UE) Nru 1025/2012;

(28)

“avjazzjoni ġenerali” tfisser l-operazzjonijiet kollha tal-avjazzjoni ċivili minbarra s-servizzi tal-ajru skedati u l-operazzjonijiet tat-trasport bl-ajru mhux skedati għal remunerazzjoni jew kiri;

(29)

“tunnellaġġ gross” (GT) tfisser “tunnellaġġ gross” kif definit fl-Artikolu 3, il-punt (e), tar-Regolament (UE) 2015/757 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (28);

(30)

“vettura tqila” tfisser vettura bil-mutur tal-Kategorija M2 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (a)(ii), vettura bil-mutur tal-Kategorija M3 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (a)(iii), vettura bil-mutur tal-Kategorija N2 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (b)(ii) jew vettura bil-mutur tal-Kategorija N3 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (b)(iii), tar-Regolament (UE) 2018/858;

(31)

“punt tal-irriċarġjar b’potenza għolja” tfisser punt tal-irriċarġjar b’potenza tal-output ta’ aktar minn 22 kW għat-trasferiment tal-elettriku lil vettura elettrika;

(32)

“inġenju ta’ veloċità għolja għall-passiġġieri” tfisser “inġenju ta’ veloċità għolja” kif definit fir-Regolament 1 tal-Kapitolu X tal-Konvenzjoni Internazzjonali għas-Salvagwardja tal-Ħajja Umana fuq il-Baħar, 1974 (SOLAS 74), li jġorr iżjed minn 12-il passiġġier;

(33)

“vettura ħafifa” tfisser vettura bil-mutur tal-Kategorija M1 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (a)(i) jew vettura bil-mutur tal-Kategorija N1 kif deskritta fl-Artikolu 4(1), il-punt (b)(i), tar-Regolament (UE) 2018/858;

(34)

“metan likwifikat” tfisser LNG, bijogass likwifikat jew metan likwifikat sintetiku, inklużi taħlitiet ta’ dawk il-fjuwils;

(35)

“manifattur” tfisser “manifattur” kif definit fl-Artikolu 3, il-punt (40), tar-Regolament (UE) 2018/858;

(36)

“fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà” tfisser persuna ġuridika li tipprovdi servizzi għal remunerazzjoni lil utent finali, inkluż il-bejgħ ta’ servizzi tal-irriċarġjar jew tal-irriċarġjar;

(37)

“punt tal-irriċarġjar b’potenza normali” tfisser punt tal-irriċarġjar b’potenza tal-output ta’ 22 kW jew inqas għat-trasferiment tal-elettriku lil vettura elettrika;

(38)

“Punt ta’ Aċċess Nazzjonali” tfisser interfaċċa diġitali stabbilita minn Stat Membru li tikkostitwixxi punt ta’ aċċess uniku għad-data;

(39)

“operatur ta’ punt tal-irriċarġjar” tfisser l-entità li hija responsabbli għall-ġestjoni u l-operazzjoni ta’ punt tal-irriċarġjar u li tipprovdi servizz tal-irriċarġjar lill-utenti finali, inkluż f’isem u fl-interess ta’ fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà;

(40)

“operatur ta’ punt tar-riforniment” tfisser l-entità responsabbli għall-ġestjoni u l-operazzjoni ta’ punt tar-riforniment li jipprovdi servizz tar-riforniment lill-utenti finali, inkluż f’isem u fl-interess ta’ fornitur ta’ servizz ta’ mobbiltà;

(41)

“vapur tal-passiġġieri” tfisser vapur li jġorr aktar minn 12-il passiġġier, inklużi vapuri tal-kruċieri, inġenji ta’ veloċità għolja għall-passiġġieri u vapuri ro-ro tal-passiġġieri;

(42)

“servizz ta’ pagament” tfisser “servizz ta’ pagament” kif definit fl-Artikolu 4, il-punt (3), tad-Direttiva (UE) 2015/2366 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (29);

(43)

“vettura ibrida plug-in” tfisser vettura elettrika b’magna tal-kombustjoni konvenzjonali kkombinata ma’ sistema ta’ propulsjoni elettrika li tista’ tiġi rriċarġjata minn sors estern tal-enerġija elettrika;

(44)

“potenza tal-output” tfisser il-potenza massima teoretika, espressa f’kW, li tista’ tiġi fornuta minn punt, stazzjon jew grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar, jew minn installazzjoni tal-provvista tal-elettriku mix-xatt lil vetturi jew bastimenti konnessi ma’ dak il-punt, stazzjon, grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar jew mal-installazzjoni;

