Is é an stádas comhlachaithe an cineál is dlúithe de chomhar taighde agus nuálaíochta idir Ballstáit an Aontais Eorpaigh (AE) agus tíortha nach bhfuil san Aontas, rud a ligeann do thíortha nach bhfuil san Aontas páirt a ghlacadh i ngníomhaíochtaí éagsúla an chláir Fís Eorpach ar na téarmaí céanna (cearta agus oibleagáidí) agus atá ag na Ballstáit.

Fágann an caidreamh pribhléideach seo go bhfuil sé níos éasca oibriú ar thionscadail chomhpháirteacha agus iad a mhaoiniú. Leis an gcreat, méadaítear deiseanna do thaighdeoirí/eintitis náisiúnta na dtíortha neamh-AE comhoibriú le taighdeoirí/eintitis na mBallstát agus tíortha comhlachaithe eile. Tugann sé rochtain freisin ar raon leathan glaonna ar thograí a eisítear faoi chreatchláir an Aontais. Ní fhorchuirtear aon cheanglas riaracháin breise, ar choinníoll go gcomhlíonann na heintitis dhlíthiúla na ceanglais chéanna a chomhlíonann aon eintiteas dlíthiúil eile atá lonnaithe san Aontas.

PRÍOMHPHOINTÍ

Comhar idirnáisiúnta

Tá na comhaontuithe comhlachais mar chuid de chur chuige domhanda i leith an taighde agus na nuálaíochta an Aontais, a straitéis níos leithne maidir le comhar idirnáisiúnta.
Cumhdaítear comhar idirnáisiúnta maidir le Fís Eorpach le hAirteagal 16 de Rialachán (AE) 2021/695.

Raon feidhme

Bíonn na tíortha nach bhfuil san Aontas rannpháirteach i ngach cuid (nó “colúin”) den chlár Fís Eorpach, a chuirtear chun feidhme le Cinneadh (AE) 2021/764 ón gComhairle (féach achoimre) agus trí ranníocaíocht airgeadais leis an Institiúid Eorpach um Theicneolaíocht.

Rannpháirtíocht agus comhar

Leagtar amach sna comhaontuithe comhlachais na rialacha maidir le bheith rannpháirteach in Fís Eorpach, lena ráthaítear cóir chomhionann na gcomhpháirtithe comhlachaithe uile, go háirithe maidir leis an méid seo a leanas:

na téarmaí agus na coinníollacha chun páirt a ghlacadh i bhFís Eorpach, lena n-áirítear cearta rannpháirtíochta ionadaithe na dtíortha nach bhfuil san Aontas i struchtúir eagraíochtúla an chláir;
ranníocaíochtaí airgeadais — i bhfoirm ranníocaíochta oibríochtúla agus táille rannpháirtíochta — agus a gcostais ghaolmhara bhainistíochta, forghníomhaithe agus oibríochta (leagtar amach rialacha mionsonraithe in Iarscríbhinn I).
feidhmiú an tsásra ceartúcháin uathoibríoch chun ranníocaíochtaí airgeadais a chinneadh le linn chur chun feidhme an chláir (leagtar amach rialacha mionsonraithe in Iarscríbhinn I).

Is féidir le heintitis dhlíthiúla atá bunaithe sna Ballstáit páirt a ghlacadh i gcláir agus i dtionscadail choibhéiseacha (nó i gcodanna díobh) sa tír neamh-AE, i gcomhréir lena ndlíthe (féach Iarscríbhinn II).

Ní mór don dá pháirtí cleachtais eolaíochta oscailte a chur chun cinn agus a spreagadh go frithpháirteach ina gcláir agus ina dtionscadail de réir rialacha an chláir Fís Eorpach agus de réir dhlíthe nó rialacháin náisiúnta na tíre nach bhfuil san Aontas lena mbaineann.

Tá nasc idir an t-aon teorannú ar rannpháirtíocht sa chlár agus cosaint shócmhainní straitéiseacha, leasanna, neamhspleáchais agus slándála an Aontais, mar a shainítear in Airteagal 22(5) den Rialachán.

