Tacaíocht mhacra-airgeadais don Úcráin

 

ACHOIMRE AR:

Cinneadh (AE) 2022/313 lena gcuirtear tacaíocht mhacra-airgeadais ar fáil don Úcráin

Cinneadh (AE) 2022/1201 lena gcuirtear tacaíocht mhacra-airgeadais eisceachtúil ar fáil don Úcráin

Cinneadh (AE) 2022/1628 lena gcuirtear tacaíocht mhacra-airgeadais eisceachtúil ar fáil don Úcráin, lena dtreisítear an ciste don soláthar coiteann le ráthaíochtaí ó na Ballstáit agus trí sholáthar sonrach do roinnt dliteanas airgeadais

Rialachán (AE) 2022/2463 lena mbunaítear ionstraim chun tacaíocht a thabhairt don Úcráin le haghaidh 2023 (cúnamh macra-airgeadais+)

CAD IS AIDHM LEIS NA CINNTÍ AGUS LEIS NA RIALACHÁIN?

• Tá sé mar aidhm le Cinneadh (AE) 2022/313 tacaíocht airgeadais thapa a sholáthar don Úcráin lena hathléimneacht agus a cobhsaíocht a neartú i bhfianaise na ndúshlán eacnamaíoch agus geopholaitiúil reatha, i gcomhthéacs chogadh foghach na Rúise in aghaidh na hÚcráine.
• Féachtar le Cinneadh (AE) 2022/1201 aghaidh a thabhairt ar na riachtanais um maoiniú is práinní atá ag an Úcráin faoi láthair agus a áirithiú gur féidir le stát na hÚcráine leanúint lena fheidhmeanna is tábhachtaí a chomhlíonadh. Tá an tacaíocht mhacra-airgeadais seo mar chuid den iarracht urghnách idirnáisiúnta atá á déanamh ag deontóirí déthaobhacha agus ag institiúidí idirnáisiúnta airgeadais chun tacú leis an Úcráin ag an tráth cinniúnach seo.
• Is é Cinneadh (AE) 2022/1628 an dara céim i gcur chun feidhme CMA eisceachtúil de chuid an Aontais Eorpaigh (AE) faoi Chinneadh (AE) 2022/1201. Íocadh amach an chéad chéim — in dá thráinse — i mí Lúnasa 2022.
• Le Rialachán (AE) 2022/2463 bunaítear ionstraim thiomnaithe chun cúnamh macrairgeadais AE a sholáthar don Úcráin le haghaidh 2023 i bhfoirm iasachtaí ard-lamháltais, agus deis bhreise ann tacaíocht neamh-inaisíoctha agus fóirdheontas ráta úis a bheith ann.

PRÍOMHPHOINTÍ

An caidreamh idir an tAontas Eorpach agus an Úcráin

Cothaíonn an tAontas Eorpach a chaidreamh leis an Úcráin trí bheartas comharsanachta na hEorpa agus trí Chomhpháirtíocht an Oirthir. Tháinig comhaontú comhlachais idir an dá pháirtí, lena n–áirítear limistéar domhain cuimsitheach saorthrádála, i bhfeidhm in 2017.

Tacaíocht mhacra-airgeadais

• Tá oibríochtaí um chúnamh macrairgeadais ar fáil do thíortha comharsanachta AE ag a bhfuil fadhbanna móra i ndáil le comhardú íocaíochtaí. Tá sé mar aidhm leo aghaidh a thabhairt ar riachtanais láithreacha um maoiniú seachtrach an tairbhí agus taca a chur faoi chur chun feidhme athchóirithe ar an mbeartas eacnamaíoch.
• Táthar ag súil go n–oibreofar cúnamh macrairgeadais an Aontais Eorpaigh taobh le cur chun feidhme oibríochtaí tacaíochta buiséid faoin Ionstraim um Chomharsanacht, Forbairt agus Comhar Idirnáisiúnta — An Eoraip Dhomhanda a leagtar amach i Rialachán (AE) 2021/947 (féach an achoimre).

