ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 25.11.2021
COM(2021) 749 final
2021/0396(NLE)
Πρόταση
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης για τη διευκόλυνση της ασφαλούς ελεύθερης κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, και την αντικατάσταση της σύστασης (ΕΕ) 2020/1475
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης
Το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα από τα πιο πολύτιμα επιτεύγματα της Ένωσης και σημαντικός μοχλός της οικονομίας της. Την ίδια στιγμή η πανδημία COVID-19 εξακολουθεί να αποτελεί εξαιρετική απειλή για τη δημόσια υγεία σε ολόκληρη την Ένωση.
Για να αντιμετωπιστεί η πανδημία COVID-19, τα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει διάφορα μέτρα προκειμένου να περιορίσουν τη διασπορά του ιού, μερικά από τα οποία είχαν αντίκτυπο στο δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών, όπως περιορισμούς εισόδου ή απαιτήσεις υποβολής των διασυνοριακών ταξιδιωτών σε διαγνωστικούς ελέγχους για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2. Κατά την έγκριση και εφαρμογή περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να τηρούν τις αρχές του δικαίου της ΕΕ, ιδίως την αναλογικότητα και την απαγόρευση των διακρίσεων.
Η λήψη μονομερών μέτρων στον τομέα αυτόν έχει προκαλέσει σημαντικές διαταραχές, καθώς οι επιχειρήσεις και οι πολίτες βρέθηκαν αντιμέτωποι με ευρύ φάσμα διαφορετικών μεταξύ τους και ταχέως μεταβαλλόμενων μέτρων. Αυτό είναι ιδιαίτερα επιβλαβές σε μια κατάσταση όπου η ευρωπαϊκή οικονομία έχει ήδη πληγεί σημαντικά από τον ιό. Οι αποκλίσεις αυτές μπορούν επίσης να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στα υγειονομικά μέτρα, ιδίως στον εμβολιασμό, γεγονός που θα μπορούσε με τη σειρά του να επιδεινώσει την επιδημιολογική κατάσταση.
Για να διασφαλιστεί μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών, το Συμβούλιο εξέδωσε, στις 13 Οκτωβρίου 2020, τη σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Η σύσταση του Συμβουλίου καθιέρωσε μια συντονισμένη προσέγγιση σχετικά με τα ακόλουθα βασικά σημεία: την εφαρμογή κοινών κριτηρίων και κατώτατων ορίων κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με τη θέσπιση περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία, αποτύπωση του κινδύνου μετάδοσης της νόσου COVID-19 σε χάρτη βάσει συμφωνημένου χρωματικού κώδικα, και συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τα τυχόν μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν κατάλληλα σε πρόσωπα που μετακινούνται μεταξύ περιοχών, ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου μετάδοσης στις εν λόγω περιοχές. Η εν λόγω σύσταση του Συμβουλίου επικαιροποιήθηκε υπό το πρίσμα των εξελίξεων της επιδημιολογικής κατάστασης.
Για την περαιτέρω διευκόλυνση της ασφαλούς ελεύθερης μετακίνησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν στις 14 Ιουνίου 2021 τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953, με τον οποίο θεσπίστηκε το πλαίσιο για το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ με σκοπό την έκδοση, την επαλήθευση και την αποδοχή διαλειτουργικών πιστοποιητικών εμβολιασμού κατά της COVID-19, διαγνωστικού της ελέγχου και ανάρρωσης από αυτή. Για τη βέλτιστη χρήση του πλαισίου για το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ, το Συμβούλιο τροποποίησε επίσης την ίδια ημέρα τη σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου. Σύμφωνα με τους τροποποιημένους κανόνες, τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί ή έχουν αναρρώσει θα πρέπει να εξαιρούνται από τους περιορισμούς που εφαρμόζονται σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου.
Από τον Ιούνιο του 2021 έχουν σημειωθεί δύο σημαντικές εξελίξεις που έχουν αντίκτυπο στην επιδημιολογική κατάσταση και, συνεπώς, επηρεάζουν και την ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ένωσης. Πρώτον, η εμβολιαστική κάλυψη έχει αυξηθεί σημαντικά, με τη σωρευτική κάλυψη του συνολικού πληθυσμού της Ένωσης με πλήρη εμβολιασμό να ανέρχεται σε περισσότερο από 65 % στις 19 Νοεμβρίου 2021, σε σύγκριση με λιγότερο από 30 % όταν εκδόθηκαν η τελευταία τροποποίηση και ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/953.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες διαφορές στην εμβολιαστική κάλυψη μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών, και σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες. Έως τις 19 Νοεμβρίου 2021, η κάλυψη του συνολικού πληθυσμού στα κράτη μέλη με πλήρη εμβολιασμό κυμαινόταν από 23,9 % έως 81,4 % (28,6 % έως 92,6 % στον ενήλικο πληθυσμό). Αυτό προκαλεί σοβαρή ανησυχία, καθώς παρέχει πολλές ευκαιρίες στον ιό να συνεχίσει να διασπείρεται και να προκαλεί νόσηση, ιδίως μεταξύ των μη εμβολιασμένων.
Επομένως, σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2021, ένα σημαντικά υψηλότερο ποσοστό του πληθυσμού είναι καλύτερα προστατευμένο από τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου από τη νόσο COVID-19, ως αποτέλεσμα των εμβολίων κατά της COVID-19 που είναι διαθέσιμα σήμερα, τα οποία παρέχουν προστασία έναντι της σοβαρής νόσησης, του θανάτου και των μακροχρόνιων συνεπειών της λοίμωξης. Ο εμβολιασμός είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό — αν και όχι το μοναδικό― εργαλείο στο οπλοστάσιο κατά της νόσου COVID-19, και απαιτούνται προσπάθειες για να συνεχιστεί η αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης.
Δεύτερον, η εφαρμογή του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ έχει προχωρήσει με ταχείς ρυθμούς. Έως τον Νοέμβριο του 2021 τα κράτη μέλη είχαν εκδώσει περισσότερα από 650 εκατομμύρια ψηφιακά πιστοποιητικά COVID της ΕΕ. Το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ είναι, επομένως, ένα ευρέως διαθέσιμο και αξιόπιστο εργαλείο για τη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021, περίπου τα δύο τρίτα (65 %) όσων απάντησαν συμφώνησαν ότι το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ είναι το ασφαλέστερο μέσο για να ταξιδεύουν ελεύθερα στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Σχεδόν όλα τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ και για εγχώριους σκοπούς.
Το πλαίσιο του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ δεν χρησιμοποιείται με επιτυχία μόνο από τα κράτη μέλη της ΕΕ, τις τρεις χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου που δεν είναι μέλη της ΕΕ και την Ελβετία, αλλά και από 20 άλλες τρίτες χώρες και εδάφη, ενώ περισσότερες τρίτες χώρες αναμένεται να το υιοθετήσουν στο μέλλον. Ως εκ τούτου, το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ είναι το μόνο σύστημα μεγάλης κλίμακας που εφαρμόζεται διεθνώς.
Την ίδια στιγμή, η επιδημιολογική κατάσταση εντός της Ένωσης, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλό και αυξανόμενο συνολικό ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων, εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, γεγονός που δικαιολογεί τη διατήρηση ή την επαναφορά μέτρων που αποσκοπούν στην προστασία της δημόσιας υγείας. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) συνιστά την περαιτέρω αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης κατά της νόσου COVID-19 σε όλες τις επιλέξιμες ηλικιακές ομάδες, καθώς και τη διατήρηση των μη φαρμακευτικών μέτρων, όπως η χρήση μάσκας προσώπου, ο καλύτερος εξαερισμός των κλειστών χώρων και η τήρηση φυσικής απόστασης, τα οποία αποτελούν σημαντικά εργαλεία για τη μείωση της περαιτέρω διασποράς του ιού και των παραλλαγών του.
Υπό το πρίσμα των εν λόγω εξελίξεων, η κοινή προσέγγιση που καθορίζεται στη σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου θα πρέπει να προσαρμοστεί περαιτέρω, όπως ζήτησε και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματά του της 22ας Οκτωβρίου 2021. Ειδικότερα, καθοριστικός παράγοντας θα πρέπει να είναι η κατάσταση ενός ατόμου όσον αφορά τον εμβολιασμό, το αποτέλεσμα διαγνωστικού ελέγχου και/ή την ανάρρωση σε σχέση με την COVID-19, όπως αυτή αποδεικνύεται από το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ. Δεδομένου ότι τα ψηφιακά πιστοποιητικά COVID της ΕΕ μπορούν να εκδίδονται, να επαληθεύονται και να γίνονται δεκτά με ασφάλεια, τα άτομα που ασκούν το δικαίωμά τους για ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ένωσης και είναι κάτοχοι έγκυρου ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε επιπρόσθετους περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία, όπως περαιτέρω διαγνωστικούς ελέγχους για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2. Ειδικότερα, τα άτομα αυτά δεν θα πρέπει καταρχήν να υποβάλλονται σε καραντίνα, καθώς αυτό συνιστά σημαντικό περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας.
Η προσέγγιση αυτή υποστηρίζεται από συστάσεις που εξέδωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), σύμφωνα με τις οποίες οι πλήρως εμβολιασμένοι ταξιδιώτες, καθώς και οι ταξιδιώτες που έχουν αναρρώσει από τη νόσο COVID-19 εντός των 6 μηνών που προηγούνται του ταξιδιού, δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε πρόσθετους περιορισμούς. Τα άτομα που δεν εμπίπτουν σ’ αυτές τις δύο κατηγορίες θα πρέπει να είναι σε θέση να ταξιδεύουν βάσει αρνητικού διαγνωστικού ελέγχου για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2.
Για να απλουστευθεί η άσκηση του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της Ένωσης, είναι αναγκαίο να διαμορφωθεί μια κοινή αντίληψη όσον αφορά τις προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούν τα τρία είδη των ψηφιακών πιστοποιητικών COVID της ΕΕ (εμβολιασμού, διαγνωστικού ελέγχου και ανάρρωσης) ώστε να γίνονται δεκτά. Για τον σκοπό αυτόν θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι τελευταίες εξελίξεις, ιδίως η επιδημιολογική κατάσταση και η έναρξη εφαρμογής των αναμνηστικών δόσεων εμβολίου.
Σε συνδυασμό με τη χορήγηση αναμνηστικών δόσεων, όλο και περισσότερα κράτη μέλη θεσπίζουν κανόνες σχετικά με το χρονικό διάστημα κατά το οποίο γίνονται δεκτά τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδίδονται μετά την αρχική σειρά εμβολιασμού, λαμβάνοντας υπόψη ότι η προστασία από τη λοίμωξη και την ήπια νόσηση από τη νόσο COVID-19 που παρέχει ο εμβολιασμός φαίνεται να φθίνει με την πάροδο του χρόνου. Οι κανόνες αυτοί είτε εφαρμόζονται μόνο σε περιπτώσεις εγχώριας χρήσης, είτε καλύπτουν και τη χρήση πιστοποιητικών εμβολιασμού για σκοπούς ταξιδιού.
Στις 24 Νοεμβρίου 2021 το ECDC εξέδωσε ταχεία αξιολόγηση κινδύνου όπου επισήμανε ότι οι χώρες της ΕΕ / του ΕΟΧ θα πρέπει να εξετάσουν επειγόντως τη χορήγηση αναμνηστικής δόσης για τα άτομα ηλικίας 40 ετών και άνω, εστιάζοντας στα πλέον ευάλωτα και στα μεγάλης ηλικίας άτομα, και ότι οι χώρες θα μπορούσαν επίσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο χορήγησης αναμνηστικής δόσης σε όλους τους ενηλίκους άνω των 18 ετών τουλάχιστον 6 μήνες ύστερα από την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού, με σκοπό να αυξηθεί η προστασία κατά της λοίμωξης λόγω φθίνουσας ανοσίας. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να μειωθεί η μετάδοση στον πληθυσμό και να αποφευχθούν επιπλέον νοσηλείες και θάνατοι.
Για να αποφευχθούν αποκλίνοντα και ανατρεπτικά μέτρα, η Επιτροπή προτείνει να καθοριστεί, για σκοπούς ταξιδιού, μια τυποποιημένη περίοδος αποδοχής των πιστοποιητικών εμβολιασμού διάρκειας 9 μηνών. Η πρόταση αυτή λαμβάνει υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του ECDC σχετικά με τη χορήγηση αναμνηστικής δόσης 6 μήνες από την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού, ενώ προβλέπεται επιπλέον περίοδος 3 μηνών για να εξασφαλιστεί η προσαρμογή των εθνικών εκστρατειών εμβολιασμού και η δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών στη χορήγηση αναμνηστικής δόσης. Προκειμένου να διασφαλιστεί συντονισμένη προσέγγιση, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να αποδέχονται πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδόθηκαν ύστερα από την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού αν έχουν παρέλθει περισσότεροι από 9 μήνες από τη χορήγηση της δόσης που αναγράφεται σ’ αυτά.
Η τυποποιημένη περίοδος αποδοχής 9 μηνών θα πρέπει να εφαρμόζεται στα πιστοποιητικά που εκδίδονται ύστερα από την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν αμέσως όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίσουν την πρόσβαση στον εμβολιασμό για τις πληθυσμιακές ομάδες των οποίων τα πιστοποιητικά εμβολιασμού είχαν εκδοθεί κατά το παρελθόν και πλησιάζουν την καταληκτική ημερομηνία της τυποποιημένης περιόδου αποδοχής, με πλήρη σεβασμό των εγχώριων αποφάσεων σχετικά με την προτεραιότητα που δίνεται σε διάφορες ομάδες του πληθυσμού κατά τη διάθεση των εμβολίων με γνώμονα την εθνική πολιτική και την επιδημιολογική κατάσταση.