An Comhchoiste um Thaighde agus Nuálaíocht

Leis na comhaontuithe comhlachais, bunaíodh comhchoiste ar a bhfuil comhaltaí ón Aontas Eorpach agus ón tír nach bhfuil san Aontas lena mbaineann. Áirítear an méid seo a leanas ar a chúraimí.

Measúnú, meastóireacht agus athbhreithniú a dhéanamh ar chur chun feidhme an chomhaontaithe, go háirithe:
- rannpháirtíocht agus feidhmíocht eintitis dhlítheanacha na tíre nach Ballstát den Aontas í i bhFís Eorpach;
- leibhéal na hoscailteachta (frithpháirtí) do chomhlachtaí agus do chuideachtaí de chuid ceann de na páirtithe chun páirt a ghlacadh i gcláir agus i dtionscadail an pháirtí eile (cómhalartacht — féach Iarscríbhinn II);
- cur chun feidhme an tsásra ranníocaíochta airgeadais agus an tsásra ceartúcháin uathoibríoch; agus
- úsáid torthaí taighde, lena n-áirítear cearta maoine intleachtúla.
Scrúdú a dhéanamh ar conas comhar a fheabhsú agus a fhorbairt agus faisnéis a mhalartú maidir le haon ábhar a bhaineann le cur chun feidhme an chomhaontaithe.

Tagann na comhchoistí le chéile uair sa bhliain ar a laghad, ach moltar comhfhreagras rialta idir na páirtithe chun súil ghéar a choinneáil ar chur chun feidhme cuí an chomhaontaithe.

DÁTA THEACHT I BHFEIDHM

Tá na comhaontuithe comhlachais infheidhme (teacht i bhfeidhm nó cur i bhfeidhm sealadach) ón 1 Eanáir 2021.

	Síniú	Sealadach iarratas / Teacht i bhfeidhm
An Albáin	1.2.2022	30.5.2022
An Airméin	12.11.2021	11.2.2022
An Bhoisnia agus an Heirseagaivéin	6.12.2021	11.1. 2022
An tSeoirsia	7.12.2021	1.2.2022
Iosrael	6.12.2021	6.12.2021
An Chosaiv*	23.11.2021	24.2.2022
An Mholdóiv	27.10.2021	16.12.2021
Montainéagró	6.12.2021	6.12.2021
An Mhacadóin Thuaidh	6.12.2021	10.12.2021
An tSeirbia	6.12.2021	6.12.2021
An Tuirc	27.10.2021	18.11.2021

CÚLRA

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

Fís Eorpach (An Coimisiún Eorpach)
Comhar idirnáisiúnta (Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHDHOICIMÉID

Comhaontú Idirnáisiúnta idir an tAontas Eorpach, de pháirt, agus Comhairle Airí Phoblacht na hAlbáine, den pháirt eile, maidir le rannpháirtíocht Phoblacht na hAlbáine i gclár an Aontais Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht (IO L 95, 23.3.2022, lgh. 174-188).

Comhaontú idir an tAontas Eorpach, de pháirt amháin, agus Poblacht na hAirméine, den pháirt eile, maidir le rannpháirtíocht Phoblacht na hAirméine i gclár an Aontais Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht (IO L 95, 23.3.2022, lgh. 48-62).

Comhaontú Idirnáisiúnta idir an tAontas Eorpach, de pháirt, agus an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin, den pháirt eile, maidir le rannpháirtíocht na Boisnia agus na Heirseagaivéine i gclár an Aontais Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht (IO L 95, 23.3.2022, lgh. 79-94).

Comhaontú Idirnáisiúnta idir an tAontas Eorpach, de pháirt, agus an tSeoirsia, den pháirt eile, maidir le rannpháirtíocht na Seoirsia i gclár an Aontais Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht (IO L 95, 23.3.2022, lgh. 158-173).

Comhaontú idir an tAontas Eorpach, de pháirt amháin, agus Iosrael, den pháirt eile, maidir le rannpháirtíocht Iosrael i gclár an Aontais Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht (IO L 95, 23.3.2022, lgh. 143-157).

Comhaontú Idirnáisiúnta idir an tAontas Eorpach, de pháirt, agus an Chosaiv*, den pháirt eile, maidir le rannpháirtíocht na Cosaive i gclár an Aontais Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht (IO L 95, 23.3.2022, lgh. 95-109).

