(1)

In 2021, bhunaigh Coiste Airí Chomhairle na hEorpa Coiste um an Intleacht Shaorga le haghaidh na tréimhse 2022-2024, agus é de chúram air próiseas caibidlíochta idirnáisiúnta a bhunú chun creat dlíthiúil a fhorbairt maidir leis an intleacht shaorga a fhorbairt, a dhearadh agus a chur i bhfeidhm, bunaithe ar chaighdeáin Chomhairle na hEorpa maidir le cearta an duine, an daonlathas agus an smacht reachta, agus é fabhrach don nuálaíocht.

(2)

An 30 Meitheamh 2022, thug Coiste Airí Chomhairle na hEorpa treoir don Choiste um an Intleacht Shaorga dul ar aghaidh go pras le hionstraim de chineál idirdhisciplíneach a bheidh ceangailteach ó thaobh dlí de a dhréachtú, coinbhinsiún nó creat-choinbhinsiún, ar an intleacht shaorga, bunaithe ar chaighdeáin Chomhairle na hEorpa maidir le cearta an duine, an daonlathas agus an smacht reachta, í i gcomhréir lena théarmaí tagartha, í dírithe ar chomhphrionsabail ghinearálta, í fabhrach don nuálaíocht, agus í oscailte do rannpháirtíocht Stát nach Ballstáit iad, agus creataí dlíthiúla idirnáisiúnta ábhartha eile atá ann cheana nó iad siúd atá á bhforbairt á gcur san áireamh.

(3)

Ina dhiaidh sin, mhol Cathaoirleach an Choiste um an Intleacht Shaorga an chéad dréacht de choinbhinsiún nó chreat-choinbhinsiún de chuid An Chomhairle Eorpach maidir leis an intleacht shaorga, cearta an duine, an daonlathas agus an smacht reachta (“an coinbhinsiún”). Áirítear an méid seo a leanas sa chéad dréacht: forálacha maidir le cuspóir agus sprioc, raon feidhme, sainmhínithe, prionsabail bhunúsacha lena n-áirítear coimircí nós imeachta agus cearta is infheidhme maidir le gach córas intleachta saorga gan beann ar a leibhéal riosca, bearta breise le haghaidh córais intleachta saorga san earnáil phoiblí agus le haghaidh córais intleachta saorga a bhfuil leibhéil riosca atá “do-ghlactha” agus “suntasach” ag baint leo, sásra leantach agus comhair, forálacha críochnaitheacha, lena n-áirítear an fhéidearthacht go n-aontóidh an tAontas do choinbhinsiún den sórt sin, agus aguisín, atá á fhorbairt, maidir le modheolaíocht le haghaidh measúnú riosca agus tionchair ar chórais intleachta saorga.

(4)

Ghlac an tAontas comhrialacha ar a mbeidh tionchar ag na gnéithe atáthar a bhreithniú i ndáil leis an gcoinbhinsiúin. Áirítear leis na gnéithe sin go háirithe sraith chuimsitheach rialacha i réimse an mhargaidh aonair le haghaidh táirgí (1) agus seirbhísí (2) ar féidir córais intleachta saorga a úsáid ina leith, chomh maith le reachtaíocht thánaisteach de chuid an Aontais (3) lena gcuirtear chun feidhme Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (4), i bhfianaise gur dóigh go ndéanfaidh forbairt agus úsáid córas intleachta saorga áirithe dochar do na cearta sin in imthosca áirithe.

(5)

Thairis sin, an 21 Aibreán 2021, thíolaic an Coimisiún togra reachtach le haghaidh rialachán lena leagtar síos rialacha comhchuibhithe maidir leis an intleacht shaorga, rialachán ar a bhfuil caibidlíocht á déanamh faoi láthair ag Parlaimint na hEorpa agus ag an gComhairle. Tá forluí mór idir an coinbhinsiún agus an togra reachtach ó thaobh a raoin feidhme de, ós rud é go bhfuil sé d’aidhm ag an dá ionstraim rialacha a leagan síos is infheidhme maidir le córais intleachta saorga a sholáthraíonn nó a úsáideann eintitis phoiblí nó phríobháideacha a dhearadh, a fhorbairt agus a chur i bhfeidhm.

(6)

Dá bhrí sin, féadfaidh tabhairt i gcrích an choinbhinsiúin difear a dhéanamh do chomhrialacha an Aontais atá ann cheana agus a bheidh ann amach anseo nó féadfaidh sé athrú a dhéanamh ar a raon feidhme de réir bhrí Airteagal 3(2) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE).

(7)

Ba cheart tús a chur leis an gcaibidlíocht d’fhonn an coinbhinsiúin a thabhairt i gcrích a mhéid a bhaineann le hábhar a thagann faoi inniúlacht eisiach an Aontais, chun sláine dhlí an Aontais a chosaint agus chun a áirithiú go leanfaidh rialacha an dlí idirnáisiúnta agus dhlí an Aontais de bheith comhsheasmhach.

(8)

Leis an gcoinbhinsiún, d’fhéadfadh sé go ndéanfaí ardchaighdeáin idirnáisiúnta a leagan síos maidir le rialáil na hintleachta saorga a mbíonn tionchar aici ar chearta an duine, ar fheidhmiú an daonlathais agus ar urramú an smachta reachta, go sonrach i bhfianaise na hoibre atá déanta cheana ag An Chomhairle Eorpach sa réimse sin.

(9)

Ba cheart nár dhochar an Cinneadh seo do rannpháirtíocht na mBallstát sa chaibidlíocht ar an gchoinbhinsiúin ná d’aon chinneadh a dhéanfaidh Bhallstát ina dhiaidh sin maidir leis an gcoinbhinsiún a thabhairt chun críche, a shíniú nó a dhaingniú nó maidir le rannpháirtíocht na mBallstát i gcaibidlíocht maidir leis an Aontas d’aontú don choinbhinsiún.

(10)

Fanfaidh an tslándáil náisiúnta ina freagracht ar gach Ballstát faoi leith agus air siúd amháin i gcomhréir le hAirteagal 4(2) den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE). Agus an coinbhinsiún á chur chun feidhme, is faoi na Ballstáit atá sé, i gcomhréir le hAirteagal 216(2) CFAE, a leasanna bunúsacha slándála a shainiú agus bearta iomchuí a ghlacadh chun a slándáil inmheánach agus sheachtrach a áirithiú gan dlí an Aontais a dhéanamh neamh-infheidhme nó gan na Ballstáit a dhíolmhú ón oibleagáid atá orthu dlí an Aontais a chomhlíonadh.

(11)

Tá na Ballstáit uile ina gComhaltaí de Chomhairle na hEorpa freisin. I bhfianaise na staide speisialta sin, na Ballstáit sin a bheidh i láthair ag an gcaibidlíocht ar an gcoinbhinsiún, i gcomhréir le prionsabal an chomhair dhílis dá dtagraítear in Airteagal 4(3) CAE, agus lánurraim fhrithpháirteach á tabhairt acu, ba cheart dóibh tacú le hidirbheartaí an Aontais agus na cúraimí a eascraíonn as na Conarthaí á gcomhlíonadh aige.

(12)

Chuathas i gcomhairle leis an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí i gcomhréir le hAirteagal 42(1) de Rialachán (AE) 2018/1725 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) agus thug sé tuairim uaidh an 13 Deireadh Fómhair 2022 (6),