17.3.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 84/38

1.1

Όπως επισημαίνεται στην Πράσινη Βίβλο για επαρκή, βιώσιμα και ασφαλή ευρωπαϊκά συνταξιοδοτικά συστήματα, τα κράτη μέλη έχουν την πλήρη ευθύνη –καθώς και τη διακριτική ευχέρεια– για τον προσδιορισμό των θεμελιωδών αρχών των οικείων συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και, ως εκ τούτου, για τον σχεδιασμό και την αποδοτικότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων τους. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι, δεδομένης της ζωτικής σημασίας που έχει η απασχόληση για τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων, μια συντονισμένη προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να ενισχύσει τη συνεκτικότητα και να συντείνει στην εναρμόνιση των εθνικών συνταξιοδοτικών συστημάτων με τον κοινωνικό πυλώνα και τον πυλώνα απασχόλησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Οι παρατηρήσεις της ΕΟΚΕ θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στο σύνολο τους και όχι τμηματικά.

1.2

H μεταρρύθμιση των συνταξιοδοτικών συστημάτων είναι ένα ζήτημα που αποφασίζεται σε εθνικό επίπεδο, με γνώμονα τις συνθήκες που επικρατούν σε κάθε χώρα και την ιστορία της και με σκοπό τη διασφάλιση κατάλληλων και βιώσιμων συνταξιοδοτικών συστημάτων. Οι κανονισμοί της ΕΕ δεν θα πρέπει να προωθούν ή να κολάζουν –άμεσα ή έμμεσα– καμία συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση. Στις γνωμοδοτήσεις της του 2000 και του 2004 (1), η ΕΟΚΕ τόνιζε ότι ο τομέας αυτός θα πρέπει να αποτελεί αρμοδιότητα των κοινωνικών εταίρων. Παρά τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των συνταξιοδοτικών συστημάτων κάθε κράτους μέλους, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι υπάρχουν αρκετά κοινά σημεία, τα οποία μπορούν να αντιμετωπιστούν σε επίπεδο ΕΕ –από τον πολιτικό συντονισμό μέχρι τη ρύθμιση– χωρίς να υπάρξει υπέρβαση των αρμοδιοτήτων της ΕΕ στον τομέα των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων.

1.3

Οι προτάσεις της Πράσινης Βίβλου πρέπει να επανατοποθετηθούν στο γενικότερο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς. Η κρίση αποβαίνει εις βάρος της ανάπτυξης, της απασχόλησης και των συντάξεων. Η Ένωση θα εκπληρώσει τον υποστηρικτικό της ρόλο, εάν καθιερώσει μια δομημένη πολιτική υπέρ της ανάκαμψης με στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης μέσω μιας ενεργητικής πολιτικής για την αγορά εργασίας, επαγγελματικής κατάρτισης, επενδύσεων και καινοτομίας για τη δημιουργία νέων και αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, σταθεροποιώντας κατά αυτόν τον τρόπο τα διανεμητικά συστήματα (Pay-as-you-go) που υπάρχουν στα κράτη μέλη. Τα συστήματα αυτά απορροφούν τους κραδασμούς σε περιόδους κρίσης. Πριν προτείνουν οποιοδήποτε σημαντικό άνοιγμα των συνταξιοδοτικών συστημάτων αλληλεγγύης σε μικτά συστήματα (διανεμητικά και συνταξιοδοτικά ταμεία) με το επιχείρημα ότι το διανεμητικό σύστημα που βασίζεται στην αλληλεγγύη επιβαρύνει τα δημόσια ελλείμματα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν υπόψη ότι τα κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα δεν μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να ξεπεράσουν τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, αλλά μάλλον πλήττονται από κάθε χρηματοπιστωτική και χρηματιστηριακή κρίση.

1.4

Τα χαμηλά ποσοστά γεννητικότητας και η άνοδος του προσδόκιμου ζωής έχουν οδηγήσει στο φαινόμενο της γήρανσης του πληθυσμού της Ευρώπης. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την άποψη ότι οι δημογραφικές προβλέψεις θα πρέπει να αναλύονται και να ελέγχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να πραγματοποιούνται κατάλληλες και έγκαιρες προσαρμογές των συνταξιοδοτικών συστημάτων στα νέα δεδομένα. Ωστόσο, οι συγκεκριμένες προβλέψεις –συμπεριλαμβανομένων των μελλοντικών δημόσιων δαπανών για τις συντάξεις– θα πρέπει να χρησιμοποιούνται και να εξετάζονται με προσοχή, δεδομένου ότι περιλαμβάνουν ενδεχομένως αρκετές εκτιμήσεις που είναι δύσκολο προβλεφθούν μακροπρόθεσμα (2). Άλλωστε, δεν είναι βέβαιο ότι θα επαληθευτεί η εκτίμηση της Eurostat, σύμφωνα με την οποία το προσδόκιμο ζωής στην ΕΕ την επόμενη τεσσαρακονταετία θα αυξηθεί κατά επτά έτη. Η περαιτέρω αύξηση της μακροζωίας μπορεί να επηρεαστεί από τις αλλαγές των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης. Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι στις προτάσεις που διατυπώνει η Επιτροπή στην Πράσινη Βίβλο και οι οποίες βασίζονται κυρίως σε δημογραφικά στοιχεία και σε προβλέψεις για τα επόμενα 50 χρόνια, παραβλέπεται το γεγονός ότι η κρίση επηρεάζει τα συνταξιοδοτικά συστήματα περισσότερο από τη δημογραφία λόγω της έλλειψης θέσεων εργασίας και επενδύσεων.

