AN COIMISIÚN EORPACH
An Bhruiséil,17.7.2023
COM(2023) 439 final
TUARASCÁIL ÓN gCOIMISIÚN CHUIG AN gCOMHAIRLE
MEASTÓIREACHT ar an Moladh ón gComhairle an 19 Nollaig 2016 maidir le Conairí Uas-scilithe: Deiseanna nua do dhaoine fásta
EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52023DC0439
REPORT FROM THE COMMISSION TO THE COUNCIL EVALUATION of the Council Recommendation of 19 December 2016 on Upskilling Pathways: New Opportunities for adults
TUARASCÁIL ÓN gCOIMISIÚN CHUIG AN gCOMHAIRLE MEASTÓIREACHT ar an Moladh ón gComhairle an 19 Nollaig 2016 maidir le Conairí Uas-scilithe: Deiseanna nua do dhaoine fásta
TUARASCÁIL ÓN gCOIMISIÚN CHUIG AN gCOMHAIRLE MEASTÓIREACHT ar an Moladh ón gComhairle an 19 Nollaig 2016 maidir le Conairí Uas-scilithe: Deiseanna nua do dhaoine fásta
COM/2023/439 final
AN COIMISIÚN EORPACH
An Bhruiséil,17.7.2023
COM(2023) 439 final
TUARASCÁIL ÓN gCOIMISIÚN CHUIG AN gCOMHAIRLE
MEASTÓIREACHT ar an Moladh ón gComhairle an 19 Nollaig 2016 maidir le Conairí Uas-scilithe: Deiseanna nua do dhaoine fásta
TUARASCÁIL ÓN gCOIMISIÚN CHUIG AN gCOMHAIRLE
MEASTÓIREACHT ar an Moladh ón gComhairle an 19 Nollaig 2016 maidir le Conairí Uas-scilithe: Deiseanna nua do dhaoine fásta
1.Réamhrá
An t-aistriú digiteach agus an t-aistriú glas, aistrithe atá ag luathú, fágann siad nach leor a thuilleadh na scileanna a gnóthaíodh le linn an oideachais agus na hoiliúna tosaigh chun freastal ar éilimh an mhargaidh saothair, éilimh atá ag éabhlóidiú, agus gur gá do dhaoine fásta a bheith ag forbairt a gcuid scileanna ar feadh a saoil. Thairis sin, na treochtaí déimeagrafacha arb é crapadh an lucht saothair an toradh a bheidh orthu, meastar gur ag luathú a bheidh na treochtaí sin sna deich mbliana amach romhainn, rud a mhéadóidh an brú úsáid a bhaint as lánacmhainneacht scileanna gach duine ar an margadh saothair. Is é sin an fáth a socraítear mar sprioc sa Phlean Gníomhaíochta um Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta gur cheart, faoi 2030, 60 % ar a laghad de dhaoine fásta a bheith ag glacadh páirt san oiliúint gach bliain. Chuir ceannairí an Aontais fáilte roimh an sprioc uaillmhianach sin ag Cruinniú Mullaigh Sóisialta Porto 2021 agus rinne na Ballstáit spriocanna náisiúnta díobh 1 .
Leis an gClár Oibre Scileanna don Eoraip, déantar foráil maidir le straitéis chun cuidiú le daoine aonair agus le gnólachtaí níos mó scileanna agus scileanna níos fearr a fhorbairt. Baintear amach leis Colún Eorpach na gCeart Sóisialta agus go háirithe a chéad phrionsabal ina leagtar amach an ceart chun oideachais, oiliúna agus foghlama ardcháilíochta, cuimsithí ar feadh an tsaoil agus tá idirnaisc aige le tionscnaimh bheartais eile a thacaíonn leis an gcur chuige maidir le foghlaim ar feadh an tsaoil. Na bunscileanna – litearthacht, uimhearthacht agus scileanna digiteacha – is iad sin an bhunsraith le haghaidh rannpháirtíocht iomlán sa tsochaí agus sa mhargadh saothair. Mar sin féin, tá i bhfad barraíocht daoine san Aontas nach bhfuil leibhéal feidhmiúil bainte amach acu sna scileanna sin 2 agus tá an baol ann go sáinneofar iad sa ghaiste 'ísealscileanna agus drochphoist' 3 . Dá réir sin, ní mór gníomhú le beartas chun tacú le gnóthú na mbunscileanna.
