(1)

Tá an cuspóir curtha rompu ag an Aontas agus ag na Ballstáit na bearta is gá a leagan síos chun an euro a úsáid mar airgeadra aonair. Tá cosaint an euro ar ghóchumadh agus ar chalaois ghaolmhar ar cheann de na bearta sin chun éifeachtacht gheilleagar an Aontais a áirithiú agus inbhuanaitheacht an airgeadais phoiblí a dhaingniú.

(2)

Le Rialachán (CE) Uimh. 1338/2001 ón gComhairle (3), foráiltear do mhalartuithe faisnéise, do chomhar agus do chúnamh frithpháirteach, lena mbunófar ar an dóigh sin creat comhchuibhithe chun an euro a chosaint. Leathnaíodh éifeachtaí an Rialacháin sin le Rialachán (CE) Uimh. 1339/2001 (4) ón gComhairle ionas go gcumhdófaí na Ballstáit sin nach bhfuil an euro glactha acu mar a n-airgeadra aonair, chun go gcuirfí leibhéal coibhéiseach cosanta ar fail don euro ar fud an Aontais.

(3)

Gníomhaíochtaí arb é is aidhm dóibh malartuithe faisnéise agus foirne, cúnaimh theicniúil agus eolaíoch agus oiliúna speisialaithe a chur chun cinn, is cuidiú mór iad chun airgeadra aonair an Aontais a chosaint ar ghóchumadh agus ar chalaois ghaolmhar agus, dá bhrí sin, ardleibhéal de chosaint choibhéiseach a áirithiú ar fud an Aontais, agus léiriú á thabhairt ag an am céanna ar chumas an Aontais dul i ngleic le coireacht eagraithe thromchúiseach. Leis na gníomhaíochtaí sin d’fhéadfaí cuidiú, ina theannta sin, le haghaidh a thabhairt ar na dúshláin choiteanna atá ann chun an choireacht eagraithe a chomhrac, lena n-áirítear sciúradh airgid.

(4)

Le clár chun an euro a chosaint ar ghóchumadh cuirtear le feasacht shaoránaigh an Aontais a mhúscailt, a muinín as an airgeadra sin a mhéadú agus feabhas a chur ar chosaint an euro, go háirithe trí shíorscaipeadh torthaí gníomhaíochtaí a dtacaíonn an clár sin leo.

(5)

Dlúthchuid de gheilleagar an Aontais atá slán agus iomaíoch is ea cosaint dhaingean an euro ar ghóchumadh, agus ar ní é a bhfuil baint dhíreach aige le cuspóir an Aontais maidir le feidhmiú éifeachtúil an aontais eacnamaíoch agus airgeadaíochta a fheabhsú.

(6)

A bhuí le tacaíocht a tugadh san am a caitheadh do ghníomhaíochtaí den sórt sin, trí Chinntí 2001/923/CE (5) agus 2001/924/CE (6) ón gComhairle, arna leasú agus arna leathnú ina dhiaidh sin le Cinntí 2006/75/CE (7), 2006/76/CE (8), 2006/849/CE (9) agus 2006/850/CE (10) ón gComhairle agus Rialachán (AE) Uimh. 331/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11), bhíothas in ann feabhas a chur ar ghníomhaíochtaí an Aontais agus na mBallstát i réimse an euro a chosaint ar ghóchumadh. Tá cuspóirí an chláir chun an euro a chosaint ar ghóchumadh do na tréimhsí roimhe sin bainte amach go rathúil.

(7)

In 2017, rinne an Coimisiún meastóireacht mheántéarmach ar an gclár ilbhliantúil gníomhaíochta arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 331/2014 (clár “Pericles 2020”), a raibh tuarascáil neamhspleách ag gabháil léi. Tuarascáil dhearfach a bhí inti i gcoitinne maidir le Clár Pericles 2020 ach cuireadh imní in iúl inti maidir le líon teoranta na n-údarás inniúil a rinne iarratas chun gníomhaíochtaí faoi chlár Pericles 2020 a chur chun feidhme agus maidir le cáilíocht na bpríomhtháscairí feidhmíochta arna n-úsáid chun torthaí chlár Pericles 2020 a thomhas. Ina Theachtaireacht chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle maidir leis an meastóireacht mheántéarmach ar chlár Pericles 2020 agus a mheastóireacht ex ante i bhfoirm Doiciméad Inmheánach Oibre a bhí ag gabháil lena thogra, tháinig an Coimisiún ar an gconclúid, agus conclúidí agus moltaí na meastóireachta meántéarmaí á gcur san áireamh, gur cheart tacú le leanúint de chlár Pericles 2020 níos faide anonn ná 2020, de bharr a bhreisluacha Aontais, a thionchair fhadtéarmaigh agus inbhuanaitheacht a ghníomhaíochtaí mar aon lena rannchuidiú leis an gcoireacht eagraithe a chomhrac.

