Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52008AE0986

    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την Πρόταση για απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την θέσπιση πολυετούς κοινοτικού προγράμματος σχετικά με την προστασία των παιδιών που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και άλλες τεχνολογίες επικοινωνιών COM(2008) 106 τελικό — 2008/0047 (COD)

    ΕΕ C 224 της 30.8.2008, p. 61–66 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    30.8.2008   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 224/61


    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την «Πρόταση για απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την θέσπιση πολυετούς κοινοτικού προγράμματος σχετικά με την προστασία των παιδιών που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και άλλες τεχνολογίες επικοινωνιών»

    COM(2008) 106 τελικό — 2008/0047 (COD)

    (2008/C 224/13)

    Στις 7 Απριλίου 2008, και σύμφωνα με το άρθρο 153 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την

    «Πρόταση για απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κου Συμβούλιου για την θέσπιση πολυετούς κοινοτικού προγράμματος σχετικά με την προστασία των παιδιών που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και άλλες τεχνολογίες επικοινωνιών».

    Στις 11 Μαρτίου 2008, το Προεδρείο της ΕΟΚΕ ανέθεσε τις σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες στο ειδικευμένο τμήμα «Μεταφορές, ενέργεια, υποδομές, κοινωνία των πληροφοριών».

    Λόγω του επείγοντος των εργασιών, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, κατά την 445η σύνοδο ολομελείας της 28ης και 29ης Μαΐου 2008 (συνεδρίαση της 29ης Μαΐου) όρισε γενική εισηγήτρια την κα Sharma και υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση.

    1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

    1.1

    Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή επικροτεί το έργο που έχει επιτελέσει η Επιτροπή για την προστασία των παιδιών σε σχέση με τις «επιγραμμικές τεχνολογίες» (1), και τονίζει ιδιαιτέρως ότι το επίπεδο ευαισθητοποίησης του κοινού αυξήθηκε χάρη στις εκστρατείες κοινωνικών εταίρων, ιδίως των ΜΚΟ, και στις ημερίδες της Επιτροπής για την ασφαλέστερη χρήση του Διαδικτύου.

    1.2

    Από πλευράς της, η ΕΟΚΕ έχει υιοθετήσει πολυάριθμες γνωμοδοτήσεις στις οποίες τονίζει τα σχετικά θέματα (2). Εξάλλου, συνιστά μια προσέγγιση διεθνούς εταιρικής σχέσης με την οποία θα ενθαρρύνονται τα εξής:

    1.2.1

    Ανταλλαγή δεδομένων σε διεθνές επίπεδο και η αντιπαράθεση ιδεών μεταξύ κυβερνήσεων, φορέων εφαρμογής του νόμου, υπηρεσιών ενημέρωσης (Hotlines), τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και ιδρυμάτων πιστωτικών καρτών, συμβουλευτικών κέντρων για περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών, οργανισμών προστασίας του παιδιού και της βιομηχανίας του Διαδικτύου.

    1.2.2

    Μια κοινοτική ή/και διεθνής «ειδική ομάδα» η οποία θα συνεδριάζει σε τριμηνιαία βάση για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής δεδομένων, εμπειρογνωμοσύνης, και ορθών πρακτικών μεταξύ ενδιαφερομένων μερών, συμπεριλαμβανομένων των «Hotlines», των φορέων εφαρμογής του νόμου, των κυβερνήσεων και, ειδικότερα, της διεθνούς βιομηχανίας του Διαδικτύου.

    1.2.3

    Ορισμός και προώθηση ενός διεθνούς και ευρωπαϊκού προτύπου ορθών πρακτικών για την καταπολέμηση του περιεχομένου σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο από τα «Hotlines».

    1.2.4

    Επισκόπηση όλων των υφισταμένων και μελλοντικών «Hotlines» υπό το φως ορθών πρακτικών που σήμερα είναι αποδεκτές, και αξιολόγηση της επίδοσης των «Hotlines» με βάση νέα πρότυπα ορθών πρακτικών.

    1.2.5

    Προσαρμογή των πόρων και της χρηματοδότησης των προγραμμάτων στο μέλλον με βάση τα αποτελέσματα της επισκόπησης των «Hotlines».

    1.2.6

    Συμμετοχή των «Hotlines» στο σχέδιο για μία τράπεζα δεδομένων.

    1.2.7

    Ενθάρρυνση των «Hotlines», και άλλων αρμοδίων οργανισμών, εταιρική σχέση με εθνικά μητρώα ονομάτων τομέων για τη διαγραφή από τα μητρώα ονομάτων τομέων που επιδοκιμάζουν τη σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών ή παρέχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο αυτό.

    1.2.8

    Κοινές προσπάθειες για την αύξηση της ευαισθητοποίησης στα προβλήματα της «ηλεκτρονικής παρενόχλησης» και του «ηλεκτρονικού εκφοβισμού» (3) και, ενδεχομένως, για την πληροφόρηση των αρμοδίων αρχών επιβολής της νομοθεσίας και των οργανισμών προστασίας των παιδιών.

    1.2.9

    Θέσπιση διαδικασιών για τους αναλυτές και όσους εξετάζουν εικόνες στο περιβάλλον των «Hotlines».

    1.2.10

    Προσπάθειες για να επιβεβαιωθεί και να διασφαλιστεί η εναρμόνιση των σχετικών νομικών πλαισίων στα κράτη μέλη.

    1.2.11

    Δημιουργία υπηρεσίας δικτύωσης σε επίπεδο Επιτροπής η οποία θα λειτουργεί ως ανεξάρτητος αξιολογητής, θα συντονίζει την έρευνα και θα παρακολουθεί την εκτέλεση των προγραμμάτων και την επίτευξη των συστάσεων.

