Ανακοίνωση σχετικά με την ενωσιακή ποσότητα δικαιωμάτων εκπομπών για το 2021 και το αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2020/C 428 I/01)

1.   Τo ανώτατo όριo για το 2021

Το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (στο εξής: ΣΕΔΕ της ΕΕ) λειτουργεί με βάση την αρχή των «ανώτατων ορίων και δικαιωμάτων εμπορίας». Το ανώτατο όριο είναι η ποσότητα δικαιωμάτων που εκχωρούνται σε επίπεδο Ένωσης στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ κάθε έτος. Η ποσότητα αυτή μειώνεται με την πάροδο του χρόνου με την εφαρμογή του συντελεστή γραμμικής μείωσης που καθορίζεται στο άρθρο 9 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ (1) («οδηγία για το ΣΕΔΕ»). Το ανώτατο όριο καθορίζεται με βάση το άρθρο 9 και το άρθρο 9α της οδηγίας για το ΣΕΔΕ.

Με την απόφαση C(2020)7704 της Επιτροπής (2) καθορίζεται το ανώτατο όριο για το 2021, λαμβανομένου υπόψη ότι, από την 1η Ιανουαρίου 2021, η οδηγία για το ΣΕΔΕ εφαρμόζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού μόνον όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη Βόρεια Ιρλανδία, σύμφωνα με το άρθρο 9 και το παράρτημα 4 του πρωτοκόλλου της συμφωνίας αποχώρησης για τις Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία (3). Ως αποτέλεσμα, οι εκπομπές από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη Βόρεια Ιρλανδία εξακολουθούν να υπόκεινται στην οδηγία για το ΣΕΔΕ και πρέπει να συμπεριληφθούν στο ανώτατο όριο. Επιπλέον, η απόφαση της Επιτροπής λαμβάνει υπόψη την αύξηση του γραμμικού συντελεστή μείωσης από 1,74 % σε 2,2 %, αρχής γενομένης από το 2021, σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/410 (4), με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 9 της οδηγίας για το ΣΕΔΕ.

Επιπλέον, το ανώτατο όριο για το 2021 καθορίζεται επίσης με βάση τα πλέον πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα όσον αφορά το δυναμικό αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη λόγω των αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και την εξαίρεση από το ΣΕΔΕ της ΕΕ μικρών εγκαταστάσεων από την Κροατία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Σλοβενία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ισλανδία.

2.   Αεροπορικές μεταφορές

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ανώτατο όριο για το 2021, όπως καθορίζεται στην απόφαση C(2020)7704 της Επιτροπής, δεν περιλαμβάνει την ποσότητα των εκχωρητέων δικαιωμάτων σύμφωνα με το κεφάλαιο II της οδηγίας για το ΣΕΔΕ όσον αφορά τους φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών. Η ποσότητα αυτή είναι το αποτέλεσμα μιας προσέγγισης από τη βάση προς την κορυφή, αρχής γενομένης από τη δωρεάν κατανομή στις αεροπορικές μεταφορές. Ο αριθμός των δικαιωμάτων του κλάδου των αερομεταφορών που τίθενται σε πλειστηριασμό προκύπτει στη συνέχεια με βάση το γεγονός ότι η δωρεάν κατανομή στις υφιστάμενες αεροπορικές εταιρείες θα πρέπει να ανέρχεται στο 82 % του συνόλου και ο πλειστηριασμός θα πρέπει να είναι 15 %.

Ο αριθμός των δικαιωμάτων εκπομπών του κλάδου των αερομεταφορών που πρόκειται να εκχωρηθούν το 2021 προκύπτει με βάση τα ακόλουθα:

Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός των δικαιωμάτων εκπομπών του κλάδου των αερομεταφορών στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ τα οποία πρόκειται να εκχωρηθούν το 2021 αναμένεται να ανέλθει περίπου στα 24,5 εκατ. (20,7 εκατ. δικαιώματα εκπομπών του κλάδου των αερομεταφορών θα εκχωρηθούν δωρεάν και 3,8 εκατ. δικαιώματα εκπομπών θα εκπλειστηριαστούν).