Is é is cuspóir don Mholadh ón gComhairle maidir le Conairí Uas-Scilithe 4 aghaidh a thabhairt ar an riosca sin agus leibhéal íseal scileanna, eolais nó inniúlachta a sholáthar do dhaoine fásta, mar shampla daoine fásta a bhfuil cáilíocht acu atá faoi bhun an leibhéil meánoideachais, agus deiseanna chun bunscileanna a fhorbairt agus/nó tacar níos leithne scileanna a ghnóthú, scileanna atá ábhartha do rannpháirtíocht ghníomhach sa tsochaí agus sa mhargadh saothair.
Leis an neamhréir idir éilimh an mhargaidh saothair agus soláthar saothair oilte spreagadh an cinneadh maidir le Bliain Eorpach na Scileanna ina gcuirtear i dtábhacht an gá le daoine a uas-sciliú agus a athsciliú chomh maith le níos mó daoine a ghníomhachtú don mhargadh saothair 5 . Ina haitheasc ar Staid an Aontais Eorpaigh inar fógraíodh an togra, chuir an tUachtarán von der Leyen i dtábhacht 'go dteastaíonn uainn go mbeidh gach duine páirteach’ toisc ní hamháin go bhfuil easpa gairmithe ardleibhéil san Eoraip ach tá easpa 'tiománaithe trucailí, freastalaithe agus oibrithe aerfoirt' inti freisin. 6 . Cuirtear i dtábhacht freisin i bPlean Tionsclaíoch an Chomhaontaithe Ghlais 7 le déanaí an gá atá le dul i ngleic le ganntanas fairsing scileanna an lae inniu lena gcoinnítear siar infheistíocht agus fás an Aontais.
Chun na cuspóirí leis an Moladh a bhaint amach, iarradh ar na Ballstáit leibhéal íseal scileanna pearsantaithe a sholáthar do dhaoine fásta trí chonair chomhtháite ina bhfuil trí chéim.
|
1) Measúnú scileanna – scileanna reatha daoine fásta a shainaithint agus aon bhearnaí sa tacar scileanna is gá a líonadh. |
|
|
2) Tairiscint foghlama atá saincheaptha agus solúbtha a sholáthar – lena soláthfór tairiscint foghlama lena líonfar na bearnaí scileanna ar leith arna sainaithint tríd an measúnú scileanna. |
|
|
3) Bailíochtú agus aitheantas– na scileanna arna ngnóthú a mheasúnú agus a dheimhniú agus a ndeimhniúchán a spreagadh i dtreo cáilíocht fhoirmiúil |
|
Moladh do na Ballstáit spriocghrúpaí tosaíochta a shainaithint, comhordú agus comhpháirtíocht éifeachtach a áirithiú i measc páirtithe leasmhara, agus bearta for-rochtana, treorach agus tacaíochta a chur chun feidhme chun tairbhithe ionchasacha a chur ar an eolas faoi na deiseanna atá ann cheana agus iad a threorú trí gach céim den phróiseas. Iarrtar leis an Moladh ar an gCoimisiún tuairisc a thabhairt don Chomhairle ar an gcur chun feidhme sna Ballstáit agus ar leibhéal an Aontais. Baintear leas sa tuarascáil seo as an doiciméad inmheánach oibre um meastóireacha 8 .
2.Príomhthorthaí na Meastóireachta
Cuirtear i láthair sa chaibidil seo a mhéid atá an Moladh éifeachtach, éifeachtúil agus comhleanúnach, a mhéid a sholáthraítear breisluach AE leis agus a mhéid atá sé fós ábhartha maidir le dul i ngleic leis na riachtanais atá ann faoi láthair, á chur san áireamh nach de chineál ceangailteach Moladh ón gComhairle.
Éifeachtacht
Leis an bhfianaise atá ar fáil léirítear éifeachtacht mheasartha fhoriomlán an Mholta.
