(1)

Η οδηγία 2011/98/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου πρόκειται να τροποποιηθεί σε πολλά σημεία (4). Για λόγους σαφήνειας, είναι σκόπιμη η αναδιατύπωση της εν λόγω οδηγίας.

(2)

Η Ένωση θα πρέπει να διασφαλίζει δίκαιη μεταχείριση των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στο έδαφος των κρατών μελών και ότι μια πιο ενεργητική πολιτική ένταξης θα πρέπει να αποσκοπεί στην παροχή στους εν λόγω υπηκόους τρίτων χωρών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων συγκρίσιμων με εκείνα των πολιτών της Ένωσης.

(3)

Η καθιέρωση ενιαίας διαδικασίας υποβολής αίτησης που καταλήγει στην έκδοση, στο πλαίσιο μίας μόνης διοικητικής πράξης, ενός συνδυασμένου τίτλου που επιτρέπει ταυτόχρονα τη διαμονή και την εργασία θα συμβάλει στην απλούστευση και την εναρμόνιση των κανόνων που εφαρμόζονται επί του παρόντος στα κράτη μέλη.

(4)

Προκειμένου να επιτρέπουν την πρώτη είσοδο στο έδαφός τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να δύνανται να εκδίδουν ενιαία άδεια ή, εάν χορηγούν ενιαίες άδειες μόνον κατόπιν εισόδου στο έδαφός τους, θεώρηση. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εκδίδουν τέτοιες ενιαίες άδειες ή θεωρήσεις εγκαίρως.

(5)

Θα πρέπει να θεσπισθεί σύνολο κανόνων στην παρούσα οδηγία που θα διέπουν τη διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων για τη χορήγηση ενιαίας άδειας. Αυτή η διαδικασία θα πρέπει να είναι αποτελεσματική και διαχειρίσιμη, λαμβανομένου υπόψη του συνήθους φόρτου εργασίας των διοικήσεων των κρατών μελών, καθώς και διαφανής, δίκαιη, χωρίς να εισάγει διακρίσεις, προκειμένου να προσφέρει κατάλληλο επίπεδο ασφάλειας δικαίου στους ενδιαφερομένους εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.

(6)

Ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων, ο οποίος διακηρύχθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2017 στο Γκέτεμποργκ, θεσπίζει ένα σύνολο αρχών με στόχο να χρησιμεύσουν ως οδηγός για τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών, πρόσβασης στην αγορά εργασίας, δίκαιων όρων εργασίας και κοινωνικής προστασίας και ένταξης. Η επανεξέταση της οδηγίας 2011/98/ΕΕ αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων για τις δεξιότητες και τα ταλέντα που προτάθηκαν ως συνέχεια της ανακοίνωσης της Επιτροπής, της 23ης Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με ένα νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο. Η εν λόγω επανεξέταση αποτελεί επίσης ένα από τα στοιχεία της ανακοίνωσης της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2021, σχετικά με το σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.

(7)

Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας δεν θα πρέπει να θίγουν την αρμοδιότητα των κρατών μελών να ρυθμίζουν τις απαιτήσεις για την έκδοση ενιαίας άδειας με σκοπό την εργασία. Η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να θίγει το δικαίωμα των κρατών μελών σύμφωνα με το άρθρο 79 παράγραφος 5 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Σε αυτή τη βάση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση είτε να κρίνουν μια αίτηση χορήγησης ενιαίας άδειας μη αποδεκτή είτε να την απορρίπτουν.

(8)

Η παρούσα οδηγία θα πρέπει να καλύπτει τις συμβάσεις και τις σχέσεις εργασίας μεταξύ υπηκόων τρίτων χωρών και εργοδοτών. Σε περίπτωση που το εθνικό δίκαιο κράτους μέλους επιτρέπει την εισδοχή υπηκόων τρίτων χωρών στο έδαφός του μέσω εταιρειών προσωρινής απασχόλησης οι οποίες είναι εγκατεστημένες στο έδαφός του και έχουν σχέση εργασίας με τον εργαζόμενο, οι εν λόγω υπήκοοι τρίτων χωρών δεν θα πρέπει να εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας. Όλες οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας που αφορούν τους εργοδότες θα πρέπει επίσης να εφαρμόζονται στις εν λόγω εταιρείες.

(9)

Οι αποσπασμένοι υπήκοοι τρίτων χωρών δεν θα πρέπει να καλύπτονται από την παρούσα οδηγία. Τούτο δεν θα πρέπει να παρεμποδίζει τους υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν και εργάζονται νομίμως σε ένα κράτος μέλος και αποσπώνται σε άλλο κράτος μέλος να συνεχίζουν να απολαύουν ίσης μεταχείρισης σε σχέση με τους υπηκόους του κράτους μέλους καταγωγής κατά τη διάρκεια της απόσπασής τους, όσον αφορά εκείνους τους όρους και τις συνθήκες απασχόλησης που δεν επηρεάζονται από την εφαρμογή της οδηγίας 96/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5).

