ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΥΠΟΨΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΒΑΣΕΙ ΚΙΝΔΥΝΩΝ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 10 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/88/ΕΚ

1.   Σκοπός των κατευθυντήριων γραμμών

Ο σκοπός αυτών των κατευθυντήριων γραμμών είναι η παροχή οδηγιών στα κράτη μέλη σχετικά με τα συστήματα επιτήρησης της υγείας των ζώων βάσει κινδύνων, τα οποία προβλέπονται στο άρθρο 10 παράγραφος 1 της οδηγίας 2006/88/ΕΚ («συστήματα επιτήρησης της υγείας των ζώων βάσει κινδύνων»).

2.   Περιεχόμενο των επιθεωρήσεων

2.1.   ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΜΗΤΡΩΩΝ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Κάθε επιθεώρηση εκμετάλλευσης ή περιοχής καλλιέργειας μαλακίων συνίσταται σε ανάλυση των μητρώων που προβλέπονται στο άρθρο 8 της οδηγίας 2006/88/ΕΚ, ενώ ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στα μητρώα θνησιμότητας, έτσι ώστε να μπορέσει να αξιολογηθεί το ιστορικό του υγειονομικού καθεστώτος της εκμετάλλευσης ή της περιοχής καλλιέργειας μαλακίων.

Η επιθεώρηση πρέπει να διεξάγεται σε αντιπροσωπευτική επιλογή όλων των επιδημιολογικών μονάδων.

Μια αντιπροσωπευτική επιλογή, όπου αυτή υπάρχει, από προσφάτως θανόντα και ετοιμοθάνατα ζώα υδατοκαλλιέργειας πρέπει να υπόκειται σε κλινική εξέταση, εξωτερικά και εσωτερικά, για σημαντικές παθολογικές μεταβολές. Η εξέταση αυτή πρέπει, ειδικότερα, να σκοπεύει στην ανίχνευση τυχόν λοίμωξης από ασθένεια που αναφέρεται στο μέρος ΙΙ του παραρτήματος IV της οδηγίας 2006/88/ΕΚ («καταχωρισμένη ασθένεια»).

Εάν το αποτέλεσμα της εν λόγω εξέτασης οδηγήσει σε υπόνοια για την παρουσία τέτοιας ασθένειας, τα ζώα υδατοκαλλιέργειας στην εκμετάλλευση ή την περιοχή καλλιέργειας μαλακίων πρέπει να υπόκεινται σε εργαστηριακή εξέταση.

Λεπτομερείς κανόνες για τις ενέργειες που πρέπει να αναλαμβάνονται σε περίπτωση υπόνοιας ή/και επιβεβαίωσης καταχωρισμένης ασθένειας θεσπίζονται στο κεφάλαιο V της οδηγίας 2006/88/ΕΚ.

2.2.   ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ

Η δειγματοληψία για εργαστηριακή εξέταση δεν είναι αναγκαία σε όλες τις περιπτώσεις. Για να αποφασιστεί αν είναι αναγκαία η δειγματοληψία, λαμβάνονται υπόψη οι πληροφορίες που συλλέγονται από τον έλεγχο των μητρώων της εκμετάλλευσης ή της περιοχής καλλιέργειας μαλακίων και από την επιθεώρηση των ζώων υδατοκαλλιέργειας, καθώς και τυχόν άλλες σχετικές πληροφορίες.

3.   Επιλογή μεταξύ της αρμόδιας αρχής, ιδιωτών κτηνιάτρων και άλλης ειδικευμένης υγειονομικής υπηρεσίας υδρόβιων ζώων για τη διεξαγωγή των επιθεωρήσεων

Τα κράτη μέλη αποφασίζουν εάν οι επιθεωρήσεις που αποτελούν μέρος των συστημάτων επιτήρησης της υγείας των ζώων βάσει κινδύνων πρέπει να διεξάγονται από την αρμόδια αρχή ή εάν επιτρέπεται και σε ιδιώτες κτηνιάτρους ή άλλες ειδικευμένες υγειονομικές υπηρεσίες υδρόβιων ζώων να διεξάγουν τις επιθεωρήσεις αυτές.

4.   Συχνότητα των επιθεωρήσεων

Στο μέρος Β του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2006/88/ΕΚ καθορίζονται οι συνιστώμενες συχνότητες για τις επιθεωρήσεις εκμεταλλεύσεων και περιοχών καλλιέργειας μαλακίων. Οι συχνότητες αυτές αποφασίζονται βάσει δύο κριτηρίων:

α)	το υγειονομικό καθεστώς του οικείου κράτους μέλους, ζώνης ή διαμερίσματος σε συνάρτηση με τις εξωτικές ασθένειες που αναφέρονται στο μέρος ΙΙ του παραρτήματος IV της εν λόγω οδηγίας («καταχωρισμένες μη εξωτικές ασθένειες»)·

β)	το επίπεδο κινδύνου για την εκμετάλλευση ή την περιοχή καλλιέργειας μαλακίων σε συνάρτηση με τη μετάδοση και τη διασπορά των ασθενειών.