Όπως αναφέρθηκε από το ECDC, τα χρονικά διαστήματα παρακολούθησης μετά τη χορήγηση των αναμνηστικών δόσεων στις διαθέσιμες μελέτες είναι σύντομα, και απαιτείται περαιτέρω παρακολούθηση των δεδομένων για να καθοριστεί η διάρκεια της ανοσίας που παρέχει η αναμνηστική δόση κατά της λοίμωξης, της ήπιας και της σοβαρής νόσησης. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν μελέτες που να εξετάζουν ειδικά την αποτελεσματικότητα των αναμνηστικών δόσεων όσον αφορά τη μετάδοση του SARS-CoV-2 και, επομένως, δεν είναι δυνατόν στο παρόν στάδιο να καθοριστεί περίοδος αποδοχής για τις αναμνηστικές δόσεις. Ωστόσο, τα δεδομένα που ανακύπτουν σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους όσον αφορά την αποκατάσταση υψηλής προστασίας από λοίμωξη δείχνουν ότι οι αναμνηστικές δόσεις έχουν πιθανότατα σημαντικό αντίκτυπο όσον αφορά τον περιορισμό της περαιτέρω μετάδοσης και μπορεί εύλογα να αναμένεται ότι η προστασία που παρέχεται από τις αναμνηστικές δόσεις μπορεί να έχει μεγαλύτερη διάρκεια από την προστασία που παρέχει ο αρχικός εμβολιασμός.
Αυτή η προτεινόμενη προσέγγιση πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά και στενά για να αξιολογείται κατά πόσον ενδέχεται να χρειαστούν προσαρμογές ή αλλαγές βάσει των νέων επιστημονικών στοιχείων που προκύπτουν. Με βάση τα στοιχεία αυτά, η Επιτροπή μπορεί, αν χρειαστεί, να υποβάλει πρόταση για την εφαρμογή κατάλληλης περιόδου αποδοχής και για τα πιστοποιητικά που εκδίδονται ύστερα από τη χορήγηση αναμνηστικής δόσης. Πρέπει να τονιστεί ότι, αν και τα εμβόλια εξακολουθούν στο παρόν στάδιο να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά έναντι σοβαρής νόσησης, νοσηλείας και θανάτου, η προστασία από τη λοίμωξη και τη μετάδοση ενδέχεται να φθίνει με το πέρασμα του χρόνου. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί ελαφρά μείωση της προστασίας σε ηλικιωμένα άτομα και σε άτομα με κλινικούς παράγοντες κινδύνου για σοβαρότερη νόσηση.
Όπως περιγράφεται ανωτέρω, τα μέτρα που καθίστανται αναγκαία λόγω της πανδημίας COVID-19 θα πρέπει να εφαρμόζονται σε προσωπικό και όχι σε περιφερειακό επίπεδο, γεγονός που σημαίνει ότι οι ταξιδιώτες με έγκυρο πιστοποιητικό δεν θα πρέπει καταρχήν να υπόκεινται σε πρόσθετους περιορισμούς. Παράλληλα, ο χρωματικά κωδικοποιημένος χάρτης που απεικονίζει την επιδημιολογική κατάσταση σε περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να διατηρηθεί σε προσαρμοσμένη μορφή, καθώς αποτελεί χρήσιμο και εύκολα κατανοητό εργαλείο για το κοινό και τις αρχές των κρατών μελών. Πέρα από τη χρησιμότητά του ως εργαλείου ενημέρωσης, ο χάρτης θα πρέπει να αποτελεί τη βάση για τη θέσπιση ειδικών κανόνων όσον αφορά τα ταξίδια από περιοχές με ιδιαίτερα χαμηλά ή ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα κυκλοφορίας του ιού.
Οι ταξιδιώτες που φτάνουν από περιοχές όπου ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα θα πρέπει, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, να μην υπόκεινται σε περιορισμούς. Ως εκ τούτου, οι εν λόγω ταξιδιώτες δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να διαθέτουν ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ ή να υποβάλλονται σε διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2 όταν ασκούν το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της Ένωσης. Αυτό ισχύει με την επιφύλαξη της εγχώριας χρήσης στα κράτη μέλη (πρόσβαση σε εκδηλώσεις, εστιατόρια κ.λπ.). Βέβαια, πολλοί από αυτούς τους ταξιδιώτες θα διαθέτουν ούτως ή άλλως πιστοποιητικό, κυρίως ύστερα από εμβολιασμό.
Από την άλλη, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε περιοχές όπου ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ υψηλά επίπεδα, δεδομένης της αυξημένης πιθανότητας εισαγωγής κρουσμάτων από τις περιοχές αυτές, καθώς και της καταπόνησης που μπορεί να προκληθεί στα δημόσια συστήματα υγειονομικής περίθαλψης αυτών των περιοχών σε περίπτωση παρατεταμένων περιόδων με υψηλούς αριθμούς κρουσμάτων. Για να μετριαστούν οι κίνδυνοι αυτοί για τη δημόσια υγεία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμβουλεύουν να αποφεύγονται όλα τα μη αναγκαία ταξίδια προς και από τις εν λόγω περιοχές. Επιπλέον, τα άτομα που δεν έχουν στην κατοχή τους πιστοποιητικό εμβολιασμού ή ανάρρωσης και προέρχονται από τις εν λόγω περιοχές θα πρέπει να υποβάλλονται σε διαγνωστικούς ελέγχους και σε καραντίνα/αυτοαπομόνωση.
Πιθανές νεοεμφανιζόμενες παραλλαγές του SARS-CoV-2 εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχία και θα πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά. Το ECDC αξιολογεί τακτικά τα νέα στοιχεία για τις παραλλαγές που εντοπίζονται μέσω επιδημιολογικών πληροφοριών, γονιδιωματικής διαλογής παραλλαγών βάσει κανόνων ή άλλων επιστημονικών πηγών. Για τη συλλογή έγκαιρων και επακριβών πληροφοριών σχετικά με την εμφάνιση και την κυκλοφορία ανησυχητικών παραλλαγών ή παραλλαγών ειδικού ενδιαφέροντος του ιού SARS-CoV-2, είναι επίσης σημαντικό τα κράτη μέλη να διατηρήσουν ή να επιτύχουν επαρκώς μεγάλη ποσότητα αλληλουχηθέντων δειγμάτων. Η ανεπαρκής ποσότητα αλληλουχηθέντων δειγμάτων περιορίζει την ικανότητα εντοπισμού των ανησυχητικών παραλλαγών που κυκλοφορούν προτού αυτές επηρεάσουν τη συνολική επιδημιολογική κατάσταση. Με βάση τα ανωτέρω, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, μόλις είναι διαθέσιμο, το πλαίσιο για τον καθορισμό και την αξιολόγηση των κριτηρίων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ενεργοποίηση παρεμβάσεων στον τομέα της δημόσιας υγείας για την αντιμετώπιση ανησυχητικών παραλλαγών, το οποίο αναπτύσσεται αυτή την περίοδο από την ευρωπαϊκή ομάδα εμπειρογνωμόνων για τις παραλλαγές του SARS-CoV-2
Οι παραλλαγές «Άλφα» και «Δέλτα» του SARS-CoV-2 έχουν αποδείξει τον αρνητικό αντίκτυπο που μπορεί να έχουν οι νέες παραλλαγές του SARS-CoV-2 στην επιδημιολογική κατάσταση. Μολονότι ενδέχεται να είναι πολύ δύσκολο να αναχαιτιστεί η διασπορά μιας παραλλαγής μετά τον εντοπισμό της εντός της Ένωσης, δεδομένου του δυνητικού αντίκτυπου των παραλλαγών, η Επιτροπή προτείνει διαδικασία για την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης με στόχο την καθυστέρηση της διασποράς νέων παραλλαγών εντός της Ένωσης. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει επίσης να εφαρμόζεται και στις περιπτώσεις όπου τα κράτη μέλη επιβάλλουν, σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης, περιορισμούς επειδή η επιδημιολογική κατάσταση σε μια περιοχή επιδεινώνεται γρήγορα, ιδίως σε περιοχές που έχουν ήδη πληγεί σοβαρά.
Δεδομένης της έκτασης των αλλαγών στην προσέγγιση που καθορίστηκε στη σύσταση του Συμβουλίου (ΕΕ) 2020/1475 όπως τροποποιήθηκε, η Επιτροπή προτείνει η σύσταση αυτή να αντικατασταθεί από νέα σύσταση του Συμβουλίου και όχι να τροποποιηθεί περαιτέρω. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει να συνδεθεί η περίοδος εφαρμογής της με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953, δεδομένου ότι και οι δύο πράξεις πρόκειται να λήξουν όταν τελειώσει η πανδημία COVID-19 και δεν θα απαιτούνται πλέον σχετικοί με την πανδημία περιορισμοί στην ελεύθερη κυκλοφορία.
•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής
Η παρούσα σύσταση αποσκοπεί στην εφαρμογή των υφιστάμενων διατάξεων σχετικά με τους περιορισμούς της ελεύθερης κυκλοφορίας για λόγους δημόσιας υγείας.
•Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης
Η παρούσα σύσταση συνάδει με άλλες πολιτικές της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τη δημόσια υγεία και τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.
2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ
•Νομική βάση
Η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και ιδίως το άρθρο 21 παράγραφος 2, το άρθρο 168 παράγραφος 6 και το άρθρο 292.
•Επικουρικότητα
Το άρθρο 292 της ΣΛΕΕ παρέχει στο Συμβούλιο το δικαίωμα να διατυπώνει συστάσεις. Σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη, το Συμβούλιο αποφασίζει μετά από πρόταση της Επιτροπής σε όλες τις περιπτώσεις όπου οι Συνθήκες προβλέπουν την έκδοση πράξεων μετά από πρόταση της Επιτροπής.
Αυτό ισχύει στην παρούσα περίπτωση, δεδομένου ότι χρειάζεται συνεκτική προσέγγιση για την αποφυγή διαταραχών από μονομερή και μη επαρκώς συντονισμένα μέτρα που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ένωσης. Το άρθρο 21 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι κάθε πολίτης της Ένωσης έχει το δικαίωμα να κυκλοφορεί και να διαμένει ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών, υπό την επιφύλαξη των περιορισμών και με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στις Συνθήκες και στις διατάξεις που θεσπίζονται για την εφαρμογή τους. Αν διαπιστωθεί ότι απαιτείται δράση της Ένωσης για την επίτευξη του στόχου αυτού, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία, μπορούν να θεσπίζουν διατάξεις για τη διευκόλυνση της άσκησης αυτών των δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με το άρθρο 168 παράγραφος 6 της ΣΛΕΕ, το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί επίσης να διατυπώνει συστάσεις για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ανθρώπινης υγείας κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης.
•Αναλογικότητα
Η λήψη μονομερών ή μη συντονισμένων μέτρων ενδέχεται να οδηγήσει σε ασυνεπείς και κατακερματισμένους περιορισμούς της ελεύθερης κυκλοφορίας, με αποτέλεσμα οι πολίτες της Ένωσης να αισθάνονται αβεβαιότητα κατά την άσκηση των ενωσιακών τους δικαιωμάτων. Η πρόταση δεν υπερβαίνει ό,τι είναι αναγκαίο και αναλογικό για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου.
3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ
•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας
ά.α.
•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη
Η πρόταση λαμβάνει υπόψη τις τακτικές συζητήσεις που διεξήχθησαν με τα κράτη μέλη, τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την εξέλιξη της επιδημιολογικής κατάστασης και τα σχετικά διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία.
•Εκτίμηση επιπτώσεων
ά.α.
•Θεμελιώδη δικαιώματα
Η ελεύθερη κυκλοφορία αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα που κατοχυρώνεται στο άρθρο 45 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τηρουμένης της αρχής της αναλογικότητας, περιορισμοί επιτρέπεται να επιβάλλονται μόνο αν είναι αναγκαίοι και ανταποκρίνονται πραγματικά σε στόχους γενικού συμφέροντος τους οποίους αναγνωρίζει η Ένωση ή στην ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών τρίτων. Το άρθρο 21 του Χάρτη απαγορεύει τους περιορισμούς λόγω ιθαγένειας εντός του πεδίου εφαρμογής των Συνθηκών.
Οι τυχόν περιορισμοί του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας στην Ένωση οι οποίοι δικαιολογούνται από λόγους δημόσιας υγείας πρέπει να είναι αναγκαίοι, αναλογικοί και να βασίζονται σε αντικειμενικά κριτήρια που δεν εισάγουν διακρίσεις. Πρέπει να είναι κατάλληλοι για την επίτευξη του σκοπού που επιδιώκουν και να μην υπερβαίνουν τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του σκοπού αυτού.
4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Καμία.
5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης
Το συντονισμένο πλαίσιο μεταξύ των κρατών μελών θα πρέπει να επικεντρώνεται στην κατοχή ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ. Οι ταξιδιώτες οι οποίοι διαθέτουν πιστοποιητικό που πληροί ορισμένες προϋποθέσεις δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε πρόσθετους περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία:
–Στην περίπτωση κατοχής έγκυρου πιστοποιητικού εμβολιασμού, οι προϋποθέσεις θα πρέπει να πληρούνται εφόσον το εν λόγω πιστοποιητικό αναφέρει ότι έχει παρέλθει επαρκής χρόνος από τον πλήρη εμβολιασμό, όπως ορίζεται στη σύσταση, και υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχουν παρέλθει περισσότεροι από 9 μήνες από την ημερομηνία του εμβολιασμού, αν το πιστοποιητικό εκδόθηκε μετά την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού.
–Στην περίπτωση κατοχής έγκυρου πιστοποιητικού διαγνωστικού ελέγχου, οι προϋποθέσεις θα πρέπει να πληρούνται εφόσον το εν λόγω πιστοποιητικό εμπίπτει στις τυποποιημένες περιόδους ισχύος που ορίζονται στη σύσταση.
–Στην περίπτωση κατοχής έγκυρου πιστοποιητικού ανάρρωσης, οι προϋποθέσεις θα πρέπει να πληρούνται εφόσον το εν λόγω πιστοποιητικό αναφέρει ότι έχουν παρέλθει λιγότερες από 180 ημέρες από την ημερομηνία του πρώτου θετικού αποτελέσματος σε διαγνωστικό έλεγχο.
Όταν γίνεται αναφορά στο ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ, η αναφορά θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τα πιστοποιητικά COVID-19 που εκδίδονται για πολίτες της Ένωσης και τα μέλη των οικογενειών τους από τρίτες χώρες οι οποίες καλύπτονται από τις αποκαλούμενες «αποφάσεις ισοδυναμίας» που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 10 ή το άρθρο 8 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953 με σκοπό τη διευκόλυνση του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας στο εσωτερικό της Ένωσης.