(10)

Οι υπήκοοι τρίτων χωρών που είναι δικαιούχοι προστασίας σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, τις διεθνείς υποχρεώσεις ή την πρακτική κράτους μέλους δεν θα πρέπει να καλύπτονται από την παρούσα οδηγία, με εξαίρεση το κεφάλαιο III, το οποίο θα πρέπει να εφαρμόζεται εάν, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, επιτρέπεται στους εν λόγω υπηκόους τρίτων χωρών να εργάζονται και ήδη εργάζονται ή έχουν εργαστεί.

(11)

Οι υπήκοοι τρίτων χωρών οι οποίοι έχουν αποκτήσει το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος σύμφωνα με την οδηγία 2003/109/ΕΚ του Συμβουλίου (6) δεν θα πρέπει να υπάγονται στην παρούσα οδηγία, λόγω του πλέον προνομιακού καθεστώτος το οποίο απολαμβάνουν παγκοσμίως και της ιδιαιτερότητας της άδειας διαμονής που φέρει τη μνεία «επί μακρόν διαμένων — ΕΕ».

(12)

Οι υπήκοοι τρίτων χωρών που έχουν γίνει δεκτοί στην επικράτεια ενός κράτους μέλους για να εργασθούν εποχιακά και έχουν υποβάλει αίτηση για εισδοχή ή έχουν γίνει δεκτοί στο έδαφος κράτους μέλους σύμφωνα με την οδηγία 2014/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7) δεν θα πρέπει να καλύπτονται από την παρούσα οδηγία, δεδομένου ότι εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2014/36/ΕΕ, το οποίο θεσπίζει ειδικό καθεστώς.

(13)

Η υποχρέωση των κρατών μελών να καθορίζουν αν η αίτηση θα υποβάλλεται από τον υπήκοο τρίτης χώρας ή από τον εργοδότη του εν λόγω υπηκόου τρίτης χώρας θα πρέπει να ισχύει με την επιφύλαξη τυχόν ρυθμίσεων που προβλέπουν ανάμειξη αμφοτέρων στη διαδικασία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και να εξετάζουν τις αιτήσεις για ενιαία άδεια, είτε όταν ο υπήκοος τρίτης χώρας διαμένει εκτός του εδάφους του κράτους μέλους στο οποίο ο εν λόγω υπήκοος τρίτης χώρας επιθυμεί την εισδοχή του, είτε όταν ο εν λόγω υπήκοος τρίτης χώρας διαμένει ήδη στο έδαφος του εν λόγω κράτους μέλους ως κάτοχος έγκυρης άδειας διαμονής που έχει εκδοθεί από το εν λόγω κράτος μέλος σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1030/2002 του Συμβουλίου (8). Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν δεκτές αιτήσεις που υποβάλλονται από άλλους υπηκόους τρίτων χωρών που βρίσκονται νόμιμα στην επικράτειά τους.

(14)

Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας σχετικά με την ενιαία διαδικασία υποβολής αιτήσεων και την ενιαία άδεια δεν θα πρέπει να αφορούν τις ομοιόμορφες θεωρήσεις ή τις θεωρήσεις μακράς διαρκείας. Εφόσον πληρούνται οι απαιτήσεις που προβλέπονται από το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο και σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος εκδίδει ενιαία άδεια μόνο στην επικράτειά του, το οικείο κράτος μέλος θα πρέπει να χορηγεί στον υπήκοο τρίτης χώρας τη θεώρηση που απαιτείται για την απόκτηση ενιαίας άδειας.

(15)

Η προθεσμία για την έκδοση απόφασης επί της αιτήσεως θα πρέπει να περιλαμβάνει τον χρόνο που απαιτείται για τον έλεγχο της κατάστασης στην αγορά εργασίας, όταν διενεργείται στο πλαίσιο ατομικής αίτησης για τη χορήγηση ενιαίας άδειας. Επομένως, η προθεσμία για την έκδοση απόφασης δεν αφορά τον γενικό έλεγχο της κατάστασης στην αγορά εργασίας που δεν συνδέεται με ατομική αίτηση για τη χορήγηση ενιαίας άδειας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στοχεύουν στην έγκαιρη έκδοση της θεώρησης που απαιτείται για την απόκτηση ενιαίας άδειας.

(16)

Προκειμένου να αποφεύγεται η αλληλεπικάλυψη των εργασιών και η παράταση των διαδικασιών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θέτουν ως στόχο να απαιτούν από τους αιτούντες να υποβάλλουν τα σχετικά έγγραφα άπαξ και να διενεργούν μόνον έναν ουσιαστικό έλεγχο των εγγράφων που υποβάλλει ο αιτών για την έκδοση τόσο της ενιαίας άδειας όσο και, κατά περίπτωση, της θεώρησης που απαιτείται για την απόκτηση ενιαίας άδειας.

