52001PC0182

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την ανιχνευσιμότητα και την επισήμανση των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών καθώς και την ανιχνευσιμότητα τροφίμων και ζωοτροφών που παράγονται από γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς και για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ

(υποβάλλεται από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Εισαγωγή

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συνδιαλλαγής σχετικά με την αναθεώρηση της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ και στην εν συνεχεία δημοσιευθείσα δήλωση, η Επιτροπή επιβεβαίωσε την πρόθεσή της να υποβάλει προτάσεις σχετικά με την ανιχνευσιμότητα και την επισήμανση των ΓΤΟ σε όλα τα στάδια της διακίνησής τους στην αγορά. Με τη δήλωση αυτή η Επιτροπή δεσμεύθηκε επίσης να διατυπώσει τις απαραίτητες διατάξεις σχετικά με την επιβεβλημένη ανιχνευσιμότητα προϊόντων τα οποία παράγονται από ΓΤΟ.

Η κοινοτική νομοθεσία σχετικά με τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές καθώς και τους σπόρους περιλαμβάνει γενικές διαταράξεις περί ανιχνευσιμότητας οι οποίες ειδικότερα καλύπτουν και σύστημα ανιχνευσιμότητας για τα προϊόντα βοείου κρέατος που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1760/2000 [1] μετά από την πρόσφατη κρίση της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας των βοοειδών. Η έννοια της ανιχνευσιμότητας για τους ΓΤΟ εισήχθη στην κοινοτική νομοθεσία πρώτη φορά με την οδηγία 2001/18/EΚ [2] της οποίας το άρθρο 4, παράγραφος 6 υποχρεώνει τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν την ανιχνευσιμότητα σε όλα τα στάδια της διακίνησης ΓΤΟ στην αγορά.

[1] Κανονισμός (ΕΚ) 1760/2000 για τη θέσπιση συστήματος αναγνώρισης και καταγραφής των βοοειδών και την επισήμανση του βοείου κρέατος και των προϊόντων με βάση το βόειο κρέας, καθώς και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 820/97, ΕΕ L 204, 11.8.2000, σ. 1.

[2] ΕΕ L 106, 17.4.2001, σ. 1.

Ωστόσο, ενώ η οδηγία περιλαμβάνει διατάξεις επί των οποίων είναι δυνατόν να στηριχθεί ένα σύστημα ανιχνευσιμότητας για τους ΓΤΟ, δεν ορίζει την ανιχνευσιμότητα των ΓΤΟ, τους στόχους της ανιχνευσιμότητας ή κάποια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την εφαρμογή της. Η οδηγία προβλέπει την επισήμανση των ΓΤΟ στο πλαίσιο της χορήγησης άδειας στον κοινοποιούντα, δίχως εντούτοις να καλύπτει τους φορείς εκμετάλλευσης που εν συνεχεία ασχολούνται με τη διακίνηση των ΓΤΟ στην αγορά. Η ανιχνευσιμότητα και η επισήμανση των προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ δεν καλύπτονται βάσει της άνω οδηγίας δεδομένου ότι το πεδίο εφαρμογής της δεν αφορά τα εν λόγω προϊόντα.

Οι διαφορές και αλληλεπικαλύψεις μεταξύ εθνικών, νομικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων σχετικά με την ανιχνευσιμότητα των ΓΤΟ και των τροφίμων κα ζωοτροφών που παράγονται από τους ΓΤΟ είναι δυνατόν να παρεμποδίσει την ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων αυτών δημιουργώντας συνθήκες ανισότιμου και αθέμιτου ανταγωνισμού.

Ένας κοινοτικός κανονισμός, ο οποίος με βάση τις απαιτήσεις της οδηγίας 2001/18/ΕΚ, θα καθιέρωνε συγκεκριμένο πλαίσιο για την ανιχνευσιμότητα αναλόγων προϊόντων θα αποτελούσε, κατά συνέπεια, εγγύηση για την ασφάλεια δικαίου καθώς και συνεπή προσέγγιση που θα συνέβαλε στην ουσιαστική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

Στόχοι σε ό,τι αφορά την ανιχνευσιμότητα των ΓΤΟ και των τροφίμων και ζωοτροφών που παράγονται από ΓΤΟ

Η ανιχνευσιμότητα στο πλαίσιο της παρούσας πρότασης μπορεί να οριστεί ως η δυνατότητα εντοπισμού των ΓΤΟ και των προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ σε όλα τα στάδια της διάθεσης αυτών στην αγορά μέσω των αλυσίδων παραγωγής και διανομής με αποτέλεσμα να διευκολύνεται ο ποιοτικός έλεγχος καθώς και οι δυνατότητες απόσυρσης προϊόντων. Είναι σημαντικό ότι η αποτελεσματική ανιχνευσιμότητα αποτελεί έναν 'δίχτυ ασφαλείας' σε περίπτωση που διαπιστωθούν απρόβλεπτες αρνητικές επιπτώσεις.

Η αναδρομική παρακολούθηση της διακίνησης ΓΤΟ και των προϊόντων που παράγονται από αυτούς μέσω των αλυσίδων παραγωγής και διακίνησης θα διευκολυνθεί με την εφαρμογή απαιτήσεων ανιχνευσιμότητας βάσει της διάδοσης και της διατήρησης αντιστοίχων πληροφοριών για ανάλογα προϊόντα, σε όλα τα στάδια της διάθεσης στην αγορά. Ανάλογα "συστήματα" ανιχνευσιμότητας περιορίζουν τις ασυνέχειες όσον αφορά τις πληροφορίες που προσιδιάζουν στα επιμέρους προϊόντα στις προαναφερθείσες αλυσίδες και ως εκ τούτου διευκολύνουν:

* την απόσυρση των προϊόντων σε περίπτωση που διαπιστωθεί απρόβλεπτος κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον.

* τη στοχοθετημένη παρακολούθηση πιθανών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον, κατά περίπτωση.

* τον έλεγχο και τη διακρίβωση της αντίστοιχης επισήμανσης.

Το πλαίσιο για την ανιχνευσιμότητα των ΓΤΟ και των τροφίμων και ζωοτροφών που παράγονται από ΓΤΟ

Η πρόταση αφορά την ανιχνευσιμότητα των ΓΤΟ, ως ορίζεται από την οδηγία 2001/18/ΕΚ, για ή σε προϊόντα που περιλαμβάνουν σπόρους καθώς και για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές που παράγονται από ΓΤΟ. Οι όροι "που παράγονται από ΓΤΟ", για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, νοούνται ως ορίζονται δυνάμει του άρθρου 1, παράγραφος 2, εδάφιο β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 258/97 σχετικά με τα νέα τρόφιμα και τα νέα συστατικά τροφίμων. Το συγκεκριμένο τμήμα αναφέρεται σε προϊόντα που παράγονται από αλλά δεν περιέχουν γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς. Η πρόταση δεν προκαθορίζει περαιτέρω ειδικές απαιτήσεις όσον αφορά την ανιχνευσιμότητα και την επισήμανση δυνάμει άλλων διατάξεων της κοινοτικής νομοθεσίας όπως η αρίθμηση παρτίδων για τα προσυσκευασμένα προϊόντα.

Η πρόταση καθορίζει τις κάτωθι απαιτήσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί η εναρμόνιση του πλαισίου της ανιχνευσιμότητας αναλόγων προϊόντων σε όλα τα στάδια της διακίνησής τους στην αγορά:

* Οι φορείς εκμετάλλευσης καλούνται να διαμορφώσουν συστήματα και διαδικασίες που να επιτρέπουν ταυτοποίηση αυτών από τους οποίους παράγονται και αυτών στους οποίους καταλήγουν τα σχετικά προϊόντα.

* Οι φορείς εκμετάλλευσης διαβιβάζουν συγκεκριμένες πληροφορίες (βλ. κατωτέρω) σχετικά με την ταυτότητα του προϊόντος όσον αφορά τους ΓΤΟ που περιλαμβάνει ή πληροφορίες οι οποίες διευκρινίζουν ότι προέρχεται από ΓΤΟ.

* Οι φορείς εκμετάλλευσης καλούνται να διατηρούν εξειδικευμένες πληροφορίες για 5 έτη, τις οποίες να διαθέτουν στις αρμόδιες αρχές εφόσον ζητηθούν.

Η πρόταση δεν διευκρινίζει τα μέσα διαβίβασης και διατήρησης πληροφοριών δεδομένου ότι αντίστοιχα συστήματα έχουν ήδη συγκροτηθεί σε πολλούς οργανισμούς.

Οι στόχοι για την ανιχνευσιμότητα των ΓΤΟ και των προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ δεν ταυτίζονται και ως εκ τούτου διαφέρουν οι ειδικές πληροφορίες που προβλέπεται να διαβιβάζονται και να διατηρούνται. Η πρόταση ρυθμίζει τα θέματα ανιχνευσιμότητας για επιμέρους ΓΤΟ που περιέχονται σε προϊόντα βάσει εγκεκριμένων μετατροπών. Η ανιχνευσιμότητα προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ, εξάλλου, δεν απαιτεί ταυτοποίηση των ΓΤΟ από τους οποίους παράγονται.

