Υπόθεση C-616/10

Solvay SA

κατά

Honeywell Fluorine Products Europe BV κ.λπ.

[αίτηση του Rechtbank 's-Gravenhage (Κάτω Χώρες) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διεθνής δικαιοδοσία, αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων — Κανονισμός (ΕΕ) 44/2001 — Αγωγή λόγω προσβολής δικαιωμάτων που αντλούνται από ευρωπαϊκό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας — Ειδικές βάσεις διεθνούς δικαιοδοσίας και βάσεις αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας — Άρθρο 6, σημείο 1 — Πλείονες εναγόμενοι — Άρθρο 22, σημείο 4 — Αμφισβήτηση του κύρους διπλώματος ευρεσιτεχνίας — Άρθρο 31 — Ασφαλιστικά ή προσωρινά μέτρα»

Περίληψη της αποφάσεως

1. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις – Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις – Κανονισμός 44/2001 – Ειδικές βάσεις διεθνούς δικαιοδοσίας – Πλείονες εναγόμενοι – Διεθνής δικαιοδοσία του δικαστηρίου της κατοικίας ενός εκ των από κοινού εναγομένων – Προϋπόθεση – Συνάφεια – Ύπαρξη κινδύνου εκδόσεως ασυμβίβαστων αποφάσεων – Περιεχόμενο – Εταιρίες εδρεύουσες σε διαφορετικά κράτη μέλη οι οποίες ενάγονται, η καθεμία χωριστά, σε δίκη η οποία εκκρεμεί ενώπιον δικαστηρίου ενός εξ αυτών των κρατών μελών, λόγω προσβολής δικαιωμάτων αντλούμενων από το ίδιο εθνικό μέρος ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας, εξαιτίας πράξεων οι οποίες προσβάλλουν δικαιώματα ευρεσιτεχνίας σχετικά με το ίδιο προϊόν – Περίπτωση εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής των οικείων διατάξεων – Εκτίμηση που απόκειται στο εθνικό δικαστήριο

   (Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρο 6, σημείο 1)

2. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις – Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις – Κανονισμός 44/2001 – Βάσεις αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας – Ένδικες διαφορές «σε θέματα καταχωρίσεως ή κύρους διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας» – Περιεχόμενο – Ασφαλιστικά ή προσωρινά μέτρα – Ζήτημα κύρους ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας, που προβλήθηκε παρεμπιπτόντως ως αμυντικός ισχυρισμός στρεφόμενος κατά της λήψεως ασφαλιστικού μέτρου με αντικείμενο την παύση διασυνοριακής προσβολής δικαιωμάτων αντλούμενων από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας – Δεν επηρεάζει τη διεθνή δικαιοδοσία του δικαστηρίου των ασφαλιστικών μέτρων

   (Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρα 22, σημείο 4, και 31)

1.  Το άρθρο 6, σημείο 1, του κανονισμού 44/2001, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, έχει την έννοια ότι, σε περίπτωση κατά την οποία δύο ή πλείονες εταιρίες εδρεύουσες σε διαφορετικά κράτη μέλη ενάγονται, η καθεμία χωριστά, σε δίκη η οποία εκκρεμεί ενώπιον δικαστηρίου ενός εξ αυτών των κρατών μελών, λόγω προσβολής δικαιωμάτων αντλούμενων από το ίδιο εθνικό μέρος ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας, όπως αυτό ισχύει σε άλλο κράτος μέλος, εξαιτίας πράξεων οι οποίες προσβάλλουν δικαιώματα ευρεσιτεχνίας σχετικά με το ίδιο προϊόν, υπάρχει ενδεχόμενο εκδόσεως ασυμβίβαστων μεταξύ τους αποφάσεων, κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, εάν οι αξιώσεις εκδικασθούν χωριστά. Στο αιτούν δικαστήριο απόκειται να εκτιμήσει αν υφίσταται τέτοιος κίνδυνος, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα κρίσιμα στοιχεία της δικογραφίας.

