13.12.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 319/20

1.

στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβώνας, της 23ης και 24ης Μαρτίου 2000 (1), τονίζεται ότι η επένδυση στην εκπαίδευση και κατάρτιση των πολιτών έχει ζωτική σημασία για την ευρωπαϊκή οικονομία της γνώσης·

2.

με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2001, σχετικά με την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της αξιολόγησης της ποιότητας της σχολικής εκπαίδευσης (2) καλούνται τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη βελτίωση της ποιοτικής αξιολόγησης της σχολικής εκπαίδευσης·

3.

με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, της 14ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την παροχή ίσων ευκαιριών στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης (3), καλούνται τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την αποτελεσματική στοχοθέτηση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα και η παροχή ίσων ευκαιριών, επιμένοντας ιδίως στην προσχολική εκπαίδευση, και ευνοώντας προγράμματα έγκαιρης πρόληψης και δίκαια συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης·

4.

με την απόφαση αριθ. 1720/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Νοεμβρίου 2006 (4), θεσπίζεται πρόγραμμα δράσης στον τομέα της δια βίου κατάρτισης·

5.

η σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τις βασικές δεξιότητες για τη δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση (5), καθορίζει το υπόβαθρο γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων που θα πρέπει να έχουν αποκτήσει όλοι οι μαθητές κατά το τέλος της αρχικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, προκειμένου να συμμετάσχουν στην κοινωνία της γνώσης και που, λόγω του εγκάρσιου χαρακτήρα τους, συνεπάγεται μια προσέγγιση της εκπαίδευσης που υπερβαίνει τα παραδοσιακά όρια μεταξύ γνωστικών κλάδων·

6.

στο ψήφισμα του Συμβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2007 (6) τονίζεται ότι οι πολίτες πρέπει να αποκτήσουν νέες δεξιότητες για νέες θέσεις απασχόλησης και να αυξηθούν τα γενικά επίπεδα δεξιοτήτων μέσω αρχικής και συνεχούς εκπαίδευσης και κατάρτισης και δεξιοτήτων της υψηλότερης δυνατής ποιότητας, προκειμένου να διατηρηθούν και να ενισχυθούν οι ικανότητες καινοτομίας που διαθέτουν και οι οποίες είναι αναγκαίες για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, της ανάπτυξης και της απασχόλησης·

7.

στα συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, της 15ης Νοεμβρίου 2007, για τη βελτίωση της ποιότητας των σπουδών και της κατάρτισης των εκπαιδευτικών (7), τονίζεται ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες προκειμένου να μπορέσουν οι εκπαιδευτικοί να τύχουν αρχικής κατάρτισης, στήριξης στην αρχή της σταδιοδρομίας και συνεχούς κατάρτισης οι οποίες να είναι συντονισμένες, συνεκτικές, με επαρκή χρηματοδότηση και εξασφάλιση ποιότητας·

8.

στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Μαρτίου του 2008 (8), τονίζεται ότι βασικός παράγων για τη μελλοντική οικονομική μεγέθυνση είναι η πλήρης ανάπτυξη του δυναμικού καινοτομίας και δημιουργικότητας των ευρωπαίων πολιτών, με βάση τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και την επιστημονική αριστεία, και καλούν τα κράτη μέλη να καταβάλουν προσπάθειες ώστε να μειωθεί ουσιαστικά ο αριθμός των νέων που δεν έχουν ικανοποιητική ικανότητα ανάγνωσης, καθώς και ο αριθμός των νέων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολικό σύστημα και να βελτιωθούν τα αποτελέσματα των μαθητών που προέρχονται από τη μετανάστευση ή από μειονεκτικά περιβάλλοντα·

9.

Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2008, για την προώθηση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας μέσω της εκπαίδευσης και της κατάρτισης (9), υπογραμμίζεται την αυξανόμενη ανάγκη δράσεων σε εθνικό επίπεδο, καθώς και συνεργασίας στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να επέλθουν οι αναγκαίες αλλαγές ούτως ώστε τα σχολεία να προετοιμάζουν τους μαθητές για την αντιμετώπιση των μειζόνων προκλήσεων και διακυβευμάτων σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.

1.

η δωρεάν και υποχρεωτική παιδεία αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα όλων των πολιτών· η παροχή της αποτελεί καθήκον των δημόσιων αρχών και η οργάνωσή της ευθύνη των κρατών μελών·

2.

η σχολική εκπαίδευση, νοούμενη ως σχολική κατάρτιση μέχρι το τέλος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, θέτει τα θεμέλια που επιτρέπουν στους μαθητές να αποκτήσουν τις βασικές ικανότητες που απαιτούνται για τη δια βίου κατάρτιση και τον δια βίου προσανατολισμό τόσο για την προσωπική τους ανάπτυξη όσο και για την επαγγελματική ζωή τους·

3.