Ανιχνευσιμότητα και επισήμανση των ΓΤΟ

Ειδικές απαιτήσεις ανιχνευσιμότητας και επισήμανσης για τους ΓΤΟ

Το άρθρο 4 παράγραφος 6 της οδηγίας 2001/18/ΕΚ υποχρεώνει τα κράτη μέλη να λαμβάνουν μέτρα ώστε να εξασφαλίζεται η ανιχνευσιμότητα, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που περιέχονται στο παράρτημα IV, σε όλα τα στάδια της διακίνησης στην αγορά ΓΤΟ βάσει του μέρους Γ. Η οδηγία δεν κάνει διάκριση μεταξύ επιμέρους χρήσεων των ΓΤΟ όσον αφορά τις απαιτήσεις του παραρτήματος IV, που περιλαμβάνουν τις πληροφορίες και τη μεθοδολογία που θα πρέπει να παρέχονται στην κοινοποίηση προκειμένου να επιτευχθεί ο εντοπισμός και η ανίχνευση συγκεκριμένου ΓΤΟ.

Η οδηγία 2001/18/ΕΚ περιλαμβάνει επίσης απαίτηση εφαρμογής προγράμματος παρακολούθησης προκειμένου να ανιχνεύονται και να ταυτοποιούνται οιεσδήποτε άμεσες ή έμμεσες, ετεροχρονισμένες ή απρόβλεπτες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον από ΓΤΟ ή από προϊόντα αυτών μετά από τη διοχέτευσή τους στην αγορά. Ενδεχόμενες απρόβλεπτες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο περιβάλλον που οφείλονται σε ΓΤΟ θα εξαρτηθούν τελικά από την ειδική τροποποίηση αυτού. Για παράδειγμα, οι ενδεχόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις που παράγονται από μεταφορά γενετικώς τροποποιημένης γύρης με αποτέλεσμα την ανάπτυξη εντομοανθεκτικότητας στη Bt-τοξίνη αφορά τους ΓΤΟ που έχουν τροποποιηθεί για την έκφραση της συγκεκριμένης τοξίνης. Διαφορετική θα είναι η περίπτωση των ΓΤΟ που έχουν τροποποιηθεί ειδικά για να αναπτύξουν αντοχή στα ζιζανιοκτόνα, ωστόσο, δεδομένου ότι οι συγκεκριμένοι ΓΤΟ δεν περιέχουν το γονίδιο για την Bt-τοξίνη.

Ως εκ τούτου, η ανιχνευσιμότητα προκειμένου να διευκολυνθούν οι στοχοθετημένες αποσύρσεις και η περιβαλλοντική παρακολούθηση των ΓΤΟ θα απαιτήσει τον προσδιορισμό της ειδικής ταυτότητας του ΓΤΟ και των αντίστοιχων χαρακτηριστικών και στοιχείων αυτού. Η επίτευξη αυτού του στόχου μπορεί να διευκολυνθεί μέσω ενός συστήματος ανιχνευσιμότητας βάσει της αποκλειστικής ταυτοποίησης των ΓΤΟ.

Ο καθορισμός της ειδικής ταυτότητας των ΓΤΟ ενδέχεται επίσης να είναι καθοριστικής σημασίας στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η σχετικώς χορηγηθείσα άδεια βάσει του κείμενου νομοθετικού συστήματος επιτρέπει την περιορισμένη χρήση, για παράδειγμα, τη χρήση στις ζωοτροφές αλλά όχι στα είδη ανθρώπινης διατροφής. Ο ίδιος κανόνας θα ισχύσει και για τα μείγματα ΓΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των φορτίων χύδην, καθώς και τα προϊόντα που περιέχουν ένα και μόνο ΓΤΟ.

Προκειμένου να διευκολυνθεί η ανιχνευσιμότητα των ΓΤΟ, η πρόταση υποχρεώνει τους φορείς εκμετάλλευσης να διαβιβάζουν στον φορέα που αναλαμβάνει τα προϊόντα τις εξής ειδικές πληροφορίες:

* Ότι το προϊόν περιέχει ή αποτελείται από ΓΤΟ

* Τους αποκλειστικούς κωδικούς που σχετίζονται με τον ή τους ΓΤΟ στο προϊόν

Διευκρίνιση ταυτότητας - Αποκλειστικοί κωδικοί

Η χορήγηση αδείας για έναν ΓΤΟ βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας εξαρτάται από την τροποποίηση του γενετικού του υλικού. Η πρόταση θεωρεί, ως σημείο αφετηρίας, τις εγκεκριμένες τροποποιήσεις από τις οποίες προέκυψε ο ΓΤΟ. Η τροποποίηση θεωρείται ότι λαμβάνει χώρα όταν ένας παραδοσιακός οργανισμός "τροποποιείται", μέσω της εισαγωγής τροποποιημένων αλληλουχιών DNA, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας ΓΤΟ. Η εισαγωγή αυτών των αλληλουχιών τελικά καθορίζει τα τροποποιημένα χαρακτηριστικά του ΓΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της εντομοανθεκτικότητας και της ανοχής στα φυτοφάρμακα.

Προκειμένου να διευκρινιστεί η ταυτότητα των ΓΤΟ, η οδηγία 2001/18/EΚ επιβάλλει η γραπτή άδεια να διευκρινίζει πάντοτε την ταυτότητα των ΓΤΟ που πρόκειται να διακινηθούν στην αγορά καθαυτοί ή ως μέρος προϊόντων καθώς και τον αποκλειστικό χαρακτηρισμό τους. Αυτός ο αποκλειστικός χαρακτηρισμός θα πρέπει κατά συνέπεια, να απηχεί την εγκεκριμένη τροποποίηση που αποτελεί το αντικείμενο της σχετικής άδειας. Η οδηγία αναφέρεται σε σύστημα το οποίο θα διαμορφωθεί, εφαρμόζοντας τη δέουσα διαδικασία επιτροπής, για την απόδοση αποκλειστικού χαρακτηρισμού (κωδικού) ΓΤΟ, λαμβάνοντας υπόψη τις αντίστοιχες εξελίξεις στα διεθνή φόρα. Το σύστημα αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει απαιτήσεις για τη διευκρίνιση της ταυτότητας των ΓΤΟ, όπως προβλέπει και το πρωτόκολλο της Καρθαγένης για τη βιοασφάλεια και υπό εξέλιξη εργασίες υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ.

Η πρόταση, κατά συνέπεια, προβλέπει ότι η Επιτροπή θα καθιερώσει σύστημα ανάπτυξης και απόδοσης απλών αριθμητικών ή αλφαριθμητικών αποκλειστικών κωδικών για τους ΓΤΟ. Βάσει των πληροφοριών που περιέχει η κοινοποίηση σχετικά με την εκάστοτε τροποποίηση του γενετικού υλικού, προβλέπεται ότι το σύστημα αυτό θα είναι σε θέση να αποδίδει τους αντίστοιχους αποκλειστικούς κωδικούς στους ΓΤΟ. Προβλέπεται ότι η Επιτροπή θα λάβει υπόψη τις διεθνείς εξελίξεις από την άποψη αυτή. Οι αποκλειστικοί κωδικοί σχετίζονται με όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των ειδών ανθρώπινης και ζωικής διατροφής καθώς και των σπόρων και ως εκ τούτου προτείνεται να συγκροτηθεί επιτροπή βάσει της παρούσας πρότασης προκειμένου να διαμορφωθεί σύστημα ανάπτυξης και απόδοσης αποκλειστικών κωδικών στους ΓΤΟ.

Αποκλειστικοί κωδικοί στο πλαίσιο του πρωτόκολλου βιοασφάλειας/ΟΟΣΑ

Το πρωτόκολλο της Καρθαγένης όσον αφορά τη βιοασφάλεια δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένη αναφορά στην ανιχνευσιμότητα, αναφέρεται, εντούτοις, σε απαιτήσεις διευκρίνισης της ταυτότητας των ΓΤΟ. Σε αντίθεση προς την οδηγία 2001/18/ΕΚ, το πρωτόκολλο κάνει διάκριση μεταξύ ΓΤΟ βάσει της χρήσης αυτών. Δυνάμει του άρθρου 18, παράγραφος 2, εδάφιο γ) απαιτείται να διευκρινίζεται η ταυτότητα των εμβίων τροποποιημένων οργανισμών που προορίζονται για εσκεμμένη εισαγωγή στο περιβάλλον καθώς και τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά και/ή στοιχεία των εν λόγω ΓΤΟ.

Εν συνεχεία προβλέπεται λήψη αποφάσεως το αργότερο εντός δύο ετών μετά από τη στιγμή κατά την οποία θα τεθεί σε ισχύ το πρωτόκολλο όσον αφορά τις λεπτομερείς απαιτήσεις για προϊόντα τα οποία προορίζονται για τρόφιμα ή ζωοτροφές ή για μεταποίηση βάσει του άρθρου 18, παράγραφος 2, εδάφιο α) καλύπτοντας μεταξύ άλλων και τη διευκρίνιση της ταυτότητάς τους. Αυτό περιλαμβάνει και διευκρίνιση της ταυτότητας των ΓΤΟ καθώς και οιαδήποτε αποκλειστική ταυτοποίηση (ως αναφέρεται στο παράρτημα ΙΙ του πρωτοκόλλου). Έχει ζητηθεί η χρήση αποκλειστικών ταυτοτήτων για τη διευκόλυνση της έρευνας και την ανάκτηση πληροφοριών σχετικά με τους ΓΤΟ μέσω του κεντρικού γραφείου συμψηφισμού βιολογικής ασφάλειας, ιδίως εφόσον εφαρμόζεται ήδη η συνιστώμενη κεντρική προσέγγιση για την αποθήκευση και τη διαχείριση πληροφοριών σχετικών προς τις διαδικασίες που αφορούν τους ΓΤΟ οι οποίοι χρησιμοποιούνται ως είδη ανθρώπινης ή ζωικής διατροφής.

