(1)

Is-Sistemi ta’ Trasport Intelliġenti (ITS) jinkludu l-ITS stradali u l-ITS ferrovjarji urbani. L-ITS stradali jinkludu sistemi kooperattivi bbażati fuq komunikazzjonijiet f’ħin reali bejn il-vettura (inkluż il-karozzi, it-trakkijiet, ir-roti, ir-roti bil-mutur, il-linji tat-tramm, it-tagħmir tal-kostruzzjoni, it-tagħmir agrikolu, kif ukoll it-tagħmir pedonali u taċ-ċikliżmu) u l-ambjent tagħha (vetturi oħra, infrastruttura, eċċ.). F’ċerti każijiet, dan it-tagħmir tal-ITS stradali jista’ jintuża wkoll għall-off-road (fuq siti industrijali, agrikoli jew tal-kostruzzjoni). L-ITS ferrovjarji urbani jikkonsistu f’sistemi tat-trasport pubbliku ggwidati b’mod permanenti b’mill-inqas sistema waħda ta’ kontroll u ta’ ġestjoni, maħsuba biex joperaw servizzi tal-passiġġieri lokali, urbani u suburbani separati mit-traffiku ġenerali stradali u pedonali. L-ITS għandhom il-potenzjal li joffru avvanzi kbar fl-effiċjenza tas-sistema tat-trasport, fejn jidħlu s-sikurezza tat-traffiku u l-kumdità waqt l-ivvjaġġar.

(2)

Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2008/671/KE (2) dwar l-użu armonizzat tal-ispettru tar-radju fil-faxxa tal-frekwenzi 5 875–5 905 MHz (jew 5,9 GHz) għal applikazzjonijiet relatati mas-sigurtà tal-ITS. Din tirrikonoxxi r-rwol tal-ITS bħala ċentrali għal approċċ integrat għas-sikurezza fit-toroq billi żżid it-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni mal-infrastruttura tat-trasport u l-vetturi biex ikunu evitati sitwazzjonijiet tat-traffiku potenzjalment perikolużi u jonqos l-għadd tal-inċidenti.

(3)

Id-Direttiva 2010/40/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) tistabbilixxi qafas għall-varar ta’ ITS fil-qasam tat-trasport bit-triq u għall-interfaċċi ma’ modi oħra tat-trasport.

(4)

Fl-14 ta’ Settembru 2016, wara l-adozzjoni ta’ sett ta’ miżuri għal soċjetà Ewropea tal-gigabits (4) (inkluż il-pjan ta’ azzjoni tal-5G (5)), il-Kummissjoni enfasizzat ir-rabta bejn l-iżvilupp u l-varar tal-5G fl-Ewropa u oqsma ta’ applikazzjoni ewlenin, b’mod partikolari l-mobbiltà intelliġenti (il-mobbiltà konnessa u awtomatizzata).

(5)

Fit-30 ta’ Novembru 2016, il-Kummissjoni ppubblikat il-Komunikazzjoni — “Strateġija Ewropea dwar ITS kooperattivi” (6). Dwar l-ispettru, l-istrateġija tipproponi li tinżamm id-deżinjazzjoni tal-ispettru użat mill-komunikazzjonijiet ta’ medda qasira mingħajr fili (ITS-G5) tal-Istitut Ewropew tal-Istandards tat-Telekomunikazzjoni (ETSI) għas-servizzi tal-ITS relatati mas-sigurtà u biex jiġu appoġġati miżuri li jipproteġu l-faxxa tal-frekwenzi ta’ 5,9 GHz minn interferenza dannuża. L-istrateġija tipproponi wkoll li l-inizjattivi ta’ varar ta’ sistemi tat-trasport intelliġenti jenħtieġ jimplimentaw tekniki ta’ mitigazzjoni rilevanti għall-koeżistenza skont l-istandards u l-proċeduri tal-ETSI.

(6)

Fis-17 ta’ Mejju 2018, il-Kummissjoni adottat it-tielet Pakkett dwar il-Mobbiltà (7), li jintegra l-istrateġija dwar is-sikurezza fit-toroq f’ekosistema ta’ mobbiltà sostenibbli Ewropea usa’ li tiffoka fuq mobbiltà sikura, konnessa u nadifa. F’dak il-pakkett, il-vetturi mingħajr sewwieq u s-sistemi ta’ konnettività avvanzati huma mistennija jagħmlu l-vetturi aktar sikuri u aktar faċli biex jaqsmu, u jiftħu l-aċċess għas-servizzi ta’ mobbiltà għal aktar utenti.

