Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 32019D1127

    Απόφαση (ΕΕ) 2019/1127 της Επιτροπής, της 4ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA.45359 — 2017/C (πρώην 2016/N) την οποία προτίθεται να εφαρμόσει η Σλοβακία υπέρ της εταιρείας Jaguar Land Rover Slovakia s.r.o. [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2018) 6545] (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

    C/2018/6545

    ΕΕ L 177 της 2.7.2019, p. 82–111 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    Legal status of the document In force

    ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2019/1127/oj

    2.7.2019   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    L 177/82


    ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) 2019/1127 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

    της 4ης Οκτωβρίου 2018

    σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA.45359 — 2017/C (πρώην 2016/N) την οποία προτίθεται να εφαρμόσει η Σλοβακία υπέρ της εταιρείας Jaguar Land Rover Slovakia s.r.o.

    [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2018) 6545]

    (Το κείμενο στην αγγλική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

    (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

    Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,

    Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 108 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο,

    Έχοντας υπόψη τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, και ιδίως το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α),

    Αφού κάλεσε τους ενδιαφερομένους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους, σύμφωνα με την προαναφερθείσα διάταξη (1) και αφού έλαβε υπόψη τις παρατηρήσεις αυτές,

    Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

    1.   ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

    (1)

    Με επιστολή της 12ης Μαΐου 2016, η Σλοβακία κοινοποίησε στην Επιτροπή περιφερειακή επενδυτική ενίσχυση 125 046 543 EUR με τη μορφή άμεσης επιχορήγησης υπέρ της εταιρείας Jaguar Land Rover Slovakia s.r.o. («ο δικαιούχος»), υπό την επιφύλαξη της έγκρισης της Επιτροπής. Η εταιρεία Jaguar Land Rover Slovakia s.r.o. αποτελεί τμήμα του ομίλου Jaguar Land Rover Group (2) («JLR»).

    (2)

    Με επιστολή της 24ης Μαΐου 2017 («απόφαση κίνησης της διαδικασίας») η Επιτροπή ενημέρωσε τη Σλοβακία σχετικά με την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 108 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ») σε σχέση με την κοινοποιηθείσα κρατική ενίσχυση και πιθανή πρόσθετη μη κοινοποιηθείσα κρατική ενίσχυση και κάλεσε τη Σλοβακία να υποβάλει τις παρατηρήσεις της εντός ενός μηνός.

    (3)

    Οι σλοβακικές αρχές υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με την απόφαση της Επιτροπής να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 108 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ με επιστολή στις 20 Ιουλίου 2017.

    (4)

    Η απόφαση κίνησης της διαδικασίας δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (3) στις 8 Δεκεμβρίου 2017. Η Επιτροπή κάλεσε άλλα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους εντός ενός μηνός.

    (5)

    Η μοναδική παρατήρηση που έλαβε η Επιτροπή από τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη υποβλήθηκε από την JLR στις 19 Δεκεμβρίου 2017. Η Επιτροπή διαβίβασε την παρατήρηση αυτή στη Σλοβακία στις 17 Ιανουαρίου 2018. Τα σχόλια της Σλοβακίας σχετικά με την παρατήρηση της JLR πρωτοκολλήθηκαν στις 5 Φεβρουαρίου 2018.

    (6)

    Η Επιτροπή απέστειλε αιτήσεις παροχής πληροφοριών στις 9 και στις 23 Φεβρουαρίου 2018, στις οποίες η Σλοβακία απάντησε στις 9 Μαρτίου και στις 12 και 18 Απριλίου 2018. Η Επιτροπή απέστειλε συμπληρωματική αίτηση παροχής πληροφοριών στις 11 Ιουνίου 2018, στην οποία η Σλοβακία απάντησε στις 3 Ιουλίου 2018.

    (7)

    Μεταξύ των υπηρεσιών της Επιτροπής και των σλοβακικών αρχών πραγματοποιήθηκαν συνεδριάσεις στις 10 Οκτωβρίου 2017, στις 27 Νοεμβρίου 2017 και την 1η Μαρτίου 2018.

    (8)

    Η Επιτροπή έλαβε επιστολή από την JLR με ημερομηνία 14 Μαΐου 2018, στην οποία απάντησε με επιστολή της 22ας Μαΐου 2018. Στις 2 Ιουλίου 2018 η Επιτροπή έλαβε πρόσθετες πληροφορίες από την JLR.

    (9)

    Με επιστολή της 3ης Ιουλίου 2018, η Σλοβακία συμφώνησε η παρούσα απόφαση να εκδοθεί και να κοινοποιηθεί στη Σλοβακία στην αγγλική γλώσσα.

    (10)

    Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες τόσο όσον αφορά τη συμβατότητα της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης όσο και σε σχέση με πιθανή πρόσθετη μη κοινοποιηθείσα ενίσχυση. Δεδομένου ότι η πιθανή πρόσθετη μη κοινοποιηθείσα ενίσχυση θα μπορούσε να είχε αντίκτυπο στη συμβατότητα της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης, και ιδίως όσον αφορά την αναλογικότητα και προφανείς αρνητικές επιπτώσεις, η Επιτροπή αξιολογεί καταρχάς, στην παρούσα απόφαση, εάν υπήρξε πρόσθετη μη κοινοποιηθείσα ενίσχυση. Η αξιολόγηση αυτή είναι καθοριστική σημασίας για τον προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής της αξιολόγησης της συμβατότητας.

    2.   ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

    2.1.   Στόχος της ενίσχυσης

    (11)

    Οι σλοβακικές αρχές στοχεύουν στην προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης μέσω της παροχής περιφερειακής ενίσχυσης σε επένδυση που πραγματοποιεί η μεγάλη επιχείρηση JLR για την κατασκευή και τον εξοπλισμό εγκατάστασης κατασκευής οχημάτων αλουμινίου ανώτερης ποιότητας στη Nitra, που βρίσκεται στην περιφέρεια της Nitra της Σλοβακίας, περιοχή επιλέξιμη για την παροχή περιφερειακής ενίσχυσης δυνάμει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α) της ΣΛΕΕ, με κανονικό ανώτατο όριο περιφερειακής ενίσχυσης 25 % βάσει του χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων της Σλοβακίας για τη χρονική περίοδο από την 1η Ιουλίου 2014 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020 (4).

    2.2.   Κοινοποιηθέν σχέδιο

    (12)

    Το επενδυτικό σχέδιο με προτεινόμενες επιλέξιμες επενδυτικές δαπάνες ύψους 1 406 621 000 EUR σε ονομαστική αξία (1 369 295 298 EUR σε τρέχουσα αξία (5)) έχει ως στόχο την ίδρυση μονάδας παραγωγής αυτοκινήτων με ετήσια δυναμικότητα 150 000 οχημάτων κατηγορίας «Premium D SUV» (6). Η επένδυση άρχισε τον Δεκέμβριο του 2015 και πρόκειται να ολοκληρωθεί το 2020. Η επένδυση πραγματοποιείται σε υπό κατασκευή βιομηχανικό πάρκο, το Nitra Strategic Park (εφεξής «NSP»), σε έκταση η οποία, κατά τον χρόνο δημιουργίας του NSP στις 8 Ιουλίου 2015, εξακολουθούσε να είναι κατά κύριο λόγο ιδιωτική αγροτική έκταση. Το έργο αναμένεται να δημιουργήσει 2 834 άμεσες θέσεις εργασίας.

    (13)

    Η εμβέλεια του κοινοποιηθέντος επενδυτικού σχεδίου, όπως αυτό προτάθηκε στις σλοβακικές αρχές στην επίσημη αίτηση χορήγησης ενίσχυσης της 24ης Νοεμβρίου 2015, αφορά δυναμικότητα παραγωγής 150 000 οχημάτων ετησίως. Η εμβέλεια του επενδυτικού σχεδίου, όπως αυτό προτάθηκε αρχικά στο σχέδιο αίτησης χορήγησης ενίσχυσης που υπέβαλε η JLR στις σλοβακικές αρχές στις 25 Ιουνίου 2015, αφορούσε επένδυση ετήσιας δυναμικότητας παραγωγής 300 000 οχημάτων, η οποία επρόκειτο να υλοποιηθεί σε δύο στάδια και περιλάμβανε την παραγωγή δύο επιπλέον μοντέλων, για τα οποία δεν είχε ληφθεί ακόμη απόφαση. Η Σλοβακία διευκρίνισε ότι το φθινόπωρο του 2015 η JLR αποφάσισε να περιορίσει την αρχική εμβέλεια του σχεδίου σε μία μονάδα, με την κοινοποιηθείσα δυναμικότητα παραγωγής 150 000 οχημάτων ετησίως. Το προϊόν που επρόκειτο να κατασκευάζεται στο στάδιο 2 στη συγκεκριμένη τοποθεσία δεν ήταν ακόμη γνωστό κατά τον εν λόγω χρόνο και καμία δέσμευση δεν είχε ακόμη αναληφθεί σχετικά με την προβλεπόμενη επέκταση της επένδυσης στο στάδιο 2.

    2.3.   Ο δικαιούχος

    (14)

    Αποδέκτης της κρατικής ενίσχυσης είναι η Jaguar Land Rover Slovakia s.r.o. Όπως περιγράφεται στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Jaguar Land Rover Slovakia s.r.o. ανήκει σε ποσοστό 85 % στην Jaguar Land Rover Limited και σε ποσοστό 15 % στην Jaguar Land Rover Holdings Limited. Η Jaguar Land Rover Limited ανήκει σε ποσοστό 100 % στην Jaguar Land Rover Holdings Limited, η οποία, με τη σειρά της, κατέχεται εξολοκλήρου από την Jaguar Land Rover Automotive plc. Άμεση μητρική εταιρεία της Jaguar Land Rover Automotive plc είναι η Tata Motors Limited India («Tata Motors»). Κύριες επιχειρηματικές δραστηριότητες της Tata Motors είναι η κατασκευή και πώληση επιβατικών οχημάτων, εμπορικών οχημάτων, λεωφορείων και πούλμαν. Στην παρούσα απόφαση, ο όρος JLR δεν περιλαμβάνει την Tata Motors.

    (15)

    Οι σλοβακικές αρχές επιβεβαίωσαν και προσκόμισαν πληροφορίες βάσει των οποίων η Επιτροπή εξακρίβωσε ότι η JLR και η μητρική της εταιρεία Tata Motors δεν συνιστούν προβληματικές επιχειρήσεις κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και αναδιάρθρωση μη χρηματοπιστωτικών προβληματικών επιχειρήσεων (7).

    2.4.   Ύψος και ένταση των ενισχύσεων

    2.4.1.   Κοινοποιηθείσα ενίσχυση

    (16)

    Η κοινοποιηθείσα άμεση επιχορήγηση ύψους 129 812 750 EUR σε ονομαστική αξία ή 125 046 543 EUR σε τρέχουσα αξία (8) αφορά τις επιλέξιμες δαπάνες ύψους 1 369 295 298 EUR σε τρέχουσα αξία που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 12 και, συνεπώς, αντιστοιχεί σε ένταση ενίσχυσης της τάξης του 9,13 %. Η κοινοποιηθείσα περιφερειακή επενδυτική ενίσχυση πρόκειται να χορηγηθεί από τον εθνικό κρατικό προϋπολογισμό.

    2.4.2.   Πιθανή πρόσθετη μη κοινοποιηθείσα ενίσχυση

    (17)

    Στην ενότητα 3.1.2 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή έκρινε ότι η Σλοβακία ενδεχομένως έχει χορηγήσει, επιπλέον της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης, παράνομη ενίσχυση με τη μορφή ανάπτυξης υποδομών, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης έκτασης γης σε τιμή χαμηλότερη της αγοραίας τιμής, στο NSP και της απαλλαγής από την υποχρέωση καταβολής του τέλους μετατροπής γεωργικής έκτασης (τέλος «ALF»). Η οντότητα στην οποία οι σλοβακικές αρχές ανέθεσαν την υλοποίηση του NSP είναι η MH Invest («MHI»), εταιρεία κρατικής ιδιοκτησίας σε ποσοστό 100 %, η οποία ελέγχεται, διοικείται και χρηματοδοτείται από το υπουργείο Μεταφορών, Κατασκευών και Περιφερειακής Ανάπτυξης της Σλοβακίας. Η MHI είναι ο αρχικός ιδιοκτήτης των εγκαταστάσεων του NSP. Μέσω της ανάθεσης σε τρίτους από πλευράς της MHI, οι σλοβακικές αρχές πραγματοποιούν εργασίες στο NSP, ιδίως προπαρασκευαστικές εργασίες αποκατάστασης του εδάφους, εργασίες για παροχή κοινωφελών υπηρεσιών, σιδηροδρομικές και οδικές συνδέσεις, έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και διαχείρισης υπόγειων υδάτων. Η εταιρεία Železnice sloveskej republiky («σλοβακική σιδηροδρομική εταιρεία»), επίσης κρατικής ιδιοκτησίας σε ποσοστό 100 %, κατασκευάζει τερματικό σταθμό πολυτροπικών μεταφορών εντός του NSP. Το συνολικό κόστος των εν λόγω εργασιών και του τερματικού σταθμού υπολογίζεται σε περίπου 500 εκατ. EUR.

    (18)

    Όπως αναφέρεται στην ενότητα 3.1.3 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, με τροποποίηση στον κανονισμό 58 της κυβέρνησης της σλοβακικής δημοκρατίας, της 13ης Μαρτίου 2013, σχετικά με τα τέλη ιδιοποίησης ή μη εξουσιοδοτημένης δέσμευσης αγροτικής γης (9) εισήχθη η αποκαλούμενη απαλλαγή Η από το τέλος ALF, η οποία εφαρμόζεται στις περιπτώσεις αγοράς γης από εξολοκλήρου κρατικές εταιρείες για την κατασκευή στρατηγικών βιομηχανικών πάρκων τα οποία αναγνωρίζονται ως «σημαντικές επενδύσεις» κατά την έννοια του νόμου αριθ. 175/1999 (10) σχετικά με τις σημαντικές επενδύσεις («νόμος περί σημαντικών επενδύσεων»). Η απαλλαγή Η άρχισε να ισχύει στις 31 Οκτωβρίου 2015. Το NSP αναγνωρίστηκε ως «σημαντική επένδυση» στις 8 Ιουλίου 2015.

    (19)

    Τα μέτρα χορήγησης πιθανής πρόσθετης μη κοινοποιηθείσας ενίσχυσης πρόκειται να χορηγηθούν από τον εθνικό κρατικό προϋπολογισμό.

    2.5.   Διάρκεια

    (20)

    Η καταβολή του κοινοποιηθέντος μέτρου ενίσχυσης προβλέπεται μεταξύ 2017 και 2021. Ο δικαιούχος αναμένεται ότι θα επωφεληθεί από τα λοιπά μέτρα που δύνανται να χαρακτηριστούν ως μη κοινοποιηθείσα ενίσχυση με αφετηρία τη συμφωνία αγοράς σε ό,τι αφορά την αγορά έκτασης από την JLR και την πιθανή απαλλαγή από το τέλος ALF, και από τη στιγμή της ανάπτυξης υποδομών για υποδομές εκτός των ορίων των 185 εκταρίων που αγόρασε η JLR από τις σλοβακικές αρχές («εγκαταστάσεις JLR»).

    3.   ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

    (21)

    Η Επιτροπή κίνησε επίσημη διαδικασία έρευνας στις 24 Μαΐου 2017. Η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να αποκλείσει το ενδεχόμενο ότι η JLR ελάμβανε, επιπλέον της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης, μη κοινοποιηθείσα ενίσχυση με τη μορφή ανάπτυξης υποδομών, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης έκτασης γης σε τιμή χαμηλότερη της αγοραίας τιμής, στο NSP και απαλλαγής από την υποχρέωση καταβολής τέλους ALF. Στο πλαίσιο της υποκείμενης αξιολόγησης ελήφθησαν υπόψη αμφότερα τα μέτρα κοινοποιηθείσας και πιθανής πρόσθετης μη κοινοποιηθείσας ενίσχυσης.

    3.1.   Πιθανή πρόσθετη μη κοινοποιηθείσα ενίσχυση

    3.1.1.   Πιθανή ενίσχυση με τη μορφή ανάπτυξης υποδομών, συμπεριλαμβανομένης της μεταβίβασης έκτασης του NSP σε τιμή χαμηλότερη της αγοραίας τιμής

    (22)

    Η Επιτροπή έκρινε ότι υπήρχε πιθανότητα η πώληση έκτασης γης του NSP στην JLR να περιλάμβανε την παροχή ορισμένων πλεονεκτημάτων που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως πρόσθετη κρατική ενίσχυση.

    (23)

    Η MHI, καθιστάμενη αρχικός ιδιοκτήτης της μελλοντικής τοποθεσίας του NSP, είχε ήδη έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016 επιβαρυνθεί με δαπάνη 75 εκατ. EUR για την απόκτηση της έκτασης του NSP, εντός της οποίας επρόκειτο να εγκατασταθεί το κοινοποιηθέν έργο της JLR. Επίσης, επιβαρύνθηκε με σημαντικό ποσό πρόσθετων δαπανών για την ανάπτυξη των εγκαταστάσεων καθεαυτών. Την ίδια στιγμή, η συνεισφορά της JLR όσον αφορά την αγορά των εγκαταστάσεων της JLR φαίνεται ότι αποτελεί μικρό μόνο ποσοστό των αντίστοιχων δαπανών αγοράς και ανάπτυξης. Λόγω της διαφοράς μεταξύ, αφενός, του κόστους με το οποίο επιβαρύνθηκε η Σλοβακία για την απόκτηση της έκτασης γης και για την ανάπτυξη του NSP επί της εν λόγω έκτασης και, αφετέρου, της τιμής που πρόκειται να καταβάλει η JLR για την έκταση του NSP, τέθηκε το ερώτημα αν η πώληση της έκτασης του NSP στη JLR περιλάμβανε κρατική ενίσχυση.

    (24)

    Η Σλοβακία υποστήριξε ότι η ανάπτυξη του NSP δεν θα μπορούσε να περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση, καθώς εμπίπτει στην αρμοδιότητα του κράτους για τους λόγους που αναφέρονται στην παράγραφο 17 της ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με την έννοια της κρατικής ενίσχυσης όπως αναφέρεται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ (11). Ως εκ τούτου, η Σλοβακία υποστήριξε ότι η ανάπτυξη του NSP δεν συνιστά οικονομική δραστηριότητα και η δημόσια χρηματοδότησή της δεν συνιστά κρατική ενίσχυση. Επιπλέον, σύμφωνα με τη Σλοβακία, η JLR επρόκειτο να καταβάλει αγοραία τιμή για την έκταση που αγοράζει στο NSP, η οποία καθορίζεται με βάση αποτιμήσεις ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων.

    (25)

    Ωστόσο, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον η ανάπτυξη του NSP αποτελεί ανάλογη περίπτωση με αυτήν που περιγράφεται στην παράγραφο 17 της ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με την έννοια της κρατικής ενίσχυσης, όπως αυτή αναφέρεται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, η οποία ισχύει μόνο για μέτρα που δεν περιλαμβάνουν ειδικές υποδομές.

    (26)

    Σύμφωνα με την αντίληψη της Επιτροπής, οι συμβατικές συμφωνίες μεταξύ της Σλοβακίας και του δικαιούχου επρόκειτο να παραχωρήσουν στη JLR δικαιώματα απόλυτης κυριότητας ή δικαιώματα προαίρεσης για μελλοντική αγορά, για το σύνολο σχεδόν της εμπορικά εκμεταλλεύσιμης έκτασης του NSP.

    (27)

    Η Επιτροπή θεωρεί ειδική μια υποδομή εφόσον κατασκευάζεται για προκαθορισμένη επιχείρηση και προσαρμόζεται στις εξειδικευμένες ανάγκες της εν λόγω επιχείρησης (12). Σύμφωνα με το προκαταρκτικό συμπέρασμα της Επιτροπής, το NSP θα μπορούσε να θεωρηθεί ειδική υποδομή που απευθύνεται συγκεκριμένα στη JLR για τους εξής λόγους: α) μια μεγάλη επιφάνεια προορίστηκε αποκλειστικά για την εταιρεία δυνάμει συμβατικών όρων, β) ο δικαιούχος πιθανόν να ήταν προκαθορισμένη επιχείρηση, και γ) το NSP εμφανίζεται να προσαρμόστηκε στις εξειδικευμένες ανάγκες του δικαιούχου.

    (28)

    Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεώρησε ότι εάν το NSP αποτελεί ειδική υποδομή που απευθύνεται συγκεκριμένα στη JLR, η εταιρεία θα έπρεπε, υπό κανονικούς όρους της αγοράς, να έχει καταβάλει το κόστος ανάπτυξης των εγκαταστάσεων, εξαιρουμένου του κόστους που αφορά στοιχεία πραγματικά γενικών υποδομών, το οποίο θα πρέπει να προσδιοριστεί στην παρούσα απόφαση.

    (29)

    Ακόμη και αν υποτεθεί ότι το NSP δεν συνιστούσε ειδική υποδομή, η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για τον καθορισμό της αγοραίας τιμής που έπρεπε να καταβάλει η JLR εγείρει αμφιβολίες. Ειδικότερα, η Επιτροπή αμφισβήτησε το κατά πόσον η αξία συγκεκριμένων εργασιών ανάπτυξης που διεξήχθησαν και χρηματοδοτήθηκαν από τη Σλοβακία και είναι άμεσα επωφελείς για τη JLR αποτυπώθηκε με κατάλληλο τρόπο στις αποτιμήσεις που καταρτίστηκαν από τους ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες ή το κατά πόσον η JLR επρόκειτο να καταβάλει αναλογικό μερίδιο του κόστους ανάπτυξης του NSP κατ' αντιστοιχία προς το ποσοστό κυριότητας που κατέχει στο βιομηχανικό πάρκο.

    3.1.2.   Πιθανή ενίσχυση με τη μορφή απαλλαγής από την καταβολή του τέλους ALF, που είναι πληρωτέο στην περίπτωση μετατροπής αγροτικής έκτασης σε βιομηχανική περιοχή

    (30)

    Η Επιτροπή έκρινε ότι η JLR ενδέχεται να αποκόμισε όφελος με τη μορφή απαλλαγής («απαλλαγή Η») από τέλος το οποίο είναι πληρωτέο βάσει της σλοβακικής νομοθεσίας σε περίπτωση μετατροπής αγροτικής έκτασης σε βιομηχανική περιοχή. Πράγματι, η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να αποκλείσει ότι υπήρχε δυνατότητα καταλογισμού της ενίσχυσης στο σλοβακικό κράτος και επιλεκτικό πλεονέκτημα για τον δικαιούχο, παρά την παρέμβαση κρατικής επιχείρησης στη συναλλαγή, σκοπός της οποίας ήταν η αγορά αγροτικών εκτάσεων από τρίτους, η προετοιμασία τους για βιομηχανική χρήση, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της αποκατάστασης του εδάφους και της πρόσβασης σε κοινωφελείς υπηρεσίες, και η πώλησή τους στον επενδυτή. Επομένως, η Επιτροπή θεώρησε ότι η απαλλαγή από την καταβολή του τέλους μπορεί να συνιστούσε κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ υπέρ της JLR.

    3.2.   Συμβατότητα της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης

    3.2.1.   Εισαγωγή

    (31)

    Βάσει της προκαταρκτικής έρευνας, η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να διαπιστώσει τη συμμόρφωση της κοινοποιηθείσας περιφερειακής ενίσχυσης προς τις κατευθυντήριες γραμμές για τις ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα 2014-2020 (13) («ΚΓΠΕ»).

    (32)

    Ειδικότερα, δεν ήταν σε θέση να συμπεράνει ότι το κοινοποιηθέν μέτρο περιφερειακής ενίσχυσης συμμορφώνεται με τις ελάχιστες απαιτήσεις των ΚΓΠΕ και, συνεπώς, εξέφρασε αμφιβολίες όσον αφορά α) την επιλεξιμότητα ορισμένων στοιχείων τα οποία προδήλως αποτελούν τμήμα των επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών· β) την ικανότητα της ενίσχυσης να λειτουργήσει ως κίνητρο· γ) την αναλογικότητα της ενίσχυσης· δ) την πρόκληση προφανούς αρνητικής επίπτωσης στη συνοχή της Ένωσης· και ε) την πρόκληση προφανούς αρνητικής επίπτωσης στις συναλλαγές κατά την έννοια της παραγράφου 119 των ΚΓΠΕ, δηλαδή ότι ενδεχομένως υπήρξε υπέρβαση του ανώτατου ορίου έντασης ενίσχυσης. Επιπλέον, έκρινε ότι τα πιθανά στοιχεία πρόσθετης ενίσχυσης όσον αφορά την ανάπτυξη υποδομών και την απαλλαγή από το τέλος ALF θα μπορούσαν ιδίως να επηρεάσουν την αναλογικότητα της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης και τη συμμόρφωση προς το ανώτατο όριο έντασης της ενίσχυσης.

    3.2.2.   Επιλεξιμότητα των «προβλέψεων δαπανών» ως επενδυτικών δαπανών

    (33)

    Η Επιτροπή επισήμανε ότι οι κοινοποιηθείσες επιλέξιμες δαπάνες περιλαμβάνουν ένα στοιχείο με τίτλο «προβλέψεις» (περιγράφονται ως «απρόβλεπτη υπέρβαση δαπανών»), οι οποίες ανέρχονται σε τουλάχιστον [60-85] εκατ. GBP ([72-102] εκατ. EUR (14)). Εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον οι «προβλέψεις δαπανών» είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο της περιφερειακής επενδυτικής ενίσχυσης.

    3.2.3.   Έλλειψη χαρακτήρα κινήτρου της κοινοποιηθείσας περιφερειακής ενίσχυσης

    (34)

    Η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον η κοινοποιηθείσα περιφερειακή ενίσχυση λειτούργησε ως κίνητρο, δηλαδή κατά πόσον ήταν απαραίτητη προκειμένου να προσελκύσει την επένδυση της JLR στη Nitra. Δεν ήταν πεπεισμένη ότι η τεκμηρίωση που υποβλήθηκε σχετικά με τη διαδικασία διαμόρφωσης της απόφασης για την επιλογή τοποθεσίας της JLR αποδείκνυε ότι το Μεξικό αποτελούσε αξιόπιστο εναλλακτικό σενάριο κατά τον χρόνο λήψης της εν λόγω απόφασης. Ειδικότερα, η Επιτροπή επισήμανε αναφορές, στα έγγραφα της εξωτερικής συνεδρίασης των μελών του διοικητικού συμβουλίου τον Ιανουάριο του 2015, σε σχέδια της JLR να κατασκευάσει δύο μονάδες σε διαφορετικές τοποθεσίες, καθώς και διαφορές στον βαθμό λεπτομέρειας της αξιολόγησης των ευρωπαϊκών τοποθεσιών σε σύγκριση με το Μεξικό. Εξάλλου, το εναλλακτικό σενάριο για το Μεξικό φαίνεται ότι παρουσίαζε σημαντική καθυστέρηση. Η Επιτροπή έκρινε ότι η πραγματική τοποθεσία του αντιπαραδείγματος, την οποία ανταγωνιζόταν η Nitra για την εγκατάσταση της νέας μονάδας της JLR, ήταν πιθανόν το Jawor της Πολωνίας και όχι η τοποθεσία στο Μεξικό. Η ύπαρξη μεγάλου χάσματος καθαρής παρούσας αξίας («ΚΠΑ») μεταξύ Μεξικού και Nitra, το οποίο αντισταθμίζεται μόνο εν μέρει από την κοινοποιηθείσα περιφερειακή ενίσχυση, αποτέλεσε επιπλέον στοιχείο βάσει του οποίου αμφισβητήθηκε η λειτουργία της ενίσχυσης ως κινήτρου. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δεν μπορούσε να αποκλείσει ότι καθοριστικό ρόλο για την επιλογή της Nitra αντί του Μεξικού διαδραμάτισαν στρατηγικές εκτιμήσεις της JLR, δηλαδή ότι η επένδυση θα πραγματοποιούνταν στη Nitra ακόμη και ελλείψει των 125 εκατ. EUR, σε τρέχουσα αξία, της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης ή, τουλάχιστον και με μικρότερο ποσό. Οι στρατηγικές εκτιμήσεις της JLR ήταν οι ακόλουθες: α) απόσταση από τα κεντρικά γραφεία της JLR· β) χρονικές καθυστερήσεις· γ) κίνδυνοι φυσικών καταστροφών στο Μεξικό λόγω ηφαιστειακής δραστηριότητας· δ) πολιτική αστάθεια, κρατική αποτελεσματικότητα και κίνδυνοι διαφθοράς· ε) προβληματισμοί σχετικά με την αξία της επωνυμίας· και στ) επενδύσεις στην Ένωση ως αντιστάθμιση απέναντι στην πιθανότητα αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση.