   (βλ. σκέψη 30, διατακτ. 1)

2.  Το άρθρο 22, σημείο 4, του κανονισμού 44/2001, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, έχει την έννοια ότι, σε περίπτωση αγωγής λόγω προσβολής δικαιωμάτων αντλούμενων από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, στο πλαίσιο της οποίας προβλήθηκε παρεμπιπτόντως ζήτημα κύρους ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας, ως αμυντικός ισχυρισμός στρεφόμενος κατά της λήψεως ασφαλιστικού μέτρου με αντικείμενο την παύση διασυνοριακής προσβολής δικαιωμάτων αντλούμενων από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, δεν αποκλείει την εφαρμογή του άρθρου 31 του κανονισμού αυτού.

   Συγκεκριμένα, πρώτον, οι διατάξεις αυτές σκοπούν στη ρύθμιση διαφορετικών περιπτώσεων και έχουν η καθεμία διαφορετικό πεδίο εφαρμογής. Έτσι, το άρθρο 22, σημείο 4, σκοπεί στην ανάθεση διεθνούς δικαιοδοσίας για την επί της ουσίας εξέταση διαφορών σχετικών με σαφώς οριοθετημένο τομέα, ενώ το άρθρο 31, αντιθέτως, έχει εφαρμογή ανεξαρτήτως της διεθνούς δικαιοδοσίας για την επί της ουσίας εξέταση υποθέσεως. Επιπλέον, ουδόλως συνάγεται ότι κάποια από τις επίμαχες διατάξεις μπορεί να χαρακτηρισθεί ως γενική ή ειδική σε σχέση με την άλλη. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι το άρθρο 31 του κανονισμού 44/2001 έχει αυτοτελές περιεχόμενο σε σχέση με αυτό του άρθρου 22, σημείο 4, του κανονισμού αυτού. Το εν λόγω άρθρο 31 έχει εφαρμογή οσάκις δικαστήριο, διαφορετικό από αυτό που έχει διεθνή δικαιοδοσία για να εξετάσει την υπόθεση επί της ουσίας, επιλαμβάνεται αιτήσεως για τη λήψη ασφαλιστικών ή προσωρινών μέτρων, οπότε το προμνημονευθέν άρθρο 22, σημείο 4, το οποίο αφορά τη διεθνή δικαιοδοσία για την επί της ουσίας εξέταση της υποθέσεως, δεν έχει, καταρχήν, την έννοια ότι μπορεί να επιτρέψει παρέκκλιση από το εν λόγω άρθρο 31 και, κατά συνέπεια, να αποκλείσει την εφαρμογή του.

   Δεύτερον, το δικαστήριο που έχει επιληφθεί της παρεμπίπτουσας αιτήσεως δεν εκδίδει οριστική απόφαση επί του κύρους του διπλώματος ευρεσιτεχνίας το οποίο προβλήθηκε, αλλά εκτιμά πώς θα αποφανθεί εν προκειμένω το δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία, βάσει του άρθρου 22, σημείο 4, του κανονισμού 44/2001, ενώ θα απορρίψει το αίτημα λήψεως του ως άνω ασφαλιστικού μέτρου εάν κρίνει ότι υπάρχει εύλογη και μη αμελητέα πιθανότητα το προβαλλόμενο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας να κηρυχθεί άκυρο από το έχον διεθνή δικαιοδοσία δικαστήριο. Υπό τις συνθήκες αυτές, δεν υφίσταται ο κίνδυνος εκδόσεως αντιφατικών αποφάσεων, δεδομένου ότι η προσωρινή απόφαση που θα εκδώσει το δικαστήριο που έχει επιληφθεί παρεμπιπτόντως της υποθέσεως ουδόλως επηρεάζει την απόφαση που θα εκδώσει επί της ουσίας το δικαστήριο το οποίο έχει διεθνή δικαιοδοσία κατά το άρθρο 22, σημείο 4, του κανονισμού 44/2001.

