Rialacha nós imeachta Chúirt Ghinearálta AE

 

ACHOIMRE AR:

Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta

Rialacha cleachtais maidir le cur chun feidhme Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta

Leasú ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta

Leasú ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta

Leasuithe ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta

Leasuithe ar na Rialacha Cleachtais maidir le cur chun feidhme Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta

Leasuithe ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta

Leasuithe ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta

Leasuithe ar na Rialacha Cleachtais maidir le cur chun feidhme Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta

Leasuithe ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta

Leasuithe ar na Rialacha Cleachtais maidir le Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta a Chur Chun Feidhme

CAD IS AIDHM LEIS NA RIALACHA NÓS IMEACHTA?

Rialaíonn na rialacha nós imeachta eagrúchán inmheánach na Cúirte Ginearálta agus conas a sheolann sí imeachtaí a thugtar os a comhair. Tá dlínsí ag an gCúirt Ghinearálta rialú ar an méid seo a leanas:

• cásanna arna dtaisceadh ag daoine aonair nó ag cuideachtaí i gcoinne gníomhartha de chuid institiúidí an Aontais Eorpaigh (AE) atá dírithe orthu nó a dhéanann difear dóibh go díreach agus go leithleach, lena n-áirítear:
  • cásanna maidir le caidreamh fostaíochta idir institiúidí AE agus a mbaill foirne,
  • Dlíthíocht i dtaca le cearta maoine intleachtúla;
• caingne arna dtionscnamh ag Ballstáit AE i gcoinne an Choimisiúin Eorpaigh;
• caingne arna dtionscnamh ag Ballstáit i gcoinne gníomhartha áirithe de chuid Chomhairle an Aontais Eorpaigh;
• caingne lena lorgaítear cúiteamh as damáiste a dhéanann institiúidí AE nó comhlachtaí AE.

Comhlánaíonn na rialacha cleachtais na rialacha nós imeachta. Tá siad ceaptha chun a chinntiú go gcuirtear na nósanna imeachta cúirte i bhfeidhm go cuí agus chun a áirithiú go n-oibríonn nósanna imeachta cúirte go rianúil agus go héifeachtúil.

PRÍOMHPHOINTÍ

In éineacht leis an gCúirt Bhreithiúnais, tá an Chúirt Ghinearálta ar cheann de chúirteanna an Aontais Eorpaigh atá comhdhéanta de Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh. Is é an aidhm atá leo a áirithiú go ndéanfar dlí AE a léirmhíniú agus a chur i bhfeidhm ar bhonn aonfhoirmeach.

Eagrú na Cúirte Ginearálta

Comhdhéanamh

Ón 1 Meán Fómhair 2019, mar chuid den athchóiriú ar chóras breithiúnach an Aontais a tugadh isteach le Rialachán (AE, Euratom) 2015/2422, tá beirt bhreithiúna ó gach Ballstát sa Chúirt Ghinearálta. Toghann na breithiúna, eatarthu féin, duine mar uachtarán agus duine mar leasuachtarán ar feadh 3 bliana. Ní mór do bhreithiúna a bhfeidhmeanna a chur i gcrích go neamhchlaonta agus go neamhspleách. I gcásanna eisceachtúla, féadfaidh ról Abhcóide Ghinearálta*. Ceapann breithiúna Cláraitheoir* ar feadh téarma 6 bliana.

Comhdhéanamh na ndlísheomraí

Éisteann dlísheomraí ina suí le triúr nó cúigear breithiúna, nó i gcásanna áirithe breitheamh amháin, cásanna a thugtar os comhair na Cúirte Ginearálta. Toghann breithiúna Uachtaráin na ndlísheomraí. Do gach cás, ceaptar breitheamh amháin mar Bhreitheamh is Rapóirtéir (a ullmhaíonn an chéad dréacht den bhreithiúnas). Féadfaidh an Chúirt Ghinearálta suí mar Mhór-Dhlísheomra freisin (15 breitheamh), nuair is gá sin mar gheall ar chastacht dhlíthiúil nó ar thábhacht cáis.

