31.8.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 288/68

Εισηγητής:

Emilio FATOVIC

1.1

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τη ΓΕΑΜ του Οργανισμού Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) (1) ότι είναι αναγκαία μια παρέμβαση για την προστασία των μικρών πελαγικών ειδών που κινδυνεύουν εξαιτίας της υπερεκμετάλλευσης, καθώς και με τον γενικό στόχο για την ταχύτερη δυνατή θέσπιση ενός συστήματος βιώσιμης αλιείας και την επίτευξη της μέγιστης βιώσιμης απόδοσης (μ.β.α.), (2) σύμφωνα με την κοινή αλιευτική πολιτική (3) (ΚΑλΠ).

1.2

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την επιλογή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να χρησιμοποιήσει το νομικό μέσο του κανονισμού για τη θέσπιση ενός πολυετούς σχεδίου για την προστασία για τα μικρά πελαγικά αποθέματα, με σκοπό την εναρμόνιση των ισχυόντων κανόνων και την ενίσχυση των διοικητικών διαδικασιών.

1.3

Η ΕΟΚΕ, μολονότι συμφωνεί με τους στόχους της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, θεωρεί ότι, από πολλές απόψεις, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ατελής και αντιφατική. Τα προβλήματα αυτά αποτελούν φυσική συνέπεια μιας σειράς αντιφάσεων της ΚΑλΠ που έχουν επισημανθεί ήδη από την ΕΟΚΕ σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της (4). Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ εκφράζει σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά την πιθανότητα η εν λόγω πρόταση, εάν δεν συμπληρωθεί και αναδιατυπωθεί δεόντως, να θέσει σε κίνδυνο την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων, αλλά και να προκαλέσει σοβαρές ζημίες στις επιχειρήσεις και στους εργαζόμενους του τομέα (5).

1.4

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το πρότυπο διαχείρισης που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το οποίο βασίζεται στον καθορισμό ετήσιων αλιευτικών δυνατοτήτων από το Συμβούλιο, δεν είναι κατάλληλο για τα βιολογικά χαρακτηριστικά των μικρών πελαγικών ειδών της Αδριατικής και τον πλουραλισμό (6) των αλιευμάτων της, τις τεχνικές αλιείας, τα είδη των σκαφών και των πληρωμάτων (αλιεία μικρής κλίμακας), (7) καθώς και για τον αριθμό και το μέγεθος των λιμένων. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η πρόταση του MEDAC (8) για ενίσχυση των μέτρων για την αλιευτική προσπάθεια με μια προσέγγιση «φωτεινού σηματοδότη» είναι καταλληλότερη τόσο επί της ουσίας όσο και μεθοδολογικά, καθώς αποτελεί αποτέλεσμα ευρείας αποδοχής εκ μέρους της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών.

1.5

Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει με έκπληξη ότι η πρόταση της Επιτροπής δεν βασίζεται στη διεξοδική εκτίμηση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων (9). Η αδυναμία αυτή επιδεινώνεται από το γεγονός ότι ο τομέας της αλιείας βρίσκεται σε κρίση επί είκοσι και πλέον έτη σε όλη τη Μεσόγειο (10) και νέοι δραστικοί και μη επαρκώς μελετημένοι κανόνες θα μπορούσαν να επιφέρουν ένα τελειωτικό πλήγμα στον τομέα. Επίσης, η ΕΟΚΕ διαπιστώνει την πλήρη απουσία μέτρων για τη χρηματοδοτική στήριξη ή/και τον αναπροσανατολισμό των επιχειρήσεων και των εργαζομένων εξαιτίας της πρότασης για μείωση των αλιευμάτων σαρδέλας και γαύρου, μολονότι αποτελούν θεμελιώδη πόρο για την οικονομία των μικρών τοπικών κοινοτήτων (πολλές εκ των οποίων είναι νησιωτικές) και για τους συναφείς κλάδους (11).