5.   Το υγειονομικό καθεστώς των εκμεταλλεύσεων και των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων

Στο μέρος Β του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2006/88/ΕΚ γίνεται διάκριση μεταξύ των ακόλουθων κατηγοριών υγειονομικού καθεστώτος:

Κατηγορία Ι	α) Έχει χαρακτηριστεί απαλλαγμένο από ασθένεια σύμφωνα με το άρθρο 49 παράγραφος 1 στοιχεία α) ή β) ή το άρθρο 50 παράγραφος 1 στοιχεία α) ή β) της οδηγίας 2006/88/ΕΚ. Το εν λόγω καθεστώς αποφασίζεται βάσει των εξής κριτηρίων: i) κανένα ευπαθές στη συγκεκριμένη ασθένεια ή στις συγκεκριμένες ασθένειες είδος δεν βρίσκεται στο κράτος μέλος, στη ζώνη ή στο διαμέρισμα, και, κατά περίπτωση, στις πηγές ύδατος του εν λόγω κράτους μέλους, ζώνης ή διαμερίσματος· ή ii) είναι γνωστό ότι ο παθογόνος οργανισμός δεν μπορεί να επιβιώσει στο κράτος μέλος, στη ζώνη ή στο διαμέρισμα, και, κατά περίπτωση, στις πηγές ύδατος του εν λόγω κράτους μέλους, ζώνης ή διαμερίσματος. β) Έχει χαρακτηριστεί απαλλαγμένο από ασθένεια σύμφωνα με το άρθρο 49 παράγραφος 1 στοιχείο γ) ή το άρθρο 50 παράγραφος 1 στοιχείο γ) της οδηγίας 2006/88/ΕΚ. Το καθεστώς βασίζεται σε στοχοθετημένη επιτήρηση που συμμορφώνεται με τους όρους που προβλέπονται στο μέρος ΙΙ του παραρτήματος V της οδηγίας 2006/88/ΕΚ.
Κατηγορία ΙΙ	Δεν έχει χαρακτηριστεί απαλλαγμένο από ασθένεια, αλλά υπάγεται σε πρόγραμμα επιτήρησης το οποίο έχει εγκριθεί σύμφωνα με το άρθρο 44 παράγραφος 1 της οδηγίας 2006/88/ΕΚ.
Κατηγορία ΙΙΙ	Δεν έχει διαπιστωθεί η ασθένεια, αλλά υπάγεται σε πρόγραμμα επιτήρησης για την επίτευξη του καθεστώτος απαλλαγής από ασθένεια.
Κατηγορία IV	Έχει διαπιστωθεί η ασθένεια, αλλά υπάγεται σε πρόγραμμα εξάλειψης το οποίο έχει εγκριθεί σύμφωνα με το άρθρο 44 παράγραφος 2 της οδηγίας 2006/88/ΕΚ.
Κατηγορία V	Έχει διαπιστωθεί ασθένεια. Υπάγεται σε μέτρα ελάχιστου ελέγχου, όπως προβλέπεται στο κεφάλαιο V της οδηγίας 2006/88/ΕΚ.

Κατά περίπτωση, οι επιθεωρήσεις που διεξάγονται στο πλαίσιο ενός συστήματος επιτήρησης της υγείας των ζώων βάσει κινδύνων μπορεί να συνδυάζονται με:

α)	επιθεωρήσεις που διεξάγονται στο πλαίσιο προγραμμάτων επιτήρησης ή εξάλειψης τα οποία εγκρίνονται σύμφωνα με την οδηγία 2006/88/ΕΚ (για ζώνες ή διαμερίσματα που εμπίπτουν στις κατηγορίες ΙΙ ή IV)·

β)

οποιαδήποτε επιτήρηση διεξάγεται για τη διατήρηση του απαλλαγμένου από ασθένεια καθεστώτος [για ζώνες ή διαμερίσματα που εμπίπτουν στην κατηγορία Ι — έχουν χαρακτηριστεί απαλλαγμένα από ασθένεια σύμφωνα με το άρθρο 49 παράγραφος 1 στοιχεία α) ή β) ή το άρθρο 50 παράγραφος 1 στοιχεία α) ή β) της οδηγίας 2006/88/ΕΚ]·

γ)	οποιαδήποτε επιτήρηση διεξάγεται στο πλαίσιο των μέτρων ελέγχου που θεσπίζονται δυνάμει του κεφαλαίου V της οδηγίας 2006/88/ΕΚ (για τις ζώνες ή τα διαμερίσματα που εμπίπτουν στην κατηγορία V).