1.5

Η ΕΟΚΕ αμφιβάλλει κατά πόσο η απλή αύξηση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης μπορεί να επιλύσει τα προβλήματα που συνδέονται με τις δημογραφικές προκλήσεις. Αντιθέτως, θεωρεί ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει εκατομμύρια ηλικιωμένους, ιδίως γυναίκες, κάτω από τα όρια της φτώχειας. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να αυξηθεί η ηλικία πραγματικής συνταξιοδότησης στα επίπεδα της υφιστάμενης νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης με πρωτοβουλίες που προάγουν την παράταση του εργασιακού βίου, σε συνδυασμό με αποτελεσματικές πολιτικές για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Μόνο μια ουσιαστική πολιτική «ενεργούς γήρανσης» με στόχο την αύξηση της συμμετοχής στην επιμόρφωση και στη διά βίου μάθηση μπορεί να ενισχύσει σταθερά τα ποσοστά απασχόλησης των ηλικιωμένων ατόμων, τα οποία αναγκάζονται να εγκαταλείψουν πρόωρα την εργασία τους εξαιτίας προβλημάτων υγείας, υψηλού εργασιακού ρυθμού, πρόωρων απολύσεων και έλλειψης ευκαιριών επιμόρφωσης ή επανένταξης στην αγορά εργασίας. Επιπλέον, η παράταση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης ενδέχεται να ασκήσει περαιτέρω πιέσεις σε άλλους πυλώνες της κοινωνικής ασφάλισης (3), όπως οι συντάξεις αναπηρίας ή η κατοχύρωση ελάχιστου εισοδήματος (πράγμα που συνέβη σε ορισμένα κράτη μέλη), καθιστώντας πλασματική την υποτιθέμενη προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης· επομένως, η παράταση αυτή θα πρέπει να εξετασθεί σε εθελοντική βάση.

1.6

Ένας μηχανισμός αυτόματης προσαρμογής της ηλικίας συνταξιοδότησης με βάση την επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής και τη δημογραφική αλλαγή θα ήταν επικίνδυνος για το κοινωνικό σύνολο και επομένως δεν έχει την υποστήριξη της ΕΟΚΕ. Οι περισσότεροι από αυτούς τους μηχανισμούς αυξάνουν αυτομάτως την ηλικία συνταξιοδότησης σε συνάρτηση με την άνοδο του προσδόκιμου ζωής και άλλες παραμέτρους της οικονομίας και της αγοράς εργασίας. Αυτές οι θεμελιώδεις αποφάσεις για τις συνθήκες διαβίωσης θα πρέπει να λαμβάνονται από τα κοινοβούλια κατόπιν εκτεταμένου δημόσιου διαλόγου, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και άλλων σημαντικών φορέων, και όχι από ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Επιπροσθέτως, κάθε κράτος μέλος που εφαρμόζει τον εν λόγω μηχανισμό θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι μολονότι αυτός περιορίζει τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης κατά των μεταρρυθμίσεων, η έλλειψη πραγματικών ευκαιριών απασχόλησης για ηλικιωμένους εργαζόμενους, θα μπορούσε να οδηγήσει στη μετάθεση της οικονομικής στήριξης των εργαζομένων αυτών σε άλλους πυλώνες της κοινωνικής ασφάλισης. Ως εκ τούτου, η απερίφραστη εφαρμογή ενός μηχανισμού αυτόματης προσαρμογής στη λειτουργία των συνταξιοδοτικών συστημάτων, προκειμένου να καταστούν οι συντάξεις επαρκείς και βιώσιμες, ενδέχεται να μην έχει τα υπεσχημένα αποτελέσματα.

1.7

Η τρέχουσα οικονομική κρίση επηρεάζει τόσο τα αναδιανεμητικά όσο και τα κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Θα πρέπει να τονιστεί ότι, όταν τα υποχρεωτικά κεφαλαιοποιητικά συστήματα εισήχθησαν σε ορισμένα κράτη μέλη στα τέλη της δεκαετίας του '90, αντιμετωπίστηκαν ως ένας τρόπος να αποτραπούν οι συνταξιοδοτικοί κίνδυνοι, όπως η βιωσιμότητα ή η επάρκεια, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Η χρηματοπιστωτική κρίση και οι συνέπειές της καταδεικνύουν ότι τα υποχρεωτικά κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα εκτίθενται σε συγκεκριμένους χρηματοπιστωτικούς κινδύνους. Ωστόσο, τα αναδιανεμητικά συνταξιοδοτικά συστήματα επηρεάζονται επίσης από την οικονομική κρίση και τη γήρανση του πληθυσμού, λόγω της μείωσης των συνολικών αμοιβών. Είναι πλέον σαφές ότι όλα τα συνταξιοδοτικά συστήματα, ανεξαρτήτως μεθόδου χρηματοδότησης, επηρεάζονται, με διαφορετικό τρόπο, τόσο από την οικονομική κρίση όσο και από τη γήρανση του πληθυσμού. Κατά συνέπεια, απαιτείται η ορθή διαχείριση και η εποπτεία αυτών των συστημάτων, καθώς και η κατάλληλη οικονομική πολιτική, προκειμένου να μειωθούν σημαντικά οι κίνδυνοι που απειλούν τη βιωσιμότητά τους. Παρά την πολυμορφία των συνταξιοδοτικών συστημάτων στην ΕΕ, οι απόπειρες για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της επάρκειάς τους θα πρέπει να διέπονται από μια σφαιρική προσέγγιση. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι τα υποχρεωτικά αναδιανεμητικά συστήματα πρέπει να εξακολουθήσουν να συμβάλλουν καθοριστικά στην καταβολή των συντάξεων στο μέλλον και, επομένως, πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής, προκειμένου να αναστραφεί η τάση μειωμένων δεικτών αναπλήρωσης θέσεων που παρατηρείται σε πολλές χώρες της ΕΕ.