(7)

Skont dak il-qafas politiku u regolatorju li qed jevolvi dwar is-sikurezza fit-toroq, l-Istati Membri u l-industrija wettqu diversi inizjattivi relatati mal-użu tal-faxxa ta’ 5,9 GHz, biex jiżviluppaw u jużaw applikazzjonijiet għas-sikurezza fit-toroq. Inizjattivi bħal dawn jinkludu l-Car-2-Car Communications Consortium (8), is-C-Roads platform (9), it-twaqqif tal-5G Automotive Association (5GAA) (10) u aktar attivitajiet fi ħdan it-Tielet Proġett ta’ Sħubija tal-Ġenerazzjoni (3GPP) (11) u korpi ta’ standardizzazzjoni bħal ETSI. L-isforzi tal-industrija wasslu biex inħolqu żewġ teknoloġiji f’kompetizzjoni għal komunikazzjoni ta’ medda qasira ta’ vetturi mal-ambjent tagħhom, jiġifieri l-ITS-G5 u t-teknoloġija tal-evoluzzjoni fit-tul – minn vettura lejn kollox (LTE-V2X).

(8)

Il-komunità ferrovjarja urbana jidhrilha li hemm bżonn mill-inqas 20 MHz ta’ spettru armonizzat (12) biex ikunu jistgħu jitħaddmu sistemi ferrovjarji urbani ta’ kontroll tal-ferroviji bbażat fuq il-komunikazzjoni (CBTC). Dawn is-sistemi jippermettu ġestjoni sikura u effiċjenti tal-operazzjonijiet ferrovjarji urbani, b’mod partikolari bi tqassir tal-intervalli bejn il-ferroviji suċċessivi, u dan iżid il-volum fl-infrastrutturi tat-trasport pubbliku. Abbażi tal-awtorizzazzjonijiet lokali, għadd ta’ linji tal-metrò fl-Unjoni diġà jużaw partijiet mill-faxxa tal-frekwenzi ta’ 5 905–5 935 MHz jew lil hinn. Għalhekk hu importanti li jiġi armonizzat l-ispettru għal dan l-użu madwar l-Unjoni kollha ħalli jkun żgurat suq uniku wkoll fis-settur ferrovjarju urban u bħala kontribut għall-objettivi ambjentali tal-Ewropa.

(9)

B’konformità mal-Artikolu 4(2) tad-Deċiżjoni Nru 676/2002/KE, fit-18 ta’ Ottubru 2017 il-Kummissjoni ħarġet mandat lill-Konferenza Ewropea tal-Amministrazzjonijiet Postali u tat-Telekomunikazzjonijiet (CEPT) biex tistħarreġ il-possibbiltà li jiġi estiż l-aktar tarf ta’ fuq tal-faxxa tal-ITS relatata mas-sigurtà fil-livell tal-Unjoni (5 875–5 905 MHz) b’20 MHz għal 5 925 MHz u tilqa’ mezzi oħra tat-trasport, minbarra t-trasport bit-triq, bħat-trasport ferrovjarju urban li juża s-CBTC f’dik il-faxxa.

(10)

