52001AE0722

Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα την "Έκθεση για την αξιολόγηση του κανονισμού (EK) αριθ. 1475/95" (Πρόσθετη γνωμοδότηση στη γνωμοδότηση με θέμα την 29η έκθεση για την πολιτική ανταγωνισμού)

(2001/C 221/23)

Στις 23 Ιανουαρίου 2001, και σύμφωνα με το άρθρο 23, παράγραφος 2, του Εσωτερικού Κανονισμού, η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή αποφάσισε να καταρτίσει πρόσθετη γνωμοδότηση για το ανωτέρω θέμα.

Το τμήμα "Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση" στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών κατάρτισε τη γνωμοδότησή τους στις 16 Μαΐου 2001, με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. Regaldo.

Κατά την 382η σύνοδο ολομέλειας (συνεδρίαση της 30ής Μαΐου 2001), η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 83 ψήφους υπέρ, 22 κατά και 8 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Εισαγωγή

1.1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατάρτισε, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1475/95(1) της Επιτροπής της 28ης Ιουνίου 1995 "σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 81, παράγραφος 3, της Συνθήκης σε ορισμένες κατηγορίες συμφωνιών διανομής, πώλησης και εξυπηρέτησης μετά την πώληση αυτοκινήτων οχημάτων", έκθεση(2) με στόχο την συνολική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από την εφαρμογή του κανονισμού, με ιδιαίτερη έμφαση στις επιπτώσεις που οι εξαιρούμενες συμφωνίες έχουν στις διαφορές τιμής των καινούργιων αυτοκινήτων στα διάφορα κράτη μέλη και στην ποιότητα της εξυπηρέτησης που παρέχεται στους καταναλωτές. Επίσης, η έκθεση λαμβάνει υπόψη τις δύο ανακοινώσεις που την συμπληρώνουν ή που διασαφηνίζουν ορισμένα σημεία του κανονισμού: την ανακοίνωση για τον κανονισμό (EOK) αριθ. 123/85(3) και την ανακοίνωση με τίτλο "Διευκρινίσεις σχετικά με τις δραστηριότητες των μεσαζόντων κατά την πώληση αυτοκινήτων"(4).

1.2. Η έκθεση αντιπροσωπεύει την αρχική φάση της διαδικασίας μέσω της οποίας πρέπει να προσδιοριστούν οι κοινοτικές επιλογές ως προς το μελλοντικό νομικό καθεστώς που θα πρέπει να εφαρμόζεται στις συμφωνίες διανομής αυτοκινήτων μετά την λήξη της ισχύος του κανονισμού απαλλαγής (EK) αριθ. 1475/95 που προβλέπεται για τις 30 Σεπτεμβρίου 2002.

1.3. Η έκθεση αποτελείται κυρίως από τρία βασικά κεφάλαια τα οποία αφορούν:

- τους ισχύοντες κοινοτικούς κανόνες για τις συμφωνίες διανομής αυτοκινήτων·

- την σημερινή διάρθρωση και τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα·

- την ανάλυση των περιορισμών που αναγνωρίζει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1475/95 σε σχέση με την κατάσταση και το ανταγωνιστικό δυναμικό του τομέα.

2. Νομικό πλαίσιο για την διανομή των αυτοκινήτων και την εξυπηρέτηση πελατών μετά την πώληση

2.1. Οι συμφωνίες που έχουν συναφθεί μεταξύ επιχειρήσεων και μπορούν να επηρεάσουν το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών απαγορεύονται σύμφωνα με το άρθρο 81, παράγραφος 1, της Συνθήκης. Ωστόσο, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του ιδίου άρθρου, σε περίπτωση που πληρούνται οι τέσσερις προβλεπόμενοι όροι, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει είτε σε ατομική βάση είτε με κανονισμό ότι η απαγόρευση που προβλέπει η παράγραφος 1 είναι ανεφάρμοστη σε οιαδήποτε συμφωνία ή κατηγορία συμφωνιών μεταξύ επιχειρήσεων.

2.2. Την πρώτη απόφαση με θέμα την εξαίρεση συμφωνιών για τη διανομή αυτοκινήτων και την εξυπηρέτηση μετά την πώληση έλαβε η Επιτροπή το 1974 στην λεγόμενη "περίπτωση BMW".

Η απόφαση αυτή αποτέλεσε σημείο αναφοράς για την μεταγενέστερη νομοθεσία στον τομέα, δεδομένου ότι η Επιτροπή, επιτρέποντας με βάση το άρθρο 81, παράγραφος 3, τον τύπο της αποκλειστικής και επιλεκτικής διανομής που εφαρμόζει ο κατασκευαστής, λάμβανε συγκεκριμένα υπόψη τις πτυχές κοινωνικοοικονομικού χαρακτήρα που συνδέονται άμεσα με την φύση του προϊόντος, δηλαδή του αυτοκινήτου, και όχι μόνον τις πτυχές αποκλειστικά νομικού χαρακτήρα, αναγνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό ότι ο τύπος αυτός διανομής εξυπηρετούσε επαρκώς το δημόσιο συμφέρον και άρα μπορούσε να επιτραπεί.

2.3. Οι κύριες γραμμές που περιλαμβάνονται στην απόφαση για την "περίπτωση BMW", οι οποίες εξακολουθούν σήμερα να ισχύουν, επαναλαμβάνονται και ενσωματώνονται στους μεταγενέστερους κανονισμούς τομεακής απαλλαγής κατά κατηγορία για τη διανομή αυτοκινήτων και την εξυπηρέτηση πελατών μετά την πώληση: στον κανονισμό (ΕOΚ) αριθ. 123/85 που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 1985 με δεκαετή διάρκεια, δηλαδή έως τις 30 Ιουνίου 1995, και στον τρέχοντα κανονισμό (ΕΚ), η επταετής διάρκεια του οποίου προβλέπεται να λήξει στις 30 Σεπτεμβρίου 2002.

2.4. Με τον κανονισμό (EOK) αριθ. 123/85, ο οποίος κάλυπτε συμφωνίες διανομής και εξυπηρέτησης επιλεκτικού και αποκλειστικού τύπου, η Επιτροπή, επαναλαμβάνοντας τις κύριες γραμμές της απόφασης για την "περίπτωση BMW", επεδίωξε να εξασφαλίσει έναν απαραίτητο και δίκαιο συμβιβασμό ανάμεσα στα πολλαπλά διακυβευόμενα συμφέροντα, δηλαδή τα συμφέροντα:

- των καταναλωτών που ενδιαφέρονται να έχουν τη δυνατότητα να αποκτούν νέα αυτοκίνητα και να απολαύουν της αντίστοιχης εξυπηρέτησης μετά την πώληση, καθώς και προϊόντα ποιότητας και ανάλογες εγγυήσεις, σε όλη την έκταση της Ένωσης και σε ανταγωνιστικές τιμές·

- της ευρωπαϊκής βιομηχανίας προκειμένου να συντηρηθεί η εικόνα του σήματος ("brand") μέσω της εξωτερικής ανάθεσης της λειτουργίας της διανομής κατά ορθολογικό και αποτελεσματικό τρόπο και με στόχο την άνοδο του επιπέδου ανταγωνιστικότητας του παγκόσμιου εμπορίου·

- των εμπορικών αντιπροσώπων προκειμένου να εκπληρώνουν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις υποχρεώσεις τους απέναντι στους πελάτες - προμήθεια καινούργιων αυτοκινήτων, ανταλλακτικά, εξυπηρέτηση πριν και μετά την πώληση - και να έχουν στη διάθεσή τους ένα ευνοϊκό πλαίσιο για την επιστροφή των επενδύσεων που οφείλουν να πραγματοποιούν έτσι ώστε να μπορούν να διεξάγουν τη δραστηριότητά τους, καθώς και να διατηρούν την οικονομική ανεξαρτησία τους·

- των παραγωγών ανταλλακτικών προκειμένου να μπορούν να έχουν πρόσβαση στα δίκτυα των αντιπροσώπων και να διατηρούν το δυναμικό έρευνας και ανάπτυξής τους στην ΕΕ·

- των ανεξάρτητων επισκευαστών προκειμένου να μπορούν να διαθέτουν ανταλλακτικά τα οποία να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την επισκευή ή τη συντήρηση των αυτοκινήτων.

2.4.1. Οι απαραίτητοι περιορισμοί που περιλαμβάνονται στις συμφωνίες για την επιδίωξη αυτών των στόχων και αποσκοπούν στην κάλυψη των τεσσάρων όρων που απαριθμούνται στο άρθρο 81, παράγραφος 3, της Συνθήκης, καθώς και στον εξορθολογισμό και, κατ' επέκταση, στην καλύτερη διανομή των αυτοκινήτων και την παροχή καλύτερης εξυπηρέτησης στους πελάτες, προέβλεπαν τη δυνατότητα ο κατασκευαστής να μπορεί, μεταξύ άλλων, να υποχρεώνει τον διανομέα:

- να μην πωλεί αυτοκίνητα που να είναι ανταγωνιστικά των αυτοκινήτων που καλύπτει η σύμβαση·

- να πωλεί μόνον σε τελικούς πελάτες ή σε άλλους αντιπροσώπους του δικτύου·

- να μην αναζητεί πελατεία έξω από την περιοχή που καλύπτει η σύμβασή του·

- να μην πραγματοποιεί ενεργές πωλήσεις έξω από την περιοχή που καλύπτει η σύμβασή του·

- να μην πωλεί ή κάνει χρήση ανταλλακτικών που ανταγωνίζονται τα ανταλλακτικά που καλύπτει η σύμβαση και δεν είναι του ιδίου ποιοτικού επιπέδου·

- να διαθέτει τα προϊόντα που προβλέπει η σύμβαση αποκλειστικά σε τελικούς χρήστες ή εξουσιοδοτημένους εμπόρους που αποτελούν μέρος του δικτύου διανομής του κατασκευαστή·

- να παρέχουν στους πελάτες εξυπηρέτηση μετά την πώληση.