(17)

Ο προσδιορισμός της αρμόδιας αρχής στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας δεν θα πρέπει να θίγει τον ρόλο και τις ευθύνες των λοιπών αρχών και, κατά περίπτωση, των κοινωνικών εταίρων, όσον αφορά την εξέταση της αίτησης και τη σχετική απόφαση.

(18)

Η προθεσμία για την έκδοση απόφασης επί της αιτήσεως δεν θα πρέπει, ωστόσο, να περιλαμβάνει τον χρόνο που απαιτείται για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων. Η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να θίγει τις εθνικές διαδικασίες αναγνώρισης διπλωμάτων.

(19)

Τυχόν συνέπειες σε περίπτωση που δεν ληφθεί απόφαση από τις αρχές εντός των προθεσμιών θα πρέπει να καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο και θα πρέπει να προβλέπεται η άσκηση ένδικων μέσων.

(20)

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Απριλίου 2022, σχετικά με την προσέλκυση δεξιοτήτων και ταλέντων στην ΕΕ, οι «εταιρικές σχέσεις προσέλκυσης ταλέντων» αποτελούν ένα από τα βασικά εργαλεία του νέου συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο όσον αφορά την εξωτερική του διάσταση. Οι εν λόγω εταιρικές σχέσεις αποσκοπούν στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ της Ένωσης, των κρατών μελών και των χωρών-εταίρων, στην προώθηση της διεθνούς κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, καθώς και στην ανάπτυξη των ταλέντων με αμοιβαία επωφελή και κυκλικό τρόπο. Η επιτάχυνση της επεξεργασίας των αιτήσεων ενιαίας άδειας εντός των ορίων που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στην αποτελεσματική εφαρμογή των «εταιρικών σχέσεων προσέλκυσης ταλέντων» με βασικές χώρες εταίρους.

(21)

Προκειμένου να καταστούν οι αγορές εργασίας στην Ένωση πιο αποτελεσματικές και ελκυστικές, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να επιταχύνουν την επεξεργασία των αιτήσεων ενιαίας άδειας που υποβάλλονται από υπηκόους τρίτων χωρών ή για λογαριασμό υπηκόων τρίτων χωρών που είναι ήδη κάτοχοι ενιαίας άδειας σε άλλο κράτος μέλος, εντός των ορίων που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία.

(22)

Ο τύπος της ενιαίας άδειας θα πρέπει να καταρτίζεται σύμφωνα προς τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1030/2002 και να επιτρέπει στα κράτη μέλη να προσθέτουν επιπλέον πληροφορίες που αφορούν, μεταξύ άλλων, το κατά πόσον ο ενδιαφερόμενος διαθέτει ή όχι άδεια εργασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναγράφουν, μεταξύ άλλων και με σκοπό τον καλύτερο έλεγχο της μετανάστευσης, όχι μόνο στην ενιαία άδεια, αλλά και σε όλες τις άδειες διαμονής που εκδίδουν, τις πληροφορίες σχετικά με την άδεια εργασίας, ανεξάρτητα από τον τύπο της άδειας ή της άδειας διαμονής βάσει της οποίας ο υπήκοος τρίτης χώρας έγινε δεκτός στην επικράτεια κράτους μέλους και του παραχωρήθηκε πρόσβαση στην αγορά εργασίας του εν λόγω κράτους μέλους. Οι υπήκοοι τρίτων χωρών θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να επαληθεύουν τις πληροφορίες που περιέχονται σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή και, κατά περίπτωση, να ζητούν τη διόρθωση ή τη διαγραφή τους, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1030/2002.

(23)

Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας για τις άδειες διαμονής για σκοπούς άλλους πλην της εργασίας θα πρέπει να αφορούν μόνο τον μορφότυπο των εν λόγω αδειών και δεν θα πρέπει να θίγουν τους ενωσιακούς ή εθνικούς κανόνες περί διαδικασιών εισδοχής και διαδικασιών έκδοσης αυτών των αδειών.

(24)

Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας σχετικά με την ενιαία άδεια και την άδεια διαμονής που εκδίδεται για σκοπούς άλλους πλην της εργασίας δεν θα πρέπει να εμποδίζουν τα κράτη μέλη να εκδίδουν πρόσθετο έγγραφο προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν πιο ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τη σχέση εργασίας για την οποία δεν υπάρχει αρκετός χώρος στον μορφότυπο της άδειας διαμονής. Τέτοιο έγγραφο μπορεί να χρησιμεύει για την πρόληψη της εκμετάλλευσης υπηκόων τρίτων χωρών και την καταπολέμηση της παράνομης απασχόλησης, θα πρέπει όμως να είναι προαιρετικό για τα κράτη μέλη και να μη χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της άδειας εργασίας, υπονομεύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την έννοια της ενιαίας άδειας. Οι τεχνικές δυνατότητες που προσφέρει το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1030/2002 και το σημείο α) σημείο 20 του παραρτήματός του μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση των πληροφοριών αυτών σε ηλεκτρονική μορφή. Επιπλέον, απαιτείται οι εργοδότες να ενημερώνουν τους εργαζομένους τρίτων χωρών για τις ουσιώδεις πτυχές της σχέσης εργασίας και για κάθε αλλαγή τους, σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9).