Leasaíodh na rialacha in 2023, go páirteach chun a áirithiú nach n-éireoidh speisialtóireacht pháirteach na ndlísheomraí a chinn an Chúirt Ghinearálta iomarcach nuair a thagann athrú ar chomhdhéanamh na ndlísheomraí gach 3 bliana.

Plé na Cúirte Ginearálta

Déanann an Chúirt Ghinearálta plé go príobháideach. I ndiaidh an phlé sin, tugann na breithiúna aon bhreithiúnas amháin.

Teanga

Féadfaidh an t-iarratasóir aon cheann de na 24 teanga oifigiúil de chuid AE a roghnú don chás. Úsáidtear an teanga sin sna hargóintí i scríbhinn agus ó bhéal a dhéanann na páirtithe agus i gcumarsáid na Cúirte Ginearálta leis na páirtithe.

I gcás ina mbaineann iarratas a chuireann institiúid isteach le clásal i gconradh arna thabhairt i gcrích ag an Aontas Eorpach nó thar a cheann, cibé acu faoin dlí poiblí nó faoin dlí príobháideach a bheidh an conradh sin á rialú, i gcomhréir le hAirteagal 272 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, ní mór gurb í teanga an chonartha teanga an cháis. I gcás inar tarraingíodh suas an conradh sin i níos mó ná teanga amháin, féadfaidh an t-iarratasóir rogha a dhéanamh eatarthu.

Cearta agus oibleagáidí gníomhairí agus dlíodóirí

Tá díolúine ag gníomhairí (a dhéanann ionadaíocht ar na Ballstáit nó ar institiúidí an Aontais) agus ag dlíodóirí i leith focail a labhraíonn nó a scríobhann siad maidir leis an gcás. Ní féidir páipéir agus doiciméid a bhaineann leis na himeachtaí a chuardach nó a ghabháil.

Ní mór do dhlíodóirí teastas a thabhairt dá n-údarú chun cleachtadh os comhair cúirte i mBallstát.

Nós imeachta

D’fhéadfadh cuid de na céimeanna nó gach ceann de na céimeanna atá liostaithe thíos a bheith san áireamh sa nós imeachta.

• Céim i scríbhinn (malartú aighneachtaí idir na páirtithe):
  • Le hiarratas i scríbhinn ó dhlíodóir nó ó ghníomhaire a chuirtear chuig an gClárlann* cuirtear tús leis an nós imeachta. Foilsítear príomhphointí an ghnímh i dteachtaireacht, sna teangacha oifigiúla uile, in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.
  • Freastalaíonn an clárlann ar an iarratas ar an gcosantóir, a bhfuil 2 mhí aige chun cosaint a thíolacadh.
  • I ngníomhartha díreacha, i bprionsabal, féadfaidh an t-iarratasóir freagra a chur isteach laistigh de theorainn ama, a bhféadfaidh an cosantóir freagra a thabhairt uirthi le hathghairdeas.
• Tá rialacha sainiúla ann chun déileáil le faisnéis rúnda nó doiciméid a bhaineann le slándáil AE nó le slándáil na mBallstát nó le stiúradh a ngnóthaí idirnáisiúnta.
• Nuair a mheasann páirtí nár cheart a gcéannacht a phoibliú, féadfaidh siad a iarraidh ar an gCúirt Ghinearálta an cás ábhartha a “anaithnidiú”, go hiomlán nó go páirteach.
• Féadfaidh an Chúirt Ghinearálta a chinneadh na nithe seo a leanas a fhágáil ar lár:
  • ainmneacha iomlána daoine nádúrtha, cibé acu páirtithe nó tríú páirtithe iad, agus aon sonraí pearsanta eile de chuid na ndaoine nádúrtha sin a luaitear sna doiciméid agus san fhaisnéis a bhaineann le cás agus a bhfuil rochtain ag an bpobal orthu; nó
  • sonraí seachas sonraí pearsanta daoine nádúrtha a luaitear i ndoiciméid agus i bhfaisnéis a bhfuil rochtain ag an bpobal orthu má tá cúiseanna dlisteanacha ann nár cheart na sonraí sin a nochtadh go poiblí.
• Féadfaidh aon duine a chruthóidh leas dlíthiúil i dtoradh cáis a cuireadh faoi bhráid na Cúirte, chomh maith le hinstitiúidí na mBallstát, idiragairt sna himeachtaí. Féadfaidh an duine ráiteas a chur isteach lena dtacaítear le haighneachtaí nó lena ndiúltaítear dóibh ó cheann de na páirtithe, agus féadfaidh na páirtithe freagairt dóibh sin ansin.
• Céim ó bhéal:
  • Ar iarratas ó cheann de na páirtithe, nó ar a tionscnamh féin, féadfaidh an Chúirt Ghinearálta a chinneadh éisteacht a thionól. Le linn na héisteachta, féadfaidh na breithiúna ionadaithe na bpáirtithe a cheistiú. Ansin déanann na breithiúna plé ar bhonn an dréacht-bhreithiúnais atá ullmhaithe ag an mBreitheamh is Rapóirtéir agus tugtar an breithiúnas go poiblí.
  • Féadfar cúnamh dlíthiúil a dheonú chun costais ionadaíochta dlíthiúla os comhair na Cúirte a chlúdach.
• Nós imeachta brostaithe (luathaithe):
  • Leis an nós imeachta seo cuirtear ar chumas na Cúirte Ginearálta rialú go tapa i dtaca le substaint aighneachta i gcásanna a mheastar a bheith fíorphráinneach. Féadfaidh an t-iarratasóir nó an cosantóir an nós imeachta brostaithe a iarraidh. Féadfaidh an Chúirt Ghinearálta é a chinneadh ar a tionscnamh féin chomh maith.