Τα συστήματα αποκλειστικής ταυτοποίησης εξετάζονται επίσης στον ΟΟΣΑ με ιδιαίτερη αναφορά στις γενετικώς τροποποιημένες ποικιλίες καλλιεργειών. Η έκθεση του εργαστηρίου του ΟΟΣΑ σχετικά με τα συστήματα αποκλειστικής ταυτοποίησης των διαγονιδιακών φυτών [3] που εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2000 προβλέπει ότι κατόπιν κοινής συμφωνίας οι μοναδικοί κωδικοί (ταυτοποιητές) θα πρέπει να αποδίδονται στο επίπεδο της γονιδιακής τροποποίησης όπως συμβαίνει και στην παρούσα πρόταση. Η πλειοψηφία της ομάδας εργασίας του ΟΟΣΑ, κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι οι μοναδικοί κωδικοί θα πρέπει να αποδίδονται σύμφωνα με κανονιστική έγκριση εμπορικών χρήσεων. Οι κωδικοί αυτοί θα πρέπει να είναι επίσης κατάλληλοι για προϊόντα που έχουν ήδη τύχει έγκρισης.

[3] Δημοσιεύσεις του ΟΟΣΑ για το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια. Σειρά εναρμόνισης των κανονιστικών διατάξεων, επισκόπηση της βιοτεχνολογίας (ENV/JM/MONO(2001)5).

Άλλα συστήματα καθοριστικής σημασίας που θα πρέπει να εξετασθούν στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας του ΟΟΣΑ συμπεριλαμβάνουν την αλφαριθμητική σύσταση των κωδικών καθώς επίσης και τις συνδέσεις με τις κεντρικές βάσεις δεδομένων που έχουν ήδη εγκριθεί για εμπορικούς λόγους, ιδίως μάλιστα την ελευθέρωση στο περιβάλλον, και τη χρήση στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές. Εν προκειμένω θεωρείται πιθανόν να περιλαμβάνονται για παράδειγμα γράμματα και/ή αριθμοί κατά τρόπο που να περιγράφεται για παράδειγμα το έτος έγκρισης, η κοινοποιούσα εταιρεία, τα τροποποιηθέντα είδη, το είδος της τροποποίησης και η προτεινόμενη χρήση για τον συγκεκριμένο ΓΤΟ. Οι εργασίες αυτές συνεχίζονται στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ.

Λειτουργία

Η υποχρέωση των φορέων εκμετάλλευσης να διαβιβάζουν και να διατηρούν τις ως άνω πληροφορίες από το αρχικό στάδιο διακίνησης των ΓΤΟ στην αγορά και έως την τελική χρήση του ως είδους ανθρώπινης ή ζωικής διατροφής ή μέχρι το τελικό στάδιο μεταποίησης, θα εξασφαλίσει στις αρμόδιες αρχές τη δυνατότητα να παρακολουθούν αναδρομικά την πορεία του ΓΤΟ στο πλαίσιο των αλυσίδων παραγωγής και διανομής. Οι πληροφορίες αυτές θα διευκολύνουν την απόσυρση από την αγορά προϊόντων σε περίπτωση που διαπιστωθούν απρόβλεπτες επιπτώσεις ενώ παράλληλα θα διευκολύνουν και την επισήμανση.

Περαιτέρω πληροφορίες, και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τις γενετικές τροποποιήσεις των ΓΤΟ, ενδέχεται να είναι απαραίτητες για τον έλεγχο και την παρακολούθηση μετά τη διάθεσή τους στην αγορά, συμπεριλαμβανομένης της εξακρίβωσης της ταυτότητας των ΓΤΟ που περιέχονται σε κάποιο προϊόν. Το άρθρο 31 παράγραφος 2 της οδηγίας 2001/18/ΕΚ προβλέπει ότι η Επιτροπή θα καθιερώσει ένα ή περισσότερα αρχεία για την καταχώρηση αναλόγων πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένης της μεθοδολογίας για την ταυτοποίηση και την ανίχνευση. Η παράγραφος 3 του συγκεκριμένου άρθρου απαιτεί επιπροσθέτως από τα κράτη μέλη να καθιερώσουν αρχεία εντοπισμού των εκτρεφομένων ή καλλιεργούμενων ΓΤΟ, δυνάμει του Μέρους Γ της οδηγίας σχετικά με την παρακολούθηση του περιβάλλοντος. Προβλέπεται επίσης ότι ανάλογα αρχεία θα συμβάλλουν στην ικανοποιήση των απαιτήσεων που απορρέουν από την τομεακή νομοθεσία και ότι οι αποκλειστικοί κωδικοί θα λειτουργούν ως "κλειδιά" για τα αρχεία αυτά προκειμένου να εξασφαλιστεί πρόσβαση στις πληροφορίες που διατηρούνται για εγκεκριμένες τροποποιήσεις του γενετικού υλικού.

Προκειμένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική ανίχνευση απαιτείται η ταυτότητα των ΓΤΟ που περιέχονται σε κάθε προϊόν να είναι δυνατόν να εξακριβωθεί κατά το πρώτο στάδιο διοχέτευσης αυτού στην αγορά μέσω της αλυσίδας παραγωγής ή διανομής. Εν προκειμένου δεν αναμένονται απρόβλεπτα προβλήματα για προϊόντα που παράγονται από το εσωτερικό της Κοινότητας.

Ωστόσο, επιβάλλεται να αποδοθεί η δέουσα σημασία σε προϊόντα τα οποία εισάγονται από τρίτες χώρες, ιδίως μάλιστα τα φορτία χύδην, φυτικών υλών διατροφής τα οποία ενδέχεται να περιλαμβάνουν άγνωστο μείγμα ΓΤΟ. Οι φορείς εισαγωγής αναλόγων φορτίων στην Κοινότητα θα έχουν την υποχρέωση να διευκρινίσουν την ταυτότητα των προϊόντων αυτών, ιδίως σε ό,τι αφορά την περιεκτικότητά τους σε ΓΤΟ. Εάν η πληροφορία αυτή δεν διατίθεται εκ μέρους του εξαγωγέα, οι εισαγωγείς θα έχουν την υποχρέωση να καθορίσουν την ταυτότητα των ΓΤΟ στο προϊόν, πράγμα που ενδέχεται να συνεπάγεται δειγματοληψίες και αναλυτικούς ελέγχους. Ως εκ τούτου η πρόταση προβλέπει τη δυνατότητα καθιέρωσης κατευθύνσεων όσον αφορά τη δειγματοληψία και τον έλεγχο των ειδών διατροφής που μεταφέρονται χύδην προκειμένου να διευκολύνεται η κοινή προσέγγιση εντός της Κοινότητας.

Ο καθορισμός της ταυτότητας των ΓΤΟ στα προϊόντα σε αυτό το αρχικό στάδιο είναι καθοριστικής σημασίας δεδομένου ότι οι αντίστοιχες πληροφορίες θα διαβιβάζονται και θα διατηρούνται κατά τα επόμενα στάδια της διακίνησης του εκάστοτε προϊόντος στην αγορά. Η πρόταση προβλέπει ότι οι πληροφορίες αυτές θα εξακολουθήσουν να συνοδεύουν το προϊόν, ανεξαρτήτως της συνολικής ή τμηματικής εν συνεχεία διοχέτευσης του στην αγορά. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες αρχική παρτίδα ή χύδην φορτίο υποδιαιρείται, οι φορείς που ασχολούνται με την εν συνεχεία διακίνηση του προϊόντος στην αγορά θα έχουν την υποχρέωση να εγγυώνται ότι στα επιμέρους τμήματα αυτού εξακολουθούν να υφίστανται όλοι οι ΓΤΟ των οποίων η παρουσία διαπιστώθηκε στο αρχικό φορτίο. Εντούτοις οι φορείς εκμετάλλευσης καλούνται να διαβιβάζουν στον επόμενο φορέα της αλυσίδας τις πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των αποκλειστικών κωδικών, που συγκεντρώθηκαν για το αρχικό φορτίο.

Ως εκ τούτου η πρόταση δεν επιβάλλει απαιτήσεις στους φορείς εκμετάλλευσης όσον αφορά τη διενέργεια δοκιμών σε έκαστο στάδιο της διακίνησης των προϊόντων στην αγορά, που θα συνεπάγονταν δυσβάστακτη επιβάρυνση των δαπανών, δεδομένου ότι είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν δοκιμές εθελουσίως ή εκ μέρους των αρχών επιθεώρησης όπως κατά περίπτωση προβλέπεται.

Προκειμένου να διευκολυνθεί η συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τις επιθεωρήσεις και τον έλεγχο εκ μέρους των κρατών μελών, η Επιτροπή θα διατυπώσει τεχνικές κατευθύνσεις όσον αφορά τη μεθοδολογία δειγματοληψίας και δοκιμής πριν από την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει τις εργασίες της σε διεθνές επίπεδο και με τους εμπορικούς εταίρους με στόχο την επίτευξη κοινής προσέγγισης όσον αφορά την ως άνω μεθοδολογία, ιδίως σχετικά με τα χύδην διακινούμενα είδη. Επιπλέον, οι κοινοποιήσεις για τη διοχέτευση στην αγορά ΓΤΟ και προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ δυνάμει της οδηγίας 2001/18/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. .../2002 για τα γενετικώς τροποποιημένα είδη ανθρώπινης και ζωικής διατροφής επιβάλλεται να περιλαμβάνουν μεθόδους για την ανίχνευση και την ταυτοποίηση.

Για να εξασφαλισθεί η πρακτική εφαρμογή, είναι επίσης ενδεχόμενο να καθιερωθούν όρια για προϊόντα στα οποία είναι αδύνατο να αποφευχθούν συμπτωματικά ή τεχνικά ίχνη ΓΤΟ, προβλέποντας ότι εφόσον δεν παρατηρείται υπέρβαση των ορίων αυτών τα ως άνω προϊόντα δεν χρειάζεται να ανταποκρίνονται στις προβλεπόμενες διατάξεις περί ανιχνευσιμότητας και επισήμανσης.