Κατά την εκπόνηση των συστημάτων επιτήρησης της υγείας των ζώων βάσει κινδύνων, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τα ακόλουθα:

α)

για τις εκμεταλλεύσεις ή τις περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που βρίσκονται σε περιοχές με υγειονομικό καθεστώς των κατηγοριών ΙΙ και IV, η συχνότητα επιθεωρήσεων που απαιτείται από τα προγράμματα επιτήρησης ή εξάλειψης που εγκρίνονται σύμφωνα με την οδηγία 2006/88/ΕΚ είναι μεγαλύτερη από τη συχνότητα που συνιστάται στο μέρος Β του παραρτήματος ΙΙΙ της εν λόγω οδηγίας· συνεπώς, τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν ειδικές απαιτήσεις ως προς τη συχνότητα επιθεώρησης για τις εκμεταλλεύσεις και τις περιοχές καλλιέργειας μαλακίων σε περιοχές που καλύπτονται από τα εν λόγω προγράμματα·

β)

τα κράτη μέλη είναι αναγκασμένα να θεσπίζουν ειδικές απαιτήσεις για τη συχνότητα των επιθεωρήσεων στο πλαίσιο ενός συστήματος επιτήρησης της υγείας των ζώων βάσει κινδύνων κυρίως για τις εκμεταλλεύσεις και τις περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που βρίσκονται σε περιοχές με υγειονομικό καθεστώς που εμπίπτει στις κατηγορίες Ι, ΙΙΙ και IV, ανάλογα με τις ειδικότερες περιστάσεις και τα εθνικά μέτρα·

γ)

πρέπει να συνεξετάζεται εάν η εκμετάλλευση ή η περιοχή καλλιέργειας μαλακίων έχει διαφορετικό υγειονομικό καθεστώς σε σχέση με διάφορες ασθένειες· αυτό μπορεί να συμβαίνει για εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που περιέχουν είδη που είναι ευπαθή σε περισσότερες της μιας από τις καταχωρισμένες μη εξωτικές ασθένειες (1).

6.   Προσδιορισμός του επιπέδου κινδύνου των εκμεταλλεύσεων και περιοχών καλλιέργειας μαλακίων

6.1.   ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το επίπεδο κινδύνου για εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων διαφέρει, όχι μόνο μεταξύ περιοχών που έχουν διαφορετικό υγειονομικό καθεστώς αλλά και μεταξύ περιοχών με το ίδιο υγειονομικό καθεστώς (2).

Στο τμήμα 6.2 παρέχονται οδηγίες για τους παράγοντες κινδύνου που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του επιπέδου κινδύνου των εκμεταλλεύσεων και των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων.

Το τμήμα 6.3 περιέχει ένα υπόδειγμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ταξινόμηση των εκμεταλλεύσεων και των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου: υψηλό, μεσαίο ή χαμηλό. Τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν και άλλα μοντέλα για τον προσδιορισμό του επιπέδου κινδύνου των εκμεταλλεύσεων και των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων, εάν τα μοντέλα αυτά θεωρούνται περισσότερο κατάλληλα σε μια δεδομένη κατάσταση.

Στις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές δεν δίνονται στοιχεία για τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόζουν το υπόδειγμα του τμήματος 6.3. Τα κράτη μέλη δύνανται:

α)	να εφαρμόζουν το υπόδειγμα σε κάθε επιμέρους εκμετάλλευση ή περιοχή καλλιέργειας μαλακίων για τον προσδιορισμό του επιπέδου κινδύνου· ή

β)

να χρησιμοποιήσουν το υπόδειγμα για να καταλογογραφήσουν τα διάφορα είδη εκμεταλλεύσεων και περιοχών καλλιέργειας μαλακίων στην επικράτειά τους και, βάσει αυτού, να καθορίσουν ποιες κατηγορίες εκμεταλλεύσεων και περιοχών καλλιέργειας μαλακίων πρέπει να θεωρούνται ως χαμηλού, μεσαίου ή υψηλού επιπέδου κινδύνου.