Bi tweġiba għall-mandat, fil-11 ta’ Marzu 2019 is-CEPT ippubblikat rapport (Rapport 71 tas-CEPT — ITS ta’ 5,9 GHz) li jeżamina mill-ġdid il-kundizzjonijiet tekniċi u l-estensjoni tal-faxxa ta’ 5,9 GHz. Il-proposti fir-rapport jinkludu t-twessigħ tad-definizzjoni ta’ ITS, l-armonizzazzjoni tal-faxxa tal-frekwenzi 5 875–5 925 MHz għall-applikazzjonijiet tal-ITS relatati mas-sigurtà u l-armonizzazzjoni tal-faxxa tal-frekwenzi 5 925–5 935 MHz għall-applikazzjonijiet tal-ITS ferrovjarji urbani relatati mas-sigurtà, soġġetti għal koordinazzjoni nazzjonali ma’ servizz fiss u/jew studji biex jiġu ddeterminati l-kundizzjonijiet tal-kondiviżjoni. Ir-rapport jipproponi wkoll li tingħata prijorità lill-applikazzjonijiet tal-ITS ta’ taħt il-5 915 MHz u lill-applikazzjonijiet tal-ITS ferrovjarji urbani ta’ ’l fuq minn 5 915 MHz. Fil-firxa tal-frekwenzi 5 915–5 925 MHz, l-użu mill-applikazzjonijiet tal-ITS stradali hu propost li jkun limitat għall-infrastruttura għal vettura (I2 V) sakemm l-applikazzjonijiet tal-ITS stradali jkunu jistgħu jipproteġu l-applikazzjonijiet tal-ITS ferrovjarji urbani. Fil-firxa tal-frekwenzi 5 915–5 935 MHz, l-użu mill-ITS ferrovjarji urbani hu propost li jkun fuq bażi kondiviża u soġġett għaċ-ċirkostanzi nazzjonali u d-domanda tal-partijiet konċernati għal ITS ferrovjarji urbani. Jenħtieġ li l-awtorizzazzjonijiet individwali għal ITS ferrovjarji urbani (5 915–5 935 MHz), infrastruttura tal-ITS stradali (5 915–5 925 MHz) u servizzi fissi (aktar minn 5 925 MHz) ikunu jippermettu l-koordinazzjoni nazzjonali, meta xieraq.

(11)

Meta jagħmlu l-faxxa tal-frekwenzi 5 915–5 935 MHz disponibbli għall-ITS ferrovjarju urban malli jkun prattikabbli b’mod raġonevoli wara d-deżinjazzjoni tagħha skont din id-Deċiżjoni, l-Istati Membri jenħtieġ iqisu kif xieraq is-sistemi ferrovjarji urbani eżistenti li joperaw fil-faxxa (jew f’parti minnha) b’kundizzjonijiet tekniċi differenti, biex jingħataw żmien biżżejjed ħalli jadattaw it-tagħmir eżistenti tal-ferroviji u tan-network għall-kundizzjonijiet tekniċi armonizzati.

(12)

Ir-riżultati tal-ħidma li għamlet is-CEPT b’kooperazzjoni mal-ETSI jikkostitwixxu l-bażi teknika għal din id-Deċiżjoni.

(13)

L-ITS u n-netwerk taż-żona lokali bir-radju (RLAN) huma lkoll appoġġati minn politiki tal-Unjoni. Is-CEPT qed tiddefinixxi l-kundizzjonijiet tekniċi għal RLAN li joperaw ’il fuq minn 5 935 MHz biex tindirizza l-protezzjoni tal-applikazzjonijiet tal-ITS ferrovjarji urbani relatati mas-sigurtà ta’ taħt il-5 935 MHz, u tal-ITS stradali relatati mas-sigurtà ta’ taħt il-5 925 MHz (bħal pereżempju r-rekwiżiti ta’ limitu tal-emissjonijiet barra mill-frekwenza u x-xenarju ta’ imblukkar).

(14)

L-ETSI qed jiddefinixxi soluzzjonijiet standardizzati li jiżguraw mekkaniżmi ta’ kondiviżjoni ta’ kokanali u l-implimentazzjoni ta’ regoli ta’ prijorità bejn l-applikazzjonijiet tal-ITS stradali u l-applikazzjonijiet tal-ITS ferrovjarji urbani.

(15)

L-ETSI bħalissa qed jaħdem fuq żewġ rapporti tekniċi li jittrattaw id-definizzjoni u l-evalwazzjoni ta’ metodi ta’ koeżistenza ta’ kokanali u kanali li jmissu ma’ xulxin bejn l-ITS G5 u l-LTE-V2X. L-istandards rilevanti jistgħu jkunu disponibbli l-aktar kmieni sa nofs l-2021 u jistgħu jieħdu sa nofs l-2022.

(16)

Filwaqt li tqis l-iżviluppi fl-ETSI, din id-Deċiżjoni jaf tkun teħtieġ rieżami fil-futur.

(17)

Din id-Deċiżjoni jenħtieġ tissejjes fuq ir-regoli stabbiliti fid-Deċiżjoni 2008/671/KE u tiżviluppahom. Għal raġunijiet ta’ ċarezza legali, id-Deċiżjoni 2008/671/KE jenħtieġ titħassar.

(18)

Il-miżuri previsti f’din id-Deċiżjoni huma skont l-opinjoni tal-Kumitat dwar l-Ispettru tar-Radju stabbilit bid-Deċiżjoni Nru 676/2002/KE,