η σχολική εκπαίδευση όχι μόνο αποτελεί σημαντικό φορέα για την κοινωνικοποίηση των ατόμων και τη μεταλαμπάδευση των αξιών, δεξιοτήτων, γνώσεων και συμπεριφορών που απαιτούνται για τη δημοκρατία, την άσκηση της ιδιότητας του πολίτη, το διαπολιτισμικό διάλογο και την προσωπική ανάπτυξη, αλλά διαδραματίζει επίσης ρόλο θεμελιώδους σημασίας για την απόκτηση των βασικών ικανοτήτων που απαιτούνται για την επιτυχή ένταξη στην οικονομική ζωή·

4.

το σχολείο πρέπει να παρέχει στους μαθητές την εκπαίδευση που θα τους επιτρέψει να ενταχθούν σε ένα περιβάλλον όλο και πιο παγκοσμιοποιημένο, ανταγωνιστικό, διαφοροποιημένο και πολύπλοκο, στο οποίο η δημιουργικότητα, η ικανότητα καινοτομίας, το πνεύμα πρωτοβουλίας, το επιχειρηματικό πνεύμα και η δέσμευση για τη συνέχιση της μάθησης είναι εξίσου σημαντικές όσο και οι ειδικές θεματικές γνώσεις·

5.

μολονότι η ευθύνη για την οργάνωση και το περιεχόμενο των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης ανήκει σε κάθε κράτος μέλος, και μολονότι τα σχολικά ιδρύματα μπορεί ενίοτε να έχουν σημαντικό βαθμό αυτονομίας, σημαντικός είναι ο ρόλος που καλείται να διαδραματίσει η ευρωπαϊκή συνεργασία. Μπορεί, πράγματι, να βοηθήσει τα κράτη μέλη να ανταποκριθούν στις κοινές προκλήσεις, ιδίως μέσω της ανοικτής μεθόδου συντονισμού·

6.

τα κράτη μέλη έχουν κοινό συμφέρον να συνεργασθούν για την καλύτερη αξιοποίηση της ποικιλομορφίας των καινοτόμων και ποιοτικών πρακτικών που υφίστανται στα σχολικά συστήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

1.

λαμβάνοντας υπόψη τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζουν για τη μελλοντική οικονομική μεγέθυνση, τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή της Ένωσης, καθώς και για την προαγωγή της ενεργού συμμετοχής στα κοινά, η εκπαίδευση και η κατάρτιση πρέπει να παραμείνουν βασική προτεραιότητα του επόμενου κύκλου της διαδικασίας της Λισσαβώνας·

2.

η περαιτέρω ανάπτυξη των σχολικών συστημάτων πρέπει να συνεχισθεί, ούτως ώστε να διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή και, χάρη σε ένα σχολείο πιο προσιτό και που παρέχει ευρύτερες δυνατότητες, να είναι ο κάθε νέος σε θέση να αναπτύξει πλήρως το δυναμικό του και να καταστεί ενεργός μέτοχος της αναδυόμενης κοινωνίας της γνώσης·

3.

τα σχολικά ιδρύματα πρέπει να ευνοούν τη δημιουργικότητα, το πνεύμα καινοτομίας και πρωτοβουλίας των μαθητών προσφέροντας περιβάλλον εργασίας που να κεντρίζει το ενδιαφέρον. Προς τούτο, τα ίδια τα σχολεία θα πρέπει να είναι χώροι δημιουργικοί και δυναμικοί, ανοιχτοί στη συνεργασία και τη σύμπραξη με το εξωτερικό περιβάλλον και να καλλιεργούν πρακτική αξιολόγησης από εσωτερικούς και εξωτερικούς φορείς, με συμμετοχή και των οικογενειών, με σκοπό να εντοπίζονται πιθανοί τομείς που επιδέχονται αλλαγή και βελτίωση·

4.

παραμένει ανεπαρκής, κατά μέσον όρο, η πρόοδος σε σχέση με τα τρία ευρωπαϊκά κριτήρια αναφοράς που ενέκρινε το Συμβούλιο για το 2010 και που αφορούν άμεσα τη σχολική εκπαίδευση: τον αριθμό των μαθητών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, τις επιδόσεις όσον αφορά την ανάγνωση και την ολοκλήρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης·

5.