6.2.   ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που πρέπει να συνεξετάζονται για τον προσδιορισμό του επιπέδου κινδύνου μιας εκμετάλλευσης ή περιοχής καλλιέργειας μαλακίων. Στους παράγοντες αυτούς είναι δυνατόν να περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

α)	η απευθείας διασπορά της ασθένειας μέσω του ύδατος·

β)	οι μετακινήσεις των ζώων υδατοκαλλιέργειας·

γ)	το είδος παραγωγής·

δ)	το είδος των ζώων υδατοκαλλιέργειας που εκτρέφονται·

ε)	το σύστημα βιοασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της καταλληλότητας και της επιμόρφωσης του προσωπικού·

στ)	η πυκνότητα των εκμεταλλεύσεων και των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων και οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας στην περιοχή γύρω από την εκμετάλλευση ή την περιοχή καλλιέργειας μαλακίων·

ζ)	η εγγύτητα των εκμεταλλεύσεων ή των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων που έχουν υγειονομικό καθεστώς κατώτερο από την οικεία εκμετάλλευση ή περιοχή καλλιέργειας μαλακίων·

η)	το ιστορικό υγειονομικού καθεστώτος της οικείας εκμετάλλευσης ή περιοχής καλλιέργειας μαλακίων και των άλλων εκμεταλλεύσεων ή περιοχών καλλιέργειας μαλακίων που βρίσκονται στην περιοχή·

θ)	η παρουσία παθογόνων παραγόντων ασθενειών στα άγρια υδρόβια ζώα της περιοχής γύρω από την οικεία εκμετάλλευση ή περιοχή καλλιέργειας μαλακίων·

ι)	ο κίνδυνος που προκαλείται από ανθρώπινες δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα κοντά στην οικεία εκμετάλλευση ή περιοχή καλλιέργειας μαλακίων (3)·

ια)	αρπακτικά ή πτηνά με πρόσβαση στην οικεία εκμετάλλευση ή περιοχή καλλιέργειας μαλακίων.

Η χρήση σύνθετου συστήματος για την αξιολόγηση των επιπέδων κινδύνου των εκμεταλλεύσεων ή των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων, που λαμβάνει υπόψη όλους τους συναφείς παράγοντες κινδύνου, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την ακριβή ταξινόμηση των εκμεταλλεύσεων ή των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου. Ωστόσο, ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να είναι και χρονοβόρο και μη αποδοτικό σε σχέση με το κόστος. Επιπροσθέτως, η στάθμιση των διαφόρων παραγόντων για την αξιολόγηση του συνολικού κινδύνου είναι περίπλοκη διαδικασία.

Λόγω των δυσκολιών που συναντώνται κατά τη χρήση σύνθετου συστήματος για την ταξινόμηση των εκμεταλλεύσεων και των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου, πρέπει στις περισσότερες περιπτώσεις να δίνεται έμφαση στους ακόλουθους παράγοντες κινδύνου:

α)	απευθείας διασπορά της ασθένειας μέσω του ύδατος και λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας των εκμεταλλεύσεων και των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων·

β)	μετακινήσεις των ζώων υδατοκαλλιέργειας.

Αυτοί οι δύο παράγοντες είναι σημαντικοί ανεξάρτητα από το είδος της παραγωγής, το είδος των ζώων υδατοκαλλιέργειας που εκτρέφονται στην εκμετάλλευση ή την περιοχή καλλιέργειας μαλακίων και τις υπό εξέταση ασθένειες.

6.3.   ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΤΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΜΑΛΑΚΙΩΝ

Το υπόδειγμα αυτό για τον προσδιορισμό του επιπέδου κινδύνου (υψηλό/μεσαίο/χαμηλό) των εκμεταλλεύσεων ή των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων περιλαμβάνει τρία βήματα:

Βήμα Ι	:	Εκτίμηση της πιθανότητας προσβολής από την ασθένεια στην εκμετάλλευση ή την περιοχή καλλιέργειας μαλακίων.
Βήμα II	:	Εκτίμηση της πιθανότητας διασποράς της ασθένειας από την εκμετάλλευση ή την περιοχή καλλιέργειας μαλακίων.
Βήμα III	:	Συνδυασμός των εκτιμήσεων για τα επίπεδα κινδύνου που απορρέουν από τα βήματα Ι και ΙΙ.