Τα πρόσωπα που δεν είναι κάτοχοι ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ ενδέχεται να υποχρεωθούν να υποβληθούν σε διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον SARS-CoV-2 πριν από ή μετά την άφιξή τους.
Η καραντίνα θα πρέπει να απαιτείται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως ορίζεται στη σύσταση, και συγκεκριμένα:
–στις περιπτώσεις ταξιδιωτών που δεν έχουν στην κατοχή τους πιστοποιητικό εμβολιασμού ή ανάρρωσης και που έρχονται από περιοχές όπου ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ υψηλά επίπεδα· ή
–για την αντιμετώπιση νέας ανησυχητικής παραλλαγής ή παραλλαγής ειδικού ενδιαφέροντος του SARS-CoV-2.
Σε περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων δεν θα πρέπει να απαιτείται από πρόσωπα που ασκούν δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας να διαθέτουν ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ:
–Πρόσωπα που ταξιδεύουν λόγω ουσιωδών καθηκόντων ή αναγκών και διασυνοριακές κοινότητες.
–Πρόσωπα που ταξιδεύουν από περιοχές όπου ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα, δεδομένου του περιορισμένου κινδύνου μεταφοράς του ιού.
Επιπλέον, θα πρέπει να ισχύουν ειδικοί κανόνες για τα παιδιά που ασκούν δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας:
–Όταν ταξιδεύουν από περιοχές άλλες από εκείνες στις οποίες ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ υψηλά επίπεδα, τα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να διαθέτουν ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ.
–Όταν ταξιδεύουν από περιοχές στις οποίες ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ υψηλά επίπεδα, τα παιδιά ηλικίας 6 έως 12 ετών που διαθέτουν έγκυρο ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ ή αρνητικό τεστ για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2, ανεξαρτήτως του αν πρόκειται για πιστοποιητικό εμβολιασμού, διαγνωστικού ελέγχου ή ανάρρωσης, δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να υποβληθούν σε καραντίνα/αυτοαπομόνωση.
–Όταν ταξιδεύουν από περιοχές στις οποίες ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ υψηλά επίπεδα, τα παιδιά ηλικίας κάτω των 6 ετών θα πρέπει να εξαιρούνται από την απαίτηση να υποβάλλονται σε σχετιζόμενη με ταξίδι καραντίνα/αυτοαπομόνωση ή σε διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2.
Για την αντιμετώπιση ανησυχητικών παραλλαγών ή παραλλαγών ειδικού ενδιαφέροντος του SARS-CoV-2, και ιδίως για τη διασφάλιση συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τις προσπάθειες που αποσκοπούν στην καθυστέρηση της εξάπλωσης νέων παραλλαγών στο εσωτερικό της Ένωσης, η διαδικασία «φρένου έκτακτης ανάγκης» θα πρέπει να εξορθολογιστεί και να απλουστευθεί:
–Αν ένα κράτος μέλος κρίνει αναγκαία την επιβολή μέτρων σε ταξίδια από άλλο κράτος μέλος λόγω της εμφάνισης νέας ανησυχητικής παραλλαγής ή παραλλαγής ειδικού ενδιαφέροντος ή λόγω ταχέως επιδεινούμενης επιδημιολογικής κατάστασης σε κράτος μέλος ή περιοχή αυτού, θα πρέπει να ενημερώνει την Επιτροπή και το Συμβούλιο το συντομότερο δυνατόν.
–Θα πρέπει να διοργανώνεται συζήτηση στρογγυλής τραπέζης αναφορικά με τις ολοκληρωμένες ρυθμίσεις του Συμβουλίου για την πολιτική αντιμετώπιση κρίσεων (IPCR) και να δίνεται στο οικείο κράτος μέλος η δυνατότητα να παραθέσει το σκεπτικό των μέτρων του. Ομοίως, με βάση τις τρέχουσες δραστηριότητες επιτήρησης του ECDC, η Επιτροπή μπορεί να προτείνει να συγκληθεί συζήτηση στρογγυλής τραπέζης.
–Με την ευκαιρία αυτή, η Επιτροπή μπορεί να προτείνει συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τα ταξίδια από το πληγέν κράτος μέλος / την πληγείσα περιφέρεια, με στόχο, ιδίως, την καθυστέρηση της διασποράς της παραλλαγής στο εσωτερικό της ΕΕ (για παράδειγμα απαιτήσεις διαγνωστικών ελέγχων για άτομα που έχουν εμβολιαστεί/αναρρώσει, απαιτήσεις καραντίνας για όλους ή για τους μη εμβολιασμένους ταξιδιώτες κ.λπ.).
–Στη συνέχεια, η IPCR μπορεί να καταλήξει σε σύσταση για την εφαρμογή των μέτρων αυτών από όλα τα κράτη μέλη. Η κατάσταση θα πρέπει κατόπιν να επανεξετάζεται τακτικά, και η Επιτροπή ή τα κράτη μέλη μπορούν να προτείνουν την άρση των ειδικών μέτρων που έχουν ληφθεί.
–Επιπλέον, το ECDC θα πρέπει να συνεχίσει να δημοσιεύει τους χάρτες του σχετικά με τις παραλλαγές του SARS-CoV-2, ιδίως όσον αφορά τις ποσότητες των αλληλουχηθέντων δειγμάτων και την κατανομή των παραλλαγών.
Για να συνεχιστεί η ενημέρωση του κοινού και των αρχών των κρατών μελών σχετικά με την εξέλιξη της επιδημιολογικής κατάστασης σε ολόκληρη την Ένωση, θα πρέπει να διατηρηθεί ο περιφερειακός χρωματικά κωδικοποιημένος χάρτης. Ωστόσο, λαμβανομένης υπόψη της προόδου όσον αφορά την εμβολιαστική κάλυψη, τα κριτήρια και τα κατώτατα όρια του χάρτη θα πρέπει να προσαρμόζονται. Το κριτήριο των νέων κρουσμάτων θα πρέπει να σταθμίζεται με βάση το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης στην ίδια περιοχή, ώστε να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι ο εμβολιασμός μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης του SARS-CoV-2. Για παράδειγμα, σε μια περιοχή όπου ο μισός πληθυσμός έχει εμβολιαστεί, το σταθμισμένο ποσοστό θα πρέπει να ανέρχεται στο 75 % του ποσοστού ανακοίνωσης κρουσμάτων. Στο σταθμισμένο ποσοστό που θα προκύψει θα πρέπει να αποδοθεί χρωματικός κώδικας με βάση τα κατώτατα όρια του μοντέλου αξιολόγησης κινδύνου που ανέπτυξε το ECDC όσον αφορά το 14ήμερο ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων, με εξαίρεση τις περιφέρειες με ανεπαρκές ποσοστό διαγνωστικών ελέγχων. Οι λεπτομέρειες του χάρτη θα πρέπει να συμπεριληφθούν σε παράρτημα της σύστασης.
Εκτός από την παροχή πληροφοριών, ο χρωματικά κωδικοποιημένος χάρτης θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό, για τους σκοπούς που περιγράφονται ανωτέρω, των περιοχών όπου ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα (επισημαίνονται με πράσινο χρώμα), καθώς και των περιοχών όπου ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ υψηλά επίπεδα (επισημαίνονται με σκούρο κόκκινο χρώμα).
2021/0396 (NLE)
Πρόταση
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης για τη διευκόλυνση της ασφαλούς ελεύθερης κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, και την αντικατάσταση της σύστασης (ΕΕ) 2020/1475
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 21 παράγραφος 2, το άρθρο 168 παράγραφος 6 και το άρθρο 292 πρώτη και δεύτερη περίοδος,
Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1)Η ιθαγένεια της Ένωσης παρέχει σε κάθε πολίτη της Ένωσης το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας.
(2)Δυνάμει του άρθρου 21 παράγραφος 1 της Συνθήκης, κάθε πολίτης της Ένωσης έχει το δικαίωμα να κυκλοφορεί και να διαμένει ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών, υπό την επιφύλαξη των περιορισμών και με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στις Συνθήκες και στις διατάξεις που θεσπίζονται για την εφαρμογή τους. Με την οδηγία 2004/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου πραγματώνεται το δικαίωμα αυτό. Το άρθρο 45 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Χάρτης) επίσης προβλέπει την ελευθερία κυκλοφορίας και διαμονής. Καθότι η δράση της Ένωσης αποδεικνύεται απαραίτητη για την επίτευξη του στόχου που ορίζεται στο άρθρο 21 της Συνθήκης και οι Συνθήκες δεν προβλέπουν άλλως τις αναγκαίες εξουσίες, το Συμβούλιο δύναται να θεσπίζει διατάξεις για τη διευκόλυνση της άσκησης του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής.
(3)Σύμφωνα με το άρθρο 168 παράγραφος 1 της Συνθήκης, κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης, πρέπει να εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας του ανθρώπου.
(4)Στις 30 Ιανουαρίου 2020 ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (στο εξής: ΠΟΥ) κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία σε διεθνές επίπεδο λόγω της παγκόσμιας έξαρσης του νέου κορονοϊού, ο οποίος προκαλεί τη νόσο του κορονοϊού 2019 (COVID-19). Στις 11 Μαρτίου 2020 ο ΠΟΥ εκτίμησε ότι η νόσος COVID-19 μπορεί να χαρακτηριστεί πανδημία.
(5)Για να περιοριστεί η διασπορά του ιού, τα κράτη μέλη έλαβαν διάφορα μέτρα, μερικά από τα οποία είχαν αντίκτυπο στο δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών, όπως περιορισμούς εισόδου ή απαιτήσεις υποβολής των διασυνοριακών ταξιδιωτών που ασκούν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας σε διαγνωστικούς ελέγχους για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2.
(6)Καθώς η πανδημία COVID-19 προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, η προστασία της δημόσιας υγείας έχει καταστεί πρωταρχική προτεραιότητα τόσο για την Ένωση όσο και για τα κράτη μέλη της. Με γνώμονα την προστασία της δημόσιας υγείας, τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν μέτρα που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων στο εσωτερικό της Ένωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 168 παράγραφος 7 της Συνθήκης, ο καθορισμός των εθνικών πολιτικών υγείας, συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης και της παροχής υγειονομικών υπηρεσιών και ιατρικής περίθαλψης, αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών και, ως εκ τούτου, μπορεί να διαφέρει από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Αν και τα κράτη μέλη είναι αρμόδια να αποφασίζουν ποια είναι τα πλέον κατάλληλα μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας, είναι σκόπιμο να διασφαλιστεί ο συντονισμός των εν λόγω μέτρων, προκειμένου να διασφαλιστεί η άσκηση του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας και την καταπολέμηση μιας σοβαρής διασυνοριακής απειλής κατά της υγείας όπως η νόσος COVID-19.
(7)Κατά την έγκριση και εφαρμογή περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να τηρούν τις αρχές του ενωσιακού δικαίου, ιδίως της αναλογικότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων. Σκοπός της παρούσας σύστασης είναι να διευκολύνει την εφαρμογή των αρχών αυτών, με συντονισμένο τρόπο, στην εξαιρετική κατάσταση που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19.
(8)Η λήψη μονομερών μέτρων στον τομέα αυτόν μπορεί να προκαλέσει σημαντικές διαταραχές, καθώς οι επιχειρήσεις και οι πολίτες έρχονται αντιμέτωποι με ευρύ φάσμα διαφορετικών μεταξύ τους και ταχέως μεταβαλλόμενων μέτρων. Αυτό είναι ιδιαίτερα επιβλαβές σε μια κατάσταση όπου η ενωσιακή οικονομία έχει ήδη πληγεί σημαντικά από τον ιό.
(9)Η εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης έχει στόχο να αποτρέψει την επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Το κλείσιμο των συνόρων, καθώς και οι γενικές ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και η αναστολή πτήσεων, χερσαίων μεταφορών και πλωτών διελεύσεων δεν δικαιολογούνται, καθώς πιο στοχευμένα και συντονισμένα μέτρα, όπως τα πιστοποιητικά COVID-19 ή οι διαγνωστικοί έλεγχοι, έχουν επαρκή αντίκτυπο και προκαλούν μικρότερη διαταραχή. Το σύστημα των «πράσινων λωρίδων» θα πρέπει να διασφαλίζει συνεχείς ροές μεταφορών, ιδίως για να εξασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών και να αποφεύγονται με τον τρόπο αυτό οι διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού.
(10)Για να εξασφαλιστεί αυξημένος συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών, το Συμβούλιο εξέδωσε στις 13 Οκτωβρίου 2020 τη σύσταση (ΕΕ) 2020/1475. Η εν λόγω σύσταση καθιέρωσε μια συντονισμένη προσέγγιση σχετικά με τα ακόλουθα βασικά σημεία: την εφαρμογή κοινών κριτηρίων και κατώτατων ορίων κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με τη θέσπιση περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία, αποτύπωση του κινδύνου μετάδοσης της νόσου COVID-19 σε χάρτη βάσει συμφωνημένου χρωματικού κώδικα, και συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τα τυχόν μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν κατάλληλα σε άτομα που μετακινούνται μεταξύ περιοχών, ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου μετάδοσης στις εν λόγω περιοχές. Την 1η Φεβρουαρίου 2021 το Συμβούλιο εξέδωσε τη σύσταση (ΕΕ) 2021/119 για την τροποποίηση της σύστασης (ΕΕ) 2020/1475 υπό το πρίσμα ενός πολύ υψηλού επιπέδου μετάδοσης στην κοινότητα σε ολόκληρη την Ένωση, το οποίο ενδεχομένως συνδέεται με την αυξημένη μεταδοτικότητα των νέων ανησυχητικών παραλλαγών του SARS-CoV-2.