Fionraí nó bearta eatramhacha eile

• Ní chuireann imeacht os comhair na Cúirte Ginearálta gníomh dlí atá á chonspóid ar fionraí. Féadfaidh an Chúirt Ghinearálta, áfach, fionraí a ordú nó bearta eatramhacha eile a ordú má chomhlíontar coinníollacha áirithe. Beidh an t-ordú sealadach agus ní dhéanfar réamhbhreithniú leis ar chinneadh na Cúirte Ginearálta sna príomhimeachtaí.

Dlíthíocht i dtaca le cearta maoine intleachtúla

• Baineann an cineál dlíthíochta seo le caingne a thugtar in aghaidh chinntí Oifig Maoine Intleachtúla an Aontais Eorpaigh maidir le cearta maoine intleachtúla a chur i bhfeidhm agus i gcoinne chinntí na hOifige Comhphobail um Chineálacha Plandaí a bhaineann le cearta cineálacha plandaí a chosaint.
• Leagtar síos leis na rialacha nós imeachta nósanna imeachta maidir leis na páirtithe sna himeachtaí, an t-iarratas agus na freagraí.
• Féadfaidh páirtithe leasmhara seachas na hiarratasóirí idirghabháil a dhéanamh le linn an nós imeachta agus na cearta céanna a bheith acu agus atá ag na príomhpháirtithe.

Meicníocht chásanna píolótacha agus éisteachtaí comhpháirteacha

I gcás ina n-ardaíonn dhá chás nó níos mó atá ar feitheamh os comhair na Cúirte Ginearálta an tsaincheist chéanna dlí, agus gur mian leis an gCúirt gan déileáil leis na cásanna sin ag an am céanna, féadfar moill a chur ar chás amháin nó níos mó, go dtí go bhfaighfear toradh an cháis is fearr, ina measc sin, is féidir an tsaincheist sin a scrúdú, ar cás é a shainaithnítear mar chás píolótach.

Is féidir comhéisteachtaí ar dhá chás den chineál céanna nó níos mó a eagrú chun gur féidir déileáil le cásanna áirithe ar bhealach níos éifeachtúla.

Físchomhdhálacha

I gcás ina gcuirfidh cúiseanna sláinte, slándála nó cúiseanna tromchúiseacha eile cosc ar ionadaí páirtí páirt a ghlacadh in éisteacht i bpearsa, féadfar, arna iarraidh sin, údarú a thabhairt dóibh páirt a ghlacadh san éisteacht trí fhíschomhdháil.

e-Curia

Ó 2018 i leith, tá sé éigeantach e-Curia a úsáid, iarratas ó Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh lena gceadaítear d’ionadaithe páirtithe i gcásanna a thugtar os comhair na Cúirte Ginearálta doiciméid nós imeachta a mhalartú le Clárlann na Cúirte Ginearálta go heisiach trí mheán leictreonach.

Rialacha cleachtais maidir le cur chun feidhme na rialacha nós imeachta

Déantar forálacha áirithe de na rialacha nós imeachta a mhíniú, a mhionsonrú agus a fhorlíonadh. Baineann go leor de na rialacha cleachtais le gnéithe amhail doiciméid agus míreanna nós imeachta a thaisceadh, lena gcur i láthair agus lena n-aistriúchán agus le hateangaireacht ag éisteachtaí.

Ó 2015 i leith, leasaíodh iad roinnt uaireanta, le déanaí i mí na Samhna 2022, chun na rialacha nua maidir le láimhseáil sonraí, maidir le héisteachtaí comhpháirteacha agus maidir le físchomhdháil le haghaidh éisteachtaí a fhorlíonadh nó chun oiriúnú dóibh. Soiléirítear leis na leasuithe is déanaí an chaoi a ndéanfar cúraimí áirithe sa chlárlann, go háirithe na cúraimí sin a bhaineann leis an gclár a choimeád, an cáschomhad a choinneáil agus an cáschomhad a iniúchadh, go háirithe i bhfianaise na n-athruithe a rinneadh le linn phaindéim COVID-19. Cuireann siad san áireamh freisin forbairtí a eascraíonn as digitiú an phróisis bhreithiúnaigh.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA RIALACHA NÓS IMEACHTA?

Tá na rialacha nós imeachta i bhfeidhm ón 1 Iúil 2015. Tháinig siad in ionad na rialacha bunaidh dar dáta 2 Bealtaine 1991. Tiocfaidh na leasuithe is déanaí i bhfeidhm ón 1 Aibreán 2023.

Tá na rialacha cleachtais i bhfeidhm freisin ón 1 Iúil 2015 i leith. Tiocfaidh leasuithe 2022 i bhfeidhm ón 1 Aibreán 2023.

CÚLRA

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• An Chúirt Ghinearálta — cur i láthair (Curia — Cúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh)
• Cúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh (CBAE) (An tAontas Eorpach).

PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉID

Rialacha nós imeachta na Cúirte Ginearálta (IO L 105, 23.4.2015, lgh. 1–66).

Rialacha cleachtais maidir le Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta a chur chun feidhme (IO L 152, 18.6.2015, lgh. 1–30).

Leasú ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta (IO L 217, 12.8.2016, lch. 71).

Leasú ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta (IO L 217, 12.8.2016, lch. 72).

Leasuithe ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta (IO L 217, 12.8.2016, lgh. 73–77).

Leasuithe ar na Rialacha Cleachtais maidir le cur chun feidhme Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta (IO L 217, 12.8.2016, lgh. 78–80).

Leasuithe ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta (IO L 240, 25.9.2018, lch. 67).

Leasuithe ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta (IO L 240, 25.9.2018, lgh. 68–71).

Leasuithe ar na Rialacha Cleachtais maidir le cur chun feidhme Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta (IO L 294, 21.11.2018, lgh. 23–43).

Leasuithe ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta (IO L 44, 14.2.2023, lgh. 8–14).

Leasuithe ar Rialacha Cleachtais maidir le cur i bhFeidhm Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta (IO L 73, 10.3.2023, lgh. 58–66).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE, Euratom) 2016/1192 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 6 Iúil 2016 maidir le dlínse ag an gcéad chéim i ndíospóidí idir an tAontas Eorpach agus a sheirbhísigh a aistriú chuig an gCúirt Ghinearálta (IO L 200, 26.7.2016, lgh. 137–139).

Rialachán (AE, Euratom) 2015/2422 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Nollaig 2015 lena leasaítear Prótacal Uimh. 3 ar Reacht Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh (IO L 341, 24.12.2015, lgh. 14–17).

Nuashonraithe 31.03.2023