    1.2.12

    Θέσπιση ετησίας συνεδρίασης επιτροπής «εμπειρογνωμόνων» για την προώθηση της μεταφοράς γνώσεων.

    1.2.13

    Θέσπιση Βήματος Νέων για να διασφαλιστεί η συνεκτίμηση των απόψεων και των εμπειριών παιδιών και νέων στην έρευνα και τη μελλοντική εκτέλεση των προγραμμάτων.

    1.2.14

    Πρωτόβουλη και συνεργατική χρήση χρηματοδοτικών πόρων όπως, για παράδειγμα, τα προγράμματα «Daphne» (πρόγραμμα κοινοτικής δράσης για την πρόληψη της βίας σε βάρος παιδιών, εφήβων και γυναικών) και «Ασφαλέστερο Διαδίκτυο».

    1.2.15

    Ανάπτυξη των επαφών με τις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ με στόχο αφενός την προώθηση της μείωσης της φιλοξενίας στο Διαδίκτυο περιεχομένου σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στις ΗΠΑ, και αφετέρου τη δημιουργία ενός υπερατλαντικού συστήματος ανταλλαγής δεδομένων.

    1.3

    Η συνεργασία με βάση μια προσέγγιση εταιρικής σχέσης διασφαλίζει τη μεγιστοποίηση της εμπειρογνωμοσύνης, της διάδοσης των γνώσεων και της χρηματοδότησης. Ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι διασφαλίζει τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών και των κοινοτικών εταίρων στη γενικότερη κοινοτική προσπάθεια για την ελαχιστοποίηση του παράνομου περιεχομένου στο Διαδίκτυο και τη μείωση της πρόσβασης σ' αυτό.

    2.   Γενικές παρατηρήσεις σχετικά με τις προτάσεις της Επιτροπής:

    2.1

    Οι τεχνολογίες του Διαδικτύου και οι τεχνολογίες επικοινωνίας (αποκαλούμενες στη συνέχεια «επιγραμμικές τεχνολογίες») (4) προβλέφθηκαν και σχεδιάστηκαν ως εργαλεία επικοινωνίας για τους επιστήμονες και τους ερευνητές. Ωστόσο, σήμερα χρησιμοποιούνται κατ' οίκον, ατα σχολεία, στις επιχειρήσεις, και στις δημόσιες υπηρεσίες στις περισσότερες χώρες του κόσμου.

    2.2

    Τα παιδιά είναι όλο και πιο ενεργοί χρήστες των επιγραμμικών τεχνολογιών. Όμως, εκτός από τα αποκομιζόμενα οφέλη της διαδραστικότητας και της συμμετοχής στο επιγραμμικό περιβάλλον, διατρέχουν, επίσης, ορισμένους σοβαρούς κινδύνους:

    α)

    Άμεση βλάβη, ως θύματα σεξουαλικής κακοποίησης όπως απεικονίζεται σε φωτογραφίες, ταινίες ή ηχογραφήσεις, οι οποίες στη συνέχεια μεταδίδονται επιγραμμικά (υλικό κακοποίησης παιδιών).

    β)

    Διαιώνιση της σεξουαλικής κακοποίησης λόγω της επαναλαμβανόμενης θέασης των περιπτώσεων κακοποίησης που υπέστησαν διαμέσου της ευρείας επιγραμμικής διανομής της κοινής δυνατότητας πρόσβασης στο Διαδίκτυο.

    γ)

    Άμεση επαφή με παιδεραστές που τα συναναστρέφονται προκειμένου να διαπράξουν σεξουαλική κακοποίηση («Ηλεκτρονική παρενόχληση»).

    δ)

    Θύματα εκφοβισμού στο επιγραμμικό περιβάλλον («Ηλεκτρονικός εκφοβισμός»).

    2.3

    Μεταξύ των περαιτέρω τάσεων περιλαμβάνονται (βλέπε παράρτημα 1) (5):

    α)

    Η ταχεία και δυναμική εξέλιξη του νέου τεχνολογικού τοπίου, το οποίο διαμορφώνεται ολοένα και περισσότερο από την ψηφιακή σύγκλιση, τα ταχύτερα κανάλια διανομής, το κινητό διαδίκτυο, το Web 2.0, την ασύρματη πρόσβαση, και άλλους νέους μορφότυπους περιεχόμενου και νέες τεχνολογικές υπηρεσίες.

    β)

    Η αναγνώριση της πολύ μικρής ηλικίας των παιδιών που καθίστανται θύματα και της άκρας δριμύτητας της σεξουαλικής κακοποίησης που υφίστανται.

    γ)

    Η διασαφήνιση της κλίμακας του προβλήματος όσον αφορά τη δημόσια διαθεσιμότητα δικτυακών τόπων που παρουσιάζουν σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, δηλαδή, ένα συγκεκριμένο «διαχειρίσιμο» στόχο 3000 περίπου δικτυακών τόπων ετησίως στο Διαδίκτυο παγκοσμίως που διευκολύνουν την πρόσβαση σε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες εικόνες σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών.

    δ)

    Πρόσφατα στοιχεία σχετικά με τη φιλοξενία δικτύων σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών σε περιφερειακή βάση δείχνουν ότι η πλειονότητα του εν λόγω περιεχομένου φιλοξενείται στις ΗΠΑ.