1.8

Σε μια περίοδο όπου παρατηρείται το φαινόμενο της γήρανσης του πληθυσμού, η επιτυχής διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών εξαρτάται από τις προσπάθειες της ΕΕ στα ακόλουθα καίρια ζητήματα: προαγωγή της ποιοτικότερης και ευρύτερης απασχόλησης, αύξηση της παραγωγικότητας και της οικονομικής αποδοτικότητας, βελτίωση της ευελιξίας και ασφάλειας στην αγορά εργασίας, δια βίου εκπαίδευση, μετανάστευση και ενσωμάτωση των μεταναστών. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, οι προτάσεις της Επιτροπής θα πρέπει να προωθούν την επεξεργασία ενός μοντέλου απασχόλησης για όλους, με ποιότητα της απασχόλησης για όλες τις ηλικίες, με έμφαση στην ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας, στην «ενεργό γήρανση» και στη συμμετοχή σε προγράμματα κατάρτισης και δια βίου μάθησης. Αυτό που αναμένουν οι πολίτες είναι καλύτερη εργασία για όλους από σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

1.9

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι ένα συνταξιοδοτικό σύστημα πρέπει να είναι αξιόπιστο και επαρκές, ήτοι να αναζητά και να αξιοποιεί νέους οικονομικούς πόρους για να εγγυάται μια ισορροπία μεταξύ των γενεών. Μόνο σε αυτήν την περίπτωση θα εισφέρουν οι μελλοντικές γενεές στα συνταξιοδοτικά συστήματα - προϋπόθεση ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητά τους. Τα συνταξιοδοτικά συστήματα πρέπει χαρακτηρίζονται από διαφάνεια, ενώ οι πληροφορίες και τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη λειτουργία τους και τα πλήρη δικαιώματα των δικαιούχων πρέπει να είναι διαθέσιμα και κατανοητά. Η κατάρτιση με στόχο την απόκτηση ή την αναβάθμιση των χρηματοοικονομικών γνώσεων πρέπει να ενσωματωθεί στα σχολικά προγράμματα.

1.10

Η ΕΟΚΕ προτρέπει τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μετουσιώσουν την ισότητα μεταξύ των φύλων σε πραγματικότητα· οι αποκλίσεις στην ηλικία συνταξιοδότησης μεταξύ ανδρών και γυναικών χρήζουν αναθεώρησης. Η μικρότερη ηλικία συνταξιοδότησης των γυναικών σε συνδυασμό με τη σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ των παροχών και των δημογραφικών παραγόντων αυξάνει τον κίνδυνο που διατρέχουν οι γυναίκες έναντι των ανδρών να βρεθούν αντιμέτωπες με το φάσμα της φτώχειας στα γηρατειά τους. Αυτό έρχεται να προστεθεί στις ήδη αυξημένες πιθανότητες των γυναικών να εισπράττουν χαμηλότερη σύνταξη εξαιτίας των χαμηλότερων αμοιβών (μισθολογική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων), των μεγαλύτερων διαλειμμάτων λόγω γονικής άδειας και του υψηλότερου κινδύνου μακροχρόνιας ανεργίας. Η σταδιοδρομία των γυναικών είναι επίσης περισσότερο ασταθής. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό να αποφεύγεται η μακρόχρονη απουσία από την αγορά εργασίας. Για παράδειγμα, η παροχή βελτιωμένων υπηρεσιών φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων μπορεί να βοηθήσει σημαντικά πολλές γυναίκες να εισέλθουν και να παραμείνουν στην αγορά εργασίας. Η ΕΟΚΕ παροτρύνει τα κράτη μέλη να προβούν στην ουσιαστική εφαρμογή πολιτικών για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων.

1.11

Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει ότι οι συντάξεις δεν συνιστούν «ανταμοιβή», όπως σημειώνεται στην Πράσινη Βίβλο, αλλά μια μορφή αναβληθείσας καταβολής μισθού ή αποταμίευσης, ανεξαρτήτως του τύπου του συνταξιοδοτικού συστήματος. Οι συνταξιούχοι αποτελούν μια ζωτική κατηγορία του κοινωνικοοικονομικού ιστού και επ’ ουδενί δεν πρέπει να θεωρούνται βάρος· αντιθέτως συνιστούν βασικό οικονομικό παράγοντα, αντιπροσωπεύοντας κατά μέσο όρο το 25 % του πληθυσμού, και τροφοδοτούν τη συνολική οικονομική ζήτηση.

1.12

Σημειωτέον ότι ακόμη και σε κράτη μέλη με αναδιανεμητικά συστήματα, τα προαιρετικά κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα δεν μπορούν να τροφοδοτούνται μόνον από εργαζομένους που έχουν δυνατότητα αποταμίευσης. Όσον αφορά τα υποχρεωτικά κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα, εάν αυτά καθιερώνονταν ως πάγια πρακτική και τα αναδιανεμητικά συστήματα μετατρέπονταν εν μέρει σε κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα, το αποτέλεσμα θα ήταν να προσκληθούν ανισότητες και να τεθεί σε κίνδυνο το εισόδημα των μελλοντικών συνταξιούχων.