(45)

“infrastruttura tal-fjuwils alternattivi aċċessibbli għall-pubbliku”, tfisser infrastruttura tal-fjuwils alternattivi li tkun tinsab f’sit jew bini li jkun miftuħ għall-pubbliku ġenerali, irrispettivament minn jekk l-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi tkunx tinsab fuq proprjetà pubblika jew privata, jekk ikunux japplikaw limitazzjonijiet jew kundizzjonijiet f’termini tal-aċċess għas-sit jew għall-bini u irrispettivament mill-kundizzjonijiet tal-użu applikabbli tal-infrastruttura tal-fjuwils alternattivi;

(46)

“kodiċi ta’ Rispons Rapidu” (kodiċi QR) tfisser ikkowdjar u viżwalizzazzjoni tad-data konformi ma’ ISO/IEC 18004:2015;

(47)

“irriċarġjar fuq bażi ad hoc” tfisser servizz tal-irriċarġjar mixtri minn utent finali mingħajr il-ħtieġa li dak l-utent finali jirreġistra, jikkonkludi ftehim bil-miktub jew jidħol f’relazzjoni kummerċjali mal-operatur ta’ dak il-punt tal-irriċarġjar li tmur lil hinn mis-sempliċi xiri tas-servizz tal-irriċarġjar;

(48)

“punt tal-irriċarġjar” tfisser interfaċċa fissa jew mobbli, on-grid jew off-grid għat-trasferiment tal-elettriku lil vettura elettrika li, għalkemm jista’ jkollha konnettur wieħed jew aktar biex takkomoda tipi differenti ta’ konnetturi, tkun kapaċi tirriċarġja vettura elettrika waħda biss fl-istess ħin, u li teskludi apparati b’potenza tal-output ta’ 3,7 kW jew inqas li l-għan primarju tagħhom ma jkunx l-irriċarġjar ta’ vetturi elettriċi;

(49)

“punt, stazzjon jew grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar intiżi għall-vetturi ħfief” tfisser punt, stazzjon jew grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar maħsuba għall-irriċarġjar ta’ vetturi ħfief, minħabba d-disinn speċifiku tal-konnetturi/tal-plugs inkella minħabba d-disinn tal-ispazju ta’ parkeġġ maġenb il-punt, l-istazzjon jew il-grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar, jew minħabba t-tnejn li huma;

(50)

“punt, stazzjon jew grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar maħsuba għall-vetturi tqal” tfisser punt, stazzjon jew grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar maħsuba għall-irriċarġjar ta’ vetturi tqal, jew minħabba d-disinn speċifiku tal-konnetturi/tal-plugs inkella minħabba d-disinn tal-ispazju ta’ parkeġġ maġenb il-punt, l-istazzjon jew il-grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar, jew minħabba t-tnejn li huma;

(51)

“grupp ta’ stazzjonijiet tal-irriċarġjar” tfisser stazzjon tal-irriċarġjar wieħed jew aktar f’post speċifiku;

(52)

“stazzjon tal-irriċarġjar” tfisser installazzjoni fiżika f’post speċifiku, li tikkonsisti minn punt tal-irriċarġjar wieħed jew aktar;

(53)

“servizz tal-irriċarġjar” tfisser il-bejgħ jew il-forniment tal-elettriku, inklużi s-servizzi relatati, permezz ta’ punt tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku;

(54)

“sessjoni tal-irriċarġjar” tfisser il-proċess sħiħ tal-irriċarġjar ta’ vettura f’punt tal-irriċarġjar aċċessibbli għall-pubbliku mill-mument li l-vettura tiġi konnessa sal-mument li l-vettura tiġi skonnessa;

(55)

“riforniment fuq bażi ad hoc” tfisser servizz tar-riforniment mixtri minn utent finali mingħajr il-ħtieġa li dak l-utent finali jirreġistra, jikkonkludi ftehim bil-miktub, jew jidħol f’relazzjoni kummerċjali mal-operatur ta’ dak il-punt tar-riforniment li tmur lil hinn mis-sempliċi xiri tas-servizz tar-riforniment;

(56)

“punt tar-riforniment” tfisser faċilità tar-riforniment għall-forniment ta’ kwalunkwe fjuwil likwidu jew gassuż, permezz ta’ installazzjoni fissa jew mobbli, li jkollha kapaċità ta’ riforniment ta’ vettura waħda, ferrovija waħda, bastiment wieħed jew inġenju tal-ajru wieħed biss fl-istess ħin;