    3.2.4.   Έλλειψη αναλογικότητας

    (35)

    Εφόσον η κοινοποιηθείσα ενίσχυση είναι μόλις κάτω από το μέγιστο ποσό ενίσχυσης που μπορεί να χορηγηθεί για μια επένδυση του συγκεκριμένου μεγέθους στη Nitra, δυνάμει του ισχύοντος χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων της Σλοβακίας («προσαρμοσμένο ποσό ενίσχυσης»), η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον το συνολικό ποσό της ενίσχυσης θα εξακολουθούσε να είναι αναλογικό εάν η JLR πράγματι επωφελήθηκε από στοιχεία πιθανής πρόσθετης ενίσχυσης. Επιπλέον, η Επιτροπή αμφισβήτησε ότι το όριο αναλογικότητας ύψους 413 εκατ. EUR, δηλαδή το χάσμα βιωσιμότητας μεταξύ Μεξικού και Σλοβακίας που υπολόγισε η JLR και το οποίο ήταν ίσο με ένα από τα δύο όρια αναλογικότητας που καθορίζονται στις ΚΓΠΕ (15), δεν θα μπορούσε «ήδη να επιτευχθεί σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο».

    3.2.5.   Προφανείς αρνητικές επιπτώσεις – επιπτώσεις στη συνοχή

    (36)

    Η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον το εναλλακτικό σενάριο στο Μεξικό ήταν αξιόπιστο και κατά πόσον στην πραγματικότητα η εναλλακτική τοποθεσία δεν ήταν το Jawor της Πολωνίας. Σύμφωνα με εσωτερικούς υπολογισμούς της εταιρείας, η επένδυση θα ήταν πιο κερδοφόρα στο Jawor, περιοχή στην οποία ισχύει το ίδιο ανώτατο όριο έντασης για τις περιφερειακές κρατικές ενισχύσεις με αυτό που ισχύει στη Nitra, δηλαδή 25 %. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κατέληξε στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι, εάν το εναλλακτικό σενάριο για το Μεξικό αποδεικνυόταν αναξιόπιστο και αν το πραγματικό αντιπαράδειγμα για τη Nitra ήταν το Jawor, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ότι η δέσμη ενισχύσεων που χορήγησε η Σλοβακία στην JLR είχε προφανείς αρνητικές επιπτώσεις δυνάμει της παραγράφου 121 των ΚΓΠΕ.

    3.2.6.   Προφανείς αρνητικές επιπτώσεις στις συναλλαγές – υπέρβαση του ανώτατου ορίου έντασης της ενίσχυσης

    (37)

    Από την κοινοποιηθείσα περιφερειακή ενίσχυση σε τρέχουσα αξία προκύπτει ένταση ενίσχυσης η οποία είναι εκ πρώτης όψεως κάτω από τη μέγιστη επιτρεπόμενη ένταση ενίσχυσης για επένδυση του συγκεκριμένου μεγέθους στην περιοχή της Nitra. Εντούτοις, τυχόν στοιχεία πρόσθετης ενίσχυσης με τη μορφή ανάπτυξης υποδομών, συμπεριλαμβανομένης της μεταβίβασης έκτασης γης σε τιμή χαμηλότερη της αγοραίας τιμής ή της απαλλαγής από το τέλος ALF, ή και των δύο, θα αύξαναν το συνολικό ποσό ενίσχυσης πάνω από το επιτρεπόμενο ανώτατο όριο έντασης της ενίσχυσης και, συνεπώς, θα συνιστούσαν προφανή αρνητική επίπτωση στις συναλλαγές δυνάμει της παραγράφου 119 των ΚΓΠΕ. Εφόσον η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να αποκλείσει την ύπαρξη στοιχείων πρόσθετης ενίσχυσης, εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον το συνολικό μέτρο ενίσχυσης δεν οδηγούσε σε προφανείς αρνητικές επιπτώσεις στις συναλλαγές.

    4.   ΟΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΛΟΒΑΚΙΑΣ

    4.1.   Οι παρατηρήσεις της Σλοβακίας σχετικά με πιθανή πρόσθετη μη κοινοποιηθείσα ενίσχυση

    4.1.1.   Πιθανή ενίσχυση με τη μορφή ανάπτυξης υποδομών, συμπεριλαμβανομένης της μεταβίβασης έκτασης του NSP σε τιμή χαμηλότερη της αγοραίας τιμής

    (38)

    Οι σλοβακικές αρχές θεωρούν ότι το NSP δεν συνιστά ειδική υποδομή που απευθύνεται στην JLR για διάφορους λόγους. Υποστηρίζουν ότι η έκταση που αποτελεί το NSP είχε προσδιοριστεί για βιομηχανική χρήση πολύ πριν η JLR ξεκινήσει την αναζήτηση τοποθεσίας και ότι οι σλοβακικές αρχές είχαν προηγουμένως προσφέρει την αναξιοποίητη ζώνη του NSP σε άλλους επενδυτές. Επιπλέον, οι σλοβακικές αρχές υποστηρίζουν ότι η JLR δεν έχει την κυριότητα του NSP ούτε διαθέτει αποκλειστική άδεια εκμετάλλευσης ή σύμβαση παραχώρησης του NSP και ότι η JLR δεν διαθέτει de facto αποκλειστικό έλεγχο επί του NSP. Επιπλέον, ισχυρίζονται ότι η ύπαρξη του NSP ως περιοχής που σχεδιάστηκε για βιομηχανική χρήση, με την υφιστάμενη βιομηχανική ανάπτυξη, ήταν στην πραγματικότητα ένας από τους παράγοντες για την επιλογή της JLR να εγκατασταθεί στη Nitra, και όχι το αντίστροφο, και ότι η προσέγγιση των σλοβακικών αρχών όσον αφορά την ανάπτυξη του NSP συνιστά συνήθη πρακτική που χρησιμοποιείται από τη Σλοβακία και άλλα κράτη μέλη προκειμένου να αποφευχθούν οι αλόγιστες δημόσιες δαπάνες και να επιτευχθεί μεγιστοποίηση της περιφερειακής ανάπτυξης.

    (39)

    Οι σλοβακικές αρχές παρείχαν διευκρινίσεις σχετικά με την ιστορική εξέλιξη που είχε ως αποτέλεσμα το NSP. Ο όρος «στρατηγικό πάρκο» (strategic park) και, κατ' επέκταση, το «Nitra Strategic Park», είναι όρος που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στον νόμο περί σημαντικών επενδύσεων το 1999. Το NSP αποτελείται από έκταση 704 εκταρίων, επί της οποίας οι σλοβακικές αρχές κατέχουν δικαίωμα απαλλοτρίωσης με στόχο την υλοποίηση του στρατηγικού πάρκου, το οποίο είναι όμορο προς το υπάρχον βιομηχανικό πάρκο Nitra North (16). Τα δύο πάρκα από κοινού συνιστούν την ενοποιημένη βιομηχανική ζώνη που είναι γνωστή ως Nitra North. Το NSP εκτείνεται σε πέντε δήμους, ιδίως στους δήμους Nitra και Luzianky, με μικρά τμήματά του επίσης στο έδαφος των δήμων Cakajovce, Zbehy και Jelsovce.

    (40)

    Η ανάγκη ανάπτυξης βιομηχανικής περιοχής στην περιφέρεια της Nitra αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στο πολεοδομικό σχέδιο για την περιφέρεια της Nitra του 1998 (17). Οι δήμοι Nitra και Luzianky ορίστηκαν ως υποψήφια βιομηχανικά κέντρα.

    (41)

    Προκειμένου να ενθαρρυνθεί η βιομηχανική ανάπτυξη, η σλοβακική κυβέρνηση αναγνώρισε την ανάγκη να βρεθεί λύση στο ζήτημα της κατακερματισμένης ιδιοκτησίας της γης, το οποίο αποτελούσε εμπόδιο στην προσέλκυση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων. Η γη στη Σλοβακία είναι ιδιαίτερα κατακερματισμένη, λόγω του παραδοσιακού κληρονομικού δικαίου, βάσει του οποίου τα αδέρφια κληρονομούσαν ίσο μερίδιο της γονεϊκής γης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ύπαρξη μεγάλου αριθμού συνιδιοκτητών μικρών, κατακερματισμένων γεωτεμαχίων. Ως εκ τούτου, το 1999 η Σλοβακία θέσπισε τον νόμο περί σημαντικών επενδύσεων που διέπει τη διαδικασία έκδοσης πιστοποιητικών σημαντικών επενδύσεων, προκειμένου να διευκολύνει την απόκτηση εκτάσεων για την υλοποίηση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων.

    (42)

    Η ανάγκη ανάπτυξης βιομηχανικής περιοχής επιβεβαιώθηκε περαιτέρω το 2003, όταν ο δήμος της Nitra περιλήφθηκε σε κατάλογο προτεινόμενων τοποθεσιών στη «Μελέτη για την εγκατάσταση βιομηχανικών πάρκων σε επιλεγμένες περιοχές στη σλοβακική δημοκρατία», η οποία έγινε αποδεκτή με την κυβερνητική απόφαση αριθ. 690 της 16ης Ιουλίου 2003. Η περιοχή αφορούσε έκταση 231 εκταρίων. Το 2004 η περιφέρεια της Nitra καθόρισε την περιοχή την οποία προόριζε για αλλαγή χρήσης των αγροτικών εκτάσεων για βιομηχανική χρήση. Γεωγραφικά, η εν λόγω περιοχή περιλάμβανε το βιομηχανικό πάρκο Nitra North νότια και εκτεινόταν στη Νότια Έκταση (South Land) και στο μεγαλύτερο μέρος των εγκαταστάσεων της JLR. Επιπλέον, το 2004 με την κυβερνητική απόφαση 88/2004 εφαρμόστηκαν χρηματοδοτικά μέτρα για την περιφερειακή ανάπτυξη της Nitra και διαφόρων άλλων πόλεων σε ολόκληρη τη Σλοβακία, ώστε να καταστεί δυνατή η κατασκευή των αναγκαίων τεχνικών υποδομών που απαιτούνταν για την προσέλκυση επενδύσεων. Το 2006 ο δήμος του Luzianky θέσπισε το δικό του πολεοδομικό σχέδιο του 2006, βάσει του οποίου έκταση 106 εκταρίων προοριζόταν για ενσωμάτωση στη βιομηχανική ζώνη Nitra North.

    (43)

    Το 2007 εγκαταστάθηκαν οι πρώτες εταιρείες στο βιομηχανικό πάρκο Nitra North. Η εταιρεία Sony, η οποία αργότερα έγινε γνωστή ως Foxconn, υπήρξε από τους πρώτους επενδυτές. Το 2011 εκδόθηκε πολεοδομική απόφαση για τη σύνδεση του αυτοκινητόδρομου R1 με την περιοχή της βιομηχανικής ζώνης.

    (44)

    Το πολεοδομικό σχέδιο του 2012 για την περιφέρεια της Nitra επιβεβαίωσε ότι η βιομηχανική ζώνη Nitra North «ορίζεται ως περιοχή κατάλληλη για την εγκατάσταση βιομηχανικού πάρκου ή μονάδων βιομηχανικής παραγωγής. Η εν λόγω περιοχή [δεν είχε] αξιοποιηθεί πλήρως και [διέθετε] δυναμικό ανάπτυξης». Η σλοβακική κυβέρνηση αναγνώρισε την ανάγκη να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την αντιμετώπιση των εμποδίων που έθετε στις επενδύσεις η κατακερματισμένη ιδιοκτησία γης. Ως εκ τούτου, το 2013 τροποποιήθηκε ο νόμος περί σημαντικών επενδύσεων ώστε να συμπεριλάβει διατάξεις που επέτρεπαν την επιτάχυνση της διαδικασίας εκτέλεσης σημαντικών επενδύσεων, μέσω της θέσπισης πιο ευέλικτης διαδικασίας για την έκδοση πιστοποιητικού σημαντικής επένδυσης και τη μείωση των γραφειοκρατικών απαιτήσεων της διαδικασίας.

    (45)

    Το 2014 ο δήμος του Luzianky τροποποίησε το πολεοδομικό του σχέδιο του 2006, ώστε να ενθαρρύνει μια διεξοδική και προγραμματισμένη ανάπτυξη του δικού του τμήματος στο βιομηχανικό πάρκο, έκτασης 158 εκταρίων, ως αποτέλεσμα πιθανού ενδιαφέροντος ενός βιομηχανικού επενδυτή, ο οποίος τελικά αποφάσισε να επενδύσει αλλού. Το πολεοδομικό σχέδιο του Luzianky του 2014 καθόριζε λεπτομερή σχέδια ανάπτυξης υποδομών για την προετοιμασία της περιοχής για βιομηχανική χρήση. Μια από τις βασικές αρχές της προτεινόμενης ιδέας πολεοδομικής ανάπτυξης της τοποθεσίας ήταν η λειτουργική και χωροταξική σύνδεση των προτεινόμενων περιοχών ανάπτυξης με την περιοχή του βιομηχανικού πάρκου Nitra North. Το πολεοδομικό σχέδιο όριζε με σαφήνεια τα όρια και τις ανάγκες ανάπτυξης της τοποθεσίας, όπως την ανάγκη συγκοινωνιακών συνδέσεων, ζώνης προστασίας σιδηροδρομικής γραμμής, βιοδιαδρόμου του ποταμού Nitra, λύσης για την υψηλή στάθμη των υπόγειων υδάτων, την απαίτηση κατασκευής δεξαμενών συγκράτησης και αντλιοστασίων, την απαίτηση διασφάλισης της παροχής πόσιμου νερού, δημόσιου συστήματος αποχέτευσης, προστασίας από τις βροχοπτώσεις, ύπαρξης σωληνώσεων υψηλής πίεσης, σύνδεσης με το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο.

    (46)

    Στις 27 Μαΐου 2015 η σλοβακική κυβέρνηση δρομολόγησε νέα νομοθετική πρωτοβουλία για τη ρύθμιση των προϋποθέσεων δημιουργίας των αποκαλούμενων στρατηγικών βιομηχανικών και τεχνολογικών πάρκων μέσω επιχείρησης που ανήκε εξολοκλήρου στο κράτος και ήταν υπεύθυνη για την προετοιμασία του χώρου, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής των απαραίτητων υποδομών. Η πρωτοβουλία είχε ως αποτέλεσμα την τροποποίηση 154/2015, της 30ής Ιουνίου 2015, του νόμου περί σημαντικών επενδύσεων. Ταυτόχρονα, προτάθηκε αλλαγή του κανονισμού 58 (18), όπως αναφέρεται στην παράγραφο 10 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας. Στις 8 Ιουλίου 2015 (19) η σλοβακική κυβέρνηση εξέδωσε πιστοποιητικό σημαντικής επένδυσης για την κατασκευή του NSP.

    (47)

    Δεδομένου ότι οι σλοβακικές αρχές είχαν θεσπίσει ρυθμίσεις σχεδίου βιομηχανικής χρήσης της γης, διέθεταν στρατηγική βιομηχανικής ανάπτυξης, η οποία είχε ήδη εν μέρει υλοποιηθεί μέσω του βιομηχανικού πάρκου Nitra North, είχαν αναπτύξει λεπτομερή χωροταξικά σχέδια για την ανάπτυξη του υπολοίπου της περιοχής και είχαν προσφέρει ευκαιρίες έργων αξιοποίησης σε άλλους επενδυτές, θεωρούν ότι δεν δύναται να υποστηριχθεί ότι το NSP αναπτύσσεται για την JLR ως εκ των προτέρων καθορισμένη επιχείρηση. Επιπλέον, οι σλοβακικές αρχές υπογράμμισαν ότι κάθε μεμονωμένο μέτρο της ιστορικής εξέλιξης που οδήγησε στην ανάπτυξη του NSP είχε ληφθεί προτού η JLR αποφασίσει την εγκατάσταση της μονάδας της και πολύ πριν από τη συμβατική δέσμευση της JLR για εγκατάσταση στη Nitra.

    (48)

    Οι σλοβακικές αρχές παρέπεμψαν σε διάφορα έγγραφα της JLR που αποδεικνύουν ότι τα προϋπάρχοντα σχέδια ανάπτυξης του NSP, σε συνδυασμό με το ήδη υφιστάμενο βιομηχανικό πάρκο και την όμορη περιοχή για την οποία υπήρχε σχέδιο βιομηχανικής χρήσης συνετέλεσαν θετικά στην αξιολόγηση της επιλογής τοποθεσίας της JLR. Για παράδειγμα, στις 27 Απριλίου 2015, η Nitra βρισκόταν στην τρίτη θέση, αλλά ένας από τους θετικούς παράγοντες ήταν ότι αφορούσε «[τ]οποθεσία σε ήδη καθορισμένη βιομηχανική ζώνη».

    (49)

    Επιπλέον, οι σλοβακικές αρχές εξήγησαν ότι οι εγκαταστάσεις της JLR και τα σχετικά έργα δεν προσαρμόστηκαν ειδικά για τις εξειδικευμένες ανάγκες της JLR.

    (50)

    Η αναφορά σε δικαιώματα εποπτείας στην επενδυτική συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ της Σλοβακίας και της JLR στις 11 Δεκεμβρίου 2015 («επενδυτική συμφωνία») αφορά μόνο την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης του εδάφους. Η MHI έπρεπε να ολοκληρώσει ορισμένες εργασίες ώστε να διασφαλιστεί ότι η έκταση πληρούσε τις προδιαγραφές που συμφωνήθηκαν μεταξύ της MHI και της JLR και στις οποίες βασίστηκε η τιμή πώλησης. Σύμφωνα με τις σλοβακικές αρχές, τα εν λόγω δικαιώματα εποπτείας συνομολογήθηκαν για συνήθη θέματα διαχείρισης έργου και όχι για προδιαγραφές σχετικές με την ανάπτυξη συγκεκριμένης επιχείρησης. H MHI δεν υποχρεούται να λαμβάνει υπόψη τυχόν παρατηρήσεις της JLR. Η MHI οφείλει απλώς να καλεί σε υποβολή παρατηρήσεων σχετικά με τα σχέδια κατασκευής και τις προδιαγραφές που αφορούν τα έργα αποκατάστασης του εδάφους για τις εγκαταστάσεις της JLR. Αυτό δεν περιλαμβάνει εκ των υστέρων έλεγχο της εκτέλεσης των εργασιών.

    (51)

    Οι σλοβακικές αρχές διευκρίνισαν περαιτέρω τον χαρακτήρα των έργων υποδομής που σχετίζονται με το NSP. Όπως και στο πλαίσιο προηγούμενων σχεδίων που περιλάμβαναν τη δημόσια ανάπτυξη βιομηχανικών πάρκων, τα εν λόγω έργα προορίζονταν για την παροχή υπηρεσιών υποδομής σε όλες τις εταιρείες που εγκαθίστανται στο πάρκο, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες κοινής ωφέλειας και σιδηροδρομικές/οδικές συνδέσεις. Τα έργα υποδομής περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στοιχεία:

    α)

    οι προπαρασκευαστικές εργασίες αποκατάστασης του εδάφους, αξίας 221 εκατ. EUR, δεν υπερβαίνουν τις συνήθεις εργασίες ανάπτυξης που απαιτούνται για να καταστεί οικοδομήσιμο το δημόσιο έδαφος. Όλες οι εργασίες που υπερβαίνουν τη συνήθη ανάπτυξη πραγματοποιούνται έναντι πληρωμής από την JLR και απαριθμούνται στην επενδυτική συμφωνία. Περιλαμβάνουν στοιχεία όπως εσωτερικές οδούς ή επιπλέον θεμέλια απαραίτητα ώστε να μπορούν να δέχονται το ειδικό φορτίο των δομικών κατασκευών της JLR·

    β)

    τα έργα υποδομής που σχετίζονται με δημόσιες υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, αξίας 11,28 εκατ. EUR, έχουν ως στόχο να διασφαλιστεί ότι η βιομηχανική εγκατάσταση ή εγκαταστάσεις εντός του πάρκου συνδέονται με υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Οι δημόσιες υπηρεσίες κοινής ωφέλειες σταματούν στα σημεία πρόσβασης στην εγκατάσταση ή στις εγκαταστάσεις. Για υποδομές που σχετίζονται με υπηρεσίες κοινής ωφέλειας εντός των ορίων των εγκαταστάσεων της JLR, η εταιρεία καταβάλλει πληρωμή. Επιπλέον, η JLR καταβάλλει αγοραίο τίμημα για πρόσβαση σε υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Δεν υφίστανται ειδικοί κανόνες που εφαρμόζονται στο NSP οι οποίοι διαφέρουν από εκείνους που εφαρμόζονται στις ευρύτερες περιοχές των δήμων. Η JLR υποχρεούται να καταβάλλει όλα τα τέλη σύνδεσης και διανομής που σχετίζονται με τις εγκαταστάσεις της, τα οποία οφείλονται κανονικά σύμφωνα με τη ρύθμιση των τελών από την υπηρεσία ρύθμισης βιομηχανιών δικτύων (20). Στην JLR δεν έχει παραχωρηθεί καμία απαλλαγή·

    γ)

    οδικές υποδομές αξίας 185,9 εκατ. EUR, όπως, μεταξύ άλλων, σύνδεση με αυτοκινητόδρομους, τοπικές δημόσιες οδοί, οδικό σύστημα και σύστημα δημόσιας στάθμευσης σε ολόκληρο το πάρκο, πυροσβεστικός σταθμός, αστυνομικό τμήμα και σταθμός συντήρησης του οδικού δικτύου. Οι οδικές υποδομές εξυπηρετούν όλες τις επιχειρήσεις στη βιομηχανική ζώνη Nitra North, που αποτελείται από το NSP και το βιομηχανικό πάρκο Nitra North, καθώς και την ευρύτερη περιοχή. Καμία από τις οδούς δεν χρησιμοποιείται αποκλειστικά από την JLR ούτε κατασκευάστηκε βάσει των προδιαγραφών της. Τα έργα οδοποιίας δεν υπερβαίνουν τη συνήθη ανάπτυξη·

    δ)

    βάσει των γεωγραφικών χαρακτηριστικών της ζώνης, απαιτήθηκε σύστημα αντιπλημμυρικής προστασίας και διαχείρισης υπόγειων υδάτων αξίας 25 εκατ. EUR·

    ε)

    ο τερματικός σταθμός πολυτροπικών μεταφορών του Luzianky, αξίας 51,85 εκατ. EUR, κατασκευάζεται, λειτουργεί και χρηματοδοτείται από τη σλοβακική σιδηροδρομική εταιρεία με πόρους που προέρχονται από τις εμπορικές της δραστηριότητες, οι οποίες λογιστικοποιούνται χωριστά από τις δημοσίως χρηματοδοτούμενες μη οικονομικές δραστηριότητες. Ο τερματικός σταθμός πολυτροπικών μεταφορών του Luzianky διαθέτει τρία λειτουργικά τμήματα: α) τον χώρο αποθήκευσης έτοιμων οχημάτων, ο οποίος θα συνδεθεί με τη μονάδα παραγωγής της JLR στη μία πλευρά και απευθείας με τον χώρο εξερχόμενης σιδηροδρομικής διανομής στην άλλη πλευρά. Η μίσθωση του χώρου αποθήκευσης θα συνιστά την κύρια παρεχόμενη υπηρεσία. Η JLR επιθυμεί συμβατικό δικαίωμα αποκλειστικότητας όσον αφορά τον χώρο αποθήκευσης· β) τον σταθμό εξερχόμενης σιδηροδρομικής διανομής, ο οποίος προορίζεται για τη φόρτωση έτοιμων προϊόντων σε αυτοκινητάμαξες. Στο εν λόγω τμήμα του τερματικού σταθμού δεν θα έχει συμβατικό δικαίωμα αποκλειστικότητας η JLR· και γ) τον κόμβο μεταφόρτωσης εμπορευματοκιβωτίων. Οι εργασίες στον κόμβο μεταφόρτωσης εμπορευματοκιβωτίων δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη, καθώς η σλοβακική σιδηροδρομική εταιρεία εξετάζει επί του παρόντος τη δυνάμει ζήτηση και κερδοφορία της επένδυσης. Ο κόμβος θα είναι προσβάσιμος σε όλους τους χρήστες βάσει όρων της αγοράς. Η σλοβακική σιδηροδρομική εταιρεία διαπραγματεύεται με την JLR την επιβολή τελών πρόσβασης, τα οποία αναφέρονται επίσης ως τέλη χρήστη, που θα επιτρέψουν στη σλοβακική σιδηροδρομική εταιρεία να δημιουργήσει απόδοση του απασχολούμενου κεφαλαίου, καθώς και να καλύψει διάφορες δαπάνες. Τα τέλη χρήστη υπολογίζονται για περίοδο 30 ετών με βάση εμπορικά κριτήρια, με χρήση της μεθόδου της καθαρής παρούσας αξίας (ΚΠΑ), και καλύπτουν όλες τις συναφείς επενδυτικές και λειτουργικές δαπάνες καθώς τις δαπάνες για επενδύσεις ανανέωσης. Τα τέλη είναι προσαρμοσμένα με βάση την αγορά και θα πρέπει να διασφαλίζουν επαρκή απόδοση των επενδύσεων, δηλαδή […] εσωτερικό ποσοστό απόδοσης και ΚΠΑ ύψους […] εκατ. EUR.

    (52)

    Οι σλοβακικές αρχές διευκρίνισαν περαιτέρω ποιο ποσοστό του NSP θα καλυφθεί από την JLR:

    α)

    οι σλοβακικές αρχές διευκρίνισαν καταρχάς ότι, μετά την απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η JLR παραιτήθηκε από ορισμένα δικαιώματά της. Βάσει της ρήτρας 4.10 της επενδυτικής συμφωνίας, η MHI όφειλε να παραχωρήσει δικαίωμα προαίρεσης στην JLR για την αγορά του συνόλου ή τμήματος της South Land (νότια έκταση) εντός 12 μηνών από την εκτέλεση της συμφωνίας αγοράς των εγκαταστάσεων της JLR. Στις 29 Ιουνίου 2017, η JLR παραιτήθηκε από το εν λόγω δικαίωμα προαίρεσης επί της South Land, προτού υπογραφεί η συμφωνία αγοράς των εγκαταστάσεων της JLR, στις 12 Δεκεμβρίου 2017. Οι σλοβακικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι το σύνολο της South Land θα ανήκει σε άλλες επιχειρήσεις, όπως οι Gestamp και Prologis.

    β)

    με το άρθρο 4.9 της επενδυτικής συμφωνίας παραχωρήθηκε στην JLR δικαίωμα πρώτης άρνησης για την αγορά συνόλου ή τμήματος της North Land (βόρεια έκταση), με ισχύ 20 έτη από την ημερομηνία εκτέλεσης της συμφωνίας αγοράς των εγκαταστάσεων της JLR. Στις 25 Αυγούστου 2017 η JLR παραιτήθηκε από το εν λόγω δικαίωμα επί 40,1 εκταρίων σε σύνολο 69 εκταρίων της North Land. Για οποιαδήποτε έκταση αγοραστεί θα καταβληθεί το αγοραίο τίμημα κατά την ημερομηνία αγοράς της έκτασης, το οποίο θα καθοριστεί από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες.

    γ)

    όσον αφορά τη ρήτρα που περιλαμβάνεται στο άρθρο 4.2, στοιχείο β) σημείο ii) της επενδυτικής συμφωνίας, σύμφωνα με την οποία η Σλοβακία, κατόπιν γραπτού αιτήματος της JLR εντός 10 ετών από την υπογραφή της συμφωνίας αγοράς των εγκαταστάσεων της JLR, αναλαμβάνει να «εξασφαλίσει την επέκταση του στρατηγικού πάρκου ώστε να περιλαμβάνει την Expansion Land (έκταση επέκτασης)», οι σλοβακικές αρχές εξήγησαν ότι η εν λόγω ρήτρα αντικατοπτρίζει απλώς μια πολιτική υπόσχεση της Σλοβακίας να αποκτήσει την έκταση και να παραχωρήσει δικαίωμα προαίρεσης στην JLR για αγορά του εν λόγω τμήματος γης κάποια στιγμή στο μέλλον και με όρους, συμπεριλαμβανομένης της τιμής, που θα είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης.