1.13

Η επάρκεια και η βιωσιμότητα των συντάξεων πρέπει να θεωρηθεί προτεραιότητα τόσο από μακροοικονομική όσο και από κοινωνική σκοπιά. Πρόκειται για ένα θέμα ζωτικής σημασίας για την οικονομία, οπότε οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να αναζητήσουν πόρους, ή τρόπους συμπλήρωσής τους πέραν των κρατήσεων επί του μισθού, για τη χρηματοδότηση των συνταξιοδοτικών συστημάτων.

1.14

Η Επιτροπή πρέπει να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να μεταρρυθμίσουν τα εθνικά συστήματα συνταξιοδότησης τους για λόγους επάρκειας, βιωσιμότητας και ασφάλειας, με ισχυρή συμμετοχή και εμπλοκή των κοινωνικών εταίρων.

2.1

2.1.1

Αρχικά η Επιτροπή θα πρέπει να ορίσει κατευθυντήριες γραμμές περί επάρκειας σε επίπεδο ΕΕ. Η σύνταξη πρέπει να παρέχει υλική ασφάλεια και αξιοπρέπεια. Υπάρχει πληθώρα ενωσιακών μέσων υποστήριξης των κρατών μελών. Σε αυτά συγκαταλέγονται η ανοικτή μέθοδος συντονισμού, το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και η Στρατηγική της Στοκχόλμης (4). Ομοίως, η ΣλΕΕ προβλέπει τη δυνατότητα υιοθέτησης σε επίπεδο ΕΕ κανονισμών για την κοινωνική ασφάλιση και τα συνταξιοδοτικά συστήματα. Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τις δυσκολίες που εμπεριέχει η ρύθμιση σε επίπεδο ΕΕ, όμως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να αξιολογήσει και, εάν κρίνεται απαραίτητο, να αναθεωρήσει το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο, ιδίως όσον αφορά τα κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα, τουλάχιστον για τα εξής θέματα:

2.1.2

Η αξιολόγηση θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη υποχρεωτικών κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων, τα οποία διαχειρίζονται ιδιωτικοί φορείς ατομικής επιλογής και τα οποία ορισμένα κράτη μέλη ξεκίνησαν να θεσπίζουν στα τέλη της δεκαετίας του '90. Ο υφιστάμενος κανονισμός της ΕΕ στηρίχθηκε σε εμπειρίες κρατών που δεν είχαν συμπεριλάβει τη λύση αυτή στα συνταξιοδοτικά τους συστήματα. Επομένως, η Επιτροπή θα πρέπει να δώσει έμφαση στα υποχρεωτικά κεφαλαιοποιητικά συστήματα, εξετάζοντας τα εξής:

Η ΕΟΚΕ συνιστά να επιδειχθεί σύνεση κατά τη διαδικασία αναθεώρησης, καθότι η μεταφορά σε κεφαλαιοποιητικά συστήματα μέρους των εισφορών που επί του παρόντος χρηματοδοτούν τα αναδιανεμητικά συστήματα δεν πρέπει να οδηγήσει σε περαιτέρω εξασθένιση των τελευταίων, ώστε να εξασφαλιστεί πραγματικό όφελος για τους μελλοντικούς συνταξιούχους. Η έλλειψη αποτελεσματικής νομοθεσίας αυξάνει τον χρηματοπιστωτικό κίνδυνο, ιδίως σε καιρούς οικονομικής κρίσης. Οι επενδύσεις των συνταξιοδοτικών ταμείων θα πρέπει να συνυπολογίζουν την ανάγκη κατανομής των περιουσιακών στοιχείων με κριτήριο τον κύκλο ζωής.

2.1.3

Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι η Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας και η Υποομάδα Δεικτών, υπό το καθεστώς της ανοικτής μεθόδου συντονισμού και με την υποστήριξη της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής και της υπαγόμενης σε αυτήν Ομάδας Εργασίας για τη Γήρανση του Πληθυσμού, μπορούν να αναπτύξουν και να βελτιώσουν τα εργαλεία αξιολόγησης των δυνητικών επιπτώσεων της γήρανσης του πληθυσμού στη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και στην παροχή αξιοπρεπών συντάξεων. Ο υπολογισμός του κινδύνου φτώχειας για τα νοικοκυριά των συνταξιούχων με βάση τη γενική μέθοδο της Eurostat αδυνατεί να αποτιμήσει επαρκώς την έκθεση των συνταξιούχων σε αυτό το είδος κινδύνου, δεδομένων των αποκλίσεων στο εισόδημα και στη δομή των δαπανών των νοικοκυριών αυτών. Θα πρέπει να αναπτυχθεί μια καλύτερη μέθοδος για την εκτίμηση της έκθεσης των συνταξιούχων στον κίνδυνο της φτώχειας. Αυτή η μέθοδος θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση της επάρκειας του συνταξιοδοτικού εισοδήματος. Χρειάζονται επίσης περισσότερες στατιστικές αναλύσεις για την αξιολόγηση της επάρκειας των συντάξεων με κριτήριο τη δυνατότητά τους να αποτρέπουν τη φτώχεια των ηλικιωμένων και να διασφαλίζουν αξιοπρεπή επίπεδα διαβίωσης για τους συνταξιούχους, επιτρέποντάς τους να συμμετέχουν στον δημόσιο, κοινωνικό και πολιτιστικό βίο (5). Εντούτοις, η επάρκεια των συντάξεων θα πρέπει να προσδιοριστεί σε επίπεδο κρατών μελών.