(25)

Οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια βάσει των οποίων μπορεί να απορριφθεί μια αίτηση έκδοσης, τροποποίησης ή ανανέωσης ενιαίας άδειας ή βάσει των οποίων μπορεί να ανακληθεί η ενιαία άδεια θα πρέπει να είναι αντικειμενικού χαρακτήρα και θα πρέπει να καθορίζονται στο εθνικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης τήρησης της αρχής της ενωσιακής προτίμησης, όπως ορίζεται ιδιαίτερα στις σχετικές διατάξεις των πράξεων προσχώρησης του 2003 και του 2005. Οι αποφάσεις περί απόρριψης και οι αποφάσεις περί ανάκλησης θα πρέπει να αιτιολογούνται δεόντως. Η απόφαση απόρριψης αίτησης έκδοσης, τροποποίησης ή ανανέωσης ενιαίας άδειας και η απόφαση ανάκλησης ενιαίας άδειας θα πρέπει να βασίζεται σε κριτήρια που προβλέπονται από το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο και θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ειδικές περιστάσεις της υπόθεσης, κατά περίπτωση, και να σέβεται την αρχή της αναλογικότητας. Σε εξαιρετικές και δεόντως αιτιολογημένες περιστάσεις που συνδέονται με την πολυπλοκότητα της αίτησης, και προς το συμφέρον του αιτούντος, θα πρέπει να μπορεί να παραταθεί η προθεσμία για τη λήψη απόφασης δυνάμει της παρούσας οδηγίας για πρόσθετη περίοδο 30 ημερών. Σε περίπτωση αλλαγής εργοδότη από τον κάτοχο ενιαίας άδειας, η παράταση για πρόσθετη περίοδο 15 ημερών θα πρέπει να αιτιολογείται δεόντως.

(26)

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών και οι οικογένειές τους έχουν αποτελεσματική πρόσβαση στα δικαιώματά τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να τους παρέχουν δωρεάν προσβάσιμες πληροφορίες σχετικά με τα αποδεικτικά έγγραφα που χρειάζονται για την υποβολή αίτησης για την ενιαία άδεια, καθώς και σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής και τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τις διαδικαστικές εγγυήσεις για την προστασία τους και την προστασία των μελών της οικογένειάς τους. Οι εν λόγω πληροφορίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν πληροφορίες για τους κοινωνικούς εταίρους, με ιδιαίτερη αναφορά στις οργανώσεις εργαζομένων, για τη διευκόλυνση της πληροφόρησής τους με σκοπό την καλύτερη προστασία τους στην εργασία.

(27)

Οι υπήκοοι τρίτων χωρών που κατέχουν ισχύον ταξιδιωτικό έγγραφο και ενιαία άδεια που έχει εκδοθεί από κράτος μέλος το οποίο εφαρμόζει πλήρως το κεκτημένο Σένγκεν θα πρέπει να μπορούν να εισέρχονται και να διακινούνται ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών που εφαρμόζουν πλήρως το κεκτημένο Σένγκεν για διάστημα μέχρι και τριών μηνών ανά εξάμηνο, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/399 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10) και το άρθρο 21 της σύμβασης εφαρμογής της συμφωνίας του Σένγκεν, της 14ης Ιουνίου 1985, μεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών της οικονομικής ένωσης Μπενελούξ, της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και της Γαλλικής Δημοκρατίας, σχετικά με τη σταδιακή κατάργηση των ελέγχων στα κοινά σύνορα (11) (σύμβαση Σένγκεν).

(28)