1.6

Κατά συνέπεια, η ΕΟΚΕ επιθυμεί την άμεση παρέμβαση της ΓΔ Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης και την ενεργοποίηση των διαδικασιών τομεακού κοινωνικού διαλόγου με τη διαβούλευση της Επιτροπής Κλαδικού Κοινωνικού Διαλόγου του τομέα της θαλάσσιας αλιείας (EUSSDC), προκειμένου να προσδιοριστούν τα καταλληλότερα μέτρα για την αντιστάθμιση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων. Για τον σκοπό αυτό, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το ΕΤΘΑ αποτελεί το καταλληλότερο χρηματοδοτικό μέσο για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων στη μετάβαση προς τη βιώσιμη αλιεία. Η ΕΟΚΕ θεωρεί επίσης ότι ο αναπροσανατολισμός επιχειρήσεων προς την τουριστική αλιεία (Γαλάζια Οικονομία  (12)) ή την υδατοκαλλιέργεια (13) μπορεί ασφαλώς να αποτελέσει μια πρόσφορη εναλλακτική λύση, αλλά αυτό δεν μπορεί κατά κανέναν τρόπο να αντικαταστήσει την αρχή ότι η παραδοσιακή αλιεία, κυρίως λόγω των βιολογικών χαρακτηριστικών των ιχθύων (όπως οι ανάγκες τους για χώρο), δεν μπορεί ούτε να συρρικνωθεί ούτε να καταργηθεί.

1.7

Δεδομένων των σημαντικών επιπτώσεων του μέτρου για το περιβάλλον, την οικονομία και την απασχόλησης, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το νέο σχέδιο διαχείρισης της αλιείας δεν μπορεί να καθοριστεί με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις και ζητεί από την Επιτροπή να διατυπωθεί αυτό με σαφή και διαφανή τρόπο προς το συμφέρον όλων των ενδιαφερομένων μερών (14).

1.8

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι κάθε μέτρο προστασίας του περιβάλλοντος κινδυνεύει να μείνει κενό γράμμα, αν δεν αντιμετωπιστούν εκ των προτέρων τα προβλήματα του αθέμιτου ανταγωνισμού και της παράνομης αλιείας, ενισχύοντας τους ελέγχους, αυστηροποιώντας τις ποινές και επιβάλλοντας ένα σύστημα πλήρους ιχνηλασιμότητας «από τον βυθό έως το πιάτο (15)» με εξαντλητικούς υγειονομικούς ελέγχους τόσο στα σύνορα όσο και στα σημεία προέλευσης. Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ θεωρεί αναγκαία την ενίσχυση της συνεργασίας όλων των χωρών που βρέχονται από τη Μεσόγειο, βάσει του προγράμματος και των στόχων που ορίζονται στην υπουργική δήλωση που υπεγράφη στη Μάλτα την 30ή Μαρτίου 2017 (16).

1.9

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι ο στόχος της μ.β.α. πρέπει να επιτευχθεί σε εύλογο χρονικό διάστημα. Η προθεσμία της 31ης Δεκεμβρίου 2020 δεν φαίνεται να είναι εφικτή. Η πρόταση αυτή βασίζεται στην επίγνωση των φυσικών χρόνων της αναδημιουργίας των αποθεμάτων των μικρών πελαγικών ειδών, καθώς και της προσαρμογής των ελεγκτικών αρχών, των επιχειρήσεων και των εργαζομένων στους νέους κανονισμούς (κυρίως σε περίπτωση που τροποποιηθούν δραστικά με τη μετάβαση από την προσπάθεια στις ποσοστώσεις). Επίσης, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ενδεχόμενη χρήση των ρητρών διασφάλισης δεν αποτελεί πρόσφορη λύση, λόγω των υπερβολικών επιπτώσεων που θα είχαν από κοινωνική και οικονομική άποψη.

1.10

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να ορίσει καλύτερα τις επιχειρησιακές πτυχές της περιφερειοποίησης, συνδέοντας εξαρχής τους στόχους της βιωσιμότητας των αλιευτικών πόρων με τα πραγματικά επίπεδα κόστους που αναλαμβάνουν οι επιχειρήσεις, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιβίωσή τους.

1.11

Η ΕΟΚΕ, για τη διασφάλιση του συμφέροντος των Ευρωπαίων καταναλωτών, ζητεί να διενεργηθεί το ταχύτερο δυνατόν μια εις βάθος εκτίμηση των επιπτώσεων στην εξέλιξη των τιμών για τα προστατευόμενα είδη, τόσο για το αλίευμα που προορίζεται για άμεση πώληση όσο και για εκείνο που διατίθεται για μεταποίηση. Η ΕΟΚΕ καλεί επίσης την Επιτροπή να θεσπίσει συστήματα πιστοποίησης της ποιότητας «βιώσιμης αλιείας», προκειμένου να ενισχυθεί η συνείδηση των καταναλωτών και να δημιουργηθεί προστιθέμενη αξία για τις επιχειρήσεις (17).