Léirítear le táscairí ábhartha go bhfuil treochtaí measartha dearfacha ann agusgo bhfuil an cur chun feidhme míchothrom ar fud na mBallstát, rud a mbíonn easpa scála agus comhordaithe ag baint leis go minic. Cé go bhféachann roinnt páirtithe leasmhara ar an Moladh mar chatalaíoch le haghaidh fócas athnuaite ar na tacaíochtaí do dhaoine fásta chun bunscileanna a ghnóthú 9 agus chun na trí chéim a mheas mar phointe tagartha úsáideach, faightear sa mheastóireacht nár cuireadh feabhas ar chur chun feidhme thrí chéim an Mholta ach in 14 Bhallstát 10 .
Tá deiseanna measúnaithe scileanna forleathan ar fud na mBallstát anois, ach teastaíonn tuilleadh gairmiúlacht foirne agus dearcadh sóisialta neamhstiogmataithe ina leith. Ciallaíonn sé sin gur féidir measúnú scileanna a chur in iúl ar bhealach níos dearfaí agus níos spreagúla trí bhéim a chur ar na scileanna atá ann cheana is féidir tógáil orthu. Tá bearta déanta ag roinnt Ballstát chun feabhas a chur ar sholáthar tairiscintí foghlama saincheaptha agus solúbtha 11 do dhaoine fásta ar bheagán oiliúna, ach tá dúshláin ann fós de dheasca maoiniú neamhleor – go minic ní bhíonn ann ach maoiniú AE a bhunaítear ar thionscadail seachas maoiniú struchtúrach baile – chun tacú leis na spriocghrúpaí éagsúla agus na bacainní ar rochtain agus ar ghlacadh. Mar an gcéanna, tá feabhas curtha ar bhailíochtú scileanna agus aitheantas scileanna i roinnt Ballstát, ach go minic bíonn teorainn leis an méid a dhéantar é sin a chomhtháthú sa chóras oideachais agus oiliúna agus feasacht agus glacadh íseal i measc daoine fásta 12 .
Tháinig laghdú ar sciar na ndaoine fásta gan mórán cáilíochtaí 13 idir 25 agus 64 bliana d'aois ó 23.4 % in 2016 (56.1 milliún) go 20.7 % in 2021 (48.7 milliún) 14 . Mar sin féin, d'fhéadfadh sé gur chuir tosca seachtracha seachas an Moladh seo, go háirithe athruithe déimeagrafacha, leis na treochtaí sin 15 .
Nainaithnítear i mbearta náisiúnta cur chun feidhme líon mór spriocghrúpaí tosaíochta 16 , ach tuairiscíonn páirtithe leasmhara go bhfuil dúshláin fós ann maidir lena mbaint amach go héifeachtac 17 . Tuairiscíonn páirtithe leasmhara freisin gur mhéadaigh tionchar an digitithe spriocghrúpa an Mholta go mór. Sa lá atá inniu ann, agus an t-aistriú chuig timpeallachtaí digiteacha ag méadú, teastaíonn binscileanna digiteacha ar a laghad ó gach duine. Chomh maith leis sin, chuir siad i dtábhacht freisin an fhreagracht shonrach a bhaineann le tacaíocht phoiblí d'fhorbairt bunscileanna daoine fásta, ag cur i dtábhacht go ndéanann fostóirí deimhin go minic de scileanna den sórt sin 18 .
Tá treoir ghairme ó na seirbhísí poiblí fostaíochta ar fáil go forleathan, ach tá leibhéil ísle feasachta ag baint leis, d'fhéadfaí a mheas go bhfuil sé scanrúil 19 , agus ní bhíonn sé ar fáil i gcónaí do dhaoine ar bheagán oiliúna nach bhfuil dífhostaithe 20 .
Tá bearta cur chun feidhme curtha i gcrích ag na Ballstáit i gcomhar le páirtithe leasmhara ábhartha, go háirithe seirbhísí fostaíochta poiblí, comhpháirtithe sóisialta, eagraíochtaí neamhrialtasacha agus páirtithe áitiúla lena n-áirítear leabharlanna poiblí 21 . Uaireanta, áfach, ní bhíonn róil agus freagrachtaí soiléir go leor agus níl an comhordú eatarthu éifeachtach, mar shampla idir aireachtaí oideachais agus saothair, agus idir údaráis náisiúnta agus réigiúnacha 22 .