    (53)

    Οι σλοβακικές αρχές κρίνουν ότι κανένα από τα δικαιώματα που απορρέουν από την επενδυτική συμφωνία αναφορικά με τη South Land, τη North Land ή την Expansion Land δεν παρέχουν κανενός είδους έλεγχο στην JLR επί των εκτάσεων αυτών. Συνεπώς, οι εγκαταστάσεις της JLR έχουν εμβαδόν μόλις 185 εκταρίων, το οποίο αποτελεί το 26 % της συνολικής επιφάνειας του NSP, ή το 55 % της εμπορικά αξιοποιήσιμης επιφάνειας, δεδομένου ότι 366 εκτάρια του NSP αποτελούν τεχνική έκταση.

    (54)

    Όπως διευκρίνισαν οι σλοβακικές αρχές, η καταβλητέα τιμή από την JLR για την εξαγορά των εγκαταστάσεών της καθορίστηκε βάσει ανεξάρτητων αποτιμήσεων που διενήργησαν τρεις εμπειρογνώμονες, ήτοι οι […], […] και CB Richard Ellis. Οι εν λόγω εμπειρογνώμονες εκτίμησαν το αγοραίο τίμημα σε συμφωνία με την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με στοιχεία κρατικής ενίσχυσης στις πωλήσεις γηπέδων-οικοπέδων και κτιρίων από τις δημόσιες αρχές (21), η οποία συνιστούσε τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής που εφαρμόζονταν κατά τον χρόνο διενέργειας των αποτιμήσεων. Οι σλοβακικές αρχές εξήγησαν περαιτέρω ότι η έκθεση της CB Richard Ellis, που υποβλήθηκε στην Επιτροπή κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κοινοποίησης, υποβλήθηκε εσφαλμένα, διότι δεν συνιστά έκθεση αποτίμησης της τοποθεσίας, αλλά ξεχωριστή έκθεση παροχής πληροφοριών σχετικά με την αγορά.

    (55)

    Όλες οι αποτιμήσεις διενεργήθηκαν στη βάση ότι η έκταση θα πωλούνταν «έτοιμη προς οικοδόμηση», δηλαδή αφού θα είχε προηγηθεί η αποκατάστασή της και ο χαρακτηρισμός της για βιομηχανική χρήση. Ως εκ τούτου, οι σλοβακικές αρχές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι εκτιμήσεις για το αγοραίο τίμημα συμπεριλάμβαναν την αξία των έργων αποκατάστασης. Η τελική τιμή αγοράς προς 15,83 EUR ανά τετραγωνικό μέτρο καθορίστηκε ως ο μέσος όρος των τριών ανεξάρτητων αποτιμήσεων προς 15 EUR, 15,5 EUR και 17 EUR ανά τετραγωνικό μέτρο αντίστοιχα. Βάσει της επενδυτικής συμφωνίας, η JLR καλείται να καταβάλλει ξεχωριστό τίμημα για οποιαδήποτε κατά παραγγελία έργα που υπερβαίνουν τις συνήθεις προδιαγραφές «έτοιμης προς οικοδόμηση» έκτασης.

    4.1.2.   Πιθανή ενίσχυση με τη μορφή απαλλαγής από την καταβολή του τέλους ALF, που είναι πληρωτέο στην περίπτωση μετατροπής αγροτικής έκτασης σε βιομηχανική περιοχή

    (56)

    Οι σλοβακικές αρχές διευκρίνισαν ότι η απαλλαγή H συνιστά απαλλαγή από το τέλος ALF, η οποία εφαρμόζεται σε εκτάσεις που αγοράζονται από εξολοκλήρου κρατικές εταιρείες, εν προκειμένω από την MHI, με στόχο την κατασκευή βιομηχανικού πάρκου που αναγνωρίζεται ως «σημαντική επένδυση». Κατά συνέπεια, η απαλλαγή Η εφαρμόζεται αποκλειστικά για την ανάπτυξη δημόσιου εδάφους από δημόσιες αρχές. Σκοπός της είναι η εξάλειψη του διοικητικού φόρτου λόγω ενδοκρατικών χρηματοδοτικών μεταβιβάσεων. Απουσία της απαλλαγής, το τέλος ALF θα έπρεπε να καταβληθεί από την MHI ως ιδιοκτήτη και φορέα ανάπτυξης της έκτασης στο NSP μόλις πραγματοποιούνταν η μετατροπή του χώρου για βιομηχανική χρήση. Αρμοδιότητα της MHI, ως ιδιοκτήτη και φορέα ανάπτυξης του χώρου, ήταν η εγκατάσταση υποδομών και ο ανασχεδιασμός της έκτασης ώστε να καταστεί «έτοιμη προς οικοδόμηση» και ακολούθως η πώλησή της σε επενδυτές, συμπεριλαμβανομένης της JLR. Κανένα τέλος δεν οφειλόταν να καταβληθεί από την JLR, η οποία, όπως προβλεπόταν βάσει της επενδυτικής συμφωνίας, θα αποκτούσε την έκταση μόνο μετά τη μετατροπή της για βιομηχανική χρήση. Οι σλοβακικές αρχές εξήγησαν ότι η αναφορά σε εσωτερικό έγγραφο της JLR, το οποίο υπονοούσε ότι η JLR θα επωφελείτο λόγω απαλλαγής από το τέλος ALF, βασίστηκε σε εσφαλμένη ερμηνεία του συντάκτη του εγγράφου, ο οποίος θεώρησε ότι το τέλος ήταν καταβλητέο από την JLR. Ενημέρωσαν επίσης την Επιτροπή ότι το συνολικό ποσό των τελών για τη μετατροπή του συνόλου των αγροτικών εκτάσεων σε έκταση για βιομηχανική χρήση στην περιοχή του μελλοντικού NSP, το οποίο θα οφειλόταν απουσία της απαλλαγής Η, θα ανερχόταν σε περίπου 30 εκατ. EUR, από τα οποία μόνο 8 εκατ. EUR θα αφορούσαν τις εγκαταστάσεις της JLR.

    4.2.   Οι παρατηρήσεις της Σλοβακίας σχετικά με τη συμβατότητα της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης

    4.2.1.   Επιλεξιμότητα των «προβλέψεων δαπανών» ως επενδυτικών δαπανών

    (57)

    Οι σλοβακικές αρχές επιβεβαίωσαν τα επιλέξιμα στοιχεία δαπανών όπως αυτά απαριθμούνται στον πίνακα 1 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας. Οι προτεινόμενες επιλέξιμες επενδυτικές δαπάνες που αναφέρονται ανήλθαν σε 1 406 620 591 EUR σε ονομαστική αξία, που ισοδυναμεί σε 1 369 295 298 EUR σε τρέχουσα αξία. Η παρουσίαση στα έγγραφα τεκμηρίωσης της JLR, με ημερομηνία 18 Νοεμβρίου 2015, στην οποία γίνεται αναφορά σε προβλέψεις δαπανών έγινε μόνο για λόγους οικονομικής ανάλυσης και δεν περιλάμβανε προβλέψεις δαπανών πέραν των επιλέξιμων στοιχείων δαπανών που απαριθμούνται στον πίνακα 1 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας. Τα εν λόγω επιλέξιμα στοιχεία δαπανών αποτυπώνουν τις προσδοκώμενες δαπάνες κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης παροχής ενίσχυσης και περιλαμβάνουν ένα ποσό τροφοδότησης για κάθε επιλέξιμο στοιχείο δαπανών, στο πλαίσιο μιας συνετής προσέγγισης εκτίμησης των δαπανών. Ως εκ τούτου, οι σλοβακικές αρχές θεωρούν επιλέξιμο το συνολικό ποσό των 1 406 620 591 EUR σε ονομαστική αξία.

    4.2.2.   Έλλειψη χαρακτήρα κινήτρου της κοινοποιηθείσας περιφερειακής ενίσχυσης

    (58)

    Η Σλοβακία κρίνει ότι διενήργησε επαρκή έλεγχο αξιοπιστίας του αντιπαραδείγματος και ότι οι αμφιβολίες της Επιτροπής είναι αβάσιμες, διότι το Μεξικό αποτελούσε αξιόπιστη εναλλακτική τοποθεσία σε σχέση με τη μονάδα στην Ένωση. Σύμφωνα με τη Σλοβακία, την άνοιξη του 2015 το Μεξικό εξακολουθούσε να αποτελεί πιθανή τοποθεσία της σχεδιαζόμενης επένδυσης και δεν θεωρούνταν τοποθεσία για πρόσθετη, παράλληλη επένδυση. Συνεπώς, η προσφερόμενη κρατική ενίσχυση από τη Σλοβακία ήταν απαραίτητη προκειμένου να προσελκύσει την επένδυση της JLR στη Σλοβακία.

    (59)

    Η Σλοβακία τονίζει ότι το Μεξικό αποτελούσε αξιόπιστη εναλλακτική τοποθεσία για τρεις λόγους:

    α)

    κατά τον χρόνο διαμόρφωσης της απόφασης της JLR για την επιλογή της τοποθεσίας, πολλοί κατασκευαστές αυτοκινήτων, συμπεριλαμβανομένων κατασκευαστών πρωτότυπου εξοπλισμού (ΚΠΕ) ανώτερης ποιότητας, δραστηριοποιούνταν ήδη ή πραγματοποιούσαν επενδύσεις στο Μεξικό. Αρκετοί κατασκευαστές αυτοκινήτων ξεκίνησαν έργα επένδυσης στο Μεξικό αφότου η JLR έλαβε απόφαση για την τοποθεσία. Ειδικότερα, τόσο η VW όσο και η Audi διαθέτουν μονάδες στην Puebla και, συνεπώς, εύλογα αναμένεται ότι έχουν αντιμετωπίσει τους ίδιους ποιοτικούς κινδύνους που διαπίστωσε η JLR. Οι εν λόγω κίνδυνοι δεν επηρέασαν τις αποφάσεις για επιλογή τοποθεσίας των VW/Audi υπέρ της Puebla·

    β)

    η JLR δημοσιοποίησε πολλά πρόσφατα έγγραφα από διάφορες πηγές, τα οποία αποδεικνύουν ότι το Μεξικό λήφθηκε σοβαρά υπόψη και ότι είχε διενεργηθεί πλήρης χρηματοοικονομική ανάλυση σύγκρισης του Μεξικού έναντι της Σλοβακίας. Το Μεξικό είχε ήδη αναγνωριστεί ως η πιο υποσχόμενη τοποθεσία στη Βόρεια Αμερική στα τέλη Ιανουαρίου 2015, στο πλαίσιο μελέτης σκοπιμότητας του σχεδίου Oak. Έπειτα από εκτεταμένη έρευνα σύγκρισης μεταξύ διαφόρων περιοχών στο Μεξικό, η Puebla επιλέχθηκε στο πλαίσιο του συμβουλίου στρατηγικής στις 27 Απριλίου 2015 ως η προτιμώμενη μη ενωσιακή εναλλακτική επιλογή, λόγω της εγγύτητάς της σε λιμένες, των ευνοϊκών δασμών, της εγκατεστημένης βάσης προμηθευτών και των πλεονεκτημάτων της αγοράς εργασίας. Επειδή η ευρωπαϊκή διαδικασία επιλογής, δηλαδή η μελέτη σκοπιμότητας Darwin, παρουσίαζε χρονική υστέρηση, ορισμένες συνεδριάσεις και έγγραφα επικεντρώθηκαν στο αποτέλεσμα του σχεδίου Darwin και συνεπώς περιέχουν λιγότερα στοιχεία σχετικά με το Μεξικό. Αναφορικά με την παρουσίαση της 10ης Ιουλίου 2015, η Σλοβακία σχολίασε πως το γεγονός ότι μικρότερος αριθμός διαφανειών αφορούσε την εναλλακτική επιλογή του Oak μπορεί να εξηγηθεί βάσει του πλαισίου της συνεδρίασης και δεδομένου ότι όσοι παρίσταντο είχαν ήδη λάβει ενημέρωση σχετικά με το Μεξικό και την Puebla. Προκειμένου να προετοιμάσει την υποβολή πρότασης για την τοποθεσία στο πλαίσιο της συνεδρίασης του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση τον Ιούλιο, η JLR υπολόγισε λεπτομερή χρηματοοικονομικά μοντέλα, βάσει σύγκρισης κόστους μεταξύ των ανταγωνιστικών τοποθεσιών. Οι εν λόγω χρηματοοικονομικοί υπολογισμοί πραγματοποιήθηκαν με παρόμοιο τρόπο και για τις δύο τοποθεσίες και συνοδεύτηκαν από ποιοτική αξιολόγηση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων τους.

    γ)

    το Μεξικό αποτελούσε την εναλλακτική επιλογή έναντι της Σλοβακίας που παρουσιάστηκε σε ακόλουθες συνεδριάσεις του διαχειριστικού και διοικητικού συμβουλίου, όπου λήφθηκε απόφαση για την επιλογή της τοποθεσίας.

    (60)

    Η Σλοβακία προσκόμισε περαιτέρω αποδεικτικά στοιχεία, όπως τις παρουσιάσεις στο διοικητικό συμβούλιο, τη μελέτη σκοπιμότητας που διενεργήθηκε για το Μεξικό, την ανταλλαγή πληροφοριών με τις μεξικανικές αρχές, τα πορίσματα ανώτερων διοικητικών στελεχών από την επιτόπια επίσκεψη τον Ιούνιο του 2015 στις επικρατέστερες τοποθεσίες στην Puebla, κατά τη διάρκεια της οποίας διερευνήθηκαν περαιτέρω οι ποιοτικοί στρατηγικοί παράγοντες, καθώς και τη διαφορά κόστους στο αντιπαράδειγμα των χωρών ΚΑΕ (Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης), με ημερομηνία 10 Ιουνίου 2015.

    (61)

    Οι σλοβακικές αρχές υποστηρίζουν ότι οι αμφιβολίες της Επιτροπής βασίζονται σε ανακριβή δημοσιεύματα του Τύπου, τα οποία αντικρούονται σαφώς βάσει πρόσφατων εσωτερικών εγγράφων της JLR που χρονολογούνται μεταξύ Μαρτίου και Ιουλίου 2015. Οι σλοβακικές αρχές προσκόμισαν πληθώρα στοιχείων για να αποδείξουν ότι την άνοιξη του 2015 το Μεξικό εξακολουθούσε να είναι υπό εξέταση και ότι δεν είχε εγκαταλειφθεί υπέρ τοποθεσίας στην Ένωση. Τα εν λόγω στοιχεία προέρχονται από πληθώρα πηγών και διάφορα επίπεδα του οργανισμού της JLR, δηλαδή από ανώτερα διοικητικά στελέχη της JLR, ομάδες εργασίας της εταιρείας, εξωτερικούς συμβούλους και κυβερνητικά στελέχη του Μεξικού. Ιδιαίτερη σημασία έχουν τα έγγραφα που καταρτίστηκαν από αντιπροσωπεία υψηλόβαθμων στελεχών στο πλαίσιο της προετοιμασίας και της συνέχειας που δόθηκε μετά την επίσκεψη στην Puebla τον Ιούνιο του 2015. Η επιλογή του Μεξικού πάγωσε μόνο όταν η JLR αποφάσισε να προωθήσει τη Nitra το καλοκαίρι του 2015.

    (62)

    Η μελέτη της Ernst & Young με τίτλο «Project Oak – Golden Site Report Out» έχει ημερομηνία την 20ή Μαρτίου 2015. Χρησιμοποιήθηκε από την JLR στην επανεξέταση της βιωσιμότητας των τοποθεσιών που επέλεξε ως επικρατέστερες στο Μεξικό. Στα πρακτικά της συνεδρίασης του συμβουλίου διεθνούς ανάπτυξης στις 30 Μαρτίου 2015 αναφέρεται ότι «[σ]υμφωνήθηκε ότι η τρέχουσα εργασία για την αξιολόγηση εναλλακτικών επιλογών στην Τουρκία και στο Μεξικό θα πρέπει να συνεχιστεί». Στο ημερολόγιο ενεργειών και στα πρακτικά της συνεδρίασης του συμβουλίου στρατηγικής της 27ης Απριλίου 2015 αναφέρεται ότι «η Puebla στο Μεξικό εγκρίθηκε ως η μη ενωσιακή εναλλακτική επιλογή». Η επισκόπηση της διαδικασίας φιλτραρίσματος για το Μεξικό, όπως παρουσιάστηκε στο φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 10 Ιουλίου 2015, επιβεβαιώνει αυτή την απόφαση, με την ακόλουθη κατάσταση να καταγράφεται στις 11 Μαΐου 2015: «[οι πολιτείες του Μεξικού] H[…] και G[…] τίθενται σε αναμονή· η Puebla προωθείται για συνέχιση των ερευνών (βάσει των τοποθεσιών H[…], A[…] και S[…])». Η H[…] κατέστη «η προτιμώμενη επιλογή λόγω της εγγύτητάς της σε λιμένα, της εγκατεστημένης βάσης προμηθευτών και της αγοράς εργασίας.» Στη συνεδρίαση του φόρουμ στρατηγικής για την παγκοσμιοποίηση στις 15 Μαΐου 2015, η Σλοβακία και η Πολωνία συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο των επικρατέστερων υποψηφίων στο πλαίσιο του σχεδίου Darwin, μαζί με το Μεξικό στο πλαίσιο του σχεδίου Oak. Στις 22 Μαΐου 2015, η JLR έλαβε επίσημη απάντηση από την πολιτεία Puebla όσον αφορά τα διαθέσιμα κίνητρα, τον κίνδυνο σεισμού, τις περιοριστικές ρήτρες της VW και το χρονοδιάγραμμα. Στα πρακτικά και στο ημερολόγιο ενεργειών του συμβουλίου διεθνούς ανάπτυξης της 1ης Ιουνίου 2015, στην ενότητα επικαιροποίηση του σχεδίου Darwin αναφέρεται ότι «τα βασικά θέματα συζήτησης ήταν: […] Δόθηκαν διευκρινίσεις για την πρόοδο στις συνομιλίες με το Μεξικό και τα σχέδια για νέα επιτόπια επίσκεψη για την περαιτέρω αξιολόγηση της Puebla». Η αξιολόγηση των ταμειακών ροών που συμπεριλήφθηκε στην παρουσίαση της 10ης Ιουνίου 2015 με τίτλο «Σχέδιο Darwin – διαφορά κόστους στο αντιπαράδειγμα των χωρών ΚΑΕ» δείχνει ότι η ανάλυση της JLR είχε ως στόχο της συγκριτική ανάλυση «Μεξικού έναντι Πολωνίας» και «Μεξικού έναντι Σλοβακίας». Στη συνεδρίαση του συμβουλίου στρατηγικής της 15ης Ιουνίου 2015, που εστιάστηκε στο σχέδιο Darwin, παρουσιάστηκε, εντούτοις, ένα σημείο δράσης σχετικά με τη «Διενέργεια επιτόπιας επίσκεψης στο Μεξικό για να εξεταστεί η αίτηση υποβολής προτάσεων στην τοποθεσία Puebla». Την εβδομάδα της 15ης Ιουνίου 2015, μια ομάδα με επικεφαλής τον διευθυντή παγκόσμιας επιχειρηματικής επέκτασης της JLR πραγματοποίησε επιτόπια επίσκεψη στην πολιτεία Puebla, στις τοποθεσίες H[…] και A[…]. Στις 25 Ιουνίου 2015 η JLR διαβεβαίωσε γραπτώς τον κυβερνήτη της πολιτείας Puebla ότι η H[…] είχε συμπεριληφθεί στον κατάλογο των επικρατέστερων υποψηφίων. Στις σημειώσεις που καταρτίστηκαν για τη συνεδρίαση του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση της 10ης Ιουλίου 2015 παρέχεται σύνοψη των πορισμάτων που προέκυψαν από τις επισκέψεις στις τοποθεσίες H[…] και A[…]. Όπως προκύπτει από τα πρακτικά της συνεδρίασης του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση, στόχος «ήταν να ληφθεί απόφαση σχετικά με την προτιμώμενη τοποθεσία των σχεδίων Darwin και Oak και να συναφθεί συμφωνία για τη διαδικασία μέσω συμβατικά δεσμευτικής επενδυτικής συμφωνίας με επιδιωκόμενη ημερομηνία την 30ή Σεπτεμβρίου. Οι υπό εξέταση τοποθεσίες ήταν η Nitra (Σλοβακία), το Jawor (Πολωνία) και η Puebla (Μεξικό).» Στα πρακτικά αναφέρεται περαιτέρω: «Η Nitra (προτιμώμενη τοποθεσία της διαδικασίας Darwin) σε σύγκριση με την Puebla (προτιμώμενη τοποθεσία της διαδικασίας Oak) εμφανίζεται να παρουσιάζει σημαντικό μειονέκτημα από άποψη κόστους». Στην παρουσίαση που καταρτίστηκε για τη συνεδρίαση αναφέρεται: «Αφού λήφθηκαν υπόψη οι μη ποσοτικοποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου και άλλες ποσοτικοποιήσιμες εκτιμήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι θα παρασχεθεί το υπό εξέταση επίπεδο κρατικής ενίσχυσης της ΕΕ, θεωρούμε ότι αυτό αρκεί για να αντισταθμίσει το πλεονέκτημα κόστους του Μεξικού και προτείνουμε το πάγωμα της τοποθεσίας στην Puebla (Μεξικό)». Στα πρακτικά της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου της JLR, της 3ης Αυγούστου 2015, αναφέρεται ότι «[κ]ατόπιν σχολαστικής διαδικασίας αξιολόγησης της τοποθεσίας στο πλαίσιο του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση της 10ης Ιουλίου, συμφωνήθηκε ότι θα πρέπει να προωθηθεί η Nitra στη Σλοβακία ως συνιστώμενη τοποθεσία, με την επιφύλαξη της έγκρισης από το διοικητικό συμβούλιο». Στην υποκείμενη παρουσίαση στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της JLR περιγράφηκε η «[δ]ιαδικασία για την προεπιλογή μίας υποψήφιας τοποθεσίας των σχεδίων Darwin και Oak».

    (63)

    Οι σλοβακικές αρχές διευκρίνισαν ότι η JLR δεν υπέβαλε επίσημη αίτηση χορήγησης ενίσχυσης στις μεξικανικές αρχές διότι δεν υφίσταται καθεστώς κρατικών ενισχύσεων στο Μεξικό. Εντούτοις, η JLR έλαβε λεπτομερή στοιχεία από την κυβέρνηση της Puebla σχετικά με τις πιθανές παροχές σε περίπτωση που η εταιρεία αποφάσιζε να επενδύσει εκεί.

    (64)

    Οι σλοβακικές αρχές διαβεβαιώνουν ότι η επένδυση στο Μεξικό δεν εξεταζόταν ως δεύτερη επένδυση, επιπλέον της μονάδας στην Ένωση. Δηλώνουν ότι οι αμφιβολίες της Επιτροπής βασίζονται σε ένα και μόνο, ομολογουμένως παραπλανητικό έγγραφο της JLR και ισχυρίζονται ότι το εν λόγω έγγραφο παρουσιάζει εσφαλμένα τις συζητήσεις στο πλαίσιο της εξωτερικής συνεδρίασης των μελών της εκτελεστικής επιτροπής στις 21 Ιανουαρίου 2015, δηλαδή έξι μήνες πριν από τη λήψη της απόφασης σχετικά με την τοποθεσία. Σε κάθε περίπτωση, το εν λόγω έγγραφο της JLR διαδέχθηκε σημαντικός όγκος αποδεικτικών στοιχείων, που προέκυψαν σε μεταγενέστερο στάδιο, με αντικείμενο εξέτασης τις δύο τοποθεσίες ως εναλλακτικές επιλογές. Διευκρινίζουν περαιτέρω ότι η πρόσθετη δυναμικότητα που προκύπτει από τη νέα μονάδα (300 000 οχήματα ετησίως) ανέρχεται ήδη στο 50 % της δυναμικότητας της JLR. Η υπόθεση ότι η JLR θα μπορούσε να εξετάζει το ενδεχόμενο να επενδύσει σε δεύτερο σχέδιο της ίδιας κλίμακας ταυτόχρονα ή ακόμη και βραχυ/μακροπρόθεσμα δεν θα μπορούσε να είναι ρεαλιστική.

    (65)

    Οι σλοβακικές αρχές εξήγησαν για ποιο λόγο η έκθεση και η παρουσίαση της εξωτερικής συνεδρίασης των μελών της εκτελεστικής επιτροπής της 21ης Ιανουαρίου 2015 αναφέρεται στην κατασκευή δύο μονάδων. Σύμφωνα με τη Σλοβακία, η JLR ανέκαθεν σχεδίαζε να ξεκινήσει δραστηριότητες στη νέα μονάδα αρχικά με 150 000 οχήματα ετησίως, δηλαδή κατά το στάδιο 1 στη μονάδα 1, και να αυξήσει τα οχήματα σε 300 000 την περίοδο [2020-2025], δηλαδή κατά το στάδιο 2 στη μονάδα 1. Κατά τον χρόνο της συνεδρίασης του Ιανουαρίου του 2015, εντούτοις, η ζήτηση για οχήματα της JLR αυξανόταν με ιδιαίτερα έντονο ρυθμό, ώστε τα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής εξέτασαν εν συντομία το ενδεχόμενο κατασκευής δεύτερης μονάδας σε άλλη τοποθεσία εντός διαστήματος πέντε έως δέκα ετών μετά την ολοκλήρωση των εργασιών στην πρώτη τοποθεσία, εφόσον υπήρχε επαρκής ζήτηση. Η μελλοντική τοποθεσία δεν συζητήθηκε διεξοδικά στη συνεδρίαση, καθώς υπήρχε μεγάλο χρονικό περιθώριο έως τη λήψη απόφασης. Οι σλοβακικές αρχές ανέφεραν ότι η δήλωση στα πρακτικά της εξωτερικής συνεδρίασης που υπονοεί ότι η JLR θα χρειαστεί δύο μονάδες για να ικανοποιήσει την προβλεπόμενη ζήτηση ήταν αποτέλεσμα είτε παρανόησης των δύο σταδίων της μονάδας 1 είτε προέκυψε επειδή τα εν λόγω πρακτικά έδιναν υπερβολική έμφαση στην περιορισμένη συζήτηση για το ενδεχόμενο δημιουργίας πιθανής δεύτερης μονάδας κάποια στιγμή στο απώτερο μέλλον.

    (66)

    Οι σλοβακικές αρχές τόνισαν ότι τα εσωτερικά έγγραφα της JLR καταδεικνύουν σταθερά την πρόθεσή της να επενδύσει σε μία μόνο τοποθεσία. Στα πρακτικά του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση της 10ης Ιουλίου 2015 αναφέρεται ότι η τοποθεσία Nitra επιλέχθηκε αντί του Μεξικού ως η προτιμώμενη τοποθεσία και ότι πραγματοποιήθηκε σύγκριση μεταξύ των δύο τοποθεσιών ως εναλλακτικών επιλογών. Η JLR εξέτασε αποκλειστικά το ενδεχόμενο κατασκευής αυτοκινήτων σε μία τοποθεσία: «[Ε]ίμαστε έτοιμοι να καταλήξουμε στην προεπιλογή μιας χώρας μεταξύ των σχεδίων Darwin και Oak».

    (67)

    Σημαντικό ρόλο στην απόφαση διαδραμάτισαν λόγοι στρατηγικού χαρακτήρα, αλλά η ενίσχυση εξακολουθούσε να είναι απαραίτητη ώστε η απόφαση για την επιλογή της τοποθεσίας να κλίνει υπέρ της Σλοβακίας. Οι σλοβακικές αρχές ισχυρίζονται ότι δεν είναι ορθό να υποστηρίζεται πως η παρεχόμενη κρατική ενίσχυση συνιστούσε μόνο «επουσιώδες» ποσοστό του χάσματος καθαρής παρούσας αξίας (ΚΠΑ), σύμφωνα με την άποψη της Επιτροπής στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας ότι η ονομαστική ενίσχυση ανερχόταν στο 47 % του χάσματος ΚΠΑ (22). Στα εσωτερικά έγγραφα της JLR αναφέρεται ρητά ότι η απόφαση για την επιλογή της τοποθεσίας σταθμίστηκε με λεπτομέρεια και εξαρτήθηκε καθοριστικά από την κρατική ενίσχυση. Στο πλαίσιο αυτό, στα πρακτικά της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας Tata, στις 18 Σεπτεμβρίου 2015, αναφέρεται ότι «αφού συνεκτιμήθηκαν ποιοτικά στοιχεία και στοιχεία κινδύνου, η συνολική αναθεωρημένη κρατική ενίσχυση ύψους [150-200] εκατ. GBP (23) σε μετρητά ήταν επαρκής ώστε να συνεχιστεί η προώθηση της Nitra αντί του Μεξικού». Ομοίως, η απόφαση της JLR τον Νοέμβριο του 2015 να οριστικοποιήσει τη Nitra ως τοποθεσία της μονάδας βασίστηκε στην «προϋπόθεση ότι θα λαμβανόταν το πλήρες ποσό της κρατικής ενίσχυσης». Κατά συνέπεια, η JLR επέμεινε να καταχωριστεί στην επενδυτική συμφωνία ότι οι επενδυτικές υποχρεώσεις ήταν συνάρτηση της λήψης του 100 % της περιφερειακής ενίσχυσης.

    (68)

    Επιπλέον, η Σλοβακία υπογράμμισε ότι, όσον αφορά τον κίνδυνο καθυστέρησης της υλοποίησης στο Μεξικό, το στοιχείο συνεκτιμήθηκε σαφώς στη χρηματοοικονομική σύγκριση και, συνεπώς, λήφθηκε δεόντως υπόψη. Η Σλοβακία παρέπεμψε στην παρουσίαση στο φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 10 Ιουλίου 2015, όπου αναφέρεται «μεγαλύτερο χρονοδιάγραμμα για την εργασία #1 προβλέπεται στο Μεξικό […] κλίμακας 6-9 μηνών, όπως παρουσιάζεται παραπάνω».

    4.2.3.   Έλλειψη αναλογικότητας

    (69)

    Οι σλοβακικές αρχές υποστηρίζουν ότι δεν χορηγήθηκε κανένα στοιχείο πρόσθετης ενίσχυσης στην JLR και, κατά συνέπεια, θεωρούν την ενίσχυση αναλογική.

    4.2.4.   Προφανείς αρνητικές επιπτώσεις – επιπτώσεις στη συνοχή

    (70)

    Οι σλοβακικές αρχές τόνισαν ότι η σλοβακική ενίσχυση δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στη συνοχή εις βάρος της Πολωνίας και υπενθύμισαν ότι «[σ]το φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 10 Ιουλίου αποφασίστηκε ότι το Jawor (Πολωνία) δεν συνιστούσε βιώσιμη τοποθεσία λόγω σοβαρών ζητημάτων όσον αφορά βασικές παραμέτρους της τοποθεσίας και τη δυνατότητα υλοποίησης. Ως εκ τούτου, η εταιρεία έπρεπε να επιλέξει μεταξύ Nitra (Σλοβακία) και Puebla (Μεξικό). Η εταιρεία επέλεξε τη Σλοβακία ως προτιμώμενη τοποθεσία και ενέκρινε τη διενέργεια διεξοδικής μελέτης σκοπιμότητας. Η επιλογή του Μεξικού τέθηκε σε αναμονή». Το Jawor απορρίφθηκε ως εναλλακτική επιλογή ως προς τη Nitra όταν στις 10 Ιουλίου 2015 λήφθηκε απόφαση για πρόταση οριστικής τοποθεσίας προς επικύρωση από το διοικητικό συμβούλιο στις αρχές Αυγούστου 2015. Τα διοικητικά συμβούλια των JLR και Tata Motors, στις συνεδριάσεις τους στις 3 και 7 Αυγούστου 2015 αντίστοιχα, δεν θεώρησαν ότι το Jawor αποτελούσε εναλλακτική επιλογή αντί της Nitra.

    4.2.5.   Προφανείς αρνητικές επιπτώσεις στις συναλλαγές – υπέρβαση του ανώτατου ορίου έντασης της ενίσχυσης

    (71)

    Δεδομένου ότι οι σλοβακικές αρχές υιοθέτησαν την άποψη ότι δεν χορηγήθηκε ενίσχυση επιπλέον της κοινοποιηθείσας, απορρίπτουν τις αμφιβολίες που εξέφρασε η Επιτροπή ότι υπήρξε υπέρβαση του μέγιστου επιτρεπόμενου ορίου έντασης της ενίσχυσης και ότι, συνεπώς, η ενίσχυση θα μπορούσε να έχει προφανείς αρνητικές επιπτώσεις στις συναλλαγές.

    5.   ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ JLR

    5.1.   Εισαγωγή

    (72)

    H JLR υποστηρίζει τις παρατηρήσεις των σλοβακικών αρχών της 20ής Ιουλίου 2017 και ανέλυσε κάποια εξειδικευμένα στοιχεία.

    5.2.   Οι παρατηρήσεις της JLR σχετικά με πιθανή πρόσθετη μη κοινοποιηθείσα ενίσχυση

    (73)

    Η JLR θεωρεί ότι η προσπάθεια της Σλοβακίας να αναπτύξει το NSP ήταν απαραίτητη προκειμένου να καταστήσει τον χώρο βιώσιμο και ελκυστικό για επενδύσεις. Η JLR είχε πλήρη γνώση του γεγονότος ότι δεν θα μπορούσε να έχει αποκλειστικό όφελος από την υποδομή, ότι θα πρέπει να καταβάλλει κανονικά τέλη πρόσβασης ή φόρους που καθίστανται κατά κανόνα απαιτητοί, να καταβάλει αγοραίο τίμημα για την έκταση που θα αποκτούσε και να καταβάλει το κόστος για τυχόν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εγκατάστασης πέραν των πάγιων προδιαγραφών, που είναι προσαρμοσμένα στις εξειδικευμένες ανάγκες της εταιρείας.

    (74)

    Η JLR επιμένει ότι το NSP και η ανάπτυξη υποδομών δεν απευθύνονταν συγκεκριμένα στην JLR. Το γεγονός ότι τα πολεοδομικά σχέδια και οι νομοθετικές πράξεις χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1990 αποτελεί απόδειξη ότι τα σχέδια δεν αναπτύχθηκαν αποκλειστικά ώστε να ανταποκρίνονται στο συμφέρον της JLR. Αντιθέτως, η ύπαρξη της ζώνης βιομηχανικού πάρκου Nitra North και των μακροπρόθεσμων σχεδίων για περαιτέρω ανάπτυξη της βιομηχανικής περιοχής ήταν παράγοντες που επηρέασαν τη διαδικασία λήψης απόφασης της JLR υπέρ της Nitra. Η επιρροή αυτή τεκμηριώνεται βάσει εσωτερικών εγγράφων αποφάσεων της JLR, τα οποία περιλαμβάνουν αναφορές όπως «βρίσκεται σε βιομηχανικό πάρκο που αναπτύχθηκε με επαγγελματικό τρόπο» (24), «το καλύτερο ασφαλιστήριο συμβόλαιο λόγω ετοιμότητας του χώρου και υποδομών» (25) και «[τ]οποθεσία σε εγκατεστημένο βιομηχανικό πάρκο με παρακείμενα εργοστάσια» (26).

    (75)

    Επιπλέον, η JLR υπογραμμίζει ότι εξαγόρασε μόλις το 55 %, δηλαδή 185 εκτάρια σε σύνολο 338 εκταρίων, της εμπορικά αξιοποιήσιμης επιφάνειας του NSP, και ότι τα δικαιώματα πρώτης άρνησης ή προαίρεσης αγοράς δεν παραχωρούν στην JLR δυνατότητα κατοχής ή ελέγχου της έκτασης. Η JLR υπενθυμίζει επίσης ότι παραιτήθηκε εν μέρει από το δικαίωμα πρώτης άρνησης για τη North Land στις 25 Αυγούστου 2017. Διατήρησε το δικαίωμα για έκταση εμβαδού 28,5 εκταρίων.

    (76)

    Η JLR υποστηρίζει ότι κατέβαλε το σύνολο του αγοραίου τιμήματος για την «έτοιμη προς οικοδόμηση» έκταση που αγόρασε, διότι η τιμή της καθορίστηκε με ανεξάρτητο τρόπο, βάσει αποτιμήσεων τριών εμπειρογνωμόνων, και ότι οι εν λόγω αποτιμήσεις αναφέρονται ρητά σε έκταση «έτοιμη προς οικοδόμηση», δηλαδή έκταση που επωφελήθηκε από τις αντίστοιχες γενικές εργασίες προετοιμασίας του εδάφους που είναι απαραίτητες ώστε να πληρούται η εν λόγω προδιαγραφή. Η JLR υπογραμμίζει επιπλέον ότι κατέβαλε το πλήρες κόστος των εργασιών που πραγματοποιήθηκαν κατ' αίτημά της και υπερβαίνουν την εν λόγω προδιαγραφή. Το κόστος των εν λόγω εργασιών είναι σχεδόν διπλάσιο του ποσού των 16,9 εκατ. EUR που καθορίστηκε αρχικά στην επενδυτική συμφωνία για τον σκοπό αυτό.

    (77)

    Η JLR διευκρινίζει περαιτέρω ότι το ποσό των 75 εκατ. EUR, που αναφέρεται στην παράγραφο 16 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, δεν είναι η τιμή στην οποία η MHI αγόρασε την έκταση των εγκαταστάσεων της JLR από τρίτους, αλλά η συνολική δαπάνη της MHI για αγορές εκτάσεων σε ολόκληρο το NSP.

    (78)

    Η JLR καταθέτει επίσης ότι δεν επωφελήθηκε από οποιαδήποτε απαλλαγή από το τέλος ALF. Η JLR δεν αγόρασε αγροτική αλλά βιομηχανική έκταση και οι τρεις αποτιμήσεις των εκτάσεων που χρησιμοποιήθηκαν για τον καθορισμό του αγοραίου τιμήματος αναφέρονταν ρητά σε έκταση που χαρακτηριζόταν «έτοιμη προς οικοδόμηση» σε βιομηχανικές ζώνες. Η JLR παραδέχεται ότι σε ένα εσωτερικό της έγγραφο όντως υπήρχε αναφορά σε απαλλαγή από το τέλος ALF ύψους έως [50-110] εκατ. EUR, αλλά εξηγεί πως επρόκειτο για παρανόηση ενός συμβούλου και δεν βασιζόταν σε πληροφορίες που διαβίβασαν οι σλοβακικές αρχές.

    5.3.   Παρατηρήσεις σχετικά με τη συμβατότητα της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης

    (79)

    Η JLR επιμένει ότι η περιφερειακή κρατική ενίσχυση αποτελούσε απαραίτητη συνιστώσα για την προσέλκυση της επένδυσης στη Nitra. Η JLR επιβεβαιώνει ότι έλαβε υπόψη «στρατηγικές εκτιμήσεις», σε συνδυασμό με τη δυνατότητα να λάβει κρατική ενίσχυση για την αντιστάθμιση των πρόσθετων δαπανών, αλλά τονίζει πως οι εν λόγω στρατηγικές εκτιμήσεις από μόνες τους, ή με ένα μικρότερο ποσό ενίσχυσης, δεν θα αρκούσαν ώστε να οδηγήσουν σε απόφαση επιλογής τοποθεσίας υπέρ της Nitra.

    (80)

    Η JLR υπογραμμίζει ότι άλλοι κατασκευαστές αυτοκινήτων αποφάσισαν να επενδύσουν στο Μεξικό, τόσο πριν όσο και αφότου η ίδια έλαβε την απόφαση για την επιλογή της τοποθεσίας. Οι επενδύσεις άλλων κατασκευαστών αυτοκινήτων στο Μεξικό επιβεβαιώνουν την αξιοπιστία του Μεξικού ως πιθανής τοποθεσίας για το επενδυτικό σχέδιο της JLR. Στην πραγματικότητα, η JLR αφιέρωσε περισσότερους από 18 μήνες για την αξιολόγηση της επιλογής του Μεξικού. Η εν λόγω αξιολόγηση περιλάμβανε τη σύσταση ομάδας έργου, συμβάσεις με εξωτερικούς συμβούλους, συνεργασία με στελέχη της μεξικανικής κυβέρνησης, καθώς και διεξαγωγή επιτόπιων επισκέψεων, ακόμη και από το ανώτατο στέλεχος της ομάδας παγκόσμιας επιχειρηματικής επέκτασης της JLR.

    (81)

    Η JLR τονίζει ότι θεωρούσε το Μεξικό εφικτή εναλλακτική επιλογή καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας λήψης απόφασης, όπως αποδεικνύεται βάσει πολλών εσωτερικών εγγράφων της εν λόγω περιόδου που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή. Η JLR θεωρεί ότι απόψεις περί του αντιθέτου που εμφανίστηκαν σε ορισμένα δημοσιεύματα του Τύπου τα οποία μνημονεύονται στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας συνιστούν απλώς εικασίες και δεν αποτυπώνουν τη διαδικασία λήψης απόφασης της JLR.

    (82)

    Επιπλέον, η JLR δηλώνει ότι πρόθεσή της ήταν η επένδυση σε μία μόνο τοποθεσία. Δεν εξετάστηκε σε καμία περίπτωση το ενδεχόμενο ταυτόχρονης επένδυσης, ή επένδυσης στο άμεσο μέλλον, σε δεύτερη μονάδα σε διαφορετική τοποθεσία. Η JLR παραδέχεται ότι στα πρακτικά της εξωτερικής συνεδρίασης των μελών της εκτελεστικής επιτροπής, στις 21 Ιανουαρίου 2015, όντως υπάρχει αναφορά σε μονάδα 2, καθώς κατά την εν λόγω συνεδρίαση πιθανολογούνταν και, συνεπώς, καταγράφηκε στα πρακτικά, ότι εφόσον υπήρχε επαρκής ζήτηση, η JLR θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο κατασκευής άλλης μονάδας σε διαφορετική τοποθεσία εντός πέντε έως δέκα ετών μετά την ολοκλήρωση της αρχικής επένδυσης. Η JLR επιμένει, ωστόσο, ότι η εν λόγω μακροπρόθεσμη πιθανότητα δεν εξετάστηκε λεπτομερώς ούτε στο υλικό της συνεδρίασης ούτε στη συνεδρίαση καθεαυτή. Το υλικό της συνεδρίασης αναφέρεται μάλλον στο στάδιο 1 και στο στάδιο 2 του επενδυτικού σχεδίου στην ίδια τοποθεσία, δηλαδή στη στρατηγική της JLR να ξεκινήσει δραστηριότητες με 150 000 οχήματα ετησίως το 2018 κατά το πρώτο στάδιο (στάδιο 1 για τη μονάδα 1) και να αυξήσει τη δυναμικότητα σε 300 000 οχήματα ετησίως την περίοδο [2020-2025] (στάδιο 2 για τη μονάδα 1). H JLR υποστηρίζει επιπλέον ότι η παράλληλη κατασκευή δύο πρόσθετων μονάδων, μίας στην Ένωση και μίας στη Βόρεια Αμερική, με δυναμικότητα 300 000 οχημάτων ετησίως έκαστη, θα ήταν αδιανόητη, δεδομένου ότι οι πωλήσεις της JLR κατά το οικονομικό έτος 2014/2015 είχαν ανέλθει σε μόλις 462 209 οχήματα. Δεδομένων αυτών των στοιχείων, δεν υφίσταται εμπορικά εύλογη βάση στην αντίληψη ότι η JLR θα μπορούσε να σκοπεύει να αυξήσει την ετήσια δυναμικότητά της βραχυμεσοπρόθεσμα κατά 600 000 οχήματα.

    (83)

    Η JLR υπογραμμίζει ότι η τοποθεσία στο Jawor της Πολωνίας δεν συνιστούσε εύλογη εναλλακτική επιλογή ως προς τη Nitra ή το Μεξικό, καθώς έπασχε από βασικά προβλήματα, ιδίως την ύπαρξη οδού που χώριζε στα δύο τον χώρο. Για τον λόγο αυτό, το διοικητικό συμβούλιο δεν έκρινε το Jawor ως πιθανή εναλλακτική επιλογή αντί της Nitra, όπως τεκμηριώνεται βάσει της παρουσίασης στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου στις 18 Νοεμβρίου 2015.

    6.   ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

    6.1.   Εισαγωγή

    (84)

    Στην ενότητα αυτή, η Επιτροπή θα εστιάσει καταρχάς στο ερώτημα του κατά πόσο η συνολική ενίσχυση στην JLR περιορίζεται στην κοινοποιηθείσα ενίσχυση ή αν η JLR επωφελείται από πρόσθετα στοιχεία ενίσχυσης, και ιδίως όσον αφορά τη συμμόρφωση της τιμής πώλησης με τις συνθήκες της αγοράς, τα δημόσια χρηματοδοτούμενα ειδικά/κατά παραγγελία έργα υποδομών και την απαλλαγή από το τέλος ALF. Αφού εξετάσει τη νομιμότητα της ενίσχυσης, η Επιτροπή θα διαμορφώσει οριστική άποψη σχετικά με τη συμβατότητα της ληφθείσας ενίσχυσης.

    6.2.   Ύπαρξη ενίσχυσης

    6.2.1.   Κοινοποιηθείσα άμεση επιχορήγηση

    (85)

    Για τους λόγους που αναφέρονται στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή θεωρεί ότι η κοινοποιηθείσα άμεση επιχορήγηση συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ και αυτό υπό την έννοια ότι η επιχορήγηση χορηγείται μέσω κρατικών πόρων, είναι επιλεκτική, συνιστά οικονομικό πλεονέκτημα για την JLR, ενδέχεται να έχει επιπτώσεις στις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών και νοθεύει ή απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό.

    6.2.2.   Πιθανή πρόσθετη μη κοινοποιηθείσα ενίσχυση

    (86)

    Όπως αναφέρεται στην ενότητα 3.1, στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας η Επιτροπή έκρινε ότι υπήρχε πιθανότητα η JLR να έχει επωφεληθεί από ορισμένο ποσό πρόσθετης κρατικής ενίσχυσης στο πλαίσιο της ανάπτυξης του NSP και της αγοράς των εγκαταστάσεων της JLR. Εξέτασε τρεις τρόπους με τους οποίους η συναλλαγή θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα πρόσθετη κρατική ενίσχυση προς την JLR:

    α)

    στην αιτιολογική σκέψη 118 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας αναφέρεται ότι εάν το NSP χαρακτηριζόταν ως ειδική υποδομή που απευθύνεται συγκεκριμένα στην JLR, η αντιπαροχή της JLR για ποσοστό κυριότητας και άλλα δικαιώματα που σχετίζονται με το NSP θα έπρεπε, υπό συνήθεις όρους της αγοράς, να καλύπτει τις δαπάνες ανάπτυξης υποδομών που βάρυναν το σλοβακικό κράτος για την κατασκευή του NSP, εξαιρουμένων των δαπανών που σχετίζονται με την ανάπτυξη υποδομών που είναι αμιγώς γενικού χαρακτήρα και ο καθορισμός των οποίων εκκρεμούσε ακόμη·

    β)

    ακόμη και αν διαπιστωθεί ότι το NSP στο σύνολό του δεν χαρακτηρίζεται ως ειδική υποδομή που απευθύνεται συγκεκριμένα στην JLR, στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας τίθεται το ερώτημα κατά πόσον ορισμένες από τις εργασίες που πραγματοποίησε η Σλοβακία για την ανάπτυξη και τη σύνδεση των εγκαταστάσεων της JLR δεν σχεδιάστηκαν ειδικά για την εξυπηρέτηση εξειδικευμένων αναγκών της JLR και κατά πόσον η αξία των εν λόγω εργασιών αποτυπώθηκε δεόντως στις αποτιμήσεις των ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων και στο τίμημα που κατέβαλε τελικά η JLR για την έκταση και τις σχετικές υποδομές·

    γ)

    τέλος, στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας αναφέρθηκε επίσης ότι η απαλλαγή από το τέλος ALF θα μπορούσε να θεωρηθεί πρόσθετο μέτρο ενίσχυσης υπέρ της JLR.

    6.2.2.1.   Το ζήτημα του κατά πόσο το NSP μπορεί να θεωρηθεί ειδική υποδομή που απευθύνεται συγκεκριμένα στην JLR

    (87)

    Προκειμένου να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η JLR θα πρέπει να επωμισθεί πλήρως τις δαπάνες ανάπτυξης υποδομών που βάρυναν το σλοβακικό κράτος, πρέπει να πληρούνται ταυτόχρονα οι ακόλουθες δύο προϋποθέσεις: α) το NSP συνιστά ειδική υποδομή, υπό την έννοια ότι η JLR χαρακτηρίζεται προκαθορισμένη επιχείρηση και το NSP είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες της· και β) από τις δαπάνες εξαιρούνται οι δαπάνες αμιγώς γενικού χαρακτήρα.

    (88)

    Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δύο προϋποθέσεις που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 87 δεν πληρούνται ταυτόχρονα και συνεπώς τα 704 εκτάρια του NSP δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ειδική υποδομή που απευθύνεται συγκεκριμένα στην JLR. Βάσει της ιστορικής εξέλιξης της δημιουργίας του, όπως αυτή περιγράφεται συνοπτικά από τις σλοβακικές αρχές και συνοψίζεται στην ενότητα 4.1.1 της παρούσας απόφασης, διευκρινίζεται ότι το NSP συστάθηκε νομικά στις 8 Ιουλίου 2015 βάσει του υποκείμενου πιστοποιητικού σημαντικής επένδυσης, με το οποίο παραχωρήθηκε εξουσία απαλλοτρίωσης στις σλοβακικές αρχές. Το σχέδιο βιομηχανικής χρήσης της γης του NSP, εντούτοις, ξεκίνησε πολύ πριν η JLR εκδηλώσει ενδιαφέρον για την περιοχή και κατά την εν λόγω περίοδο υπήρχαν ήδη συγκεκριμένα σχέδια για την περαιτέρω ανάπτυξη της βιομηχανικής περιοχής Nitra North. Για παράδειγμα, το 2014 υπήρχαν ήδη διαθέσιμα λεπτομερή σχέδια υποδομών ως τμήμα του πολεοδομικού σχεδίου του Luzianky. Επιπλέον, τμήμα της βιομηχανικής ζώνης είχε ήδη υλοποιηθεί, μέσω, μεταξύ άλλων, του βιομηχανικού πάρκου Nitra North. Το NSP συνιστά, κατ' ουσία, επέκταση του βιομηχανικού πάρκου Nitra North. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποφασίζει ότι η JLR δεν μπορεί να χαρακτηριστεί εκ των προτέρων καθορισμένη επιχείρηση στο πλαίσιο της ανάπτυξης του NSP καθεαυτού.

    (89)

    Επιπλέον, η JLR αγόρασε μόνο ένα τμήμα του NSP. Το NSP αποτελείται από εμπορικά αξιοποιήσιμη έκταση προς πώληση σε επενδυτές όπως η JLR και από την αποκαλούμενη «τεχνική έκταση». Η τεχνική έκταση καλύπτει πλέον του μισού NSP και είναι απαραίτητη για μέτρα υποδομών που εξυπηρετούν το σύνολο της βιομηχανικής ζώνης Nitra North, συμπεριλαμβανομένου του βιομηχανικού πάρκου Nitra North, και, έως ένα βαθμό, περιοχές εκτός των ορίων της. Η τεχνική έκταση φιλοξενεί, για παράδειγμα, την παρακαμπτήρια οδό του αυτοκινητόδρομου ή την κύρια οδό εισόδου στο Drazovce, καθώς και πολυάριθμες ζώνες προστασίας που είναι απαραίτητες λόγω των γεωγραφικών χαρακτηριστικών και περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, όπου οι κατασκευαστικές δραστηριότητες είναι περιορισμένες. Επιπλέον, η Σλοβακία προσκόμισε πληροφορίες που επιβεβαιώνουν ότι η έκταση που αγοράστηκε από την JLR αντιστοιχεί σε μόλις 26 % του συνολικού NSP, ή σε 55 % αν εξαιρεθεί η τεχνική έκταση, και ότι ορισμένες άλλες εταιρείες έχουν ήδη εγκατασταθεί στο NSP.

    (90)

    Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα 704 εκτάρια του NSP καθεαυτά δεν μπορούν να θεωρηθούν ειδική υποδομή που απευθύνεται συγκεκριμένα στην JLR.

    6.2.2.2.   Το ζήτημα του κατά πόσο η JLR κατέβαλε το αγοραίο τίμημα για την έκταση και τις υποδομές του NSP

    (91)

    Όπως αναφέρεται στην παράγραφο 119 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, ακόμη και αν το σύνολο των 704 εκταρίων του NSP δεν μπορεί να θεωρηθεί ειδική υποδομή που απευθύνεται συγκεκριμένα στην JLR, η συναλλαγή μπορεί, εντούτοις, να περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση υπέρ της JLR, είτε λόγω συγκεκριμένων μέτρων ανάπτυξης υποδομών τα οποία μπορεί να έχουν σχεδιαστεί για την ικανοποίηση εξειδικευμένων αναγκών της JLR είτε επειδή η έκταση μπορεί να πωλήθηκε έναντι τιμήματος χαμηλότερου της αγοραίας τιμής. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή πρέπει να αξιολογήσει μεμονωμένα τα μέτρα για τις υποδομές και τη συναλλαγή για την πώληση της έκτασης.

    Μέτρα για τις υποδομές

    (92)

    Οι δαπάνες υποδομών που βάρυναν το σλοβακικό κράτος και αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 51 αφορούν έργα αποκατάστασης του εδάφους, οδικές υποδομές, υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, αντιπλημμυρική προστασία και διαχείριση των υδάτων, καθώς και τον τερματικό σταθμό πολυτροπικών μεταφορών του Luzianky.

    (93)

    Στην απόφαση της Επιτροπής για την υπόθεση SA.36346 – Γερμανία – Πρόγραμμα ανάπτυξης γης στο πλαίσιο GRW για βιομηχανική και εμπορική χρήση (27), η Επιτροπή εξέτασε κατά πόσο η δημόσια χρηματοδότηση για έργα ανάπτυξης γης με στόχο τη μελλοντική πώληση σε βιομηχανικές επιχειρήσεις υπό όρους της αγοράς συνιστούσε ενίσχυση προς τον αρχικό ιδιοκτήτη ή επενδυτή για την ανάπτυξη γης. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η προετοιμασία του δημοσίου εδάφους για τη δημιουργία υποδομών και η διασφάλιση της σύνδεσής του με παροχές κοινής ωφελείας όπως νερό, φυσικό αέριο, αποχέτευση και ηλεκτρισμός, καθώς και δίκτυα μεταφορών, όπως σιδηροδρομική και οδική σύνδεση, δεν συνιστούν οικονομική δραστηριότητα, αλλά ένα μέρος των δημόσιων καθηκόντων του κράτους, δηλαδή παροχή και εποπτεία της γης, σύμφωνα με τα τοπικά σχέδια αστικής και χωροταξικής ανάπτυξης. Η κατά παραγγελία ανάπτυξη για προκαθορισμένους αγοραστές γης εξαιρέθηκε από το πεδίο εφαρμογής του μέτρου και οι αγοραστές όφειλαν να αγοράσουν τη γη υπό όρους της αγοράς.

    (94)

    Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκε η Σλοβακία για τις προπαρασκευαστικές εργασίες αποκατάστασης του εδάφους στο εμπορικά αξιοποιήσιμο τμήμα του NSP δεν υπερβαίνουν τις τυπικές δαπάνες ανάπτυξης για την προετοιμασία του δημοσίου εδάφους για οικοδόμηση και ότι οι εν λόγω εργασίες αποτελούν τμήμα του δημόσιου καθήκοντος του σλοβακικού κράτους, δηλαδή την παροχή και την εποπτεία της γης σύμφωνα με τα τοπικά σχέδια αστικής και χωροταξικής ανάπτυξης. Εφόσον οι εν λόγω εργασίες εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του δημοσίου, η δημόσια χρηματοδότησή τους δεν συνιστά κρατική ενίσχυση προς τον ιδιοκτήτη της γης ή τον επενδυτή για την πραγματοποίηση έργων ανάπτυξης. Στην προκείμενη περίπτωση ιδιοκτήτης ή επενδυτής είναι η MHI. Εντούτοις, το ζήτημα του κατά πόσο ο τελικός αγοραστής της έκτασης, εν προκειμένω η JLR, επωφελείται από πλεονεκτήματα που μπορούν να χαρακτηριστούν ως κρατική ενίσχυση διαχωρίζεται από το ζήτημα του κατά πόσο υπήρξε κρατική ενίσχυση υπέρ του ιδιοκτήτη ή φορέα ανάπτυξης της έκτασης. Δεδομένου ότι η MHI ενεργεί για λογαριασμό του κράτους και χρηματοδοτείται από το κράτος, οι ενέργειές της καταλογίζονται στο κράτος. Η κρατική ενίσχυση προς την JLR μέσω εργασιών αποκατάστασης του εδάφους και της τιμής πώλησης μπορεί να αποκλειστεί αν η MHI δεν πραγματοποιεί, χωρίς τη δέουσα αμοιβή, εργασίες αποκατάστασης του εδάφους που υπερβαίνουν τις απαραίτητες για να καταστεί το έδαφος «έτοιμο προς οικοδόμηση» και αν η μεταβίβαση της έκτασης πραγματοποιείται υπό όρους της αγοράς.

    (95)

    Η επενδυτική συμφωνία περιλαμβάνει πλήρη κατάλογο του πεδίου των έργων αποκατάστασης και αναφέρεται σε προετοιμασία για συνήθη βιομηχανική χρήση. Κάθε πρόσθετη εργασία αποκατάστασης του εδάφους που απαιτείται βάσει εξειδικευμένων αναγκών της JLR προσδιορίζεται στην επενδυτική συμφωνία υπό τον τίτλο «Εξειδικευμένες προπαρασκευαστικές εργασίες για τον επενδυτή» (28) και αμείβεται χωριστά από την JLR. Η Επιτροπή λαμβάνει επίσης υπόψη τη διαβεβαίωση των σλοβακικών αρχών, σύμφωνα με την οποία τα δικαιώματα εποπτείας της JLR κατά το στάδιο κατασκευής περιορίζονταν στο να εξακριβωθεί ότι η έκταση θα πληρούσε την προδιαγραφή της «βιομηχανικής έκτασης έτοιμης προς οικοδόμηση», προδιαγραφή η οποία αποτέλεσε αντικείμενο συμφωνίας στο πλαίσιο της αγοράς που πραγματοποίησε η JLR από την MHI και βάσει της οποίας καθορίστηκε η τιμή πώλησης. Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα έργα αποκατάστασης του χώρου για την προετοιμασία της έκτασης για οικοδόμηση, καθώς και τα πρόσθετα έργα βάσει των προδιαγραφών της JLR, δεν περιλαμβάνουν κρατική ενίσχυση στην JLR, υπό την προϋπόθεση ότι καλύπτονται από συμφωνία αγοράς της έκτασης η οποία συνάδει με τα πρότυπα εμπορίας ή καλύπτονται από δέουσα αμοιβή που αντιστοιχεί στους όρους της αγοράς και συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της επενδυτικής συμφωνίας και των πρόσθετων αμοιβών. Η αξιολόγηση του κατά πόσο πληρούται η εν λόγω προϋπόθεση εκτίθεται στις αιτιολογικές σκέψεις 105 έως 108 της παρούσας απόφασης.

    (96)

    Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας επισημαίνεται ότι η ανάπτυξη του NSP δεν περιλάμβανε δημόσια επένδυση μόνο για έργα αποκατάστασης του χώρου για την προετοιμασία του εδάφους για οικοδόμηση, αλλά και για την ανάπτυξη ευρέος φάσματος υποδομών. Τα εν λόγω έργα υποδομών που αποσκοπούσαν στη διάθεση δημόσιων υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και οδικής και σιδηροδρομικής πρόσβασης στην JLR βρίσκονται εκτός των εγκαταστάσεων της JLR και εκτός των εγκαταστάσεων άλλων επιχειρήσεων και δεν είναι προσαρμοσμένα σε προκαθορισμένους χρήστες, όπως καθορίζεται στις αιτιολογικές σκέψεις 97 έως 104.

    (97)

    Οι σλοβακικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι όλες οι εργασίες για υποδομές κοινής ωφέλειας εντός των ορίων των εγκαταστάσεων της JLR πραγματοποιούνται έναντι πληρωμής από την JLR και ότι η εταιρεία θα καταβάλει την αγοραία τιμή για πρόσβαση και χρήση υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. Οι σλοβακικές αρχές προσκόμισαν σύνοψη της νομοθεσίας που εφαρμόζεται για τον υπολογισμό των τελών για τους χρήστες δημόσιων υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. Οι εφαρμοστέοι κανόνες καθορίζονται σε επίπεδο κράτους μέλους και η Σλοβακία διαβεβαίωσε ότι δεν εφαρμόζονται ειδικοί κανόνες για τους χρήστες του NSP, διαφορετικοί από τους κανόνες σε εθνικό επίπεδο. Τα τέλη σύνδεσης και διανομής που καταβάλλονται από την JLR βασίζονται στους πάγιους τιμοκαταλόγους που εφαρμόζονται σε ανάλογες περιπτώσεις. Κατά συνέπεια, η JLR θα καταβάλλει το σύνολο των τελών σύνδεσης και διανομής, σύμφωνα με τις εφαρμοστέες διατάξεις που ισχύουν σε εθνικό επίπεδο και ρυθμίζονται από την υπηρεσία ρύθμισης βιομηχανιών δικτύων. Αυτό σημαίνει ότι η JLR δεν θα επωφεληθεί από τυχόν απαλλαγές. Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα έργα για υποδομές κοινής ωφέλειας εμπίπτουν εξολοκλήρου στην αρμοδιότητα του σλοβακικού κράτους και συμπεραίνει ότι τα εν λόγω έργα δεν απευθύνονται συγκεκριμένα στην JLR.

    (98)

    Η επένδυση σε οδικές υποδομές που αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη 51 εξυπηρετεί όλες τις επιχειρήσεις στη βιομηχανική ζώνη που αποτελείται από το NSP και το βιομηχανικό πάρκο Nitra North, καθώς και την ευρύτερη περιοχή. Καμία από τις οδούς δεν χρησιμοποιείται αποκλειστικά από την JLR ούτε κατασκευάστηκε βάσει εξειδικευμένων αναγκών της. Οι οδοί είναι διαθέσιμες για ελεύθερη δημόσια χρήση. Οι σλοβακικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι τα οδικά έργα δεν υπερβαίνουν τα συνήθη έργα οδικής ανάπτυξης και προσκόμισαν αποδεικτικά στοιχεία βάσει των οποίων οι εφαρμοστέοι κανόνες στο οικείο έργο ήταν κοινοί με αυτούς για άλλα έργα. Για τις εσωτερικές οδούς εντός των ορίων των εγκαταστάσεων της JLR, η εταιρεία καταβάλλει πληρωμή. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα έργα οδικών υποδομών εμπίπτουν εξολοκλήρου στην αρμοδιότητα του σλοβακικού κράτους και συμπεραίνει ότι τα εν λόγω έργα δεν απευθύνονται συγκεκριμένα στην JLR.

    (99)

    Η Επιτροπή είχε κρίνει προηγουμένως (29) ότι όταν ένας χώρος στάθμευσης δεν κατασκευάζεται ειδικά για μια επιχείρηση αλλά αποτελεί τμήμα του αναπτυξιακού σχεδίου ενός βιομηχανικού πάρκου, δεν μπορεί να θεωρηθεί ειδική υποδομή και δεν περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η κατασκευή δημόσια προσβάσιμων εγκαταστάσεων στάθμευσης εμφανιζόταν ήδη στο πολεοδομικό σχέδιο του 2014 του δήμου του Luzianky. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η κατασκευή χώρου στάθμευσης εμπίπτει στην αρμοδιότητα του σλοβακικού κράτους και ότι οι εργασίες δεν απευθύνονται συγκεκριμένα στην JLR.

    (100)

    Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι επενδύσεις που αφορούν πυροσβεστικό σταθμό, αστυνομικό τμήμα, σταθμό συντήρησης του οδικού δικτύου, σύστημα αντιπλημμυρικής προστασίας και διαχείριση των υπόγειων υδάτων συνιστούν τυπικά δημόσια καθήκοντα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του κράτους και, συνεπώς, δεν αφορούν οικονομική δραστηριότητα. Η δημόσια χρηματοδότησή τους δεν συνιστά κρατική ενίσχυση.

    (101)

    Δεδομένου ότι ο τερματικός σταθμός πολυτροπικών μεταφορών του Luzianky χρηματοδοτείται από τη σλοβακική σιδηροδρομική εταιρεία, η οποία είναι κρατικής ιδιοκτησίας εταιρεία σιδηροδρομικών υποδομών, η επένδυση θα μπορούσε δυνάμει να καταλογιστεί στο σλοβακικό κράτος. Η Επιτροπή εξέτασε καταρχάς το κατά πόσο θα μπορούσε να υφίσταται πλεονέκτημα για την JLR.

    (102)

    Οι σλοβακικές αρχές διευκρίνισαν ότι ο τερματικός σταθμός πολυτροπικών μεταφορών χρηματοδοτείται από τη σλοβακική σιδηροδρομική εταιρεία με πόρους που προέρχονται από τις εμπορικές της δραστηριότητες, οι οποίες λογιστικοποιούνται χωριστά από τις δημοσίως χρηματοδοτούμενες μη οικονομικές δραστηριότητες. Όσον αφορά το τμήμα των υποδομών που σχετίζονται με τον χώρο αποθήκευσης έτοιμων οχημάτων, η JLR επιθυμεί συμβατικό δικαίωμα αποκλειστικότητας. Τα άλλα δύο λειτουργικά τμήματα του τερματικού σταθμού πολυτροπικών μεταφορών θα είναι προσβάσιμα σε κάθε χρήστη βάσει όρων της αγοράς. Ως εκ τούτου, φαίνεται ότι τουλάχιστον ένα τμήμα της υποδομής κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις εξειδικευμένες ανάγκες της JLR ως προκαθορισμένης επιχείρησης.

    (103)

    Οι σλοβακικές αρχές επιβεβαίωσαν περαιτέρω ότι τα τέλη χρήστη για όλα τα τμήματα του τερματικού σταθμού θα υπολογίζονται με βάση εμπορικά κριτήρια και θα καλύπτουν όλες τις συναφείς επενδυτικές και λειτουργικές δαπάνες, καθώς και τις δαπάνες για επενδύσεις ανανέωσης ή αντικατάστασης. Τα τέλη θα είναι προσαρμοσμένα με βάση την αγορά και θα στοχεύουν σε εσωτερικό ποσοστό απόδοσης του έργου της τάξης του […]. Τα τέλη χρήστη για περίοδο 30 ετών θα πρέπει να διασφαλίζουν απόδοση των επενδύσεων του έργου, βάσει εκτίμησης σύμφωνα με εκ των προτέρων υπολογισμό της ΚΠΑ, ύψους […] εκατ. EUR.

    (104)

    Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεωρεί ότι η σλοβακική σιδηροδρομική εταιρεία ενεργεί όπως ακριβώς θα έπραττε σε ανάλογη περίσταση ένας ιδιώτης επενδυτής σε οικονομία της αγοράς. Όταν οι οικονομικές συναλλαγές που πραγματοποιούνται από δημόσιους οργανισμούς διενεργούνται υπό τις συνήθεις συνθήκες της αγοράς, δεν εξασφαλίζουν πλεονέκτημα στον αντισυμβαλλόμενό τους (30). Κατά συνέπεια, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η JLR δεν λαμβάνει κρατική ενίσχυση στο πλαίσιο της χρήσης του τερματικού σταθμού πολυτροπικών μεταφορών του Luzianky.

    Η συναλλαγή για την έκταση

    (105)

    Η Σλοβακία, μέσω της MHI, πώλησε στην JLR 185 εκτάρια έτοιμης προς οικοδόμηση, εμπορικά αξιοποιήσιμης έκτασης, η οποία αναφέρεται ως εγκαταστάσεις της JLR, έναντι τιμής 15,83 EUR ανά τετραγωνικό μέτρο ή σχεδόν 30 εκατ. EUR συνολικά. Στις αιτιολογικές σκέψεις 40 και 41 της απόφασης SA.36346 της Επιτροπής ορίζεται ότι ο τελικός αγοραστής της αναμορφωμένης έκτασης δεν θα πρέπει να θεωρείται δικαιούχος κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ σε ό,τι αφορά το μέτρο ανάπτυξης της έκτασης εάν ο τελικός αγοραστής καταβάλλει αγοραίο τίμημα για την αναμορφωμένη έκταση. Υπό την έννοια αυτή, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η τελική τιμή αγοράς των εγκαταστάσεων της JLR καθορίστηκε ως ο μέσος όρος τριών ανεξάρτητων εκθέσεων αποτίμησης που εκπόνησαν διεθνώς αναγνωρισμένοι εμπειρογνώμονες, οι οποίοι εφαρμόζουν επαγγελματικά πρότυπα αποτίμησης και μεθόδους του Royal Institution of Chartered Surveyors. Και οι τρεις εκθέσεις αποτίμησης περιλαμβάνουν δήλωση ανεξαρτησίας, διαβιβάστηκαν στην Επιτροπή και αφορούν τοποθεσία που σχεδιάστηκε για βιομηχανική χρήση, στα όρια της οποίας διατίθενται σημεία σύνδεσης με παροχές κοινής ωφέλειας, η οποία έχει αναμορφωθεί και ισοπεδωθεί και για την οποία δεν απαιτούνται επιπλέον δαπάνες που απορρέουν από τη μετατροπή έκτασης για αγροτική χρήση σε έκταση για βιομηχανική χρήση. Οι εκθέσεις θεωρούν επίσης δεδομένη τη μετεγκατάσταση όλων των υφιστάμενων παροχών κοινής ωφέλειας και της σιδηροδρομικής γραμμής σε ολόκληρη τη βιομηχανική τοποθεσία, καθώς και την ανάπτυξη οδικών συστημάτων και χώρων δημόσιας στάθμευσης σε ολόκληρο το πάρκο. Οι τρεις εκθέσεις χρησιμοποιούν ανάλογη μεθοδολογία για την εκτίμηση της τιμής, με σύγκριση της έκτασης με άλλα οικόπεδα που πωλήθηκαν ή είναι προς πώληση στη Σλοβακία (31) και προσαρμογή των εν λόγω τιμών πώλησης ή ζητούμενων τιμών βάσει παραμέτρων όπως το μέγεθος του οικοπέδου, η τοποθεσία, οι διαθέσιμες υποδομές, η ημερομηνία, το σχήμα, η προβολή. Επιπλέον η έκθεση […] χρησιμοποίησε μέθοδο προεξοφλημένων ταμειακών ροών (32). Σύμφωνα με την εκτίμηση των τριών εκθέσεων, η αξία των εγκαταστάσεων της JLR ανά τετραγωνικό μέτρο είναι 15,5 EUR, 15,0 EUR και 17,0 EUR αντίστοιχα.

    (106)

    Οι υποθέσεις σχετικά με τα χαρακτηριστικά της έκτασης είναι κοινές και στις τρεις εκθέσεις και ανταποκρίνονται στην κατάσταση των εγκαταστάσεων της JLR μετά την εκτέλεση των έργων δημόσιων υποδομών.

    (107)

    Επιπλέον, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η έκθεση της CB Richard Ellis, η οποία υποβλήθηκε εσφαλμένα από τις σλοβακικές αρχές, ήταν γενική έκθεση παροχής πληροφοριών της CB Richard Ellis σχετικά με την αγορά. Περιλάμβανε μόνο γενική περιγραφή της σλοβακικής αγοράς ακινήτων με ενδεικτική μέση τιμή άλλων οικοπέδων που πωλήθηκαν ή προορίζονταν για πώληση στη Σλοβακία, η οποία ήταν σύμφωνη με τις τιμές των τοποθεσιών αναφοράς που χρησιμοποιήθηκαν ως βάση στις εκθέσεις αποτίμησης των εγκαταστάσεων της JLR. Η έκθεση παροχής πληροφοριών σχετικά με την αγορά δεν περιλάμβανε ειδικές προσαρμογές για την αποτίμηση της αγοραίας τιμής των εγκαταστάσεων της JLR.

    (108)

    Συνεπώς, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η τιμή αγοράς των 15,83 EUR ανά τετραγωνικό μέτρο είναι σύμφωνη με τους όρους της αγοράς και ότι η πώληση της έκτασης στην κατάσταση που περιγράφηκε βάσει των εκθέσεων αποτίμησης της αγοράς πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τους όρους της αγοράς.

    Συμπέρασμα

    (109)

    Η Επιτροπή συμπεραίνει ότι δεν παραχωρείται επιλεκτικό πλεονέκτημα στην JLR όσον αφορά την πώληση των εγκαταστάσεων της JLR ή τα έργα υποδομών που σχετίζονται με το NSP και χρηματοδοτούνται μέσω του σλοβακικού κράτους.

    6.2.2.3.   Απαλλαγή από το τέλος ALF

    (110)

    Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσο η απαλλαγή από το τέλος ALF συνιστούσε κρατική ενίσχυση προς την JLR.

    (111)

    Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη 105, και στις τρεις ανεξάρτητες εκθέσεις αποτίμησης τεκμαίρεται εξ ορισμού ότι ο χώρος ανασχεδιάστηκε για βιομηχανική χρήση και ότι δεν προέκυψαν πρόσθετες δαπάνες από την αλλαγή της αγροτικής χρήσης. Η τιμή αγοράς των 15,83 EUR ανά τετραγωνικό μέτρο πρέπει να θεωρείται αγοραία τιμή, στο πλαίσιο της οποίας ο αγοραστής δεν επιβαρύνεται με πρόσθετες δαπάνες που σχετίζονται με την αλλαγή χρήσης της γης. Εφόσον μπορεί, βάσει ανεξάρτητων εκθέσεων εμπειρογνωμόνων, να αποδειχθεί ότι υπήρχε συμμόρφωση προς την αγορά σε ό,τι αφορά την πώληση των εγκαταστάσεων της JLR στην JLR, η απαλλαγή της MHI από την καταβολή του τέλους ALF μειώνει τις δαπάνες που επωμίζεται ο εν λόγω δημόσιος φορέας ειδικού σκοπού στο πλαίσιο της εκτέλεσης του δημόσιου καθήκοντός του, αλλά δεν διοχετεύεται ως επιλεκτικό πλεονέκτημα στην JLR.

    (112)

    Επομένως, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η απαλλαγή από το τέλος ALF δεν συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ υπέρ της JLR.

    6.2.2.4.   Συμπέρασμα

    (113)

    Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι οι όροι πώλησης των εγκαταστάσεων της JLR στην JLR και οι όροι βάσει των οποίων πραγματοποιήθηκαν η αποκατάσταση του εδάφους, οι δημόσιες παροχές κοινής ωφέλειας και άλλα έργα υποδομών δεν παραχωρούν επιλεκτικά πλεονεκτήματα στην JLR. Κατά συνέπεια, δεν απαιτείται περαιτέρω αξιολόγηση των άλλων σωρευτικών προϋποθέσεων ύπαρξης κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ για να αξιολογηθεί η ενίσχυση όσον αφορά την πώληση έκτασης του NSP στην JLR. Ως εκ τούτου, η κρατική ενίσχυση στην JLR περιορίζεται στην κοινοποιηθείσα άμεση επιχορήγηση.

    6.3.   Νομιμότητα της κρατικής ενίσχυσης

    (114)

    Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας η Επιτροπή διαπίστωσε ότι, εφόσον οι σλοβακικές αρχές κοινοποίησαν τη σχεδιαζόμενη άμεση επιχορήγηση 129 812 750 EUR σε ονομαστική αξία, προς έγκριση από την Επιτροπή, τήρησαν τις υποχρεώσεις τους βάσει του άρθρου 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ όσον αφορά το εν λόγω τμήμα της ενίσχυσης.

    6.4.   Συμβατότητα της ενίσχυσης

    6.4.1.   Νομική βάση για την αξιολόγηση της συμβατότητας της ενίσχυσης

    (115)

    Το μέτρο που κοινοποιήθηκε στις 12 Μαΐου 2016 αποσκοπεί στην προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης στην περιφέρεια της Nitra στη Σλοβακία. Συνεπώς, θα πρέπει να αξιολογηθεί κατ' εφαρμογή των ισχυουσών διατάξεων για τις περιφερειακές ενισχύσεις που καθορίζονται στο άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχεία α) και γ) της ΣΛΕΕ, όπως αυτές ερμηνεύονται από τις ΚΓΠΕ 2014-2020, καθώς και στον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων 2014-2020 της Σλοβακίας. Η αξιολόγηση βάσει των κοινών αρχών αξιολόγησης των ΚΓΠΕ πραγματοποιείται σε τρία στάδια, ήτοι την αξιολόγηση των ελάχιστων απαιτήσεων, των προφανών αρνητικών επιπτώσεων και της εφαρμογής του κριτηρίου στάθμισης. Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, βάσει των κοινών αρχών αξιολόγησης, ικανοποιούνταν μέρος των γενικών κριτηρίων συμβατότητας και ότι η επίσημη έρευνα δεν αποκάλυψε στοιχεία που θέτουν υπό αμφισβήτηση την υποκείμενη προκαταρκτική αξιολόγηση όσον αφορά τα εν λόγω κριτήρια συμβατότητας.

    (116)

    Εντούτοις, στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες όσον αφορά την επιλεξιμότητα των δαπανών, καθώς και σε σχέση με τον χαρακτήρα κινήτρου και την αναλογικότητα της ενίσχυσης. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή δεν ήταν επίσης σε θέση να διαμορφώσει οριστική άποψη σχετικά με το κατά πόσο το σχέδιο πληροί όλες τις ελάχιστες απαιτήσεις των ΚΓΠΕ. Επίσης, στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να αποκλείσει την ύπαρξη προφανών αρνητικών επιπτώσεων στις συναλλαγές και τη συνοχή μεταξύ των κρατών μελών. Στο πλαίσιο των εν λόγω σκέψεων, η Επιτροπή αδυνατούσε να διαπιστώσει κατά πόσο οι θετικές επιπτώσεις της ενίσχυσης, εφόσον υπήρχαν, θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της εάν ληφθεί υπόψη η πιθανότητα να απουσίαζε ο χαρακτήρας κινήτρου.

    6.4.2.   Επιλεξιμότητα του επενδυτικού σχεδίου

    (117)

    Όπως διαπιστώθηκε στην ενότητα 3.3.2 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή θεωρεί ότι το επενδυτικό σχέδιο είναι επιλέξιμο για χορήγηση περιφερειακής ενίσχυσης και ότι η κρατική ενίσχυση μπορεί να θεωρηθεί συμβατή με την εσωτερική αγορά, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλα τα κριτήρια συμβατότητας των ΚΓΠΕ.

    6.4.3.   Επιλεξιμότητα των δαπανών

    (118)

    Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας εκφράστηκαν αμφιβολίες σχετικά με την επιλεξιμότητα των «προβλέψεων δαπανών». Σύμφωνα με την παράγραφο 20 στοιχείο ε) των ΚΓΠΕ «ως “επιλέξιμες δαπάνες” νοούνται, για τους σκοπούς των επενδυτικών ενισχύσεων, τα υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία τα οποία σχετίζονται με την αρχική επένδυση ή το μισθολογικό κόστος». Οι σλοβακικές αρχές προσκόμισαν λεπτομερή ανάλυση των επιλέξιμων στοιχείων δαπανών. Τα εν λόγω επιλέξιμα στοιχεία δαπανών αποτυπώνουν τις προσδοκώμενες δαπάνες κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης παροχής ενίσχυσης και περιλαμβάνουν ένα ποσό τροφοδότησης για κάθε επιλέξιμο στοιχείο δαπανών, στο πλαίσιο μιας συνετής εκτίμησης των δαπανών. Στην επενδυτική συμφωνία, το συνολικό ονομαστικό ποσό των 1 406 620 590 EUR θεωρείται «προγραμματισμένο επενδυτικό σχέδιο», τη δαπάνη του οποίου ανέλαβε η JLR (33).

    (119)

    Με βάση τις διευκρινίσεις των σλοβακικών αρχών, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η αναφορά σε «προβλέψεις δαπανών» στην εσωτερική παρουσίαση της JLR στις 18 Νοεμβρίου 2015 έγινε για λόγους εσωτερικής οικονομικής παρουσίασης της δέσμευσης για επενδύσεις που η JLR θα αναλάμβανε έναντι της Σλοβακίας. Οι εν λόγω προβλέψεις δαπανών δεν αφορούσαν επιπλέον στοιχείο δαπανών, που προστίθεται σε μια συνετή εκτίμηση κόστους των επιλέξιμων στοιχείων δαπανών. Εφόσον η JLR ανέλαβε, στο πλαίσιο της επενδυτικής συμφωνίας, να δαπανήσει συνολικό ονομαστικό ποσό επένδυσης 1 406 620 590 EUR και η καταβολή της περιφερειακής επενδυτικής ενίσχυσης θα αφορά μόνο πραγματικές επιλέξιμες δαπάνες που όντως προκλήθηκαν, η Επιτροπή αποδέχεται το ποσό των 1 406 620 590 EUR ως το ανώτατο ονομαστικό ποσό επιλέξιμων δαπανών για τις οποίες μπορεί να χορηγηθεί ενίσχυση. Στο πλαίσιο αυτό η Επιτροπή επισημαίνει ότι η Σλοβακία δεσμεύτηκε να μην υπερβεί το κοινοποιηθέν ανώτατο ποσό ενίσχυσης ούτε το κοινοποιηθέν ανώτατο όριο έντασης της ενίσχυσης. Η Επιτροπή συμπεραίνει ότι οι επιλέξιμες δαπάνες συμμορφώνονται με την παράγραφο 20 στοιχείο ε) των ΚΓΠΕ.

    6.4.4.   Ελάχιστες απαιτήσεις

    6.4.4.1.   Συμβολή στον περιφερειακό στόχο και ανάγκη κρατικής παρέμβασης

    (120)

    Όπως ορίζεται στην ενότητα 3.3.4.1 στοιχείο α) της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, η ενίσχυση συμβάλλει στον στόχο της περιφερειακής ανάπτυξης και θεωρείται αιτιολογημένη διότι η Nitra περιλαμβάνεται στον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων ως περιοχή επιλέξιμη για παροχή περιφερειακής ενίσχυσης δυνάμει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α) της ΣΛΕΕ, με σταθερό ανώτατο όριο έντασης επενδυτικής ενίσχυσης σε μεγάλες επιχειρήσεις της τάξης του 25 %.

    6.4.4.2.   Καταλληλότητα της περιφερειακής ενίσχυσης και του μέσου της ενίσχυσης

    (121)

    Στην ενότητα 3.3.4.1 στοιχείο β) της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή ήδη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κοινοποιηθείσα άμεση επιχορήγηση συνιστά καταρχήν το κατάλληλο μέσο ενίσχυσης για τη γεφύρωση των χασμάτων βιωσιμότητας, μέσω της μείωσης των επενδυτικών δαπανών. Η παροχή φορολογικών κινήτρων δεν προτιμήθηκε λόγω γραφειοκρατικής πολυπλοκότητας.

    6.4.4.3.   Χαρακτήρας κινήτρου

    (122)

    Σύμφωνα με την ενότητα 3.5 των ΚΓΠΕ, οι περιφερειακές ενισχύσεις μπορούν να θεωρηθούν συμβατές με την εσωτερική αγορά, μόνο εφόσον έχουν χαρακτήρα κινήτρου. Η ενίσχυση διαθέτει χαρακτήρα κινήτρου όταν μεταβάλλει τη συμπεριφορά μιας επιχείρησης κατά τρόπο ώστε η επιχείρηση να επιδίδεται σε πρόσθετες δραστηριότητες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας περιοχής, στις οποίες δεν θα επιδιδόταν χωρίς την ενίσχυση ή στις οποίες θα επιδιδόταν μόνο με περιοριστικό ή διαφορετικό τρόπο ή σε διαφορετική τοποθεσία. Οι ενισχύσεις δεν πρέπει να επιδοτούν το κόστος δραστηριότητας με το οποίο θα επιβαρυνθεί ούτως ή άλλως η επιχείρηση και δεν πρέπει να αντισταθμίζουν τον συνήθη επιχειρηματικό κίνδυνο μιας οικονομικής δραστηριότητας.

    (123)

    Στις παραγράφους 64 και 65 των ΚΓΠΕ καθορίζονται οι τυπικές απαιτήσεις όσον αφορά τον χαρακτήρα κινήτρου, βάσει των οποίων οι εργασίες για μια μεμονωμένη επένδυση μπορούν να αρχίσουν μόνο μετά την επίσημη υποβολή της αίτησης για ενίσχυση. Η Επιτροπή διαπίστωσε ήδη, στην παράγραφο 166 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, ότι έχει τηρηθεί η τυπική απαίτηση όσον αφορά τον χαρακτήρα κινήτρου της επιχορήγησης, καθώς η επίσημη αίτηση για χορήγηση ενίσχυσης υποβλήθηκε πριν από την έναρξη των εργασιών για το επενδυτικό σχέδιο. Η Επιτροπή επιβεβαιώνει την εν λόγω άποψη για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης.

    (124)

    Πέρα από την τυπική απαίτηση όσον αφορά τον χαρακτήρα κινήτρου, η παράγραφος 61 των ΚΓΠΕ απαιτεί την ύπαρξη ουσιαστικού χαρακτήρα κινήτρου που μπορεί να αποδειχθεί με βάση δύο σενάρια, δηλαδή ότι χωρίς την ενίσχυση η επένδυση δεν θα ήταν επαρκώς κερδοφόρα (σενάριο 1) ή η επένδυση θα πραγματοποιούνταν σε άλλη τοποθεσία (σενάριο 2).

    (125)

    Για τις περιπτώσεις του σεναρίου 2, το κράτος μέλος πρέπει να αποδείξει ότι η ενίσχυση παρέχει κίνητρο στον δικαιούχο της ενίσχυσης για την πραγματοποίηση της προγραμματιζόμενης επένδυσης στην επιλεχθείσα περιοχή αντί σε άλλη, όπου η επένδυση θα ήταν πιο κερδοφόρα και θα μπορούσε να υλοποιηθεί απουσία της ενίσχυσης, διότι με την κοινοποιηθείσα ενίσχυση αντισταθμίζονται για τον δικαιούχο τα καθαρά μειονεκτήματα της υλοποίησης του σχεδίου στην περιοχή που πρόκειται να στηριχθεί από την ενίσχυση, σε σύγκριση με την εναλλακτική, πιο βιώσιμη περιοχή της αντίθετης περίπτωσης.

    (126)

    Όπως ορίζεται στην ενότητα 3.5.2 των ΚΓΠΕ, το κράτος μέλος πρέπει να παρέχει σαφείς αποδείξεις ότι η ενίσχυση έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στην επιλογή της επένδυσης ή την επιλογή της τοποθεσίας. Για τον σκοπό αυτό, το κράτος μέλος πρέπει να παρέχει διεξοδική περιγραφή της αντίθετης περίπτωσης, δηλαδή εκείνης στην οποία ο δικαιούχος δεν λαμβάνει καμία ενίσχυση.

    (127)

    Η Σλοβακία παρουσίασε ως αντίθετη περίπτωση μια περίπτωση του σεναρίου 2, σύμφωνα με την οποία η εναλλακτική επιλογή εγκατάστασης για την επένδυση σε σχέση με τη Nitra της Σλοβακίας θα ήταν η εγκατάσταση στη H[…] στην πολιτεία Puebla του Μεξικού. Σύμφωνα με την κοινοποίηση, η ΚΠΑ που θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της εγκατάστασης του εγκεκριμένου επενδυτικού σχεδίου με δυναμικότητα 150 000 οχημάτων ετησίως στη H[…] υπερβαίνει την ΚΠΑ που υπολογίστηκε για τη Nitra κατά 413 εκατ. EUR, απουσία της ενίσχυσης και εντός 20ετούς προγραμματισμένης διάρκειας του σχεδίου.

    (128)

    Στην παράγραφο 71 των ΚΓΠΕ ορίζεται ότι, στο σενάριο 2, το κράτος μέλος δύναται να αποδείξει, όπως απαιτείται, ότι η ενίσχυση δημιουργεί κίνητρα, προσκομίζοντας επίκαιρα έγγραφα της επιχείρησης, από τα οποία προκύπτει ότι έγινε σύγκριση του κόστους και του οφέλους που συνεπάγεται η εγκατάσταση της επένδυσης στην ενισχυόμενη περιφέρεια που έχει επιλεγεί σε σχέση με εναλλακτικές τοποθεσίες. Για τον σκοπό αυτό, δυνάμει της παραγράφου 72 των ΚΓΠΕ, το κράτος μέλος καλείται να βασίζεται σε επίσημα έγγραφα του διοικητικού συμβουλίου, εκτιμήσεις κινδύνων, οικονομικές εκθέσεις, εσωτερικά επιχειρηματικά προγράμματα, γνώμες εμπειρογνωμόνων, άλλες μελέτες και έγγραφα που πραγματεύονται διάφορα επενδυτικά σενάρια.

    (129)

    Όπως έχει ήδη αναφερθεί στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, οι σλοβακικές αρχές προσκόμισαν τέτοιου είδους πληροφορίες με τη μορφή επεξηγήσεων σχετικά με τη διαδικασία επιλογής τοποθεσίας βάσει επίκαιρων εγγράφων, τα οποία επίσης προσκόμισαν οι σλοβακικές αρχές. Τα εν λόγω έγγραφα περιγράφουν τη διαδικασία λήψης απόφασης του δικαιούχου όσον αφορά την απόφαση για την επένδυση και την επιλογή τοποθεσίας. Κατά τη διάρκεια της επίσημης διαδικασίας έρευνας, οι σλοβακικές αρχές παρείχαν περαιτέρω διευκρινίσεις και συμπληρωματικά επίκαιρα έγγραφα.

    (130)

    Στη συνεδρίαση του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 10 Ιουλίου 2015, συμφωνήθηκε ότι θα πρέπει να προωθηθεί η Nitra ως προτεινόμενη τοποθεσία, με την επιφύλαξη της έγκρισης από το διοικητικό συμβούλιο. Το διοικητικό συμβούλιο της JLR στη συνεδρίαση της 3ης Αυγούστου 2015 ενέκρινε τη Nitra ως συνιστώμενη τοποθεσία, ενέκρινε την υπογραφή μη δεσμευτικής επιστολής προθέσεων για να επιβεβαιωθεί η πρόοδος στις αποκλειστικές συνομιλίες με τη Σλοβακία και ενέκρινε τη σύσταση νέας οντότητας της JLR στη Σλοβακία, με την επιφύλαξη της επιτυχούς διέλευσης από την πύλη έγκρισης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (Business Approval gateway) (34) και λεπτομερούς επανεξέτασης του επιχειρηματικού σχεδίου της JLR κατά την τρίτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου του 2015. Στα πρακτικά του διοικητικού συμβουλίου της Tata Motors Limited στις 7 Αυγούστου 2015 υπάρχει επίσης αναφορά σε λεπτομερή παρουσίαση που επρόκειτο να γίνει από τον οικονομικό διευθυντή της JLR κατά την επόμενη συνεδρίαση σχετικά με τα οικονομικά στοιχεία του σχεδίου. Τον Ιούλιο/Αύγουστο του 2015 η εμβέλεια του σχεδίου εξακολουθούσε να αφορά μονάδα δυναμικότητας 300 000 οχημάτων ετησίως. Το σχέδιο πέρασε με επιτυχία την πύλη έγκρισης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στη συνεδρίαση σε επίπεδο εκτελεστικής επιτροπής της JLR στις 3 Σεπτεμβρίου 2015. Στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Tata Motors στις 18 Σεπτεμβρίου 2015, η JLR παρείχε ενημέρωση στο διοικητικό συμβούλιο σχετικά με το σχέδιο Darwin, συμπεριλαμβανομένων βασικών οικονομικών στοιχείων και επιχειρηματικού σεναρίου. Η συνολική αναθεωρημένη κρατική ενίσχυση ύψους [150-200] εκατ. GBP (35) ήταν επαρκής ώστε να συνεχιστεί η προώθηση της Nitra αντί του Μεξικού και το σχέδιο θα κλιμακωνόταν σε δύο στάδια. Στο φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 21 Οκτωβρίου 2015, συμφωνήθηκε να αναπροσδιοριστεί το αρχικό επενδυτικό σχέδιο για λόγους σχετικούς με την αίτηση παροχής ενίσχυσης μόνο στο στάδιο 1, επειδή δεν υπήρχαν διαθέσιμα επαρκή στοιχεία για την ακριβή σύνθεση του προϊόντος κατά το στάδιο 2 και, συνεπώς, δεν υφίστατο στέρεο και υπαρκτό επιχειρηματικό σχέδιο ούτως ώστε να αναληφθούν δεσμεύσεις έναντι των σλοβακικών αρχών για το σύνολο της επένδυσης. Στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της JLR στις 18 Νοεμβρίου 2015, εγκρίθηκε το επικαιροποιημένο επιχειρηματικό σχέδιο και η Σλοβακία επιβεβαιώθηκε ως προτιμώμενη τοποθεσία, υπό την προϋπόθεση λήψης του συνολικού ποσού της κρατικής ενίσχυσης για το αναπροσδιορισθέν σχέδιο. Οι ΚΠΑ τόσο για τη Σλοβακία όσο και για το Μεξικό βασίστηκαν στην πιο πρόσφατη στρατηγική προϊόντος και πραγματοποιήθηκε επανυπολογισμός βάσει επικαιροποιημένων παραδοχών, με αφαίρεση του σταδίου 2. Η διαφορά στην ΚΠΑ ανήλθε σε 413 εκατ. EUR και η κρατική ενίσχυση επανυπολογίστηκε στο ονομαστικό ποσό των 129 812 750 EUR.

    (131)

    Προκειμένου να έχει χαρακτήρα κινήτρου, η ενίσχυση πρέπει να συνιστά αποφασιστικό παράγοντα στην απόφαση εγκατάστασης της επένδυσης στη Nitra αντί της H[…]. Δεδομένου ότι η οριστική απόφαση για την επένδυση λήφθηκε μόλις τον Οκτώβριο/Νοέμβριο του 2015, όταν το αρχικό επενδυτικό σχέδιο αναπροσδιορίστηκε και περιορίστηκε μόνο στο στάδιο 1, και όταν η Σλοβακία επιβεβαιώθηκε ρητά ως η προτιμώμενη τοποθεσία από το διοικητικό συμβούλιο της JLR, η Επιτροπή θεωρεί τον Οκτώβριο/Νοέμβριο του 2015 ως σχετικό χρονικό σημείο για να ελεγχθεί η ύπαρξη χαρακτήρα κινήτρου. Εντούτοις, εφόσον η σύσταση της 10ης Ιουλίου 2015 για την τοποθεσία είχε ήδη επικυρωθεί από τα διοικητικά συμβούλια της JLR και της Tata Motors στις αρχές Αυγούστου του 2015, στις 10 Αυγούστου 2015 υπογράφηκε μη δεσμευτική επιστολή προθέσεων με τη Σλοβακία και στις 11 Αυγούστου 2015 πραγματοποιήθηκε δημόσια ανακοίνωση, η Επιτροπή θεωρεί επίσης την περίοδο Ιουλίου/Αυγούστου 2015 ιδιαίτερης σημασίας για την αξιολόγηση της ύπαρξης χαρακτήρα κινήτρου.

    Αξιοπιστία του εναλλακτικού σεναρίου του Μεξικού

    (132)

    Ως προκαταρκτική παρατήρηση, η Επιτροπή επισημαίνει ότι ο ισχυρισμός της Σλοβακίας ότι το Μεξικό συνιστούσε αξιόπιστο εναλλακτικό σενάριο για την JLR, καθώς αποτελούσε ρεαλιστική περιοχή επένδυσης για άλλους κατασκευαστές αυτοκινήτων δεν μπορεί να θεωρηθεί επαρκής, καθώς δεν παρέχει αξιόπιστη απόδειξη ότι, ελλείψει της ενίσχυσης, η JLR θα πραγματοποιούσε την επένδυση στο Μεξικό. Σύμφωνα με την παράγραφο 68 των ΚΓΠΕ, ένα αντιπαράδειγμα είναι αξιόπιστο εφόσον είναι αληθινό και σχετίζεται με τους παράγοντες λήψης αποφάσεων που επικρατούν κατά τον χρόνο της απόφασης εκ μέρους του δικαιούχου όσον αφορά την επένδυση.

    (133)

    Οι σλοβακικές αρχές παρείχαν επιπλέον έγγραφα της επιχείρησης κατά τη διάρκεια της επίσημης διαδικασίας έρευνας, τα οποία καταδεικνύουν ότι πραγματοποιήθηκε σύγκριση μεταξύ του κόστους και του οφέλους που συνεπάγεται η εγκατάσταση στη Nitra και εκείνων που προκύπτουν από την εγκατάσταση στη H[…] του Μεξικού. Σύμφωνα με την παράγραφο 71 των ΚΓΠΕ, η Επιτροπή καλείται να επαληθεύσει κατά πόσον η εν λόγω σύγκριση βασίζεται σε ρεαλιστικά πλαίσια.

    (134)

    Στην παράγραφο 181 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή διατύπωσε τρεις βασικούς λόγους για τους οποίους εκφράζει αμφιβολίες σχετικά με την αξιοπιστία του εναλλακτικού σεναρίου του Μεξικού.

    (135)

    Πρώτον, η Επιτροπή δεν μπορούσε να αποκλείσει το ενδεχόμενο οι υποβληθείσες πληροφορίες να αφορούσαν δύο διαφορετικά σχέδια. Η Επιτροπή θεωρεί τα επιχειρήματα της Σλοβακίας, όπως αυτά συνοψίζονται στις αιτιολογικές σκέψεις 61 έως 66 της παρούσας απόφασης, επαρκή προκειμένου να συναχθεί το συμπέρασμα ότι το σχέδιο Oak και το σχέδιο Darwin χρησίμευσαν ως μελέτες σκοπιμότητας για ένα μοναδικό σχέδιο, όπως επίσης αναφέρθηκε ρητά στην παρουσίαση στο διοικητικό συμβούλιο της Tata Motors στις 7 Αυγούστου 2015, και ότι το εναλλακτικό σενάριο του Μεξικού δεν εγκαταλείφθηκε παρά μόνο όταν το διοικητικό συμβούλιο της JLR έλαβε οριστική απόφαση στις 18 Νοεμβρίου 2015 να υπογράψει επενδυτική συμφωνία με τη Σλοβακία.

    (136)

    Ακόμη και πριν από την επίσημη έναρξη του σχεδίου Darwin, υπήρχαν ενδείξεις ότι η Ανατολική Ευρώπη και η NAFTA θα αποτελούσαν αντικείμενο συγκριτικής αξιολόγησης. Ένα από τα σημεία δράσης στα πρακτικά του συμβουλίου στρατηγικής της 10ης Νοεμβρίου 2014, για παράδειγμα, ήταν η «[ε]κπόνηση ερευνητικής μελέτης της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας στον βιομηχανικό τομέα, με συμπερίληψη συγκριτικής αξιολόγησης της Ανατολικής Ευρώπης και των χωρών της NAFTA».

    (137)

    Σε αμφότερα τα σχέδια Oak και Darwin πραγματοποιήθηκε μελέτη σκοπιμότητας για μονάδα κατασκευής 300 000 οχημάτων, με προγραμματισμένη έναρξη της παραγωγής τον Ιούνιο του 2018 σε οικόπεδο έκτασης 400 έως 600 εκταρίων. Τα στοιχεία σχετικά με την απαιτούμενη πρόσθετη δυναμικότητα επιβεβαιώνουν τις δηλώσεις της Σλοβακίας και της JLR στο πλαίσιο της απάντησής τους στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, ότι δεν υπήρχε ανάγκη κατασκευής δύο ξεχωριστών μονάδων δυναμικότητας 300 000 οχημάτων έκαστη. Αυτό αποδεικνύεται επίσης, για παράδειγμα, στο έγγραφο «Global Manufacturing Footprint Expansion» της 15ης Δεκεμβρίου 2014.

    (138)

    Στη συνεδρίαση των μελών της εκτελεστικής επιτροπής στις 21 Ιανουαρίου 2015, έγινε αναφορά σε δεύτερη μονάδα. Οι σλοβακικές αρχές διευκρίνισαν ότι τα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής μελέτησαν εν συντομία το ενδεχόμενο, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής των πρώτων εγκαταστάσεων, δυναμικότητας 300 000 οχημάτων, να εξεταστεί η κατασκευή μελλοντικών εγκαταστάσεων πέντε έως δέκα έτη μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της πρώτης επένδυσης, εφόσον υπήρχε ζήτηση. Για τη δεύτερη μονάδα, θα λαμβάνονταν υπόψη οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Μεξικό, γεγονός που θα μπορούσε να εξηγήσει για ποιο λόγο η JLR διαβεβαίωσε, τον Δεκέμβριο του 2015, τον κυβερνήτη της πολιτείας Puebla στο Μεξικό ότι προσέβλεπε στην περαιτέρω ανάπτυξη της σχέσης της, στο πλαίσιο της συνέχισης των σχεδίων της για παγκόσμια επέκταση και ότι η Puebla και το Μεξικό εξακολουθούσαν να αποτελούν προτεραιότητα για την JLR.

    (139)

    Σύμφωνα με αποδεικτικά στοιχεία που προσκόμισε η Σλοβακία, αμφότερες οι μελέτες σκοπιμότητας στο πλαίσιο των σχεδίων Oak και Darwin διενεργήθηκαν λαμβανομένης υπόψη μίας μόνο μονάδας. Το συμβούλιο στρατηγικής στις 27 Απριλίου ενέκρινε την Puebla ως το μη ενωσιακό εναλλακτικό σενάριο στο πλαίσιο του θέματος «σχέδιο Darwin» της ημερήσιας διάταξης και αποφάσισε να εγκαταλείψει την αξιολόγηση της Τουρκίας και άλλων χωρών που δεν επιλέχθηκαν. Στην επιστολή προς τον κυβερνήτη της πολιτείας Puebla, της 25ης Ιουνίου 2015, η οποία ακολούθησε την επίσκεψη της ομάδας παγκόσμιας επιχειρηματικής επέκτασης της JLR στις εγκαταστάσεις στην Puebla τον ίδιο μήνα, ανακοινώθηκε ότι η H[…] είχε «συμπεριληφθεί σε κατάλογο προεπιλογής μαζί με άλλες τοποθεσίες που εξακολουθούν να εξετάζονται για την επένδυση, συμπεριλαμβανομένων τοποθεσιών στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη». Στα πρακτικά της συνεδρίασης του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 10 Ιουλίου 2015 καταγράφεται ότι «[σ]τόχος της συνεδρίασης ήταν να ληφθεί απόφαση σχετικά με την προτιμώμενη τοποθεσία των σχεδίων Darwin και Oak[…]». Επιπλέον αναφέρεται ότι «η Nitra (προτιμώμενη τοποθεσία της διαδικασίας Darwin) σε σύγκριση με την Puebla (προτιμώμενη τοποθεσία της διαδικασίας Oak) εμφανίζεται να παρουσιάζει σημαντικό μειονέκτημα από άποψη κόστους». Στα πρακτικά της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου της JLR στις 18 Νοεμβρίου 2015 καταγράφεται ότι «[ε]πανυπολογίστηκε η ΚΠΑ για τη Σλοβακία και το Μεξικό βάσει της πιο πρόσφατης στρατηγικής προϊόντος και επικαιροποιημένων παραδοχών, με αφαίρεση του σταδίου 2».

    (140)

    Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποδέχεται ότι οι πληροφορίες που υπέβαλαν οι σλοβακικές αρχές σχετικά με το σχέδιο Oak και το σχέδιο Darwin αφορούν στο σύνολό τους ένα μόνο σχέδιο.

    (141)

    Δεύτερον, στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας η Επιτροπή αιτιολόγησε τις αμφιβολίες της σχετικά με την αξιοπιστία του αντιπαραδείγματος του Μεξικού, επισημαίνοντας το διαφορετικό επίπεδο όσον αφορά τη λεπτομέρεια της αξιολόγησης για τις τοποθεσίες στο Μεξικό και την Ευρώπη. Για να αντικρούσει αυτό το επιχείρημα, η Σλοβακία υπέβαλε πρόσθετα αποδεικτικά στοιχεία και διευκρινίσεις, τα οποία συνοψίζονται στην αιτιολογική σκέψη 59 στοιχείο β) της παρούσας απόφασης. Οι σλοβακικές αρχές τεκμηρίωσαν επίσης την άποψή τους υποβάλλοντας επιπλέον αλληλογραφία μεταξύ των αρχών της Puebla και της JLR, τον ενημερωτικό φάκελο και τα πρακτικά των επιτόπιων επισκέψεων. Με βάση τις εν λόγω πρόσθετες πληροφορίες, η Επιτροπή αποδέχεται ότι η ανάλυση στο πλαίσιο των σχεδίων Oak και Darwin πραγματοποιήθηκε βάσει ανάλογου επιπέδου εξέτασης. Για την τελική σύγκριση μεταξύ της προτιμώμενης εναλλακτικής επιλογής του σχεδίου Oak (H[…]) και της προτιμώμενης εναλλακτικής επιλογής του σχεδίου Darwin (Nitra), ήταν διαθέσιμος ο ίδιος βαθμός λεπτομέρειας και για τις δύο επιλογές και αμφότερες οι τοποθεσίες συμπεριλήφθηκαν στη διαδικασία οικονομικής μοντελοποίησης με πανομοιότυπο τρόπο.

    (142)

    Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή επισημαίνει ότι στο τέλος του 2014, η Ernst & Young κλήθηκε να συνδράμει την JLR στην πρόοδο του σχεδίου Oak. Η JLR ανέπτυξε, σε συνεργασία με την Ernst & Young, αναλυτική δέσμη κριτηρίων για την ιδανική τοποθεσία, τα οποία αργότερα χρησιμοποιήθηκαν στη διαδικασία επιλογής της τοποθεσίας τόσο του σχεδίου Oak όσον και του σχεδίου Darwin. Δεδομένου ότι η JLR προχώρησε περαιτέρω την αξιολόγησή της όσον αφορά τις τοποθεσίες στην Ανατολική Ευρώπη, προσέλαβε, στις 16 Φεβρουαρίου 2015, την εταιρεία PriceWaterhouseCoopers («PwC») για να συνδράμει, μεταξύ άλλων, στη βελτιστοποίηση των κριτηρίων για την ιδανική τοποθεσία. Το μοντέλο που προέκυψε βασίστηκε τόσο στην πείρα της JLR όσον και στην πείρα της PwC με άλλους κατασκευαστές πρωτότυπου εξοπλισμού όσον αφορά τη διαδικασία φιλτραρίσματος και την επιλογή τοποθεσίας στην Ανατολική Ευρώπη. Οι σλοβακικές αρχές ανέφεραν τη συγκεκριμένη βελτιστοποίηση των κριτηρίων ως παράγοντα που διαφοροποιεί την ανάλυση και τα κριτήρια για την ιδανική τοποθεσία στο πλαίσιο του σχεδίου Oak και του σχεδίου Darwin. Εντούτοις, κατά τον χρόνο της τελικής σύγκρισης μεταξύ της προτιμώμενης εναλλακτικής επιλογής του σχεδίου Oak και της προτιμώμενης εναλλακτικής επιλογής του σχεδίου Darwin, οι διαθέσιμες πληροφορίες και για τις δύο τοποθεσίες χαρακτηρίζονταν από ανάλογο επίπεδο λεπτομέρειας.

    (143)

    Παρότι οι σλοβακικές αρχές επιβεβαίωσαν την ύπαρξη ανάλογου επιπέδου λεπτομέρειας για τις εναλλακτικές επιλογές των σχεδίων Oak και Darwin κατά τον χρόνο υποβολής σύστασης για την τοποθεσία στις 10 Ιουλίου 2015, η παρουσίαση στο πλαίσιο του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση περιέχει λιγότερες πληροφορίες για την εναλλακτική επιλογή του σχεδίου Oak σε σύγκριση με την εναλλακτική επιλογή του σχεδίου Darwin, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 181 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας. Οι σλοβακικές αρχές διευκρίνισαν ότι στο φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση ήταν ήδη γνωστές οι πληροφορίες για το Μεξικό και την Puebla. Η επιλογή του Μεξικού ως πιο υποσχόμενης χώρας της Βόρειας Αμερικής και της Puebla ως πιο υποσχόμενης μεξικανικής πολιτείας είχε ήδη ολοκληρωθεί σε προγενέστερο στάδιο. Για την επιλογή των ευρωπαϊκών τοποθεσιών, η ανάλυση διενεργήθηκε σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι ξεκίνησε μόλις τον Φεβρουάριο του 2015. Συνεπώς, οι διαδικασίες επιλογής χώρας και τοποθεσίας δεν ήταν διαδοχικές. Στο φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 10 Ιουλίου 2015, εξακολουθούσαν να υπάρχουν δύο χώρες του σχεδίου Darwin προς παρουσίαση, η Πολωνία και η Σλοβακία, αλλά διατηρήθηκε μόνο η Nitra στη Σλοβακία.

    (144)

    Τρίτον, όπως αναφέρει η Επιτροπή στην παράγραφο 181 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, το γεγονός πως το εναλλακτικό σενάριο στο Μεξικό εμφανιζόταν να έχει σημαντική καθυστέρηση ενίσχυσε τις αμφιβολίες σχετικά με την αξιοπιστία του Μεξικού ως πραγματικού εναλλακτικού σεναρίου. Η Επιτροπή αποδέχεται την άποψη των σλοβακικών αρχών, όπως αυτή εκτίθεται στην αιτιολογική σκέψη 68 της παρούσας απόφασης, ότι το μεγαλύτερο χρονοδιάγραμμα έναρξης της παραγωγής λήφθηκε υπόψη κατά την ποιοτική και ποσοτική σύγκριση μεταξύ της Puebla και της Σλοβακίας στο φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 10 Ιουλίου. Όσον αφορά το μεγαλύτερο χρονοδιάγραμμα, υπήρξε ξεχωριστή ποσοτικοποίηση, με επίπτωση σε επίπεδο ΚΠΑ μεταξύ [80-130] εκατ. GBP ή [96-156] εκατ. EUR και εξάμηνη καθυστέρηση και [110-180] εκατ. GBP ή [132-216] εκατ. EUR και εννεάμηνη καθυστέρηση. Ο εν λόγω κίνδυνος και η σχετική οικονομική επίπτωση επίσης λήφθηκαν δεόντως υπόψη στα στοιχεία του επικαιροποιημένου επιχειρηματικού σχεδίου τον Οκτώβριο/Νοέμβριο του 2015.

    (145)

    Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, κατά τον χρόνο που επιβεβαιώθηκε οριστικά η απόφαση για την επιλογή τοποθεσίας, η H[…] αποτελούσε πραγματικό και αξιόπιστο εναλλακτικό σενάριο σε σχέση με τη Nitra και μπορεί, συνεπώς, να θεωρηθεί αξιόπιστο αντιπαράδειγμα κατά την έννοια της παραγράφου 68 των ΚΓΠΕ.

    Στρατηγικές εκτιμήσεις

    (146)

    Σε σύγκριση με την H[…], η Nitra εμφάνιζε σημαντικό μειονέκτημα σε επίπεδο ΚΠΑ κατά τον χρόνο της οριστικής απόφασης τον Νοέμβριο του 2015. Η διαφορά στην ΚΠΑ υπολογίστηκε από την JLR σε 344 εκατ. GBP ή 413 εκατ. EUR. Ο συγκεκριμένος κίνδυνος που προέκυπτε λόγω της προβλεπόμενης καθυστέρησης έξι έως εννέα μηνών στην υλοποίηση της επένδυσης στην Puebla δεν συμπεριλήφθηκε στην ανάλυση για την ΚΠΑ· εκτιμήθηκε ότι κυμαινόταν μεταξύ [80-130] εκατ. GBP ή [96-156] εκατ. EUR και [110-180] εκατ. GBP ή [132-216] εκατ. EUR, εκφραζόμενος σε τρέχουσα αξία. Η εναπομείνασα διαφορά ΚΠΑ που ανέρχεται σε μεταξύ [164-234] εκατ. GBP ή [197-281] εκατ. EUR και [214-264] εκατ. GBP ή [257-317] εκατ. EUR καλύπτεται μόνο εν μέρει από την κοινοποιηθείσα κρατική ενίσχυση, σε ποσοστό μεταξύ 33 % και 43 %. Η JLR προεξόφλησε την κοινοποιηθείσα κρατική ενίσχυση ύψους 108 εκατ. GBP ή 130 εκατ. EUR με χρήση επιτοκίου προεξόφλησης για κόστος κεφαλαίου της τάξης του […] %, το οποίο ήταν το επιτόκιο που χρησιμοποιούσε η JLR στον επιχειρηματικό σχεδιασμό της. Δεδομένης της 20ετούς διάρκειας του σχεδίου, η JLR αποτίμησε την κρατική ενίσχυση σε 76 εκατ. GBP ή 91 εκατ. EUR. Εντούτοις, όπως προκύπτει από την παρουσίαση στο διοικητικό συμβούλιο της 18ης Νοεμβρίου 2015, πληθώρα άλλων ποιοτικών παραγόντων διαδραμάτισαν ρόλο στη διαδικασία λήψης απόφασης. Η ύπαρξη και η σπουδαιότητα των εν λόγω παραγόντων, οι οποίοι είχαν ήδη εξεταστεί και αναλυθεί κατά τον χρόνο της επιτόπιας επίσκεψης στην Puebla τον Ιούνιο του 2015 και στη συνεδρίαση του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 10 Ιουλίου 2015, επαναβεβαιώθηκαν.

    (147)

    Το γεγονός ότι, παρά την ενίσχυση, η Nitra εξακολουθούσε να παρουσιάζει σημαντικό μειονέκτημα ΚΠΑ σε σύγκριση με την H[…], έθεσε διάφορα ερωτήματα, που είναι σημαντικά για την αξιολόγηση του χαρακτήρα κινήτρου και της αναλογικότητας της ενίσχυσης: α) δεν θα μπορούσαν οι παράγοντες στρατηγικού χαρακτήρα από μόνοι τους να γείρουν τη ζυγαριά υπέρ της Σλοβακίας αντί του Μεξικού; β) γιατί κρίθηκε επαρκής η ενίσχυση ώστε η απόφαση για την επιλογή τοποθεσίας να κλίνει προς τη Σλοβακία αντί του Μεξικού; και γ) ήταν απαραίτητο το συνολικό ποσό της ενίσχυσης ώστε η ζυγαριά να κλίνει υπέρ της Σλοβακίας αντί του Μεξικού; Τα ερωτήματα α) και β) αποτελούν μέρος της αξιολόγησης του χαρακτήρα κινήτρου, ενώ το ερώτημα γ) αξιολογείται στο πλαίσιο της ανάλυσης της αναλογικότητας στην παρούσα απόφαση.

    (148)

    Η Επιτροπή αξιολογεί καταρχάς κατά πόσο οι παράγοντες στρατηγικού χαρακτήρα από μόνοι τους θα μπορούσαν να γείρουν τη ζυγαριά υπέρ της Σλοβακίας αντί του Μεξικού. Όπως επισημάνθηκε στα πρακτικά του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση, της 10ης Ιουλίου 2015, οι βασικές εκτιμήσεις της αξιολόγησης συμπεριλάμβαναν την εγγύτητα σε συνεργατικό σχηματισμό του τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, τις βασικές παραμέτρους της τοποθεσίας, τη διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού, τον χρόνο υλοποίησης, τις λειτουργικές δαπάνες, την απαίτηση για προκαταβολική καταβολή σε μετρητά και την ικανότητα υλοποίησης. Τα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής που παρίσταντο στη συνεδρίαση του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση απέδωσαν ιδιαίτερη σημασία στις επιπτώσεις λόγω του χρόνου υλοποίησης, στην απόσταση από τα κεντρικά γραφεία της JLR και στον σχετικά υψηλό κίνδυνο βλάβης της φήμης που συνδέεται με το Μεξικό. Άλλοι παράγοντες ήταν ο κίνδυνος φυσικών καταστροφών, η πολιτική σταθερότητα, η κυβερνητική αποτελεσματικότητα και οι κίνδυνοι διαφθοράς, καθώς και η επένδυση στην Ένωση ως αντιστάθμιση σε περίπτωση Brexit. Η ποσοτικοποίηση της επίπτωσης λόγω καθυστέρησης στην υλοποίηση στο Μεξικό διενεργήθηκε ξεχωριστά. Με εξαίρεση ορισμένες επιπτώσεις αντιστάθμισης συναλλαγματικού κινδύνου, οι ποιοτικοί παράγοντες έτειναν να ευνοούν την επένδυση στην Σλοβακία αντί του Μεξικού.

    (149)

    Οι σλοβακικές αρχές προσκόμισαν αποδεικτικά στοιχεία και υποστήριξαν ότι η σλοβακική κρατική ενίσχυση ήταν απαραίτητη ώστε να κλίνει η επιλογή της τοποθεσίας υπέρ της Σλοβακίας αντί του Μεξικού και ότι τα ποιοτικά πλεονεκτήματα καθεαυτά δεν επαρκούσαν ώστε να επιλεγεί η Nitra έναντι της H[…].

    (150)

    Η επιτόπια επίσκεψη στην Puebla στις 16 Ιουνίου 2015 παρείχε πληρέστερη εικόνα σχετικά με ορισμένους στρατηγικούς παράγοντες που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη σύσταση για την τοποθεσία που επρόκειτο να υποβληθεί στο πλαίσιο του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 10 Ιουλίου 2015. Σύμφωνα με τον ενημερωτικό φάκελο της εν λόγω επιτόπιας επίσκεψης, η έγκαιρη υλοποίηση συνιστούσε κίνδυνο όσον αφορά τόσο την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη όσο και το Μεξικό. Σε σχέση με το Μεξικό, υπήρχαν πρόσθετοι στρατηγικοί παράγοντες και κίνδυνοι που απαιτούσαν περαιτέρω διερεύνηση στο πλαίσιο της επιτόπιας επίσκεψης. Στα πρακτικά της επίσκεψης προσδιορίζεται κατάλογος με τους λοιπούς παράγοντες ανησυχίας, που αφορούν τον κορεσμό σε επίπεδο κατασκευαστών πρωτότυπου εξοπλισμού, ιδίως το κατά πόσο υπάρχει περιθώριο για τρίτο κατασκευαστή πρωτότυπου εξοπλισμού και, εφόσον υπάρχει, με ποιο τρόπο θα μπορούσε η JLR να προσαρμοστεί σε μια χώρα όπου η Volkswagen κυριαρχεί επί δεκαετίες, την εγγύτητα σε λιμένα, την ασφάλεια, την προστασία, τη διαφθορά, τις πολιτισμικές διαφορές, την απόσταση από την επιχειρησιακή βάση και τον κίνδυνο φυσικών καταστροφών. Εντούτοις, σύμφωνα με τα πρακτικά, η επιτόπια επίσκεψη παρείχε διαβεβαιώσεις για ορισμένους παράγοντες που αρχικά θεωρήθηκαν σοβαρά ζητήματα ανησυχίας. Δόθηκε διαβεβαίωση ότι η επιλεχθείσα τοποθεσία στην Puebla ήταν περιοχή χαμηλού κινδύνου φυσικών καταστροφών. Οι εκπρόσωποι της JLR αποκόμισαν επίσης θετική εντύπωση από την ομάδα της Puebla.

    (151)

    Οι σλοβακικές αρχές επίσης παρέπεμψαν ιδίως στα πρακτικά της συνεδρίασης του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση, της 10ης Ιουλίου 2015. Στο φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση έγινε αποδεκτό, στο πλαίσιο «ιδιαίτερα σταθμισμένης» αξιολόγησης, ότι η διαφορά στην ΚΠΑ μεταξύ Σλοβακίας και Μεξικού θα καλυπτόταν από ποιοτικές παραμέτρους, ωστόσο, μόνο αφού λαμβανόταν υπόψη η κρατική ενίσχυση. Στα πρακτικά υπάρχει σαφής προειδοποίηση ότι «η απόφαση σταθμίστηκε με ιδιαίτερη λεπτομέρεια, λαμβανομένου ιδίως υπόψη ότι η ΚΠΑ της σλοβακικής τοποθεσίας ήταν σημαντικά χαμηλότερη από την αντίστοιχη της τοποθεσίας στο Μεξικό και, επιπλέον, η ΚΠΑ της σλοβακικής τοποθεσίας ήταν συνάρτηση της παροχής επιχορήγησης η οποία ανερχόταν στο υψηλότερο επιτρεπόμενο επίπεδο βάσει των κανόνων της ΕΕ». Ταυτόχρονα «επισημάνθηκε ότι, κατά την κρίση των υπευθύνων του σχεδίου, η κυβέρνηση της Σλοβακίας διαθέτει την ικανότητα και είναι προετοιμασμένη να υπερασπιστεί την απόφασή της ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επισημάνθηκε επίσης ότι η Σλοβακία διαθέτει συνεκτικά επιχειρήματα σε ό,τι αφορά τον λόγο που η έγκριση επέκειτο». Λαμβανομένων υπόψη των κινδύνων που διαπιστώθηκαν όσον αφορά την τοποθεσία στο Μεξικό, και μόνο αφού συνεκτιμήθηκε η σλοβακική ενίσχυση, η Nitra έγινε αποδεκτή ως συνιστώμενη τοποθεσία τον Ιούλιο του 2015. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η ανάγκη για κρατική ενίσχυση είχε ήδη διαπιστωθεί νωρίτερα, στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάλυσης σκοπιμότητας. Για παράδειγμα, στην παρουσίαση του διοικητικού συμβουλίου της JLR στις 21 Μαΐου 2015 αναφέρθηκε ότι η «[δ]ιοίκηση θα διερευνήσει όλες τις δυνατότητες εξασφάλισης κυβερνητικών κινήτρων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, ώστε να αντισταθμιστεί το οικονομικό πλεονέκτημα του Μεξικού».

    (152)

    Στα πρακτικά της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου της Tata Motors Limited στις 18 Σεπτεμβρίου 2015 αναφέρεται ότι «αφού συνεκτιμήθηκαν ποιοτικά στοιχεία και στοιχεία κινδύνου, η συνολική αναθεωρημένη κρατική ενίσχυση ύψους [150-200] εκατ. GBP (36) σε μετρητά ήταν επαρκής ώστε να συνεχιστεί η προώθηση της Nitra αντί του Μεξικού. Με βάση την οικονομική κρατική ενίσχυση, η επενδυτική συμφωνία με τη Σλοβακία βρισκόταν σε στάδιο διαπραγμάτευσης για υπογραφή στα τέλη Σεπτεμβρίου 2015 και δημιουργία νέας νομικής οντότητας».

    (153)

    Στην παρουσίαση του διοικητικού συμβουλίου της JLR στις 18 Νοεμβρίου 2015 υπάρχει ρητή αναφορά στην ύπαρξη των ποιοτικών παραγόντων που εξετάστηκαν στο φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 10 Ιουλίου 2015, οι οποίοι επιβεβαιώθηκαν από το διοικητικό συμβούλιο της JLR και της Tata Motors στις αρχές Αυγούστου 2015. Ο συντελεστής δέλτα της εναπομείνασας ΚΠΑ, αφού ληφθεί υπόψη η ποσοτικοποιημένη επίπτωση της καθυστέρησης στο σενάριο του Μεξικού και συνεκτιμηθεί η κρατική ενίσχυση, «[…] αντισταθμίζεται από άλλους πιο ποιοτικούς παράγοντες, όπως συμφωνήθηκε από το διοικητικό συμβούλιο […]».

    (154)

    Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, όσον αφορά το στοιχείο α) της αιτιολογικής σκέψης 147, οι στρατηγικές εκτιμήσεις κρίθηκαν επαρκείς για τη γεφύρωση του συντελεστή δέλτα των εναπομεινασών ταμειακών ροών μεταξύ Nitra και H[…], μόνο αφού λήφθηκαν υπόψη η ΚΠΑ της σλοβακικής κρατικής ενίσχυσης και η επίπτωση σε επίπεδο ΚΠΑ της καθυστέρησης στην υλοποίηση στο Μεξικό. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποκλείει το ενδεχόμενο οι στρατηγικές εκτιμήσεις καθεαυτές να μπορούσαν να καλύψουν πλήρως το χάσμα ΚΠΑ μεταξύ Nitra και H[…].

    (155)

    Όσον αφορά το στοιχείο β) της αιτιολογικής σκέψης 147, για το οποίο επίσης γίνεται αναφορά στην παράγραφο 172 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή έλαβε υπόψη τα στοιχεία για την ΚΠΑ, όπως εγκρίθηκαν τον Νοέμβριο του 2015 από το διοικητικό συμβούλιο της JLR. Η κρατική ενίσχυση, αξίας 76 εκατ. GBP (91 εκατ. EUR) που αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη 146 θα μπορούσε να γεφυρώσει το χάσμα ΚΠΑ σε ποσοστό μεταξύ 33 % και 43 %, λαμβανομένης υπόψη της ποσοτικοποίησης της προβλεπόμενης καθυστέρησης στο Μεξικό. Είναι σαφές, με βάση τα έγγραφα αποφάσεων που προσκομίστηκαν, ότι καθ' όλη τη διαδικασία λήψης απόφασης λήφθηκε υπόψη το πλήρες και ανώτατο ποσό ενίσχυσης. Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων βρέθηκαν αντιμέτωποι με συντελεστή δέλτα εναπομεινασών ταμειακών ροών, μετά τη συνεκτίμηση του ανώτατου ποσού ενίσχυσης, και αξιολόγησαν κατά πόσο ο εν λόγω συντελεστής δέλτα ταμειακών ροών θα μπορούσε να είναι αποδεκτός λαμβανομένων υπόψη άλλων, μη ποσοτικοποιήσιμων εκτιμήσεων. Έπειτα από εκτενή συζήτηση στη συνεδρίαση της 10ης Ιουλίου 2015, το φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση τελικά αποφάσισε να κάνει αποδεκτό το εναπομείναν χάσμα. Εντούτοις, στα πρακτικά της συνεδρίασης καταγράφηκε ότι, ακόμη και μετά τη συνεκτίμηση του μέγιστου ποσού διαθέσιμης κρατικής ενίσχυσης στη Σλοβακία, η απόφαση που προκρίνει τη Nitra έναντι της H[…] σταθμίστηκε με ιδιαίτερη λεπτομέρεια. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι άλλοι ποιοτικοί παράγοντες και παράγοντες κινδύνου διαδραμάτισαν ρόλο στη διαδικασία λήψης της απόφασης, γεγονός που εξηγεί για ποιο λόγο έγινε αποδεκτός ο συντελεστής δέλτα εναπομεινασών ταμειακών ροών.

    Συμπέρασμα σχετικά με τον χαρακτήρα κινήτρου

    (156)

    Η Επιτροπή καταλήγει, ως εκ τούτου, στο συμπέρασμα ότι η ενίσχυση σαφώς παρείχε κίνητρο για την εγκατάσταση της σχεδιαζόμενης επένδυσης στη Nitra αντί της H[…], διότι αντισταθμίζει, σε συνδυασμό με στρατηγικές εκτιμήσεις, τα μειονεκτήματα καθαρού κόστους που συνδέονται με την κατασκευή της μονάδας στη Nitra. Κατά συνέπεια, υφίσταται ο απαιτούμενος χαρακτήρας κινήτρου κατά την έννοια της ενότητας 3.5 των ΚΓΠΕ.

    6.4.4.4.   Αναλογικότητα του ποσού της ενίσχυσης

    (157)

    Η Επιτροπή οφείλει να αξιολογήσει την αναλογικότητα του πακέτου ενίσχυσης. Σύμφωνα με την ενότητα 3.6 των ΚΓΠΕ, το ποσό της ενίσχυσης πρέπει να επιτύχει στη δοκιμασία αναλογικότητας, η οποία είναι διττή. Πρώτον, πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο για να δοθεί ώθηση σε πρόσθετες επενδύσεις ή δραστηριότητες στην οικεία περιοχή. Δεύτερον, εφόσον η Επιτροπή εφαρμόζει μέγιστες εντάσεις της ενίσχυσης για τις επενδυτικές ενισχύσεις, οι εν λόγω μέγιστες εντάσεις της ενίσχυσης χρησιμοποιούνται ως ανώτατο όριο για την «προσέγγιση του καθαρού πρόσθετου κόστους».

    (158)

    Σύμφωνα με την παράγραφο 78 των ΚΓΠΕ, κατά γενικό κανόνα, οι κοινοποιηθείσες μεμονωμένες ενισχύσεις θα θεωρείται ότι περιορίζονται στο ελάχιστο αναγκαίο, εάν το ποσό της ενίσχυσης αντιστοιχεί στο καθαρό πρόσθετο κόστος της υλοποίησης της επένδυσης στην εν λόγω περιοχή, σε σύγκριση με το αντιπαράδειγμα στην περίπτωση απουσίας της ενίσχυσης. Δυνάμει της παραγράφου 80 των ΚΓΠΕ, για τις περιπτώσεις του σεναρίου 2, δηλαδή όσον αφορά τα κίνητρα εγκατάστασης, η ενίσχυση δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ της καθαρής παρούσας αξίας της επένδυσης στην περιοχή στόχο και της καθαρής παρούσας αξίας της επένδυσης στην εναλλακτική τοποθεσία, αφού ληφθούν υπόψη όλες οι σχετικές δαπάνες και τα οφέλη.

    (159)

    Η σχετική τιμή της ΚΠΑ που πρέπει να ληφθεί υπόψη για την αξιολόγηση της αναλογικότητας της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης, ύψους 129 812 750 EUR σε ονομαστική αξία, είναι αυτή που αφορά την περιορισμένη εμβέλεια του σχεδίου, δηλαδή τα 150 000 οχήματα. Οι τιμές της ΚΠΑ εγκρίθηκαν τον Οκτώβριο/Νοέμβριο του 2015 από το διοικητικό συμβούλιο της JLR. Ο συντελεστής δέλτα της ΚΠΑ, προ συνεκτίμησης της καθυστερημένης υλοποίησης στο Μεξικό, ήταν 344 εκατ. GBP ή 413 εκατ. EUR. Τυχόν ποσό ενίσχυσης άνω των 413 εκατ. EUR θα ήταν δυσανάλογο. Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην πιθανή ενίσχυση υποδομής και στην απαλλαγή από το τέλος ALF, οι οποίες, αν προστίθεντο στο κοινοποιηθέν ποσό της ενίσχυσης, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε συνολικό ποσό ενίσχυσης που υπερβαίνει το ανώτατο όριο.

    (160)

    Όπως αναφέρθηκε στην αιτιολογική σκέψη 113, η Επιτροπή δεν θεωρεί ότι η πώληση της έκτασης του NSP, η παροχή των σχετικών έργων υποδομών ή η απαλλαγή από το τέλος ALF συνιστούν μέτρα ενίσχυσης υπέρ της JLR. Συνεπώς, η αξιολόγηση της αναλογικότητας περιορίζεται στο κοινοποιηθέν ποσό ενίσχυσης.

    (161)

    Η Σλοβακία υπέβαλε την απαραίτητη τεκμηρίωση και απέδειξε, με βάση την εν λόγω τεκμηρίωση, ότι ικανοποιείται το πρώτο μέρος της δοκιμασίας αναλογικότητας, διότι η κοινοποιηθείσα ενίσχυση δεν υπερβαίνει τη διαφορά ΚΠΑ μεταξύ Nitra και H[…] ύψους 344 εκατ. GBP ή 413 εκατ. EUR. Το ονομαστικό ποσό ενίσχυσης ύψους 108 εκατ. GBP ή 130 εκατ. EUR αντιστοιχούσε σε 76 εκατ. GBP ή 91 εκατ. EUR σε τρέχουσα αξία, με χρήση του προεξοφλητικού επιτοκίου της JLR της τάξης του […] %.

    (162)

    Η Επιτροπή επισημαίνει ότι ακόμη και με τη χορήγηση της ενίσχυσης, η Nitra εξακολουθεί να καταγράφει μειονέκτημα ΚΠΑ 268 εκατ. GBP ή 322 εκατ. EUR. Η ανάλυση σχετικά με τον χαρακτήρα κινήτρου κατέδειξε ότι το εναπομείναν μειονέκτημα ΚΠΑ έγινε αποδεκτό από την JLR εξαιτίας της προβλεπόμενης καθυστέρησης στην υλοποίηση στο Μεξικό και εξαιτίας άλλων παραγόντων κινδύνου και ποιοτικών παραγόντων. Οι εν λόγω παράγοντες εξετάστηκαν επί μακρόν κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση στις 10 Ιουλίου 2015 και τα συμπεράσματα της ανάλυσης κινδύνου επιβεβαιώθηκαν τον Νοέμβριο του 2015 στο πλαίσιο παρουσίασης στο διοικητικό συμβούλιο της JLR, στην οποία έγινε ιδιαίτερη αναφορά στο πολιτικό/επιχειρηματικό περιβάλλον, σε οικονομικούς παράγοντες, στην απόσταση από τα κεντρικά γραφεία της JLR, στον κίνδυνο φυσικών καταστροφών και στην πιθανότητα να προκύψει συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ. Βάσει της εν λόγω ανάλυσης κινδύνου, λήφθηκε απόφαση επικύρωσης της Nitra ως προτιμώμενης τοποθεσίας.

    (163)

    Καθώς δεν υπάρχει υπέρβαση του ανώτατου ορίου που προκύπτει από την προσέγγιση του καθαρού πρόσθετου κόστους, η Επιτροπή κρίνει ότι η ενίσχυση πληροί τους όρους του πρώτου μέρους της δοκιμασίας αναλογικότητας.

    (164)

    Όσον αφορά το δεύτερο μέρος της δοκιμασίας αναλογικότητας, η Επιτροπή εφαρμόζει, πέραν της προσέγγισης του καθαρού πρόσθετου κόστους, μέγιστες εντάσεις της ενίσχυσης, αποκλιμακούμενες κατ' εφαρμογή της παραγράφου 20 στοιχείο γ) των ΚΓΠΕ για μεγάλα επενδυτικά σχέδια.

    (165)

    Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας η Επιτροπή επισήμανε ότι το κοινοποιηθέν ποσό ενίσχυσης 129 812 750 EUR σε ονομαστική αξία και 125 046 543 EUR σε τρέχουσα αξία, με βάση επιλέξιμη επένδυση 1 369 295 298 EUR σε τρέχουσα αξία, οδηγεί σε ένταση ενίσχυσης 9,13 %, η οποία είναι εκ πρώτης όψεως κάτω από τη μέγιστη αποκλιμακούμενη επιτρεπόμενη ένταση ενίσχυσης της τάξης του 9,24 % για επένδυση στην περιφέρεια Nitra, με εφαρμοστέο ανώτατο όριο περιφερειακής ενίσχυσης 25 %. Η Επιτροπή διαπίστωσε περαιτέρω ότι οι επιλέξιμες δαπάνες πληρούν τους όρους της ενότητας 3.6.1.1 των ΚΓΠΕ, η οποία σχετίζεται με την αξιολόγηση της βάσης των επιλέξιμων δαπανών.

    (166)

    Στις ενότητες 3.6.1.1 και 3.6.1.2 των ΚΓΠΕ διευκρινίζεται ποιες επενδυτικές δαπάνες μπορούν να ληφθούν υπόψη ως επιλέξιμες δαπάνες. Εν προκειμένω, έχει εφαρμογή η ενότητα 3.6.1.1, δεδομένου ότι οι επιλέξιμες δαπάνες της προτεινόμενης επενδυτικής ενίσχυσης υπολογίζονται με βάση τις επενδυτικές δαπάνες. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι επιλέξιμες δαπάνες καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις των εν λόγω ενοτήτων εφόσον τα αποκτηθέντα περιουσιακά στοιχεία είναι νέα, η επένδυση αφορά αρχική επένδυση με τη μορφή νέας εγκατάστασης, δεν λαμβάνονται υπόψη δαπάνες μίσθωσης και τα άυλα περιουσιακά στοιχεία ανέρχονται περίπου σε ποσοστό […] % των συνολικών επιλέξιμων δαπανών, το οποίο είναι κάτω από ανώτατο επιτρεπόμενο ποσοστό του 50 %. Η Σλοβακία διαβεβαίωσε ότι θα τηρηθεί το σύνολο των λοιπών όρων που εφαρμόζονται για τα άυλα περιουσιακά στοιχεία.

    (167)

    Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το κοινοποιηθέν ποσό της ενίσχυσης θα μειωνόταν σε περίπτωση που προέκυπτε ότι η «υπέρβαση δαπανών» ύψους [60-85] εκατ. GBP ή [72-102] εκατ. EUR θα ήταν μη επιλέξιμη.

    (168)

    Στην αιτιολογική σκέψη 119 της παρούσας απόφασης η Επιτροπή έκρινε ότι τα επιλέξιμα ποσά επένδυσης ανέρχονται σε 1 460 620 591 EUR. Ως εκ τούτου, το κοινοποιηθέν ποσό ενίσχυσης εξακολουθεί να είναι κάτω από την ανώτατη αποκλιμακούμενη επιτρεπόμενη ένταση ενίσχυσης του 9,24 %. Συνεπώς, τηρείται ο όρος του διπλού ανώτατου ορίου που καθορίζεται στην παράγραφο 83 των ΚΓΠΕ, το οποίο προκύπτει από τον συνδυασμό της προσέγγισης του καθαρού πρόσθετου κόστους, δηλαδή ενίσχυση που περιορίζεται στο ελάχιστο απαραίτητο, και των επιτρεπόμενων ανώτατων ορίων. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί το κοινοποιηθέν ποσό ενίσχυσης αναλογικό.

    6.4.4.5.   Συμπέρασμα όσον αφορά την τήρηση των ελάχιστων απαιτήσεων

    (169)

    Σύμφωνα με την αξιολόγηση που αναφέρεται στις αιτιολογικές σκέψεις 120 έως 168 της παρούσας απόφασης, μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι ικανοποιούνται όλες οι ελάχιστες απαιτήσεις που καθορίζονται στις ενότητες 3.2 έως 3.6 των ΚΓΠΕ.

    6.4.5.   Αποφυγή αδικαιολόγητων αρνητικών επιπτώσεων στον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές

    (170)

    Στην ενότητα 3.3.4.2 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή ανέφερε ότι η κοινοποιηθείσα ενίσχυση δεν επιφέρει αδικαιολόγητες αρνητικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό μέσω αύξησης ή διατήρησης της ισχύος στην αγορά ή της δημιουργίας πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας σε παρακμάζουσα αγορά. Η Επιτροπή επιβεβαιώνει το εν λόγω συμπέρασμα για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης.

    (171)

    Οι επιπτώσεις της περιφερειακής ενίσχυσης όσον αφορά τον τόπο εγκατάστασης μπορούν, εντούτοις, να προκαλέσουν στρεβλώσεις στις συναλλαγές. Στην ενότητα 3.7.2 των ΚΓΠΕ απαριθμούνται ορισμένες καταστάσεις στις οποίες οι αρνητικές συνέπειες στις συναλλαγές υπερβαίνουν προδήλως οποιαδήποτε θετικά αποτελέσματα και στις οποίες απαγορεύεται η περιφερειακή ενίσχυση.

    6.4.5.1.   Προφανείς αρνητικές επιπτώσεις στις συναλλαγές: υπέρβαση του προσαρμοσμένου ανώτατου ορίου έντασης της ενίσχυσης

    (172)

    Σύμφωνα με την παράγραφο 119 των ΚΓΠΕ, προφανής αρνητική επίπτωση υφίσταται όταν το προτεινόμενο ποσό της ενίσχυσης υπερβαίνει, σε σύγκριση με τις επιλέξιμες καθορισμένες επενδυτικές δαπάνες (37), το προσαρμοσμένο ανώτατο όριο έντασης της ενίσχυσης που ισχύει για ένα σχέδιο συγκεκριμένου μεγέθους, λαμβανομένης υπόψη της απαιτούμενης προοδευτικής αποκλιμάκωσης (38).

    (173)

    Δεδομένου ότι στην παρούσα απόφαση διαπιστώνεται, στην αιτιολογική σκέψη 113, ότι η JLR δεν επωφελείται από περαιτέρω ενίσχυση επιπροσθέτως της κοινοποιηθείσας ενίσχυσης και, στην αιτιολογική σκέψη 168, ότι δεν υπάρχει υπέρβαση του προσαρμοσμένου ανώτατου ορίου περιφερειακής ενίσχυσης, δεν υφίστανται προφανείς αρνητικές επιπτώσεις στις συναλλαγές κατά την έννοια της παραγράφου 119 των ΚΓΠΕ.

    6.4.5.2.   Προφανείς αρνητικές επιπτώσεις: αρνητικές επιπτώσεις στη συνοχή

    (174)

    Στην παράγραφο 121 των ΚΓΠΕ προβλέπεται ότι, στις περιπτώσεις του σεναρίου 2, όπου χωρίς την ενίσχυση η επένδυση θα είχε πραγματοποιηθεί σε περιφέρεια με υψηλότερη ή ίδια ένταση περιφερειακής ενίσχυσης με την περιφέρεια στόχο, τούτο θα συνιστά αρνητικό στοιχείο κατά τη συνολική στάθμιση των συνεπειών, το οποίο δεν είναι πιθανό να αντισταθμιστεί από άλλες θετικές συνέπειες της ενίσχυσης, διότι αντιβαίνει στο σκεπτικό συνοχής στο οποίο βασίζονται οι περιφερειακές ενισχύσεις.

    (175)

    Η Επιτροπή θεωρεί ότι η εν λόγω διάταξη εφαρμόζεται σε περίπτωση του σεναρίου 2, όπου αμφότερες οι εναλλακτικές τοποθεσίες βρίσκονται εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου («ΕΟΧ»). Η τοποθεσία στο Jawor της Πολωνίας, η οποία λαμβανόταν υπόψη κατά τη διαδικασία λήψης απόφασης έως τις 10 Ιουλίου 2015, βρίσκεται σε περιοχή στην οποία ισχύει το ίδιο ανώτατο όριο έντασης ενίσχυσης με τη Nitra (39).

    (176)

    Όπως υπογραμμίστηκε στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, τα εσωτερικά έγγραφα της JLR ανέφεραν ότι η επένδυση θα μπορούσε να είναι πιο αποδοτική οικονομικά στο Jawor σε σύγκριση με τη Σλοβακία και ελλείψει των κινήτρων που παρείχε η Σλοβακία.

    (177)

    Στο φόρουμ για την παγκοσμιοποίηση της 10ης Ιουλίου 2015, παρουσιάστηκε ανάλυση δύο σταδίων, με πρώτο στάδιο την επιλογή τοποθεσίας μεταξύ Jawor και Nitra και δεύτερο στάδιο την επιλογή τοποθεσίας μεταξύ Nitra και Μεξικού. Παρότι το Jawor θα μπορούσε να είναι πιο αποδοτικό οικονομικά, η JLR διαπίστωσε ορισμένα μειονεκτήματα όσον αφορά βασικές παραμέτρους της τοποθεσίας, τον χρόνο υλοποίησης, την προκαταβολική καταβολή σε μετρητά και την ικανότητα υλοποίησης. Στην πολωνική τοποθεσία αποδόθηκε προειδοποιητικό σήμα όσον αφορά βασικές παραμέτρους της τοποθεσίας, διότι βρίσκεται σε αγροτική έκταση στην οποία απαιτούνταν αλλαγή χρήσεων γης και, όπως διευκρίνισε η JLR, λόγω της οδού που χώριζε στα δύο την τοποθεσία, καθώς και όσον αφορά σαφείς αμφιβολίες για τις ικανότητες υλοποίησης του […]. Στα πρακτικά της συνεδρίασης καταγράφηκε ότι τα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής συμφώνησαν με τη σύσταση για πάγωμα της πολωνικής τοποθεσίας για τους λόγους που διατυπώθηκαν. Εξαιτίας των εν λόγω προειδοποιητικών σημάτων, η JLR δεν έκρινε ως εφικτό σενάριο την πολωνική τοποθεσία.

    (178)

    Η Επιτροπή δεν εντόπισε αποδεικτικά στοιχεία που θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν την ακαταλληλότητα του Jawor για τους λόγους που προσδιόρισε η JLR και επισημαίνει ότι κανένα τρίτο μέρος δεν υπέβαλε παρατηρήσεις όσον αφορά τα συναφή ζητήματα. Επιπλέον, όπως εξηγείται στην ενότητα 6.4.4.3 της παρούσας απόφασης, ως εναλλακτική τοποθεσία της επένδυσης σε περίπτωση μη χορήγησης της κρατικής ενίσχυσης είχε καθοριστεί η τοποθεσία στο Μεξικό. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ενίσχυση δεν είχε αρνητικές επιπτώσεις στη συνοχή εις βάρος του Jawor, κατά την έννοια της παραγράφου 121 των ΚΓΠΕ.

    6.4.5.3.   Προφανείς αρνητικές επιπτώσεις: παύση δραστηριοτήτων ή μετεγκατάσταση

    (179)

    Δυνάμει της παραγράφου 122 των ΚΓΠΕ, όταν ο δικαιούχος έχει συγκεκριμένα σχέδια για παύση ή όντως παύει την ίδια ή παρόμοια δραστηριότητα σε άλλη περιοχή εντός του ΕΟΧ και μετεγκαθιστά τη δραστηριότητα αυτή στην περιοχή-στόχο, εάν υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της ενίσχυσης και της μετεγκατάστασης, τούτο θα αποτελεί αρνητική επίπτωση που δεν είναι πιθανό να αντισταθμιστεί από άλλα θετικά στοιχεία.

    (180)

    Με βάση διαβεβαίωση των σλοβακικών αρχών, ότι η JLR δεν είχε διακόψει την ίδια ή παρόμοια δραστηριότητα εντός του ΕΟΧ κατά τα δύο έτη πριν από την υποβολή αίτησης για παροχή ενίσχυσης και δεν είχε συγκεκριμένα σχέδια να το πράξει εντός δύο ετών από την ολοκλήρωση της επένδυσης, η Επιτροπή είχε καταλήξει στο συμπέρασμα, στο πλαίσιο της απόφασης κίνησης της διαδικασίας, ότι η κρατική ενίσχυση δεν οδηγεί σε παύση ή μετεγκατάσταση δραστηριοτήτων.

    (181)

    Εντούτοις, αρκετά άρθρα στον Τύπο τον Απρίλιο του 2018 έκαναν λόγο για διαδικασία περικοπών περίπου 1 000 θέσεων εργασίας στην ίδια ή παρόμοια δραστηριότητα στο Ηνωμένο Βασίλειο.

    (182)

    Οι σλοβακικές αρχές εξήγησαν ότι η διαδικασία περικοπών θέσεων εργασίας δεν σχετιζόταν με την απόφαση επένδυσης στη Nitra. Επαναβεβαίωσαν, βάσει αυθεντικών στοιχείων, ότι η JLR δεν είχε συγκεκριμένα σχέδια περικοπής θέσεων εργασίας στη μονάδα της στο Ηνωμένο Βασίλειο ή σε άλλες μονάδες κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης για χορήγηση ενίσχυσης προς τη Σλοβακία. Οι σλοβακικές αρχές προσκόμισαν επίσης αντίγραφο της «συμφωνίας διασφάλισης» με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις που εκπροσωπούν το εργατικό δυναμικό της JLR στο Ηνωμένο Βασίλειο, την οποία υπέγραψε η JLR στις 30 Απριλίου 2016. Η συμφωνία διασφάλισης περιέγραφε το σχέδιο κύκλου εργασιών, δηλαδή τα οχήματα που επρόκειτο να παραχθούν στη μονάδα του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι σλοβακικές αρχές εξήγησαν ότι, το 2016 η JLR και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου συμφώνησαν εγγράφως ότι η επένδυση στη Σλοβακία και η ανάληψη της παραγωγής οχημάτων […] της μονάδας Solihull, δεν θα απαιτούσε μετεγκατάσταση οποιασδήποτε θέσης εργασίας από το Ηνωμένο Βασίλειο ούτε παύση οποιασδήποτε παραγωγικής ικανότητας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η συμφωνία διασφάλισης καθορίζει επίσης τις περιστάσεις υπό τις οποίες θα απαιτούνταν περικοπές θέσεων εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα μέτρα που θα έπρεπε να ληφθούν σε απάντηση, αλλά οι εν λόγω περιστάσεις περιγράφονταν ως «μείζονες οικονομικές μεταβολές, όπως άλλη μία παγκόσμια ύφεση, η οποία μειώνει τη ζήτηση ή επηρεάζει με άλλο τρόπο το εκ των προτέρων εγκριθέν σχέδιο κύκλου εργασιών».

    (183)

    Η μετεγκατάσταση του οχήματος […] από το Solihull στη Nitra ήταν ήδη γνωστή κατά τον χρόνο της υποβολής της αίτησης για χορήγηση ενίσχυσης, αλλά η JLR σχεδίαζε να επεκτείνει τη συνολική παραγωγή και να παράσχει δυνατότητα στο Solihull να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση για άλλα οχήματα, ιδίως το […] και το […], με αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής. Σύμφωνα με τα σχέδια, η παραγωγική ικανότητα όσον αφορά το […] στο Castle Bromwich θα παρέμενε ίδια.

    (184)

    Όπως διευκρίνισαν οι σλοβακικές αρχές, βάσει δημόσια διαθέσιμων πληροφοριών, οι περικοπές θέσεων εργασίας που ανακοινώθηκαν το 2018 ήταν αποτέλεσμα της πτώσης της ζήτησης για πετρελαιοκίνητα οχήματα, εν μέρει λόγω της φορολογικής πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου για το πετρέλαιο, καθώς και λόγω αβεβαιοτήτων σχετικά με το Brexit. Η JLR αποφάσισε να […], με άμεσο αντίκτυπο στη δυναμικότητα στο Solihull. Οι εν λόγω παράγοντες δεν σχετίζονταν με την επένδυση της JLR στη Σλοβακία και εκδηλώθηκαν έτη μετά την επενδυτική απόφαση της JLR για κατασκευή μονάδας στη Nitra.

    (185)

    Ως εκ τούτου, η Επιτροπή επαναβεβαιώνει το συμπέρασμά της ότι δεν υπήρχε αιτιώδης σύνδεσμος ανάμεσα στα μέτρα ενίσχυσης της Σλοβακίας και την παύση δραστηριοτήτων στο Ηνωμένο Βασίλειο.

    6.4.5.4.   Συμπέρασμα ως προς την ύπαρξη προφανών αρνητικών επιπτώσεων στον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές

    (186)

    Στο πλαίσιο της αξιολόγησης που αναφέρεται στις παραγράφους (170) έως (185) της παρούσας απόφασης, δύναται να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η ενίσχυση δεν είχε προφανείς αρνητικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές κατά την έννοια της ενότητας 3.7.2 των ΚΓΠΕ.

    6.4.6.   Στάθμιση των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων της ενίσχυσης

    (187)

    Η παράγραφος 112 των ΚΓΠΕ ορίζει ότι, προκειμένου η ενίσχυση να είναι συμβατή, πρέπει, αφενός, οι αρνητικές επιπτώσεις του μέτρου ενίσχυσης όσον αφορά τη στρέβλωση του ανταγωνισμού και τον αντίκτυπο στις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών να είναι περιορισμένες και, αφετέρου, να αντισταθμίζονται από τα θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τη συμβολή στην επίτευξη του στόχου κοινού ενδιαφέροντος. Υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις κατά τις οποίες οι αρνητικές συνέπειες υπερβαίνουν προδήλως οποιαδήποτε θετικά αποτελέσματα, με αποτέλεσμα η ενίσχυση να μην μπορεί να θεωρηθεί συμβατή με την εσωτερική αγορά.

    (188)

    Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Επιτροπής σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις, η ενίσχυση είναι κατάλληλη, η αντίθετη περίπτωση που παρουσιάστηκε είναι αξιόπιστη και ρεαλιστική, η ενίσχυση έχει χαρακτήρα κινήτρου και περιορίζεται στο αναγκαίο ποσό για την αλλαγή της απόφασης της JLR όσον αφορά την τοποθεσία. Λειτουργώντας ως καταλύτης για την εγκατάσταση της επένδυσης στην ενισχυόμενη περιοχή, η ενίσχυση συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη της περιοχής στη Nitra. Η αξιολόγηση κατέδειξε επίσης ότι η ενίσχυση δεν επιφέρει προφανείς αρνητικές επιπτώσεις, υπό την έννοια ότι δεν οδηγεί στη δημιουργία ή διατήρηση πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας σε μια απολύτως παρακμάζουσα αγορά ούτε προκαλεί υπερβολικές επιπτώσεις στις συναλλαγές, τηρεί το εφαρμοστέο ανώτατο όριο περιφερειακής ενίσχυσης, δεν επιφέρει επιπτώσεις στη συνοχή και δεν έχει αιτιώδη σύνδεσμο με την παύση δραστηριοτήτων αλλού και τη μετεγκατάστασή τους στη Nitra. Επιπλέον, η ενίσχυση δεν επιφέρει μη διαχωρίσιμη παραβίαση του ενωσιακού δικαίου (40).

    (189)

    Οι αδικαιολόγητες αρνητικές συνέπειες στον ανταγωνισμό, οι οποίες θα έπρεπε να έχουν ληφθεί υπόψη στη συμπληρωματική στάθμιση, προσδιορίζονται στις παραγράφους 114, 115 και 132 των ΚΓΠΕ και αφορούν τη δημιουργία ή διατήρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά ή τη δημιουργία ή διατήρηση πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας σε μια υποτονική αγορά, ακόμη και όταν δεν πρόκειται για αγορά σε απόλυτη παρακμή.

    (190)

    Η Επιτροπή θεωρεί, σε συμφωνία με την ανάλυση που διενήργησε στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η οποία επιβεβαιώνεται με την παρούσα απόφαση, ότι η ενίσχυση δεν έχει ως αποτέλεσμα ούτε ενισχύει τη δεσπόζουσα θέση του δικαιούχου της ενίσχυσης στη σχετική αγορά του προϊόντος και τη σχετική γεωγραφική αγορά ούτε οδηγεί σε πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σε μια παρακμάζουσα αγορά. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η ενίσχυση έχει περιορισμένες αρνητικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό.

    (191)

    Οι επιπτώσεις της ενίσχυσης στις συναλλαγές είναι περιορισμένες δεδομένου ότι τηρείται το προσαρμοσμένο ανώτατο όριο περιφερειακής ενίσχυσης και το μέτρο δεν επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στη συνοχή ή επιπτώσεις μετεγκατάστασης.

    (192)

    Δεδομένου ότι η ενίσχυση πληροί όλες τις ελάχιστες απαιτήσεις, δεν επιφέρει προφανείς αρνητικές επιπτώσεις και, σύμφωνα με την ανάλυση που αναφέρεται στις αιτιολογικές σκέψεις 190 και 191 της παρούσας απόφασης, έχει περιορισμένες αρνητικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα σημαντικά θετικά αποτελέσματα της ενίσχυσης για την περιφερειακή ανάπτυξη της περιφέρειας της Nitra, και ιδίως τα αποτελέσματα της επένδυσης όσον αφορά την απασχόληση και τη δημιουργία εισοδήματος που αναφέρονται στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, υπερβαίνουν σαφώς τις περιορισμένες αρνητικές επιπτώσεις.

    6.5.   Διαφάνεια

    (193)

    Λαμβανομένης υπόψη της παραγράφου II.2 της ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με τη διαφάνεια (41), τα κράτη μέρη πρέπει να διασφαλίζουν τη δημοσίευση σε εμπεριστατωμένο δικτυακό τόπο σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις, σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, του πλήρους κειμένου του εγκριθέντος καθεστώτος ενισχύσεων ή της μεμονωμένης απόφασης για τη χορήγηση της ενίσχυσης και των διατάξεων σχετικά με την εφαρμογή, ή σχετικού συνδέσμου, της ταυτότητας της χορηγούσας αρχής ή των χορηγουσών αρχών, της ταυτότητας των μεμονωμένων δικαιούχων, της μορφής και του ποσού της ενίσχυσης που χορηγείται σε κάθε δικαιούχο, της ημερομηνίας χορήγησης, του είδους της επιχείρησης, της περιφέρειας στην οποία είναι εγκατεστημένος ο δικαιούχος σε επίπεδο NUTS II και του κύριου οικονομικού τομέα δραστηριοτήτων του δικαιούχου σε επίπεδο ομάδας της NACE. Οι εν λόγω πληροφορίες πρέπει να δημοσιεύονται μετά τη λήψη της απόφασης για χορήγηση της ενίσχυσης, να τηρούνται επί τουλάχιστον δέκα έτη και να διατίθενται στο ευρύ κοινό χωρίς περιορισμούς. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να δημοσιεύουν τις πληροφορίες που αναφέρονται στην παρούσα αιτιολογική σκέψη από την 1η Ιουλίου 2016.

    (194)

    Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας η Επιτροπή επισήμανε ότι η Σλοβακία επιβεβαίωσε πως θα συμμορφωθεί με όλες τις απαιτήσεις διαφάνειας που καθορίζονται στην παράγραφο II.2 της ανακοίνωσης σχετικά με τη διαφάνεια.

    7.   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

    (195)

    Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κοινοποιηθείσα περιφερειακή επενδυτική ενίσχυση υπέρ της Jaguar Land Rover Slovakia s.r.o. πληροί όλους τους όρους που καθορίζονται στις ΚΓΠΕ 2014-2020 και, συνεπώς, μπορεί να θεωρηθεί ότι συμβιβάζεται με την εσωτερική αγορά σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο α) της ΣΛΕΕ.

    (196)

    Δεδομένου ότι οι Σλοβακικές αρχές συμφώνησαν κατ' εξαίρεση στην παραίτησή τους από τα δικαιώματα που απορρέουν από το άρθρο 342 της ΣΛΕΕ σε συνδυασμό με το άρθρο 3 του κανονισμού αριθ. 1 (42) και στην έκδοση και κοινοποίηση της σχεδιαζόμενης απόφασης δυνάμει του άρθρου 297 της ΣΛΕΕ στην αγγλική γλώσσα, η παρούσα απόφαση θα πρέπει να εκδοθεί στην αγγλική γλώσσα,

    ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

    Άρθρο 1

    Η κρατική ενίσχυση που σχεδιάζει να εφαρμόσει η Σλοβακία υπέρ της Jaguar Land Rover Slovakia s.r.o., η οποία ανέρχεται κατ' ανώτατο όριο σε 125 046 543 EUR σε τρέχουσα αξία και αντιπροσωπεύει μέγιστη ένταση ενίσχυσης 9,13 % σε ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης, συμβιβάζεται με την εσωτερική αγορά κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

    Κατά συνέπεια, εγκρίνεται η εφαρμογή της ενίσχυσης.

    Άρθρο 2

    Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στη Σλοβακική Δημοκρατία.

    Βρυξέλλες, 4 Οκτωβρίου 2018.

    Για την Επιτροπή

    Margrethe VESTAGER

    Μέλος της Επιτροπής


    (1)  ΕΕ C 422 της 8.12.2017, σ. 21.

    (2)  Όπως προσδιορίζεται περαιτέρω στην ενότητα 2.3 της παρούσας απόφασης.

    (3)  Πρβλ. υποσημείωση 1.

    (4)  SA.37447 (N/2013), ΕΕ C 210 της 4.7.2014, σ. 4.

    (5)  Οι τρέχουσες αξίες στην παρούσα απόφαση υπολογίζονται βάσει προεξοφλητικού επιτοκίου 1,17 %, εφαρμοστέου κατά τον χρόνο υποβολής της οριστικής αίτησης για παροχή ενίσχυσης, δηλαδή στις 24 Νοεμβρίου 2015. Οι τρέχουσες αξίες προεξοφλούνται κατά το οικονομικό έτος 2015/2016 του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο συνιστά την προγραμματισμένη ημερομηνία χορήγησης. Η JLR χρησιμοποιεί το οικονομικό έτος του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο διαρκεί από την 1η Απριλίου έως τις 31 Μαρτίου.

    (6)  Σχεδιαζόμενη παραγωγή του all-new Land Rover Discovery, γνωστού ως […] (*), και του […], γνωστού ως […].

    (*)

    Επιχειρηματικό απόρρητο

    (7)  ΕΕ C 249 της 31.7.2014, σ. 1.

    (8)  Βάσει προεξοφλητικού επιτοκίου 1,17 %, όπως αναφέρεται στην υποσημείωση 5.

    (9)  http://www.zakonypreludi.sk/zz/2013-58.

    (10)  Νόμος αριθ. 175/1999, της 29ης Ιουνίου 1999, σχετικά με ορισμένα μέτρα που αφορούν την προετοιμασία σημαντικών επενδύσεων και την τροποποίηση ορισμένων νόμων.

    (11)  ΕΕ C 262 της 19.7.2016, σ. 1.

    (12)  Η αντίληψη αυτή είναι σύμφωνη με το άρθρο 2 παράγραφος 33 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (ΓΚΑΚ) (ΕΕ L 187 της 26.6.2014, σ. 1).

    (13)  ΕΕ C 209 της 23.7.2013, σ. 1.

    (14)  Στο σύνολο της παρούσας απόφασης εφαρμόστηκε συναλλαγματική ισοτιμία GBP:EUR ίση με 1:1,2, καθώς αυτός ήταν ο συντελεστής που χρησιμοποιούσε η JLR στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου επιχειρηματικού της σχεδίου.

    (15)  Το άλλο είναι το προσαρμοσμένο ανώτατο όριο περιφερειακής ενίσχυσης.

    (16)  Στην παράγραφο 13 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας αναφέρεται ότι το NSP βρισκόταν δίπλα σε ήδη υφιστάμενο βιομηχανικό πάρκο έκτασης 29,7 εκταρίων. Το στοιχείο αυτό είναι μάλλον εσφαλμένο, καθώς το βιομηχανικό πάρκο Nitra North είναι αρκετά μεγαλύτερο. Στον χάρτη που συνοδεύεται από σχόλια του Παραρτήματος 7 της επενδυτικής συμφωνίας υπάρχει μια χρωματισμένη περιοχή 27 εκταρίων εντός του NSP η οποία αναφέρεται ως «βιομηχανικό πάρκο». Αυτή δεν ταυτίζεται με το βιομηχανικό πάρκο Nitra North.

    (17)  Πολεοδομικό σχέδιο αριθ. 188 του 1998 της περιφέρειας της Nitra, της 28ης Απριλίου 1998.

    (18)  Κανονισμός 58 της κυβέρνησης της Σλοβακικής Δημοκρατίας, της 13ης Μαρτίου 2013, σχετικά με τα τέλη ιδιοποίησης ή μη εξουσιοδοτημένης δέσμευσης αγροτικής γης.

    (19)  Κυβερνητική απόφαση 401/2015, της 8ης Ιουλίου 2015.

    (20)  Úrad pre reguláciu sieťových odvetví.

    (21)  ΕΕ C 209 της 10.7.1997, σ. 3.

    (22)  Με χρήση των στοιχείων της Επιτροπής στην υποσημείωση 55 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας.

    (23)  Αντιστοιχεί σε επιλέξιμη επενδυτική δαπάνη [1 700 – 2 100] εκατ. GBP.

    (24)  Έκθεση του συμβουλίου διεθνούς ανάπτυξης, της 30ής Μαρτίου 2015.

    (25)  Παρουσίαση του συμβουλίου διεθνούς ανάπτυξης, της 1ης Ιουνίου 2015.

    (26)  Παρουσίαση του συμβουλίου στρατηγικής, της 15ης Ιουνίου 2015.

    (27)  SA.36346 (2013/N), ΕΕ C 141 της 9.5.2014, σ. 1.

    (28)  Οι σλοβακικές αρχές επισήμαναν ότι, παρότι στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένες εξειδικευμένες εργασίες για τον επενδυτή ύψους 16,9 εκατ. EUR, τα οποία θα πρέπει να καταβληθούν από την JLR, το κόστος των εν λόγω εργασιών είχε ήδη αυξηθεί σε 30,1 εκατ. EUR.

    (29)  Απόφαση (ΕΕ) 2015/508 της Επιτροπής, της 1ης Οκτωβρίου 2014, σχετικά με την εικαζόμενη ενίσχυση υποδομής της Γερμανίας υπέρ της Propapier PM2 GmbH — Κρατική ενίσχυση SA.36147 (C 30/10) (πρώην NN 45/10, πρώην CP 327/08) (ΕΕ L 89 της 1.4.2015, σ. 72).

    (30)  Απόφαση του Δικαστηρίου της 10ης Ιουλίου 1996, SFEI κ.λπ., C-39/94, ECLI:EU:C:1996:285, σκέψεις 60-61.

    (31)  Η έκθεση […] είχε ως αφετηρία άλλα οικόπεδα με τιμές που κυμαίνονταν μεταξύ 10 και 40 EUR ανά τετραγωνικό μέτρο. Η έκθεση […] είχε ως αφετηρία άλλα οικόπεδα με τιμές που κυμαίνονταν μεταξύ 3 και 55 EUR ανά τετραγωνικό μέτρο. Η έκθεση της CB Richard Ellis είχε ως αφετηρία άλλα οικόπεδα με τιμές που κυμαίνονταν μεταξύ 14 και 38 EUR ανά τετραγωνικό μέτρο.

    (32)  Η μεθοδολογία είχε ως αφετηρία τιμή πώλησης 35 EUR ανά τετραγωνικό μέτρο και κατ' αναλογία πώληση της γης εντός των επόμενων 20 ετών.

    (33)  Στην επενδυτική συμφωνία αναφέρεται ότι αν οι πραγματικές επενδυτικές δαπάνες της επενδυτικής περιόδου είναι χαμηλότερες από το 85 % του προγραμματισμένου επενδυτικού σχεδίου, η Σλοβακία θα έχει το δικαίωμα να καταγγείλει τη συμφωνία και η JLR θα ήταν υποχρεωμένη να επιστρέψει το συνολικό ποσό της επενδυτικής ενίσχυσης.

    (34)  Στο επίπεδο της πύλης έγκρισης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων συμφωνούνται οι επιχειρηματικές στρατηγικές, προστίθεται το έργο στο επιχειρηματικό σχέδιο και στο σχέδιο κύκλου εργασιών και εγκρίνεται το συνολικό επενδυτικό έργο.

    (35)  Αντιστοιχεί σε επιλέξιμη δαπάνη [1 700 – 2 100] εκατ. GBP, η οποία ήταν χαμηλότερη από το ποσό των [2 100 – 2 500] εκατ. GBP που αναφέρεται στο σχέδιο εντύπου αίτησης για την παροχή ενίσχυσης της 25ης Ιουνίου 2015.

    (36)  Ονομαστική αξία – [180-240] εκατ. EUR.

    (37)  Οι καθορισμένες επιλέξιμες δαπάνες για επενδυτικά σχέδια μεγάλων επιχειρήσεων περιγράφονται λεπτομερώς στις ενότητες 3.6.1.1 και 3.6.1.2 των ΚΓΠΕ.

    (38)  Βλέπε παράγραφο 86 και παράγραφο 20 στοιχείο γ) των ΚΓΠΕ.

    (39)  SA.37485 – Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων για την Πολωνία (ΕΕ C 210 της 4.7.2014, σ. 1).

    (40)  Παράγραφος 28 των ΚΓΠΕ.

    (41)  Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την τροποποίηση των ανακοινώσεων της Επιτροπής για τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την εφαρμογή των κανόνων στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων όσον αφορά την ταχεία ανάπτυξη των ευρυζωνικών δικτύων, για τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα 2014-2020, σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για κινηματογραφικές ταινίες και λοιπά οπτικοακουστικά έργα, για τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προώθηση των επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου και για τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις σε αερολιμένες και αεροπορικές εταιρείες (ΕΕ C 198 της 27.6.2014, σ. 30).

    (42)  Κανονισμός αριθ. 1, της 15ης Απριλίου 1958, περί καθορισμού του γλωσσικού καθεστώτος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητος (ΕΕ 17 της 6.10.1958, σ. 385/58).


    Top