2.1

Η Αδριατική Θάλασσα (18) είναι μια εξαιρετικά πλούσια αλιευτική υποπεριοχή της Μεσογείου και τα μικρά πελαγικά είδη (19), κυρίως ο γαύρος και η σαρδέλα (20), είναι μεταξύ εκείνων που αποφέρουν τα υψηλότερα εισοδήματα. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΓΕΑΜ (21) και της ΕΤΟΕΑ (22), τα αποθέματα γαύρου και σαρδέλας βρίσκονται σε άσχημη κατάσταση λόγω της υπερεκμετάλλευσης και χρήζουν μεγαλύτερης προστασίας.

2.2

Στη συντριπτική τους πλειονότητα αλιεύονται στην Ιταλία και στην Κροατία, στο βόρειο τμήμα της Αδριατικής. Η Σλοβενία συμμετέχει κατά περιθωριακό τρόπο σε αυτήν τη δραστηριότητα (λιγότερο από 1 %), όπως επίσης η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Μαυροβούνιο, με εξίσου μικρό ποσοστό συμμετοχής στα αλιεύματα (περίπου 1 %) (23).

2.3

Το υφιστάμενο πλαίσιο διαχείρισης βασίζεται κυρίως στον περιορισμό της αλιευτικής προσπάθειας (24), σε συνδυασμό με σειρά επιπρόσθετων μέτρων, όπως χωροχρονικές απαγορεύσεις και ελάχιστα μεγέθη εκφόρτωσης. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά δεν εφαρμόστηκαν με συντονισμένο, συνεχή και ομοιόμορφο τρόπο από τα κράτη μέλη (ιδίως κατά τις περιόδους βιολογικής ανάπαυσης της αλιείας (25)), προκαλώντας σύγχυση στους αλιείς και εμποδίζοντας την αναδημιουργία των αποθεμάτων.

2.4

Το MEDAC, επιτελώντας την αποστολή του, εκπόνησε μια γνωμοδότηση σχετικά με τα μικρά πελαγικά είδη στην Αδριατική, η οποία δημοσιεύτηκε στις 11 Μαρτίου 2016 (26) και περιλαμβάνει επιχειρησιακές προτάσεις που είναι αποτέλεσμα της διετούς διαβούλευσης μεταξύ των ενδιαφερόμενων κοινωνικών εταίρων (επιχειρηματιών, εργαζομένων, συνεταιρισμών, περιβαλλοντολόγων, καταναλωτών).

3.1

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σκοπό την προστασία των αποθεμάτων των μικρών πελαγικών αποθεμάτων της Αδριατικής Θάλασσας, κυρίως της σαρδέλας και του γαύρου, εκπόνησε έναν κανονισμό για τη θέσπιση ενός πολυετούς σχεδίου αντιμετώπισης αυτής της κρίσης στον τομέα του περιβάλλοντος. Τελικός στόχος είναι η επίτευξη της μ.β.α. (27) έως το 2020, όπως προβλέπεται από την κοινή αλιευτική πολιτική (ΚΑλΠ). Το πολυετές σχέδιο θα πρέπει να αξιολογείται στο σύνολό του ανά πενταετία.

3.2

Η πρόταση κανονισμού, η οποία σηματοδοτεί μια αλλαγή κατεύθυνσης σε σχέση με όλα τα μέτρα διαχείρισης που εφαρμόστηκαν έως τώρα στην περιοχή, θεσπίζει ένα ενιαίο σύστημα διακυβέρνησης, περιορίζοντας τις εθνικές παρεκκλίσεις (ιδίως για τις περιόδους βιολογικής ανάπαυσης και τις μεθόδους ελέγχου) και, προπαντός, προβλέπει ότι το σύστημα διαχείρισης θα βασίζεται στον περιορισμό των αλιευμάτων (28) (TAC) και όχι στη μείωση της αλιευτικής προσπάθειας.