Ελλείψει οριζόντιας ενωσιακής νομοθεσίας, τα δικαιώματα των υπηκόων τρίτων χωρών διαφέρουν, ανάλογα με το κράτος μέλος στο οποίο εργάζονται και με την ιθαγένειά τους. Με σκοπό να συνεχισθεί η περαιτέρω ανάπτυξη συνεκτικής πολιτικής μετανάστευσης και να μειωθεί η ανισότητα δικαιωμάτων που υπάρχει μεταξύ των πολιτών της Ένωσης και των υπηκόων τρίτων χωρών που εργάζονται νόμιμα σε ένα κράτος μέλος, καθώς και να συμπληρωθεί το ισχύον κεκτημένο όσον αφορά τη μετανάστευση, θα πρέπει να θεσπιστεί σύνολο δικαιωμάτων ιδίως για να ορίσει τους τομείς πολιτικής στους οποίους κατοχυρώνεται η ισότητα μεταχείρισης των υπηκόων ενός κράτους μέλους και των υπηκόων τρίτων χωρών που δεν έχουν ακόμα αποκτήσει το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος. Σκοπός των σχετικών διατάξεων είναι να δημιουργηθούν ελάχιστες ισότιμες συνθήκες εντός της Ένωσης, να αναγνωρισθεί το γεγονός ότι οι εν λόγω υπήκοοι τρίτων χωρών συμβάλλουν, με την εργασία τους και τους φόρους που καταβάλλουν, στην οικονομία της Ένωσης, και χρησιμεύουν ως μηχανισμός διασφάλισης για τη μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των ημεδαπών εργαζομένων και των εργαζομένων από τρίτες χώρες, ο οποίος πηγάζει από την πιθανή εκμετάλλευση αυτών των τελευταίων. Ο «εργαζόμενος από τρίτη χώρα», όπως παρατίθεται στην παρούσα οδηγία, θα πρέπει να ορίζεται ως ο υπήκοος τρίτης χώρας που διαμένει νομίμως στο έδαφος κράτους μέλους και του επιτρέπεται στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης να εργάζεται εκεί σύμφωνα με το εθνικό Δίκαιο ή πρακτική. Στο πλαίσιο αυτό, ο εργαζόμενος από τρίτη χώρα πρέπει να διαθέτει σύμβαση εργασίας ή σχέση εργασίας, όπως οι εν λόγω έννοιες ορίζονται από το εθνικό δίκαιο, τις συλλογικές συμβάσεις ή τις πρακτικές ενός κράτους μέλους, λαμβανομένης υπόψη της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(29)

Όταν ένας κάτοχος ενιαίας άδειας αλλάζει εργοδότη, ο νέος εργοδότης θα πρέπει να κοινοποιεί στις αρμόδιες αρχές λεπτομέρειες σχετικά με την απασχόληση σύμφωνα με τις διαδικασίες που ορίζονται στο εθνικό δίκαιο. Η αλλαγή των συνθηκών απασχόλησης, όπως η διεύθυνση του εργοδότη, ο συνήθης τόπος εργασίας, το ωράριο εργασίας και η αμοιβή, δεν συνιστά από μόνη της αλλαγή εργοδότη.

(30)

Όλοι οι υπήκοοι τρίτων χωρών που διαμένουν και εργάζονται νόμιμα σε κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον κοινό σύνολο δικαιωμάτων, βασιζόμενο στην ίση μεταχείριση με τους πολίτες του κράτους μέλους στο οποίο διαμένουν, ανεξάρτητα από τον αρχικό σκοπό ή τον λόγο εισδοχής. Το δικαίωμα ίσης μεταχείρισης στους τομείς που καλύπτονται από την παρούσα οδηγία θα πρέπει να κατοχυρώνεται όχι μόνο για τους υπηκόους τρίτων χωρών που έγιναν δεκτοί στην επικράτεια κράτους μέλους για να εργασθούν, αλλά εξίσου σε εκείνους οι οποίοι έγιναν δεκτοί για άλλους λόγους και στη συνέχεια τους δόθηκε πρόσβαση στην αγορά εργασίας του εν λόγω κράτους μέλους σύμφωνα με άλλες διατάξεις του ενωσιακού ή εθνικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των μελών της οικογένειας εργαζομένου από τρίτη χώρα που έχουν γίνει δεκτά στο κράτος μέλος σύμφωνα με την οδηγία 2003/86/ΕΚ του Συμβουλίου (12), και των υπηκόων τρίτων χωρών που έχουν γίνει δεκτοί στην επικράτεια ενός κράτους μέλους σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13).

(31)

Το δικαίωμα ίσης μεταχείρισης σε ορισμένους τομείς θα πρέπει να συνδέεται αυστηρά με τη νόμιμη διαμονή του υπηκόου τρίτης χώρας και με την πρόσβαση που του έχει χορηγηθεί στην αγορά εργασίας ενός κράτους μέλους, όπως αυτά προβλέπονται από την ενιαία άδεια που επιτρέπει ταυτόχρονα τη διαμονή και την εργασία και από τις άδειες διαμονής που χορηγούνται για άλλους λόγους και περιέχουν τις πληροφορίες για την άδεια εργασίας.