2.2

2.2.1

Τα ευρωπαϊκό συνταξιοδοτικό πλαίσιο επικεντρώνεται στην παρακολούθηση των μελλοντικών δαπανών βάσει αποδεκτών κανόνων. Η μέθοδος αυτή παροτρύνει τους πολιτικούς ιθύνοντες να εστιάζουν την προσοχή τους στο οριακό σημείο των προβλέψεών τους. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι η παρακολούθηση του γενικού επιπέδου των υποχρεώσεων στα συνταξιοδοτικά συστήματα είναι ζήτημα θεμελιώδους σημασίας. Αντιστοίχως, το υπάρχον πλαίσιο μπορεί να συμπληρωθεί με την παρακολούθηση και την ενημέρωση σχετικά με τις έμμεσες συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις βάσει μιας εγκεκριμένης μεθόδου.

2.2.2

Επίσης, θα μπορούσε να εξεταστεί η αναθεώρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, με στόχο την ορθή απεικόνιση των αποτελεσμάτων των μεταρρυθμίσεων (περιλαμβανομένης της μετάβασης από αμιγώς αναδιανεμητικά σε μερικώς κεφαλαιοποιητικά συστήματα)· μεταρρυθμίσεις οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταβολή στη χρηματοδότηση των συνταξιοδοτικών συστημάτων και επομένως την αύξηση των εμφανών και τη μείωση των αφανών υποχρεώσεων. Εν προκειμένω, οι συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις –που αποσκοπούν στην επίτευξη της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των συντάξεων– δεν υπονομεύονται βραχυπρόθεσμα από τυχόν υψηλότερο δημόσιο χρέος.

2.2.3

Ωστόσο, η προώθηση ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων με βάση τις προβλέψεις για το 2060 μπορεί να οδηγήσει σε απομάκρυνση από τον στόχο της επάρκειας και της βιωσιμότητας των συντάξεων. Η ΕΟΚΕ συνιστά τη δημιουργία «κεφαλαίου ασφαλείας» που θα συμπληρώνει τα υποχρεωτικά αναδιανεμητικά συνταξιοδοτικά συστήματα κατά περίπτωση, προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος απότομων προσαρμογών, οι οποίες θα έπλητταν τους πιο ευάλωτους.

2.2.4

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το ερώτημα που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη, καθότι η εξασφάλιση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών αποτελεί ουσιώδες ζήτημα. Αυτό θα πρέπει να γίνει σε εθνικό επίπεδο και προϋποθέτει πολύ περισσότερα από την απλή εξέταση των συνταξιοδοτικών συστημάτων.

2.3

2.3.1

Το 2020 η νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης θα είναι τα 65 έτη στα περισσότερα κράτη μέλη. Σύμφωνα με την Eurostat, το 2008 η μέση πραγματική ηλικία συνταξιοδότησης στην ΕΕ ανερχόταν στα 61,4 έτη (6) Ωστόσο, το επίπεδο απασχόλησης των ατόμων ηλικίας 55 έως 64 ετών είναι ακόμη χαμηλό και ανέρχεται σε ποσοστό περίπου 40 %. Απαραίτητη είναι η ανάπτυξη πρωτοβουλιών τόσο για τη δημιουργία θέσεων εργασίας για ηλικιωμένους εργαζόμενους, την αλλαγή της στάσης των εργοδοτών προς αυτήν την ηλικιακή ομάδα, και την αλλαγή της στάσης των ίδιων των ηλικιωμένων εργαζομένων, όσο και για τη δημιουργία των προϋποθέσεων για ενεργό γήρανση, καθώς η εισαγωγή μηχανισμών αυτόματης προσαρμογής που οδηγεί σε παράταση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης θα μπορούσε να εξωθήσει εκατομμύρια εργαζόμενους σε άλλες παροχές του συστήματος κοινωνικής προστασίας (επίδομα ανεργίας, αναπηρική σύνταξη ή ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα), ενώ το φάσμα φτώχειας για αυτήν την κατηγορία μπορεί να γίνει πολύ πιο ορατό. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οι πολιτικές στήριξης της απασχόλησης θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα στην ΕΕ. Η απάντηση στο δημογραφικό πρόβλημα θα πρέπει να στοχεύει στην αναπτυξιακή πολιτική και στην αύξηση της απασχόλησης

2.3.2

Βασικό ζητούμενο είναι η προώθηση πρωτοβουλιών σε επίπεδο ΕΕ στο πλαίσιο της τρέχουσας στρατηγικής «Ευρώπη 2020», προκειμένου να δοθεί η ευκαιρία στους εργαζομένους να έχουν απασχόληση. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν την απασχολησιμότητα και να διαμορφώσουν για τις επιχειρήσεις συνθήκες που ευνοούν τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την παραμονή των απασχολούμενων στην εργασία, εφόσον το επιθυμούν. Η αύξηση της διάρκειας του εργασιακού βίου απαιτεί κοινές προσπάθειες του κράτους, των εργοδοτών και των πολιτών. Θα πρέπει να ενισχυθούν οι εργοδότες προκειμένου να παράσχουν περισσότερες θέσεις εργασίας στους ηλικιωμένους εργαζόμενους που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν πρόωρα την εργασία τους εξαιτίας προβλημάτων υγείας, συνθηκών εργασίας, υψηλού εργασιακού ρυθμού, πρόωρων απολύσεων και έλλειψης ευκαιριών επιμόρφωσης ή επανένταξης στην αγορά εργασίας. Οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να ενθαρρυνθούν και να παροτρυνθούν να ενισχύσουν την απασχολησιμότητά τους και να παραμείνουν ενεργοί στην αγορά εργασίας. Δεδομένου ότι η σύνταξη αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα, απορρίπτεται κάθε αυτόματη αύξηση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης. Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι το ζήτημα της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης είναι χωριστό και ανεξάρτητο από αυτό της διάρκειας της περιόδου καταβολής εισφορών ή πληρωμών.

