61997B0614

1 Εξωσυμβατική ευθύνη - Αντικείμενο - Πράξεις των κοινοτικών οργάνων ή πράξεις των υπαλλήλων της Κοινότητας - Έννοια - Πράξεις του πρωτογενούς κοινοτικού δικαίου - Αποκλείονται - Ζημία που πηγάζει από την Ενιαία Πράξη

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 7 Α (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 14 ΕΚ) και άρθρο 215, εδ. 2 (νυν άρθρο 288, εδ. 2, ΕΚ)]

2 Εξωσυμβατική ευθύνη - Προϋποθέσεις - Κανονιστική πράξη που ενέχει επιλογές οικονομικής πολιτικής - Αρκούντως κατάφωρη παραβίαση υπέρτερου κανόνα δικαίου που προστατεύει τους ιδιώτες

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 215, εδ. 2 (νυν άρθρο 288, εδ. 2, ΕΚ)]

3 Κοινοτικό δίκαιο - Αρχές - Προστασία της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης - Προϋποθέσεις

4 Εξωσυμβατική ευθύνη - Παράβαση εκ μέρους των κοινοτικών οργάνων υποχρεώσεως εκ του νόμου να ενεργήσουν - Εξαφάνιση του επαγγέλματος του εκτελωνιστή, απόρροια της Ενιαίας Πράξεως - Υποχρέωση των οργάνων να ενεργήσουν - Δεν υφίσταται - Υποχρέωση της Κοινότητας να αποζημιώσει τους ασκούντες το επάγγελμα - Δεν υφίσταται

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 215, εδ. 2 (νυν άρθρο 288, εδ. 2, ΕΚ)]

1 Προκειμένου για την εξωσυμβατική ευθύνη της Κοινότητας, δεν μπορεί να καταλογιστεί στο Συμβούλιο και την Επιτροπή η αιτία της ζημίας που υπέστησαν οι εκτελωνιστές, η οποία απορρέει από την κατάργηση των τελωνειακών και φορολογικών συνόρων μεταξύ κρατών μελών. Πράγματι, η άμεση και αποφασιστική αιτία της εν λόγω ζημίας δεν είναι ούτε η έκδοση πράξεων του παραγώγου δικαίου, ούτε η παράλειψη λήψεως πρόσφορων αντισταθμιστικών και συνοδευτικών μέτρων, αλλά το άρθρο 13 της Ενιαίας Πράξεως, το οποίο εισήγαγε στη Συνθήκη ΕΟΚ το άρθρο 8 Α, το οποίο κατέστη άρθρο 7 Α της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 14 ΕΚ), που ορίζει, μεταξύ άλλων, ότι «η εσωτερική αγορά περιλαμβάνει έναν χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα». αΟμως η Ενιαία Πράξη, που συνάφθηκε και εγκρίθηκε από τα κράτη μέλη, δεν καταλογίζεται στα προαναφερθέντα θεσμικά όργανα και δεν μπορεί, ως εκ τούτου, να στοιχειοθετήσει την εξωσυμβατική ευθύνη της Κοινότητας.

(βλ. σκέψη 19)

2 Η εξωσυμβατική ευθύνη της Κοινότητας για τις προκληθείσες ζημίες, είτε από κανονιστικές πράξεις που εξέδωσαν τα θεσμικά της όργανα, είτε από υπαίτιες παραλείψεις εκδόσεως τέτοιων πράξεων, στοιχειοθετείται μόνον όταν παραβιάζεται υπέρτερος κανόνας δικαίου που προστατεύει τα άτομα. Εξάλλου, αν ένα θεσμικό όργανο θέσπισε ή παρέλειψε να θεσπίσει κανονιστική πράξη, στο πλαίσιο της ευρείας εξουσίας εκτιμήσεως που διαθέτει, η ευθύνη της Κοινότητας δεν στοιχειοθετείται παρά μόνον αν η παραβίαση είναι κατάφωρη, δηλαδή πρόδηλη και σοβαρή.

(βλ. σκέψη 24)

3 Το δικαίωμα του ιδιώτη να αξιώσει την προστασία της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης ανήκει σε οποιονδήποτε βρίσκεται σε κατάσταση από την οποία προκύπτει ότι η κοινοτική διοίκηση του δημιούργησε βάσιμες προσδοκίες. Αντιθέτως, ουδείς μπορεί να επικαλεσθεί παραβίαση της αρχής της προστασίας δικαιολογημένης εμπιστοσύνης αν η διοίκηση δεν του έχει δώσει συγκεκριμένες διαβεβαιώσεις.

(βλ. σκέψη 32)

4 Οι παραλείψεις των κοινοτικών οργάνων συνεπάγονται ευθύνη της Κοινότητας μόνον εφόσον τα όργανα παρέβησαν νόμιμη υποχρέωσή τους να δράσουν σύμφωνα με κοινοτική διάταξη.

Εφόσον η κατάργηση της δραστηριότητας του εκτελωνιστή δεν μπορεί να καταλογισθεί ούτε στο Συμβούλιο ούτε στην Επιτροπή, δεν εναπόκειται σ' αυτούς η υποχρέωση αποκαταστάσεως της συναφούς ζημίας που ενδέχεται να προκύψει. Συγκεκριμένα, δεν υπάρχει λόγος να ερευνηθεί ενδεχόμενη ύπαρξη γενικής αρχής του δικαίου δυνάμει της οποίας η Κοινότητα οφείλει να αποζημιώσει εκείνον έναντι του οποίου ελήφθη μέτρο απαλλοτριώσεως ή περιορισμού της ελευθερίας του να ασκεί το οικείο δικαίωμα κυριότητας, δεδομένου ότι δεν είναι δυνατόν να επιβληθεί στην Κοινότητα η υποχρέωση να καταβάλει αποζημίωση για πράξεις που δεν καταλογίζονται σ' αυτήν. Επομένως, η Κοινότητα δεν υποχρεούται να αποζημιώσει τα μέλη του επαγγέλματος αυτού.

(βλ. σκέψεις 21-22, 35-37)