3.   Αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς ΕΟΔ

Η εφαρμογή της οδηγίας για το ΣΕΔΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού βάσει του πρωτοκόλλου για τις Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία από την 1η Ιανουαρίου 2021 έχει επιπτώσεις στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς που θεσπίστηκε με την απόφαση (ΕΕ) 2015/1814 (11) (στο εξής: απόφαση ΑΣΑ).

Σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 5 της απόφασης ΑΣΑ, ένα ποσοστό του συνολικού αριθμού δικαιωμάτων σε κυκλοφορία αφαιρείται από την ποσότητα δικαιωμάτων προς πλειστηριασμό από τα κράτη μέλη από την 1η Σεπτεμβρίου κάθε έτους έως τις 31 Αυγούστου του επόμενου έτους και τοποθετούνται στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή δημοσιεύει τον συνολικό αριθμό των δικαιωμάτων εκπομπών που βρίσκονται σε κυκλοφορία κάθε χρόνο έως τις 15 Μαΐου του επόμενου έτους. Στην ανακοίνωση C(2020) 2835 (12), η Επιτροπή δημοσίευσε τον συνολικό αριθμό των δικαιωμάτων σε κυκλοφορία το 2019. Η εν λόγω ανακοίνωση καθόρισε το ποσό που πρέπει να αφαιρεθεί από τις ποσότητες δικαιωμάτων προς πλειστηριασμό των κρατών μελών και του Ηνωμένου Βασιλείου, σύμφωνα με τα αντίστοιχα μερίδια τους για πλειστηριασμό, από την 1η Σεπτεμβρίου 2020 έως τις 31 Αυγούστου 2021, και το οποίο πρέπει να εγγραφεί στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς.

Κατά τον χρόνο δημοσίευσης της ανακοίνωσης C(2020) 2835, η οδηγία για το ΣΕΔΕ εφαρμοζόταν πλήρως στο Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού. Ωστόσο, από την 1η Ιανουαρίου 2021 η οδηγία για το ΣΕΔΕ εφαρμόζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού βάσει του πρωτοκόλλου για τις Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία. Ως εκ τούτου, το μερίδιο των πλειστηριασμών του Ηνωμένου Βασιλείου θα περιοριστεί στο επίπεδο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη Βόρεια Ιρλανδία, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 2 της οδηγίας για το ΣΕΔΕ. Κατά συνέπεια, η ποσότητα των δικαιωμάτων που πρέπει να αφαιρεθούν από την ποσότητα των πλειστηριασμών του Ηνωμένου Βασιλείου που θα εγγραφεί στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 31η Αυγούστου 2021, και πέραν αυτής, πρέπει να βασίζεται σε αυτό το νέο μερίδιο πλειστηριασμών. Η ποσότητα των δικαιωμάτων που πρέπει να αφαιρεθούν από την ποσότητα των πλειστηριασμών των κρατών μελών που θα εγγραφεί στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 31η Αυγούστου 2021 παραμένει όπως στην ανακοίνωση C(2020) 2835. Ως εκ τούτου, η συνολική ποσότητα των δικαιωμάτων που θα εγγραφεί στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς από την 1η Σεπτεμβρίου 2020 έως την 31η Αυγούστου 2021 ανέρχεται σε 307 663 518.

Τα μερίδια των κρατών μελών που συνεισφέρουν στο ποσό που θα εγγραφεί στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 31η Αυγούστου 2021 είναι εκείνα που ισχύουν σύμφωνα με τους κανόνες της περιόδου που αρχίζει τον Ιανουάριο του 2021 (βλ. άρθρο 1 παράγραφος 5 της απόφασης ΑΣΑ, σε συνδυασμό με το άρθρο 10 παράγραφος 2 της οδηγίας για το ΣΕΔΕ, όπως εφαρμόζεται από το 2021).

(1)  Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ένωσης και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32).