3.3

Η εν λόγω πρόταση, η οποία ακολουθεί το πρότυπο και το περιεχόμενο του πολυετούς σχεδίου για ορισμένα ιχθυαποθέματα της Βαλτικής Θάλασσας (29), βασίζεται στη γνωμοδότηση της ΕΤΟΕΑ και, παράλληλα, έρχεται σε σαφή αντίθεση με την πρόταση του MEDAC, η οποία βασίζεται σε μια πιο αυστηρή αναπροσαρμογή της αλιευτικής προσπάθειας (σύστημα φωτεινού σηματοδότη (30)).

3.4

Ειδικότερα, η Επιτροπή προτείνει τον καθορισμό τιμών αναφοράς για τη διατήρηση, οι οποίες θα εκφράζονται σε τόνους βιομάζας για το αναπαραγωγικό απόθεμα, καθώς επίσης εύρος τιμών θνησιμότητας λόγω αλιείας. Όταν οι επιστημονικές γνωμοδοτήσεις επισημαίνουν ότι ένα απόθεμα βρίσκεται κάτω από την τιμή αναφοράς, τα αλιεύματα πρέπει να μειώνονται. Όσον αφορά την πραγματική διάρθρωση του νέου συστήματος διαχείρισης, η Επιτροπή παραπέμπει τα πάντα στις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις.

3.5

Στην πρόταση προβλέπεται η περιφερειακή συνεργασία μεταξύ κρατών μελών, με σκοπό τη θέσπιση ειδικών μέτρων διατήρησης. Μέσω της «περιφεριοποίησης» μπορούν να τροποποιηθούν και συγκεκριμένα τεχνικά μέτρα (π.χ. μέγεθος ματιού των διχτυών και χαρακτηριστικά των εργαλείων).

3.6

Στην πρόταση προβλέπεται επίσης ότι οι αρμόδιες αρχές θα είναι σε θέση να εντοπίζουν, να αναγνωρίζουν και να ελέγχουν συστηματικά τις δραστηριότητες και τα αλιεύματα όλων των αλιευτικών με μήκος άνω των οκτώ μέτρων, μέσω κατάλληλου ηλεκτρονικού εξοπλισμού (π.χ. ηλεκτρονικό αλιευτικό ημερολόγιο). Επίσης, όλοι οι λιμένες πρέπει να εφοδιαστούν με ψηφιακό εξοπλισμό ικανό να ελέγχει τα αλιεύματα κάθε σκάφους μετά την εκφόρτωσή τους. Για τον σκοπό αυτό, κάθε σκάφος θα πρέπει να ανακοινώνει την άφιξη του στις αρμόδιες αρχές τουλάχιστον τέσσερις ώρες νωρίτερα.

4.1

Η ΕΟΚΕ, έχοντας υπόψη τις δημοσιευθείσες σχετικές επιστημονικές μελέτες, συμφωνεί με την ανάγκη παρέμβασης για την προστασία των αποθεμάτων των μικρών πελαγικών ειδών της Αδριατικής που βρίσκονται σήμερα σε άσχημη κατάσταση.

4.2

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί επίσης με την ανάγκη χρήσης του νομικού μέσου του κανονισμού για να ενισχυθεί η διακυβέρνηση και για να καταστούν ενιαίοι και δεσμευτικοί οι κανόνες για όλες τις εμπλεκόμενες χώρες και τους κοινωνικούς εταίρους, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της αλιείας που οφείλονται κυρίως στην ανομοιογενή και μη συντονισμένη εφαρμογή των σημερινών μέτρων διαχείρισης.

4.3

Η ΕΟΚΕ, ευθυγραμμιζόμενη με την ΚΑλΠ και τις προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της, επισημαίνει ότι είναι πρωταρχικής σημασίας να επιτευχθεί το επίπεδο της μ.β.α., έτσι ώστε να προστατεύονται ταυτοχρόνως οι περιβαλλοντικές, διατροφικές, οικονομικές και παραγωγικές ανάγκες (31).

4.4

Ωστόσο, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η πρόταση της Επιτροπής είναι ατελής και αντιφατική σε πολλά κρίσιμα σημεία και εκφράζει την ανησυχία της ότι οι αδυναμίες αυτές μπορούν να εμποδίσουν την επίτευξη των στόχων της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, αλλά και να πλήξουν υπερβολικά τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινωνίες.