Βήμα I

Εκτίμηση της πιθανότητας προσβολής από την ασθένεια στην εκμετάλλευση ή την περιοχή καλλιέργειας μαλακίων

Πιθανότητα προσβολής από την ασθένεια μέσω του ύδατος και λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας των εκμεταλλεύσεων και των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων	Πιθανότητα προσβολής από την ασθένεια λόγω των μετακινήσεων των ζώων υδατοκαλλιέργειας	Επίπεδο κινδύνου
υψηλή	υψηλή	υψηλό
υψηλή	χαμηλή	μεσαίο
χαμηλή	υψηλή	μεσαίο
χαμηλή	χαμηλή	χαμηλό

Βήμα II

Εκτίμηση της πιθανότητας διασποράς της ασθένειας από την εκμετάλλευση ή την περιοχή καλλιέργειας μαλακίων

Πιθανότητα διασποράς της ασθένειας μέσω του ύδατος και λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας των εκμεταλλεύσεων και των περιοχών καλλιέργειας μαλακίων	Πιθανότητα διασποράς της ασθένειας λόγω των μετακινήσεων των ζώων υδατοκαλλιέργειας	Επίπεδο κινδύνου
υψηλή	υψηλή	υψηλό
υψηλή	χαμηλή	μεσαίο
χαμηλή	υψηλή	μεσαίο
χαμηλή	χαμηλή	χαμηλό

Βήμα III

Συνδυασμός των εκτιμήσεων για τα επίπεδα κινδύνου που απορρέουν από τα βήματα Ι και ΙΙ.

Βήμα Ι. Πιθανότητα προσβολής από την ασθένεια	Υψηλό	M	Υ	Υ
	Μεσαίο	Χ	M	Υ
	Χαμηλό	Χ	Χ	M
		Χαμηλό	Μεσαίο	Υψηλό
		Βήμα ΙΙ. Πιθανότητα διασποράς της ασθένειας

6.4.   ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΜΑΛΑΚΙΩΝ ΠΟΥ ΕΜΠΙΠΤΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ Ι

Οι εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων στις οποίες δεν εκτρέφονται είδη ευπαθή σε καμία από τις καταχωρισμένες μη εξωτικές ασθένειες ή στις οποίες ο υπό εξέταση παθογόνος παράγοντας είναι γνωστό ότι δεν επιβιώνει στο κράτος μέλος, τη ζώνη ή το διαμέρισμα και, κατά περίπτωση, στα ύδατα πηγών τους, είναι δυνατό να θεωρηθούν, δυνάμει του μέρους Β του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2006/88/ΕΚ, ως χαμηλού επιπέδου κινδύνου. Συνεπώς, δεν χρειάζεται, καταρχήν, να περιλαμβάνονται στα συστήματα επιτήρησης της υγείας των ζώων βάσει κινδύνων διαφορετικές συχνότητες επιθεωρήσεων.

Ωστόσο, οι εν λόγω εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων μπορούν να έχουν διαφορετικά επίπεδα κινδύνου όσον αφορά την προσβολή από καταχωρισμένη μη εξωτική ασθένεια ή νεοεμφανιζόμενη νόσο ή τη διασπορά αυτής. Τα κράτη μέλη μπορούν, συνεπώς, να ταξινομήσουν τις εν λόγω εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων σύμφωνα με το επίπεδο κινδύνου που παρουσιάζουν αυτές και, με τον τρόπο αυτόν, να διαφοροποιήσουν το επίπεδο επιτήρησης και επιθεώρησης. Πράττοντας αυτό, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να λάβουν υπόψη την ανάγκη βελτιστοποίησης της χρήσης των πόρων.

6.5.   ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΤΗΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΣ ΚΑΙ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΓΓΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΜΑΛΑΚΙΩΝ

6.5.1.   Εισαγωγή

Οι εκμεταλλεύσεις και οι περιοχές καλλιέργειας μαλακίων παρουσιάζουν χαμηλό κίνδυνο ως προς την προσβολή και τη διασπορά της ασθένειας εάν οι πηγές και η εκροή ύδατος ή το υδάτινο περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται η εκμετάλλευση ή η περιοχή καλλιέργειας μαλακίων μπορεί να θεωρηθεί ότι παρέχουν ορισμένο επίπεδο προστασίας από την εισαγωγή και τη διασπορά παθογόνων παραγόντων. Ο κίνδυνος προσβολής και διασποράς μιας ασθένειας εντός ή από μια εκμετάλλευση ή περιοχή καλλιέργειας μαλακίων μέσω του ύδατος και λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας των εκμεταλλεύσεων ή περιοχών καλλιέργειας μαλακίων διαφέρει σε πολύ μεγάλο βαθμό (4).

Το υπόδειγμα της παραγράφου 6.3 κάνει διάκριση μόνο μεταξύ μεγάλης και μικρής πιθανότητας για τη διασπορά ασθενειών μέσω του ύδατος και λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας εκμεταλλεύσεων και περιοχών καλλιέργειας μαλακίων.