Tá comhchur chuige straitéiseach idir na trí chéim ríthábhachtach 23 lena áirithiú go mbraithfidh foghlaimeoirí fásta go dtacaítear leo agus go mbeidh siad tiomanta i gcónaí dá gconair uas-scilithe, ach níl sé coitianta 24 . Tugann roinnt páirtithe leasmhara dá n-aire, chun cuidiú leis na daoine fásta ar bheagán oiliúna is faide ón bhfoghlaim, gur cheart tacaíocht maidir leis na trí chéim a chomhtháthú i gcláir seirbhísí sóisialta agus an mhargaidh saothair 25 .
Éifeachtúlacht
Cé go measann na páirtithe leasmhara go bhfuil na costais cur chun feidhme comhréireach leis na tairbhí 26 , neamhspleách ar thúsphointe Ballstáit, ní féidir aon chonclúidí láidre a bhaint maidir le héifeachtúlacht ós rud é nár bhailigh na Ballstáit sonraí ar bhonn córasach maidir le costais agus tairbhí na mbeart cur chun feidhme. Léirítear leis sin costais fhoriomlána ísle i bhformhór na mBallstát agus tairbhí réasúnta mór i dtéarmaí bearta uas-scilithe dhírigh, ach freisin i bhfoirm feasacht mhéadaithe agus níos mó airde ar bhunscileanna daoine fásta sa díospóireacht náisiúnta.
Fuarthas cómhaoiniú ón Aontas i gcomhar go leor de na bearta cur chun feidhme le linn na tréimhse meastóireachta, go háirithe Ciste Sóisialta na hEorpa (CSE) 27 . Meastar go mbeidh difríocht in éifeachtúlacht an chur chun feidhme de réir méid na ngnéithe éagsúla a bheidh i gceist: freagrachtaí soiléire a shanntar idir páirtithe, próisis atá i bhfeidhm chun soláthraithe oiliúna ardchaighdeáin a roghnú agus rannpháirtíocht ball foirne ar cuireadh oiliúint shonrach orthu agus comhar le fostóirí, chomh maith le faireachán agus meastóireacht a úsáidtear chun seachadadh a fheabhsú.
Comhleanúnachas
Measann páirtithe leasmhara a ndeachthas i gcomhairle leo ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta araon go bhfuil an Moladh comhleanúnach go hinmheánach, le cuspóirí comhsheasmhacha, moltaí agus tionchair mheasta. Meastar go soláthraítear leis na bearta atá beartaithe sa Mholadh creat beartais cuimsitheach chun gníomhaíochtaí cur chun feidhme a threorú ar an leibhéal náisiúnta. Tuairiscíonn páirtithe leasmhara ardleibhéal comhleanúnachais freisin idir an Moladh agus beartais agus straitéisí ábhartha ar an leibhéal náisiúnta agus réigiúnach. Mar sin féin, mar gheall ar chomhtháthú neamhleor na dtrí chéim isteach in aon chonair amháin agus easpa comhordú straitéiseach idir bearta cur chun feidhme agus codanna eile den chóras foghlama do dhaoine fásta cuirtear dúshlán roimh an gcur chun feidhme comhleanúnach ar an leibhéal náisiúnta.
Braitear freisin go bhfuil an Moladh comhleanúnach le tionscnaimh ábhartha eile de chuid an Aontais a bhaineann le scileanna agus le fostaíocht agus go gcomhlánaíonn sé iad 28 .
Mheas beagnach gach páirtí leasmhar a ndeachthas i gcomhairle leo ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta araon go raibh comhleanúnachas beartais maith idir an Moladh agus sásraí maoinithe ábhartha an Aontais 29 .
Breisluach an Aontais
Ós rud é go bhfuil an Moladh neamhcheangailteach, is é mar a réadaíodh breisluach an Aontais den chuid is mó ná gur mhéadaigh ar an aird, ó thaobh beartais de, ar bhunscileanna ísle i measc daoine fásta i roinnt Ballstát. Ina theannta sin, soláthraíodh leis an Moladh creat comhchoiteann le haghaidh gníomhaíocht beartais náisiúnta, cothaíodh leis comhar le páirtithe leasmhara laistigh de na Ballstáit agus ar fud na mBallstát, agus/nó slógadh leis maoiniú agus tacaíocht theicniúil le haghaidh turgnamh beartais. I roinnt Ballstát, bhí an Moladh ina spreagadh le hathchóirithe ar an gcóras foghlama do dhaoine fásta 30 . I gcásanna eile, d'fheidhmigh sé mar thagarmharc chun comparáid a dhéanamh idir na córais tacaíochta atá ann cheana, agus forálacha spriocdhírithe a bhaineann le ceann amháin de na trí chéim a chur i bhfeidhm ar bhonn píolótach nó a thabhairt isteach.
