Δήλωση της Επιτροπής όσον αφορά τη συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ περί προστασίας των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα για την πρόληψη, τη διερεύνηση, την ανίχνευση και τη δίωξη ποινικών αδικημάτων («Συμφωνία-πλαίσιο»)

Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι η συμφωνία-πλαίσιο δεν συνιστά νομική βάση για τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ με σκοπό την πρόληψη, τη διερεύνηση, την ανίχνευση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων, συμπεριλαμβανομένης της τρομοκρατίας (βλ. άρθρο 1 παράγραφος 3 της συμφωνίας). Σε συνδυασμό με την ισχύουσα νομική βάση για τη διαβίβαση και υπό τους όρους που προβλέπονται στο άρθρο 5 της συμφωνίας, στόχος της συμφωνίας αυτής είναι περισσότερο η παροχή κατάλληλων εγγυήσεων κατά την έννοια του άρθρου 37 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680. Η συμφωνία, όμως, δεν προβλέπει γενική άδεια για τη διαβίβαση δεδομένων. Επιπλέον, η συμφωνία διασφαλίζει τη δυνατότητα των εθνικών αρχών προστασίας των δεδομένων να ασκούν πλήρως τις εποπτικές εξουσίες που τους παρέχει το δίκαιο της ΕΕ όσον αφορά τις διεθνείς διαβιβάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας.

Η Επιτροπή σημειώνει ότι, σύμφωνα με το αίτημα που διατυπώθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο ψήφισμα της 12ης Μαρτίου 2014 [2013/2188(INI)] να διασφαλιστούν «αποτελεσματικά και εφικτά […] ένδικα μέσα για όλους τους πολίτες της ΕΕ στις ΗΠΑ» και να προβλέπονται «σαφή δικαιώματα για τους πολίτες της ΕΕ ισότιμα με αυτά αμερικανών πολιτών», το άρθρο 19 παράγραφος 1 της συμφωνίας-πλαισίου παρέχει στους πολίτες της ΕΕ δικαίωμα δικαστικής προσφυγής. Προκειμένου να συμμορφωθεί προς την εν λόγω διάταξη, το Κογκρέσο των ΗΠΑ έχει ήδη εγκρίνει τον νόμο περί δικαστικής προσφυγής (Judicial Redress Act). Αυτό αποτελεί σημαντικό βήμα στη διαδικασία εφαρμογής. Με βάση τις διαβεβαιώσεις που έλαβε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, η Επιτροπή αναμένει ότι θα εφαρμοστούν όλοι οι χαρακτηρισμοί βάσει του εν λόγω νόμου, τόσο της ΕΕ ως «καλυπτόμενης χώρας», όσο και κάθε υπηρεσίας των ΗΠΑ η οποία επεξεργάζεται δεδομένα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας ως «ορισθείσας ομοσπονδιακής υπηρεσίας ή τμήματος αυτής» και ότι θα καλύπτονται όλες οι περιπτώσεις διαβίβασης δεδομένων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας. Η Επιτροπή επιβεβαιώνει περιλαμβάνονται οι διαβιβάσεις που πραγματοποιούνται βάσει της συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ για τις καταστάσεις με τα ονόματα των επιβατών (PNR) και βάσει της συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ σχετικά με την επεξεργασία και τη διαβίβαση δεδομένων χρηματοπιστωτικών μηνυμάτων από την ΕΕ στις ΗΠΑ για τους σκοπούς του προγράμματος παρακολούθησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (TFTP) (βλ. άρθρο 3 παράγραφος 1 σε συνδυασμό με το τέταρτο εδάφιο του προοιμίου της συμφωνίας) και ότι τα αντίστοιχα σύνολα δεδομένων δεν μπορούν να εξαιρεθούν από την πρόσβαση στα δικαιώματα δικαστικής προστασίας που χορηγεί ο νόμος περί δικαστικής προσφυγής. Η Επιτροπή εκτιμά ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλισθεί η πλήρης εφαρμογή του άρθρου 19 παράγραφος 1 της συμφωνίας, όπως απαιτείται από το άρθρο 5 παράγραφοι 2 και 3 αυτής.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι το άρθρο 19 παράγραφος 1 της συμφωνίας-πλαισίου αποτελεί ουσιώδη διάταξη αυτής, η οποία πρέπει να εφαρμοσθεί πλήρως, ιδίως μέσω των αναγκαίων χαρακτηρισμών. Επιπλέον, όπως προβλέπεται στο άρθρο 23 παράγραφος 1 της συμφωνίας, κατά την από κοινού επανεξέταση η Επιτροπή θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην ουσιαστική εφαρμογή του άρθρου 19 αυτής σχετικά με τη δικαστική προσφυγή.

Μολονότι τα συμπληρωματικά δικαιώματα δικαστικής προσφυγής που προβλέπονται στο άρθρο 19 παράγραφος 1 της συμφωνίας δεν επεκτείνονται σε πολίτες τρίτων χωρών, αυτό δεν θίγει άλλα υφιστάμενα δικαιώματα δικαστικής προσφυγής βάσει του δικαίου των ΗΠΑ, τα οποία ισχύουν για κάθε φυσικό πρόσωπο ανεξαρτήτως τόπου διαμονής ή εθνικότητας (βλ. άρθρο 19 παράγραφος 3 της συμφωνίας), για παράδειγμα βάσει του νόμου περί διοικητικών διαδικασιών (Administrative Procedure Act), του νόμου περί προστασίας της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (Electronic Communications Privacy Act) ή του νόμου περί ελευθερίας της πληροφόρησης (Freedom of Information Act).