EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Κατανομή των αρμοδιοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση
ΣΥΝΟΨΗ
Η ΕΕ διαθέτει μόνο τις αρμοδιότητες που της ανατίθενται με τις Συνθήκες (αρχή της δοτής αρμοδιότητας). Σύμφωνα με την αρχή αυτή, η ΕΕ μπορεί να ενεργεί μόνον εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων που της ανατίθενται από τις χώρες της ΕΕ με τις Συνθήκες ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που προβλέπονται σε αυτές. Οι αρμοδιότητες που δεν ανατίθενται στην ΕΕ με τις Συνθήκες ασκούνται από τις χώρες της ΕΕ. Στη συνθήκη της Λισαβόνας διευκρινίζεται η κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της. Οι εν λόγω αρμοδιότητες χωρίζονται σε 3 βασικές κατηγορίες:
3 βασικά είδη αρμοδιοτήτων
Αποκλειστικές αρμοδιότητες (άρθρο 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — ΣΛΕΕ): τομείς στους οποίους η ΕΕ μόνη μπορεί να νομοθετήσει και να εγκρίνει δεσμευτικές πράξεις. Τούτο μπορούν να πράξουν οι χώρες της ΕΕ μόνο εάν εξουσιοδοτηθούν από την ΕΕ να εφαρμόσουν τις εν λόγω πράξεις. Η ΕΕ έχει αποκλειστική αρμοδιότητα όσον αφορά τους παρακάτω τομείς:
Συντρέχουσες αρμοδιότητες (άρθρο 4 της ΣΛΕΕ): η ΕΕ και οι χώρες της ΕΕ μπορούν να νομοθετήσουν και να εγκρίνουν νομικά δεσμευτικές πράξεις. Οι χώρες της ΕΕ ασκούν την αρμοδιότητά τους όπου η ΕΕ δεν ασκεί ή έχει αποφασίσει να μην ασκήσει την αρμοδιότητά της. Οι συντρέχουσες αρμοδιότητες της ΕΕ και των χωρών της αφορούν τους εξής τομείς:
Υποστηρικτικές αρμοδιότητες (άρθρο 6 της ΣΛΕΕ): η ΕΕ μπορεί να παρέμβει μόνο για να υποστηρίζει, να συντονίζει ή να συμπληρώνει τη δράση των χωρών της ΕΕ. Οι νομικά δεσμευτικές πράξεις της ΕΕ δεν πρέπει να προϋποθέτουν την εναρμόνιση των νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων των χωρών της ΕΕ Οι υποστηρικτικές αρμοδιότητες σχετίζονται με τους ακόλουθους τομείς πολιτικής:
Ειδικές αρμοδιότητες
Η ΕΕ μπορεί να λαμβάνει μέτρα που θα διασφαλίζουν ότι οι χώρες της ΕΕ συντονίζουν τις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές τους καθώς και τις πολιτικές απασχόλησης σε επίπεδο ΕΕ.
Η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ διέπεται από συγκεκριμένα θεσμικά χαρακτηριστικά, όπως η περιορισμένη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και η εξαίρεση από τυχόν νομοθετική δραστηριότητα. Η πολιτική αυτή ορίζεται και εφαρμόζεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (αποτελούμενο από τους αρχηγούς κρατών ή τις κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ) και από το Συμβούλιο (αποτελούμενο από εκπρόσωπο κάθε χώρας της ΕΕ σε υπουργικό επίπεδο). Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας εκπροσωπούν την ΕΕ σε θέματα κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας.
Άσκηση των αρμοδιοτήτων
Η άσκηση των αρμοδιοτήτων της ΕΕ υπόκειται σε δύο θεμελιώδεις αρχές που ορίζονται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση:
τελευταία ενημέρωση 26.01.2016