Ba mhór ag páirtithe leasmhara ról an Mholta maidir le comhroinnt eolais a chothú ar fud na mBallstát 31 . Soláthraíodh cúnamh teicniúil tríd an gClár Tacaíochta um Athchóiriú Struchtúrach nó trína chomharba, an Ionstraim Tacaíochta Teicniúla 32 , agus go hindíreach trí thacú le ECFE chun straitéisí náisiúnta scileanna agus tuarascálacha diagnóiseacha a fhorbairt i roinnt Ballstát 33 . Ina cheann sin uile, chuir páirtithe leasmhara i dtábhacht gur chuidigh an Moladh le cistí an Aontais a dhíriú ó na sruthanna cistiúcháin éagsúla i dtreo tionscadail forbartha bunscileanna do spriocghrúpaí de chineálacha éagsúla.
Ábharthacht
Tá páirtithe leasmhara beagnach d'aon toil ina dtuairim go bhfuil cuspóirí an Mholta fós ábhartha 34 , rud a léirítear freisin i spriocanna ardleibhéil an Aontais le déanaí. Mar an gcéanna, measann páirtithe leasmhara go bhfuil na bearta a shainítear sa Mholadhfósábhartha chun a chuspóirí a bhaint amach: chuir siad i dtábhacht an gá leanúnach atá le tacú le daoine ar bheagán oiliúna le bearta arna saincheapadh go sonrach agus ar ábharthacht leanúnach chur chuige 'bunaithe córais' an Mholta.
Braitheann páirtithe leasmhara freisin go bhfuil aird leibhéal an Aontais ar chur chun feidhme fós ábhartha 35 toisc go ndearnadh difríocht leis le linn na tréimhse meastóireachta trí aird beartais ar fhhorbairt bunscileanna do dhaoine fásta a mhéadú, agus trí athchóiriú náisiúnta agus turgnamh beartais a chothú.
3.Bealaí chun Cur Chun Feidhme a Neartú
D’ainneoin an dul chun cinn a rinneadh, tá dúshláin shuntasacha maidir le cur chun feidhme fós ann:
·Is é an chéad phríomhdhúshlán an dul chun cinn míchothrom maidir le cur chun feidhme i measc na mBallstát, le neamhréireachtaí móra sna deiseanna uas-scilithe atá ar fáil do dhaoine fásta ar bheagán oiliúna.
·Is é an dara príomhdhúshlán an fhor-rochtain iarbhír, ar minic fós í ar scála beag agus neamhleor 36 , a bhíonn ag bearta cur chun feidhme a dhéanann na Ballstáit.
·Is é an tríú príomhdhúshlán an ról ceannasach atá ag maoiniú an Aontais bunaithe ar thionscadail i gcomparáid le maoiniú baile struchtúrach.
·Is é an ceathrú príomhdhúshlán comhtháthú trí chéim an Mholta go minic i gconair chuimsitheach, rud a léiríonn leibhéal neamhleor de chomhordú straitéiseach. Is minic nach léirítear comhchur chuige an Mholta i mbearta cur chun feidhme na mBallstát. Cuireann sé sin teorainn leis an scóip le haghaidh faireacháin agus meastóireachta, agus leis an gcumas ceachtanna a fhoghlaim ón bhfianaise.