(11)Στις 14 Ιουνίου 2021 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953 σχετικά με πλαίσιο για την έκδοση, την επαλήθευση και την αποδοχή διαλειτουργικών πιστοποιητικών εμβολιασμού κατά της COVID-19, διαγνωστικού της ελέγχου και ανάρρωσης από αυτή (Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID της ΕΕ) με σκοπό να διευκολυνθεί η ελεύθερη κυκλοφορία κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19. Το πλαίσιο αυτό θεσπίστηκε για να διευκολύνει τους κατόχους του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην ελεύθερη κυκλοφορία κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Ο εν λόγω κανονισμός συμβάλλει επίσης στη διευκόλυνση της σταδιακής και με συντονισμένο τρόπο άρσης των περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία που εφαρμόζονται από τα κράτη μέλη, σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης, για την ανάσχεση της διασποράς του SARS-CoV-2.
(12)Ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/953 άρχισε να εφαρμόζεται από την 1η Ιουλίου 2021. Από την εν λόγω ημερομηνία τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί, έχουν υποβληθεί σε διαγνωστικό έλεγχο ή έχουν αναρρώσει έχουν το δικαίωμα να λάβουν ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ μετά τον εμβολιασμό, τον διαγνωστικό έλεγχο ή την ανάρρωση σε ένα κράτος μέλος. Για τη βέλτιστη χρήση του πλαισίου του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ το Συμβούλιο εξέδωσε, στις 14 Ιουνίου 2021, τη σύσταση (ΕΕ) 2021/961 για την τροποποίηση της σύστασης (ΕΕ) 2020/1475.
(13)Από τον Ιούνιο του 2021 έχουν σημειωθεί δύο σημαντικές εξελίξεις που επηρεάζουν την ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ένωσης. Πρώτον, η εμβολιαστική κάλυψη έχει αυξηθεί σημαντικά, με τη σωρευτική κάλυψη του συνολικού πληθυσμού της Ένωσης με πλήρη εμβολιασμό να ανέρχεται σε περισσότερο από 65 % στις 19 Νοεμβρίου 2021, σε σύγκριση με λιγότερο από 30 % όταν εκδόθηκαν η τελευταία τροποποίηση της σύστασης (ΕΕ) 2020/1475 και ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/953. Συνεπώς, ως αποτέλεσμα των εμβολίων κατά της νόσου COVID-19 που είναι διαθέσιμα σήμερα, ένα σημαντικά υψηλότερο ποσοστό του πληθυσμού είναι καλύτερα προστατευμένο από τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου από τη νόσο COVID-19. Δεύτερον, η εφαρμογή του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ έχει προχωρήσει με ταχείς ρυθμούς. Έως τον Νοέμβριο του 2021 τα κράτη μέλη είχαν εκδώσει περισσότερα από 650 εκατομμύρια ψηφιακά πιστοποιητικά COVID της ΕΕ. Το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ είναι, επομένως, ένα ευρέως διαθέσιμο, αξιόπιστο και αποδεκτό εργαλείο για τη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Το πλαίσιο του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ δεν χρησιμοποιείται μόνο από τα κράτη μέλη της ΕΕ, τις τρεις χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου που δεν είναι μέλη της ΕΕ και την Ελβετία, αλλά και από 20 άλλες τρίτες χώρες και εδάφη, ενώ περισσότερες τρίτες χώρες αναμένεται να το υιοθετήσουν στο μέλλον. Την ίδια στιγμή, η επιδημιολογική κατάσταση στο εσωτερικό της Ένωσης εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, γεγονός που δικαιολογεί τη διατήρηση μέτρων που αποσκοπούν στην προστασία της δημόσιας υγείας.
(14)Υπό το πρίσμα των εν λόγω εξελίξεων, η κοινή προσέγγιση που καθορίζεται στη σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου θα πρέπει να προσαρμοστεί περαιτέρω, όπως ζήτησε και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματά του της 22ας Οκτωβρίου 2021. Ειδικότερα, καθοριστικός παράγοντας θα πρέπει να είναι η κατάσταση ενός ατόμου όσον αφορά τον εμβολιασμό, το αποτέλεσμα διαγνωστικού ελέγχου και/ή την ανάρρωση σε σχέση με την COVID-19, όπως αυτή αποδεικνύεται από το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ. Δεδομένου ότι τα ψηφιακά πιστοποιητικά COVID της ΕΕ μπορούν να εκδίδονται, να επαληθεύονται και να γίνονται δεκτά με ασφάλεια, οι ταξιδιώτες που είναι κάτοχοι έγκυρου ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε πρόσθετους περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία, όπως περαιτέρω διαγνωστικούς ελέγχους για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2. Ειδικότερα, τα πρόσωπα που ταξιδεύουν στο εσωτερικό της Ένωσης δεν θα πρέπει καταρχήν να υποβάλλονται σε καραντίνα, καθώς αυτό συνιστά σημαντικό περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας.
(15)Αυτό υποστηρίζεται από συστάσεις που εξέδωσε ο ΠΟΥ, σύμφωνα με τις οποίες οι πλήρως εμβολιασμένοι ταξιδιώτες, καθώς και οι ταξιδιώτες που έχουν ανακάμψει από τη νόσο COVID-19 εντός των 6 μηνών που προηγούνται του ταξιδιού, δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε πρόσθετους περιορισμούς. Τα άτομα που δεν εμπίπτουν σ᾽ αυτές τις δύο κατηγορίες θα πρέπει, καταρχήν, να είναι σε θέση να ταξιδεύουν βάσει αρνητικού διαγνωστικού ελέγχου για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2.
(16)Για να απλουστευθεί η ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ένωσης, είναι αναγκαίο να διαμορφωθεί μια κοινή αντίληψη όσον αφορά τις προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούν τα τρία είδη των ψηφιακών πιστοποιητικών COVID της ΕΕ ώστε να γίνονται δεκτά.
(17)Τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που έχουν εκδοθεί για εμβόλιο κατά της COVID-19 στο οποίο έχει χορηγηθεί άδεια κυκλοφορίας σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 726/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου θα πρέπει να γίνονται δεκτά μετά την παρέλευση τουλάχιστον 14 ημερών από τον πλήρη εμβολιασμό. Τα άτομα που έχουν λάβει τη δεύτερη δόση εμβολίου δύο δόσεων κατά της COVID-19, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες χορηγήθηκαν δύο δόσεις διαφορετικών εμβολίων COVID-19 σύμφωνα με τις εθνικές στρατηγικές εμβολιασμού, καθώς και τα άτομα που έχουν λάβει εμβόλιο μιας δόσης θα πρέπει να θεωρούνται πλήρως εμβολιασμένα. Με την επιφύλαξη της αρμοδιότητας των κρατών μελών να καθορίζουν τις στρατηγικές εμβολιασμού τους, ένα άτομο το οποίο, κατόπιν προηγούμενης λοίμωξης από τον ιό SARS-CoV-2, έλαβε μία δόση εμβολίου δύο δόσεων κατά της COVID-19 στο οποίο έχει χορηγηθεί άδεια κυκλοφορίας σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 726/2004, θα πρέπει επίσης να θεωρείται πλήρως εμβολιασμένο στο πλαίσιο ενός ταξιδιού, όταν στο πιστοποιητικό εμβολιασμού αναφέρεται ότι η διαδικασία εμβολιασμού ολοκληρώθηκε με τη χορήγηση μίας δόσης.
(18)Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν ήδη εξαγγείλει ή έχουν ήδη ξεκινήσει τη χορήγηση δόσεων εμβολίου κατά της COVID-19 συμπληρωματικά στη συνήθη αρχική σειρά εμβολιασμού —δηλαδή στη σειρά εμβολιασμού που προορίζεται να παράσχει επαρκή προστασία σε ένα πρώτο στάδιο— και ιδίως πρόσθετων δόσεων σε άτομα που μπορεί να μην ανταποκρίθηκαν ικανοποιητικά στην αρχική σειρά εμβολιασμού. Πολλά κράτη μέλη έχουν επίσης ανακοινώσει ή έχουν ήδη αρχίσει να χορηγούν αναμνηστικές δόσεις για άτομα που ανταποκρίθηκαν ικανοποιητικά στον αρχικό εμβολιασμό, αλλά παρουσιάζουν ενδείξεις μείωσης της ανοσίας τους.
(19)Στις 4 Οκτωβρίου 2021 η επιτροπή φαρμάκων για ανθρώπινη χρήση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μπορεί να χορηγηθεί πρόσθετη δόση των εμβολίων Comirnaty και Spikevax κατά της COVID-19 σε άτομα με σοβαρά αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, τουλάχιστον 28 ημέρες μετά τη δεύτερη δόση τους. Η επιτροπή αξιολόγησε επίσης δεδομένα για το Comirnaty που δείχνουν αύξηση των επιπέδων αντισωμάτων όταν χορηγείται αναμνηστική δόση περίπου 6 μήνες μετά τη δεύτερη δόση σε άτομα ηλικίας 18 έως 55 ετών. Με βάση τα δεδομένα αυτά, η επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αναμνηστικές δόσεις για το Comirnaty μπορούν να χορηγηθούν τουλάχιστον 6 μήνες μετά τη δεύτερη δόση σε άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω. Στις 25 Οκτωβρίου 2021 η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αναμνηστική δόση του Spikevax μπορεί να χορηγηθεί σε άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από δεδομένα που δείχνουν ότι μια τρίτη δόση του Spikevax, χορηγούμενη 6 έως 8 μήνες μετά τη δεύτερη δόση, προκάλεσε αύξηση των επιπέδων αντισωμάτων σε ενήλικες των οποίων τα επίπεδα αντισωμάτων μειώνονταν. Η αναμνηστική δόση αποτελείται από το ήμισυ της δόσης που χρησιμοποιείται για το πρόγραμμα αρχικού εμβολιασμού. Όπως αναφέρει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, οι φορείς δημόσιας υγείας σε εθνικό επίπεδο μπορούν να εκδίδουν επίσημες συστάσεις σχετικά με τη χρήση αναμνηστικών δόσεων, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα που ανακύπτουν σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τα περιορισμένα δεδομένα ασφάλειας. Τα έγγραφα με τις πληροφορίες προϊόντος των Comirnaty και Spikevax επικαιροποιήθηκαν αναλόγως ώστε να συμπεριλάβουν αυτές τις συστάσεις.
(20)Για να αποφευχθούν αποκλίνουσες, συγκεχυμένες ή τεχνικά ασύμβατες προσεγγίσεις μεταξύ των κρατών μελών, στις 17 Νοεμβρίου 2021 η Επιτροπή εξέδωσε την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2021/2014, στην οποία θεσπίζονται ενιαίοι κανόνες για τη συμπλήρωση των στοιχείων στα πιστοποιητικά εμβολιασμού που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953, τα οποία εκδίδονται ύστερα από τη χορήγηση πρόσθετων δόσεων εμβολιασμού κατά της COVID-19.
(21)Στο πλαίσιο αυτό, στις 24 Νοεμβρίου 2021 το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων δημοσίευσε ταχεία αξιολόγηση κινδύνου με αντικείμενο την εκτίμηση της τρέχουσας επιδημιολογικής κατάστασης όσον αφορά τον ιό SARS-CoV-2, προβλέψεις για την εορταστική περίοδο του τέλους του έτους και στρατηγικές αντίδρασης στην ΕΕ / στον ΕΟΧ. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, οι χώρες της ΕΕ / του ΕΟΧ θα πρέπει να εξετάσουν επειγόντως τη χορήγηση αναμνηστικής δόσης για τα άτομα ηλικίας 40 ετών και άνω, εστιάζοντας στα πλέον ευάλωτα και στα μεγάλης ηλικίας άτομα, και θα μπορούσαν επίσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο χορήγησης αναμνηστικής δόσης σε όλους τους ενηλίκους άνω των 18 ετών τουλάχιστον 6 μήνες ύστερα από την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού, με σκοπό να αυξηθεί η προστασία κατά της λοίμωξης λόγω φθίνουσας ανοσίας, γεγονός που θα μπορούσε δυνητικά να μειώσει τη μετάδοση στον πληθυσμό και να αποτρέψει επιπλέον νοσηλείες και θανάτους.
(22)Τα τρέχοντα διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων σε πραγματικές συνθήκες και τη διάρκεια της προστασίας δείχνουν ότι όλα τα εμβόλια που έχουν λάβει άδεια από την Ένωση παρέχουν, επί του παρόντος, υψηλή προστασία έναντι νοσηλείας που σχετίζεται με την COVID-19, σοβαρής νόσησης και θανάτου, παρότι υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που δείχνουν ελαφρά μείωση της προστασίας σε ηλικιωμένα άτομα και σε άτομα με κλινικούς παράγοντες για σοβαρότερη νόσηση.
(23)Σε συνδυασμό με τη χορήγηση αναμνηστικών δόσεων, όλο και περισσότερα κράτη μέλη θεσπίζουν κανόνες σχετικά με το χρονικό διάστημα κατά το οποίο θα πρέπει να γίνονται δεκτά τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδίδονται μετά την αρχική σειρά εμβολιασμού, λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνακόλουθη προστασία κατά της λοίμωξης από την COVID-19 φαίνεται να φθίνει με την πάροδο του χρόνου. Οι κανόνες αυτοί είτε εφαρμόζονται μόνο σε περιπτώσεις εγχώριας χρήσης, είτε καλύπτουν και τη χρήση πιστοποιητικών εμβολιασμού για σκοπούς ταξιδιού. Για να αποφευχθούν αποκλίνοντα και ανατρεπτικά μέτρα, είναι αναγκαίο να καθοριστεί, για σκοπούς ταξιδιού, μια τυποποιημένη περίοδος αποδοχής των πιστοποιητικών εμβολιασμού.
(24)Αυτή η τυποποιημένη περίοδος αποδοχής για τα πιστοποιητικά που εκδίδονται ύστερα από την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού θα μπορούσε να καθοριστεί στους 9 μήνες. Αυτό λαμβάνει υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του ECDC σχετικά με τη χορήγηση αναμνηστικής δόσης 6 μήνες από την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού, ενώ προβλέπεται επιπλέον περίοδος 3 μηνών για να εξασφαλιστεί η προσαρμογή των εθνικών εκστρατειών εμβολιασμού και η δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών στη χορήγηση αναμνηστικής δόσης, Προκειμένου να διασφαλιστεί συντονισμένη προσέγγιση, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να αποδέχονται πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδόθηκαν ύστερα από την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού αν έχουν παρέλθει περισσότεροι από 9 μήνες από τη χορήγηση της δόσης που αναγράφεται σ’ αυτά. Εντός αυτής της τυποποιημένης περιόδου αποδοχής, τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που έχουν εκδοθεί μετά την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού θα πρέπει να εξακολουθήσουν να γίνονται δεκτά από ένα κράτος μέλος, ακόμα και αν το εν λόγω κράτος μέλος χορηγεί ήδη πρόσθετες δόσεις.