5.1.1

Σε αντίθεση με τις προτροπές της ΓΕΑΜ και του MEDAC, από την πρόταση απουσιάζει μια εις βάθος εκτίμηση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων (32). Το ζήτημα αυτό είναι κρίσιμης σημασίας, δεδομένου ότι ο τομέας της αλιείας στη Μεσόγειο αντιμετωπίζει πολύ σοβαρή κρίση εδώ και αρκετά έτη (33) και μια μη επαρκώς μελετημένη μεταρρύθμιση θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους.

5.1.2

Επισημαίνεται επίσης ότι η Επιτροπή κατέθεσε την πρότασή της χωρίς να περιμένει τα αποτελέσματα της ομάδας εργασίας της ΓΕΑΜ, η οποία δημιουργήθηκε σύμφωνα με τη σύσταση 40/2016/3 παρ. 14, προκειμένου να εκτιμήσει τις επιπτώσεις μιας σειράς μέτρων που περιλαμβάνουν τόσο τα όρια αλιευμάτων όσο και το καθεστώς της προσπάθειας για τη βιώσιμη διαχείριση της αλιείας μικρών πελαγικών ειδών στην Αδριατική.

5.1.3

Η ΕΟΚΕ θεωρεί επίσης ότι τα προτεινόμενα μέτρα δεν μπορούν να είναι «μηδενικού κόστους», λαμβανομένων υπόψη της μείωσης των αλιευμάτων κατά 30 %, των εσόδων για τις επιχειρήσεις κατά 25 % και των θέσεων εργασίας κατά 10 %. Πέραν του προαναφερθέντος μεθοδολογικού προβλήματος στη συλλογή των δεδομένων, η Επιτροπή δεν θεσπίζει κανένα μέτρο για την απορρόφηση των συνεπειών του κανονισμού, μεταφέροντας το οικονομικό και κοινωνικό κόστος του πολυετούς σχεδίου αποκλειστικά στα κράτη μέλη.

5.1.4

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η Επιτροπή δεν εκτίμησε πλήρως τις επιπτώσεις για τους συναφείς κλάδους, τις τοπικές κοινότητες που ασχολούνται εκ παραδόσεως με την αλιείας (πολλές εξ των οποίων είναι νησιωτικές), την πιθανή αύξηση των τιμών και την αμφίβολη ποιότητα και βιωσιμότητα των προϊόντων που εισάγονται αναγκαστικά από τρίτες χώρες (κυρίως τη Βόρεια Αφρική) για την ικανοποίηση της εσωτερικής ζήτησης.

5.1.5

Ο κανονισμός δεν προβλέπει κανέναν μηχανισμό χρηματοδοτικής στήριξης για τις επιχειρήσεις ή για τον αναπροσανατολισμό τους (π.χ. υδατοκαλλιέργεια), ενώ δεν προβλέπεται επίσης κανένα μέτρο οικονομικής στήριξης, δραστηριοτήτων κατάρτισης ή/και επανένταξης των εργαζομένων (αλιέων και εργαζομένων των συναφών κλάδων) που θα χάσουν τις θέσεις εργασίας τους.

5.2.1

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το επιτυχημένο πρότυπο του πολυετούς σχεδίου για ορισμένα ιχθυαποθέματα της Βαλτικής Θάλασσας δεν είναι κατάλληλο για την Αδριατική. Όπως επισημαίνει η ΓΕΑΜ, η Βαλτική είναι μια θάλασσα μονοκαλλιεργητικής αλιείας, στην οποία είναι εύκολη η διεξαγωγή στοχευμένης αλιείας, καθώς ζουν λιγοστά είδη, και, συνεπώς, καθίσταται απλούστερος ο καθορισμός ορίων αλιευμάτων. Αντιθέτως, η Αδριατική, όπως και όλη η Μεσόγειος, είναι μια θάλασσα μεικτής αλιείας, η οποία φιλοξενεί στην ίδια περιοχή μεγάλο αριθμό ειδών ιχθύων (34). Το μοναδικό προηγούμενο ορίου αλιευμάτων στη Μεσόγειο αφορά τον κόκκινο τόνο, την πρόταση του οποίου υποστήριξε επί της αρχής η ΕΟΚΕ (35), καθώς αποτελούσε παρέμβαση για ένα είδος που διαφέρει ριζικά από τα μικρά πελαγικά είδη λόγω των χαρακτηριστικών του (κυρίως το μέγεθος) και των τεχνικών αλιείας.