μια συνεκτική προσέγγιση για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων, η οποία θα βασίζεται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο βασικών δεξιοτήτων για τη δια βίου μάθηση (10), θα απαιτεί ενισχυμένες προσπάθειες για τη βελτίωση της ανάγνωσης και άλλων βασικών δεξιοτήτων, καθώς και μια πιο εξατομικευμένη προσέγγιση της μάθησης, η οποία θα ανταποκρίνεται στις ατομικές ανάγκες εκάστου μαθητή, θα συνεπάγεται τη χρήση κατάλληλων μορφών αξιολόγησης και θα επιδιώκει την αύξηση του ενδιαφέροντος για τη μάθηση·

6.

η εξασφάλιση της ποιότητας συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης που να είναι δίκαια αλλά και αποτελεσματικά (11), απαιτεί την παροχή προσχολικής εκπαίδευσης που θα είναι ποιοτικά ανώτερη και πιο προσιτή, καθώς και φιλόδοξα σχολεία που να παρέχουν ισότιμες ευκαιρίες σε όλους τους μαθητές, χωρίς διακρίσεις όσον αφορά την καταγωγή τους, και που να εξασφαλίζουν μια καλή ισορροπία μεταξύ γενικής εκπαίδευσης και ειδικευμένης εκπαίδευσης για παιδιά με ειδικές ανάγκες·

7.

είναι επίσης απαραίτητο να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την υλοποίηση των συμπερασμάτων του Συμβουλίου, του Νοεμβρίου του 2007 (12), που καλούν τα κράτη μέλη να παράσχουν υψηλού επιπέδου αρχική κατάρτιση των εκπαιδευτικών, στήριξη στην αρχή της σταδιοδρομίας και συνεχή κατάρτιση οι οποίες να είναι συντονισμένες, συνεκτικές, με επαρκή χρηματοδότηση και εξασφάλιση ποιότητας. Αυτό θα επιτρέψει την προσέλκυση —και την παραμονή— στο χώρο της εκπαίδευσης των πλέον ικανών ατόμων, την αντιμετώπιση περιπτώσεων μη ικανοποιητικών επιδόσεων, την παροχή στήριξης σε όλους τους μαθητές ώστε να εκμεταλλεύονται πλήρως το δυναμικό τους και τη δημιουργία σχολικού περιβάλλοντος όπου οι εκπαιδευτικοί θα ανταλλάσσουν τις εμπειρίες τους και θα εστιάζουν στην πρόοδο των μαθητών.

1.

εξασφάλιση και βελτίωση της απόκτησης των βασικών ικανοτήτων, ιδίως των βασικών γνώσεων ανάγνωσης και αριθμητικής·

2.

βελτίωση του ουσιώδους ρόλου του σχολείου για τη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, την εξασφάλιση εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας για όλους τους μαθητές σύμφωνα με την αρχή της παροχής ίσων ευκαιριών·

3.

προώθηση του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού και βελτίωση της βασικής και συνεχούς επαγγελματικής κατάρτισης των εκπαιδευτικών και των διευθυντών σχολείων.

1.

στο πλαίσιο της ανοικτής μεθόδου συντονισμού, να εργασθούν από κοινού για τη βελτίωση της ευρωπαϊκής συνεργασίας με στόχο να προωθήσουν την υλοποίηση των πολιτικών προτεραιοτήτων που ορίζονται στα παρόντα συμπεράσματα·

2.

κατά τις επακόλουθες εργασίες για την υλοποίηση της σύστασης σχετικά με τις βασικές δεξιότητες για τη δια βίου εκπαίδευση, να εστιάσουν τη συνεργασία τους στα ακόλουθα στοιχεία:

3.

κατά τις επακόλουθες εργασίες για την υλοποίηση των συμπερασμάτων του Συμβουλίου όσον αφορά την αποτελεσματικότητα και την παροχή ίσων ευκαιριών στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, να εστιάσουν τη συνεργασία τους στα ακόλουθα στοιχεία:

4.

κατά την εφαρμογή των συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με τη βελτίωση της ποιότητας της κατάρτισης των εκπαιδευτικών, να εστιάσουν τη συνεργασία τους στα ακόλουθα στοιχεία:

5.

αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων —λ.χ. την ανοικτή μέθοδο συντονισμού, το πρόγραμμα «δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση», το 7ο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη και, σε συνάρτηση με τις εθνικές προτεραιότητες, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο— για την προαγωγή των προαναφερομένων στόχων·

6.

διεξαγωγή τακτικού διαλόγου για σχολικά ζητήματα —μεταξύ άλλων σχετικά με την προαγωγή της δημιουργικότητας και της ικανότητας καινοτομίας εντός και μέσω της σχολικής εκπαίδευσης— μεταξύ των πολιτικών φορέων λήψης αποφάσεων των κρατών μελών.