(8)

Is í an chomhairle a thugtar sa mheastóireacht mheántéarmach ná gur cheart leanúint de ghníomhaíochtaí a mhaoinítear faoi chlár Pericles 2020, agus aghaidh á tabhairt, ag an am céanna, ar an ngá le cur isteach iarratas a shimpliú, idirdhealú idir tairbhithe agus rannpháirtíocht an líon is mó is féidir d’údaráis inniúla ó thíortha éagsúla i ngníomhaíochtaí chlár Pericles 2020 a spreagadh, agus leanúint de dhíriú ar bhagairtí góchumtha athfhillteacha atá ag teacht chun cinn, agus na heochairtháscairí feidhmíochta a shruthlíniú.

(9)

Tá príomhionaid ghóchumtha aimsithe i dtríú tíortha agus tá gné idirnáisiúnta ag teacht ar ghóchumadh an euro. Ba cheart a mheas gur bunriachtanach iad gníomhaíochtaí fothaithe acmhainneachta agus gníomhaíochtaí oiliúna lena mbaineann údaráis inniúla tríú tíortha chun cosaint éifeachtach an euro a bhaint amach agus ba cheart iad a spreagadh a thuilleadh i gcomhthéacs leanúint de chlár Pericles 2020.

(10)

Ba cheart clár nua don tréimhse 2021-2027 (“Clár Pericles IV”) a ghlacadh. Ba cheart a áirithiú go bhfuil clár Pericles IV i gcomhréir le cláir agus gníomhaíochtaí ábhartha eile agus ina chomhlánú orthu. Dá bhrí sin, ba cheart don Choimisiún gach comhairliúchán is gá a dhéanamh leis na príomhpháirtithe lena mbaineann, go háirithe leis na húdaráis náisiúnta inniúla arna n-ainmniú ag na Ballstáit, leis an mBanc Ceannais Eorpach (BCE) agus le Europol chun meastóireacht a dhéanamh ar na riachtanais atá ann ó thaobh an euro a chosaint, laistigh den choiste dá dtagraítear i Rialachán (CE) Uimh. 1338/2001, go háirithe a mhéid a bhaineann le malartuithe, cúnamh agus oiliúint, chun críoch chlár Pericles IV a chur i bhfeidhm. Thairis sin, agus clár Pericles IV á chur chun feidhme acu, ba cheart go dtarraingeodh an Coimisiún ar thaithí fhairsing BCE i ndáil le riaradh oiliúna agus soláthar faisnéise maidir le nótaí euro góchumtha.

(11)

Tá feidhm ag rialacha airgeadais cothrománacha arna nglacadh ag Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle ar bhonn Airteagal 322 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) maidir leis an Rialachán seo. Leagtar síos na rialacha sin i Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12) (an “Rialachán Airgeadais”) agus cinntear leo, go háirithe, an nós imeachta maidir leis an mbuiséad a bhunú agus a chur chun feidhme trí dheontais, soláthar, duaiseanna agus cur chun feidhme indíreach, agus foráiltear leo do sheiceálacha ar fhreagracht na ngníomhaithe airgeadais. Áirítear freisin leis na rialacha arna nglacadh ar bhonn Airteagal 322 CFAE, córas ginearálta coinníollachta le buiséad an Aontais a chosaint.

(12)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, eadhon comhar a éascú i measc na mBallstát agus idir an Coimisiún agus Ballstáit chun an euro a chosaint ar ghóchumadh, gan cur isteach ar fhreagrachtaí na mBallstát, agus úsáid á baint as acmhainní ar bhealach níos éifeachtúla ná mar a d’fhéadfaí úsáid a bhaint astu ar an leibhéal náisiúnta, cuidiú leis na Ballstáit an euro a chosaint i gcomhar le chéile agus úsáid struchtúr coiteann de chuid an Aontais a spreagadh chun comhar agus malartú faisnéise tráthúil agus cuimsitheach idir údaráis inniúla a mhéadú, a ghnóthú go leordhóthanach, agus gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(13)

Ba cheart clár Pericles IV a chur chun feidhme i gcomhréir leis an gcreat airgeadais ilbhliantúil a leagtar síos i Rialachán (AE, Euratom) 2020/2093 ón gComhairle (13).