5.2.2

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει επίσης ότι παραδοσιακά η αλιεία στην Αδριατική διεξάγεται με πολύ διαφορετικές τεχνικές σε σχέση με τη Βαλτική. Οι επιχειρήσεις της Αδριατικής είναι οικογενειακού χαρακτήρα και χρησιμοποιούν μικρά σκάφη (8-12 μέτρων). Οι ιδιοκτήτες είναι συχνά και οι ίδιοι αλιείς και ο μέσος αριθμός των μελών του πληρώματος είναι 3 άτομα. Το αλίευμα, συνεπώς, εκφορτώνεται σε πολλούς μικρούς λιμένες, αλλά αντιπροσωπεύει εδώ και αιώνες έναν σημαντικό οικονομικό παράγοντα για τις κοινότητες (συχνά νησιωτικές).

5.3.1

Το νέο σύστημα διαχείρισης που βασίζεται στα αλιεύματα δεν στηρίζεται σε καμία σαφή και ειδική ανάλυση στο κείμενο της πρότασης, η οποία περιορίζεται στην περιγραφή ενός νομοθετικού πλαισίου που θα συμπληρωθεί στη συνέχεια με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις. Δοθέντος ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά λεπτό ζήτημα λόγω των επιπτώσεων στο περιβάλλον, την οικονομία και την απασχόληση, αυτό αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να προγραμματίσουν την αλιευτική τους δραστηριότητα, από την οποία εξαρτάται η ίδια η επιβίωσή τους.

5.4.1

Ο ισχύων κανονισμός για τη Βαλτική Θάλασσα, οποίος θεσπίστηκε το 2016, παρείχε περιθώριο πέντε ετών (έως το 2020) για τις επιχειρήσεις, αλλά και για τα ιχθυαποθέματα, προκειμένου να επιτευχθούν επίπεδα βιώσιμης αλιείας έως τη λήξη της ΚΑλΠ. Αντιθέτως, για την Αδριατική η Επιτροπή προβλέπει την επιβολή ενός πολύ πιο πιεστικού χρονοδιαγράμματος διάρκειας μικρότερης των δύο ετών (2019-2020), με μόνο σκοπό να τηρηθεί η λήξη της ΚΑλΠ χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι φυσικοί βιολογικοί χρόνοι αναπαραγωγής των μικρών πελαγικών ειδών (οι οποίο εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες), καθώς και ο αναγκαίος χρόνος για τις επιχειρήσεις και τις τοπικές αρχές προκειμένου να προσαρμοστούν σε πιο αυστηρά και εντελώς διαφορετικά μέτρα διαχείρισης από εκείνα που εφαρμόστηκαν τα τελευταία 30 έτη, με προφανή κίνδυνο να μην επιτευχθεί ο προκαθορισμένος περιβαλλοντικός στόχος και να καταστραφεί ένας τομέας (καθώς και οι συναφείς κλάδοι του) από τον οποίο εξαρτώνται εκατοντάδες παράκτιες κοινότητες.

5.5.1

Ο τομέας της αλιείας στη Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της Αδριατικής, αντιμετωπίζει σοβαρή κρίση επί είκοσι και πλέον έτη λόγω μιας σειράς παραγόντων, όπως ο αθέμιτος ανταγωνισμός από τρίτες χώρες (κυρίως της Βόρειας Αφρικής όπου η αλιεία και οι πωλήσεις είναι ανεξέλεγκτες) και η παράνομη αλιεία (η οποία κρύβει συχνά και καταστάσεις παράνομης εργασίας). Σήμερα, η πλειονότητα των νόμιμων επιχειρήσεων βρίσκεται ήδη στο όριο της επιβίωσης (36) και οι στενοί προσωπικοί και οικογενειακοί δεσμοί που συνδέουν τον ιδιοκτήτη και το μικρό πλήρωμα εμπόδισαν την οριστική κατάρρευση του τομέα.

5.5.2

Κατά συνέπεια, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η μετάβαση από ένα σύστημα που βασίζεται στην προσπάθεια σε ένα άλλο που βασίζεται στα αλιεύματα (με μείωση κατά 30 %), χωρίς κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης των αθέμιτων ή παράνομων πρακτικών, θα προκαλούσε μόνο το άμεσο κλείσιμο πολύ μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων που λειτουργούν νόμιμα και την απώλεια θέσεων εργασίας, χωρίς να διασφαλίζεται η επίλυση των περιβαλλοντικών προβλημάτων.