2.3.3

Είναι συζητήσιμο εάν η απλή παράταση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης αυξάνει την πραγματική ηλικία συνταξιοδότησης. Αυτό θα ίσχυε εάν δεν υπήρχαν ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας, κατάλληλες εργασιακές σχέσεις, στρατηγικές ενεργούς γήρανσης και μέτρα υπέρ της αλληλεγγύης στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Μόνο χάρη σε μια συνειδητή πολιτική ενεργούς γήρανσης που θα προάγει την επιμόρφωση και τη διά βίου μάθηση μπορεί να τονωθεί η απασχόληση των ηλικιωμένων ατόμων.

2.3.4

Η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη ότι οι μηχανισμοί αυτόματης προσαρμογής δεν μπορούν να αντικαταστήσουν μια πάγια πολιτική απόφαση. Τέτοιες αποφάσεις θεμελιώδους σημασίας για τις συνθήκες διαβίωσης των πολιτών πρέπει να λαμβάνονται εντός των κοινοβουλίων κατόπιν εκτεταμένου δημόσιου διαλόγου. Σε περίπτωση εφαρμογής των αυτόματων προσαρμογών, υπάρχει ο κίνδυνος επιμήκυνσης της περιόδου απασχόλησης και της συνταξιοδότησης. Κατά το παρελθόν οι μεταβολές στο προσδόκιμο ζωής συνοδεύονταν από μεγαλύτερες περιόδους εκπαίδευσης και συνταξιοδότησης, ενώ η διάρκεια του πραγματικού εργασιακού βίου μειωνόταν. Η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης δεν θα πρέπει να αποτελέσει μεμονωμένο μέτρο, αλλά επιβάλλεται να συνοδεύεται από μέτρα που πολλαπλασιάζουν τις ευκαιρίες απασχόλησης για τα άτομα που προσεγγίζουν την ηλικία αυτή.

2.4

2.4.1

Το ζήτημα της παράτασης του εργασιακού βίου σχετίζεται με όλους τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Οι πρωτοβουλίες για αύξηση του ποσοστού απασχόλησης στο 75 % του ενεργού πληθυσμού πρέπει να αφορούν και τους κοινωνικούς εταίρους. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι ο στόχος της αύξησης του ποσοστού απασχόλησης των ατόμων από την ηλικιακή ομάδα μεταξύ 55 και 64 ετών απαιτεί ειδική προσέγγιση. Η ΕΟΚΕ εισηγείται να συμπεριλάβουν τα κράτη μέλη αυτήν την ηλικιακή ομάδα στους στόχους των Εθνικών Προγραμμάτων Μεταρρυθμίσεων κατόπιν διαπραγμάτευσης με τους κοινωνικούς εταίρους.

2.4.2

Κατά το παρελθόν, η ΕΟΚΕ έχει υποβάλει λεπτομερείς συστάσεις (7) προς την ΕΕ και τα κράτη μέλη σχετικά με τις πολιτικές για την προώθηση του μακρότερου εργασιακού βίου. Παράλληλα με τη δια βίου επαγγελματική κατάρτιση, την υιοθέτηση ενεργών μέτρων για την αγορά εργασίας, την παροχή οικονομικών κινήτρων για την παραμονή στην εργασία, ακόμη και για τους αυτοαπασχολούμενους, και την αλλαγή της στάσης των επιχειρήσεων απέναντι στους ηλικιωμένους εργαζομένους, θα πρέπει επίσης να προωθηθούν τα ακόλουθα μέτρα προκειμένου να δοθούν νέες επιλογές στους εργαζομένους αυτούς:

2.4.3

Οι πολιτικές υπέρ της παράτασης της εργασίας θα πρέπει να εξετάζουν και το θέμα των νέων που ενσωματώνονται στην αγορά εργασίας πολύ αργότερα από ό,τι οι προηγούμενες γενεές. Η παράταση του εργασιακού βίου συνεπάγεται επίσης την ανάγκη αντιμετώπισης της ανεργίας –και δη της μακροχρόνιας, καθώς και του ζητήματος των διαλειμμάτων στην επαγγελματική σταδιοδρομία για την ανατροφή τέκνων, τη φροντίδα εξαρτώμενου μέλους της οικογένειας ή λόγω προσωρινής ανικανότητας για εργασία.

2.5

2.5.1

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηλώνει στην έκθεσή της (9) σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για τα ιδρύματα που προσφέρουν υπηρεσίες επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών (ΙΕΣΠ) ότι δεν υπάρχει λόγος τροποποίησης των κανόνων σε αυτό το στάδιο. Εάν χρειασθεί, μετά από αξιολόγηση της λειτουργίας της, αναθεώρηση της Οδηγίας, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι θα πρέπει να εξετασθεί η ασάφεια που εμπεριέχει η έκφραση «αγορές επιχειρηματικών κεφαλαίων», καθώς ενδέχεται να ενέχει κινδύνους για τα συνταξιοδοτικά ταμεία και τα μέλη τους. Θα πρέπει να αποσαφηνιστούν οι πτυχές των προληπτικών κανόνων, ενώ το δικαίωμα των ταμείων να επενδύουν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα υψηλού κινδύνου θα πρέπει να περιοριστεί δραστικά.