Επισήμανση

Το άρθρο 21 της οδηγίας 2001/18/ΕΚ καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα, σύμφωνα με τις αντίστοιχες απαιτήσεις που διευκρινίζονται στη γραπτή άδεια, ώστε να εξασφαλίζεται η επισήμανση των ΓΤΟ σε όλα τα στάδια της διακίνησής τους στην αγορά.

Η πρόταση για την ανιχνευσιμότητα, επιβάλλει νομικές υποχρεώσεις στους φορείς εκμετάλλευσης όσον αφορά στη διαβίβαση και τη διατήρηση ειδικών πληροφοριών για τους ΓΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των αποκλειστικών κωδικών τους, σε όλα τα στάδια της διακίνησής αυτών στην αγορά. Η υποχρέωση αυτή διευρύνθηκε ώστε να καλύπτεται και η επισήμανση αναλόγων προϊόντων, εφόσον έχουν προσυσκευαστεί, σύμφωνα με την κατάλληλη διατύπωση ως απαιτείται βάσει της οδηγίας 2001/18/EΚ. Η πρόταση υποχρεώνει τους φορείς διοχέτευσης στην αγορά προσυσκευασμένων προϊόντων τα οποία αποτελούνται από ή περιέχουν ΓΤΟ να εξασφαλίζουν, σε οιοδήποτε στάδιο της αλυσίδας παραγωγής και διανομής, ότι τα προϊόντα αυτά φέρουν την επισήμανση "Το παρόν προϊόν περιέχει γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς". Στις περιπτώσεις προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των ποσοτήτων χύδην, που δεν είναι συσκευασμένα και δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί ανάλογη επισήμανση, οι φορείς εκμετάλλευσης έχουν την υποχρέωση να εξασφαλίσουν ότι οι σχετικές πληροφορίες διαβιβάζονται μαζί με το προϊόν. Αυτό ενδέχεται να συμβεί με τη μορφή συνοδευτικής τεκμηρίωσης.

Ανιχνευσιμότητα των προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ

Οι γενικές διατάξεις περί ανιχνευσιμότητας έχουν ήδη καθιερωθεί στην κοινοτική νομοθεσία για τα είδη ανθρώπινης και ζωικής διατροφής ειδικότερα με πρόγραμμα για την ανιχνευσιμότητα στα προϊόντα βοείου κρέατος, μετά από την πρόσφατη κρίση της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας των βοοειδών που καθιερώθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 1760/2000 [4].

[4] Κανονισμός (ΕΚ) 1760/2000 για τη θέσπιση συστήματος αναγνώρισης και καταγραφής των βοοειδών και την επισήμανση του βοείου κρέατος και των προϊόντων με βάση το βόειο κρέας, καθώς και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 820/97 του Συμβουλίου, ΕΕ L 204, 11.8.2000, σ. 1.

Η οδηγία 89/396/ΕΟΚ [5] του Συμβουλίου σχετικά με τις ενδείξεις ή τα συστήματα που επιτρέπουν την αναγνώριση της παρτίδας στην οποία ανήκει ένα τρόφιμο διευκρινίζει ότι το τρόφιμο δεν επιτρέπεται να διοχετευτεί στην αγορά εάν δεν συνοδεύεται από ένδειξη της παρτίδας στην οποία ανήκει. Η ως άνω οδηγία εφαρμόζει πρότυπο Codex για την παροχή αρτιότερων πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα των προϊόντων και την εξασφάλιση χρήσιμης πηγής πληροφοριών για τα τρόφιμα που αποτελούν αντικείμενο διένεξης ή συνιστούν υγειονομικό κίνδυνο για τους καταναλωτές. Ως εκ τούτου η οδηγία προβλέπει συγκεκριμένο βαθμό ανιχνευσιμότητας για την αλυσίδα διανομής και παραγωγής, αλλά δεν καλύπτει όλα τα συστατικά των τροφίμων. Αξίζει να σημειωθεί εν προκειμένω ότι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ως άνω οδηγίας τα προϊόντα χύδην.

[5] ΕΕ L 186, 30.6 1989, σ. 21.

Η νομοθεσία για τις ζωοτροφές προβλέπει επίσης ορισμένες απαιτήσεις ανιχνευσιμότητας με χαρακτηριστικό παράδειγμα την οδηγία 95/69/EΚ για τη θέσπιση των όρων και των κανόνων που εφαρμόζονται κατά την έγκριση και την εγγραφή ορισμένων εγκαταστάσεων και ενδιαμέσων του τομέα της διατροφής των ζώων.

Η πρόταση της Επιτροπής για κανονισμό του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [6] σχετικά με τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα (Γενικός Νόμος για τα τρόφιμα), καθιερώνει την αρχή της ανιχνευσιμότητας σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής και διανομής στους τομείς των τροφίμων και των ζωοτροφών. Στόχος της ανιχνευσιμότητας στην παρούσα πρόταση είναι να διευκολυνθούν οι στοχοθετημένες επιμέρους αποσύρσεις και/ή να διατίθενται οι δέουσες πληροφορίες στους καταναλωτές ή τους αρμοδίους για τους ελέγχους. Η πρόταση επιβάλλει στους φορείς εκμετάλλευσης που ενεργοποιούνται στον κλάδο των τροφίμων και των ζωοτροφών να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν από ποιον προέρχεται κάθε προϊόν και να διατηρούν και να διαβιβάζουν πληροφορίες σχετικά με προϊόντα στον φορέα εκμετάλλευσης που αποτελεί τον επόμενο κρίκο της ως άνω αλυσίδας. Οι πληροφορίες θα πρέπει επίσης να διατίθενται στις αρμόδιες αρχές κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος.

[6] COM (2000) 716 τελικό, 8 Νοεμβρίου 2000

Ωστόσο, οι διατάξεις περί ανιχνευσιμότητας στην τρέχουσα κοινοτική νομοθεσία που διέπει τα είδη ανθρώπινης και ζωικής διατροφής και στην πρόταση για τον γενικό νόμο για τα τρόφιμα δεν αντιμετωπίζουν το θέμα της ανιχνευσιμότητας προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ.

Η εν λόγω πρόταση βασίζεται στα συστήματα ανιχνευσιμότητας ως αυτά καθορίζονται από την κείμενη νομοθεσία για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές και στην πρόταση για τις γενικές αρχές και απαιτήσεις της νομοθεσίας για τα τρόφιμα με στόχο τη διεύρυνση των απαιτήσεων αυτών ώστε να περιληφθούν πληροφορίες σχετικά με το κατά πόσον είδος ανθρώπινης ή ζωικής διατροφής προέρχεται από ΓΤΟ.

Προς τούτο επιβάλλεται στους φορείς εκμετάλλευσης η υποχρέωση να διαβιβάζουν ειδικές πληροφορίες διευκρινίζοντας ότι ένα προϊόν προέρχεται από ΓΤΟ, στους φορείς εκμετάλλευσης που αποτελούν τον επόμενο κρίκο της αλυσίδας παραγωγής και διανομής. Η πρόταση αυτή ωστόσο δεν επιβάλλει να διαβιβάζονται οι μοναδικοί κωδικοί που έχουν αποδοθεί σε ΓΤΟ μαζί με τα παράγωγα προϊόντα λόγω των εξής:

* Απρόβλεπτες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ιδίως, είναι απίθανο να προκύψουν από τη διοχέτευση στην αγορά προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ όπως τα άλευρα που παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο, όταν η μεταποίηση οδηγεί σε "μη βιώσιμα" γενετικά υλικά.

* Οι απαιτήσεις επισήμανσης για γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα δεν περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με την αρχική τροποποίηση του γενετικού υλικού των ΓΤΟ από τους οποίους προέρχεται το προϊόν.

Η διαβίβαση και η διατήρηση πληροφοριών σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και διανομής που διευκρινίζουν ότι κάποιο είδος ανθρώπινης ή ζωικής διατροφής προέρχεται από ΓΤΟ αναμένεται να διευκολύνει τους φορείς που ασχολούνται με την επισήμανση του τελικού προϊόντος δυνάμει του προγράμματος επισήμανσης των τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα εξασφαλίζονται τοιουτοτρόπως μέσα επιθεώρησης και ελέγχου της συμμόρφωσης προς τις κείμενες διατάξεις περί επισήμανσης των γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων μειώνοντας την εξάρτηση από τη μεθοδολογία ανίχνευσης.

Δεν είναι απαραίτητο να αναφέρεται η λεπτομερής ιστορία και προέλευση των επιμέρους ΓΤΟ, μέσω του συστήματος ανιχνευσιμότητας προκειμένου να εξασφαλιστεί γενική επισήμανση. Προκειμένου να παρέχονται οι δέουσες πληροφορίες στον αγοραστή ή τον καταναλωτή αρκεί να αναφέρεται στην ετικέτα του προϊόντος ότι αυτό προέρχεται από ΓΤΟ. Η καθιέρωση απαιτήσεων ανιχνευσιμότητας δυνάμει της παρούσας πρότασης θα αποτελέσει το υπόβαθρο για τη διεύρυνση των υφιστάμενων απαιτήσεων επισήμανσης σε ό,τι αφορά τα είδη ανθρώπινης διατροφής που παράγονται από ΓΤΟ ώστε να καλυφθούν όλα τα είδη ανθρώπινης διατροφής και τα συστατικά αυτών που παράγονται από ΓΤΟ.

Οι εισαγωγείς προϊόντων στην Κοινότητα θα έχουν την υποχρέωση να τηρούν τις απαιτήσεις της πρότασης και να διαβιβάζουν πληροφορίες που να διευκρινίζουν ότι το προϊόν προέρχεται από ΓΤΟ.

Κόστος

Είναι δύσκολο να υπολογισθεί το ακριβές κόστος της καθιέρωσης της ανιχνευσιμότητας ιδιαίτερο σε ό,τι αφορά τους ΓΤΟ και τα προϊόντα τα οποία παράγονται από τους ΓΤΟ. Ωστόσο, οι προτεινόμενες απαιτήσεις για την ανιχνευσιμότητα ως επί το πλείστον βασίζονται σε γενικές απαιτήσεις που περιέχει η πρόταση κανονισμού για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα με την οποία καθιερώνεται η αρχή της ανιχνευσιμότητας σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής και διανομής στους τομείς των ειδών ανθρώπινης και ζωικής διατροφής.

Η διαβίβαση και η διατήρηση πληροφοριών που αναφέρονται στην πρόταση μπορούν ως επί το πλείστον να ενσωματωθούν στα υφιστάμενα συστήματα διακανονισμών και ως εκ τούτου δεν αναμένεται να συνεπάγονται ουσιαστικές επιπλέον δαπάνες για τους φορείς εκμετάλλευσης. Οι πληροφορίες σχετικά με τους προμηθευτές, τους πελάτες, τις τιμές και τις ημερομηνίες του εκάστοτε διακανονισμού καθώς και ο χαρακτήρας, η πηγή, τα περιεχόμενα και η ποσότητα του προϊόντος συνοδεύουν ήδη τους περισσότερους από τους διακανονισμούς αυτούς. Οι ως άνω πληροφορίες διατηρούνται επίσης από τους φορείς εκμετάλλευσης στο πλαίσιο των εθνικών διοικητικών συστημάτων ως μέσο που συμπληρώνει τις επιστροφές π.χ. του ΦΠΑ. Η μη εναρμονισμένη προσέγγιση που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση διαφορετικών απαιτήσεων σχετικά με την ανιχνευσιμότητα στα επιμέρους κράτη μέλη ενδέχεται να παρεμποδίσει την ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων, δημιουργώντας συνθήκες αθέμιτου και στρεβλού ανταγωνισμού. Το κόστος ανάλογης προσέγγισης είναι επίσης δύσκολο να υπολογιστεί αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα ήταν πολύ υψηλότερο για όλους τους φορείς εκμετάλλευσης.

Η πρόταση προβλέπει ότι η διαβίβαση και η διατήρηση πληροφοριών ως μέσου διευκόλυνσης της ανιχνευσιμότητας θα περιορίσει την ανάγκη δειγματοληψίας και ελέγχου των προϊόντων προκειμένου να εξακριβώνεται η ταυτότητά τους σε κάθε στάδιο της διακίνησής τους στην αγορά. Η πρόταση αυτή θα μειώσει επίσης την ανάγκη εκτέλεσης δοκιμών για τη διαπίστωση παρουσίας γενετικώς τροποποιημένου υλικού στο τελικό προϊόν, με αποτέλεσμα να περιορίζεται το κόστος με το οποίο επιβαρύνονται οι εταιρείες προκειμένου να ανταποκριθούν στα κριτήρια επισήμανσης που θεσπίζει η κοινοτική νομοθεσία.

Ωστόσο, θα εξακολουθήσει να απαιτείται δειγματοληψία και πραγματοποίηση δοκιμών για την εξακρίβωση στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν υφίσταται αντίστοιχη τεκμηρίωση από τις χώρες εξαγωγής καθώς και για την εξυπηρέτηση των διαδικασιών ελέγχου και επιθεώρησης. Ως εκ τούτου, επιβάλλεται να ληφθεί υπόψη ότι θα υπάρξει κάποιο κόστος. Η πρόταση προβλέπει ότι η Επιτροπή ενδέχεται να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις δειγματοληψίες. Τοιουτοτρόπως θα ελαχιστοποιηθεί κάθε νομοθετική αβεβαιότητα και θα ελαφρυνθεί το φορτίο που επιβαρύνονται οι φορείς εκμετάλλευσης σε ό,τι αφορά τις δοκιμές και τις δειγματοληψίες.

Η καθιέρωση αποτελεσματικών απαιτήσεων όσον αφορά στην ανιχνευσιμότητα θα ήταν επίσης δυνατόν να επιτρέψουν την αποφυγή υπερβολικών οικονομικών ζημιών ή ζημιών για συγκεκριμένες μάρκες προϊόντων σε περίπτωση που διαπιστωθούν απρόβλεπτοι κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον. Η πρόσφατη περίπτωση στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά την οποία γενετικώς τροποποιημένη ποικιλία αραβοσίτου εγκρίθηκε αποκλειστικά και μόνο ως ζωοτροφή αλλά εισήχθη στην αλυσίδα των ειδών ανθρώπινης διατροφής, αποδεικνύει ότι η απουσία υποχρεωτικών απαιτήσεων σχετικά με την ανιχνευσιμότητα που ισχύουν για όλους τους φορείς εκμετάλλευσης που συμμετέχουν στην αλυσίδα παραγωγής και διαμονής ενδέχεται να προκαλέσει τεράστιο κόστος. Η παρατήρηση αυτή ισχύει όχι μόνο για τις άμεσα εμπλεκόμενες εταιρείες αλλά και για τις δημόσιες αρχές. Κάθε σύστημα που θα περιοριζόταν απλώς και μόνο στη μερική ή εθελούσια απόσυρση αναλόγων προϊόντων θα είχε επίσης ως αποτέλεσμα την περαιτέρω υποβάθμιση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών προς τα προϊόντα αυτά.

2001/0180 (COD)

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την ανιχνευσιμότητα και την επισήμανση των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών καθώς και την ανιχνευσιμότητα τροφίμων και ζωοτροφών που παράγονται από γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς και για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και ιδίως το άρθρο 95, παράγραφος 1,

την πρόταση της Επιτροπής [7],

[7] ΕΕ

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής [8]

[8] ΕΕ

τη γνώμη της Επιτροπής Περιφερειών [9]

[9] ΕΕ

ενεργώντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης [10],

[10] ΕΕ

Εκτιμώντας τα εξής:

(1) Η οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Μαρτίου 2001, για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την κατάργηση της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου [11], όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. .../2002 [12] [σχετικά με τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές] επιβάλλει στα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ) σε όλα τα στάδια της διακίνησής τους στην αγορά.

[11] ΕΕ L 106, 17.4.2001, σ. 1.

[12] ΕΕ

(2) Οι διαφορές μεταξύ των εθνικών νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων σε ό,τι αφορά την ανιχνευσιμότητα και την επισήμανση των ΓΤΟ ως προϊόντων ή σε προϊόντα καθώς και η ανιχνευσιμότητα των ειδών ανθρώπινης ή/και ζωικής διατροφής που παράγονται από ΓΤΟ ενδέχεται να παρεμποδίσουν την ελεύθερη διακίνησή τους, δημιουργώντας συνθήκες άνισου και αθέμιτου ανταγωνισμού. Η εναρμόνιση του κοινοτικού πλαισίου σχετικά με την ανιχνευσιμότητα και την επισήμανση των ΓΤΟ επιβάλλεται να συμβάλει στην αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η οδηγία 2001/18/ΕΚ πρέπει να τροποιηθεί αναλόγως.

(3) Οι απαιτήσεις ανιχνευσιμότητας για τους ΓΤΟ πρέπει να διευκολύνουν τόσο την απόσυρση των προϊόντων, στην περίπτωση που διαπιστώνονται απρόβλεπτες αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, την υγεία των ζώων ή το περιβάλλον όσο και τον καθορισμό στόχων για την παρακολούθηση των πιθανών επιπτώσεων ιδίως επί του περιβάλλοντος.

(4) Οι απαιτήσεις ανιχνευσιμότητας για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές που παράγονται από ΓΤΟ πρέπει να καθιερωθούν προκειμένου να διευκολυνθεί η ακριβής επισήμανση αναλόγων προϊόντων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. .../2002 [σχετικά με τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές], προκειμένου να καταστεί δυνατό για τους φορείς κατανάλωσης και τους καταναλωτές να ασκούν ελευθέρως το δικαίωμα επιλογής τους ενώ παράλληλα να διευκολύνεται ο έλεγχος και η διασταύρωση των ισχυρισμών που περιέχει η εκάστοτε επισήμανση. Οι απαιτήσεις για τα είδη ανθρώπινης και ζωικής διατροφής τα οποία παράγονται από ΓΤΟ θα πρέπει να είναι παρεμφερείς προκειμένου να αποφεύγονται ασυνέχειες των πληροφοριών σε περιπτώσεις αλλαγής της τελικής χρήσης.

(5) Η διαβίβαση και η διατήρηση των πληροφοριών από τις οποίες προκύπτει ότι προϊόντα περιέχουν ή αποτελούνται από ΓΤΟ, και οι αποκλειστικοί κωδικοί για τους αντίστοιχους ΓΤΟ, σε έκαστο στάδιο της διακίνησής τους στην αγορά, αποτελούν τη βάση για την ανιχνευσιμότητα και επισήμανση των ΓΤΟ. Οι κωδικοί είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για τη συγκέντρωση ειδικών πληροφοριών σχετικά με τους αντίστοιχους ΓΤΟ από συγκεκριμένο αρχείο καθώς και προκειμένου να διευκολυνθεί η ταυτοποίηση, η επισήμανση και η παρακολούθησή τους σύμφωνα με την οδηγία 2001/18/ΕΚ.

(6) Η διαβίβαση και η διατήρηση πληροφοριών σχετικά με τα είδη ανθρώπινης και ζωικής διατροφής από τις οποίες προκύπτουν ότι τα είδη αυτά παράγονται από ΓΤΟ, αποτελούν επίσης το απαραίτητο υπόβαθρο για την ανιχνευσιμότητα των προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ.

(7) Επιβάλλεται να αναπτυχθούν κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τη δειγματοληψία και τον εντοπισμό προκειμένου να διευκολυνθεί η συντονισμένη προσέγγιση σε θέματα ελέγχου και επιθεωρήσεων και να παρασχεθεί η δέουσα ασφάλεια δικαίου για τους φορείς εκμετάλλευσης.

(8) Τα κράτη μέλη καλούνται να καθιερώσουν κανόνες σχετικά με τις κυρώσεις που επιβάλλονται σε περιπτώσεις παράβασης των διατάξεων του παρόντος κανονισμού.

(9) Ορισμένα ίχνη ΓΤΟ σε προϊόντα ενδέχεται να είναι συμπτωματικά ή τεχνικώς αναπόφευκτα. Ως εκ τούτου ανάλογα ίχνη ΓΤΟ δεν θα πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα την επιβολή απαιτήσεων επισήμανσης και ανιχνευσιμότητας.

(10) Δεδομένου ότι τα αναγκαία μέτρα για τη θέση σε εφαρμογή του παρόντος κανονισμού είναι γενικά μέτρα εφαρμογής, κατά την έννοια του άρθρου 2 της απόφασης 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 1999 για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή [13], πρέπει τα μέτρα αυτά να θεσπίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία της κανονιστικής επιτροπής που προβλέπεται από το άρθρο 5 της εν λόγω απόφασης.

[13] ΕΕ L 184, 17.7.1999, σ. 23.

(11) Επιβάλλεται να καθιερωθούν συστήματα εκπόνησης και απόδοσης αποκλειστικών κωδικών για τους ΓΤΟ πριν την εφαρμογή των μέτρων σχετικά με την ανιχνευσιμότητα και την επισήμανση.

(12) Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται ιδίως από τον Χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης .

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1 Στόχος

Ο παρών κανονισμός καθιερώνει πλαίσιο για την ανιχνευσιμότητα των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ) καθώς και των τροφίμων και ζωοτροφών που παράγονται από ΓΤΟ, με στόχο τη διευκόλυνση της επακριβούς επισήμανσης, της παρακολούθησης του περιβάλλοντος και της απόσυρσης αναλόγων προϊόντων.

Άρθρο 2 Πεδίο εφαρμογής

1. Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται σε όλα τα στάδια διακίνησης στην αγορά για:

(α) τα προϊόντα που αποτελούνται ή περιέχουν ΓΤΟ που διατίθενται στην αγορά σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία.

(β) τα τρόφιμα και τα συστατικά αυτών, συμπεριλαμβανομένων των προσθέτων και των αρτυμάτων, εφόσον παράγονται από ΓΤΟ που διατίθενται στην αγορά σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία.

(γ) τις πρώτες ύλες ζωικής διατροφής, τις σύνθετες ζωοτροφές και τις πρόσθετες ύλες ζωικής διατροφής εφόσον παράγονται από ΓΤΟ που διατίθενται στην αγορά σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία.

2. Ο κανονισμός αυτός δεν εφαρμόζεται στα φαρμακευτικά προϊόντα που προορίζονται για ανθρώπινη ή κτηνιατρική χρήση εφόσον έχουν εγκριθεί δυνάμει των διατάξεων του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2309/93 του Συμβουλίου [14].

[14] ΕΕ L 214, 24.8.1993, σ. 1.

Άρθρο 3 Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού νοείται ως:

(1) "γενετικώς τροποποιημένος οργανισμός" ο γενετικώς τροποποιημένος οργανισμός κατά την έννοια του άρθρου 2, παράγραφος 2, της οδηγίας 2001/18/EΚ.

(2) "παραγόμενο από ΓΤΟ" ο,τιδήποτε προέρχεται εν μέρει ή συνολικά από ΓΤΟ, δίχως εντούτοις να περιέχει ή να αποτελείται από, ΓΤΟ.

(3) "ανιχνευσιμότητα" η δυνατότητα ανίχνευσης ΓΤΟ και προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ καθόλα τα στάδια διακίνησης αυτών στην αγορά μέσω των αλυσίδων παραγωγής και διανομής.

(4) "αποκλειστικός κωδικός" ο απλός αριθμητικός ή αλφαριθμητικός κωδικός που χρησιμεύει για την ταυτοποίηση κάθε ΓΤΟ επί τη βάσει του επιτρεπομένου γεγονότος τροποποίησης του γενετικού υλικού από το οποίο προήλθε, και που καθιστά δυνατή την ανάκτηση ειδικών πληροφοριών σχετικά με το συγκεκριμένο ΓΤΟ.

(5) "φορέας διακίνησης" το πρόσωπο που διαθέτει ένα προϊόν στην αγορά και το πρόσωπο που είναι αποδέκτης προϊόντος το οποίο διατίθεται στην αγορά της Κοινότητας, σε οιοδήποτε στάδιο της αλυσίδας παραγωγής και διανομής, εκτός των τελικών καταναλωτών.

(6) "τρόφιμο" κάθε τρόφιμο κατά την έννοια του [άρθρου 2 της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφάλειας των τροφίμων ].

(7) "πρόσθετο τροφίμων" το πρόσθετο τροφίμων κατά την έννοια του άρθρου 1, παράγραφος 2 της οδηγίας 89/107/ΕΟΚ Συμβουλίου [15].

[15] ΕΕ L 40, 11.2.1989, σ. 27.

(8) "άρτυμα" το άρτυμα κατά την έννοια του άρθρου 1, παράγραφος 2 της οδηγίας 88/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου [16].

[16] ΕΕ L 184, 15.7.1988, σ. 61.

(9) "ζωοτροφές" οι ζωοτροφές κατά την έννοια του [άρθρου 3, παράγραφος 4 της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφάλειας των τροφίμων ].

(10) "σύνθετη ζωοτροφή" οι ουσίες κατά την έννοια του άρθρου 2, στοιχείο β) της οδηγίας 79/373/ΕΟΚ του Συμβουλίου [17].

[17] ΕΕ L 86, 6.4.1979, σ. 30.

(11) "πρώτες ύλες ζωοτροφών" τα προϊόντα κατά την έννοια του άρθρου 2, στοιχείο α) της οδηγίας 96/25/ΕΚ του Συμβουλίου [18].

[18] ΕΕ L 125, 23.5.1996, σ. 35.

(12) "πρόσθετες ύλες ζωοτροφών" οι ουσίες κατά την έννοια του άρθρου 2, στοιχείο α) της οδηγίας 70/524/EΟΚ του Συμβουλίου [19].

[19] ΕΕ L 270, 14.12.1970, σ.1.

(13) "διάθεση στην αγορά" η διάθεση σε τρίτους, δωρεάν ή επί πληρωμή.

(14) "πρώτο στάδιο της διάθεσης στην αγορά ενός προϊόντος" η αρχική συναλλαγή στις αλυσίδες παραγωγής και διανομής, που έχει ως αποτέλεσμα το εν λόγω προϊόν να διατίθεται σε τρίτους.

(15) "προσυσκευασμένο" κάθε προϊόν που διατίθεται προς πώληση στον τελικό χρήστη, το οποίο αποτελείται από προϊόν και τη συσκευασία εντός του οποίου έχει τοποθετηθεί πριν να διατεθεί προς πώληση, είτε η συσκευασία αυτή καλύπτει πλήρως το προϊόν είτε μόνο εν μέρει, αλλά κατά τρόπο που να είναι αδύνατη η μεταβολή του περιεχομένου δίχως να ανοιχθεί ή να τροποποιηθεί η συσκευασία.

Άρθρο 4 Απαιτήσεις ανιχνευσιμότητας και επισήμανσης για τους ΓΤΟ

1. Κατά τη διάθεση στην αγορά προσυσκευασμένων προϊόντων τα οποία αποτελούνται ή περιέχουν ΓΤΟ, οι φορείς διακίνησης έχουν υποχρέωση να εξασφαλίζ ότι η ένδειξη "Το προϊόν περιέχει γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς" αναγράφεται στην ετικέττα του προϊόντος.

2. Κατά το πρώτο στάδιο της διάθεσης στην αγορά προϊόντων τα οποία αποτελούνται ή περιέχουν ΓΤΟ, συμπεριλαμβανομένων και των χύδην ποσοτήτων, οι φορείς διακίνησης εξασφαλίζουν ότι οι ακόλουθες πληροφορίες διαβιβάζονται στον φορέα διακίνησης που παραλαμβάνει το προϊόν:

(α) ότι περιλαμβάνει ή αποτελείται από ΓΤΟ.

(β) τον οικείο αποκλειστικό κωδικό ή τους οικείους αποκλειστικούς κωδικούς για τους εν λόγω ΓΤΟ σύμφωνα με το άρθρο 8.

Ωστόσο οι πληροφορίες που αναφέρονται υπό στοιχείο β) είναι δυνατόν να υποκαταθίστανται από δήλωση εκ μέρους του φορέα διακίνησης ότι το προϊόν θα χρησιμοποιηθεί μόνο ως τρόφιμο ή ζωοτροφή ή για μεταποίηση συνοδευόμενη από τους αποκλειστικούς κωδικούς των ΓΤΟ που ενδεχομένως περιέχει.