Cinneadh (AE) 2022/313 — Cúnamh macra-airgeadais éigeandála don Úcráin

• Cuirfidh an tAontas Eorpach suas le €1.2 billiún ar fáil don Úcráin chun tacú leis an gcobhsaíocht eacnamaíoch agus lena clár oibre um athchóiriú.
• Soláthróidh sé an méid iomlán in iasachtaí.
• Leis an gcinneadh sin, tugtar de chumhacht don Choimisiún Eorpach na cistí riachtanacha a fháil ar iasacht ar na margaí caipitil nó ó institiúidí airgeadais thar ceann an Aontais agus na cistí sin a thabhairt ar iasacht don Úcráin. Beidh meánaibíocht 15 bliana ar a mhéad leis na hiasachtaí.
• Déanfaidh an Coimisiún scaoileadh CMA a bhainistiú.
• Scaoilfear na cistí don Úcráin thar thréimhse 12 mhí.
• Mar réamhchoinníoll, ní mór don Úcráin sásraí daonlathacha, an smacht reachta agus cearta an duine a urramú.
• Cuirfear an cúnamh macrairgeadais ar fáil in dhá thráthchuid chomhionanna de €600 milliún.
  • Tá an chéad tráthchuid le híoc láithreach ar chomhaontú na mbeart beartais eacnamaíoch agus airgeadais atá leagtha amach i meabhrán tuisceana (MT). Eisíocadh é in dhá thráinse an 11 agus an 18 Márta 2022.
  • Tá an dara tráthchuid, i bprionsabal, faoi réir chur chun feidhme sásúil na sraithe teoranta de bhearta beartais a comhaontaíodh sa MT. Mar sin féin, chuir ráig an chogaidh bac ar chumas stát na hÚcráine na bearta sin a chur chun feidhme. Chinn an Coimisiún, mar sin féin, an dara tráthchuid a eisíoc an 20 Bealtaine 2022 ós rud é gur chuir force majeure bac ar chomhlíonadh na coinníollachta, rud a d’fhormhuinigh na Ballstáit.

Cinneadh (AE) 2022/1201 — tacaíocht mhacra-airgeadais eisceachtúil don Úcráin

• Aontaíonn an tAontas Eorpach suas le €1 bhilliún de chúnamh macrairgeadais breise a sholáthar don Úcráin chun riachtanais um maoiniú práinneach a chumhdach agus chun oibriú fheidhmeanna ríthábhachtacha an stáit a áirithiú, ar na coinníollacha céanna leis an iasacht roimhe sin.
• Is é sin an chéad chuid de phacáiste cúnaimh mhacrairgeadais dar luach suas le €9 mbilliún a fógraíodh sa teachtaireacht ón gCoimisiún maidir le fóirithint agus atógáil na hÚcráine agus formhuiníodh í sna conclúidí ón gcruinniú a bhí ag an gComhairle Eorpach an 30 agus an 31 Bealtaine 2022.
• Is i bhfoirm iasacht fhadtéarmach ard–lamháltais atá an cúnamh macrairgeadais. Beidh sé ar fáil ar feadh 1 bhliain agus scaoilfear é mar thráthchuid amháin, agus féadfar é a roinnt ina thráinse amháin nó níos mó.
• Rinneadh an tráthchuid a scaoileadh nuair a chomhaontaigh an Coimisiún Eorpach meabhrán tuisceana leis an Úcráin (a síníodh an 19 Iúil 2022). Íocadh an cúnamh in dhá thráinse chomhionanna de €500 milliún, an 1 agus an 2 Lúnasa 2022 faoi seach.
• Ar bhonn eisceachtúil, íocfar na costais a bhaineann le rátaí úis agus na táillí riaracháin a eascróidh as an gcúnamh macrairgeadais as buiséad AE, rud a chuirfidh teorainn leis an tionchar ar inbhuanaitheacht fhioscach na hÚcráine.
• Eagróidh an tAontas Eorpach an iasacht lena mbeidh aibíocht níos faide agus ar bhonn téarmaí lamháltais níos fearr, rud a chuirfidh ar chumas na hÚcráine filleadh ar an bhfás eacnamaíoch, tacú lena geilleagar i gcomhréir lena cuspóirí Eorpacha agus an seans go n–aisíocfar an cúnamh go hiomlán a uasmhéadú.
• Comhlánaítear tacaíocht eile AE a dheonaítear go dtí seo leis an gcúnamh macrairgeadais:
  • cúnamh daonnúil, forbartha agus cosanta;
  • gach dleacht ar allmhairí ar onnmhairí na hÚcráine a chur ar fionraí ar feadh 1 bhliain; agus
  • tionscnaimh dlúthpháirtíochta eile, amhail aghaidh a thabhairt ar bhacainní iompair chun gur féidir onnmhairí, go háirithe gráin, a dhéanamh.

Cinneadh (AE) 2022/1628 — tacaíocht mhacra-airgeadais eisceachtúil don Úcráin

• Leis an gcinneadh, cuirtear €5 bhilliún de chúnamh macrairgeadais ar fáil i bhfoirm iasachtaí ar théarmaí fíor-lamháltais. Rannchuideoidh sé le tacú le cobhsú macra-airgeadais na hÚcráine, le hathléimneacht láithreach na tíre a neartú agus lena hacmhainn téarnaimh a chothú, agus ar an gcaoi sin cuirfear le hinbhuanaitheacht a fiachais phoiblí agus lena cumas a bheith in ann na hiasachtaí a aisíoc ar deireadh.
• Soláthraítear an modh leis chomh maith do bhuiséad AE chun an riosca caillteanas as na hiasachtaí breise sin agus ar an iasacht €1 bhilliún a íocadh as in dhá thráinse, a luaitear thuas faoi Chinneadh (AE) 2022/1201 a laghdú.
• Íocadh an chéad tráthchuid de €2 bhilliún leis an Úcráin an 18 Deireadh Fómhair 2022. Íocadh an dara méid de €2.5 billiún an 22 Samhain 2022, agus ina dhiaidh sin íocadh an tríú méid agus an íocaíocht dheireanach €500 milliún an 14 Nollaig 2022.