    ε)

    Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι τα περιεχόμενα σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών αλλάζει σε τακτική βάση τους παρόχους υπηρεσιών και τις χώρες που τα φιλοξενούν προκειμένου να αποφύγουν τον εντοπισμό και το κλείσιμο περιπλέκοντας, έτσι, τις έρευνες για την επιβολή του νόμου σε εθνικό μόνο επίπεδο.

    στ)

    Έλλειψη διεθνών προσπαθειών από τα μητρώα ονόματος τομέα για τη διαγραφή ονομάτων τομέων που επιδοκιμάζουν τη σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών ή παρέχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο αυτό.

    ζ)

    Το «χάσμα γενιάς» που παραμένει, και ενδεχομένως να διευρύνεται, μεταξύ της χρήσης των νέων επιγραμμικών τεχνολογιών από τους νέους και της αντίληψής τους για τον κίνδυνο που διατρέχουν και της κατανόησης της χρήσης τους από τους ενήλικους.

    η)

    Η έκθεση του κοινού σε υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών μπορεί να περιοριστεί εκουσίως από τη βιομηχανία με κλείδωμα μεμονωμένων ομοιόμορφων εντοπιστών πόρου (URL) από τους πάροχους υπηρεσιών.

    θ)

    Το όφελος που αποκομίζεται από εθνικές συστάσεις αναφορικά με επιγραμμικά εργαλεία όπως, για παράδειγμα, προϊόντα φιλτραρίσματος, προτιμήσεις ασφαλείας των μηχανών αναζήτησης κλπ.

    2.4

    Η προστασία των χρηστών του Διαδικτύου, και ειδικότερα των παιδιών, από την έκθεση σε παράνομο και «επιβλαβές» περιεχόμενο και «επιβλαβή» συμπεριφορά στο Διαδίκτυο, και η καταπολέμηση της διανομής παράνομου περιεχόμενου αποτελεί συνεχή μέριμνα των αρμοδίων για τη χάραξη της πολιτικής και του νομοθέτη, της βιομηχανίας, των τελικών χρηστών, ειδικότερα των γονιών, των υπεύθυνων για τη φροντίδα των παιδιών και των εκπαιδευτικών.

    2.5

    Από νομικής άποψης, πρέπει να γίνει μια ουσιώδης διάκριση μεταξύ του παράνομου και του «επιβλαβούς», δεδομένου ότι απαιτούν διαφορετικές μεθόδους και στρατηγικές και διαφορετικά εργαλεία. Αυτό που νοείται παράνομο μπορεί να διαφέρει από χώρα σε χώρα, ορίζεται από την εφαρμοστέα εθνική νομοθεσία και αντιμετωπίζεται από τις αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας αρχές, άλλους κρατικούς φορείς και τα «Hotlines» που διαθέτουν την απαιτούμενη εξουσία.

    2.6

    Η ΕΟΚΕ ζητά η νομοθετική εναρμόνιση να εφαρμοστεί σε όλα τα κράτη μέλη, να υλοποιηθεί σε επίπεδο κρατών μελών και να καλύπτει τουλάχιστον τα ακόλουθα τα οποία ορίζονται από τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο (6):

    α)

    Τον ορισμό της έννοιας του υλικού σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών

    β)

    Η ηλικία των παιδιών να οριστεί στα 18 έτη, αναφορικά με το υλικό σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών.

    γ)

    Η κατοχή, η θέαση, και το κατέβασμα επιγραμμικού υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών να αποτελεί έγκλημα το οποίο να συνεπάγεται στερητική της ελευθερίας ποινή.

    2.7

    Μολονότι έχουν θεσπιστεί ορισμένα πρότυπα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα οποία διασαφηνίζουν νομικά θέματα διαμέσου διαφόρων συστάσεων και οδηγιών, πρέπει να εξακριβωθεί εάν τα δεδομένα αυτά έχουν εφαρμοστεί στην πράξη σε επίπεδο κρατών μελών.

    2.8

    Ο όρος «επιβλαβές» αναφέρεται σε υλικό το οποίο οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και άλλοι ενήλικες θεωρούν δυνητικά επιζήμιο για τα παιδιά. Ο ορισμός του εν λόγω περιεχομένου ποικίλλει μεταξύ χωρών και πολιτισμών, και μπορεί να κυμαίνεται από την πορνογραφία και τη βία έως τις φυλετικές διακρίσεις, την ξενοφοβία, την ομιλία και τη μουσική μίσους, τον αυτό-ακρωτηριασμό και τους δικτυακούς τόπους ανορεξίας και αυτοκτονίας. Για τον λόγο αυτό, η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι είναι δύσκολο να αναπτυχθεί μια διεθνής εταιρική σχέση αναφορικά με το εν λόγω υλικό, αλλά μπορούν να καταβληθούν προσπάθειες σε εθνικό επίπεδο για να προωθηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τα εργαλεία, τις μεθόδους και τις τεχνολογίες για την προστασία των παιδιών από την έκθεσή τους στο επιβλαβές υλικό.

    2.9

    Η ΕΕ υπήρξε πρόδρομος στον τομέα της επιγραμμικής προστασίας του παιδιού από το 1996, και τα διαδοχικά προγράμματα για ·ένα ασφαλέστερο Διαδίκτυο (Κοινοτικό πρόγραμμα δράσης για την προώθηση της ασφαλέστερης χρήσης του Ίντερνετ 1999-2004, Ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ 2004-2008) είναι θεμελιώδη στον τομέα αυτό. Η Επιτροπή υιοθέτησε ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος για την ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ 2005-2006 (7). Εξάλλου, αξιολόγηση του αντίκτυπου για την περίοδο Απριλίου-Ιουλίου 2007 (8) επιβεβαιώνει την αποτελεσματικότητα των δράσεων και την ανάγκη προσαρμογής τους στις νέες τεχνολογίες του Διαδικτύου και την μεγάλη εγκληματικότητα στον τομέα αυτό.