(32)

Το δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων από τρίτες χώρες με τους υπηκόους του κράτους μέλους όσον αφορά τους όρους απασχόλησης και τις συνθήκες εργασίας, όπως αναφέρεται στην παρούσα οδηγία συμβάλλει στην αξιοπρεπή εργασία και στην πρόληψη της εκμετάλλευσης των εργαζομένων από τρίτες χώρες. Το εν λόγω δικαίωμα θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον τους όρους απασχόλησης, την αμοιβή, συμπεριλαμβανομένης της υπερωριακής εργασίας, τις κρατήσεις και την καταβολή καθυστερούμενων πληρωμών, τις αξιώσεις σε περίπτωση αφερεγγυότητας του εργοδότη, την εφαρμογή της αρχής της ίσης αμοιβής για την ίδια εργασία, την απόλυση, την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών, την κατάρτιση, την υγεία και την ασφάλεια στον χώρο εργασίας, τον χρόνο εργασίας και τις άδειες και τις αργίες. Το δικαίωμα ίσης μεταχείρισης θα πρέπει να περιλαμβάνει τις συνθήκες εργασίας που καθορίζονται στο ενωσιακό δίκαιο, στο εθνικό δίκαιο, στις συλλογικές συμβάσεις και στην πρακτική ενός κράτους μέλους υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους υπηκόους του οικείου κράτους μέλους.

(33)

Ένα κράτος μέλος θα πρέπει να αναγνωρίζει τα επαγγελματικά προσόντα που αποκτώνται από υπήκοο τρίτης χώρας σε άλλο κράτος μέλος κατά τον ίδιο τρόπο όπως για τους πολίτες της Ένωσης και θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα προσόντα που αποκτώνται σε τρίτη χώρα σύμφωνα με την οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14). Το δικαίωμα ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων από τρίτες χώρες όσον αφορά την αναγνώριση διπλωμάτων, πιστοποιητικών και άλλων επαγγελματικών προσόντων σύμφωνα με τις σχετικές εθνικές διαδικασίες δεν θα πρέπει να θίγει την αρμοδιότητα των κρατών μελών να υποδέχονται τους εν λόγω εργαζομένους από τρίτες χώρες στην αγορά εργασίας τους.

(34)

Οι εργαζόμενοι από τρίτες χώρες θα πρέπει να τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης όσον αφορά την κοινωνική ασφάλιση. Οι κλάδοι της κοινωνικής ασφάλισης καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15). Οι διατάξεις σχετικά με την ισότητα μεταχείρισης όσον αφορά την κοινωνική ασφάλιση που περιλαμβάνονται στην παρούσα οδηγία θα πρέπει να εφαρμόζονται επίσης στους εργαζομένους που γίνονται δεκτοί σε ένα κράτος μέλος απευθείας από τρίτη χώρα. Ωστόσο, η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να χορηγεί στους εργαζομένους από τρίτες χώρες περισσότερα δικαιώματα από τα προβλεπόμενα ήδη στο κείμενο ενωσιακό δίκαιο στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης για υπηκόους τρίτων χωρών σε περιπτώσεις που εμφανίζουν διασυνοριακά στοιχεία.

(35)

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε, με την απόφασή του της 25ης Νοεμβρίου 2020 στην υπόθεση C-302/19 (16), ότι ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να αρνηθεί ή να μειώσει την παροχή κοινωνικής ασφάλισης στον κάτοχο ενιαίας άδειας με το αιτιολογικό ότι ορισμένα ή όλα τα μέλη της οικογένειας του εν λόγω κατόχου δεν κατοικούν στο έδαφός του, αλλά σε τρίτη χώρα, εάν χορηγεί την εν λόγω παροχή στους δικούς του υπηκόους ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας των μελών της οικογένειάς τους.

(36)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν τουλάχιστον ίση μεταχείριση των υπηκόων τρίτων χωρών που εργάζονται ή που, ύστερα από μια ελάχιστη περίοδο απασχόλησης, είναι εγγεγραμμένοι ως άνεργοι. Τυχόν περιορισμοί στην ίση μεταχείριση στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης δυνάμει της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να ισχύουν με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων που παρέχονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1231/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17).

(37)

Το δίκαιο της Ένωσης δεν περιορίζει την εξουσία των κρατών μελών να οργανώνουν τα δικά τους συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος να ορίσει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες χορηγούνται οι παροχές κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και το ύψος των παροχών αυτών και την περίοδο για την οποία καταβάλλονται. Ωστόσο, κατά την άσκηση της εξουσίας αυτής, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμμορφώνονται με το ενωσιακό δίκαιο.

(38)

Η ίση μεταχείριση των εργαζομένων από τρίτες χώρες δεν θα πρέπει να καλύπτει τα μέτρα στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης τα οποία χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας.

