(1)

Στις 7 Αυγούστου 2020, η Λετονία ζήτησε χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση, με σκοπό να συμπληρώσει τις εθνικές της προσπάθειες για την αντιμετώπιση του αντικτύπου της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 και να ανταποκριθεί στις κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της επιδημικής έκρηξης για τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους.

(2)

Η επιδημική έκρηξη της COVID-19 και τα έκτακτα μέτρα που εφάρμοσε η Λετονία για να περιορίσει την επιδημική έκρηξη και τον κοινωνικοοικονομικό της αντίκτυπο, καθώς και τις επιπτώσεις της στην υγεία, αναμένεται να έχουν δραματικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά. Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, η Λετονία αναμενόταν να έχει έλλειμμα γενικής κυβέρνησης και χρέος 7,3 % και 43,1 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), αντίστοιχα, έως τα τέλη του 2020. Σύμφωνα με τις θερινές ενδιάμεσες προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, το ΑΕΠ της Λετονίας προβλέπεται να μειωθεί κατά 7 % το 2020.

(3)

Η επιδημική έκρηξη της COVID-19 έχει ακινητοποιήσει σημαντικό μέρος του εργατικού δυναμικού στη Λετονία. Αυτό οδήγησε σε αιφνίδια και σοβαρή αύξηση των δημόσιων δαπανών στη Λετονία για το σύστημα αποζημίωσης του ανενεργού χρόνου για τους εργαζομένους και τα σχετικά συστήματα στήριξης – το επίδομα διακοπής δραστηριότητας και το επίδομα τέκνων των εργαζομένων, ένα σύστημα επιδοτήσεων μισθού για την εξαγωγική βιομηχανία και πληρωμές μισθολογικής στήριξης για επαγγελματίες του τομέα της υγείας και για όσους απασχολούνται στον κλάδο του πολιτισμού – καθώς και δαπάνες υγείας για μέσα ατομικής προστασίας και παροχές ασθενείας λόγω της νόσου COVID-19, όπως αναλύεται στις αιτιολογικές σκέψεις (4) έως (7).

(4)

Με τους «κανονισμούς του Υπουργικού Συμβουλίου αριθ. 179 (εκδόθηκε στις 31 Μαρτίου 2020) “κανονιστικές διατάξεις σχετικά με το επίδομα ανενεργού χρόνου για αυτοαπασχολουμένους που πλήττονται από την εξάπλωση της COVID-19” και αριθ. 165 (εκδόθηκε στις 26 Μαρτίου 2020) “κανονιστικές διατάξεις σχετικά με εργοδότες που πλήττονται από την κρίση που προκάλεσε η COVID-19 και είναι επιλέξιμοι για το επίδομα ανενεργού χρόνου και την κατανομή των οφειλών λόγω καθυστέρησης καταβολής φόρων σε δόσεις ή την αναστολή πληρωμής τους για έως και τρία έτη”», οι οποίοι αναφέρονται στο αίτημα της Λετονίας της 7ης Αυγούστου 2020, θεσπίστηκε σύστημα αποζημίωσης του ανενεργού χρόνου για τους εργαζομένους. Με το σύστημα καταβάλλεται αμοιβή σε μισθωτούς εταιρειών του ιδιωτικού τομέα οι οποίοι τέθηκαν σε καθεστώς προσωρινής αργίας. Το σύστημα καλύπτει μεταξύ 50 % και 75 % των μισθών των εργαζομένων, αναλόγως του μεγέθους της επιχείρησης, με ανώτατο όριο τα 700 EUR ανά μισθωτό μηνιαίως. Το σύστημα αποζημίωσης του ανενεργού χρόνου για τους εργαζομένους συνδέεται με το σχετικό σύστημα παροχής επιδόματος για διακοπή δραστηριότητας και το επίδομα τέκνων των εργαζομένων. Βάσει του «κανονισμού του Υπουργικού Συμβουλίου αριθ. 236 “κανονιστικές διατάξεις σχετικά με το επίδομα συνδρομής ανενεργού χρόνου για μισθωτούς ή αυτοαπασχολουμένους που έχουν πληγεί από την εξάπλωση της COVID-19”», το οποίο αναφέρεται στο αίτημα της Λετονίας της 7ης Αυγούστου 2020, στο πλαίσιο του συστήματος παροχής επιδόματος διακοπής δραστηριότητας προβλέπεται ελάχιστο επίδομα σε μισθωτούς που τέθηκαν σε καθεστώς προσωρινής αργίας ή σε αυτοαπασχολουμένους οι οποίοι είτε δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για στήριξη στο πλαίσιο του συστήματος αποζημίωσης του ανενεργού χρόνου για τους εργαζομένους για λόγους ανεξάρτητους από αυτούς, είτε λαμβάνουν από αυτό ποσό κάτω των 180 EUR. Το επίδομα διασφαλίζει τη χορήγηση ελάχιστου επιπέδου στήριξης, προκειμένου όλοι οι μισθωτοί ή αυτοαπασχολούμενοι να λαμβάνουν παροχή τουλάχιστον 180 EUR μηνιαίως.

Το σύστημα για την παροχή επιδόματος τέκνων προβλέπει πρόσθετη στήριξη σε μισθωτούς που τέθηκαν σε καθεστώς προσωρινής αργίας και έχουν εξαρτώμενα τέκνα. Το μέτρο μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι παρόμοιο μέτρο με τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας, όπως αναφέρεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/672, καθώς παρέχει εισοδηματική στήριξη σε μισθωτούς και αυτοαπασχολουμένους, η οποία θα συμβάλει στην κάλυψη του κόστους φροντίδας παιδιών κατά τη διακοπή λειτουργίας των σχολείων και, ως εκ τούτου, θα βοηθήσει τους γονείς να συνεχίσουν να εργάζονται, με αποτέλεσμα να μην τίθεται σε κίνδυνο η εργασιακή σχέση.

(5)

Με την «ενημερωτική έκθεση σχετικά με τα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης λόγω της COVID-19 και την οικονομική ανάκαμψη» θεσπίστηκε σύστημα επιδοτήσεων μισθού για τους κλάδους του τουρισμού και των εξαγωγών, το οποίο αποτελεί συνέχεια του συστήματος αποζημίωσης του ανενεργού χρόνου για τους εργαζομένους και απευθύνεται ειδικά στους κλάδους του τουρισμού και των εξαγωγών. Προϋπόθεση του μέτρου είναι να αποδείξει ο δικαιούχος ότι οι πόροι θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη μισθολογικού κόστους.

(6)

Οι αρχές θέσπισαν δύο πληρωμές μισθολογικής στήριξης για επαγγελματίες του τομέα της υγείας και για όσους απασχολούνται στον κλάδο του πολιτισμού. Βάσει του «νόμου σχετικά με μέτρα για την αποφυγή και την αναχαίτιση της απειλής για το κράτος και των επιπτώσεών της λόγω της εξάπλωσης της COVID-19», του «νόμου σχετικά με την αναχαίτιση των συνεπειών της εξάπλωσης της λοίμωξης COVID-19» και του «διατάγματος αριθ. 303 του Υπουργικού Συμβουλίου “σχετικά με τη διάθεση χρηματοδοτικών πόρων από το Πρόγραμμα Κρατικού Προϋπολογισμού ‘Κονδύλια για απρόβλεπτες ανάγκες’”», αντίστοιχα, τα οποία αναφέρονται στο αίτημα της Λετονίας της 7ης Αυγούστου 2020, με τις πληρωμές μισθολογικής στήριξης παρέχονται επιχορηγήσεις στον ιατρικό κλάδο και τον κλάδο του πολιτισμού για τη στήριξη της καταβολής των μισθών ενόσω οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε καθεστώς προσωρινής αργίας. Αμφότερα τα συστήματα τελούν υπό την προϋπόθεση ότι οι επιχορηγήσεις χρησιμοποιούνται για την κάλυψη μισθολογικού κόστους.

(7)

Τέλος, η Λετονία θέσπισε δύο μέτρα που αφορούν την υγεία. Βάσει των «διαταγμάτων αριθ. 79, 118, και 220 του Υπουργικού Συμβουλίου “σχετικά με τη διάθεση χρηματοδοτικών πόρων από το Πρόγραμμα Κρατικού Προϋπολογισμού ‘Κονδύλια προοριζόμενα για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης’”», τα οποία αναφέρονται στο αίτημα της Λετονίας της 7ης Αυγούστου 2020, οι αρχές αύξησαν τις δαπάνες υγείας για μέσα ατομικής προστασίας και άλλα ιατρικά εφόδια ώστε να διασφαλιστεί η υγεία και η ασφάλεια των μισθωτών του δημόσιου τομέα, ιδίως των εργαζομένων στον τομέα της υγείας. Επιπλέον, βάσει του «από 9.6.2020 κανονισμού αριθ. 380 του Υπουργικού Συμβουλίου “κανονιστικές διατάξεις σχετικά με τους πόρους για τη διασφάλιση της αναγκαίας επιδημιολογικής ασφάλειας για φορείς που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο φορέων και αναγκών προτεραιότητας”», ο οποίος αναφέρεται στο αίτημα της Λετονίας της 7ης Αυγούστου 2020, οι κυβερνητικές αρχές χορήγησαν παροχές ασθενείας λόγω της COVID-19, με τις οποίες οι κυβερνητικές αρχές κατέβαλαν ενίσχυση αναρρωτικής άδειας σε άτομα που αναγκάστηκαν να απουσιάσουν από την εργασία λόγω υποχρέωσης αυτοαπομόνωσης ή εκούσιας καραντίνας. Κατά κανόνα, μέρος της παροχής ασθενείας θα έπρεπε να καταβληθεί από τον εργοδότη, ωστόσο στο πλαίσιο του συγκεκριμένου συστήματος το κράτος κατέβαλε το σύνολο του κόστους.

(8)

Η Λετονία πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/672 προκειμένου να ζητήσει χρηματοδοτική συνδρομή. Η Λετονία υπέβαλε στην Επιτροπή κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι πραγματικές και οι προβλεπόμενες δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν κατά 212 808 280 EUR από την 1η Φεβρουαρίου 2020, λόγω του αυξημένου ποσού που συνδέεται άμεσα με το σύστημα αποζημίωσης του ανενεργού χρόνου για τους εργαζομένους και τα σχετικά συστήματα στήριξης, καθώς και με το σύστημα επιδοτήσεων μισθού για την εξαγωγική βιομηχανία, τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και τον κλάδο του πολιτισμού. Πρόκειται για αιφνίδια και σοβαρή αύξηση, δεδομένου ότι τα νέα μέτρα καλύπτουν σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων και του εργατικού δυναμικού στη Λετονία. Η Λετονία σκοπεύει να καλύψει τη χρηματοδότηση 20 108 280 EUR του ποσού των αυξημένων δαπανών μέσω ίδιας χρηματοδότησης.

(9)

Η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη της Λετονίας και εξακρίβωσε την αιφνίδια και σοβαρή αύξηση των πραγματικών και των προβλεπόμενων δημόσιων δαπανών που συνδέονται άμεσα με τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας και παρόμοια μέτρα, καθώς και την εφαρμογή μέτρων σχετικών με την υγεία στο πλαίσιο της επιδημικής έκρηξης της COVID-19, όπως αναφέρεται στο αίτημα της 7ης Αυγούστου 2020, σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/672.

(10)

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να παρασχεθεί χρηματοδοτική συνδρομή, ώστε να βοηθηθεί η Λετονία να αντιμετωπίσει τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της σοβαρής διαταραχής της οικονομικής δραστηριότητας που προκάλεσε η επιδημική έκρηξη της COVID-19. Η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει τις αποφάσεις σχετικά με τη τη ληκτότητα, το ύψος και την αποδέσμευση των δόσεων και τμηματικών εκταμιεύσεων σε στενή συνεργασία με τις εθνικές αρχές.

(11)

Η παρούσα απόφαση δεν προδικάζει την έκβαση τυχόν διαδικασιών οι οποίες αφορούν τις στρεβλώσεις της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και ενδέχεται να κινηθούν, ιδίως βάσει των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης. Δεν απαλλάσσει τα κράτη μέλη από την υποχρέωση να κοινοποιούν στην Επιτροπή, βάσει του άρθρου 108 της Συνθήκης, τις τυχόν χορηγούμενες κρατικές ενισχύσεις.

(12)

Η Λετονία θα πρέπει να ενημερώνει τακτικά την Επιτροπή σχετικά με την εκτέλεση των προβλεπόμενων δημόσιων δαπανών, προκειμένου να είναι σε θέση η Επιτροπή να αξιολογεί τον βαθμό στον οποίο η Λετονία έχει εκτελέσει τις εν λόγω δαπάνες.

(13)

Η απόφαση παροχής χρηματοδοτικής συνδρομής λήφθηκε λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων και αναμενόμενων αναγκών της Λετονίας, καθώς και των αιτημάτων για χρηματοδοτική συνδρομή δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2020/672 που έχουν ήδη υποβληθεί ή προβλέπεται να υποβληθούν από άλλα κράτη μέλη, και παράλληλα με εφαρμογή των αρχών της ίσης μεταχείρισης, της αλληλεγγύης, της αναλογικότητας και της διαφάνειας,