(57)

“servizz tar-riforniment” tfisser il-bejgħ jew il-forniment ta’ kwalunkwe fjuwil likwidu jew gassuż permezz ta’ punt tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku;

(58)

“sessjoni tar-riforniment” tfisser il-proċess sħiħ tar-riforniment ta’ vettura f’punt tar-riforniment aċċessibbli għall-pubbliku mill-mument li l-vettura tiġi konnessa sal-mument li l-vettura tiġi skonnessa;

(59)

“stazzjon tar-riforniment” tfisser installazzjoni fiżika waħda f’post speċifiku, li tikkonsisti minn punt tar-riforniment wieħed jew aktar;

(60)

“awtorità regolatorja” tfisser awtorità regolatorja ddeżinjata minn kull Stat Membru skont l-Artikolu 57(1) tad-Direttiva (UE) 2019/944;

(61)

“enerġija rinnovabbli” tfisser “enerġija minn sorsi rinnovabbli” kif definita fl-Artikolu 2, it-tieni paragrafu, il-punt (1), tad-Direttiva (UE) 2018/2001;

(62)

“vapur ro-ro tal-passiġġieri” tfisser vapur b’faċilitajiet li jippermettu li vetturi tat-triq jew ferrovjarji jitilgħu u jinżlu mill-bastiment u li jġorr iżjed minn 12-il passiġġier;

(63)

“żona ta’ parkeġġ sikura u sigura” tfisser żona ta’ parkeġġ aċċessibbli għas-sewwieqa involuti fit-trasport ta’ merkanzija jew passiġġieri li tkun ġiet iċċertifikata f’konformità mar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2022/1012 (30);

(64)

“provvista tal-elettriku mix-xatt” tfisser il-forniment tal-enerġija elettrika mix-xatt permezz ta’ interfaċċa fissa jew mobbli standardizzata lil vapuri li jbaħħru jew lil bastimenti tal-passaġġi fuq l-ilma interni, irmiġġati man-naħa tal-moll;

(65)

“irriċarġjar intelliġenti” tfisser operazzjoni tal-irriċarġjar li fiha l-intensità tal-elettriku fornut lill-batterija tiġi aġġustata f’ħin reali, abbażi tal-informazzjoni li tasal permezz ta’ komunikazzjoni elettronika;

(66)

“data statika” tfisser data li ma tinbidilx spiss jew fuq bażi regolari;

(67)

“network komprensiv TEN-T” tfisser network komprensiv fis-sens tal-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(68)

“network ewlieni TEN-T” tfisser network ewlieni fis-sens tal-Artikolu 38 tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(69)

“port ta’ passaġġi fuq l-ilma interni tan-network ewlieni TEN-T jew port ta’ passaġġi fuq l-ilma interni tan-network komprensiv TEN-T” tfisser port ta’ passaġġi fuq l-ilma interni tan-network ewlieni TEN-T jew tan-network komprensiv TEN-T, kif elenkati u kkategorizzati fl-Anness II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(70)

“port marittimu tan-network ewlieni TEN-T jew port marittimu tan-network komprensiv TEN-T” tfisser port marittimu tan-network ewlieni TEN-T jew tan-network komprensiv TEN-T, kif elenkati u kkategorizzati fl-Anness II tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013;

(71)

“operatur tas-sistema tat-trażmissjoni” tfisser “operatur tas-sistema tat-trażmissjoni” kif definit fl-Artikolu 2, il-punt (35), tad-Direttiva (UE) 2019/944;

(72)

“nodu urban” tfisser “nodu urban” kif definit fl-Artikolu 3, il-punt (p), tar-Regolament (UE) Nru 1315/2013.

(a)

mill-inqas installazzjoni waħda li tipprovdi provvista tal-elettriku mix-xatt lill-bastimenti tal-passaġġi fuq l-ilma interni tiġi varata fil-portijiet ta’ passaġġi fuq l-ilma interni kollha tan-network ewlieni TEN-T sal-31 ta’ Diċembru 2024;

(b)

mill-inqas installazzjoni waħda li tipprovdi provvista tal-elettriku mix-xatt lill-bastimenti tal-passaġġi fuq l-ilma interni tiġi varata fil-portijiet ta’ passaġġi fuq l-ilma interni kollha tan-network komprensiv TEN-T sal-31 ta’ Diċembru 2029.