(25)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν αμέσως όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίσουν την πρόσβαση στον εμβολιασμό για τις πληθυσμιακές ομάδες των οποίων τα πιστοποιητικά εμβολιασμού είχαν εκδοθεί κατά το παρελθόν και πλησιάζουν την καταληκτική ημερομηνία της τυποποιημένης περιόδου αποδοχής, με πλήρη σεβασμό των εγχώριων αποφάσεων σχετικά με την προτεραιότητα που δίνεται σε διάφορες ομάδες του πληθυσμού κατά τη διάθεση των εμβολίων με γνώμονα την εθνική πολιτική και την επιδημιολογική κατάσταση.
(26)Όπως αναφέρθηκε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, τα χρονικά διαστήματα παρακολούθησης μετά τη χορήγηση των αναμνηστικών δόσεων στις διαθέσιμες μελέτες είναι σύντομα, και απαιτείται περαιτέρω παρακολούθηση των στοιχείων για να καθοριστεί η διάρκεια της ανοσίας που παρέχει η αναμνηστική δόση κατά της λοίμωξης, της ήπιας νόσησης και της σοβαρής νόσησης. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν μελέτες που να εξετάζουν ειδικά την αποτελεσματικότητα των αναμνηστικών δόσεων όσον αφορά τη μετάδοση του SARS-CoV-2 και, επομένως, δεν είναι δυνατόν στο παρόν στάδιο να καθοριστεί περίοδος αποδοχής για τις αναμνηστικές δόσεις. Ωστόσο, τα δεδομένα που ανακύπτουν σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους όσον αφορά την αποκατάσταση υψηλής προστασίας από λοίμωξη δείχνουν ότι οι αναμνηστικές δόσεις έχουν πιθανότατα σημαντικό αντίκτυπο όσον αφορά τον περιορισμό της περαιτέρω μετάδοσης και μπορεί εύλογα να αναμένεται ότι η προστασία που παρέχεται από τις αναμνηστικές δόσεις μπορεί να έχει μεγαλύτερη διάρκεια από την προστασία που παρέχει ο αρχικός εμβολιασμός.
(27)Η Επιτροπή θα πρέπει να κληθεί να παρακολουθεί και να επανεκτιμά τακτικά την προσέγγιση που αφορά την περίοδο αποδοχής, για να εκτιμά κατά πόσον ενδέχεται να χρειαστούν προσαρμογές ή αλλαγές βάσει των νέων επιστημονικών στοιχείων που ανακύπτουν, μεταξύ άλλων και όσον αφορά την περίοδο αποδοχής για τα πιστοποιητικά που εκδίδονται ύστερα από τη χορήγηση αναμνηστικής δόσης.
(28)Για να απλουστευθεί η ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ένωσης, θα πρέπει να διατηρηθούν οι τυποποιημένες περίοδοι ισχύος των πιστοποιητικών διαγνωστικού ελέγχου. Η δειγματοληψία που απαιτείται για τη μοριακή δοκιμασία ενίσχυσης νουκλεϊκών οξέων (NAAT) θα πρέπει να διενεργείται το ανώτερο 72 ώρες πριν από την άφιξη προκειμένου να γίνει δεκτό το αποτέλεσμα. Δικαιολογείται μικρότερη περίοδος ισχύος, το ανώτερο 48 ωρών, για τις ταχείες δοκιμασίες αντιγόνων οι οποίες απαριθμούνται στο παράρτημα I του ενωσιακού κοινού καταλόγου ταχειών δοκιμασιών αντιγόνων COVID-19 που συμφωνήθηκε από την επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας
(29)Κατά τους τελευταίους δύο μήνες, οι κλινικές επιδόσεις των ταχειών δοκιμών αντιγόνων έχουν βελτιωθεί. Τον Μάιο του 2021 η τεχνική ομάδα εργασίας όσον αφορά τις διαγνωστικές δοκιμασίες για τη νόσο COVID-19, η οποία συστάθηκε από την επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας και είναι αρμόδια για την τήρηση του ενωσιακού κοινού καταλόγου ταχειών δοκιμασιών αντιγόνων, καθιέρωσε μια πιο δομημένη, συνεκτική και ταχεία διαδικασία για την επικαιροποίηση του καταλόγου αυτού. Επιπλέον, στις 21 Σεπτεμβρίου 2021 η τεχνική ομάδα εργασίας συμφώνησε σε πρόσθετους ορισμούς και κριτήρια που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τις ανεξάρτητες μελέτες επικύρωσης οι οποίες αξιολογούν τις κλινικές επιδόσεις των ταχειών δοκιμασιών αντιγόνων για τη διάγνωση της COVID-19. Μόνο τα αποτελέσματα ταχειών δοκιμασιών αντιγόνων που βασίζονται σε ρινικά, στοματοφαρυγγικά και/ή ρινοφαρυγγικά δείγματα θα πρέπει να ισχύουν για την έκδοση πιστοποιητικών διαγνωστικού ελέγχου με τον μορφότυπο του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ. Η τεχνική ομάδα εργασίας συμφώνησε να εξαιρέσει από τον κατάλογο τις ταχείες δοκιμασίες αντιγόνων που βασίζονται μόνο σε εναλλακτικούς τύπους δειγμάτων όπως το σάλιο. Επιπλέον, στον κατάλογο δεν περιλαμβάνονται ούτε οι ομαδοποιημένες ταχείες δοκιμασίες αντιγόνων ούτε οι ταχείες αυτοδιαγνωστικές δοκιμασίες αντιγόνων, γεγονός που αυξάνει περαιτέρω την πιθανή συνοχή όσον αφορά τις επιδόσεις των περιλαμβανόμενων δοκιμασιών. Η έβδομη και πιο πρόσφατη επικαιροποίηση του κοινού καταλόγου συμφωνήθηκε από την επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας στις 10 Νοεμβρίου 2021. Δεδομένων των βελτιώσεων αυτών, όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει, για σκοπούς ταξιδιού, να αποδέχονται τόσο τα πιστοποιητικά διαγνωστικού ελέγχου που εκδίδονται ύστερα από δοκιμασία ΝΑΑΤ όσο και τα πιστοποιητικά διαγνωστικού ελέγχου που εκδίδονται ύστερα από ταχεία δοκιμασία αντιγόνων που περιλαμβάνεται στον κοινό ενωσιακό κατάλογο.
(30)Λαμβανομένων υπόψη των στοιχείων που συνηγορούν υπέρ σύστασης σύμφωνα με την οποία τα άτομα που έχουν αναρρώσει από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη COVID-19 δεν χρειάζονται πρόσθετο, σχετιζόμενο με ταξίδι, διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2, ούτε σχετιζόμενη με ταξίδι αυτοαπομόνωση ή καραντίνα τουλάχιστον εντός των πρώτων 180 ημερών από την πρώτη θετική δοκιμασία NAAT, οι κάτοχοι των εν λόγω πιστοποιητικών ανάρρωσης θα πρέπει επίσης να εξαιρούνται από πρόσθετους ταξιδιωτικούς περιορισμούς για την εν λόγω περίοδο.
(31)Το σύστημα του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ δίνει τη δυνατότητα να εφαρμόζονται αυτόματα οι κανόνες επικύρωσης στα σύνολα δεδομένων των πιστοποιητικών, εξασφαλίζοντας έτσι ότι οι ταξιδιωτικοί κανόνες εφαρμόζονται γρήγορα, αξιόπιστα και προβλέψιμα. Για να διευκολυνθεί η εφαρμογή των κανόνων επικύρωσης του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ, τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν την τυποποιημένη λειτουργία επεξεργασίας των επιχειρησιακών κανόνων που προσφέρει το σύστημα του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ.
(32)Από την έκδοση του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953 έως σήμερα, η Επιτροπή έχει εκδώσει διάφορες εκτελεστικές πράξεις που ορίζουν ότι τα πιστοποιητικά COVID-19 που εκδίδονται από συγκεκριμένη τρίτη χώρα για πολίτες της Ένωσης και τα μέλη των οικογενειών τους πρέπει να θεωρούνται ισοδύναμα με τα πιστοποιητικά που εκδίδονται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό, έτσι ώστε να διευκολύνεται η ελεύθερη κυκλοφορία των κατόχων τους. Όταν η παρούσα σύσταση αναφέρεται σε ψηφιακά πιστοποιητικά COVID της ΕΕ που εκδίδονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953, η αναφορά αυτή θα πρέπει να νοείται ότι καλύπτει και τα πιστοποιητικά που εκδίδονται για πολίτες της Ένωσης και τα μέλη των οικογενειών τους τα οποία καλύπτονται από τις εν λόγω εκτελεστικές πράξεις. Για να διευκολύνουν την ελεύθερη κυκλοφορία, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παροτρύνονται να εκδίδουν ψηφιακά πιστοποιητικά COVID της ΕΕ, σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953, σε άτομα που καλύπτονται από την εν λόγω διάταξη και έχουν εμβολιαστεί σε τρίτες χώρες, ιδίως σε τρίτες χώρες τα πιστοποιητικά των οποίων δεν καλύπτονται από τις εν λόγω εκτελεστικές πράξεις.
(33)Όπως αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953, η κατοχή του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ δεν αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας. Ως εκ τούτου, τα άτομα που δεν είναι κάτοχοι ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ δεν θα πρέπει να εμποδίζονται να ταξιδέψουν, αλλά μπορούν, εάν χρειαστεί, να υποχρεώνονται να υποβληθούν σε διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2 πριν από ή μετά την άφιξή τους, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εισαγόμενων λοιμώξεων.
(34)Η παρούσα σύσταση καλύπτει τη χρήση του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ με σκοπό τη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της Ένωσης στη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Δεν επιβάλλει ούτε απαγορεύει τη χρήση πιστοποιητικών COVID-19 για εγχώριους σκοπούς, όπως η πρόσβαση σε εκδηλώσεις, εσωτερικούς χώρους ανοικτούς στο κοινό ή στον χώρο εργασίας. Όπως επισημαίνεται στην αιτιολογική σκέψη 48 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953, όταν ένα κράτος μέλος αποφασίζει να χρησιμοποιήσει ψηφιακά πιστοποιητικά COVID της ΕΕ για άλλους σκοπούς, η νομική βάση για τις εν λόγω εγχώριες χρήσεις πρέπει να παρέχεται στο εθνικό δίκαιο, το οποίο πρέπει να συνάδει, μεταξύ άλλων, με τις απαιτήσεις προστασίας των δεδομένων. Όπως επισημαίνεται στην αιτιολογική σκέψη 49 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953, όταν ένα κράτος μέλος θεσπίζει σύστημα πιστοποιητικών COVID-19 για εγχώριους σκοπούς, θα πρέπει να διασφαλίζει ότι τα ψηφιακά πιστοποιητικά COVID της ΕΕ μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν και γίνονται πλήρως δεκτά. Σκοπός είναι να εξασφαλιστεί ότι οι κάτοχοι των εν λόγω πιστοποιητικών που μεταβαίνουν σε άλλο κράτος μέλος στο πλαίσιο της άσκησης του δικαιώματός τους για ελεύθερη κυκλοφορία δεν χρειάζεται να αποκτήσουν πρόσθετο εθνικό πιστοποιητικό.
(35)Δεδομένης της ιδιαίτερης κατάστασης ή των ουσιωδών καθηκόντων τους, ορισμένες κατηγορίες ταξιδιωτών που ασκούν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να διαθέτουν ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ. Παράλληλα, ο κατάλογος αυτός θα μπορούσε να είναι πιο περιορισμένος σε σύγκριση με τη σύσταση (ΕΕ) 2020/1475, δεδομένου ότι πολλά άτομα που ταξιδεύουν για ένα ουσιώδες καθήκον ή ανάγκη έχουν ήδη εμβολιαστεί. Θα πρέπει να καλύπτει τους εργαζομένους στις μεταφορές ή τους παρόχους υπηρεσιών μεταφορών, τους ασθενείς που ταξιδεύουν για επιτακτικούς ιατρικούς λόγους, τους ναυτικούς, τα άτομα που διασχίζουν τα σύνορα καθημερινά ή συχνά για να μεταβούν στην εργασία ή το σχολείο, να επισκεφθούν στενούς συγγενείς, να δεχθούν ιατρική περίθαλψη ή να φροντίσουν αγαπημένα πρόσωπα, καθώς και τα παιδιά κάτω των 12 ετών.
(36)Δεδομένης της προόδου που έχει σημειωθεί όσον αφορά την εμβολιαστική κάλυψη και την επιτυχή εφαρμογή του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ, τα ταξιδιωτικά μέτρα της ΕΕ για την COVID-19 θα πρέπει να εφαρμόζονται σε προσωπικό και όχι σε περιφερειακό επίπεδο, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι οι ταξιδιώτες που ασκούν το δικαίωμά τους για ελεύθερη κυκλοφορία με έγκυρο πιστοποιητικό θα πρέπει, καταρχήν, να μην υπόκεινται σε πρόσθετους περιορισμούς. Παράλληλα, θα πρέπει να διατηρηθεί ο χρωματικά κωδικοποιημένος χάρτης που παρουσιάζει την επιδημιολογική κατάσταση σε περιφερειακό επίπεδο, καθώς αποτελεί χρήσιμο και εύκολα κατανοητό εργαλείο για το κοινό και τις αρχές των κρατών μελών. Ωστόσο, τα κριτήρια και τα κατώτατα όρια του χάρτη, όπως ορίζονται στη σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου, θα πρέπει να προσαρμοστούν προκειμένου να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στα πρόσφατα κοινοποιηθέντα κρούσματα COVID-19 ως το βασικό κριτήριο για να εκτιμηθεί κατά πόσον υπάρχει κίνδυνος ένας ταξιδιώτης να εισαγάγει λοιμώξεις με τον ιό SARS-CoV-2. Αυτό το κριτήριο θα πρέπει να σταθμίζεται με βάση το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης στην ίδια περιοχή, ώστε να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι ο εμβολιασμός μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης του SARS-CoV-2. Στο σταθμισμένο ποσοστό που θα προκύψει θα πρέπει να αποδοθεί χρωματικός κώδικας με βάση τα κατώτατα όρια του μοντέλου αξιολόγησης κινδύνου που ανέπτυξε το ECDC, με εξαίρεση τις περιοχές με ανεπαρκές ποσοστό διαγνωστικών ελέγχων. Οι λεπτομέρειες του χάρτη θα πρέπει να συμπεριληφθούν σε παράρτημα της σύστασης. Ο χάρτης, ο οποίος θα χρησιμοποιεί δεδομένα που θα παρέχουν τα κράτη μέλη, θα πρέπει να δημοσιεύεται από Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων σε εβδομαδιαία βάση.