2.5.2

Η ΕΟΚΕ σημειώνει τη δυνατότητα ανάπτυξης προαιρετικών ιδιωτικών συνταξιοδοτικών συστημάτων, τα οποία θα μπορούσαν να λειτουργήσουν παράλληλα με τα υπάρχοντα συνταξιοδοτικά συστήματα. Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούσε να διερευνηθεί το ενδεχόμενο μιας ευρωπαϊκής αντασφάλισης προς όφελος των διασυνοριακών εργαζομένων. Θα μπορούσε επίσης να διερευνηθούν η δυνατότητα ανάπτυξης πανευρωπαϊκών ατομικών λογαριασμών συνταξιοδότησης (όπως οι ατομικοί λογαριασμοί συνταξιοδότησης στις ΗΠΑ ή ένα παρόμοιο σύστημα στην Πολωνία) για μετακινούμενους εργαζομένους, η ζήτηση για τέτοιους λογαριασμούς καθώς και οι όροι λειτουργίας, παρακολούθησης και επιτήρησης ενός τέτοιου συστήματος. Εν προκειμένω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο εφαρμογής του 28ου καθεστώτος, βάσει της εισήγησης της Έκθεσης Monti και της σχετικής σύστασης της ΕΟΚΕ (10).

2.6

Πρέπει να επανεξετάσει η ΕΕ το ζήτημα της μεταφοράς συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων ή μήπως η θέσπιση ελάχιστων προτύπων για την απόκτηση και τη διατήρηση δικαιωμάτων, σε συνδυασμό με μια υπηρεσία παρακολούθησης της εξέλιξης των κάθε είδους συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων θα ήταν καλύτερη λύση;

2.6.1

Οι κανονισμοί της ΕΕ σχετικά με τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης αποδείχθηκαν εξαιρετικά χρήσιμοι για την προστασία των μετακινούμενων εργαζομένων, καθότι υιοθέτησαν την αρχή ότι οι ασφαλιστικές περίοδοι που έχουν κατοχυρωθεί σε άλλο κράτος μέλος λαμβάνονται υπόψη για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων. Η εφαρμογή της ίδιας αρχής, προσαρμοσμένης σε όλα τα συμπληρωματικά –επαγγελματικά και ατομικά– κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα, θα μπορούσε να διερευνηθεί. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο διασυνοριακής συσσώρευσης συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων σε κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα.

2.6.2

Η ΕΟΚΕ ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να σταθμίσει τη δυνατότητα καθορισμού ενός βασικού πλαισίου σε επίπεδο ΕΕ για τη συγκέντρωση και τη διατήρηση σε διασυνοριακό επίπεδο όλων των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων. Κρίνει ωστόσο ότι θα ήταν δύσκολος ο συνδυασμός της ρύθμισης αυτής με την ελευθερία επιλογής που έχουν τα κράτη μέλη. Η δημιουργία μιας υπηρεσίας παρακολούθησης της εξέλιξης των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων σε επίπεδο ΕΕ θα ήταν χρήσιμη. Ομοίως, η κινητικότητα στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας γεννά και την ανάγκη ενίσχυσης της μεταφοράς των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων μεταξύ των εργοδοτών. Κάθε ρύθμιση σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει να αντανακλά την αυξανόμενη ποικιλομορφία ως προς τη χορήγηση συντάξεων. Θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η κινητικότητα των εργαζομένων από κράτος σε κράτος με την άρση των εμποδίων, ιδίως των φορολογικών και διοικητικών, στη μεταφορά όλων των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων που συγκεντρώνονται σε προαιρετικά κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα.

2.7

Πώς θα μπορούσε μια ευρωπαϊκή νομοθετική πράξη ή ένας κώδικας ορθής πρακτικής να βοηθήσει τα κράτη μέλη να επιτύχουν καλύτερη ισορροπία για τους ασφαλισμένους αποταμιευτές και τους συνταξιοδοτικούς φορείς μεταξύ κινδύνων, ασφάλειας και οικονομικής προσιτότητας;

2.7.1

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει ότι οι σχετικοί με τα κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα κανονισμοί της ΕΕ είναι ανομοιογενείς και ανεπαρκείς. Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσει και, εάν κρίνεται απαραίτητο, να λάβει υπόψη το ενδεχόμενο ρύθμισης των φάσεων συσσώρευσης και καταβολής των συντάξεων των εν λόγω συστημάτων σε επίπεδο ΕΕ, αναλύοντας τις ακόλουθες πτυχές:

2.7.2

Σε πολλά κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα με καθορισμένες εισφορές, τον κίνδυνο φέρουν σε μεγάλο βαθμό οι δικαιούχοι. Τα έξοδα διαχείρισης των συστημάτων αυτών είναι εξάλλου υψηλά. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι θα πρέπει να αξιολογηθούν, και εφόσον κρίνεται απαραίτητο, να ρυθμιστούν σε επίπεδο ΕΕ ορισμένες πτυχές των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων. Σύμφωνα με την Έκθεση για τη δημογραφική γήρανση που δημοσίευσε το 2010 η Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής, αυτά τα συνταξιοδοτικά συστήματα θα επηρεάσουν σημαντικά ορισμένα κράτη μέλη την εξασφάλιση αξιοπρεπούς εισοδήματος για τους μελλοντικούς συνταξιούχους. Η θέσπιση κοινών ευρωπαϊκών αρχών θα μπορούσε ως εκ τούτου να βοηθήσει τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα ώστε αυτά τα συνταξιοδοτικά συστήματα, υπό τη διαχείριση χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, να είναι αποτελεσματικά και να λειτουργούν προς το συμφέρον των συνταξιούχων. Τα κέρδη των διαχειριστών των συνταξιοδοτικών ταμείων θα πρέπει να εξαρτώνται από τις αποδόσεις τους και να συναρτώνται προς τα κέρδη των μελών των συνταξιοδοτικών ταμείων. Παρότι είναι χρήσιμος, ο κώδικας δεοντολογίας δεν επαρκεί. Εγείρεται επίσης το ζήτημα των συστημάτων καταβολής των συντάξεων στα υποχρεωτικά συνταξιοδοτικά συστήματα, το οποίο θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω συζήτησης και ανάλυσης στο πλαίσιο της ανοικτής μεθόδου συντονισμού.