2.4.2. Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της προστασίας των συμφερόντων και της οικονομικής ανεξαρτησίας των διανομέων προβλέπονται τα εξής:

- απαγορεύεται ο περιορισμός της ελευθερίας του διανομέα να καθορίζει τις τιμές και τις εκπτώσεις για τη μεταπώληση των προϊόντων που καλύπτονται από τη σύμβαση·

- ορίζεται ότι οι συμφωνίες θα έχουν ελάχιστη διάρκεια τεσσάρων ετών ή θα είναι αορίστου χρόνου με προειδοποίηση τουλάχιστον ενός έτους.

2.4.3. Το ευεργέτημα της απαλλαγής μπορούσε εξάλλου να ανακληθεί σε τέσσερις ειδικές περιπτώσεις:

- απουσία ανταγωνισμού·

- εμπόδια στο παράλληλο εμπόριο και κατ' επέκταση στην ολοκλήρωση των αγορών·

- υπερβολικές διαφορές τιμής που οφείλονται στον κανονισμό·

- τιμές ή όροι που ασκούν αδικαιολόγητες διακρίσεις.

2.5. Σχετικά με τον κανονισμό αυτό, η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή εξέφρασε την ικανοποίησή της με γνωμοδότησή που υιοθετήθηκε κατά τη σύνοδο ολομέλειας της 28ης και 29ης Σεπτεμβρίου 1983(5).

Η ΟΚΕ, συμμεριζόταν μεν τότε την ανάγκη να υπάρχει ένα σύστημα απαλλαγής κατά κατηγορία ειδικά για τον τομέα των αυτοκινήτων, τόσο σε ό,τι αφορά την επιλεκτική (ποιοτική ή ποσοτική) διανομή, όσο και την αποκλειστική, σημείωνε δε ιδιαίτερα τα θετικά αποτελέσματα που αυτό μπορούσε να έχει στην ένταση του διασηματικού ανταγωνισμού και υπογράμμιζε πόσο σημαντικό είναι να διασφαλιστεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ αμοιβαίων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των μερών, πράγμα που θα ωφελούσε τον ανταγωνισμό και τους καταναλωτές.

2.6. Με τη λήξη της περιόδου ισχύος του κανονισμού (EOK) αριθ. 123/85, η Επιτροπή υιοθέτησε μία νέα εξαίρεση κατά κατηγορία, τον κανονισμό (EK) αριθ. 1475/95, ο οποίος βασιζόταν ουσιαστικά στις κύριες αρχές του παλαιού κανονισμού για την αποκλειστική και επιλεκτική διανομή, με σημαντικές ωστόσο τροποποιήσεις που αποβλέπανε: στη βελτίωση της εσωτερικής αγοράς των αυτοκινήτων και την εντατικοποίηση του ανταγωνισμού στο στάδιο της διανομής· στην υλοποίηση μιάς καλύτερης ισορροπίας ανάμεσα στα μέρη με την χορήγηση στους διανομείς μεγαλύτερης αυτονομίας απέναντι στους παραγωγούς και την παροχή στους παραγωγούς και ανεξάρτητους διανομείς ανταλλακτικών ευκολότερης πρόσβασης στις αγορές· και, τέλος, στην αύξηση των δυνατοτήτων επιλογής του καταναλωτή.

2.7. Οι κύριες τροποποιήσεις και οι ουσιαστικοί στόχοι του κανονισμού (EK) αριθ. 1475/95 αποσκοπούσαν:

2.7.1. Στη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της διανομής αυτοκινήτων και της εξυπηρέτησης μετά την πώληση προς όφελος των καταναλωτών, καθώς και της απαίτησης ο ανταγωνισμός, τόσο μεταξύ των δικτύων διανομής των κατασκευαστών ("interbrand"), όσο και στο εσωτερικό των εν λόγω δικτύων ("intrabrand"), να είναι τελεσφόρος.

2.7.2. Στην περαιτέρω διεύρυνση του φάσματος επιλογών του καταναλωτή σύμφωνα με τις αρχές της ενιαίας αγοράς με τα ακόλουθα μέσα:

- την προσφυγή στη διαιτησία μεταξύ των αγορών μέσω των παράλληλων εισαγωγών·

- την ενεργό προώθηση της πώλησης νέων αυτοκινήτων έξω από την συμβατική ζώνη μέσω διαφημίσεων, οι οποίες ωστόσο να μην στηρίζονται σε προσωπικές επαφές·

- την υποχρέωση οι αντιπρόσωποι να παρέχουν εξυπηρέτηση και υπηρεσίες επισκευής για οιοδήποτε αυτοκίνητο έχει πωληθεί από μία άλλη επιχείρηση του δικτύου·

- τη δυνατότητα οι παραγωγοί και ανεξάρτητοι αντιπρόσωποι ανταλλακτικών να έχουν ευκολότερη πρόσβαση στις αγορές.

2.7.3. Στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας του αντιπροσώπου απέναντι στον κατασκευαστή και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας με τα ακόλουθα μέσα:

- τη δυνατότητα ο αντιπρόσωπος να πραγματοποιεί πωλήσεις άλλων ανταγωνιστικών αυτοκινήτων ("πολλαπλή εμπορία") σε σαφώς καθορισμένους χώρους·

- τη δυνατότητα ο αντιπρόσωπος να ασκεί οιουδήποτε τύπου εμπορική δραστηριότητα με εξαίρεση την πώληση σε μη εξουσιοδοτημένους εμπόρους·

- την απαγόρευση ο κατασκευαστής να τροποποιηθεί μονομερώς το καθεστώς του αντιπροσώπου ή την περιοχή την οποία καλύπτει η σύμβαση.

2.7.3.1. Σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της οικονομικής ανεξαρτησίας του αντιπροσώπου, ο κανονισμός προβλέπει:

- την επέκταση της διάρκειας των συμφωνιών από 4 σε 5 έτη και της ελάχιστης περιόδου προειδοποίησης από 1 σε 2 έτη για τις συμφωνίες αορίστου χρόνου προκειμένου να προστατευτούν καλύτερα οι επενδύσεις·

- την προσφυγή σε ανεξάρτητο τρίτο εμπειρογνώμονα ή σε διαιτητή, σε περίπτωση που δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ κατασκευαστή και αντιπροσώπου για τους στόχους της πώλησης, το συνολικό ύψος των αποθεμάτων και τον αριθμό των αυτοκινήτων επίδειξης.

2.7.4. Στην αύξηση του ανταγωνισμού στην αγορά του τομέα της εξυπηρέτησης πελατών μετά την πώληση με τα ακόλουθα μέσα:

- το δικαίωμα ο αντιπρόσωπος να εφοδιάζεται από τρίτους ανταλλακτικά που ποιοτικά είναι αντίστοιχα των γνησίων·

- τη δυνατότητα οι ανεξάρτητοι κατασκευαστές να παράγουν ανταλλακτικά και να διαθέτουν τα προϊόντα τους αυτά σε εμπόρους της επιλογής τους·

- τη δυνατότητα τα ανεξάρτητα συνεργεία επισκευών να λαμβάνουν από τον κατασκευαστή τις τεχνικές πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την επισκευή των αυτοκινήτων (εκτός από αυτές που καλύπτονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ή που αποτελούν απόρρητη τεχνογνωσία).

2.8. Η ΟΚΕ εξέφρασε την ικανοποίησή της(6) και ως προς τον νέο κανονισμό (EK) αριθ. 1475/95 υπογραμμίζοντας την πεποίθησή της ότι τα αποτελέσματα που θα προέκυπταν θα ευνοούσαν τους κατασκευαστές, τους παραγωγούς ανταλλακτικών, τους διανομείς και τους καταναλωτές.

Η ΟΚΕ τόνισε ιδιαίτερα τον θετικό ρόλο της διαιτησίας και της διεύρυνσης των ρητρών που δεν γίνονται δεκτές και έδωσε έμφαση στην ανάγκη εναρμόνισης της νομοθεσίας για την πνευματική ιδιοκτησία και αναπροσαρμογής της ανακοίνωσης της 12ης Δεκεμβρίου 1984 για τον κανονισμό (EOK) αριθ. 123/85 και της ανακοίνωσης της 18ης Δεκεμβρίου 1991 για τις διευκρινίσεις σε σχέση με τους μεσάζοντες προκειμένου να καταστούν πιο συμβατές με τον κανονισμό.

3. Αναφορές στους νέους κοινοτικούς κανόνες στον τομέα των κάθετων περιορισμών

3.1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβη σε δραστική αναθεώρηση της πολιτικής ανταγωνισμού στον τομέα των κάθετων περιορισμών, υιοθετώντας τον κανονισμό (ΕΚ) γενικής εφαρμογής 2790/99(7) και την ανακοίνωση για τις κατευθυντήριες γραμμές που αποτελεί το αντίστοιχο μέσο ερμηνείας.

3.2. Ο κανονισμός αντικαθιστά τους ισχύοντες κανονισμούς απαλλαγής της Επιτροπής για τις συμφωνίες αποκλειστικής διανομής (κανονισμός (EOK) αριθ. 1983/83)(8), τις αποκλειστικές αγορές (κανονισμός 1984/83)(9) και για το "franchising" (κανονισμός (EOK) αριθ. 4087/88)(10) και περιλαμβάνει, εξάλλου, την επιλεκτική διανομή που προηγουμένως είχε εξαιρεθεί από τους κανονισμούς απαλλαγής.

3.3. Μολονότι η Επιτροπή είχε διευκρινίσει ήδη από την αρχή ότι οι αυτοί οι κανόνες δεν αφορούσαν τον τομέα των αυτοκινήτων, μία θέση που η ΟΚΕ είχε υποστηρίξει σθεναρά στις σχετικές γνωμοδοτήσεις της, δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί το γεγονός ότι η αναθεώρηση του ειδικού καθεστώτος των κάθετων συμφωνιών την οποία προέβλεπε ο κανονισμός (EK) αριθ. 1475/95 θα πρέπει να επιβεβαιωθεί σε συσχετισμό με το νέο νομικό πλαίσιο το οποίο θα προσδιοριστεί με την μεταρρύθμιση της κοινοτικής πολιτικής για τις κάθετες συμφωνίες.

3.4. Ο νέος κανονισμός (EK) αριθ. 2790/1999 για την διασφάλιση επαρκών διαύλων διαιτησίας μεταξύ μη ολοκληρωμένων αγορών ορίζει ως μη εφαρμοστέα την απαλλαγή κατά κατηγορία στις συμφωνίες που προβλέπουν ότι ο αγοραστής απαγορεύεται να πραγματοποιεί ενεργητικές πωλήσεις, όπως και να πραγματοποιεί πωλήσεις σε μη εξουσιοδοτημένους μεσάζοντες ή εμπόρους.

Εξάλλου, το νέο καθεστώς παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να διευκρινίζει (με κανονισμό) ότι η απαλλαγή δεν είναι εφαρμοστέα στις περιπτώσεις που τα δίκτυα παράλληλων κάθετων συμφωνιών καλύπτουν πάνω από το 50 % της αγοράς.

Οι εν λόγω διατάξεις, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν προβλέπεται κανενός είδους προστασία για τις ΜΜΕ και δεν υφίστανται ελάχιστες ρυθμίσεις για τη λήξη των συμβάσεων και την προσφυγή στη διαιτησία - όπως επανειλημμένως υπογράμμισε η ΟΚΕ στις γνωμοδοτήσεις της για το νέο καθεστώς - οδηγούν, μεταξύ άλλων, σε σοβαρά προβλήματα συμβατότητας των συμφωνιών διανομής αυτοκινήτων - δεδομένης της φύσης και της διάδοσής τους - με τις αρχές και τους περιορισμούς που προβλέπουν οι νέοι κοινοτικοί κανόνες στον τομέα των κάθετων συμφωνιών.

4. Τα διακυβευόμενα συμφέροντα στον τομέα του ευρωπαϊκού συστήματος αυτοκινήτων

4.1. Η κοινοτική νομοθεσία για τον τομέα των αυτοκινήτων, η οποία βασίζεται στην έννοια της αποκλειστικής και επιλεκτικής διανομής (ΑΕΔ), αντιπροσωπεύει τα τελευταία 25 χρόνια την βασική προϋπόθεση του ευρωπαϊκού συστήματος αυτοκινήτων (ΕΣΑ). Το ΕΣΑ απαρτίζεται από ένα εξαιρετικά ολοκληρωμένο δίκτυο το οποίο χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό μεταξύ παραγωγής και διανομής ανά σήμα, την λειτουργία του οποίου οι κατασκευαστές διασφαλίζουν με τη βοήθεια, αφενός, συνεργατών που επιλέγονται με βάση κοινά σχέδια - όπως είναι οι προμηθευτές συστατικών στοιχείων και ανταλλακτικών στην αρχή της αλυσίδας παραγωγής - καθώς και με τη βοήθεια, αφετέρου, του δικτύου διανομής και εξυπηρέτησης των πελατών μετά την πώληση, στο τέλος της αλυσίδας παραγωγής.

4.2. Στο σύνολό του, το ΕΣΑ αποτελείται από πάνω από 120000 επιχειρήσεις (που αντιπροσωπεύουν το 98 % των ΜΜΕ του συστήματος διανομής), οι οποίες απασχολούν 3900000 άτομα (από τα οποία 1500000 απασχολούνται στα δίκτυα διανομής), και έχει συνολικό ετήσιο κύκλο εργασιών 400 περίπου δισεκατομμύρια ευρώ.

4.3. Στην Ευρώπη παράγονται 16,5 εκατομμύρια αυτοκίνητα το χρόνο τα οποία συνοδεύονται από εγγυήσεις που κυμαίνονται από 1 έως 3 χρόνια. Από 1ης Ιανουαρίου 2002 που θα τεθεί σε ισχύ η οδηγία 1999/44/EK για τις εγγυήσεις καταναλωτικών αγαθών, θα καταστεί υποχρεωτική η παροχή διετούς εγγύησης. Εξάλλου, στους 200 εκατομμύρια οδηγούς αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην Ευρώπη έχει εξασφαλιστεί, χάρη στο ΕΣΑ, η παροχή ανταλλακτικών και η εξυπηρέτηση και επισκευή σε όλη την έκταση της Ένωσης, σύμφωνα με μία φιλοσοφία επιχειρηματικής διαχείρισης που στηρίζεται σε ποιοτικά πρότυπα, στη σταθερή επιδίωξη της ικανοποίησης του πελάτη ("customer satisfaction"), σε πολυετή προγράμματα συνεχούς κατάρτισης του προσωπικού και στην υιοθέτηση προηγμένων διαδικασιών και διασύνδεσης.

4.4. Στα σημαντικά αυτά δεδομένα κοινωνικοοικονομικού χαρακτήρα προστίθενται άλλα που συμβάλλουν στον μεταγενέστερο χαρακτηρισμό του τομέα: τα αυτοκίνητα έχουν επιπτώσεις στην ασφάλεια των προσώπων και στην ακεραιότητα του περιβάλλοντος, απαιτούν τακτικές και μη παρεμβάσεις υπό τη μορφή επισκευής και εξυπηρέτησης και οφείλουν να πληρούν αυστηρούς τεχνικούς και περιβαλλοντικούς όρους.

Η απόκτηση αυτοκινήτου αποτελεί για πολλούς τη δεύτερη σημαντικότερη επένδυση στη ζωή τους και εκτιμάται ότι οι Ευρωπαίοι προορίζουν για το αυτοκίνητο περίπου το 13 % με 15 % του οικογενειακού τους προϋπολογισμού. Όλοι αυτοί οι παράγοντες αντιπροσωπεύουν την πρόκληση που το ΕΣΑ αναγκάζεται διαρκώς να αντιμετωπίζει προκειμένου να καλύψει τις απαιτήσεις όλων των ενδιαφερομένων μερών, ιδιαίτερα δε των καταναλωτών.

4.5. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ενταχθούν τα αυτοκίνητα που προορίζονται για την οδική μεταφορά ατόμων και εμπορευμάτων: βιομηχανικά εμπορικά οχήματα και λεωφορεία που αποτελούν ένα στρατηγικής σημασίας συστατικό τόσο για την κοινωνία, όσο και για την οικονομία της Ένωσης και χαρακτηρίζονται, μεταξύ άλλων, από το γεγονός ότι έχουν πάντοτε ως τελικό πελάτη έναν επαγγελματικό φορέα, με επιχειρηματικούς στόχους.

4.6. Η ΟΚΕ καλεί συνεπώς την Επιτροπή να εξετάσει σε βάθος και να λάβει επαρκώς υπόψη όλες αυτές τις πτυχές πριν προβεί στην οριστική αναθεώρηση των εν ισχύ κοινοτικών κανόνων που διέπουν τη διανομή αυτοκινήτων.

5. Παρατηρήσεις γενικού χαρακτήρα

5.1. Η έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής για την εφαρμογή του κανονισμού (EK) αριθ. 1475/95 στις συμφωνίες διανομής αυτοκινήτων, πιστοποιεί δικαιολογημένα, λόγω τόσο του όγκου όσο και του εύρους των αναλύσεων που πραγματοποιήθηκαν, τη σημασία που αποδίδεται στο σημαντικό και ευαίσθητο αυτό τομέα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η ΟΚΕ εκφράζει συνεπώς την ικανοποίησή της για το αξιέπαινο έργο της Επιτροπής.

5.2. Η έκθεση, μολονότι δεν αποσκοπούσε στην διατύπωση προτάσεων σχετικά με την κατάσταση που θα ακολουθήσει τη λήξη του τρέχοντος κανονισμού, αντιπροσωπεύει ωστόσο ένα σημείο αφετηρίας και αναφοράς για τις μεταγενέστερες εργασίες της Επιτροπής στον εν λόγω τομέα.

5.3. Η ΟΚΕ σημειώνει, σχετικά, το γεγονός ότι απουσιάζει μία ανακεφαλαίωση με τα τελικά συμπεράσματα ως προς τις πτυχές των εν ισχύ κοινοτικών κανόνων του τομέα των αυτοκινήτων που η Επιτροπή θεωρεί ότι έχουν εξαιρετικά μεγάλη σημασία για την προστασία του ανταγωνισμού και την ολοκλήρωση των αγορών.

5.4. Θα ήταν επίσης σκόπιμο να γίνει διάκριση ανάμεσα στους περιορισμούς που αναγνωρίζει ο κανονισμός (όπως είναι, π.χ., η αποκλειστικότητα εδαφικής περιοχής και η απαγόρευση της μεταπώλησης σε ανεξάρτητους μεταπωλητές) και τους περιορισμούς που προκύπτουν, αντίθετα, από τις πρακτικές που έχουν θέσει σε εφαρμογή οι φορείς παραβιάζοντας τα όρια που προβλέπει ο κανονισμός για την εφαρμογή της απαλλαγής (όπως οι φραγμοί που τίθενται στις παθητικές πωλήσεις σε τελικούς καταναλωτές ή στις συναλλαγές μεταξύ εξουσιοδοτημένων διανομέων, που έχουν σχέση με τον τόπο στον οποίο βρίσκονται οι καταναλωτές αυτοί ή οι διανομείς στο εσωτερικό του κοινοτικού χώρου).

5.5. Σε γενικές γραμμές, η ΟΚΕ διαπιστώνει από την έκθεση ότι οι καθιερωμένοι κανόνες που προβλέπονται από την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία της Επιτροπής για την επιλεκτική διανομή επέτρεψαν, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 25 ετών, στην ευρωπαϊκή βιομηχανία αυτοκινήτων να αναδιαρθρωθεί και να αυξήσει τα επίπεδα ανταγωνιστικότητάς της προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι παγκόσμιες προκλήσεις μέσω της βελτιστοποίησης τόσο του παραγωγικού συστήματος - ορθολογική παραγωγή ("lean production"), ρομποτική, παραγωγή προϊόντων τη στιγμή που χρειάζονται ("just in time") - όσο και του συστήματος διανομής, με τη βοήθεια μιάς αναδιάρθρωσης και μιάς ολοένα στενότερης ολοκλήρωσης με το δίκτυο πωλήσεων: ορθολογική διανομή ("lean distribution").

5.6. Η συντήρηση μιάς ισχυρής εικόνας σήματος, που αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας διασηματικής πρόκλησης, και η κοινή ευθύνη μεταξύ παραγωγών και διανομέων προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι ολοένα μεγαλύτερες απαιτήσεις από πλευράς ποιότητας και ασφάλειας τις οποίες επιβάλλουν οι σχετικές οδηγίες και κανονισμοί της ΕΕ, κατέστη δυνατό να επιτευχθούν χάρη στην ύπαρξη αποκλειστικών και επιλεκτικών κανόνων στον τομέα της διανομής αυτοκινήτων.

5.7. Από αυτή την οπτική γωνία, το αποκλειστικό και επιλεκτικό σύστημα διανομής φαίνεται, συνεπώς, να παρέχει στο ευρωπαϊκό σύστημα αυτοκινήτων την δυνατότητα να πληροί όσα προβλέπει το άρθρο 81 (3) της Συνθήκης το οποίο ορίζει ότι μία συμφωνία ή κατηγορία συμφωνιών μεταξύ επιχειρήσεων, "η οποία συμβάλλει στη βελτίωση της παραγωγής ή της διανομής των προϊόντων ή στην προώθηση της τεχνικής ή οικονομικής προόδου, εξασφαλίζοντας συγχρόνως στους καταναλωτές δίκαιο τμήμα από το όφελος που προκύπτει", είναι έγκυρη.

5.8. Κατά τα άλλα, η Επιτροπή, η οποία έχει ως προς το θέμα αυτό την ισχυρή υποστήριξη της ΟΚΕ, παραδέχτηκε ότι, στον κανονισμό (EK) αριθ. 2790/1999 για τους κάθετους περιορισμούς, τα κάθετα αποκλειστικά και επιλεκτικά συστήματα διανομής, όχι μόνον είναι σημαντικά για το οικονομικό σύστημα, αλλά εξασφαλίζουν και αυξημένα οφέλη για τον καταναλωτή.

5.9. Σε επιβεβαίωση της σχέσης μεταξύ αποκλειστικής και επιλεκτικής διανομής και του τομέα του αυτοκινήτου, η ΟΚΕ διαπιστώνει ότι στην έκθεση τονίζεται πώς, σε ό,τι αφορά την πρακτική λειτουργία, το σύστημα διανομής στις ΗΠΑ είναι κατά πολύ συγκρίσιμο με το ευρωπαϊκό. Εξάλλου, η ΟΚΕ καταδεικνύει πώς το κανονιστικό πλαίσιο στις Ηνωμένες Πολιτείες, το οποίο απορρέει από την αποκλειστική νομοθεσία των επιμέρους πολιτειών, χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι είναι υποχρεωτικό και όχι προαιρετικό, όπως συμβαίνει στην ΕΕ, και θεωρεί ότι η οικονομική προστασία του αντιπροσώπου έναντι του κατασκευαστή - τόσο σε ό,τι αφορά την καταγγελία της σύμβασης, όσο και την υποχρέωση της πώλησης διαμέσου του δικτύου - αποτελεί ένα απαραίτητο μέσο για τη διασφάλιση της προστασίας του καταναλωτή.

5.10. Σε ό,τι αφορά την ισορροπία ανάμεσα στα ενδιαφερόμενα μέρη και τα οφέλη για τους καταναλωτές, η έκθεση φανερώνει ότι παρά τις βελτιώσεις που προβλέπει ο κανονισμός (EK) αριθ. 1475/95, η οικονομική ανεξαρτησία του αντιπροσώπου εξακολουθεί ακόμη να περιορίζεται σημαντικά έναντι του κατασκευαστή, πράγμα που έχει επιπτώσεις στην βέλτιστη κάλυψη των αναγκών του καταναλωτή.

5.11. Ως προς το θέμα αυτό, η ΟΚΕ επαναλαμβάνει αυτό που επανειλημμένα έχει υποστηρίξει στις προηγούμενες εργασίες της: την ανάγκη οι μελλοντικοί κανόνες στον συγκεκριμένο τομέα να προβλέπουν την αποτελεσματική προστασία των αντιπροσώπων. Πρέπει να αναζητηθεί μία καλύτερη ισορροπία στη συμβατική και οικονομική θέση που οι ΜΜΕ κατέχουν στα δίκτυα μέσω της όσο το δυνατό μεγαλύτερης διεύρυνσης του πεδίου δράσης του εμπειρογνώμονα και του διαιτητή σε όλες τις πτυχές της συμβατικής σχέσης, με ιδιαίτερη αναφορά στη λήξη των συμβάσεων.

6. Ειδικές παρατηρήσεις

6.1. Εισαγωγή

6.1.1. Η έκθεση της Επιτροπής(11) διευκρινίζει ότι με τον κανονισμό (EK) αριθ. 1475/95 επιδιώχθηκε κυρίως η επίτευξη των ακόλουθων στόχων: να καταβληθούν προσπάθειες προκειμένου η διανομή των οχημάτων με κινητήρα να πραγματοποιείται με αποτελεσματικότητα προς όφελος των καταναλωτών και προκειμένου να διασφαλίζεται ο γνήσιος ανταγωνισμός μεταξύ των διαφόρων σημάτων (διασηματικός ανταγωνισμός: "interbrand") και μεταξύ διανομέων του ιδίου εμπορικού σήματος (ενδοσηματικός ανταγωνισμός: "intrabrand"). Με τους πιο πάνω στόχους συνδυάζονται ο στόχος της διεύρυνσης των δυνατοτήτων επιλογής του καταναλωτή στην ενιαία αγορά και ο στόχος της βελτίωσης των δυνατοτήτων της παράλληλης αγοράς. Με τον κανονισμό επιδιώκεται επίσης ο στόχος της ενίσχυσης της ανεξαρτησίας του αντιπροσώπου έναντι του κατασκευαστή.

6.1.2. Η έκθεση επιβεβαιώνει ότι δικαιολογημένα πιστεύεται ότι υφίσταται πραγματικός ανταγωνισμός μεταξύ των διαφόρων σημάτων (διασηματικός ανταγωνισμός) στον τομέα των πωλήσεων οχημάτων με κινητήρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Συμπέρασμα 6.1.1.4 της έκθεσης). Η ΟΚΕ υποστηρίζει ότι αυτό αποτελεί ένα σημαντικό οικονομικό γεγονός στον οποίο μπορούμε να βασιστούμε ακόμη και κατά την αξιολόγηση του βαθμού ανταγωνισμού μεταξύ διανομέων του ιδίου εμπορικού σήματος (ενδοσηματικός ανταγωνισμός). Τα τελευταία πέντε χρόνια, παρατηρήθηκε σταθερή μείωση των τιμών πώλησης, προοδευτική τεχνολογική βελτίωση των οχημάτων με τη μορφή μεγαλύτερης ασφάλειας και περιορισμός των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Κατά τα άλλα, η διανομή βελτιώθηκε χάρη στο γεγονός ότι οι κατασκευαστές και οι αντιπρόσωποι έδωσαν μεγαλύτερη προσοχή στην προσφορά ολοένα αποτελεσματικότερων και ακριβέστερων υπηρεσιών. Εξάλλου, τα δίκτυα αντιπροσώπων διαπίστωσαν ότι οι δείκτες ικανοποίησης των πελατών αυξάνονται σταθερά.

6.1.3. Αντίθετα, η έκθεση υποδεικνύει ότι τίθενται ερωτήματα κατά πόσον υφίσταται πραγματικός ανταγωνισμός μεταξύ των διανομέων του ιδίου σήματος, όπως προκύπτει από τις καταγγελίες που υποβάλλονται στην Επιτροπή και τις έρευνες που αυτή διεξάγει (βλέπε σ. 83 της έκθεσης και παραρτήματα ΙΙΙ και ΙV). H OKE τονίζει σχετικά πώς η έκθεση φαίνεται να δίνει υπερβολική έμφαση στην κατάσταση της βρετανικής αγοράς, όπου παράγοντες ξένοι προς την πολιτική ανταγωνισμού (φορολογικό καθεστώς και νόμισμα) θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε βιαστικά συμπεράσματα ως προς ένα σύστημα που στην υπόλοιπη κοινοτική αγορά λειτούργησε καλά. Εξάλλου, εάν ο αριθμός των καταγγελιών (200 με 300 επιστολές καταναλωτών από τη Μεγάλη Βρετανία και 50 με 60 επιστολές καταναλωτών από άλλα κράτη μέλη το χρόνο) συσχετιστεί με τις 16 εκατομμύρια πωλήσεις αυτοκινήτων, στην Ευρώπη, το χρόνο, αποτελεί ένα εξαιρετικά περιορισμένο ποσοστό και σχετικοποιεί σημαντικά την άποψη σύμφωνα με την οποία δεν υφίσταται αποτελεσματικός ενδοσηματικός ανταγωνισμός.

6.2. Ο ανταγωνισμός μεταξύ αντιπροσώπων του ιδίου σήματος (ενδοσηματικός ανταγωνισμός)

6.2.1. Υπάρχουν δύο σημαντικοί παράγοντες που θα ήταν σκόπιμο να ληφθούν υπόψη: το κανονιστικό πλαίσιο και ο εμπορικός έλεγχος που οι κατασκευαστές διεξάγουν στους αντιπροσώπους.

6.2.2. Το κανονιστικό πλαίσιο του ενδοσηματικού ανταγωνισμού

Τα κύρια μέτρα που εισήγαγε ο κανονισμός (EK) αριθ. 1475/95 για τη βελτίωση του ανταγωνισμού μεταξύ αντιπροσώπων του ιδίου σήματος (ενδοσηματικός ανταγωνισμός) και για τη διεύρυνση των δυνατοτήτων πραγματοποίησης παράλληλων εισαγωγών είναι:

- το δικαίωμα των διανομέων να προωθούν ενεργά τις πωλήσεις νέων αυτοκινήτων σε τελικούς καταναλωτές - είτε άμεσα, είτε με την παρέμβαση μεσάζοντος - έξω από την συμβατική περιοχή, με τη βοήθεια διαφημίσεων, στο μέτρο που αποφεύγεται η "διαφήμιση μέσω προσωπικής επαφής" με τον πελάτη (άρθρο 3, παράγραφος 8, γράμμα β))·

- το δικαίωμα των διανομέων να πωλούν σε άλλους διανομείς που ανήκουν στο ίδιο δίκτυο·

- η υποχρέωση των διανομέων να πραγματοποιούν εργασίες συντήρησης σε αυτοκίνητα που πωλήθηκαν από άλλη επιχείρηση του δικτύου διανομής (άρθρο 5, παράγραφος 1, σημείο 1, γράμμα α))·

- η απαγόρευση υπολογισμού των αμοιβών του διανομέα σε συνάρτηση με τον τόπο προορισμού των μεταπωλούμενων αυτοκινήτων (άρθρο 6, παράγραφος 1, σημείο 8)·

- ταυτόχρονα, ωστόσο, ο κανονισμός εξακολουθεί να επιτρέπει στους κατασκευαστές να απαγορεύουν στους διανομείς να πωλούν σε μη εξουσιοδοτημένους ή "ανεξάρτητους" μεταπωλητές (άρθρο 3, παράγραφοι 10 και 11).

6.2.3. Εάν εξετασθούν στο σύνολό τους, οι κανόνες αυτοί φαίνεται να παρέχουν μία νομική βάση για τη στήριξη του ενδοσηματικού ανταγωνισμού και τις παράλληλες εισαγωγές. Ο κύριος φορέας για τον ενδοσηματικό ανταγωνισμό σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς φαίνεται να είναι οι μεσάζοντες που ενεργούν για λογαριασμό των καταναλωτών.

6.2.4. Τα κύρια μέτρα που εισήχθησαν για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας των διανομέων είναι:

- ο περιορισμός του πεδίου των ρητρών περί μη ανταγωνισμού. Σήμερα, οι διανομείς μπορούν, με βάση καθορισμένους όρους, να πωλούν προϊόντα που παρέχονται από άτομα άλλα από τον κατασκευαστή (πολλαπλή εμπορία ή διανομή περισσοτέρων σημάτων) (άρθρο 3, παράγραφος 3)·

- οι διανομείς έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν κοινό συνεργείο για όλα τα πωλούμενα σήματα·

- οι κατασκευαστές απαγορεύεται να τροποποιούν μονομερώς το καθεστώς του διανομέα ή την συμβατική περιοχή (άρθρο 6, παράγραφος 1, σημείο 5)·

- τα συμβόλαια διανομής με καθορισμένη λήξη πρέπει να έχουν ελάχιστη διάρκεια πέντε τουλάχιστον χρόνια·

- τα συμβόλαια διανομής αορίστου χρόνου πρέπει να περιλαμβάνουν περίοδο προειδοποίησης δύο τουλάχιστον ετών·

- οι στόχοι των πωλήσεων και το συνολικό ύψος των αποθεμάτων πρέπει να συμφωνούνται και σε περίπτωση διαφωνίας προβλέπεται η ανεξάρτητη διαιτησία.

6.2.5. Στο σύνολό τους, οι κανόνες αυτοί έδιναν την εντύπωση ότι, τη στιγμή της υιοθέτησης του κανονισμού, παρείχαν μία νομική βάση που υποσχόταν τη διασφάλιση μιάς μεγαλύτερης ανεξαρτησίας για τους διανομείς. Ωστόσο, οι κανόνες αυτοί πρέπει να αξιολογηθούν με βάση την εμπορική σχέση μεταξύ κατασκευαστών αυτοκινήτων και διανομέων.

6.2.6. Οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ κατασκευαστών και διανομέων

Στην πράξη, η έκθεση καταδεικνύει ότι η σχέση μεταξύ κατασκευαστών και διανομέων διακρίνεται από ορισμένα χαρακτηριστικά που παρακωλύουν τον ενδοσηματικό ανταγωνισμό και αντανακλούν την συνεχή σχέση εξάρτησης του διανομέα από τον κατασκευαστή.

6.2.6.1. Οι κατασκευαστές ανταμείβουν τους διανομείς με επιμίσθια ("μπόνους"), τα οποία απονέμονται στο τέλος του έτους με βάση απόλυτα προβλέψιμα κριτήρια, πράγμα που αποθαρρύνει τις δευτερεύουσες πωλήσεις και ενδυναμώνει την εξάρτηση του διανομέα (έκθεση, παράγραφος 257). Η ΟΚΕ τονίζει ότι μία αύξηση της προβλεψιμότητας στις πολιτικές των πωλήσεων εκ μέρους των κατασκευαστών, θα μπορούσε να παράσχει στους αντιπροσώπους μεγαλύτερη ευελιξία κατά την εφαρμογή μιάς πολιτικής τιμών που θα απέβλεπε στην αύξηση του ενδοσηματικού ανταγωνισμού.

6.2.6.2. Το γεγονός ότι δεν γίνονται εκπτώσεις στους διανομείς όταν η ποσότητα ή ο όγκος των παραγγελιών είναι μεγάλος, καθώς και το γεγονός ότι τα περιθώρια που διαθέτουν είναι περιορισμένα, μειώνουν την ευχέρειά τους να καθορίζουν διαφορετικές τιμές (έκθεση, παράγραφοι 182 και 265). Αυτό περιορίζει ως έναν βαθμό τον ενδοσηματικό ανταγωνισμό των τιμών (έκθεση, παράγραφος 182), μολονότι δεν εμποδίζει την ανάπτυξη άλλων μορφών ανταγωνισμού όπως ο ανταγωνισμός που στηρίζεται στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών (έκθεση, παράγραφος 181).

6.2.6.3. Στην πράξη, οι στόχοι των πωλήσεων τους οποίους συμφωνούν κατασκευαστές και διανομείς στηρίζονται στους στόχους των πωλήσεων - που στην πράξη καθορίζονται από τους κατασκευαστές - οι οποίοι αφήνουν ελάχιστο περιθώριο για πωλήσεις σε μεσάζοντες, ιδιαίτερα εάν οι στόχοι αυτοί συνοδεύονται από περιορισμένη διάθεση στην αγορά του προϊόντος.

6.2.6.4. Επίσης, στην πράξη χρησιμοποιείται ελάχιστα η δυνατότητα της διαιτησίας. Η έκθεση ωστόσο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η δυνατότητα αυτή συμβάλλει γενικά στην διεξαγωγή σοβαρότερων και πιο ισορροπημένων διαπραγματεύσεων μεταξύ κατασκευαστών και διανομέων. Μία διεύρυνση των περιπτώσεων στις οποίες είναι δυνατή η προσφυγή στη διαιτησία θα είχε την υποστήριξη της ΟΚΕ και θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μέσο με το οποίο να αυξηθεί η ανεξαρτησία του διανομέα.

6.2.6.5. Η διανομή περισσοτέρων σημάτων ή η πολλαπλή εμπορία, μολονότι επιτρέπεται από τον κανονισμό, στην πραγματικότητα εφαρμόζεται ελάχιστα, με εξαίρεση την Βόρεια Ευρώπη (έκθεση, παράγραφοι 208-210). Αυτό σημαίνει ότι μία από τις οδούς που, στη θεωρία, οδηγούν στην ανεξαρτησία του διανομέα δεν διανύεται. Η ΟΚΕ διερωτάται εάν η περιορισμένη διάδοση της διανομής περισσοτέρων σημάτων δεν οφείλεται, στην πράξη, στο υψηλό διαρθρωτικό κόστος και στο υψηλό κόστος διαχείρισης και κατάρτισης, ιδιαίτερα στην περίπτωση των σημάτων γενικού χαρακτήρα και ευρείας διάδοσης. Πράγματι, εκτός από την περίπτωση των σημάτων που αποτελούν μέρος του ιδίου ομίλου, η διανομή περισσοτέρων σημάτων εφαρμόζεται με μεγαλύτερη συχνότητα όταν με τον τρόπο αυτό ολοκληρώνεται η "γκάμα" των αυτοκινήτων ή για συμπληρωματικά προϊόντα που δεν είναι άμεσα ανταγωνιστικά.

Στην έκθεση της Επιτροπής δεν λαμβάνεται εξάλλου υπόψη ο τύπος της διανομής περισσοτέρων σημάτων ο οποίος εφαρμόζεται από εταιρείες συμμετοχής που ελέγχουν περισσότερες αντιπροσωπείες διαφόρων σημάτων.

6.2.6.6. Η απειλή της καταγγελίας της σύμβασης φαίνεται να εξακολουθεί να παρέχει συμβατική εξουσία στον κατασκευαστή, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όπου ο αριθμός των συμβολαίων διανομής είναι περιορισμένος και συνεπώς, μόλις ένας μεγάλος κατασκευαστής αποσύρει την αντιπροσωπεία, φαίνεται να μην υπάρχουν πλέον οι προοπτικές απόκτησης της αντιπροσωπείας ενός άλλου εδραιωμένου σήματος (έκθεση, παράγραφος 253). Οι μεγαλύτερες περίοδοι προειδοποίησης που προβλέπει ο κανονισμός (EK) αριθ. 1475/95 δεν φαίνεται να έχουν αυξήσει στην πράξη την ανεξαρτησία του αντιπροσώπου.

6.2.6.7. Διαπιστώνεται επίσης αύξηση των συγκεντρώσεων, με λιγότερους αντιπροσώπους και ευρύτερες συμβατικές περιοχές (έκθεση, παράγραφος 91). Αυτό θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο να μειωθεί ο ενδοσηματικός ανταγωνισμός εκτός και εάν το φαινόμενο αυτό αντισταθμιστεί με μία πιο εκτεταμένη διαφημιστική εκστρατεία ή με μεγαλύτερη χρήση του Διαδικτύου. Η ΟΚΕ τονίζει ότι η χρήση του Διαδικτύου - για το οποίο εξάλλου είναι ακόμη νωρίς να διατυπωθεί ολοκληρωμένη γνώμη, δεδομένου ότι εξακολουθεί να βρίσκεται στη φάση της ανάπτυξης - αποδεικνύεται έγκυρο μέσο ενημέρωσης, φανερώνει ωστόσο τα όριά του ως μέσου πραγματοποίησης άμεσων πωλήσεων, τόσο λόγω της πολυπλοκότητας του προϊόντος αυτοκίνητο, όσο και, μεταξύ άλλων, λόγω των εμπορικών πρακτικών που προβλέπουν συχνά την απόσυρση του χρησιμοποιημένου αυτοκινήτου τη στιγμή της αγοράς του νέου.

Η ΟΚΕ υπογραμμίζει εξάλλου το γεγονός ότι η χρήση του Διαδικτύου εκλαμβάνεται ως "παθητική πώληση" στις κατευθυντήριες γραμμές για τον κανονισμό των κάθετων περιορισμών. Εάν, όπως φαίνεται πιθανό, οι ίδιες σκέψεις ισχύσουν και στην περίπτωση του κανονισμού για την διανομή αυτοκινήτων, αυτό θα συμβάλει στην αύξηση του επιπέδου του ενδοσηματικού ανταγωνισμού.

6.2.6.8. Στην Ευρώπη υφίστανται διαφορές στις τιμές για το ίδιο σήμα και τα ίδια μοντέλα. Ένας από τους κύριους λόγους είναι οι διαφορές στη φορολογία. Ένας άλλος λόγος είναι οι αυξομειώσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Άλλοι παράγοντες που τις επηρεάζουν είναι το ιστορικό της παρουσίας ενός κατασκευαστή σε μία εθνική αγορά και το κόστος διανομής και μεταφορών (έκθεση, παράγραφος 189). Η ΟΚΕ είναι της γνώμης ότι μία προσέγγιση των φορολογιών (των φόρων και του ΦΠΑ), καθώς και η εισαγωγή του ευρώ θα οδηγήσουν κατά πάσα πιθανότητα σε μεγαλύτερη διαφάνεια και στη μείωση των διαφορών στις τιμές στο πλαίσιο της κοινοτικής αγοράς.

6.2.6.9. Ορισμένες φορές, ο χρόνος παράδοσης - ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ενδοσηματικές παραγγελίες - είναι δυνατό να αποδειχθεί, μεταξύ των κρατών μελών, μεγαλύτερος για τους πελάτες άλλου κράτους μέλους από ό,τι για τους εθνικούς πελάτες (έκθεση, παράγραφος 200). Η ΟΚΕ συμφωνεί με την Επιτροπή ότι επιβάλλεται να βρεθεί μία μέθοδος έτσι ώστε να δοθεί τέλος στην πρακτική των παρατεινόμενων χρόνων παράδοσης στην περίπτωση διεθνών παραγγελιών, αλλά μόνον για τις περιπτώσεις όπου πρόκειται για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις.

6.2.7. Η ΟΚΕ υπενθυμίζει ότι σαφώς υπάρχει σημαντικός ενδοσηματικός ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών μελών εάν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι το 30 % των πωλήσεων (ποσοστό που στις μητροπολιτικές περιοχές μπορεί να φθάσει το 60 %) του αντιπροσώπου πραγματοποιείται με εξωτερικούς καταναλωτές, δηλαδή που δεν προέρχονται από την περιοχή που καλύπτει η σύμβαση. Εξάλλου, το επίπεδο του ενδοσηματικού ανταγωνισμού θα καταστεί δυνατό να αυξηθεί σημαντικά εάν εξασφαλιστεί η σωστή ισορροπία στις σχέσεις μεταξύ κατασκευαστή και αντιπροσώπου.

6.2.8. Η λύση που πρέπει να δοθεί είναι να τροποποιηθεί και επεκταθεί η απαλλαγή κατά κατηγορία, αντί να δοθεί τέλος στο σύστημα της επιλεκτικής διανομής.

6.3. Η προστασία του ανταγωνισμού στην αγορά της εξυπηρέτησης πελατών μετά την πώληση

6.3.1. Ένας επιπλέον στόχος του κανονισμού (EK) αριθ. 1475/95 ήταν η προστασία του ανταγωνισμού στην αγορά της εξυπηρέτησης πελατών μετά την πώληση. Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτού του στόχου υπήρξε η δέσμευση να βελτιωθεί η πρόσβαση των κατασκευαστών ανταλλακτικών στα δίκτυα των διανομέων. Για το σκοπό αυτό, ο κανονισμός (EK) αριθ. 1475/95 ενισχύει το δικαίωμα των αντιπροσώπων να χρησιμοποιούν ανταλλακτικά εφάμιλλης ποιότητας, με την εισαγωγή του δικαιώματος των κατασκευαστών ανταλλακτικών να παρέχουν ανταλλακτικά με το ίδιο ποιοτικό επίπεδο στους αντιπροσώπους (άρθρο 6, παράγραφος 1, σημεία 9 και 10). Προστατεύει επίσης το δικαίωμα του κατασκευαστή ανταλλακτικών να επιθέτει το σήμα ή το λογότυπό του στα ανταλλακτικά που παρέχει (άρθρο 6, παράγραφος 1, σημείο 11). Απαγορεύει εξάλλου στους κατασκευαστές να προσφέρουν επιμίσθια ("μπόνους") τα οποία να υπολογίζονται με βάση το σύνολο των πωλήσεων αυτοκινήτων και των πωλήσεων ανταλλακτικών. Τέλος, καθιερώνει το δικαίωμα των ανεξάρτητων επισκευαστών να έχουν πρόσβαση στις απαραίτητες τεχνικές πληροφορίες και διευκρινίζει ότι δεν επιτρέπεται η καταχρηστική άρνηση παροχής των πληροφοριών αυτών (άρθρο 6, παράγραφος 1, σημείο 12).

6.3.2. Η έκθεση επισημαίνει εκ νέου ότι στην πράξη οι αντιπρόσωποι συνέχισαν να προσφεύγουν κυρίως στους κατασκευαστές για την προμήθεια ανταλλακτικών. Μόνον ένα 5 % με 20 % των ανταλλακτικών προέρχεται από διάφορους άλλους προμηθευτές (έκθεση, παράγραφος 248). Από την έκθεση προκύπτει ότι, παρά το νομικό πλαίσιο, οι αντιπρόσωποι δεν είναι πρόθυμοι να προμηθεύονται ανταλλακτικά από άλλους προμηθευτές δεδομένου ότι εξαρτώνται από τους κατασκευαστές αυτοκινήτων εξαιτίας των επιμισθίων του τέλους του έτους - τα οποία στηρίζονται στον κύκλο εργασιών των αυθεντικών ανταλλακτικών - καθώς και εξαιτίας των εξαιρετικά μεγάλων εκπτώσεων που έχουν στα γνήσια ανταλλακτικά και του ύψους των αποθεμάτων σε γνήσια ανταλλακτικά που συνιστάται στους αντιπροσώπους να διαθέτουν (έκθεση, παράγραφος 249). Η Έκθεση συμπεραίνει ότι το δικαίωμα, που καθιερώνει ο κανονισμός, των κατασκευαστών ανταλλακτικών να παρέχουν τα προϊόντα τους στους αντιπροσώπους δεν γίνεται πράξη (έκθεση 6.2.2).

6.3.2.1. Είναι αλήθεια ότι η πεποίθηση πολλών καταναλωτών ότι τα αυθεντικά ανταλλακτικά είναι καλύτερης ποιότητας αποτελεί σημαντικό παράγοντα. Αυτό οφείλεται πιθανόν στην εμπιστοσύνη που οι καταναλωτές έχουν στα γνήσια προϊόντα και στην ανεπαρκή πληροφόρηση που τους παρέχουν κυρίως οι ανεξάρτητοι κατασκευαστές.

6.3.2.2. Η ΟΚΕ προτίθεται να υποστηρίξει την Επιτροπή στην αναζήτηση μέτρων προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι αντιπρόσωποι να χρησιμοποιούν ανταλλακτικά με ποιότητα εφάμιλλη των αυθεντικών. Η χρήση ανταλλακτικών εφάμιλλων των γνησίων θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο διαδεδομένη εάν η ποιότητα των εν λόγω ανταλλακτικών ήταν πιστοποιημένη, πράγμα που θα επέτρεπε στον αντιπρόσωπο να αναλαμβάνει πλήρως την ευθύνη του απέναντι στον χρήστη του οχήματος, ακόμη και στις περιπτώσεις όπου οι παρεμβάσεις αφορούν την ασφάλεια ή την προστασία του περιβάλλοντος.

Η ΟΚΕ υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι στην πράξη οι αντιπρόσωποι μπορούν να προμηθεύονται από ανεξάρτητους κατασκευαστές μόνον όταν πρόκειται για ορισμένους τύπους ανταλλακτικών και όχι για ολόκληρο το φάσμα και αυτό για προφανείς λόγους αποτελεσματικής διαχείρισης. Εντούτοις, μία διείσδυση στην αγορά της τάξης του 20 % αντιπροσωπεύει ένα μη αμελητέο ποσοστό εάν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι τα ανταλλακτικά αυτά χρησιμοποιούνται έξω από την κανονική περίοδο εγγύησης. Η ΟΚΕ καλεί για το λόγο αυτό την Επιτροπή να εξετάσει την ουσία του προβλήματος της "εφάμιλλης ποιότητας" με μέσα που να μπορούν να διασφαλίζουν πραγματικά ότι τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά έχουν όντως εφάμιλλη ποιότητα με τα αυθεντικά.

6.4. Η θέση των ανεξάρτητων επισκευαστών προστατεύεται επαρκώς;

6.4.1. Ο κανονισμός (EK) αριθ. 1475/95 προέβλεπε ποικίλα μέσα για την προστασία των ανεξάρτητων επισκευαστών. Οι αντιπρόσωποι επιτρέπεται να παρέχουν γνήσια ανταλλακτικά στους ανεξάρτητους επισκευαστές για την επισκευή και συντήρηση οχημάτων με κινητήρα (άρθρο 6, παράγραφος 1, σημείο 12), μολονότι αυτό δεν συνεπάγεται ότι τους υποχρεώνει να παρέχουν τα εν λόγω ανταλλακτικά σε χονδρική τιμή. Η έκθεση συμπεραίνει ότι, σε γενικές γραμμές, οι ανεξάρτητοι επισκευαστές δεν αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε γνήσια ανταλλακτικά, αλλά ότι επειδή δεν μπορούν να τα προμηθευτούν σε χονδρική τιμή, αντιμετωπίζουν δυσκολίες ως προς το να είναι ανταγωνιστικοί.

6.4.2. Κατά δεύτερο λόγο, οι κατασκευαστές υποχρεώνονται να παρέχουν στους ανεξάρτητους επισκευαστές τις τεχνικές πληροφορίες που απαιτούνται για την επισκευή και συντήρηση των αυτοκινήτων τους. Η υποχρέωση αυτή περιορίζεται στην περίπτωση που οι εν λόγω πληροφορίες καλύπτονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ή αποτελούν "ουσιώδη και προσδιορισμένη" τεχνογνωσία· στην περίπτωση αυτή ωστόσο δεν επιτρέπεται η καταχρηστική άρνηση παροχής των εν λόγω πληροφοριών (άρθρο 6, παράγραφος 1, σημείο 12). Εντούτοις, μολονότι η μη συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις αυτές αποτελεί απαγορευμένη περιοριστική πρακτική ("μαύρη πρακτική") με βάση τον κανονισμό (άρθρο 6, παράγραφος 1, σημείο 12), οι κατασκευαστές αυτοκινήτων τις τηρούν κατά τρόπο ακανόνιστο και μη ομοιόμορφο. Ορισμένοι καταρτίζουν καταλόγους. Άλλοι παρέχουν πληροφορίες αποφασίζοντας για κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Συχνά, οι ανεξάρτητοι επισκευαστές προμηθεύονται την απαραίτητη πληροφορία από τους εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους.

6.4.3. Το μεγαλύτερο μέρος των ανεξάρτητων επισκευαστών διευκρινίζει ότι δυσκολεύεται να έχει πρόσβαση στις τεχνικές πληροφορίες. Στα προβλήματα αυτά περιλαμβάνονται: η αδυναμία πρόσβασης σε πληροφορίες που αφορούν τα νέα αυτοκίνητα, οι ακριβές και πολύπλοκες τεχνικές εκδόσεις και η αδυναμία πρόσβασης σε πληροφορίες για τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό και για τα διαγνωστικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται. Η έκθεση παρατηρεί ότι οι κατασκευαστές αυτοκινήτων δεν φαίνεται να έχουν δημιουργήσει τις τεχνικές και οικονομικές προϋποθέσεις που θα επέτρεπαν στους ανεξάρτητους επισκευαστές να έχουν την κατάλληλη πρόσβαση, όπως απαιτεί ο κανονισμός, και ότι αυτό, με τη σειρά του, περιορίζει την επιλογή των καταναλωτών.

6.4.4. Η ΟΚΕ ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει τρόπους με τους οποίους να ενισχυθεί η υποχρέωση των κατασκευαστών να παρέχουν τεχνικές πληροφορίες στους ανεξάρτητους επισκευαστές, κατά τρόπο που να μην ασκούνται διακρίσεις, και να τους επιτρέπεται να αναπτύσσονται και να βελτιώνουν εκ των υστέρων την ποιότητα των υπηρεσιών τους.

Η ΟΚΕ υπενθυμίζει ωστόσο στην Επιτροπή ότι τα επίπεδα επένδυσης που απαιτούνται από τους αντιπροσώπους για την ανάπτυξη και απόκτηση τεχνολογιών καθώς και για την κατάρτιση με στόχο την βελτίωση του προϊόντος και των αντίστοιχων υπηρεσιών είναι κατά πολύ υψηλότερα από εκείνα που συνήθως αντιμετωπίζουν οι ανεξάρτητοι επισκευαστές οι οποίοι, για να αυξήσουν το επίπεδο της ανταγωνιστικότητάς τους, οφείλουν λογικά να ειδικευτούν σε ορισμένα συγκεκριμένα προϊόντα και να παρέχουν στους καταναλωτές μία εγγύηση υπηρεσιών με διαφάνεια, ανάλογη με αυτήν που παρέχει το δίκτυο των αντιπροσώπων. Τέλος, η ΟΚΕ καταδεικνύει ότι σε ό,τι αφορά τα ανταλλακτικά, το πλήρες πακέτο υπηρεσιών μονοαπευθυντικής αγοράς ("one-stop shop") που παρέχει στον καταναλωτή το δίκτυο των αντιπροσώπων απαιτεί υψηλές επενδύσεις σε αποθέματα· αντίθετα, ο ανεξάρτητος επισκευαστής ενδιαφέρεται να προμηθεύεται πότε-πότε ορισμένα μόνον κομμάτια ανταλλακτικών, συνήθως δε εκείνα που έχουν μεγαλύτερη ζήτηση.

6.4.5. Η ΟΚΕ υπενθυμίζει σχετικά ότι είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι ο αντιπρόσωπος, προκειμένου να εξασφαλίσει στον καταναλωτή την απαιτούμενη εγγύηση και διαθεσιμότητα τόσο των ανταλλακτικών, όσο και του συνόλου των υπηρεσιών σε όλα τα μοντέλα του σήματος του δικτύου, οφείλει να πραγματοποιεί τεράστιες και συνεχείς επενδύσεις τόσο σε διαρθρώσεις, όσο και για την κατάρτιση του προσωπικού.

6.4.6. Ο κανονισμός (EK) αριθ. 1475/95 ορίζει ότι, προκειμένου να τύχουν της απαλλαγής κατά κατηγορία, οι κατασκευαστές επιβάλλουν στους διανομείς τους την υποχρέωση να παρέχουν εξυπηρέτηση στους πελάτες μετά την πώληση, εκτός από το να πωλούν νέα αυτοκίνητα. Η έκθεση αναφέρει ότι, ενώ υφίστανται τεχνικοί και οικονομικοί λόγοι για τον συσχετισμό πώλησης - παροχής εξυπηρέτησης, φαίνεται ότι οι καταναλωτές χωρίζονται σε αυτούς που προτιμούν να επωφελούνται από αυτόν τον συσχετισμό και σε εκείνους που, αντίθετα, προτιμούν να κάνουν χρήση ανεξάρτητων επισκευαστών, ιδιαίτερα για τα παλαιότερα αυτοκίνητα. Για το λόγο αυτό, η ΟΚΕ συνιστά, συνοψίζοντας, στην Επιτροπή να δεχθεί τον συσχετισμό ως μέρος των εξαιρούμενων συμφωνιών διανομής οχημάτων με κινητήρα, παράλληλα ωστόσο θα πρέπει να προωθηθούν οι προϋποθέσεις που αποσκοπούν στην αύξηση του επιπέδου ανταγωνισμού μετά την παρέλευση της, διετούς τουλάχιστον, περιόδου εγγύησης, η οποία προβλέπεται από τον κατασκευαστή και εξασφαλίζεται από το δίκτυο των αντιπροσώπων.

6.4.7. Η ΟΚΕ φρονεί ωστόσο ότι, σε ό,τι αφορά τα νέα αυτοκίνητα, ο συσχετισμός πώλησης/εξυπηρέτησης είναι απόλυτα απαραίτητος, εάν ληφθεί υπόψη η φύση του προϊόντος, δεδομένου ότι, κατά πρώτο λόγο, εξυπηρετεί τα συμφέροντα των καταναλωτών που με τον τρόπο αυτό έχουν στη διάθεσή τους υπηρεσίες με εγγυημένη ποιότητα και ασφάλεια, καθώς και τη δυνατότητα να προσφεύγουν στους προμηθευτές για τα ελαττωματικά αυτοκίνητα σε όλη την έκταση της Ένωσης ανεξάρτητα από το πού αγοράστηκε το αυτοκίνητο. Κατά δεύτερο λόγο, διασφαλίζεται επίσης ο σεβασμός των περιβαλλοντικών προτύπων και συντηρείται η εικόνα του σήματος.

7. Τελικές παρατηρήσεις της ΟΚΕ

7.1. Η έκθεση παρουσιάζει επιχειρήματα για την τροποποίηση του κανονισμού προκειμένου να αυξηθούν οι δυνατότητες ανταγωνισμού μεταξύ των διανομέων του ιδίου σήματος (ενδοσηματικός ανταγωνισμός), να ενισχυθεί η εμπορική ανεξαρτησία των αντιπροσώπων και να διευκολυνθεί η παροχή τεχνικών πληροφοριών στους ανεξάρτητους επισκευαστές εκ μέρους των κατασκευαστών.

7.2. Η ΟΚΕ υπέδειξε μία σειρά από ειδικές τροποποιήσεις του κανονισμού προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες προσαρμογές στις εμπειρίες, τα νέα μέσα και την τεχνολογική ανάπτυξη, πάντοτε όμως με σεβασμό των αρχών που παραμένουν ανέπαφες και που προσδιορίζουν το αυτοκίνητο όχι μόνον ως μέσο κινητικότητας, και συνεπώς ως οικονομικό αγαθό, αλλά και ως κοινωνικό αγαθό το οποίο πρέπει να προστατευτεί για το συμφέρον του χρήστη: ο στόχος συνεπώς είναι η ασφάλεια και η εξυπηρέτηση προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια μέσα στο χρόνο.

7.3. Η ίδια η έκθεση επισημαίνει ότι τα βασικά εμπόδια που τίθενται στον ενδοσηματικό ανταγωνισμό είναι ο περιορισμός της διαφήμισης "μέσω προσωπικής επαφής" και η απαγόρευση των πωλήσεων σε επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στο εξουσιοδοτημένο δίκτυο, δηλαδή στους ανεξάρτητους μεταπωλητές. Ωστόσο, με βάση τις παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν προηγουμένως, η ΟΚΕ υποδεικνύει ότι ο καλύτερος τρόπος ενέργειας είναι η ενίσχυση της θέσης των μεσαζόντων προκειμένου να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες και οι επιλογές που προσφέρονται χάρη στο παράλληλο εμπόριο και όχι η άρση της απαγόρευσης των πωλήσεων σε ανεξάρτητους μεταπωλητές.

7.4. Η ΟΚΕ παροτρύνει στην Επιτροπή να προσαρμόσει την έκθεση για τους μεσάζοντες στα σύγχρονα δεδομένα και να προβεί στη χάραξη κατευθυντήριων γραμμών για τη χρήση του Διαδικτύου που μπορούν να κάνουν οι αντιπρόσωποι και οι κατασκευαστές. Προτείνει επίσης να εκτιμηθεί με ποιούς τρόπους το Διαδίκτυο, το οποίο δεν υπήρχε την εποχή που καταρτίστηκε η έκθεση για τον κανονισμό (EK) αριθ. 1475/95, θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε μία διαφορετική θεώρηση ορισμένων στοιχείων του κανονισμού.

7.5. Η ΟΚΕ, με βάση τις γενικές και ειδικές παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν πιο πάνω, τάσσεται υπέρ της διατήρησης της ειδικής απαλλαγής κατά κατηγορία για τη διανομή των αυτοκινήτων οχημάτων και συνιστά στην Επιτροπή να διερευνήσει πιθανές μεθόδους για την τροποποίηση και επέκταση του εν ισχύ κανονισμού. Ο στόχος προτεραιότητας του νέου κανονισμού θα πρέπει να είναι η συνολική αύξηση του επιπέδου του ανταγωνισμού προκειμένου να βελτιωθεί η καλή διαβίωση και η ασφάλεια του καταναλωτή καθώς και η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Για να επιδιωχθούν οι στόχοι αυτοί ο νέος κανονισμός θα πρέπει να βελτιώσει με συγκεκριμένους τρόπους την προστασία του αντιπροσώπου και να προωθήσει τις ΜΜΕ που ασκούν δραστηριότητα στο ευρωπαϊκό σύστημα αυτοκινήτων. Η ΟΚΕ περιμένει να της δοθεί η ευκαιρία να εκφράσει τις παρατηρήσεις της για τις τροποποιήσεις που θα προτείνει η Επιτροπή.

Βρυξέλλες, 30 Μαΐου 2001.

Ο Πρόεδρος

της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Göke Frerichs

(1) EE L 145 της 29.6.1995· πρόσθετη γνωμοδότηση της ΟΚΕ: ΕΕ C 133 της 31.5.1995, σ. 27.

(2) COM(2000) 743 τελικό της 8.11.2000.

(3) ΕΕ C 17 της 18.1.1985.

(4) ΕΕ C 329 της 18.12.1991.

(5) ΕΕ C 341 της 19.12.1983, σ. 18.

(6) EE C 133 της 31.5.1995, σ. 27.

(7) ΕΕ L 336 της 29.12.1999, σ. 21· γνωμοδότηση της ΟΚΕ ΕΕ C 116 της 18.4.1999, σ. 22.

(8) ΕΕ L 173 της 30.6.1983, σ. 1.

(9) ΕΕ L 173 της 30.6.1983, σ. 5.

(10) ΕΕ L 359 της 28.12.1988, σ. 46.

(11) COM(2000) 743 τελικό της 8.11.2000.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

στη γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Οι τροπολογίες που ακολουθούν απορρίφθηκαν μολονότι συγκέντρωσαν πάνω από το ένα τέταρτο των ψήφων:

Σημείο 5.6

Να διαγραφεί.

Αιτιολογία

Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ακόμη και σε τομείς που δεν ρυθμίζονται από την κοινοτική νομοθεσία υφίστανται σήματα με ισχυρή εικόνα, δεν είναι δυνατόν στόχος της κοινοτικής νομοθεσίας να είναι η διάδοση των αυτοκινητιστικών σημάτων.

Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

Ψήφοι υπέρ: 26, ψήφοι κατά: 60, αποχές: 6.

Σημείο 5.7

Η πρώτη πρόταση να τροποποιηθεί ως εξής: "Σχετικά η Επιτροπή θεωρούσε μέχρι σήμερα δεδομένο ότι το υφιστάμενο σύστημα της αποκλειστικής και επιλεκτικής διανομής του ευρωπαϊκού συστήματος αυτοκινήτων διευκολύνει την τήρηση των διατάξεων του άρθρου 81, παράγραφος 3, της Συνθήκης ΕΚ."

Αιτιολογία

Δεν είναι ορθό ότι μόνον με το αποκλειστικό και επιλεκτικό σύστημα διανομής μπορεί ο τομέας των αυτοκινήτων να συμμορφώνεται προς τη Συνθήκη της ΕΕ.

Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

Ψήφοι υπέρ: 31, ψήφοι κατά: 59, αποχές: 7.

Σημείο 6.1.3

Να διαγραφεί το κείμενο μετά τη δεύτερη πρόταση ("Η ΟΚΕ τονίζει ...").

Αιτιολογία

Στο σημείο αυτό αναγνωρίζεται ότι η κατάσταση στη βρετανική αγορά υπερτονίζεται στην έκθεση, αλλά και ότι το σύστημα στην λοιπή εσωτερική αγορά λειτουργεί ομαλά. Στην πραγματικότητα, η Επιτροπή αποκαλύπτει ότι σε ολόκληρη σειρά κρατών διαπιστώνονται καταχρηστικές πρακτικές πώλησης και αντίστοιχες δυσκολίες για τον καταναλωτή. Τα συμπεράσματα της Επιτροπής αφήνουν να φανεί ότι ο διασηματικός ανταγωνισμός δεν λειτουργεί σε όλη την έκταση της ΕΕ.

Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

Ψήφοι υπέρ: 37, ψήφοι κατά: 58, αποχές: 6.

Σημείο 7.2

Να διαγραφεί η εξής φράση: "αλλά και ως κοινωνικό αγαθό".

Αιτιολογία

Εάν θεωρούμε ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί υψηλό πολιτικό στόχο, τότε το αυτοκίνητο, που αποδεδειγμένα ρυπαίνει το περιβάλλον, δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται "κοινωνικό αγαθό".

Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

Ψήφοι υπέρ: 34, ψήφοι κατά: 62, αποχές: 16.

Σημείο 7.3

Να διαγραφεί και να αντικατασταθεί από τα εξής: "Η ΟΚΕ θεωρεί ότι η απαγόρευση των πωλήσεων σε επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στο εξουσιοδοτημένο δίκτυο, πρέπει να αρθεί και ότι τούτο θα συμβάλει μελλοντικά στην υιοθέτηση σαφέστερων, διαφανέστερων και αποκλειστικά ποιοτικών κριτηρίων (πραγματογνωμοσύνη και πείρα του προσωπικού) για την επιλογή των διανομέων που εφοδιάζονται από τους κατασκευαστές."

Αιτιολογία

Η ύπαρξη ποσοτικών περιορισμών και περιορισμών που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό εξαιτίας περιφερειακών μονοπωλίων σημάτων για περιορισμένο αριθμό εξουσιοδοτημένων αντιπροσώπων είναι αντίθετη προς το πνεύμα της εσωτερικής αγοράς.

Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

Ψήφοι υπέρ: 27, ψήφοι κατά: 70, αποχές: 9.

Σημείο 7.5

Να διατυπωθεί ως εξής: "Η ΟΚΕ, με βάση τις γενικές και ειδικές παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν πιο πάνω, θεωρεί προσωρινά αποδεκτή τη διατήρηση της ειδικής απαλλαγής κατά κατηγορία για τη διανομή των αυτοκινήτων οχημάτων, εφόσον διασφαλίζεται ότι τηρούνται πλήρως στην πράξη οι διατάξεις και τα μέτρα που προβλέπονται από τον κανονισμό (EK) αριθ. 1475/95. Ακόμη, η Επιτροπή καλείται να εξετάσει πώς μπορεί να συμπληρωθεί ο ισχύων κανονισμός. Πρωταρχικός στόχος του νέου κανονισμού πρέπει να είναι η αύξηση του ανταγωνισμού χωρίς όμως να παραβλέπεται η ασφάλεια του καταναλωτή. Η ΟΚΕ αναμένει να της δοθεί η ευκαιρία να εκφράσει τις παρατηρήσεις της για τις τροποποιήσεις που θα προτείνει η Επιτροπή."

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι η απουσία ενδοσηματικού ανταγωνισμού ("intrabrand") - η οποία καταδεικνύεται στην έκθεση της Επιτροπής και έχει διαπιστωθεί από τις οργανώσεις καταναλωτών - οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι δεν πληρούνται οι όροι που έχει θέσει ο κανονισμός (EK) αριθ. 1475/95, δεν είναι δυνατόν να παρατείνουμε, με μικρές μόνον τροποποιήσεις, την τρέχουσα κατάσταση. Μακροπρόθεσμα είναι σκόπιμο να επιδιωχθεί η άρση της απαλλαγής κατά κατηγορία για τον τομέα των αυτοκινήτων οχημάτων.

Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

Ψήφοι υπέρ: 33, ψήφοι κατά: 68, αποχές: 11.