(37)Δεδομένου του περιορισμένου κινδύνου οι ταξιδιώτες που προέρχονται από περιοχές όπου ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα να μεταφέρουν τον ιό, θα πρέπει, σύμφωνα με τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας, να μην υπόκεινται σε περιορισμούς και, επομένως, δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να διαθέτουν ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ ή να υποβάλλονται σε διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον SARS-CoV-2.
(38)Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε περιοχές όπου ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ υψηλά επίπεδα, δεδομένης της αυξημένης πιθανότητας εισαγωγής κρουσμάτων από τις περιοχές αυτές, καθώς και της καταπόνησης που μπορεί να προκληθεί στα δημόσια συστήματα υγειονομικής περίθαλψης αυτών των περιοχών σε περίπτωση παρατεταμένων περιόδων με υψηλούς αριθμούς κρουσμάτων. Για να μετριαστούν οι κίνδυνοι αυτοί για τη δημόσια υγεία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμβουλεύουν να αποφεύγονται όλα τα μη αναγκαία ταξίδια προς και από τις εν λόγω περιοχές. Επιπλέον, τα άτομα που δεν έχουν στην κατοχή τους πιστοποιητικό εμβολιασμού ή ανάρρωσης και προέρχονται από τις εν λόγω περιοχές θα πρέπει να υποβάλλονται σε διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον SARS-CoV-2 πριν από την αναχώρηση και σε καραντίνα/αυτοαπομόνωση ύστερα από την άφιξη. Θα πρέπει να ισχύουν εξαιρέσεις για τους ταξιδιώτες με ουσιώδη καθήκοντα, ειδικότερα για τους εργαζομένους στον τομέα των μεταφορών και τους παρόχους υπηρεσιών μεταφορών, ώστε να περιοριστεί η διατάραξη της εσωτερικής αγοράς και να διατηρηθεί η λειτουργία των «πράσινων λωρίδων».
(39)Για να εξασφαλιστεί η ενότητα των οικογενειών που ταξιδεύουν, τα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών που κατέχουν έγκυρο ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ, ανεξαρτήτως του αν πρόκειται για πιστοποιητικό εμβολιασμού, διαγνωστικού ελέγχου ή ανάρρωσης, ή για αρνητικό διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2, δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να υποβληθούν σε σχετιζόμενη με ταξίδι καραντίνα/αυτοαπομόνωση. Επιπλέον, τα παιδιά ηλικίας κάτω των 6 ετών θα πρέπει να απαλλάσσονται από την απαίτηση να υποβάλλονται σε σχετιζόμενη με ταξίδι καραντίνα/αυτοαπομόνωση ή διαγνωστικούς ελέγχους για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2.
(40)Η εμφάνιση νέων παραλλαγών του SARS-CoV-2 εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο των περιορισμών της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων αξιολογεί τακτικά τα νέα στοιχεία σχετικά με τις παραλλαγές που εντοπίζονται μέσω επιδημιολογικών πληροφοριών, γονιδιωματικής διαλογής παραλλαγών βάσει κανόνων, ή άλλων επιστημονικών πηγών Αυτό αφορά κυρίως τις ανησυχητικές παραλλαγές, για τις οποίες υπάρχουν σαφή στοιχεία ότι έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη μεταδοτικότητα, τη σοβαρότητα της νόσου και/ή την ανοσία και οι οποίες είναι πιθανό να επηρεάσουν την επιδημιολογική κατάσταση στην ΕΕ / στον ΕΟΧ, καθώς και τις παραλλαγές ειδικού ενδιαφέροντος, για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία σχετικά με τις γονιδιωματικές ιδιότητες, επιδημιολογικά στοιχεία ή in vitro στοιχεία από τα οποία θα μπορούσε να συναχθεί ότι έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη μεταδοτικότητα, τη σοβαρότητα της νόσου ή την ανοσία, επηρεάζοντας ρεαλιστικά την επιδημιολογική κατάσταση στην ΕΕ / στον ΕΟΧ. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων δημοσιεύει επίσης χάρτες και άλλα στοιχεία σε εβδομαδιαία βάση, με σκοπό να παρέχει μια επισκόπηση του ποσοστού των ανησυχητικών παραλλαγών και των παραλλαγών ειδικού ενδιαφέροντος στην ΕΕ / στον ΕΟΧ μαζί με τις ποσότητες αλληλουχηθέντων δειγμάτων. Για τη συλλογή έγκαιρων και επακριβών πληροφοριών σχετικά με την εμφάνιση και την κυκλοφορία ανησυχητικών παραλλαγών ή παραλλαγών ειδικού ενδιαφέροντος του SARS-CoV-2, είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να διατηρήσουν ή να επιτύχουν επαρκώς μεγάλη ποσότητα αλληλουχηθέντων δειγμάτων. Η ανεπάρκεια αποτελεσμάτων αλληλούχησης έχει ως αποτέλεσμα την ανεπαρκή ικανότητα εντοπισμού των ανησυχητικών παραλλαγών που κυκλοφορούν προτού αυτές επηρεάσουν τη συνολική επιδημιολογική κατάσταση. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη τις διαφορές στις ποσότητα αλληλουχηθέντων δειγμάτων, ούτως ώστε να μην αποθαρρύνονται τα υψηλά επίπεδα αλληλούχησης.
(41)Οι παραλλαγές «Άλφα» και «Δέλτα» του SARS-CoV-2, η δεύτερη εκ των οποίων έχει καταστεί η κυρίαρχη παραλλαγή εντός της Ένωσης, έχουν αποδείξει τον αρνητικό αντίκτυπο που μπορεί να έχουν οι νέες παραλλαγές του SARS-CoV-2 στην επιδημιολογική κατάσταση. Μολονότι ενδέχεται να είναι πολύ δύσκολο να αναχαιτιστεί η διασπορά μιας παραλλαγής μετά τον εντοπισμό της εντός της Ένωσης, δεδομένου του δυνητικού αντίκτυπου των παραλλαγών, είναι παρά ταύτα σκόπιμο να καθιερωθεί μια διαδικασία «φρένου έκτακτης ανάγκης» με σκοπό μια συντονισμένη προσέγγιση που στοχεύει στην καθυστέρηση της διασποράς νέων παραλλαγών εντός της Ένωσης. Για να εξασφαλιστεί ο συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών, η διαδικασία αυτή θα πρέπει επίσης να εφαρμόζεται και στις περιπτώσεις όπου τα κράτη μέλη επιβάλλουν, σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης, περιορισμούς επειδή η επιδημιολογική κατάσταση σε μια περιοχή επιδεινώνεται γρήγορα, ιδίως σε περιοχές που έχουν ήδη πληγεί σοβαρά.
(42)Όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953, όταν ένα κράτος μέλος απαιτεί, σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης, οι κάτοχοι του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ να υποβάλλονται, μετά την είσοδο στην επικράτειά του, σε καραντίνα, σε αυτοαπομόνωση ή σε διαγνωστικό έλεγχο για μόλυνση από τον SARS-CoV-2 ή εάν επιβάλλει άλλους περιορισμούς στους κατόχους των εν λόγω πιστοποιητικών, διότι για παράδειγμα η επιδημιολογική κατάσταση σε ένα κράτος μέλος ή σε περιοχή εντός κράτους μέλους επιδεινώνεται ραγδαία, ιδίως ως αποτέλεσμα παραλλαγής του SARS-CoV-2 που προκαλεί ανησυχία ή επιβάλλει προσοχή, πρέπει να ενημερώνει σχετικά την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη, ει δυνατόν 48 ώρες πριν από τη λήψη των εν λόγω νέων περιορισμών. Για τον σκοπό αυτό, το εν λόγω κράτος μέλος πρέπει να παρέχει τους λόγους και το πεδίο εφαρμογής των εν λόγω περιορισμών, προσδιορίζοντας τους κατόχους πιστοποιητικών που υπόκεινται στους περιορισμούς ή εξαιρούνται από αυτούς, καθώς και την ημερομηνία και τη διάρκειά τους· πρέπει επίσης να τεκμηριώνει τη συμμόρφωσή τους με τις αρχές της αναλογικότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων.
(43)Η διαδικασία «φρένου έκτακτης ανάγκης» μπορεί να δρομολογείται είτε από κράτος μέλος, βάσει των πληροφοριών που πρέπει να υποβάλλονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953, είτε από την Επιτροπή, βάσει της τακτικής αξιολόγησης των νέων στοιχείων σχετικά με τις παραλλαγές από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων. Μπορεί να καταλήξει σε συμφωνία, βάσει πρότασης της Επιτροπής, για την εφαρμογή, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, πρόσθετων περιορισμών στις μετακινήσεις από τις οικείες περιοχές, όπως π.χ. απαιτήσεις διενέργειας διαγνωστικού ελέγχου ή καραντίνας/αυτοαπομόνωσης για τους ταξιδιώτες, ή και τα δύο. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, μόλις είναι διαθέσιμο, το πλαίσιο για τον καθορισμό και την αξιολόγηση των κριτηρίων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ενεργοποίηση παρεμβάσεων στον τομέα της δημόσιας υγείας για την αντιμετώπιση ανησυχητικών παραλλαγών, το οποίο αναπτύσσεται αυτή την περίοδο από την ευρωπαϊκή ομάδα εμπειρογνωμόνων για τις παραλλαγές του SARS-CoV-2
(44)Για να διατηρηθεί η λειτουργία των «πράσινων λωρίδων», οι απαιτήσεις διαγνωστικών ελέγχων που επιβάλλονται στους εργαζομένους στον τομέα των μεταφορών και στους παρόχους υπηρεσιών μεταφορών ως αποτέλεσμα της ενεργοποίησης του «φρένου έκτακτης ανάγκης» θα πρέπει να περιορίζονται σε ταχείες δοκιμασίες αντιγόνων και δεν θα πρέπει να απαιτείται καραντίνα/αυτοαπομόνωση. Αυτές οι απαιτήσεις διαγνωστικών ελέγχων δεν θα πρέπει να προκαλούν διαταραχές στις μεταφορές. Εάν προκύψουν διαταραχές στις μεταφορές ή στην αλυσίδα εφοδιασμού, θα πρέπει να αίρεται ή να καταργείται κάθε απαίτηση για συστηματικούς διαγνωστικούς ελέγχους.
(45)Η ιχνηλάτηση επαφών παραμένει κομβική παράμετρος στην καταπολέμηση της διασποράς του ιού, ιδίως σε σχέση με την εμφάνιση νέων παραλλαγών. Ταυτόχρονα, η αποτελεσματική και έγκαιρη ιχνηλάτηση επαφών είναι πιο απαιτητική όταν πρέπει να πραγματοποιείται διασυνοριακά και για μεγάλους όγκους επιβατών που ταξιδεύουν σε συνθήκες μεταξύ τους εγγύτητας. Για να διευκολυνθεί η κατάσταση αυτή, έχει καθιερωθεί ένα κοινό ψηφιακό έντυπο εντοπισμού επιβατών (PLF), και τα κράτη μέλη θα πρέπει να παροτρύνονται να χρησιμοποιούν αυτό το κοινό έντυπο για τη διευκόλυνση των ταξιδιών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παροτρυνθούν να συνδεθούν στην πλατφόρμα ανταλλαγής PLF, η οποία δημιουργήθηκε βάσει της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2021/858 της Επιτροπής, προκειμένου να ενισχύσουν τις ικανότητές τους για τη διασυνοριακή ιχνηλάτηση επαφών σε όλα τα μέσα μεταφοράς. Η πλατφόρμα ανταλλαγής PLF καθιστά εφικτή την ασφαλή, έγκαιρη και αποτελεσματική ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να διαβιβάζουν πληροφορίες από τα υφιστάμενα εθνικά τους συστήματα ψηφιακών PLF και συναφείς επιδημιολογικές πληροφορίες σε άλλες αρμόδιες αρχές με διαλειτουργικό και αυτόματο τρόπο.
(46)Όταν τα PLF χρησιμοποιούνται και για άλλους σκοπούς εκτός από την ιχνηλάτηση επαφών, όπως για να διαπιστωθεί αν ένας εισερχόμενος ταξιδιώτης πρέπει να υποβληθεί σε διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον SARS-CoV-2, η μη έγκαιρη υποβολή PLF πριν από την άφιξη δεν θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα την άρνηση εισόδου του εν λόγω ταξιδιώτη στην οικεία χώρα, καθώς αυτό θα ισοδυναμούσε με σοβαρό περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας. Ανάλογα με την περίπτωση, θα μπορούσε ωστόσο να ζητηθεί από τους εν λόγω ταξιδιώτες να υποβληθούν σε άλλα μέτρα, όπως σε διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον SARS-CoV-2 ύστερα από την άφιξη.
(47)Η σαφής, έγκαιρη και πλήρης ενημέρωση του κοινού συνεχίζει να έχει ζωτική σημασία για τον περιορισμό των επιπτώσεων των τυχόν επιβαλλόμενων περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία, διασφαλίζοντας την προβλεψιμότητα, την ασφάλεια δικαίου και τη συμμόρφωση των πολιτών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν τις πληροφορίες αυτές εγκαίρως, μεταξύ άλλων μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας «Re-open EU». Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παροτρύνονται να παρέχουν, στη διαδικτυακή πλατφόρμα «Re-open EU», πληροφορίες σχετικά με την εγχώρια χρήση του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ, δεδομένης της σημασίας που έχουν οι εν λόγω πληροφορίες για τους ταξιδιώτες από άλλα κράτη μέλη.