Στο παρόν τμήμα παρατίθενται παραδείγματα καταστάσεων που μπορεί να θεωρηθούν ότι παρουσιάζουν μικρή πιθανότητα προσβολής και διασποράς της ασθένειας μέσω του ύδατος και λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας εκμεταλλεύσεων και περιοχών καλλιέργειας μαλακίων.

Ο κατάλογος των παραδειγμάτων που παρέχεται στο τμήμα αυτό δεν είναι εξαντλητικός. Συνεπώς, δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι οι εκμεταλλεύσεις και οι περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που δεν περιλαμβάνονται στα παραδείγματα αυτά παρουσιάζουν υψηλή πιθανότητα προσβολής και διασποράς ασθενειών.

6.5.2.   Παραδείγματα χαμηλού κινδύνου ως προς την προσβολή από μια ασθένεια μέσω του ύδατος και λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας εκμεταλλεύσεων και περιοχών καλλιέργειας μαλακίων:

α)	εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που λειτουργούν με νερό γεώτρησης ή πηγής·

β)	εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που λειτουργούν με νερό που έχει απολυμανθεί ή υποστεί επεξεργασία για την αποφυγή εισαγωγής παθογόνων παραγόντων·

γ)

εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που λειτουργούν με νερό άλλης προέλευσης και οι οποίες: i) δεν συνδέονται με εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων ή εγκαταστάσεις επεξεργασίας στις οποίες εκτρέφονται ή υποβάλλονται σε επεξεργασία είδη ευπαθή στις ίδιες ασθένειες με αυτές στις οποίες είναι ευπαθή τα είδη της οικείας εκμετάλλευσης ή περιοχής καλλιέργειας μαλακίων, ii) δεν περιέχουν άγρια υδρόβια ζώα ευπαθών ειδών·

δ)	λεκάνες εσωτερικών υδάτων, συμπεριλαμβανομένων νερόλακκων και λιμνών, οι οποίες είναι απομονωμένες από άλλες πηγές υδάτων· για να προσδιοριστεί εάν μια λεκάνη ύδατος είναι απομονωμένη, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι εποχικές αλλαγές όπως το ενδεχόμενο επαφής με άλλες πηγές υδάτων μέσω υπερχείλισης·

ε)

παράκτιες εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που προστατεύονται λόγω ασφαλούς απόστασης από άλλες εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων και από εγκαταστάσεις επεξεργασίας στις οποίες εκτρέφονται ή υποβάλλονται σε επεξεργασία είδη ευπαθή στις ίδιες ασθένειες με αυτές στις οποίες είναι ευπαθή τα είδη που εκτρέφονται στην οικεία εκμετάλλευση ή περιοχή καλλιέργειας μαλακίων· η απόσταση που εκτιμάται ως ασφαλής πρέπει να προσδιοριστεί από την αρμόδια αρχή, λαμβανομένων υπόψη παραγόντων όπως η ικανότητα των συναφών παθογόνων παραγόντων να επιβιώνουν σε ανοικτά ύδατα, τα υδάτινα ρεύματα και το μήκος μετακίνησης της παλίρροιας.

6.5.3.   Παραδείγματα χαμηλού κινδύνου ως προς τη διασπορά της ασθένειας μέσω του ύδατος και λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας εκμεταλλεύσεων και περιοχών καλλιέργειας μαλακίων:

α)	εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων χωρίς απορροή σε φυσικούς υδαταγωγούς (5)·

β)	εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων στις οποίες γίνεται απολύμανση, ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο επεξεργασία των αποβλήτων, ώστε να προλαμβάνεται η διασπορά παθογόνων παραγόντων·

γ)

εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων των οποίων οι απορροές γίνονται σε δημόσια αποχετευτικά συστήματα, υπό την προϋπόθεση ότι το δημόσιο αποχετευτικό σύστημα περικλείει κάποια μορφή επεξεργασίας των λυμάτων· αν όμως, τα λύματα εκβάλλονται σε φυσικούς υδαταγωγούς χωρίς να έχουν υποστεί επεξεργασία, οι εν λόγω εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων δεν πρέπει να θεωρείται ότι εμπίπτουν στην κατηγορία της χαμηλής πιθανότητας·

δ)	εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων χωρίς απορροή σε περιβάλλον υδατοκαλλιεργειών ή περιβάλλον με άγρια υδρόβια ζώα ειδών ευπαθών στις καταχωρισμένες ασθένειες·

ε)

λεκάνες εσωτερικών υδάτων, συμπεριλαμβανομένων νερόλακκων και λιμνών, οι οποίες είναι απομονωμένες από άλλες πηγές υδάτων· για να προσδιοριστεί εάν μια λεκάνη ύδατος είναι απομονωμένη, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι εποχικές αλλαγές όπως το ενδεχόμενο οποιασδήποτε επαφής με άλλες πηγές υδάτων μέσω υπερχείλισης·