(2)  Απόφαση (ΕΕ) 2020/1722 της Επιτροπής, της 16ης Νοεμβρίου 2020, σχετικά με την ενωσιακή ποσότητα εκχωρητέων δικαιωμάτων εκπομπής για το 2021 στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2020) 7704] (ΕΕ L 386 της 18.11.2020, σ. 26).

(3)  Συμφωνία για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (ΕΕ L 29 της 31.1.2020, σ. 7).

(4)  Οδηγία (ΕΕ) 2018/410 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με σκοπό την ενίσχυση οικονομικά αποδοτικών μειώσεων των εκπομπών και την προώθηση επενδύσεων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814 (ΕΕ L 76 της 19.3.2018, σ. 3).

(5)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 421/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας, ενόψει της εφαρμογής έως το 2020 μιας διεθνούς συμφωνίας για τη θέσπιση ενός ενιαίου παγκόσμιου αγορακεντρικού μέτρου σχετικά με τις εκπομπές που οφείλονται στις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές (ΕΕ L 129 της 30.4.2014, σ. 1).

(6)  Κανονισμός (ΕΕ) 2017/2392 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2017, για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ για τη συνέχιση των ισχυόντων περιορισμών του πεδίου εφαρμογής για τις αεροπορικές δραστηριότητες και για την προετοιμασία για την εφαρμογή ενός παγκόσμιου αγορακεντρικού μέτρου από το 2021 (ΕΕ L 350 της 29.12.2017, σ. 7).

(7)  Το ποσό αυτό περιλαμβάνει 0,7 εκατ. δικαιώματα που αντιστοιχούν στις εξερχόμενες πτήσεις προς την Ελβετία ως αποτέλεσμα της σύνδεσης με το ελβετικό σύστημα εμπορίας εκπομπών και τα δικαιώματα που εκχωρούνται δυνάμει του άρθρου 3στ της οδηγίας για το ΣΕΔΕ (το ειδικό αποθεματικό).

(8)  Κατ’ εφαρμογή του κανονισμού αριθ. 389/2013, και ιδίως του άρθρου 10 αυτού, οι λογαριασμοί των φορέων εκμετάλλευσης αεροσκαφών που δεν εκτελούν πλέον πτήσεις οι οποίες να καλύπτονται από το σύστημα εμπορίας εκπομπών τίθενται σε κατάσταση αποκλεισμένου και δεν επιτρέπεται να κινείται καμία διαδικασία πλέον από έναν τέτοιο λογαριασμό, εκτός από την περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας ο λογαριασμός δεν είχε τεθεί σε κατάσταση αποκλεισμένου. Λόγω της διακοπής λειτουργίας των φορέων εκμετάλλευσης αεροσκαφών, ο ετήσιος αριθμός δωρεάν δικαιωμάτων που εκχωρούνται είναι μικρότερος κατά 4,2 εκατ. το 2019 σε σχέση με το 2013.

(9)  Το ποσό αυτό περιλαμβάνει 0,8 εκατ. δικαιώματα εκπομπών του κλάδου των αερομεταφορών του Ηνωμένου Βασιλείου που αναλογούν στο 2019 λόγω της αναβολής των καταχωρίσεων που αφορούσαν το Ηνωμένο Βασίλειο στο μητρώο της Ένωσης το εν λόγω έτος.

(10)  Άρθρο 12 παράγραφος 3 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 σημείο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2017/2392.

(11)  Απόφαση (ΕΕ) 2015/1814 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Οκτωβρίου 2015, σχετικά με τη θέσπιση και τη λειτουργία αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς όσον αφορά το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου και την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ (ΕΕ L 264 της 9.10.2015, σ. 1).

(12)  Ανακοίνωση C(2020) 2835 της Επιτροπής. Δημοσίευση του συνολικού αριθμού δικαιωμάτων σε κυκλοφορία το 2019 για τους σκοπούς του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ που θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/EΚ (ΕΕ C 164 της 13.5.2020, σ. 17).