   (βλ. σκέψεις 36, 39-40, 48-51, διατακτ. 2)

Υπόθεση C-616/10

Solvay SA

κατά

Honeywell Fluorine Products Europe BV κ.λπ.

[αίτηση του Rechtbank 's-Gravenhage (Κάτω Χώρες) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διεθνής δικαιοδοσία, αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων — Κανονισμός (ΕΕ) 44/2001 — Αγωγή λόγω προσβολής δικαιωμάτων που αντλούνται από ευρωπαϊκό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας — Ειδικές βάσεις διεθνούς δικαιοδοσίας και βάσεις αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας — Άρθρο 6, σημείο 1 — Πλείονες εναγόμενοι — Άρθρο 22, σημείο 4 — Αμφισβήτηση του κύρους διπλώματος ευρεσιτεχνίας — Άρθρο 31 — Ασφαλιστικά ή προσωρινά μέτρα»

Περίληψη της αποφάσεως

1. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις — Κανονισμός 44/2001 — Ειδικές βάσεις διεθνούς δικαιοδοσίας — Πλείονες εναγόμενοι — Διεθνής δικαιοδοσία του δικαστηρίου της κατοικίας ενός εκ των από κοινού εναγομένων — Προϋπόθεση — Συνάφεια — Ύπαρξη κινδύνου εκδόσεως ασυμβίβαστων αποφάσεων — Περιεχόμενο — Εταιρίες εδρεύουσες σε διαφορετικά κράτη μέλη οι οποίες ενάγονται, η καθεμία χωριστά, σε δίκη η οποία εκκρεμεί ενώπιον δικαστηρίου ενός εξ αυτών των κρατών μελών, λόγω προσβολής δικαιωμάτων αντλούμενων από το ίδιο εθνικό μέρος ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας, εξαιτίας πράξεων οι οποίες προσβάλλουν δικαιώματα ευρεσιτεχνίας σχετικά με το ίδιο προϊόν — Περίπτωση εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής των οικείων διατάξεων — Εκτίμηση που απόκειται στο εθνικό δικαστήριο

   (Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρο 6, σημείο 1)

2. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις — Κανονισμός 44/2001 — Βάσεις αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας — Ένδικες διαφορές «σε θέματα καταχωρίσεως ή κύρους διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας» — Περιεχόμενο — Ασφαλιστικά ή προσωρινά μέτρα — Ζήτημα κύρους ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας, που προβλήθηκε παρεμπιπτόντως ως αμυντικός ισχυρισμός στρεφόμενος κατά της λήψεως ασφαλιστικού μέτρου με αντικείμενο την παύση διασυνοριακής προσβολής δικαιωμάτων αντλούμενων από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας — Δεν επηρεάζει τη διεθνή δικαιοδοσία του δικαστηρίου των ασφαλιστικών μέτρων

   (Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρα 22, σημείο 4, και 31)

1.  Το άρθρο 6, σημείο 1, του κανονισμού 44/2001, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, έχει την έννοια ότι, σε περίπτωση κατά την οποία δύο ή πλείονες εταιρίες εδρεύουσες σε διαφορετικά κράτη μέλη ενάγονται, η καθεμία χωριστά, σε δίκη η οποία εκκρεμεί ενώπιον δικαστηρίου ενός εξ αυτών των κρατών μελών, λόγω προσβολής δικαιωμάτων αντλούμενων από το ίδιο εθνικό μέρος ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας, όπως αυτό ισχύει σε άλλο κράτος μέλος, εξαιτίας πράξεων οι οποίες προσβάλλουν δικαιώματα ευρεσιτεχνίας σχετικά με το ίδιο προϊόν, υπάρχει ενδεχόμενο εκδόσεως ασυμβίβαστων μεταξύ τους αποφάσεων, κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, εάν οι αξιώσεις εκδικασθούν χωριστά. Στο αιτούν δικαστήριο απόκειται να εκτιμήσει αν υφίσταται τέτοιος κίνδυνος, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα κρίσιμα στοιχεία της δικογραφίας.