(48)Υπό το πρίσμα της εξελισσόμενης επιδημιολογικής κατάστασης, και καθώς καθίστανται διαθέσιμα πιο συναφή επιστημονικά στοιχεία, η Επιτροπή, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, θα πρέπει να επανεξετάζει τακτικά την παρούσα σύσταση και να διαβιβάζει τα πορίσματά της στο Συμβούλιο προς εξέταση, μαζί με πρόταση για την τροποποίηση της σύστασης, όταν αυτό χρειάζεται.
(49)Δεδομένου ότι η παρούσα σύσταση προσαρμόζει και αναπτύσσει περαιτέρω την κοινή προσέγγιση για τη διευκόλυνση της ασφαλούς ελεύθερης κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, ο κανονισμός (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου θα πρέπει να αντικατασταθεί.
(50)Για να δοθεί επαρκής χρόνος για την εφαρμογή της συντονισμένης προσέγγισης που ορίζεται στην παρούσα σύσταση, η σύσταση θα πρέπει να εφαρμοστεί από τις 10 Ιανουαρίου 2022.
(51)Ως εκ τούτου, οι μηχανισμοί που θεσπίζονται με την παρούσα σύσταση θα πρέπει να περιορίζονται αυστηρά όσον αφορά το πεδίο και τη διάρκεια της εφαρμογής τους στους περιορισμούς που θεσπίζονται για την αντιμετώπιση αυτής της πανδημίας. Η παρούσα σύσταση θα πρέπει να παύσει να ισχύει το αργότερο ταυτόχρονα με τη λήξη ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953,
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΣΥΣΤΑΣΗ:
Γενικές αρχές
Κατά τη θέσπιση και εφαρμογή μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας ως απάντηση στην πανδημία COVID-19, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συντονίζουν τις δράσεις τους με βάση τις ακόλουθες αρχές:
1.Τυχόν περιορισμοί στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων εντός της Ένωσης που επιβάλλονται για την ανάσχεση της διασποράς της νόσου COVID-19 θα πρέπει να βασίζονται σε συγκεκριμένους και περιορισμένους λόγους δημόσιου συμφέροντος, και συγκεκριμένα στην προστασία της δημόσιας υγείας. Οι περιορισμοί αυτοί πρέπει να εφαρμόζονται σύμφωνα με τις γενικές αρχές του ενωσιακού δικαίου, και ιδίως τις αρχές της αναλογικότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων. Συνεπώς, τα μέτρα που λαμβάνονται δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα απολύτως αναγκαία για την προστασία της δημόσιας υγείας.
2.Οι περιορισμοί αυτοί θα πρέπει να αίρονται μόλις το επιτρέπει η επιδημιολογική κατάσταση.
3.Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι όποιες απαιτήσεις επιβάλλονται στους πολίτες και τις επιχειρήσεις παρέχουν συγκεκριμένο όφελος στις προσπάθειες που καταβάλλονται από τις αρχές δημόσιας υγείας για την καταπολέμηση της πανδημίας και δεν δημιουργούν αδικαιολόγητο και περιττό διοικητικό φόρτο.
4.Δεν επιτρέπεται να γίνονται διακρίσεις μεταξύ κρατών μελών, για παράδειγμα με την εφαρμογή πιο ελαστικών κανόνων για τα ταξίδια προς και από γειτονικό κράτος μέλος σε σύγκριση με τα ταξίδια προς και από άλλα κράτη μέλη που βρίσκονται στην ίδια επιδημιολογική κατάσταση.
5.Οι περιορισμοί δεν επιτρέπεται να εισάγουν διακρίσεις, δηλαδή θα πρέπει να εφαρμόζονται εξίσου στους επιστρέφοντες υπηκόους του οικείου κράτους μέλους. Οι περιορισμοί δεν μπορούν να βασίζονται στην ιθαγένεια του ενδιαφερόμενου προσώπου.
6.Τα κράτη μέλη θα πρέπει πάντοτε να δέχονται τους υπηκόους τους και τους πολίτες της Ένωσης και τα μέλη των οικογενειών τους που διαμένουν στο έδαφός τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει καταρχήν να μην αρνούνται την είσοδο άλλων προσώπων που ταξιδεύουν από άλλα κράτη μέλη, και θα πρέπει να διευκολύνουν την ταχεία διέλευση από το έδαφός τους.
7.Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις ιδιαιτερότητες των διασυνοριακών περιφερειών, των εξόχως απόκεντρων περιοχών, των θυλάκων και των γεωγραφικά απομονωμένων περιοχών, καθώς και στην ανάγκη συνεργασίας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
8.Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποφεύγουν τις διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού και στα αναγκαία ταξίδια και θα πρέπει να διασφαλίζουν συνεχείς ροές μεταφορών σύμφωνα με το σύστημα των «πράσινων λωρίδων».
9.Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ανταλλάσσουν τακτικά πληροφορίες για όλα τα θέματα που καλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας σύστασης.
10.Οι περιορισμοί δεν θα πρέπει να λαμβάνουν τη μορφή απαγορεύσεων όσον αφορά τη λειτουργία ορισμένων υπηρεσιών μεταφορών.
Συντονισμένο πλαίσιο για τη διευκόλυνση της ασφαλούς ελεύθερης κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19
11.Τα πρόσωπα που ταξιδεύουν με έγκυρο ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ το οποίο έχει εκδοθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953 και πληρούν τους όρους του σημείου 12 δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε επιπλέον περιορισμούς της ελεύθερης κυκλοφορίας. Ειδικότερα, στα πρόσωπα που ταξιδεύουν εντός της Ένωσης δεν θα πρέπει να επιβάλλεται καραντίνα.
Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να ισχύουν οι ακόλουθες παρεκκλίσεις για το πρώτο εδάφιο:
α)οι εξαιρέσεις που προβλέπονται στο σημείο 16·
β)οι εξαιρέσεις που προβλέπονται στο σημείο 19 στοιχείο α) για τις αφίξεις από περιοχές στις οποίες ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα και, ως εκ τούτου, δεν είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μεγάλη αύξηση του αριθμού των εισαγόμενων κρουσμάτων·
γ)τα πρόσθετα μέτρα που προβλέπονται στο σημείο 19 στοιχείο γ) για τις αφίξεις από περιοχές στις οποίες ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ υψηλά επίπεδα και, ως εκ τούτου, είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μεγάλη αύξηση του αριθμού των εισαγόμενων κρουσμάτων·
δ)τα πρόσθετα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί σύμφωνα με το σημείο 25 για την καθυστέρηση της εξάπλωσης νέων ανησυχητικών παραλλαγών ή παραλλαγών ειδικού ενδιαφέροντος του ιού SARS-CoV-2.
12.Το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ θα πρέπει να γίνεται δεκτό εφόσον μπορεί να επαληθευτεί η γνησιότητα, η εγκυρότητα και η ακεραιότητά του και αν πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α)τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953 για εμβόλιο κατά της νόσου COVID-19 το οποίο καλύπτεται από το άρθρο 5 παράγραφος 5 πρώτο εδάφιο του εν λόγω κανονισμού και σύμφωνα με το οποίο έχουν παρέλθει τουλάχιστον 14 ημέρες από τον πλήρη εμβολιασμό. Ως πλήρως εμβολιασμένο νοείται το πρόσωπο το οποίο:
–έχει λάβει τη δεύτερη δόση εμβολίου δύο δόσεων·
–έχει λάβει μονοδοσικό εμβόλιο·
–έχει λάβει, σύμφωνα με τη στρατηγική εμβολιασμού του κράτους μέλους εμβολιασμού, μία δόση εμβολίου δύο δόσεων κατόπιν προηγούμενης λοίμωξης από τον ιό SARS-CoV-2·
–έχει λάβει συμπληρωματική δόση μετά την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού·
υπό την προϋπόθεση ότι έχουν παρέλθει λιγότεροι από 9 μήνες από την ημερομηνία εμβολιασμού που αναφέρεται στο πιστοποιητικό, αν το πιστοποιητικό εκδόθηκε μετά την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού.
Εντός του χρονικού ορίου των 9 μηνών, τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που έχουν εκδοθεί μετά την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού θα πρέπει, για τους σκοπούς ταξιδιού στο πλαίσιο της άσκησης των δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας, να εξακολουθήσουν να γίνονται δεκτά, ακόμη και αν στα οικεία κράτη μέλη χορηγούνται συμπληρωματικές δόσεις.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε εμβολιασμό με αναμνηστικές δόσεις για τις πληθυσμιακές ομάδες των οποίων τα πιστοποιητικά εμβολιασμού πλησιάζουν την καταληκτική ημερομηνία της τυποποιημένης περιόδου αποδοχής.
Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν επίσης να δέχονται πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδίδονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953 για εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 τα οποία καλύπτονται από το άρθρο 5 παράγραφος 5 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού για το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ.
Η Επιτροπή θα πρέπει να επαναξιολογεί τακτικά την προσέγγιση που καθορίζεται στο στοιχείο α) με βάση τα περαιτέρω επιστημονικά στοιχεία·
β)τα πιστοποιητικά διαγνωστικού ελέγχου με αρνητικό αποτέλεσμα που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953:
–το αργότερο 72 ώρες πριν από την άφιξη, σε περίπτωση μοριακής δοκιμασίας ενίσχυσης νουκλεϊκών οξέων (NAAT)· ή
–το αργότερο 48 ώρες πριν από την άφιξη, σε περίπτωση ταχείας δοκιμασίας αντιγόνων (RAT) που περιλαμβάνεται στον κοινό και επικαιροποιημένο κατάλογο ταχειών δοκιμασιών αντιγόνων COVID-19 ο οποίος έχει καταρτιστεί με βάση τη σύσταση του Συμβουλίου της 21ης Ιανουαρίου 2021.
Για τους σκοπούς της μετακίνησης στο πλαίσιο της άσκησης των δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να δέχονται και τους δύο τύπους δοκιμασιών.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνούν ώστε τα πιστοποιητικά διαγνωστικού ελέγχου να εκδίδονται το συντομότερο δυνατό μετά τη συλλογή του δείγματος δοκιμής·
γ)τα πιστοποιητικά ανάρρωσης που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953 και στα οποία αναφέρεται ότι έχουν παρέλθει λιγότερες από 180 ημέρες από την ημερομηνία του πρώτου θετικού αποτελέσματος δοκιμασίας NAAT.
13.Τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν την τυποποιημένη λειτουργία επεξεργασίας των επιχειρησιακών κανόνων που προσφέρει το σύστημα του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ.
14.Όταν η παρούσα σύσταση αναφέρεται σε ψηφιακά πιστοποιητικά COVID της ΕΕ που εκδίδονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953, η αναφορά αυτή θα πρέπει να νοείται ότι καλύπτει και τα πιστοποιητικά που καλύπτονται από εκτελεστική πράξη που έχει εκδοθεί βάσει του άρθρου 3 παράγραφος 10 ή του άρθρου 8 παράγραφος 2 του εν λόγω κανονισμού, τα οποία εκδίδονται από τρίτες χώρες για πολίτες της Ένωσης και τα μέλη των οικογενειών τους. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται επίσης να εκδίδουν πιστοποιητικά εμβολιασμού σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953.
15.Τα πρόσωπα τα οποία δεν είναι κάτοχοι ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ που έχει εκδοθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953 θα μπορούσαν να υποχρεωθούν να υποβληθούν σε δοκιμασία NAAT ή RAT που περιλαμβάνεται στον κοινό και επικαιροποιημένο κατάλογο πριν ή μετά την άφιξή τους.
Εξαιρέσεις
16.Οι ακόλουθες κατηγορίες ταξιδιωτών δεν θα πρέπει να υποχρεώνονται να διαθέτουν έγκυρο ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ που έχει εκδοθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953:
α)οι ακόλουθες κατηγορίες ταξιδιωτών με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες, κατά την άσκηση αυτού του ουσιώδους καθήκοντος:
–εργαζόμενοι στον τομέα των μεταφορών ή πάροχοι υπηρεσιών μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των οδηγών και των πληρωμάτων φορτηγών οχημάτων που μεταφέρουν εμπορεύματα για χρήση στην επικράτεια, καθώς και εκείνων που απλώς διέρχονται·
–ασθενείς που ταξιδεύουν για επιτακτικούς ιατρικούς λόγους·
–ναυτικοί·
β)πρόσωπα που ζουν σε παραμεθόριες περιοχές και διασχίζουν τα σύνορα σε καθημερινή ή τακτική βάση για λόγους επαγγελματικούς, επιχειρηματικούς, εκπαιδευτικούς, οικογενειακούς, ιατρικής περίθαλψης ή παροχής φροντίδας·
γ)παιδιά κάτω των 12 ετών.
Χρωματικά κωδικοποιημένος χάρτης της ΕΕ και εξαιρέσεις και πρόσθετα μέτρα που βασίζονται σ’ αυτόν
17.Με βάση τα στοιχεία που παρέχουν τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων θα πρέπει να δημοσιεύει χάρτη των κρατών μελών, με ανάλυση κατά περιφέρεια, στον οποίο θα εμφαίνεται ο πιθανός κίνδυνος που διατρέχει ένα πρόσωπο για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2 όταν ταξιδεύει, σύμφωνα με σύστημα «φωτεινού σηματοδότη». Ο χάρτης αυτός θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει δεδομένα από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία και, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, την Ελβετική Συνομοσπονδία.
Ο χρωματικά κωδικοποιημένος χάρτης θα πρέπει να βασίζεται στα κριτήρια, τα κατώτατα όρια και τον χρωματικό κώδικα που καθορίζονται στο παράρτημα. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων θα πρέπει επίσης να συνεχίσει να δημοσιεύει χωριστούς χάρτες για άλλους επιδημιολογικούς δείκτες.
18.Κάθε εβδομάδα, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων θα πρέπει να δημοσιεύει επικαιροποιημένες εκδόσεις των χαρτών και των υποκείμενων δεδομένων.