Comhaontú idir an tAontas Eorpach, de pháirt amháin agus Poblacht na Moldóive, den pháirt eile, maidir le rannpháirtíocht Phoblacht na Moldóive i gclár an Aontais Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht (IO L 95, 23.3.2022, lgh. 18-32).

Comhaontú Idirnáisiúnta idir an tAontas Eorpach, de pháirt, agus Montainéagró, den pháirt eile, maidir le rannpháirtíocht Mhontainéagró i gclár an Aontais Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht (IO L 95, 23.3.2022, lgh. 110-125).

Comhaontú Idirnáisiúnta idir an tAontas Eorpach, de pháirt, agus Poblacht na Macadóine Thuaidh, den pháirt eile, maidir le rannpháirtíocht na Macadóine Thuaidh i gclár an Aontais Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht (IO L 95, 23.3.2022, lgh. 126-142).

Comhaontú idir an tAontas Eorpach agus Poblacht na Seirbia maidir le rannpháirtíocht Phoblacht na Seirbia i gclár an Aontais Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht (IO L 95, 23.3.2022, lgh. 63-78).

Comhaontú Idirnáisiúnta idir an tAontas Eorpach, de pháirt, agus Poblacht na Tuirce, den pháirt eile, maidir le rannpháirtíocht Phoblacht na Tuirce i gclár an Aontais Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht (IO L 95, 23.3.2022, lgh. 33-47).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) 2021/819 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Bealtaine 2021 lena mbunaítear an Institiúid Eorpach um Nuálaíocht agus Teicneolaíocht (athmhúnlú) (IO L 189, 28.5.2021, lgh. 61-90).

Cinneadh (AE) 2021/820 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Bealtaine 2021 maidir le Clár Oibre Straitéiseach um Nuálaíocht na hInstitiúide Eorpaí um Nuálaíocht agus Teicneolaíocht (EIT) 2021-2027: Borradh a chur faoi Thalann agus faoi Acmhainn na hEorpa agus lena leasaítear Cinneadh Uimh. 1312/2013/AE (IO L 189, 28.5.2021, lch. 91-118).

Cinneadh (AE) 2021/764 ón gComhairle an 10 Bealtaine 2021 lena mbunaítear an Clár Sonrach lena gcuirtear chun feidhme Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht, agus lena n–aisghairtear Cinneadh 2013/743/AE (IO L 167I, 12.5.2021, lgh. 1-80).

Rialachán (AE) 2021/695 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 28 Aibreán 2021 lena mbunaítear Fís Eorpach — an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht, lena leagtar síos a rialacha rannpháirtíochta agus scaipthe, agus lena n–aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 1290/2013 agus Rialachán (AE) Uimh. 1291/2013 (IO L 170, 12.5.2021, lgh. 1-68).

Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 18 Iúil 2018 maidir leis na rialacha airgeadais is infheidhme maidir le buiséad ginearálta an Aontais, lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 1296/2013, Rialachán (AE) Uimh. 1301/2013, Rialachán (AE) Uimh. 1303/2013, Rialachán (AE) Uimh. 1304/2013, Rialachán (AE) Uimh. 1309/2013, Rialachán (AE) Uimh. 1316/2013, Rialachán (AE) Uimh. 223/2014, Rialachán (AE) Uimh. 283/2014, agus Cinneadh 541/2014/AE agus lena n–aisghairtear Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 966/2012 (OJ L 193, 30.7.2018, lgh. 1-222).

Rialachán (CE) Uimh. 723/2009 ón gComhairle an 25 Meitheamh 2009 maidir le Creat dlíthiúil an Chomhphobail maidir le Cuibhreannas don Bhonneagar Taighde Eorpach (ERIC) (IO L 206, 8.8.2009, lgh. 1-8).

Ionchorpraíodh sa bhuntéacs leasuithe i ndiaidh a chéile ar Rialachán (CE) Uimh. 723/2009. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

* Tá an t-ainmniú seo gan dochar do sheasaimh maidir le stádas, agus tá sé i gcomhréir le UNSCR 1244/99 agus Tuairim CBI faoi dhearbhú neamhspleáchais na Cosaive.

Nuashonraithe 22.07.2022

Top