στ)

παράκτιες εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που προστατεύονται λόγω ασφαλούς απόστασης από άλλες εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων στις οποίες εκτρέφονται είδη ευπαθή στις ίδιες ασθένειες με αυτές στις οποίες είναι ευπαθή τα είδη που εκτρέφονται στην οικεία εκμετάλλευση ή περιοχή καλλιέργειας μαλακίων· η απόσταση που εκτιμάται ως ασφαλής πρέπει να προσδιοριστεί από την αρμόδια αρχή, λαμβανομένων υπόψη παραγόντων όπως η ικανότητα των συναφών παθογόνων παραγόντων να επιβιώνουν σε ανοικτά ύδατα, τα υδάτινα ρεύματα και το μήκος μετακίνησης της παλίρροιας.

6.6.   ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ

6.6.1.   Εισαγωγή

Οι μετακινήσεις ζώντων ζώων υδατοκαλλιέργειας εντός και εκτός εκμεταλλεύσεων και περιοχών καλλιέργειας μαλακίων συνιστούν πολύ σημαντικό παράγοντα μετάδοσης μιας νόσου.

Για την αξιολόγηση του παράγοντα αυτού, πρέπει να εκτιμώνται τα εξής:

α)	ο τόπος καταγωγής των ζώων υδατοκαλλιέργειας·

β)	ο αριθμός των ζώων υδατοκαλλιέργειας που προμηθεύεται η εκμετάλλευση ή η περιοχή καλλιέργειας μαλακίων·

γ)	ο αριθμός των προμηθευτών ζώων υδατοκαλλιέργειας·

δ)	η συχνότητα των μετακινήσεων των ζώων υδατοκαλλιέργειας προς και από τις εκμεταλλεύσεις και τις περιοχές καλλιέργειας μαλακίων.

Στο υπόδειγμα του τμήματος 6.3 διατυπώνεται μόνο η σύσταση για ομαδοποίηση των εκμεταλλεύσεων ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου (υψηλό ή χαμηλό) ως προς την προσβολή από μια ασθένεια και τη διασπορά αυτής λόγω των μετακινήσεων των ζώων υδατοκαλλιέργειας. Συνεπώς, για τους σκοπούς του υποδείγματος αυτού, είναι αρκετό να λαμβάνεται υπόψη εάν η εκμετάλλευση ή η περιοχή καλλιέργειας μαλακίων προμηθεύεται ή προμηθεύει ζώντα ζώα υδατοκαλλιέργειας (συμπεριλαμβανομένων των αυγών), καθώς και ο τόπος καταγωγής των ζώων αυτών.

Στο παρόν τμήμα δίνονται παραδείγματα καταστάσεων που μπορεί να θεωρηθούν ότι παρουσιάζουν χαμηλό κίνδυνο ως προς την προσβολή από μια ασθένεια και τη διασπορά αυτής λόγω των μετακινήσεων των ζώων υδατοκαλλιέργειας.

Ο κατάλογος των παραδειγμάτων που παρέχεται στο τμήμα αυτό δεν είναι εξαντλητικός. Συνεπώς, δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι οι εκμεταλλεύσεις και οι περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που δεν περιλαμβάνονται στα παραδείγματα αυτά παρουσιάζουν υψηλή πιθανότητα προσβολής και διασποράς ασθενειών.

6.6.2.   Παραδείγματα χαμηλής πιθανότητας προσβολής από ασθένεια μέσω προμήθειας ζώων υδατοκαλλιέργειας σε εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων:

α)	εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που είναι αυτάρκεις σε αυγά ή γόνο (6)·

β)

περιπτώσεις στις οποίες η προμήθεια των ζώων υδατοκαλλιέργειας γίνεται μόνο από ζώνες ή διαμερίσματα απαλλαγμένα από ασθένειες. Για τις εκμεταλλεύσεις με υγειονομικό καθεστώς των κατηγοριών ΙΙΙ και V δεν υπάρχει απαίτηση, δυνάμει της ισχύουσας κοινοτικής νομοθεσίας, για την προμήθεια των ζώων υδατοκαλλιέργειας από ζώνες ή διαμερίσματα απαλλαγμένα από ασθένειες, ενώ το εάν η εκμετάλλευση επιλέξει να αποκτήσει τα ζώα από ζώνη ή διαμέρισμα απαλλαγμένα από ασθένειες τη διακρίνει από άλλες εκμεταλλεύσεις ή περιοχές καλλιέργειας μαλακίων της ίδιας κατηγορίας υγειονομικού καθεστώτος. Οι εκμεταλλεύσεις της κατηγορίας υγειονομικού καθεστώτος Ι πρέπει να δέχονται ζώα μόνο από τόπο καταγωγής που είναι απαλλαγμένος από ασθένειες. Συνεπώς, για τις εκμεταλλεύσεις αυτές, πρέπει να υφίσταται απαίτηση για την προμήθεια των ζώων είτε από την ίδια απαλλαγμένη από ασθένεια περιοχή είτε για την προμήθεια των ζώων υδατοκαλλιέργειας από περιορισμένο αριθμό προμηθευτών·