5.6.1

Η πρόταση δεν καθορίζει λεπτομερώς τις μεθόδους φορολόγησης. Το κενό αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών, λόγω της ύπαρξης διαφορετικού κόστους για τις επιχειρήσεις μεταξύ των διαφόρων κρατών, το οποίο συνδέεται με ποικίλους παράγοντες, όπως: οι αμοιβές, οι ασφαλιστικές και κοινωνικές εισφορές και οι αγορές.

5.6.2

Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι, αν οριστεί η περιφερειοποίηση μόνο με όρους προστασίας των ιχθυαποθεμάτων, η ΕΕ θα αντιμετωπίσει νέες και έντονες συγκρούσεις, καθώς τα έσοδα των επιχειρήσεων θα διαφέρουν ανάλογα με το επιχειρηματικό κόστος και όχι με το παραγόμενο αλίευμα.

5.7.1

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την ανάγκη να καταστούν πιο αποτελεσματικοί οι έλεγχοι με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας, επισημαίνει ωστόσο ότι, σε αντίθεση με τη Βαλτική, οι ακτές της Αδριατικής χαρακτηρίζονται από πολλούς μικρούς λιμένες (ο FAO-ADRIAMED αναφέρει 238 λιμένες που χρησιμοποιούνται για την αλιείας στην Ιταλία, τη Σλοβενία και την Κροατία (37)) και μεγάλο αριθμό μικρών σκαφών. Για τον λόγο αυτό, οι αρμόδιες αρχές και οι επιχειρήσεις (που πλήττονται ήδη από την κρίση) θα χρειαστούν χρόνο και πόρους για να προσαρμοστούν στο νέο νομοθετικό πλαίσιο.

5.7.2

Επίσης, σε αντίθεση με όσα υποστηρίζει η Επιτροπή, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η επιλογή των λιμένων για την εκφόρτωση των αλιευμάτων (αποκλείοντας τους μικρότερους), θα αποτελέσει ένα σοβαρό πλήγμα για τις τοπικές κοινότητες. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι θα πρέπει να μελετηθούν εις βάθος οι οικονομικές επιπτώσεις αυτού του μέτρου για τα μικρά σκάφη, δεδομένου ότι ο δεύτερος κανονισμός πρόκειται να εφαρμοστεί σε σκάφη μήκους άνω των 8 μέτρων.

5.8.1

Η πρόταση δεν προβλέπει μηχανισμούς πιστοποίησης της ποιότητας/επισήμανσης για τη στήριξη του παραγωγικού τομέα τον οποίο αφορά η μεταρρύθμιση. Το στοιχείο αυτό θα τύγχανε ευρείας αποδοχής από τους καταναλωτές που αναζητούν διαρκώς υγιεινά, ποιοτικά και βιώσιμα προϊόντα. Τα μέτρα αυτά θα ήταν επίσης χρήσιμη για την καταπολέμηση των παράνομων πρακτικών και του αθέμιτου ανταγωνισμού.

5.9.1

Στην πρόταση της Επιτροπής δεν εξετάζεται επαρκώς η θέσπιση μέτρων για την αντιμετώπιση της φυσικής αύξησης των τιμών των μικρών πελαγικών ειδών λόγω της μείωσης των αλιευμάτων, η οποία, εκτός των άλλων, θα έχει ως συνέπεια την εισαγωγή τους από άλλες χώρες που δεν διαθέτουν ελέγχους και δεν παρέχουν εγγυήσεις περιβαλλοντικού, κυρίως, χαρακτήρα.

5.10.1

Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει με έκπληξη ότι η γνωμοδότηση που διατύπωσε το MEDAC, αποτέλεσμα μιας σύνθεσης των απόψεων όλων των ενδιαφερόμενων κοινωνικών εταίρων (επιχειρηματιών, εργαζόμενων, συνεταιρισμών, περιβαλλοντολόγων, καταναλωτών), η οποία δημοσιεύτηκε στις 11 Μαρτίου 2016 (38) και είναι ο καρπός μιας προσπάθειας δύο και πλέον ετών, δεν ελήφθη επαρκώς υπόψη, σε βαθμό μάλιστα που η πρόταση της Επιτροπής φαίνεται να βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση και, σε ορισμένα σημεία, σε πλήρη αντιδιαστολή.