De réir mar atá ganntanais saothair agus neamhréireanna scileanna ag méadú, measann an Coimisiún gur cheart níos mó a dhéanamh chun cur chun feidhme an Mholta ón gComhairle maidir le Conairí Uas-Scilithe a fheabhsú. Tá sé sin riachtanach chun deiseanna a sholáthar do gach duine ar an margadh saothair agus sa tsochaí agus chun 'bheith sáinnte i bpoist íseal-scileanna' a sheachaint. Tá sé sin riachtanach freisin chun na bearnaí scileanna ar an margadh saothair a líonadh agus iomaíochas an Aontais agus chun an t-aistriú glas agus an t-aistriú digiteach a chur chun cinn. Aithnítear ann freisin go bhfuil forbairt scileanna ar feadh an tsaoil ina ceart aonairmar a mhínítear go soiléir i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, i gColún Eorpach na gCeart Sóisialta 37 agus mar 1334a aistríodh é isteach ina Phlean Gníomhaíochta 38 .
Chun cur chun feidhme a neartú, ba cheart a iarraidh ar na Ballstáit, le tacaíocht ón gCoimisiún, an méid seo a leanas a dhéanamh:
·Comhar straitéiseach a neartú ar an leibhéal náisiúnta chun conairí comhtháite uas-scilithe a chruthú agus pobail foghlama a oscailt, lena n-áirítear trí straitéisí náisiúnta scileanna uile-rialtais a fhorbairt agus a athbhreithniú i ndlúthchomhar le comhpháirtithe sóisialta, seirbhísí fostaíochta poiblí agus páirtithe leasmhara ábhartha eile.
·Gníomhaíocht chomhchoiteann agus cur chuige comhpháirtíochta leathan maidir le bunscileanna a spreagadh i measc páirtithe leasmhara príobháideacha agus poiblí, lena n-áirítear tríd an gComhshocrú um Scileanna 39 , agus béim á gcur ar an ionad oibre mar thimpeallacht foghlama.
·Na tairbhithe uas-scilithe a shainiú ar bhealach níos fearr chun treochtaí amhail digitiú agus glasú an gheilleagair a léiriú, ag áirithiú nach bhfágfar aon duine ar lár, agus na bearta tacaíochta á n-oiriúnú dá réir agus á gcur in oiriúint do riachtanais shonracha ar bhonn aonair.
·For-rochtain chumarsáideach a leathnú go háirithe chuig na 'daoine is deacra iad a bhaint amach' agus stiogmú á sheachaint trí bhéim a chur ar thairbhí uas-scilithe amach anseo i gcomparáid le heasnaimh scileanna reatha.
·Úsáid a bhaint as acmhainní suntasacha an Aontais faoi na Pleananna náisiúnta Téarnaimh 40 agus AthléimneachtaChiste Sóisialta na hEorpa Plus chun infheistíocht i scileanna, bonneagar agus athchóirithe baile a spreagadh agus iad a chothú trí mhaoiniú baile sa mheántéarma agus san fhadtéarma chun feabhsuithe struchtúracha a threorú.
·Úsáid a bhaint as cur chun feidhme an Mholta ón gComhairle maidir le cuntais foghlama aonair 41 chun soláthar deiseanna oiliúna atá saincheaptha, solúbtha agus ar ardchaighdeán neamhstiogmataithe a mhéadú, agus chun a gcomhtháthú so-úsáidte a éascú i measúnú, bailíochtú agus treoir ghairme le tacaíocht ó chistiú leordhóthanach baile.
·Úsáid a bhaint as cur chun feidhme an Mholta ón gComhairle maidir le micridhintiúir 42 chun trédhearcacht agus aitheantas maidir le torthaí gearrchúrsaí oiliúna a mhéadú.
Cinneadh ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le Bliain Eorpach na Scileanna 2023 .
Daoine fásta a bhfuil leibhéal íseal gnóthachtála oideachais acu (i.e. leibhéil ISCED 0-2).
D'aontaigh 87 % de fhreagróirí an chomhairliúcháin phoiblí go bhfuil treoir bheartais an Aontais fós ag teastáil go méid measartha mór nó go méid mór. Cf. an páipéar seasaimh ó Chónaidhm Dhomhanda Fostaíochta na hEorpa freisin, ina sonraítea r'EU guidance is required to a fairly large extent to promote the exchange of good practices and promote mutual learning and bench-learning' [go bhfuil treoir ón Aontas ag teastáil a bheag nó a mhór chun malartú dea-chleachtas a chur chun cinn agus foghlaim fhrithpháirteach agus foghlaim binse a chur chun cinn].