2.8

2.8.1

Η δεύτερη οδηγία για τη φερεγγυότητα επικεντρώνεται στη γενική ασφάλιση και στις ασφάλειες ζωής και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εφαρμοστεί στα συνταξιοδοτικά προϊόντα. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η οδηγία αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει καλό παράδειγμα για τον σχεδιασμό ενός παρεμφερούς συστήματος για τις συντάξεις στα κεφαλαιοποιητικά συστήματα, δεδομένης της ειδικής φύσης των συνταξιοδοτικών προϊόντων και των διαφορών τους από τα ασφαλιστικά προϊόντα.

2.8.2

Ένα γενικό σύστημα για τη φερεγγυότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων, το οποίο λειτουργεί σε επίπεδο κρατών μελών και συντονίζεται σε επίπεδο ΕΕ, θα ήταν η καλύτερη λύση για την εξασφάλιση της φερεγγυότητας όλων των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων ανεξαρτήτως δομής. Ένα παρόμοιο καθεστώς φερεγγυότητας θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον τις εξής πτυχές:

2.9

2.9.1

Τα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά συστήματα και τα υποχρεωτικά κεφαλαιοποιητικά συστήματα, όπου υπάρχουν, συμβάλλουν ή θα συμβάλουν καθοριστικά στην κατοχύρωση αξιοπρεπούς συνταξιοδοτικού εισοδήματος. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να απαιτεί από τα κράτη μέλη να ρυθμίσουν τη δημιουργία μηχανισμών εγγυήσεων (με τη μορφή ειδικών ταμείων) για την προστασία του συνταξιοδοτικού εισοδήματος στο μέλλον.

2.10

Πρέπει να αναπτύξει η ΕΕ μια κοινή προσέγγιση για τις αυτόματες επιλογές σχετικά με τη συμμετοχή και τις επενδυτικές δυνατότητες;

2.10.1

Τα κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά προϊόντα είναι πολύπλοκα, ενώ η επιλογή και η ευθύνη βαραίνουν όλο και περισσότερο το άτομο. Υπό αυτό το πρίσμα, η ΕΟΚΕ φρονεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να λάβει μέτρα ώστε το κανονιστικό πλαίσιο σε εθνικό επίπεδο να βελτιωθεί προκειμένου να καλύπτει όλα τα συνταξιοδοτικά συστήματα. Επιτακτική προβάλλει η ανάγκη να υπάρξει κοινή προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ μέσω κατευθυντήριων γραμμών ως προς τις επενδυτικές επιλογές και τις υποχρεώσεις ελάχιστης ενημέρωσης (ιδίως όσον αφορά τους κινδύνους που διατρέχουν οι δικαιούχοι) των συνταξιοδοτικών φορέων.

2.10.2

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η λήψη αποφάσεων από πλήρως ενημερωμένα άτομα συντελεί στην παροχή επαρκών συντάξεων. Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει πρωτοβουλία σε επίπεδο ΕΕ έτσι ώστε να συμβάλει στην αναβάθμιση του επιπέδου των βασικών οικονομικών γνώσεων όσον αφορά τα συνταξιοδοτικά προϊόντα. Δεδομένης της πολυπλοκότητας του ζητήματος, δεν μπορούν τα άτομα να φέρουν ολόκληρο το βάρος της ευθύνης για στρατηγικές επιλογές· παρότι το θέμα αυτό εμπίπτει στις αρμοδιότητες κυρίως των κυβερνήσεων, θα πρέπει να συμμετέχουν και οι κοινωνικοί εταίροι στο μέτρο του δυνατού.

2.11

2.11.1

Το πλαίσιο πολιτικού συντονισμού σε επίπεδο ΕΕ είναι επί του παρόντος σχετικά ανομοιογενές. Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την ιδέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί δημιουργίας πλατφόρμας για την παρακολούθηση όλων των πτυχών των συντάξεων, η οποία θα φέρει σε επαφή τις δημόσιες αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους, την κοινωνία πολιτών και τον συνταξιοδοτικό τομέα. Μέσω του διαύλου αυτού αναμένεται να καταστεί δυνατή η σύγκριση των συνθηκών και των βιοτικών επιπέδων των συνταξιούχων στα διάφορα κράτη μέλη, με βάση μια δέσμη δεικτών.

2.11.2

Η δημιουργία διαύλου για την εξέταση όλων των πτυχών της συνταξιοδοτικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της επάρκειας, της κάλυψης, του κινδύνου φτώχειας, της χρηματοοικονομικής σταθερότητας, των επενδύσεων, του κινδύνου και της φερεγγυότητας, απαιτεί επικαιροποιημένα και αξιόπιστα δεδομένα. Θα πρέπει ως εκ τούτου να αναπτυχθεί μια μεθοδολογία σε επίπεδο ΕΕ για τις σχετικές με τις συντάξεις στατιστικές, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και άλλων κύριων ενδιαφερόμενων φορέων. Τέλος, θα πρέπει να αναπτυχθούν παρόμοια μέσα για την παρακολούθηση των αφανών υποχρεώσεων των συνταξιοδοτικών συστημάτων σε εθνικό επίπεδο.