(14)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú chun clár Pericles IV a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart don Choimisiún cláir oibre bhliantúla a ghlacadh lena leagtar amach na tosaíochtaí, an miondealú buiséid agus na critéir mheastóireachta maidir le deontais le haghaidh gníomhaíochtaí. Ba cheart na cásanna eisceachtúla agus cuí-réasúnaithe, ina bhfuil méadú ar ráta an chómhaoinithe riachtanach chun níos mó solúbthacht eacnamaíoch a thabhairt do na Ballstáit, rud a chuirfidh ar a gcumas tionscadail a chur i gcrích agus a chríochnú chun an euro a chosaint agus a choimirciú ar bhealach sásúil, a bheith mar chuid de na cláir oibre bhliantúla.

(15)

Leagtar síos leis an Rialachán seo imchlúdach airgeadais do chlár Pericles IV arb éard atá le bheith ann an méid príomhthagartha, de réir bhrí Phointe 18 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 16 Nollaig 2020 (14), do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle le linn an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil.

(16)

D’fhonn measúnú éifeachtach ar dhul chun cinn chlár Pericles IV i dtreo a chuspóirí a bhaint amach a áirithiú, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca leis an Iarscríbhinn a leasú i gcás ina meastar gur gá sin chun críocha na meastóireachta, agus chun an Rialachán seo a fhorlíonadh le forálacha chun creat faireacháin agus meastóireachta a bhunú. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (15). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna le saineolaithe na mBallstát, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(17)

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (16) agus Rialacháin (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 (17), (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 (18) agus (AE) 2017/1939 ón gComhairle (19), táthar chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint trí bhíthin bearta comhréireacha, lena n-áirítear bearta a bhaineann le neamhrialtachtaí a chosc, a bhrath, a cheartú agus a imscrúdú, lena n-áirítear calaois, le cistí a cailleadh, a íocadh go mícheart nó a úsáideadh go mícheart a ghnóthú agus, i gcás inarb iomchuí, le pionóis riaracháin a fhorchur. Go háirithe, i gcomhréir le Rialacháin (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 agus (AE, Euratom) Uimh. 883/2013, tá an chumhacht ag an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) imscrúduithe riaracháin a dhéanamh, lena n-áirítear seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair, d’fhonn a shuí ar tharla calaois, éilliú nó aon ghníomhaíocht neamhdhleathach eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais..

Tugtar de chumhacht d’Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (“OIPE”), i gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/1939, cionta coiriúla a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais, dá bhforáiltear i dTreoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (20) a imscrúdú agus a ionchúiseamh. I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, tá ar aon duine nó aon eintiteas a fhaigheann cistí de chuid an Aontais comhoibriú go hiomlán maidir le cosaint leasanna airgeadais an Aontais, na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don Choimisiún, do OLAF, don Chúirt Iniúchóirí agus, i leith na mBallstát sin atá rannpháirteach sa chomhar feabhsaithe de bhun Rialachán (AE) 2017/1939, do OIPE, agus a áirithiú go dtabharfaidh aon tríú páirtithe a bheidh páirteach i gcur chun feidhme cistí de chuid an Aontais cearta coibhéiseacha.

(18)

Ba cheart don Choimisiún tuarascáil mheastóireachta mheántéarma maidir le cur chun feidhme chlár Pericles IV agus tuarascáil mheastóireachta deiridh maidir le baint amach chuspóirí an chláir, a chur faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle. De bhun mhíreanna 22 agus 23 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr, ba cheart meastóireacht a dhéanamh ar Chlár Pericles IV ar bhonn na faisnéise arna bailiú i gcomhréir le ceanglais faireacháin shonracha, agus ag an am céanna ualach riaracháin, go háirithe ar na Ballstáit, agus ró-rialáil, á seachaint. Ar na ceanglais sin ba cheart a áireamh, i gcás inarb iomchuí, táscairí intomhaiste mar bhonn chun meastóireacht a dhéanamh ar éifeachtaí chlár Pericles IV ar an talamh.

(19)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (AE) Uimh. 331/2014 a aisghairm.

(20)

Chun leanúnachas a áirithiú maidir le tacaíocht a sholáthar sa réimse beartais ábhartha agus chun gur féidir tús a chur leis an gcur chun feidhme ó thús chreat airgeadais ilbhliantúil 2021-2027, ba cheart an Rialachán seo a theacht i bhfeidhm mar ábhar práinne agus ba cheart feidhm a bheith aige, le héifeacht chúlghabhálach, ón 1 Eanáir 2021,