(39)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι αποτρέπουν τις διακρίσεις σε βάρος εργαζομένων από τρίτες χώρες όσον αφορά την πρόσβασή τους σε αγαθά και υπηρεσίες για τα οποία διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση των εργαζομένων από τρίτες χώρες με τους υπηκόους του κράτους μέλους στο οποίο διαμένουν σύμφωνα με την παρούσα οδηγία και το εθνικό δίκαιο. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην αποφυγή πιθανών διακρίσεων όσον αφορά την πρόσβαση σε ιδιωτική ενοικιαζόμενη στέγη, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι συνθήκες στέγασης και οι συμβάσεις μίσθωσης πληρούν τα εθνικά πρότυπα και τους εθνικούς κανόνες για την ιδιωτική μίσθωση, μεταξύ άλλων πρότυπα και κανόνες όσον αφορά τα ποσά των ενοικίων. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι από τρίτες χώρες παραμένουν ελεύθεροι να επιλέξουν το κατάλυμά τους, χωρίς την υποχρέωση διαμονής στο κατάλυμα που παρέχει ο εργοδότης, όπως συμβαίνει στην περίπτωση των εργαζομένων του οικείου κράτους μέλους, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο.

(40)

Με σκοπό την ενίσχυση της ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων από τρίτες χώρες, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προβλέψουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις κατά των εργοδοτών σε περίπτωση παράβασης των εθνικών διατάξεων που θεσπίζονται δυνάμει της παρούσας οδηγίας, ιδίως όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και της προσχώρησης σε οργάνωση εργαζομένων, καθώς και τους κλάδους κοινωνικής ασφάλισης, όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 883/2004.

(41)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή επιβολή των εθνικών διατάξεων που θεσπίζονται δυνάμει της παρούσας οδηγίας, τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, κατά περίπτωση, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, θα πρέπει να προβλέπουν κατάλληλους μηχανισμούς για την παρακολούθηση και, κατά περίπτωση, αποτελεσματικές και επαρκείς επιθεωρήσεις στην επικράτειά τους σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο ή τη διοικητική πρακτική. Οι υπηρεσίες που είναι επιφορτισμένες με την επιθεώρηση εργασίας ή άλλες αρμόδιες αρχές θα πρέπει, κατά περίπτωση, να έχουν πρόσβαση στον χώρο εργασίας.

(42)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν την ύπαρξη αποτελεσματικών μηχανισμών μέσω των οποίων οι εργαζόμενοι από τρίτες χώρες θα πρέπει να μπορούν να ασκούν ένδικα μέσα και να υποβάλλουν καταγγελίες απευθείας ή μέσω τρίτων που έχουν, σύμφωνα με τα κριτήρια που ορίζονται από το εθνικό δίκαιο, τη διοικητική πρακτική ή ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις, έννομο συμφέρον να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με την παρούσα οδηγία, όπως συνδικαλιστικές οργανώσεις ή άλλες ενώσεις, ή μέσω αρμόδιων αρχών. Οι εν λόγω αποτελεσματικοί μηχανισμοί θεωρούνται απαραίτητοι για την αντιμετώπιση καταστάσεων στις οποίες οι εργαζόμενοι από τρίτες χώρες δεν γνωρίζουν την ύπαρξη μηχανισμών επιβολής ή διστάζουν να τους χρησιμοποιήσουν επ’ ονόματί τους, διότι, για παράδειγμα, φοβούνται τις πιθανές συνέπειες. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι από τρίτες χώρες έχουν την ίδια πρόσβαση σε νομικές διαδικασίες με τους υπηκόους του κράτους μέλους στο οποίο διαμένουν, συμπεριλαμβανομένων δικαστικών και διοικητικών διαδικασιών, καταγγελιών, διαμεσολάβησης και άλλων μηχανισμών που προβλέπονται από το εθνικό δίκαιο για τους υπηκόους του κράτους μέλους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν την πρόσβαση σε νομική συνδρομή υπό τους ίδιους όρους που προβλέπονται για τους ημεδαπούς εργαζομένους στις εν λόγω διαδικασίες, εφόσον προβλέπεται από το εθνικό τους δίκαιο.

(43)

Με γνώμονα την προστασία των εργαζομένων, θα πρέπει ήδη να θεσπιστούν και να τεθούν σε ισχύ σε εθνικό επίπεδο παρόμοια εθνικά μέτρα που αφορούν την παρακολούθηση, την αξιολόγηση, τις επιθεωρήσεις, τις κυρώσεις και τη διευκόλυνση των καταγγελιών.