3. Κατά τα επόμενα στάδια της διακίνησης στην αγορά προϊόντων τα οποία αναφέρονται στην παράγραφο 2, οι φορείς διακίνησης μεριμνούν ώστε οι πληροφορίες που λαμβάνονται σύμφωνα με την παράγραφο 2 να διαβιβάζονται στους φορείς διακίνησης που παραλαμβάνουν το προϊόν.

4. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 6, οι φορείς διακίνησης εγκαθιδρύουν συστήματα και διαδικασίες με σκοπό την ταυτοποίηση, για περίοδο πέντε ετών μετά από κάθε συναλλαγή, των προσώπων από και στα οποία έχουν διατεθεί τα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 2.

5. Οι παράγραφοι 1 έως 4 ισχύουν με την επιφύλαξη των λοιπών ειδικών απαιτήσεων της κοινοτικής νομοθεσίας.

Άρθρο 5 Απαιτήσεις ανιχνευσιμότητας για προϊόντα που παράγονται από ΓΤΟ

1. Κατά τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ, οι φορείς διακίνησης εξασφαλίζουν ότι οι ακόλουθες πληροφορίες διαβιβάζονται στους φορείς που παραλαμβάνουν το προϊόν:

(α) μνεία κάθε συστατικού των τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των προσθέτων και των αρτυμάτων, που παράγονται από ΓΤΟ. ή

(β) αναφορά σε έκαστο των πρώτων υλών ζωικής διατροφής ή των προσθέτων ζωικής διατροφής που παράγονται από ΓΤΟ. ή

(γ) στις περιπτώσεις για τις οποίες δεν υφίσταται κατάλογος συστατικών, μνεία ότι το προϊόν προέρχεται από ΓΤΟ.

2. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 6, οι φορείς διακίνησης εγκαθιδρύουν συστήματα και διαδικασίες με σκοπό την ταυτοποίηση, για περίοδο πέντε ετών μετά από κάθε συναλλαγή, των προσώπων από και στα οποία έχουν διατεθεί τα προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

3. Οι παράγραφοι 1 και 2 ισχύουν με την επιφύλαξη των λοιπών ειδικών απαιτήσεων της κοινοτικής νομοθεσίας.

Άρθρο 6 Εξαιρέσεις

1. Σε περιπτώσεις που η κοινοτική νομοθεσία προβλέπει ειδικά συστήματα ταυτοποίησης, όπως η αρίθμηση παρτίδων ή δεσμίδων προσυσκευασμένων προϊόντων, οι φορείς διακίνησης δεν έχουν την υποχρέωση να διατηρούν τις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 4, παράγραφοι 2, και 3 και στο άρθρο 5 παράγραφος 1, υπό την προϋπόθεση ότι οι πληροφορίες αυτές και ο αριθμός παρτίδας ή δεσμίδας αναφέρονται ρητά στη συσκευασία και ότι οι πληροφορίες σχετικά με τους αριθμούς αυτούς διατηρούνται για τη χρονική περίοδο που προβλέπεται στο άρθρο 4 παράγραφος 4 και στο άρθρο 5 παράγραφος 2.

2. Κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 4 παράγραφοι 3, και 4 και του άρθρου 5, παράγραφος 2, οι φορείς διακίνησης που παραδίδουν είδη ανθρώπινης διατροφής σε τελικό καταναλωτή δεν έχουν την υποχρέωση να διατηρούν λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τον τελικό αγοραστή.

3. Προϊόντα τα οποία προορίζονται για άμεση χρήση ως τρόφιμα ή ζωοτροφές ή μεταποίηση και τα οποία αποτελούνται ή περιέχουν ΓΤΟ οι οποίοι πληορύν τις προϋποθέσεις του άρθρου 12α της οδηγίας 2001/18/ΕΚ* εξαιρούνται από τις απαιτήσεις του άρθρου 4.

4. Τα τρόφιμα και οι ζωοτροφές που παράγονται από ΓΤΟ οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις των άρθρων 5 και 18 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. .../2002 [σχετικά με τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές], εξαιρούνται από τις απαιτήσεις του άρθρου 5.

Άρθρο 7 Τροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ

Το άρθρο 4, παράγραφος 6, της οδηγίας 2001/18/ΕΚ διαγράφεται.

Άρθρο 8 Αποκλειστικός κωδικός

Σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 10, παράγραφος 2 η Επιτροπή:

(α) πριν από την εφαρμογή των άρθρων 1 έως 7 και αφού λάβει υπόψη τις διεθνείς εξελίξεις, καθιερώνει σύστημα εκπόνησης και απόδοσης αποκλειστικών κωδικών στους ΓΤΟ.

(β) προσαρμόζει το σύστημα λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις περαιτέρω εξελίξεις στα διεθνή φόρα.

Άρθρο 9

Επιθεωρήσεις και μέτρα ελέγχου

1. Τα κράτη μέλη μεριμνούν για τη διεξαγωγή, όπου παρίσταται ανάγκη, των επιθεωρήσεων και άλλων μέτρων ελέγχου, προκειμένου να εξασφαλίζουν τη συμμόρφωση προς τον παρόντα κανονισμό.

2. Πριν από την εφαρμογή των άρθρων 1 έως 7, η Επιτροπή εκπονεί τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις δειγματοληψίες και τις δοκιμές προκειμένου να διευκολυνθεί η συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά την εφαρμογή της παραγράφου 1.

________________________

* [όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. ..../2002 για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές]

Άρθρο 10 Επιτροπή

1. Η Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή που συστάθηκε βάσει του άρθρου 30 της οδηγίας 2001/18/ΕΚ.

2. Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται η διαδικασία της κανονιστικής επιτροπής που προβλέπεται στο άρθρο 5 της απόφασης 1999/468/ΕΚ με την επιφύλαξη των διατάξεων των άρθρων 7 και 8 τη ς εν λόγω απόφασης.

3. Η προθεσμία που προβλέπεται στο άρθρο 5, παράγραφος 6, της απόφασης 1999/468/ΕΚ καθορίζεται σε τρείς μήνες.

Άρθρο 11 Κυρώσεις

1. Τα κράτη μέλη καθορίζουν το σύστημα των κυρώσεων που επιβάλλονται στις παραβιάσεις των διατάξεων του παρόντος κανονισμού και λαμβάνουν κάθε αναγκαίο μέτρο για να εξασφαλίσουν τη θέση τους σε εφαρμογή. Οι εν λόγω κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν τις διατάξεις αυτές στην Επιτροπή, το αργότερο 180 ημέρες μετά από την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος κανονισμού στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και κάθε μεταγενέστερη τροποποίησή τους το συντομότερο δυνατόν .

Άρθρο 12 Έναρξη ισχύος

1. Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει είκοσι ημέρες μετά τη δηομσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

2. Τα άρθρα 1 έως 7 και 9, παράγραφος 1 εφαμόζονται ενενήντα ημέρες μετά την δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων του μέτρου που αναφέρεται στο άρθρο 8, στοιχείο α).

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Η Πρόεδρος Ο Πρόεδρος

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

Πολιτικός (-οι) τομέας (-εις): Περιβάλλον

Δραστηριότητα (-τες): NA

Tίτλος της δράσης: Πρόταση : ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την ανιχνευσιμότητα και την επισήμανση των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών καθώς και την ανιχνευσιμότητα τροφίμων και ζωοτροφών που παράγονται από γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς και για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ

1. ΚΟΝΔΥΛΙΟ (-Α) ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ + ΤΙΤΛΟΣ (-ΟΙ)

A0701, A07030, A07031

2. ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

2.1. Συνολικό κονδύλιο της δράσης (Μέρος B):0 εκατομμύρια ευρώ για ανάληψη δαπανών

2.2. Περίοδος εφαρμογής:

Η πρώτη δραστηριότητα της παραγράφου 5.1.1 θα εκτελεσθεί κατά την περίοδο που αρχίζει την 1η Ιουνίου 2001 έως ότου τεθεί σε εφαρμογή ο κανονισμός.

Ενδέχεται να είναι απαραίτητο εν συνεχεία να προσαρμοσθεί το σύστημα προκειμένου μεταξύ άλλων να εξασφαλισθεί η ανταπόκριση του στις ειδικές απαιτήσεις περί πληροφοριών δυνάμει του κανονισμού, ανάλογα με τις εξελίξεις στα διεθνή fora.

2.3. Συνολική πολυετής εκτίμηση των δαπανών:

α) χρονοδιάγραμμα πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων/εκτέλεσης πληρωμών (δημοσιονομική παρέμβαση) (βλέπε σημείο 6.1.1)

εκατομμύρια ευρώ (με ακρίβεια 3ου δεκαδικού ψηφίου)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

β) Tεχνική και διοικητική συνδρομή (ΤΔΣ) και δαπάνες στήριξης (ΔΣ) (βλέπε σημείο 6.1.2)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

γ) Γενική δημοσιονομική επίπτωση των ανθρωπίνων πόρων και των άλλων δαπανών λειτουργίας (Βλέπε σημεία 7.2 και 7.3)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

2.4. Συμβατότητα με το δημοσιονομικό προγραμματισμό και τις δημοσιονομικές προοπτικές

|X| Πρόταση συμβατή με τον υπάρχοντα δημοσιονομικό προγραμματισμό

| | Η πρόταση αυτή απαιτεί επαναπρογραμματισμό του σχετικού κεφαλαίου των δημοσιονομικών προοπτικών,

| | Περιλαμβανόμενης, ενδεχομένως αναδρομής στις διατάξεις της διαθεσμικής συμφωνίας.

2.5. Δημοσιονομικές επιπτώσεις επί των εσόδων1:

|X|Ουδεμία δημοσιονομική επίπτωση (αφορά τα τεχνικά ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή μέτρου)

| | Δημοσιονομική επίπτωση - τα αποτελέσματα των εσόδων είναι το ακόλουθο:

Σημείωση: Οι διευκρινήσεις και οι παρατηρήσεις σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του αποτελέσματος επί των εσόδων περιλαμβάνονται σε χωριστή σελίδα που επισυνάπτεται στο παρόν δημοσιονομικό δελτίο.

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

(Αναφέρατε έκαστο σχετικό κονδύλιο του προϋπολογισμού, προσθέτοντας τον απαραίτητο αριθμό κονδυλίων στον πίνακα, εφόσον το αποτέλεσμα αφορά περισσότερα του ενός κονδύλια του προϋπολογισμού)

3. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

4. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ

Άρθρο 95 της συνθήκης ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

5. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

5.1. Ανάγκη Κοινοτικής παρέμβασης2

5.1.1. Επιδιωκόμενοι στόχοι

Η πρόταση καθορίζει απαιτήσεις και υποχρεώσεις προκειμένου να εξασφαλισθεί η ανιχνευσιμότητα και η επισήμανση των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών και των προϊόντων που προέρχονται από γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σε όλα τα στάδια της διακίνησής τους στην αγορά. Οι ως άνω απαιτήσεις και υποχρεώσεις βασίζονται στη διαβίβαση και τη διατήρηση ειδικών πληροφοριών σχετικά με τα ως άνω προϊόντα, σε έκαστο στάδιο της διακίνησής τους στην αγορά, συμπεριλαμβανόμενης της χρήσης αποκλειστικών κωδικών χαρακτηρισμού των ΓΤΟ.

Η παρούσα πρόταση κανονισμού προβλέπει την καθιέρωση συστήματος ανάπτυξης και απόδοσης αποκλειστικών κωδικών στους ΓΤΟ, σύμφωνα με την προς τούτο προβλεπόμενη διαδικασία επιτροπής από τον κανονισμό. Βάσει των ανωτέρω, η χρηματοδότηση του συστήματος εξασφαλίζεται στο πλαίσιο των χρηματοοικονομικών ρυθμίσεων για τον παρόντα κανονισμό.

Στόχο αποτελεί να επιτευχθεί η χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων εφαρμογής ορισμένων διατάξεων του παρόντος κανονισμού όσον αφορά το μοναδικό κωδικό και τις ενημερωτικές απαιτήσεις, κατόπιν της εγκρίσεώς του.

Καθιέρωση συστήματος ανάπτυξης και απόδοσης μοναδικών κωδικών στους ΓΤΟ για τους οποίους χορηγήθηκε άδεια βάσει της Κοινοτικής νομοθεσίας.

5.1.2. Mέτρα σχετικά με την εκ των προτέρων αξιολόγηση

Δεν ισχύουν

5.1.3. Μέτρα σχετικά με την εκ των υστέρων αξιολόγηση

Δεν ισχύουν

5.2. Προβλεπόμενες δράσεις και τρόποι δημοσιονομικής παρέμβασης

- Γενικοί στόχοι: σύνδεση με το συνολικό σκοπό

Ο συνολικός στόχος του κανονισμού, στο πλαίσιο της διακίνησης των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στην αγορά καθώς και των προϊόντων που προέρχονται από αυτούς, είναι να συμβάλει στην προστασία της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος και στην παροχή αντιστοίχων πληροφοριών όσον αφορά τη φύση των ως άνω προϊόντων στους αγοραστές και τους καταναλωτές αυτών.

- Ειδικοί και ποσοτικοποιήσιμοι στόχοι

Καθορισμός εναρμονισμένου πλαισίου εξασφάλισης της ανιχνευσιμότητας και της επισήμανσης των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών και της ανιχνευσιμότητας προϊόντων που προέρχονται από ΓΤΟ μέσω της διαβίβασης και της διατήρησης ειδικών πληροφοριών που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνουν για τους ΓΤΟ αποκλειστικό κώδικα ταυτοποίησης αυτών ως μέσο:

( για την απόσυρση των προϊόντων, εφόσον διαπιστωθούν απρόβλεπτοι κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον.

( τη στοχοθετημένη παρακολούθηση ενδεχόμενων επιπτώσεων στην υγεία του ανθρώπου ή το περιβάλλον, κατά περίπτωση.

( τον έλεγχο και τη διακρίβωση των ισχυρισμών που περιέχει η επισήμανση

Καθιέρωση, ως μέσου ταυτοποίησης των ΓΤΟ, συστήματος ανάπτυξης και απόδοσης αποκλειστικών κωδικών στους ΓΤΟ για τους οποίους έχει χορηγηθεί άδεια διακίνησης στην αγορά δυνάμει της κοινοτικής νομοθεσίας.

- Πληθυσμός στόχος

Το ευρύ κοινό, και ιδίως οι καταναλωτές, θα επωφεληθούν τελικά από τα ως άνω μέτρα. Επιβάλλεται να αποδοθεί η δέουσα σημασία στην προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των ζώων από την άποψη αυτή.

5.3. Μέθοδοι εφαρμογής

Οι δαπάνες για τη νομοθετική διαδικασία θα βασιστούν ως επί το πλείστον στο κόστος των συνεδριάσεων με τους αντιστοίχους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών. Εν προκειμένω περιλαμβάνεται ο καθορισμός του αλφαριθμητικού συστήματος αποκλειστικής κωδικοποίησης καθώς και τα αντίστοιχα μέσα απόδοσης των κωδικών.

Προς τούτο προβλέπεται σύγκληση συνεδριάσεων της ομάδας εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των αντιστοίχων εμπειρογνωμόνων από κράτη μέλη. Θα απαιτηθεί η συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από τους τομείς του περιβάλλοντος, των ειδών ανθρώπινης και ζωικής διατροφής καθώς και των σπόρων. Ο παρόν στόχος θα προωθηθεί περαιτέρω με τη συμμετοχή σε αντίστοιχες διεθνείς συναντήσεις, για παράδειγμα στον ΟΟΣΑ και στις συναντήσεις με τους ενδιαφερομένους, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας, των οργανώσεων καταναλωτών και των ερευνητικών οργανισμών.

Η τελική συμφωνία για την έγκριση του συστήματος θα επιτευχθεί μέσω της διαδικασίας επιτροπολογίας βάσει του παρόντος κανονισμού. Προς τούτο προβλέπονται δύο συνεδριάσεις της αντίστοιχης κανονιστικής επιτροπής, συμπεριλαμβανομένων ατόμων από τα κράτη μέλη.

6. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗ

6.1. Συνολικές δημοσιονομικές επιπτώσεις στο μέρος Β - (για ολόκληρη την περίοδο προγραμματισμού)

(Η μέθοδος υπολογισμού των συνολικών ποσών καθορίζεται στον κατωτέρω πίνακα και ερμηνεύεται βάσει της ανάλυσης στον πίνακα 6.2. )

6.1.1. Δημοσιονομική παρέμβαση

Αναλήψεις δαπανών σε εκατ. ευρώ (με ακρίβεια τρίτου δεκαδικού ψηφίου)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

6.2. Υπολογισμός του κόστους ανά εξεταζόμενο μέτρο στο μέρος Β (για ολόκληρη την περίοδο προγραμματισμού)3

(Σε περίπτωση περισσοτέρων φάσεων, να παρασχεθούν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τα ειδικά μέτρα που θα ληφθούν για εκάστη εξ αυτών ώστε να καταστεί δυνατός ο υπολογισμός του όγκου και του κόστους των προϊόντων).

ΠΑΕ σε εκατ ευρώ (με ακρίβεια τρίτου δεκαδικού ψηφίου)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Ερμηνεία της μεθόδου υπολογισμού κατά περίπτωση

7. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ

7.1. Επιπτώσεις στους ανθρώπινους πόρους

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

7.2. Συνολικές δημοσιονομικές επιπτώσεις των ανθρωπίνων πόρων

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Τα ποσά αντιστοιχούν σε συνολικές δαπάνες 12 μηνών

7.3. Άλλες διοικητικές δαπάνες που απορρέουν από τη δράση

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Τα ποσά αντιστοιχούν σε συνολικές δαπάνες 12 μηνών.

(1) Να διευκρινισθεί ο τύπος της επιτροπής καθώς και η ομάδα στην οποία ανήκει.

I. Ετήσιο σύνολο (7.2 + 7.3)

II. Διάρκεια της δράσης

III. Συνολικό κόστος δράσης (I x II) // 1ο έτος: 98 700 ευρώ

2ο έτος: 151 300 ευρώ

3ο έτος: 122 500 ευρώ

3 Έτη

372 500 ευρώ

8. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

8.1. Σύστημα παρακολούθησης

Τα κράτη μέλη έχουν υποχρέωση να μεριμνούν για την εκτέλεση επιθεωρήσεων και τη λήψη άλλων μέτρων ελέγχου ώστε να εξασφαλίζεται κατά περίπτωση η συμμόρφωση προς τον παρόντα κανονισμό. Τα κράτη μέλη καλούνται επίσης να λάβουν τα απαραίτητα νομικά ή διοικητικά μέτρα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προς τις διατάξεις του κανονισμού και να κοινοποιήσουν τα μέτρα αυτά στην Επιτροπή.

8.2. Λεπτομέρειες και περιοδικότητα της προβλεπόμενης αξιολόγησης

Η Επιτροπή θα εξετάσει την αποτελεσματικότητα του συστήματος λαμβάνοντας υπόψη τις καταγγελίες και τις αναφορές από τα κράτη μέλη.

9. ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΤΗΣ

Δεν ισχύουν για τους εν προκειμένω αντιμετωπιζόμενους χρηματοοικονομικούς κινδύνους.