γ)	περιπτώσεις στις οποίες παρέχονται άγρια υδρόβια ζώα, απελευθερωμένα από καραντίνα και προοριζόμενα για εκτροφή·

δ)

περιπτώσεις προμήθειας απολυμανθέντων αυγών· αυτό ισχύει μόνο όταν από τα επιστημονικά δεδομένα ή την εμπειρία αποδειχθεί ότι η απολύμανση μειώνει δραστικά τον κίνδυνο μετάδοσης ασθένειας σε αποδεκτό επίπεδο, όσον αφορά τις καταχωρισμένες ασθένειες στις οποίες είναι ευπαθή τα είδη που βρίσκονται στην εκμετάλλευση ή στην περιοχή καλλιέργειας μαλακίων.

6.6.3.   Παραδείγματα χαμηλής πιθανότητας προσβολής από ασθένεια μέσω της παράδοσης ζώων υδατοκαλλιέργειας σε εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων:

α)	εκμεταλλεύσεις και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων που δεν προμηθεύουν ζώα για εκτροφή, μετεγκατάσταση ή εμπλουτισμό·

β)

μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας που προμηθεύουν μόνο απολυμανθέντα αυγά· αυτό ισχύει μόνο όταν από τα επιστημονικά δεδομένα ή την εμπειρία αποδειχθεί ότι η απολύμανση μειώνει δραστικά τον κίνδυνο μετάδοσης ασθένειας σε αποδεκτό επίπεδο, όσον αφορά τις καταχωρισμένες ασθένειες στις οποίες είναι ευπαθή τα είδη που βρίσκονται στην εκμετάλλευση ή στην περιοχή καλλιέργειας μαλακίων.

---

(1)  Για παράδειγμα, μια εκμετάλλευση ιριδίζουσας πέστροφας θα μπορούσε να είναι απαλλαγμένη από λοιμώδη αναιμία του σολομού (κατηγορία Ι), να βρίσκεται στην κατηγορία ΙΙ (δυνάμει εγκεκριμένου προγράμματος επιτήρησης) για ιογενή αιμορραγική σηψαιμία και να είναι αγνώστου καθεστώτος όσον αφορά τη λοιμώδη αιμοποιητική νέκρωση (κατηγορία ΙΙΙ).

(2)  Για παράδειγμα, μια εκμετάλλευση που χαρακτηρίζεται απαλλαγμένη από μια καταχωρισμένη μη εξωτική ασθένεια, παρουσιάζει γενικά χαμηλό κίνδυνο για τη διασπορά αυτής της νόσου. Ωστόσο, μια εκμετάλλευση που παράγει το δικό της γόνο παρουσιάζει πολύ μικρότερο κίνδυνο σε σχέση με μια εκμετάλλευση που αγοράζει όλο το γόνο από έναν ή περισσότερους προμηθευτές.

(3)  Όπως μεταφορικές οδοί, λιμένες (ερματικό ύδωρ), ερασιτεχνική αλιεία.

(4)  Για παράδειγμα, από ένα κλειστό σύστημα ανακύκλωσης με νερό που προέρχεται από γεώτρηση και όπου η εκροή ύδατος απολυμαίνεται (πολύ χαμηλός κίνδυνος), έως θαλάσσιο κλωβό κοντά στον οποίο υπάρχουν πολλές άλλες μονάδες (πολύ υψηλός κίνδυνος).

(5)  Για παράδειγμα: εκμεταλλεύσεις εσωτερικών υδάτων των οποίων η εκροή ύδατος γίνεται στο υπέδαφος ή στους αγρούς.

(6)  Αυτό μπορεί να ισχύει για εκμεταλλεύσεις ιχθυοκαλλιέργειας που διατηρούν δικά τους αποθέματα γεννητόρων και για εκμεταλλεύσεις μαλακίων και περιοχές καλλιέργειας μαλακίων στις οποίες η παραγωγή βασίζεται στη φυσική απόκτηση γόνου.