   (βλ. σκέψη 30, διατακτ. 1)

2.  Το άρθρο 22, σημείο 4, του κανονισμού 44/2001, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, έχει την έννοια ότι, σε περίπτωση αγωγής λόγω προσβολής δικαιωμάτων αντλούμενων από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, στο πλαίσιο της οποίας προβλήθηκε παρεμπιπτόντως ζήτημα κύρους ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας, ως αμυντικός ισχυρισμός στρεφόμενος κατά της λήψεως ασφαλιστικού μέτρου με αντικείμενο την παύση διασυνοριακής προσβολής δικαιωμάτων αντλούμενων από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, δεν αποκλείει την εφαρμογή του άρθρου 31 του κανονισμού αυτού.

   Συγκεκριμένα, πρώτον, οι διατάξεις αυτές σκοπούν στη ρύθμιση διαφορετικών περιπτώσεων και έχουν η καθεμία διαφορετικό πεδίο εφαρμογής. Έτσι, το άρθρο 22, σημείο 4, σκοπεί στην ανάθεση διεθνούς δικαιοδοσίας για την επί της ουσίας εξέταση διαφορών σχετικών με σαφώς οριοθετημένο τομέα, ενώ το άρθρο 31, αντιθέτως, έχει εφαρμογή ανεξαρτήτως της διεθνούς δικαιοδοσίας για την επί της ουσίας εξέταση υποθέσεως. Επιπλέον, ουδόλως συνάγεται ότι κάποια από τις επίμαχες διατάξεις μπορεί να χαρακτηρισθεί ως γενική ή ειδική σε σχέση με την άλλη. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι το άρθρο 31 του κανονισμού 44/2001 έχει αυτοτελές περιεχόμενο σε σχέση με αυτό του άρθρου 22, σημείο 4, του κανονισμού αυτού. Το εν λόγω άρθρο 31 έχει εφαρμογή οσάκις δικαστήριο, διαφορετικό από αυτό που έχει διεθνή δικαιοδοσία για να εξετάσει την υπόθεση επί της ουσίας, επιλαμβάνεται αιτήσεως για τη λήψη ασφαλιστικών ή προσωρινών μέτρων, οπότε το προμνημονευθέν άρθρο 22, σημείο 4, το οποίο αφορά τη διεθνή δικαιοδοσία για την επί της ουσίας εξέταση της υποθέσεως, δεν έχει, καταρχήν, την έννοια ότι μπορεί να επιτρέψει παρέκκλιση από το εν λόγω άρθρο 31 και, κατά συνέπεια, να αποκλείσει την εφαρμογή του.

   Δεύτερον, το δικαστήριο που έχει επιληφθεί της παρεμπίπτουσας αιτήσεως δεν εκδίδει οριστική απόφαση επί του κύρους του διπλώματος ευρεσιτεχνίας το οποίο προβλήθηκε, αλλά εκτιμά πώς θα αποφανθεί εν προκειμένω το δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία, βάσει του άρθρου 22, σημείο 4, του κανονισμού 44/2001, ενώ θα απορρίψει το αίτημα λήψεως του ως άνω ασφαλιστικού μέτρου εάν κρίνει ότι υπάρχει εύλογη και μη αμελητέα πιθανότητα το προβαλλόμενο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας να κηρυχθεί άκυρο από το έχον διεθνή δικαιοδοσία δικαστήριο. Υπό τις συνθήκες αυτές, δεν υφίσταται ο κίνδυνος εκδόσεως αντιφατικών αποφάσεων, δεδομένου ότι η προσωρινή απόφαση που θα εκδώσει το δικαστήριο που έχει επιληφθεί παρεμπιπτόντως της υποθέσεως ουδόλως επηρεάζει την απόφαση που θα εκδώσει επί της ουσίας το δικαστήριο το οποίο έχει διεθνή δικαιοδοσία κατά το άρθρο 22, σημείο 4, του κανονισμού 44/2001.

   (βλ. σκέψεις 36, 39-40, 48-51, διατακτ. 2)