    2.10

    Στόχος του νέου προγράμματος είναι η προώθηση της ασφαλέστερης χρήσης του Διαδικτύου και άλλων τεχνολογιών των επικοινωνιών, ιδίως όσον αφορά τα παιδιά, η καταπολέμηση του παράνομου περιεχομένου και της παράνομης και «επιβλαβούς» επιγραμμικής συμπεριφοράς, η διευκόλυνση της συνεργασίας, η ανταλλαγή εμπειριών και ορθών πρακτικών σε όλα τα επίπεδα σε θέματα που αφορούν την επιγραμμική ασφάλεια των παιδιών, προσφέροντας, με τον τρόπο αυτό, μία ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.

    2.11

    Τι πρόγραμμα προβλέπει τέσσερις δράσεις αναπόσπαστο μέρος της κάθε μιας είναι η ενθάρρυνση της διεθνούς συνεργασίας

    α)

    μείωση του παράνομου περιεχομένου και καταπολέμηση της επιβλαβούς επιγραμμικής συμπεριφοράς,

    β)

    προαγωγή ενός ασφαλέστερου περιβάλλοντος,

    γ)

    διασφάλιση της ευαισθητοποίησης του κοινού,

    ε)

    δημιουργία βάσης γνώσεων.

    2.12

    Ωστόσο, η ΕΟΚΕ ζητά ορισμούς και νομικές διασαφηνίσεις όσον αφορά τις έννοιες του «επιβλαβούς» και της «συμπεριφοράς», λαμβάνοντας ειδικότερα υπόψη τη μεταφορά τους στις εθνικές νομοθεσίες. Επίσης, απαιτείται περαιτέρω διασαφήνιση όσον αφορά το ρόλο των «Hotlines» που δεν διεξάγουν έρευνες σχετικά με τους υπόπτους και δεν διαθέτουν τις απαιτούμενες εξουσίες για τον σκοπό αυτό (βλέπε παράρτημα 2) (9).

    3.   Ένα διεθνές πρότυπο

    3.1

    Το Διαδίκτυο δεν ανήκει σε μεγάλες διεθνικές επιχειρήσεις οι οποίες το διαχειρίζονται και ελέγχουν το περιεχόμενο του. Αποτελείται από εκατοντάδες εκατομμύρια σελίδες που δημοσιεύονται από ένα πλήθος εκδοτών, πράγμα που καθιστά δύσκολη την επιτήρηση ή τον έλεγχο του παράνομου περιεχομένου. Ωστόσο, είναι δυνατή η δράση από τοπικό (το σπίτι) μέχρι εθνικό και διεθνές επίπεδο (συμπεριλαμβανομένου του κυβερνοχώρου) για τη μείωση της διαθεσιμότητας του παρανόμου περιεχομένου εάν υπάρξει συνεργασία όλων των ενδιαφερομένων μερών.

    3.2

    Το Ίδρυμα Παρακολούθησης του Ίντερνετ εντόπισε το 2007 ένα πυρήνα 2 755 δικτυακών τόπων σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών που φιλοξενούνται διεθνώς. Το 80 % των εν λόγω δικτυακών τόπων είναι εμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες συχνά αλλάζουν πάροχο πρόσβασης στο Διαδίκτυο και περιοχή για να αποφύγουν τον εντοπισμό (10). Οι εν λόγω τακτικές, σε συνδυασμό με τον πολύπλοκό και πολυεθνικό χαρακτήρα του εγκλήματος, συνεπάγονται ότι μόνο μια ενιαία διεθνής απόκριση στην οποίαν συμμετέχουν οι αρμόδιες για την επιβολή του νόμου αρχές, οι κυβερνήσεις και ο διεθνής επιγραμμικός τομέας, μπορούν να διασφαλίσουν αποτελεσματική έρευνα των εν λόγω δικτυακών τόπων, του περιεχομένου, και των οργανώσεων που τους χειρίζονται.

    3.3

    Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι απαιτείται «προσέγγιση εταιρικής σχέσης» για να διασφαλιστεί η προστασία των παιδιών. Οι κοινωνικοί εταίροι, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων, της βιομηχανίας του Διαδικτύου, των φορέων επιβολής του νόμου, των οργανώσεων προστασίας των παιδιών, των επιχειρήσεων, των εκπροσώπων των εργαζομένων, των ΜΚΟ, των οργανώσεων των καταναλωτών και του κοινού, πρέπει να συνεργαστούν για να τονίσουν τους κινδύνους, βοηθώντας ταυτόχρονα τους νέους να αποκομίσουν οφέλη από το επαναστατικό αυτό μέσο κοινωνικοποίησης, μάθησης και καινοτομίας.

    3.4

    Μπορεί να αναγνωριστεί ότι το Διαδίκτυο βελτίωσε την ποιότητα ζωής πολλών και ειδικότερα των νέων, των ηλικιωμένων, και πολλών ατόμων με ειδικές ανάγκες. Είναι μοναδικό μέσο επικοινωνίας και σήμερα, ολοένα και περισσότερο, ένα «κοινωνικό δίκτυο». Μεταβαλλόμενες δυναμικές τρόπου ζωής, οικογενειών και προτύπων εργασίας, έχουν ως συνέπεια πιο ανεξάρτητες ή απομονωμένες χρονικές περιόδους. Κατά συνέπεια, η προστασία του χρήστη, και ειδικότερα των παιδιών, είναι προτεραιότητα που δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αποκλειστική ευθύνη των κηδεμόνων τους.

    3.5

    Η εμφάνιση των νέων τεχνολογιών και υπηρεσιών είναι ουσιώδης για την καινοτομία και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων παγκοσμίως. Συχνά, οι νέοι είναι αυτοί που κατανοούν τις δυνατότητες και υιοθετούν τις καινοτομίες αυτές. Ωστόσο, η ανάπτυξη αυτή συνοδεύεται από την κατάχρηση και τούτο αποτελεί λόγο ολοένα και μεγαλύτερης ανησυχίας. Οι φορείς αυτορρύθμισης, τόσο της βιομηχανίας όσο και των ενδιαφερομένων μερών, έχουν λεπτομερή γνώση των εν λόγω τεχνολογιών, και τη δυνατότητα να αναπτύξουν μέτρα αντιστάθμισης για την καταπολέμηση καταχρήσεων. Η ανταλλαγή γνώσεων, η προώθηση της ευαισθητοποίησης, και η ενημέρωση των καταναλωτών για την καταγγελία των δικτυακών τόπων, σε συνδυασμό με την διάθεση πόρων, όπου τούτο είναι δυνατό, για την εκρίζωση της κατάχρησης αυτής, ιδίως στο πλαίσιο της κακοποίησης των παιδιών, είναι βασική υποχρέωση και μέρος της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης της βιομηχανίας του Διαδικτύου.

    3.6

    Το μέγεθος και η έκταση του προβλήματος της επιγραμμικής διανομής περιεχομένου σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών, αποτελεί αντικείμενο πολλών συζητήσεων. Ωστόσο, καθώς αναγνωρίζει η έκθεση της Επιτροπής, υπάρχει έλλειψη στατιστικής πληροφόρησης σε επίπεδο κρατών μελών της ΕΕ. Πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την ανίχνευση της κίνησης και της δραστηριότητας δικτυακών τόπων που συνδέονται με τη διανομή περιεχομένου σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών προκειμένου να παρασχεθούν πληροφορίες σε εξουσιοδοτημένους φορείς και διεθνείς υπηρεσίες επιβολής του νόμου για να διασφαλιστεί η αφαίρεση του εν λόγω περιεχομένου από το Διαδίκτυο και η έρευνα των υπεύθυνων για τη διανομή του.

    3.7

    Οι εν λόγω οργανώσεις πρέπει να συγκροτηθούν σε εθνικό επίπεδο και να συνεδριάζουν σε τακτική βάση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με σκοπό το σχεδιασμό στρατηγικών. Μια πλατφόρμα σε κοινοτικό επίπεδο, με τη βιομηχανία, τις κυβερνήσεις, τα τραπεζικά και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τα ιδρύματα πιστωτικών καρτών, τους ΜΚΟ, τους εκπροσώπους των εκπαιδευτικών, των εργοδοτών και των εργαζομένων, θα μπορούσε να αποτελέσει αξιόλογο εργαλείο ανάλυσης και δράσης σε επίπεδο Ένωσης, για τη διάδοση πληροφοριών πέρα από τα σύνορα της Ένωσης για τη διευκόλυνση της συνεργασίας στον τομέα της επιβολής τιυ νόμου.

    3.8

    Θα πρέπει να ενθαρρυνθούν «συνεδριάσεις εμπειρογνωμόνων» σε ετήσια βάση για την εξέταση των εξελίξεων αναφορικά με την τεχνολογία, τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες και την επιβολή της νομοθεσίας με στόχο την εντατικοποίηση της μεταφοράς των γνώσεων. Τα συμπεράσματα των εν λόγω συνεδριάσεων θα διαδίδονται στα κράτη μέλη της ΕΕ και τα μέλη της πλατφόρμας, με σκοπό την προσαρμογή τους, την ένταξή τους και την αξιοποίησή τους σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.

    3.9

    Η συγκρότηση μιας «Υπηρεσίας Δικτύωσης» στις Βρυξέλλες η οποία θα διεξάγει έρευνα σχετικά με έργα σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, θα συνδράμει την Πλατφόρμα για να διασφαλίζει την ενημέρωση και τη συνάφεια των γνώσεων, συμπεριλαμβανομένων των στατιστικών δεδομένων, με τη διάδοση αποτελεσματικών διαδικασιών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων οι οποίες θα μπορούν να μεταφέρονται ταχύτατα στους ενεργούς εταίρους. Οι επισκέψεις και η εποπτεία θα είναι, επίσης, αρμοδιότητα της Υπηρεσίας δικτύωσης. Εξάλλου, η Υπηρεσία θα μπορεί να λειτουργεί ως ανεξάρτητος αξιολογητής των «Hotlines» και θα εξετάζει τις αιτήσεις για νέα έργα προκειμένου να διασφαλίζει την περιττή επανάληψη εργασιών που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και την αποτελεσματική και αποδοτική χρήση των πόρων. Η Υπηρεσία θα μπορεί, επίσης, να προτείνει την ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων. Ρόλος της Υπηρεσίας Δικτύωσης θα είναι να αντιδρά σε νέες προκλήσεις μόλις αυτές εμφανίζονται.

    3.10

    Η συγκρότηση ενός «Φόρουμ νεολαίας» θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για τη συμμετοχή των νέων στη διάδοση των πληροφοριών στα κοινωνικά δίκτυα που χρησιμοποιούν οι πλέον ευάλωτες ομάδες. Οι νέοι έχουν τη δική τους γλώσσα και συχνά δεν είναι πρόθυμοι να υπακούουν στην εξουσία, δέχονται όμως συμβουλές από τους ομότιμούς τους εντός του κοινωνικού τους περιβάλλοντος. Τα «Δικαιώματα του Παιδιού» πρέπει να συνεκτιμώνται και οι νέοι πρέπει να συμμετέχουν στη διαδικασία.

    3.11

    Απαιτείται ένα αποτελεσματικό πρότυπο με δέσμευση εκ μέρους των ενδιαφερομένων μερών για την ανταλλαγή πληροφοριών με σκοπό την προσαρμογή στις νέες και αναδυόμενες μορφές επιγραμμικής εγκληματικότητας στην υφήλιο και την ανταλλαγή γνώσεων.

    4.   Κατευθυντήριες γραμμές για τις Hotlines

    4.1

    Πρότυπο ορθών πρακτικών για τις «Hotlines»:

    4.1.1

    Αναλυτές των «Hotlines» με κατάρτιση και αναγνώριση στην αξιολόγηση του παράνομου διαδικτυακού περιεχομένου.

    4.1.2

    Αναλυτές των «Hotlines» με εμπειρογνωμοσύνη στην ανίχνευση δυνητικώς παράνομου διαδικτυακού περιεχομένου.

    4.1.3

    Σαφής προσέγγιση εταιρικής σχέσης με όλους τους βασικούς ενδιαφερομένους σε εθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων της κυβέρνησης, των τραπεζικών ιδρυμάτων και των ιδρυμάτων πιστωτικών καρτών, των φορέων επιβολής του νόμου, των οργανώσεων που εργάζονται με οικογένειες, των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων που ασχολούνται με παιδιά και, ιδιαίτερα, της βιομηχανίας του Διαδικτύου.

    4.1.4

    Συρρύθμιση και αυτορύθμιση των «Hotlines» για μια πραγματική εταιρική σχέση με την εθνική βιομηχανία του Διαδικτύου και τήρηση ενός Κώδικα Δεοντολογίας.

    4.1.5

    Καθολικές διαδικασίες «εντοπισμού και άμεσης αφαίρεσης» του παράνομου διαδικτυακού περιεχομένου που φιλοξενείται από οποιαδήποτε εθνική εταιρεία.

    4.1.6

    Συμμετοχή στο σχέδιο ανάπτυξης μιας κεντρικής ευρωπαϊκής βάσης δεδομένων για διαδικτυακές διευθύνσεις που παρουσιάζουν σεξουαλική κακοποίηση παιδιών.

    4.1.7

    Δέσμευση για την επίτευξη αποκλεισμού από το Διαδίκτυο, από πλευράς των εθνικών επιχειρήσεων παροχής διαδικτυακής σύνδεσης, ενός μεγάλου καταλόγου διαδικτυακών τόπων που παρουσιάζουν σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, για την προστασία των χρηστών από ακούσια έκθεση.

    4.1.8

    Οι «Hotlines» θα πρέπει να έχουν πλήρη δικτυακό τόπο στην εθνική τους γλώσσα, όπου θα παρέχουν έναν απλό και ανώνυμο μηχανισμό αναφοράς με σαφή παραπομπή σε τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας («Helplines») και άλλους συναφείς οργανισμούς για τα θέματα που δεν εμπίπτουν στο πεδίο των αρμοδιοτήτων τους, όπως η συναναστροφή με βλέψεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης και η διαδικτυακή παρενόχληση.

    4.1.9

    Ευαισθητοποίηση του κοινού έναντι της λειτουργίας της γραμμής «Hotline» και συναφών θεμάτων.

    4.1.10

    Παρουσίαση ευρωπαϊκών και διεθνών δεδομένων και ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειρογνωμοσύνης.

    4.1.11

    Συμμετοχή σε ευρωπαϊκές και διεθνείς εταιρικές σχέσεις με τους ενδιαφερομένους για την ανταλλαγή δεδομένων και πληροφοριών και τη συγκέντρωση ιδεών για την καταπολέμηση της διασυνοριακής φύσης αυτών των εγκλημάτων.

    4.1.12

    Δράση σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για την εξάλειψη του περιεχομένου με σεξουαλική κακοποίηση παιδιών από το Διαδίκτυο και την αναζήτηση των διανομέων του, σε όποιο μέρος του κόσμου και αν φιλοξενείται αυτό το περιεχόμενο.

    4.1.13

    Συμβολή σε κάθε εθνικό ή διεθνή οργανισμό ο οποίος έχει συσταθεί για να αναλάβει την διεθνή ευθύνη για την καταπολέμηση αυτών των ιστοχώρων και να διευκολύνει τη συνεργασία των πολυεθνικών φορέων επιβολής του νόμου.

    4.1.14

    Διάδοση των κατευθυντήριων γραμμών προς τους εργοδότες, τους καθηγητές, οργανώσεις, γονείς και παιδιά, όπως το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «ThinkuKnow» του CEOP — (The Child Exploitation and Online Protection Centre της αστυνομίας του ΗΒ).

    4.1.15

    Ευαισθητοποίηση των χρηστών του Διαδικτύου, ιδιαίτερα σε συνεργασία με τις εθνικές επιγραμμικές εταιρείες ή με την υποστήριξή τους.

    4.1.16

    Οι οργανώσεις πρέπει να είναι μέλη του δικτύου INHOPE (της Διεθνούς Ένωσης Διαδικτυακών Hotlines), ώστε να εξασφαλίζεται ότι η διεθνής ανταλλαγή ορθών πρακτικών μεταξύ των Hotlines και της βιομηχανίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξάλειψη παράνομου περιεχομένου (11).

    4.1.17

    Οι διαδικασίες αναφοράς πρέπει να είναι απλές, να σέβονται την ανωνυμία των ατόμων που υποβάλλουν την καταγγελία και να λειτουργούν ταχέως.

    4.1.18

    Οι φορείς λειτουργίας του Hotline πρέπει να υιοθετήσουν διαδικασίες που να διασφαλίζουν ένα επίπεδο υποστήριξης και παροχής συμβουλών στους αναλυτές που εργάζονται στο πλαίσιο της προβολής εικόνων και επεξεργασίας δεδομένων.

    4.2

    Επιπλέον οι Hotlines θα πρέπει:

    α)

    Να αναπτύξουν συνεργασίες με τις εθνικές εταιρείες καταγραφής ονόματος τομέα εταιρειών, να εξασφαλίσουν ότι οι τομείς που παρέχουν τακτικά πρόσβαση σε περιεχόμενο παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης, ή με ονόματα που υπαινίσσονται σεξουαλική δραστηριότητα με παιδιά, έχουν ερευνηθεί και καταργηθεί.

    β)

    Να επιδιώκουν εθελοντικές χρηματοδοτήσεις σε αυτορρυθμιζόμενη βάση από τις εθνικές εταιρείες του Διαδικτύου που επωφελούνται από τη λειτουργία Hotline ως μηχανισμού αναφοράς, ως υπηρεσίας «κοινοποίησης και απόσυρσης» και την παροχή δυναμικών καταλόγων διαγραφών.

    γ)

    Να ενθαρρύνουν ή να διευκολύνουν την απαγόρευση της πρόσβασης σε ιστοσελίδες που παρουσιάζουν σεξουαλική κακοποίηση παιδιών από το Διαδίκτυο της χώρας.

    δ)

    Να ενθαρρύνουν τη διατήρηση καλών σχέσεων μεταξύ των γραμμών επείγουσας βοήθειας (Hotlines) και των υπηρεσιών τηλεφωνικής βοήθειας (Helplines) μέσω των οποίων μπορούν να καταγγελθούν καταχρήσεις σε οργανισμούς που παρέχουν βοήθεια στα θύματα κατά τρόπον ώστε να προαχθεί περισσότερο η ευαισθητοποίηση για συγκεκριμένα και επίκαιρα θέματα.

    5.   Ειδικές Παρατηρήσεις: Η πρόταση της Επιτροπής

    5.1

    Η πρόταση της Επιτροπής αφήνει πολλά ζητήματα χωρίς απάντηση:

    α)

    Ποιός θα συντονίσει τα προτεινόμενα μέτρα και τι προσόντα πρέπει να διαθέτει;

    β)

    Πώς θα διατυπωθούν τα κριτήρια που θα εφαρμόζονται στους επιμέρους τομείς; Πολλά από τα υφιστάμενα προγράμματα ανταποκρίνονται σε περισσότερα από ένα κριτήριο της προτεινόμενης βάσης γνώσεων (12).

    γ)

    Ποιος θα επιλέγει τους κατάλληλους υποψηφίους;

    δ)

    Ποιος θα είναι αρμόδιος για την συνεχή αξιολόγηση και την δικτύωση αυτών των σχεδίων;

    5.2

    Απαντώντας στα παραπάνω ερωτήματα θα αποφύγουμε την εκ νέου ανακάλυψη της ρόδας, δηλαδή να γίνει πάλι ό,τι έχει ήδη γίνει, και θα εξασφαλιστεί η αποτελεσματική και ορθή χρήση των πόρων. Έχει ιδιαίτερη σημασία να εξασφαλιστεί ότι οι εμπειρογνώμονες του τομέα συμμετέχουν ενεργά στην πρωτοβουλία σε στενή συνεργασία με τους συμβούλους ή τους δημοσίους υπαλλήλους. Το ίδιο ισχύει όσον αφορά την πρόταση που διατυπώθηκε παραπάνω, σχετικά με μία υπηρεσία δικτύωσης σε επίπεδο Επιτροπής η οποία θα ασχολείται με την έρευνα των σχεδίων, θα τα μελετά, θα πραγματοποιεί επιτόπιες επισκέψεις και θα διατηρεί επαφές.

    5.3

    Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να εξετάσει μια πιο πρωτόβουλη και συνεργατική χρήση των χρηματοδοτικών πηγών, όπως τα προγράμματα Daphne και Safer Internet.

    5.4

    Τέλος η ΕΟΚΕ ζητά από την Επιτροπή να τονίσει τη σημασία που έχει ο αντίκτυπος των ακόλουθων στοιχείων:

    να υιοθετηθεί σε όλα τα κράτη μέλη η διαδικασία «κοινοποίηση και απόσυρση» από τις υπηρεσίες βοήθειας και τη βιομηχανία του Διαδικτύου σε ό,τι αφορά την σεξουαλική κακοποίηση παιδιών,

    να υιοθετηθεί ευρέως η πρωτοβουλία για την προστασία των χρηστών του Διαδικτύου παρεμποδίζοντας την πρόσβαση σε ιστοσελίδες σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών,

    να καταβληθούν προσπάθειες σε διεθνές επίπεδο ώστε τα μητρώα ονομάτων τομέων και οι αρμόδιες αρχές να διαγράψουν τα ονόματα τομέων που συνδέονται με σεξουαλική κακοποίηση παιδιών.

    5.5

    Με τα μέτρα αυτά θα μειωθούν οι περιπτώσεις κατά τις οποίες αθώοι χρήστες του Διαδικτύου εκτίθενται σε τραυματικές και παράνομες εικόνες, θα μειωθεί η εκ νέου θυματοποίηση των παιδιών, αφού θα περιοριστούν οι ευκαιρίες παρακολούθησης της σεξουαλικής τους κακοποίησης, θα διακοπεί η πρόσβαση και η παροχή παρόμοιων περιεχομένων σε εκείνους που μπορεί να επιδιώκουν να δουν παρόμοιες εικόνες και θα τεθεί τέλος στη διάδοση εικόνων στους χρήστες του Διαδικτύου για εμπορικούς λόγους από εγκληματικές οργανώσεις.

    5.6

    Έχει επίσης σημασία ότι η εφαρμογή των μέτρων θα δυσχεραίνει το έργο των ατόμων που βρίσκονται πίσω από τη διάδοση περιεχομένων σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Ακόμη και εάν η δυναμική φύση των εγκλημάτων, η τεχνολογική εξειδίκευση των παραβατών εμποδίζουν την πλήρη εξάλειψη των περιεχομένων, όσο πιο δαπανηρές, ριψοκίνδυνες και σύντομες είναι οι ενέργειες τόσο λιγότερο θα φαίνονται ότι αποτελούν ένα εύκολο μέσο για την πραγματοποίηση κερδών, οικονομικών ή άλλων.

    5.7

    Πρόσφατα στοιχεία σχετικά με την έκταση και το εύρος των ιστοσελίδων παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης (όχι των μεμονωμένων εικόνων ή URL) παρέχουν περαιτέρω ενθάρρυνση στον αγώνα για την πλήρη εξάλειψή τους. Μπορούν πλέον να τεθούν συγκεκριμένοι στόχοι για να καταδειχθούν τα οφέλη της ανταλλαγής των δεδομένων και της ευθύνης σε ανώτατο διεθνές επίπεδο, καθώς και οι επιπτώσεις μιας θετικής και επιτυχημένης ενοποιημένης διεθνούς συνεργασίας για την ουσιαστική μείωση του αριθμού των ιστοσελίδων παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης.

    Βρυξέλλες, 29 Μαΐου 2008.

    Ο Πρόεδρος

    της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

    Δημήτρης ΔΗΜΗΤΡΙΆΔΗΣ


    (1)  Για τους σκοπούς του παρόντος εγγράφου, ως «επιγραμμικές τεχνολογίες» νοούνται οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την πρόσβαση στο Διαδίκτυο και άλλες τεχνολογίες επικοινωνίας. Επιπροσθέτως, σε περιπτώσεις όπως, για παράδειγμα, τα βιντεοπαιχνίδια, υπάρχουν τόσο «επιγραμμικές» όσο και «απογραμμικές» χρήσεις περιεχομένου και υπηρεσιών που και οι δύο μπορούν να αφορούν την ασφάλεια των παιδιών.

    (2)  «Παράνομο περιεχόμενο στα παγκόσμια δίκτυα»ΕΕ C 61, 14.3.2003, σ. 32 και «Ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ»ΕΕ C 157, 28.6.2005, σ. 136.

    (3)  «Ηλεκτρονική παρενόχληση»: άμεση επαφή παιδεραστή που επιδιώκει τη συναναστροφή με παιδιά με βλέψεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης. «Ηλεκτρονικός εκφοβισμός»: εκφοβισμός σε επιγραμμικό περιβάλλον.

    (4)  Βλέπε υποσημείωση 1.

    (5)  Το παράρτημα αυτό υπάρχει μόνο στα αγγλικά και είναι διαθέσιμο στην ηλεκτρονική έκδοση της παρούσας γνωμοδότησης στο Web.

    (6)  Συμβούλιο της Ευρώπης, ETS αριθ. 185 Σύμβαση για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο 23 XI 2001, http://conventions.coe.int/Treaty/en/Treaties/Html/185.htm

    (7)  COM(2006) 661. Ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή του πολυετούς κοινοτικού προγράμματος για την προαγωγή της ασφαλέστερης χρήσης του Ίντερνετ και των νέων επιγραμμικών τεχνολογιών (Safer Internet plus).

    (8)  http://ec.europa.eu/saferinternet

    (9)  Το παράρτημα αυτό υπάρχει μόνο στα αγγλικά και είναι διαθέσιμο στην ηλεκτρονική έκδοση της παρούσας γνωμοδότησης στο Web.

    (10)  Ειδικότερα έκθεση του «Hotline» του ΗΒ σχετικά με το παράνομο περιεχόμενο, το περιεχόμενο σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών που φιλοξενείται διεθνώς, το εγκληματικό και άσεμνο περιεχόμενο, και η πρόκληση σε φυλετικό μίσος που φιλοξενείται στο ΗΒ. Βλέπε παραρτήματα 1 και 2 (υπάρχουν μόνο στα αγγλικά και είναι διαθέσιμο στην ηλεκτρονική έκδοση της παρούσας γνωμοδότησης στο Web).

    (11)  Μεταξύ Σεπτεμβρίου 2004 και Δεκεμβρίου 2006 η INHOPE επεξεργάστηκε 1,9 εκατομμύρια αναφορές, εκ των οποίων 900 000 υπέβαλε το ευρύ κοινό· 160 000 διαβιβάστηκαν σε υπηρεσίες επιβολής του νόμου προκειμένου να ληφθούν μέτρα.

    (12)  Για παράδειγμα: το προληπτικό σχέδιο Innocence in Danger πληροί πάνω από ένα κριτήριο. Υπάρχουν πολλά παρόμοια παραδείγματα.


    Top