(44)

Η ενιαία άδεια θα πρέπει να επιτρέπει στον κάτοχό της να αλλάξει εργοδότη κατά την περίοδο ισχύος της. Πέρα από την επαλήθευση του κατά πόσον ο κάτοχος ενιαίας άδειας εξακολουθεί να πληροί τις απαιτήσεις που ορίζονται από το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να θεσπίζουν ορισμένες προϋποθέσεις για την αλλαγή εργοδότη, συμπεριλαμβανομένης διαδικασίας κοινοποίησης και ελέγχου της κατάστασης στην αγορά εργασίας, εάν το οικείο κράτος μέλος διενεργεί ελέγχους της κατάστασης στην αγορά εργασίας για τις αιτήσεις χορήγησης ενιαίας άδειας. Προκειμένου να αποτραπούν πιθανές καταχρήσεις στις διατάξεις της παρούσας οδηγίας που σχετίζονται με την αλλαγή εργοδότη, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να καθορίζουν ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα για το οποίο ο κάτοχος ενιαίας άδειας υποχρεούται να εργαστεί για τον πρώτο εργοδότη πριν αλλάξει εργοδότη. Ανεξάρτητα από τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας που θεσπίζεται βάσει του εθνικού δικαίου, το εν λόγω ελάχιστο χρονικό διάστημα δεν θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να υπερβαίνει τους έξι μήνες. Σε εξαιρετικές και δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, για παράδειγμα σε περίπτωση εκμετάλλευσης του κατόχου ενιαίας άδειας ή εάν ο εργοδότης δεν εκπληρώνει τις νομικές υποχρεώσεις του σε σχέση με τον κάτοχο ενιαίας άδειας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιτρέπουν την αλλαγή εργοδότη πριν από τη λήξη του εν λόγω ελάχιστου χρονικού διαστήματος.

(45)

Η ενιαία άδεια δεν θα πρέπει να ανακαλείται για περίοδο τουλάχιστον τριών μηνών σε περίπτωση ανεργίας ή έξι μηνών εάν ο υπήκοος τρίτης χώρας είναι κάτοχος της ενιαίας άδειας για διάστημα μεγαλύτερο των δύο ετών. Για περιόδους ανεργίας μεγαλύτερες των τριών μηνών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να απαιτούν από τους κάτοχους ενιαίας άδειας να προσκομίζουν αποδεικτικά στοιχεία ότι διαθέτουν επαρκείς ίδιους πόρους.

(46)

Προκειμένου να ενισχυθούν οι γνώσεις σχετικά με τη διαδικασία απόκτησης της ενιαίας άδειας και τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τις διαδικαστικές εγγυήσεις των εργαζομένων από τρίτες χώρες και των μελών των οικογενειών τους, τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να ενισχύσουν τις διαφημιστικές δραστηριότητες και τις ενημερωτικές εκστρατείες σχετικά με τα θέματα αυτά, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, δραστηριοτήτων και εκστρατειών που απευθύνονται σε τρίτες χώρες.

(47)

Η παρούσα οδηγία θα πρέπει να εφαρμόζεται υπό την επιφύλαξη ευνοϊκότερων διατάξεων που περιλαμβάνονται στο δίκαιο της Ένωσης και τα ισχύοντα διεθνή μέσα.

(48)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενεργοποιούν τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας χωρίς διακρίσεις με βάση το φύλο, τη φυλή, το χρώμα, την εθνοτική ή κοινωνική καταγωγή, τα γενετικά χαρακτηριστικά, τη γλώσσα, το θρήσκευμα ή το φρόνημα, τις πολιτικές ή οποιεσδήποτε άλλες πεποιθήσεις, την ιδιότητα μέλους εθνικής μειονότητας, την περιουσία, τη γέννηση, την αναπηρία, την ηλικία ή τον γενετήσιο προσανατολισμό, ιδίως σύμφωνα με την οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου (18) και την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου (19).

(49)

Δεδομένου ότι οι στόχοι της παρούσας οδηγίας, δηλαδή ο καθορισμός ενιαίας διαδικασίας αίτησης με σκοπό τη χορήγηση ενιαίας άδειας που να επιτρέπει στους υπηκόους τρίτων χωρών να εργάζονται στην επικράτεια ενός κράτους μέλους και ενός κοινού συνόλου δικαιωμάτων για τους εργαζομένους από τρίτες χώρες που διαμένουν νόμιμα σε ένα κράτος μέλος, δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, αλλά μπορούν, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων της δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα στο επίπεδο της Ένωσης, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας που προβλέπεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών.

(50)

Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αντικατοπτρίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1 ΣΕΕ.

(51)

Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ και στη ΣΛΕΕ, και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, η Ιρλανδία δεν συμμετέχει στην έκδοση της παρούσας οδηγίας και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της.

(52)

Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ και τη ΣΛΕΕ, η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση της παρούσας οδηγίας και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της.

(53)

Η υποχρέωση μεταφοράς της παρούσας οδηγίας στο εθνικό δίκαιο θα πρέπει να περιοριστεί στις διατάξεις που συνιστούν τροποποιήσεις ουσίας της προϋπάρχουσας οδηγίας. Η υποχρέωση μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο των διατάξεων που δεν τροποποιούνται απορρέει από την εν λόγω προϋπάρχουσα οδηγία.

(54)

Η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να θίγει τις υποχρεώσεις των κρατών μελών όσον αφορά την προθεσμία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας που παρατίθεται στο παράρτημα I,