Rialachán (AE) 2022/2463 — cúnamh macra-airgeadais+ ionstraim le haghaidh 2023

• Is é atá i gceist leis an ionstraim ná €18 mbilliún d’iasachtaí a chur ar fáil don Úcráin in 2023. Beidh tréimhse cairde 10 mbliana ag na hiasachtaí. Cumhdóidh na Ballstáit formhór na gcostas úis trí ioncam sannta seachtrach. Is le buiséad an Aontais nó leis na Ballstáit a thabharfar na ráthaíochtaí don iasacht sin. Is é is aidhm do na hiasachtaí faoiseamh airgeadais gearrthéarmach a thairiscint chun riachtanais láithreacha na hÚcráine a mhaoiniú, lena n-áirítear athshlánú an bhonneagair chriticiúil agus tacaíocht tosaigh i dtreo atógáil inbhuanaithe iarchogaidh, d’fhonn tacú leis an tír agus í ag dul i dtreo lánpháirtiú na hEorpa.
• Síníodh MT agus an comhaontú saoráide iasachta an 16 Eanáir 2023, agus tháinig sé i bhfeidhm an lá céanna. Aistríodh an chéad tráthchuid d’iasachtaí dar luach €3 bhilliún an 17 Eanáir 2023.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA GCINNTÍ AGUS AN RIALACHÁIN?

• Tá feidhm le Cinneadh (AE) 2022/313 ón 1 Márta 2022.
• Tá feidhm le Cinneadh (AE) 2022/1201 ón 14 Iúil 2022.
• Tá feidhm le Cinneadh (AE) 2022/1628 ón 23 Meán Fómhair 2022.
• Tá feidhm ag Rialachán (AE) 2022/2463 ón 17 Nollaig 2022.

CÚLRA

Idir 2014 agus 2022, leithdháil an tAontas agus institiúidí airgeadais na hEorpa os cionn €17 mbilliún i ndeontais agus in iasachtaí don Úcráin. Áirítear sa mhéid sin cistiú os cionn €5 bhilliún a cuireadh ar fáil don Úcráin roimh an gcogadh trí chúig chlár MFA atá dírithe ar thacú le hathchóirithe a chur chun feidhme i réimsí amhail an comhrac i gcoinne an éillithe, córas breithiúnach neamhspleách, an smacht reachta agus feabhas a chur ar an timpeallacht ghnó.

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• An Úcráin (an Coimisiún Eorpach)
• Amlíne — Freagairt an Aontais ar ionradh na Rúise ar an Úcráin (Comhairle an Aontais Eorpaigh).

PRÍOMHDHOICIMÉID

Cinneadh (AE) 2022/313 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Feabhra 2022 lena soláthraítear cúnamh macrairgeadais don Úcráin (IO L 55, 28.2.2022, lgh. 4–11).

Cinneadh (AE) 2022/1201 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 12 Iúil 2022 lena soláthraítear cúnamh macrairgeadais don Úcráin (IO L 186, 13.7.2022, lgh. 1–7).

Ionchorpraíodh sa bhuntéacs ceartúcháin i ndiaidh a chéile ar Chinneadh (AE) 2022/1201. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Cinneadh (AE) 2022/1628 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Meán Fómhair 2022 lena soláthraítear cúnamh macrairgeadais eisceachtúil don Úcráin, lena ndaingnítear an ciste don soláthar coiteann le ráthaíochtaí ó Bhallstáit agus le soláthar sonrach le haghaidh roinnt dliteanas airgeadais a bhaineann leis an Úcráin arna ráthú faoi Chinneadh Uimh. 466/2014/AE, agus lena leasaítear Cinneadh (AE) 2022/1201 (IO L 245, 22.9.2022, lgh. 1–13).

Rialachán (AE) 2022/2463 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 14 Nollaig 2022 lena mbunaítear ionstraim chun tacaíocht a sholáthar don Úcráin le haghaidh 2023 (cúnamh macra-airgeadais +) (IO L 322, 16.12.2022, lgh. 1–14).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) 2021/947 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 9 Meitheamh 2021 lena mbunaítear an Ionstraim um Chomharsanacht, Forbairt agus Comhar Idirnáisiúnta — An Eoraip Dhomhanda, lena leasaítear agus lena n-aisghairtear Cinneadh Uimh. 466/2014/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) 2017/1601 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 480/2009 ón gComhairle (IO L 209, 14.6.2021, lgh. 1–78).

Féach an leagan comhdhlúite.

Comhaontú Comhlachais idir an tAontas Eorpach agus an Comhphobal Eorpach do Fhuinneamh Adamhacha agus a mBallstáit, de pháirt, agus an Úcráin, den pháirt eile (IO L 161, 29.5.2014, lgh. 3–2137).

Féach an leagan comhdhlúite.

Nuashonraithe 27.02.2023