19.Σκοπός του χρωματικά κωδικοποιημένου χάρτη θα πρέπει να είναι η ενημέρωση του κοινού και των αρχών των κρατών μελών σχετικά με την εξέλιξη της επιδημιολογικής κατάστασης σε ολόκληρη την Ένωση. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει, βάσει του χρωματικά κωδικοποιημένου χάρτη, να εφαρμόζουν τα ακόλουθα μέτρα:
α)τα πρόσωπα που ταξιδεύουν από περιοχές που χαρακτηρίζονται με «πράσινο» χρώμα δεν θα πρέπει να υποχρεώνονται να διαθέτουν έγκυρο ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ το οποίο να έχει εκδοθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/953·
β)τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποθαρρύνουν όλα τα μη αναγκαία ταξίδια προς και από περιοχές που χαρακτηρίζονται με «βαθύ κόκκινο» χρώμα·
γ)τα πρόσωπα τα οποία δεν διαθέτουν πιστοποιητικό εμβολιασμού ή ανάρρωσης και προέρχονται από περιοχές που χαρακτηρίζονται με «βαθύ κόκκινο» χρώμα θα πρέπει να υποβάλλονται σε δοκιμασία NAAT ή RAT που περιλαμβάνεται στον κοινό και επικαιροποιημένο κατάλογο πριν από την αναχώρηση και σε καραντίνα/αυτοαπομόνωση για δέκα ημέρες μετά την άφιξη. Η καραντίνα/αυτοαπομόνωση θα πρέπει να τερματίζεται νωρίτερα αν το ενδιαφερόμενο πρόσωπο υποβληθεί, το νωρίτερο την πέμπτη ημέρα μετά την άφιξή του, σε διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2 με αρνητικό αποτέλεσμα.
Όταν τα πρόσωπα αυτά καλύπτονται από το σημείο 16 στοιχείο α) ή β), δεν θα πρέπει να υποχρεώνονται να υποβληθούν σε καραντίνα/αυτοαπομόνωση, αλλά θα μπορεί να υποχρεούνται να διαθέτουν πιστοποιητικό διαγνωστικού ελέγχου με αρνητικό αποτέλεσμα. Κατά παρέκκλιση, οι εργαζόμενοι στον τομέα των μεταφορών και οι πάροχοι υπηρεσιών μεταφορών δεν θα πρέπει να υποχρεώνονται να υποβληθούν σε αυτοαπομόνωση/καραντίνα ή να διαθέτουν πιστοποιητικό διαγνωστικού ελέγχου με αρνητικό αποτέλεσμα κατά την άσκηση αυτού του ουσιώδους καθήκοντος.
Τα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών που διαθέτουν έγκυρο ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ ή έχουν υποβληθεί σε διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2 με αρνητικό αποτέλεσμα και τα οποία προέρχονται από περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί με «βαθύ κόκκινο» χρώμα δεν θα πρέπει να υποχρεώνονται να υποβληθούν σε καραντίνα/αυτοαπομόνωση. Επιπλέον, τα παιδιά ηλικίας κάτω των 6 ετών δεν θα πρέπει να υποχρεώνονται να υποβληθούν σε σχετιζόμενη με ταξίδι καραντίνα/αυτοαπομόνωση ή διαγνωστικούς ελέγχους για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2.
Αντιμετώπιση ανησυχητικών παραλλαγών ή παραλλαγών ειδικού ενδιαφέροντος και φρένο έκτακτης ανάγκης
20.Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην εξάπλωση νέων ανησυχητικών παραλλαγών ή παραλλαγών ειδικού ενδιαφέροντος του ιού SARS-CoV-2, ιδίως των παραλλαγών που αυξάνουν τη μεταδοτικότητα ή τη σοβαρότητα της νόσου ή επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα δεδομένα και τις εκτιμήσεις κινδύνου που δημοσιεύει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων όσον αφορά τις ανησυχητικές παραλλαγές ή τις παραλλαγές ειδικού ενδιαφέροντος στην ΕΕ / στον ΕΟΧ.
Για τη στήριξη των κρατών μελών, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων θα πρέπει να εξακολουθήσει να δημοσιεύει πληροφορίες και χάρτες σχετικά με τις ανησυχητικές παραλλαγές ή τις παραλλαγές ειδικού ενδιαφέροντος του ιού SARS-CoV-2, ιδίως όσον αφορά τις ποσότητες των αλληλουχηθέντων δειγμάτων και την κατανομή των παραλλαγών.
21.Για τη συλλογή έγκαιρων και επακριβών πληροφοριών σχετικά με την εμφάνιση και την κυκλοφορία ανησυχητικών παραλλαγών ή παραλλαγών ειδικού ενδιαφέροντος του ιού SARS-CoV-2, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διατηρήσουν ή να επιτύχουν επαρκώς μεγάλη ποσότητα αλληλουχηθέντων δειγμάτων, ιδανικά σε επίπεδο το οποίο να επιτρέπει την ανίχνευση παραλλαγών που να αντιστοιχούν στο 1 % ή λιγότερο των κυκλοφορούντων ιών.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει, ανά εβδομάδα, να παρέχουν στοιχεία σχετικά με τα αποτελέσματα της αλληλούχησης των θετικών κρουσμάτων SARS-CoV-2 και τις ποσότητες των αλληλουχηθέντων δειγμάτων, μεταξύ άλλων και σε περιφερειακό επίπεδο, ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα ενδεχόμενα μέτρα θα μπορούν να στοχεύουν ειδικά τις περιφέρειες για τις οποίες είναι απολύτως αναγκαία.
22.Όταν ένα κράτος μέλος απαιτεί από τους ταξιδιώτες, συμπεριλαμβανομένων των κατόχων ψηφιακών πιστοποιητικών COVID της ΕΕ, να υποβληθούν, μετά την είσοδό τους στην επικράτειά του, σε καραντίνα/αυτοαπομόνωση ή να υποβληθούν σε διαγνωστικούς ελέγχους για λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2, ή εάν επιβάλλει άλλους περιορισμούς στους κατόχους των εν λόγω πιστοποιητικών, ως απάντηση στην εμφάνιση νέας ανησυχητικής παραλλαγής ή παραλλαγής ειδικού ενδιαφέροντος του ιού SARS-CoV-2, θα πρέπει να ενημερώνει σχετικά την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων παρέχοντας τις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 11 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953. Αν είναι δυνατόν, οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να παρέχονται 48 ώρες πριν από τη θέσπιση των νέων αυτών περιορισμών. Αν είναι δυνατόν, τα μέτρα αυτά θα πρέπει να περιορίζονται στο περιφερειακό επίπεδο.
Το ίδιο θα πρέπει επίσης να ισχύει και για καταστάσεις στις οποίες ένα κράτος μέλος επιβάλλει πρόσθετες απαιτήσεις καραντίνας/αυτοαπομόνωσης ή διαγνωστικών ελέγχων, σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης, επειδή η επιδημιολογική κατάσταση σ’ ένα κράτος μέλος ή σε περιοχή κράτους μέλους επιδεινώνεται γρήγορα, ιδίως στις περιοχές που έχουν ήδη χαρακτηριστεί με «βαθύ κόκκινο» χρώμα. Στην περίπτωση αυτή, οι παρεχόμενες πληροφορίες θα πρέπει να αναφέρουν σαφώς τους λόγους για τους οποίους τα πρόσθετα μέτρα είναι αναγκαία και αναλογικά.
23.Όταν ένα κράτος μέλος ενεργοποιεί το φρένο έκτακτης ανάγκης και, ως εκ τούτου, απαιτεί από τους εργαζόμενους στον τομέα των μεταφορών και τους παρόχους υπηρεσιών μεταφορών να υποβληθούν σε διαγνωστικό έλεγχο για λοίμωξη από τη νόσο COVID-19, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ταχείες δοκιμασίες αντιγόνων και να μην απαιτείται καραντίνα, ώστε να μην προκαλούνται διαταραχές στις μεταφορές. Σε περίπτωση διαταραχών στις μεταφορές ή στην αλυσίδα εφοδιασμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αίρουν ή να καταργούν αμέσως τις εν λόγω απαιτήσεις συστηματικής υποβολής σε διαγνωστικούς ελέγχους προκειμένου να διατηρηθεί η λειτουργία των «πράσινων λωρίδων».
24.Με βάση τα στοιχεία που παρέχονται σύμφωνα με το σημείο 22, το Συμβούλιο, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή και με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, θα πρέπει να επανεξετάσει την κατάσταση με συντονισμένο τρόπο. Σ’ αυτές τις συνεδριάσεις συντονισμού, το οικείο κράτος μέλος θα πρέπει να περιγράψει το σκεπτικό για τα μέτρα που έλαβε.
Η Επιτροπή, με βάση την τακτική αξιολόγηση των νέων στοιχείων σχετικά με τις παραλλαγές από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων και, μόλις καταστεί διαθέσιμο, το πλαίσιο που έχει αναπτύξει η ευρωπαϊκή ομάδα εμπειρογνωμόνων σχετικά με τις παραλλαγές του ιού SARS-CoV-2, μπορεί επίσης να προτείνει συζήτηση στο πλαίσιο του Συμβουλίου όσον αφορά μια νέα ανησυχητική παραλλαγή ή παραλλαγή ειδικού ενδιαφέροντος του ιού SARS-CoV-2 ή όσον αφορά την επιδημιολογική κατάσταση σε κάποιο κράτος μέλος ή σε περιφέρεια κράτους μέλους η οποία επιδεινώνεται με ταχύ ρυθμό.
25.Κατά τη διάρκεια συζήτησης σύμφωνα με το σημείο 24, η Επιτροπή θα μπορούσε, όταν κρίνεται αναγκαίο και σκόπιμο, να προτείνει στο Συμβούλιο να συμφωνήσει σε συντονισμένη προσέγγιση σχετικά με τα ταξίδια από τις οικείες περιοχές με σκοπό, ιδίως, την καθυστέρηση της εξάπλωσης της παραλλαγής εντός της Ένωσης, όπως είναι οι απαιτήσεις διαγνωστικών ελέγχων και/ή καραντίνας/αυτοαπομόνωσης για τους ταξιδιώτες.
26.Κάθε κατάσταση που οδηγεί στη λήψη μέτρων σύμφωνα με το παρόν σημείο θα πρέπει να επανεξετάζεται τακτικά. Η Επιτροπή ή τα κράτη μέλη μπορούν να προτείνουν την άρση των μέτρων που έχουν θεσπιστεί σύμφωνα με τη συντονισμένη προσέγγιση για τις νέες ανησυχητικές παραλλαγές ή παραλλαγές ειδικού ενδιαφέροντος του ιού SARS- CoV-2.
Έντυπο εντοπισμού επιβατών και ιχνηλάτηση επαφών
27.Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο να απαιτούν από τα πρόσωπα που ταξιδεύουν προς στην επικράτειά τους με μέσα μαζικής μεταφοράς σε προεπιλεγμένη θέση ή καμπίνα να υποβάλλουν έντυπο εντοπισμού επιβατών (στο εξής: PLF) σύμφωνα με τις απαιτήσεις για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιούν το κοινό ψηφιακό έντυπο εντοπισμού επιβατών που αναπτύχθηκε από την κοινή δράση EU Healthy Gateways και να συνδεθούν στην πλατφόρμα ανταλλαγής PLF ώστε να ενισχύσουν τις δυνατότητες διασυνοριακής ιχνηλάτησης επαφών για όλα τα μέσα μεταφοράς.
28.Αν ένα άτομο εμφανίσει συμπτώματα κατά την άφιξη στον προορισμό του, θα πρέπει να πραγματοποιείται εξέταση, διάγνωση, απομόνωση και ιχνηλάτηση επαφών σύμφωνα με την τοπική πρακτική και δεν θα πρέπει να απαγορεύεται η είσοδος. Οι πληροφορίες σχετικά με τα κρούσματα που εντοπίζονται κατά την άφιξη θα πρέπει να κοινοποιούνται αμέσως στις αρχές δημόσιας υγείας των χωρών στις οποίες διέμεινε το εν λόγω πρόσωπο κατά τις προηγούμενες 14 ημέρες, για σκοπούς ιχνηλάτησης επαφών, με χρήση, κατά περίπτωση, της πλατφόρμας ανταλλαγής PLF, ή αλλιώς του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης και αντίδρασης.
Επικοινωνία και ενημέρωση του κοινού
29.Σύμφωνα με το άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στα ενδιαφερόμενα μέρη και στο ευρύ κοινό σαφή, ολοκληρωμένη και έγκαιρη ενημέρωση σχετικά με τυχόν μέτρα που επηρεάζουν το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας και τυχόν συνοδευτικές απαιτήσεις, όπως η ανάγκη υποβολής PLF, το συντομότερο δυνατόν πριν τεθούν σε ισχύ τα νέα μέτρα. Κατά γενικό κανόνα, οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να δημοσιεύονται τουλάχιστον 24 ώρες πριν από την έναρξη ισχύος των μέτρων, λαμβανομένου υπόψη ότι απαιτείται κάποια ευελιξία για τις επιδημιολογικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Οι πληροφορίες θα πρέπει επίσης να δημοσιεύονται σε μηχαναγνώσιμο μορφότυπο.
30.Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να επικαιροποιούνται τακτικά από τα κράτη μέλη και να είναι επίσης διαθέσιμες στη διαδικτυακή πλατφόρμα «Re-open EU», η οποία θα πρέπει να περιέχει τον χάρτη που δημοσιεύεται τακτικά από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων σύμφωνα με το σημείο 17. Κατά περίπτωση, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παρέχουν, στην πλατφόρμα «Re-open EU», πληροφορίες σχετικά με την εγχώρια χρήση των ψηφιακών πιστοποιητικών COVID της ΕΕ.
31.Η ουσία των μέτρων, το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής τους και οι κατηγορίες των ατόμων στα οποία εφαρμόζονται θα πρέπει να περιγράφονται με σαφήνεια.
Τελικές διατάξεις
32.Η παρούσα σύσταση θα πρέπει να επανεξετάζεται τακτικά από την Επιτροπή, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων. Η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει τακτικά σχετικές εκθέσεις στο Συμβούλιο.
33.Η σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 αντικαθίσταται από την παρούσα σύσταση.
34.Η παρούσα σύσταση θα πρέπει να εφαρμοστεί από τις 10 Ιανουαρίου 2022.
35.Η παρούσα σύσταση θα παύσει να ισχύει το αργότερο ταυτόχρονα με τη λήξη ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) 2021/953.
Βρυξέλλες,
Για το Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος