52003AE1392

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την "Πρόταση Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση προγράμματος χρηματοδοτικής και τεχνικής βοήθειας προς τρίτες χώρες στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου"

(COM(2003) 355 τελικό - 2003/0124 (COD))

(2004/C 32/09)

Στις 12 Σεπτεμβρίου 2003, το Συμβούλιο αποφάσισε σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 262 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή να γνωμοδοτήσει για την ανωτέρω πρόταση.

Το τμήμα "Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις και δικαιώματα του πολίτη" στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών κατήρτισε τη γνωμοδότησή του βάσει της εισηγητικής έκθεσης της εισηγήτριας κας Cassina στις 6 Οκτωβρίου 2003.

Κατά την 403η σύνοδο ολομέλειάς της, της 29ης και 30ής Οκτωβρίου 2003 (συνεδρίαση της 29ης Οκτωβρίου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 118 ψήφους υπέρ, 4 κατά και 2 αποχές, την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Εισαγωγή και περιεχόμενο της πρότασης

1.1. Η Επιτροπή δημοσίευσε στις 11 Ιουνίου 2003 πρόταση Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που θεσπίζει πρόγραμμα χρηματοδοτικής και τεχνικής βοήθειας προς τρίτες χώρες στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου. Το συνολικό διαθέσιμο ποσό ανέρχεται στα 250 εκατ. ευρώ και η διάρκεια του προγράμματος ορίστηκε σε 5 έτη (2004-2008)(1).

1.2. Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ταμπέρε(2) προώθησαν την έννοια της κοινοπραξίας με τις τρίτες χώρες στον τομέα της μετανάστευσης, επιμένοντας ότι είναι αναγκαίο να υιοθετηθεί μια συνολική προσέγγιση που θα λαμβάνει υπόψη τις πολιτικές πτυχές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα αναπτυξιακά ζητήματα των χωρών και των περιφερειών(3).

1.3. Το 2001 η αρμόδια για την προϋπολογισμό αρχή ενσωμάτωσε για πρώτη φορά στο άρθρο Β7-667 του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ορισμένες ειδικές πιστώσεις για την χρηματοδότηση προπαρασκευαστικών δράσεων στα θέματα της μετανάστευσης και του ασύλου.

1.4. Στο υπό εξέταση έγγραφο η Επιτροπή προτείνει νομικό πλαίσιο και μεγαλύτερες ειδικές πιστώσεις γι' αυτό το μέσο συνεργασίας με τις τρίτες χώρες στα θέματα της μετανάστευσης. Το μέσο αυτό επιτρέπει την υλοποίηση πολυετούς προγράμματος (πρώτη φάση: 2004-2008) για ειδικές και συμπληρωματικές ενισχύσεις στις τρίτες χώρες προκειμένου να υποστηριχθούν οι προσπάθειες για την καλύτερη διαχείριση όλων των πτυχών των μεταναστευτικών ροών. Το πρόγραμμα αυτό προορίζεται ειδικότερα για τις τρίτες χώρες που έχουν δεσμευτεί ενεργώς στην προετοιμασία ή την εφαρμογή συμφωνίας επανεισδοχής η οποία έχει μονογραφηθεί, υπογραφεί ή συναφθεί με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα.

2. Γενικές παρατηρήσεις

2.1. Η ΕΟΚΕ εγκρίνει και υποστηρίζει την θέσπιση προγράμματος με τους στόχους αυτούς και εκφράζει την ευχή να εγκριθεί έγκαιρα από τα ευρωπαϊκά όργανα. Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι σε πολυάριθμες γνωμοδοτήσεις της(4) στα θέματα της μετανάστευσης τόνισε πάντα ότι πρέπει να αναληφθεί δράση σε δύο συμπληρωματικά μέτωπα: πρώτον, το μέτωπο του οργανικού και συνεκτικού προσδιορισμού των νομοθετικών διατάξεων, των διαδικασιών, των προγραμμάτων και των παραδειγματικών πρακτικών προκειμένου να διευκολυνθεί η νόμιμη είσοδος και η ενσωμάτωση των μεταναστών στο ευρωπαϊκό οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο· δεύτερον, την στενή συνεργασία με τις χώρες προέλευσης των μεταναστών. Έχοντας την πεποίθηση ότι ο πολύπλοκος χαρακτήρας της μεταναστευτικής πραγματικότητας απαιτεί σαφή προσπάθεια συνεργίας των διαφόρων πολιτικών η ΕΟΚΕ εκτιμά και υπογραμμίζει την ευθύνη που αποδίδεται από την πρόταση της Επιτροπής στην διασφάλιση της συνοχής με τις άλλες κοινοτικές πολιτικές (άρθρο 8).

2.1.1. Ειδικότερα έχει μεγάλη σημασία να υπάρξουν τα κατάλληλα μέσα για να αποφευχθεί η συνεχής μεταπήδηση από τις πρωτοβουλίες προστασίας έως και κλεισίματος των εξωτερικών συνόρων στις προσπάθειες άτακτης ανταπόκρισης στις απαιτήσεις του εργατικού δυναμικού των τρίτων χωρών, που οξύνονται περαιτέρω από τη δυσμενή δημογραφική κατάσταση των χωρών ΕΕ. Τα μέσα αυτά θα πρέπει συνολικά να είναι επαρκώς ευέλικτα προκειμένου να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές απαιτήσεις αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να έχουν κοινοτικό χαρακτήρα, που διασφαλίζει ισότητα και διαφάνεια κατά την εφαρμογή τους. Η έλλειψη παρόμοιων διατάξεων έχει αρνητικές επιπτώσεις και σε αυτήν επίσης την αντίληψη της μεταναστευτικής πραγματικότητας που έχουν οι εργαζόμενοι της Ευρώπης και η οποία παρουσιάζεται άλλοτε ως αναγκαία και άλλοτε ως επικίνδυνη.

2.2. Η ΕΟΚΕ επιμένει ότι είναι αναγκαίο η δράση στα δύο προαναφερθέντα πεδία (διαφανείς μεταναστευτικές πολιτικές και συνεργασία με τις χώρες προέλευσης) να είναι ταυτόχρονη και συνεκτική ενώ παράλληλα πρέπει να διαπνέεται από ένα σύνολο στόχων που εκφράζουν τόσο τις αξίες όσο και τις πολιτικές της ΕΕ. Ωστόσο, ο προσδιορισμός μιας κοινής μεταναστευτικής πολιτικής παραμένει ελλιπής λόγω των δυσκολιών έγκρισης που έχουν προκύψει για ορισμένες διατάξεις (π.χ. τα θέματα της συνένωσης των οικογενειών, των θεωρήσεων, της διαμονής μεγάλης διάρκειας κ.λπ.): οι δυσκολίες αυτές απορρέουν, κυρίως, από το γεγονός ότι κυβερνήσεις των κρατών μελών δεν εννοούν να απαγκιστρωθούν από την προσέγγιση που έχουν υιοθετήσει έναντι των μεταναστεύσεων. Η ΕΟΚΕ λυπάται για την κατάσταση αυτή και τονίζει ότι πρέπει να εφαρμοσθούν κατά τρόπο συνεπή και υπεύθυνο οι αποφάσεις του Tampere, της Σεβίλλης και της Θεσσαλονίκης. Πράγματι, πολύ πιο σοβαρή από την έλλειψη αποτελεσματικού ελέγχου στα σύνορα, είναι η έλλειψη διαδικαστικής βεβαιότητας και ικανοποιητικών πολιτικών υποδοχής που διευκολύνουν την παράνομη μετανάστευση(5). Όσο δεν υφίσταται μια πολιτική για τις θεωρήσεις, τις εισόδους και την σαφώς προσδιορισμένη ενσωμάτωση, η πρόταση του προγράμματος συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης των μεταναστών καθιστά δύσκολη την επιδίωξη μιας ισορροπημένης ερμηνείας κυρίως σε ό,τι αφορά την προτεραιότητα που θα πρέπει να δοθεί στις διάφορες δράσεις.

2.3. Το προτεινόμενο κείμενο μπορεί πράγματι να φανεί ότι δίδει προτεραιότητα στις διαδικασίες επανεισδοχής (που περιλαμβάνουν τους αναγκαστικούς επαναπατρισμούς, τους εκούσιους επαναπατρισμούς και την επιστροφή όσων επωφελήθηκαν από προσωρινή προστασία) έναντι άλλων δράσεων. Μία σαφής πολιτική ενημέρωσης αποκτά εδώ ιδιαίτερη σημασία, τόσο για τις διαδικασίες νόμιμης μετανάστευσης όσο και για τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των αγορών εργασίας στις χώρες της ΕΕ. Ένας άλλος καίριος τομέας είναι η επαγγελματική κατάρτιση των πιθανών μεταναστών, κυρίως εάν υλοποιηθεί στο πλαίσιο επενδύσεων ή/και μετεγκαταστάσεων των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις χώρες προέλευσης, χωρίς να παραβλέπεται η ανάγκη υποστήριξης της κοινωνικής ανάπτυξης των χωρών αυτών καθώς και η ανάγκη προώθησης του σεβασμού των βασικών κοινωνικών κανόνων. Η ΕΟΚΕ κρίνει επιπλέον ότι δεν συνέβαλε στη σαφήνεια του κειμένου η κάλυψη, με το ίδιο μέσο, διαφορετικών πτυχών της κινητικότητας των πολιτών τρίτων χωρών (οικονομικοί μετανάστες, πρόσφυγες, άτομα που επωφελούνται προσωρινής προστασίας, παράνομοι μετανάστες κ.λπ.).

2.4. Απ' όλα αυτά προκύπτει ανισότητα επίσης και ως προς την έννοια της "διαχείρισης των ροών" που είναι πολύ πιο πολυσύνθετη επιχείρηση από την απλή συγκράτηση στη χώρα προέλευσης των ενδεχόμενων μεταναστών ή τη συγκρότηση μηχανισμών και προγραμμάτων επαναπατρισμού. Η ΕΟΚΕ επεσήμανε ήδη σε διάφορες γνωμοδοτήσεις της για την μετανάστευση(6), την αναγκαιότητα δυναμικής και ολοκληρωμένης διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών (τόσο κατά την έξοδο όσο και την επιστροφή), πράγμα που συνεπάγεται βεβαίως διάφορες ενέργειες και διάφορους φορείς.

2.4.1. Ειδικότερα, είναι ουσιαστικής σημασίας η σαφής ενημέρωση για τις διαδικασίες εκπατρισμού, για τις δυνατότητες εξεύρεσης εργασίας, για τις επαγγελματικές και διοικητικές απαιτήσεις προκειμένου να εργαστεί κανείς στο εξωτερικό, για τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας στις χώρες επιλογής, για τις συμβασιακές συνθήκες, για τα μέσα και τις δυνατότητες ατομικής και οικογενειακής ενσωμάτωσης. Είναι σκόπιμο να επισημανθεί ότι ακόμη και αν η προοπτική προώθησης της οικονομικής ανάπτυξης, στην Ευρώπη, πραγματοποιηθεί μέσω επίσης νέας ώθησης στην ανάπτυξη των μεγάλων δικτύων υποδομής, αυτό θα απαιτήσει σημαντικό εργατικό προσωπικό που σε μεγάλο βαθμό θα συγκροτηθεί από εργαζόμενους που προέρχονται από τρίτες χώρες. Γι' αυτό θα ήταν μυωπικό να σκεφθεί κανείς ότι μπορεί να αντιμετωπιστούν αυτές οι ανάγκες προσωπικού με τις σημερινές εν πολλοίς διαφορετικές και αντιφατικές, ορισμένες φορές, εθνικές διατάξεις· ταυτόχρονα είναι πιθανό στα μεγάλα έργα κοινοτικού χαρακτήρα να καταλήξουν να εργάζονται, μέσω ενός συστήματος υπεργολαβιών που δεν είναι πάντοτε επαρκώς ελεγχόμενο, πολλοί εργαζόμενοι από τρίτες χώρες σε παράνομες συνθήκες και χωρίς καμία προστασία πράγμα που είναι απαράδεκτο.

2.4.2. Το εν λόγω πρόγραμμα θα πρέπει αντιθέτως να μπορεί να συμβάλει στην προοπτική αυτή, προς το συμφέρον της Κοινότητας και των πολιτών από τις τρίτες χώρες που ενδιαφέρονται να μεταναστεύσουν στην ΕΕ. Η ΕΟΚΕ ζητεί συνεπώς να ενσωματωθεί, μεταξύ των προβλεπόμενων δράσεων της πρότασης, η προώθηση τουλάχιστον (έστω και με πειραματικό χαρακτήρα) ενός συστήματος ανάλογου με το ΕURES(7), με τη σχετική δραστηριοποίηση των κοινωνικών εταίρων στην ΕΕ και στις χώρες προέλευσης των μεταναστών.

2.5. Άλλο τόσο σημαντικά είναι αυτά που μπορούν να γίνουν στα θέματα της επιμόρφωσης των ενδεχόμενων μεταναστών, από γλωσσικά μαθήματα έως και πραγματική επαγγελματική επιμόρφωση, που θα πρέπει να αναπτυχθούν με άμεση δραστηριοποίηση των επιχειρήσεων που ζητούν εργατικό δυναμικό από τρίτες χώρες. Επιπλέον, η δυνατότητα επιμορφωτικών μαθημάτων στην Ευρώπη μπορεί να αποτελεί σημαντικό στάδιο που θα επιτρέψει όχι μόνον να υπάρξει ειδικευμένο εργατικό δυναμικό για τις επιχειρήσεις της ΕΕ, αλλά επίσης να βοηθηθούν συγκεκριμένα οι χώρες προέλευσης να βελτιώσουν τους παράγοντες ανταγωνιστικότητας με τρόπο ώστε να μπορούν να προσελκύσουν άμεσες εξωτερικές επενδύσεις.

2.5.1. Η ΕΟΚΕ κατανοεί ότι τα προτεινόμενα μέτρα αποβλέπουν στο να υποστηριχθούν άμεσα οι τρίτες χώρες, θεωρεί όμως ότι το κείμενο επιτρέπει και μία άλλη ερμηνεία σύμφωνα με την οποία ορισμένες πρωτοβουλίες μπορούν να εφαρμοσθούν στο έδαφος των κρατών μελών, εφόσον συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το σημείο αυτό πρέπει να αποσαφηνιστεί περισσότερο στο κείμενο της διατάξεως και εύχεται συνεπώς να αναπτυχθούν επίσης κοινές δράσεις κατάρτισης στην Ευρώπη ή άλλες δράσεις για τη στοχοθετημένη υποστήριξη του επαναπατρισμού, μέσω αντίληψης οικονομικών πρωτοβουλιών στις εν λόγω τρίτες χώρες που να παρέχουν διεξόδους απασχόλησης στους μετανάστες που επιστρέφουν. Η ΕΟΚΕ έχει επίγνωση του γεγονότος ότι ορισμένα προγράμματα - που βασίζονται σε άλλα κοινοτικά μέσα - προβλέπουν ήδη ορισμένες δυνατότητες προς την κατεύθυνση αυτή, ζητεί όμως να ενισχυθούν και παράλληλα να επιδιωχθεί ισχυρή συνεργία με το εν λόγω πρόγραμμα.

3. Ειδικές παρατηρήσεις

3.1. Αποδέκτες του προγράμματος είναι οι τρίτες χώρες, όμως το άρθρο 1, παράγραφος (2) θεσπίζει: "Προορίζεται ιδίως για τις τρίτες χώρες οι οποίες συμμετέχουν ενεργά στην προετοιμασία ή την εφαρμογή μιας συμφωνίας επανεισδοχής η οποία έχει μονογραφηθεί, υπογραφεί ή συναφθεί με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα". Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι η εν λόγω αναφορά στις τρίτες χώρες που έχουν μονογραφήσει, υπογράψει ή συνάψει μία συμφωνία επανεισδοχής δεν πρέπει να ερμηνεύεται αποκλειστικώς και κατά προτεραιότητα. Η ΕΟΚΕ επισημαίνει πράγματι ότι ίσως τη μεγαλύτερη ανάγκη ενίσχυσης μπορούν να έχουν ακριβώς οι χώρες που δεν έχουν υπογράψει ακόμη συμφωνίες επανεισδοχής: ισχυρή πίεση για παράνομη μετανάστευση ασκείται πράγματι στις χώρες εκείνες που βρίσκονται σε οικονομική και δημοκρατική μετάβαση, σε συνθήκες αβεβαιότητας δικαίου και με ανεπαρκή ή μη υπάρχοντα συστήματα πρόνοιας και κοινωνικών διαρθρώσεων. Σ' αυτή την περίπτωση, θα έχει ειδικότερα θετική σημασία η υποστήριξη που αποβλέπει στην παγίωση της δημοκρατίας μέσω της αναβάθμισης των διοικητικών διαρθρώσεων και των δημοκρατικών πολιτικών με σκοπό τη θέσπιση αποτελεσματικών και δικαίων κοινωνικών συστημάτων που σέβονται τους θεμελιώδεις κοινωνικούς κανόνες και ευνοούν την ανάπτυξη της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών.

3.2. Στην παράγραφο (2), τρίτο εδάφιο, ζητείται να γίνει η ακόλουθη τροποποίηση: "διαρθρωμένη - στο πρότυπο του δικτύου ΕURES - διάδοση πληροφοριών σχετικά με τις δυνατότητες νόμιμης απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και για τις σχετικές διαδικασίες που πρέπει να τηρούνται, όπως επίσης για τις συμβασιακές, διοικητικές συνθήκες και τις συνθήκες υποδοχής στα διάφορα κράτη μέλη". Στο άρθρο 2, παράγραφος (2), και στο ένατο εδάφιο (δράσεις), η ΕΟΚΕ ζητεί να αναφερθεί ρητά ότι ο περιφερειακός και υποπεριφερειακός διάλογος θα πρέπει ενεργοποιεί όχι μόνον τις διοικήσεις των ενδιαφερόμενων χωρών αλλά επίσης τους κοινωνικούς εταίρους. Κατά τα άλλα το εν λόγω άρθρο είναι θετικό και θεσπίζει μια σειρά προτεραιοτήτων στους στόχους και στις δράσεις, με τις οποίες συμφωνεί η ΕΟΚΕ.

3.3. Το άρθρο 4 είναι ένα θεμελιώδες άρθρο στο οποίο θα πρέπει να δοθεί η δέουσα προσοχή. Υποδεικνύεται να τεθεί στη θέση του άρθρου 1 ή να ενσωματωθεί σ' αυτό.

3.4. Οι επιλέξιμοι στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος εταίροι καταγράφονται στο άρθρο 5. Η ΕΟΚΕ ζητεί να αναφερθούν ρητά οι κοινωνικοί εταίροι, που δεν μπορούν απλώς να συμπεριληφθούν στην έννοια "ΜΚΟ". Οι κοινωνικοί εταίροι έχουν πράγματι στο πλαίσιο της μετανάστευσης ειδική ευθύνη όσον αφορά τη διαχείριση της οικονομικής μετανάστευσης που αποτελεί την μεγάλη πλειοψηφία. Ως απόδειξη αυτού, υποδεικνύεται ότι το άρθρο 6 μοιάζει να περιγράφει ακριβώς τους κοινωνικούς εταίρους. Ως προς το ίδιο το άρθρο 6 ωστόσο η ΕΟΚΕ θεωρεί υπέρμετρα περιοριστική την καθαρή διοικητική προσέγγιση: στα πλαίσια της μετανάστευσης είναι επίσης το ίδιο σημαντική η προσχώρηση στις αξίες που ήδη αναφέρονται στο σημερινό άρθρο 4.

3.5. Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι στο άρθρο 7, παράγραφος (3), δηλώνεται: "Η συγχρηματοδότηση μιας δράσης στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος αποκλείει οποιαδήποτε άλλη χρηματοδότηση από άλλο πρόγραμμα το οποίο χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης". Αυτό δεν παρεμποδίζει το γεγονός ότι οι άλλες χρηματοδοτικές δράσεις από άλλα κοινοτικά προγράμματα μπορούν να συμβάλουν στην υλοποίηση των στόχων της υπό εξέταση πρότασης όπως αναφέρεται στο άρθρο 4: "Εφόσον κρίνεται σκόπιμο και στο μέτρο του δυνατού οι δράσεις που χρηματοδοτούνται δυνάμει του παρόντος Κανονισμού συνοδεύονται από μέτρα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου".

3.6. Το άρθρο 11 προβλέπει ότι η Επιτροπή θα υποβάλει ενδιάμεση έκθεση έως το 2006 και τελική έκθεση έως το 2010. Η ΕΟΚΕ ζητεί από τώρα να γνωμοδοτήσει επί αυτών.

Βρυξέλλες, 29 Οκτωβρίου 2003.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Roger Briesch

(1) Η πρόταση Κανονισμού ακολουθεί την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με θέμα την ένταξη των ζητημάτων που συνδέονται με τις μεταναστεύσεις στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις τρίτες χώρες COM(2002) 703 τελικό.

(2) Βλέπε σημεία 11 και 12 των συμπερασμάτων της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ταμπέρε στις 15 και 16 Οκτωβρίου 1999.

(3) Η προσέγγιση αυτή επιβεβαιώθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σεβίλλης (σημεία 27-29 των συμπερασμάτων της προεδρίας) καθώς και από το πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης (σημεία 19-21 των συμπερασμάτων της προεδρίας).

(4) Βλέπε ειδικότερα τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ για την "Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για κοινοτική πολιτική στα θέματα της μετανάστευσης", στην ΕΕ C 260 της 17.9.2001· τη γνωμοδότηση με θέμα "Μετανάστευση, ενσωμάτωση και οργανωμένη κοινωνία των πολιτών", στην ΕΕ C 125 της 27.5.2002, και τη γνωμοδότηση για την "Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με τις συνθήκες εισόδου και διαμονής των πολιτών τρίτων χωρών που προτίθενται να ασκήσουν εξαρτημένη ή αυτόνομη εργασιακή δραστηριότητα", στην ΕΕ C 80 της 3.4.2002.

(5) Εξάλλου η ίδια η ανακοίνωση της Επιτροπής - COM(2002) 703 τελικό - ανέφερε: "Όπου λείπουν οι συνολικές πολιτικές στα θέματα της μετανάστευσης όπως στην περίπτωση της ΕΕ οι εργαζόμενοι βρίσκουν τρόπο να εισέλθουν (παράνομα) στην παγκοσμιοποιημένη αγορά εργασίας" (σημείο 4.2).

(6) Βλέπε ειδικότερα τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ για το "Πράσινο Βιβλίο για μια κοινοτική πολιτική επαναπατρισμού των ατόμων που διαμένων παρανόμως στα κράτη μέλη" στην ΕΕ C 61 της 14.3.2003, και τη γνωμοδότηση για την "Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για μια κοινοτική πολιτική στα θέματα του επαναπατρισμού των ατόμων που διαμένουν παρανόμως" στην ΕΕ C 85 της 8.4.2003.

(7) Το ΕURES είναι ένα σύστημα παροχής υπηρεσιών για την απασχόληση, με σκοπό τη διευκόλυνση της ελεύθερης διακίνησης των εργαζομένων στην Ευρώπη. Λειτουργεί μέσω ενός δικτύου συμβούλων που έχουν καταρτισθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και βρίσκονται διαρκώς σε επαφή μαζί της και παρέχει: στους εργαζομένους, πληροφορίες σχετικά με τον εκπατρισμό, τις συνθήκες διαβίωσης (κόστος) ζωής, φορολογικό σύστημα, εκπαίδευση κ.λπ.), τους όρους εργασίας (συμβάσεις, ωράριο, μισθολόγιο κ.λπ.)· στους επιχειρηματίες, πληροφορίες για τη διευκόλυνση της στρατολόγησης προσωπικού εκτός του εθνικού εδάφους τους. Συνεργάζεται επίσης με τις εθνικές υπηρεσίες απασχόλησης καθώς και με τις οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτών.