52010DC0159

[pic] | ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ |

Βρυξέλλες, 21.4.2010

COM(2010)159 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Σχέδιο δράσης δώδεκα σημείων της ΕΕ υπέρ της επίτευξης των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας

SEC(2010) 418]SEC(2010) 419]SEC(2010) 420]SEC (2010) 421SEC(2010) 422]

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. 2010: ένα καθοριστικό έτος για δράση και λογοδοσία 3

2. Δράση της ΕΕ υπέρ της επιτάχυνσης της προόδου όσον αφορά την επίτευξη των ΑΣΧ 5

2.1. Μία αξιόπιστη προσέγγιση για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων βοήθειας το 2015 5

2.2. Αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση της βοήθειας: καλύτερη μόχλευση της ΕΑΒ για καλύτερη απόδοση της βοήθειας 6

2.3. Ταχεία ευρωπαϊκή διαδικασία για τους ΑΣΧ 7

2.4. Προδραστικό πρόγραμμα εργασίας για τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής (ΣΑΠ) 10

2.5. Κινητοποίηση των εθνικών πόρων μέσω της βελτίωσης του φορολογικού συστήματος 10

2.6. Ενίσχυση της περιφερειακής ολοκλήρωσης και του εμπορίου για την τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης 11

2.7. Χρησιμοποίηση καινοτόμων πόρων χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων 12

2.8. Η «πιλοτική» δοκιμασία της κλιματικής αλλαγής 13

2.9. Ανάπτυξη και ασφάλεια 14

2.10. Αρχιτεκτονική της παγκόσμιας διακυβέρνησης 14

3. πορεία προς το μέλλον 15

1. 2010: ένα καθοριστικο έτος για δράση και λογοδοσια

Η Επιτροπή παρουσίασε πρόσφατα , στη στρατηγική της 2020, το όραμά της για την ΕΕ για τα επόμενα χρόνια[1]. Στο πλαίσιο αυτό, η αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ θα επικεντρωθεί σε μία ανανεωμένη προσπάθεια για να υλοποιήσει τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας (ΑΣΧ) έως το 2015.

Δέκα χρόνια πριν, οι ηγέτες του κόσμου συμφώνησαν να αναλάβουν αποφασιστικής σημασίας δράση για την καταπολέμηση της φτώχειας. Με τη βοήθεια χρονοδιαγραμμάτων και μετρήσιμων αποτελεσμάτων, συμφώνησαν ότι έως το 2015 πρέπει:

- να μειωθούν κατά το ήμισυ η φτώχεια και η πείνα,

- να διασφαλιστεί πλήρης πρωτοβάθμια εκπαίδευση για όλους,

- να εξαλειφθεί η ανισότητα μεταξύ των φύλων,

- η μητρική και παιδική θνησιμότητα να μειωθούν κατά δύο τρίτα και τρία τέταρτα αντιστοίχως,

- να ανασχεθεί η εξάπλωση του HIV/AIDS και η συχνότητα εμφάνισης της ελονοσίας και άλλων σοβαρών νόσων,

- να διασφαλιστεί η περιβαλλοντική βιωσιμότητα,

- να αναπτυχθεί μία παγκόσμια εταιρική σχέση για την ανάπτυξη.

Οι ΑΣΧ αποτελούν ένα σύνολο αναπτυξιακών στόχων που για πρώτη φορά είναι κοινοί για όλους σε παγκόσμιο επίπεδο. Συνέβαλαν στην οικοδόμηση ενός άνευ προηγουμένου επιπέδου συναίνεσης και θα πρέπει να συνεχίσουν να κατευθύνουν και να κινητοποιούν τη διεθνή στήριξη. Υπογραμμίζουν τη σημασία μιας προσέγγισης της ανάπτυξης που θεμελιώνεται στα δικαιώματα του ανθρώπου.

Ενώ απομένουν μόνο πέντε χρόνια μέχρι το 2015, τη συμφωνηθείσα ημερομηνία-στόχο, οι ηγέτες του κόσμου θα συγκεντρωθούν στη Νέα Υόρκη, στις 20-22 Σεπτεμβρίου 2010, για να λάβουν μέρος στη συνεδρίαση ολομέλειας υψηλού επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για την επανεξέταση των ΑΣΧ. Σκοπός τους είναι να προβούν σε διεξοδική ανασκόπηση των επιτευγμάτων και των ελλείψεων και να συμφωνήσουν για την ανάληψη συγκεκριμένης δράσης με σκοπό την επιτάχυνση της προόδου.

Η σημερινή κατάσταση είναι ανομοιογενής. Η πρόοδος που σημειώθηκε διαφέρει σημαντικά τόσο μεταξύ των ΑΣΧ όσο και των περιοχών, αν ληφθούν υπόψη οι βασικές μεταβλητές της προόδου που είναι η οικονομική ανάπτυξη, η χρηστή διακυβέρνηση και η ποιότητα των εθνικών πολιτικών. Συνολικά, σημειώθηκε έντονη και συνεχής πρόοδος, όσον αφορά τη μείωση της ακραίας φτώχειας καθώς και την επίτευξη άλλων στόχων, όπως η πρωτοβάθμια εκπαίδευση για όλους, η ισότητα μεταξύ των φύλων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και η πρόσβαση στο νερό. Ωστόσο, περίπου 1,4 δισεκατ. άνθρωποι ζουν ακόμη σε συνθήκες ακραίας φτώχειας (51% στην υποσαχάρια Αφρική) και ένα έκτο του παγκόσμιου πληθυσμού υποσιτίζεται. Δεν σημειώθηκε σχεδόν καθόλου πρόοδος όσον αφορά τη μείωση της μητρικής και παιδικής θνησιμότητας και οι προοπτικές για πρόσβαση σε εγκαταστάσεις υγιεινής είναι επίσης ελάχιστες.

Πράγματι, το 2010 είναι μεν το «ευρωπαϊκό έτος κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού», η πρόκληση όμως της φτώχειας δεν σταματά στα σύνορα της ΕΕ, ούτε μπορεί να αντιμετωπιστεί εντός αυτών των συνόρων. Οι πρόσφατες διαδοχικές παγκόσμιες κρίσεις έδειξαν πόσο αλληλένδετος είναι ο κόσμος: οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις, οι πανδημίες, η κλιματική αλλαγή πλήττουν όλες τις χώρες, ενώ αυτές που θίγονται περισσότερο είναι συχνά οι φτωχές. Προκειμένου να οικοδομηθεί ασφαλές περιβάλλον για όλους, η παγκοσμιοποίηση πρέπει να γίνει περισσότερο βιώσιμη και δίκαιη.

Η προώθηση της ανάπτυξης αποτελεί, λοιπόν, αναπόσπαστο μέρος της απάντησης της Ευρώπης στις σημερινές παγκόσμιες προκλήσεις. Το έτος 2010 αποτελεί μοναδική ευκαιρία για να καταβάλουν η ΕΕ και οι εταίροι της ανανεωμένες και συντονισμένες προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να επιτύχουν τους ΑΣΧ. Αποτελεί επίσης ένα «έτος λογοδοσίας», με ορισμένους ενδιάμεσους στόχους και ορόσημα που καθορίστηκαν για τους ΑΣΧ, μεταξύ άλλων και αυτών που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα δράσης της ΕΕ[2], καθώς και για την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια.

Το προηγούμενο έτος, η ΕΕ θέσπισε μία σειρά μέτρων για να στηρίξει τις αναπτυσσόμενες χώρες να αντιμετωπίσουν την κρίση[3]. Πολλά από αυτά τα μέτρα εφαρμόστηκαν ήδη ή εφαρμόζονται τώρα[4], όπως ο μηχανισμός ευπάθειας Flex. Στην παρούσα ανακοίνωση προτείνεται να επανενεργοποιηθούν άλλα μέτρα. Δεν πρόκειται απλώς για παροχή βοήθειας αλλά για αμοιβαία εμπιστοσύνη στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας συνεργασίας. Ο αριθμός 8 των ΑΣΧ υπογραμμίζει τη σημασία της ενισχυμένης διεθνούς συνεργασίας που είναι αναγκαία για να επιτευχθούν όλοι οι άλλοι ΑΣΧ. Η ΕΕ θα συνεχίσει να είναι κινητήρια δύναμη της παγκόσμιας ανάπτυξης, αποδεικνύοντας ότι ξέρει να τηρεί τις υποσχέσεις της. Η ΕΕ έχει κάθε συμφέρον να διασφαλίσει ότι οι ΑΣΧ παραμένουν στο επίκεντρο των πολιτικών και χρηματοδοτικών προτεραιοτήτων, τόσο στις πολιτικές των χορηγών, όσο και σε αυτές των χωρών εταίρων. Η θέση σε ισχύ της συνθήκης της Λισαβόνας σηματοδοτεί μία νέα εποχή στην αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ, που χαρακτηρίζεται από τη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των πολιτικών της ΕΕ και των πολιτικών των κρατών μελών της.

Η παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζει ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ με ορισμένες ειδικές μεσοπρόθεσμες δράσεις υπέρ της επίτευξης των ΑΣΧ. Συνοδεύεται από πέντε έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής[5] για τους ΑΣΧ, την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, τη βοήθεια για το εμπόριο και το πρόγραμμα εργασίας 2010-2013 για τη συνοχή των πολιτικών για την ανάπτυξη, τα οποία παρέχουν περισσότερες πληροφορίες για τις διάφορες προτάσεις που περιλαμβάνονται στην παρούσα ανακοίνωση. Αυτό το σχέδιο δράσης της ΕΕ προορίζεται:

- να αποτελέσει μία ενοποιημένη συμβολή της ΕΕ σε συγκεκριμένες προτάσεις των ΗΕ για τους ΑΣΧ για την περίοδο 2010-2015·

- να παράσχει μία βάση για την προβολή και το διάλογο πριν και μετά τη συνεδρίαση ολομέλειας υψηλού επιπέδου των ΗΕ με τους βασικούς και στρατηγικούς εταίρους μας, είτε στο πλαίσιο της ομάδας των G8/G20, είτε σε φόρουμ όπως η διάσκεψη Ασίας-Ευρώπης για την ανάπτυξη (26-27 Μαΐου 2010), η συνάντηση κορυφής ΕΕ-ΛΑΚ (18 Μαΐου 2010) και η 3η διάσκεψη κορυφής Αφρικής-ΕΕ (29-30 Νοεμβρίου 2010)·

- να τροφοδοτήσει την εξωτερική διάσταση της στρατηγικής για την Ευρώπη 2020.

Προτείνονται οι ακόλουθες δράσεις για την ΕΕ και τα κράτη μέλη.

2. Δράση της ΕΕ υπέρ της επιτάχυνσης της πρόοδου όσον αφορά την επίτευξη των ΑΣΧ

2.1. Μία αξιόπιστη προσέγγιση για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων βοήθειας το 2015

Η Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια (ΕΑΒ) έχει θεμελιώδη σημασία για την ανάπτυξη. Η κρίση έδειξε ότι λειτούργησε πολλές φορές ως δίχτυ ασφαλείας, αποτελώντας μία σταθερή πηγή χρηματοδότησης σε στιγμές μείωσης των ιδιωτικών ροών. Επέτρεψε στις αναπτυσσόμενες χώρες να διατηρήσουν τις βασικές κοινωνικές υπηρεσίες, καθώς και τη γενική λειτουργία του κράτους και δημιούργησε μία βασική οικονομική δραστηριότητα. Αποτελεί λοιπόν μία καλή επένδυση για την περιφερειακή και παγκόσμια σταθερότητα.

Συλλογικά η ΕΕ παραμένει ο μεγαλύτερος χορηγός στον κόσμο, παρέχοντας σχεδόν το 56% της παγκόσμιας βοήθειας. Η ΕΑΒ της ΕΕ έχει σχεδόν διπλασιαστεί από την εποχή της υιοθέτησης των ΑΣΧ, φθάνοντας συνολικά το 2009 σε 49 δισεκατ. ευρώ. Αν και σημειώθηκε μείωση σε σχέση με τα επίπεδα του 2008, αντιστοιχεί σε 0,42% του ΑΕΕ της ΕΕ, το οποίο είναι ένα σημαντικό ποσοστό σε σύγκριση με τους άλλους κύριους χορηγούς, παρά τους περιορισμένους πόρους του προϋπολογισμού στα περισσότερα κράτη μέλη. Παρόλα αυτά, η ΕΕ παρουσιάζει κάποια καθυστέρηση όσον αφορά την επίτευξη του συλλογικού ενδιάμεσου στόχου του 0,56% του ΑΕΕ της ΕΕ έως το 2010, το οποίο αποτελεί ένα βήμα για να επιτύχει να αφιερώσει έως το 2015 το 0,7% του ΑΕΕ στην ΕΑΒ.

Η αναβολή των αυξήσεων της βοήθειας θα σήμαινε αναβολή της προόδου στην επίτευξη των ΑΣΧ. Στη σημερινή κατάσταση της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, μπορεί να μην είναι εύκολο να τηρήσουμε τις συλλογικές υποσχέσεις μας να αφιερώσουμε το 0,7% του ΑΕΕ στην ΕΑΒ έως το 2015 και να κατευθύνουμε το 50% της αύξησης της ΕΑΒ στην Αφρική, είναι όμως ακόμη εφικτό και αναγκαίο. Πρόκειται για ένα θέμα προοπτικών και πολιτικής βούλησης. Όλοι οι χορηγοί πρέπει να συνεισφέρουν στον κοινό στόχο βάσει ενός δίκαιου παγκόσμιου επιμερισμού των επιβαρύνσεων σε παγκόσμια και ευρωπαϊκή κλίμακα. Κατά τη συνεδρίαση ολομέλειας υψηλού επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών, η ΕΕ πρέπει να δείξει ότι θα τηρήσει τις υποσχέσεις της και να αποδείξει ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες μπορούν να την εμπιστευτούν. Για να το επιτύχει αυτό, θα πρέπει να αντιμετωπίσει νέες παγκόσμιες προκλήσεις παρέχοντας χρηματοδότηση από πηγές που θα συμπληρώνουν την ΕΑΒ.

(1) Όσον αφορά την ΕΑΒ:

- να απευθύνει πρόσκληση για δίκαιο διεθνή επιμερισμό του βάρους με άλλους διεθνείς χορηγούς – συμπεριλαμβανομένων των αναδυομένων – για να αυξήσει το επίπεδο των φιλοδοξιών τους ώστε να ευθυγραμμιστεί με αυτό της ΕΕ·

- να καταρτίσει ρεαλιστικά και ελέγξιμα ετήσια σχέδια δράσης για την επίτευξη μεμονωμένων στόχων[6] και να δημοσιεύσει τα πρώτα σχέδια πριν από το Σεπτέμβριο του 2010·

- να ενισχύσει το μηχανισμό λογοδοσίας της ΕΕ: με βάση τα ετήσια σχέδια δράσης των κρατών μελών και την έκθεση παρακολούθησης της Επιτροπής, το Συμβούλιο θα πρέπει να διοργανώσει μία εσωτερική αξιολόγηση των ΑΣΧ από ομότιμους ειδικούς και να υποβάλει έκθεση των αποτελεσμάτων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Τα εν λόγω σχέδια δράσης πρέπει να διευκρινίζουν τουλάχιστον τις δαπάνες που προβλέπεται να αφιερωθούν στην ΕΑΒ το επόμενο δημοσιονομικό έτος και τις εκτιμήσεις για τα υπόλοιπα έτη έως το 2015·

- να εξετάσει τη δυνατότητα θέσπισης εθνικής νομοθεσίας για τον καθορισμό στόχων στον τομέα της ΕΑΒ, με βάση την πείρα που αποκτήθηκε από το Βέλγιο ή το Ηνωμένο Βασίλειο.

2.2. Αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση της βοήθειας: καλύτερη μόχλευση της ΕΑΒ για καλύτερη απόδοση της βοήθειας

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις[7], η πιθανή βελτίωση της αποτελεσματικότητας κυμαίνεται μεταξύ 3 και 6 δισεκατ. ευρώ ετησίως, εάν η ΕΕ και τα κράτη μέλη εφαρμόσουν καλύτερα τις αρχές της αποτελεσματικότητας της βοήθειας τις οποίες είχαν συμφωνήσει στη δήλωση του Παρισιού και στην ατζέντα της Άκκρα. Η ΕΕ πρέπει να επιταχύνει την εφαρμογή αυτών των δεσμεύσεων για να δείξει συγκεκριμένα αποτελέσματα πριν από το τέταρτο φόρουμ υψηλού επιπέδου για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας που θα πραγματοποιηθεί στη Σεούλ το 2011. Ο συντονισμός των ευρωπαϊκών δράσεων εκ των προτέρων είναι αποτελεσματικότερος από τη λήψη διορθωτικών μέτρων εκ των υστέρων.

(2) Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της βοήθειας:

- να συγκεντρωθούν σταδιακά τα χρονοδιαγράμματα των κύκλων προγραμματισμού των κρατών μελών και της ΕΕ σε επίπεδο των χωρών εταίρων έως το 2013 και να χρησιμοποιηθεί το κοινό πλαίσιο προγραμματισμού για τον καταμερισμό των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων και στόχων στις αναπτυσσόμενες χώρες, ώστε να αποφεύγονται οι επαναλήψεις και οι επικαλύψεις·

- να χρησιμοποιούνται το κοινό χρονοδιάγραμμα και το κοινό πλαίσιο προγραμματισμού για να εκπονούνται τα ευρωπαϊκά έγγραφα στρατηγικής ανά χώρα και τα πολυετή προγράμματα, όπως τα έπραξε ήδη η ΕΕ για την Αϊτή, ανταποκρινόμενη έτσι στη δέσμευσή της στον τομέα της αποτελεσματικότητας και της προβλεψιμότητας της βοήθειας στις χώρες εταίρους·

- εντός του υφιστάμενου επιχειρησιακού πλαισίου για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, να βελτιωθεί ο καταμερισμός εργασίας της ΕΕ όχι μόνο εντός αλλά και μεταξύ των δικαιούχων χωρών (διασφαλίζοντας ιδίως ότι δεν υπάρχουν επιπτώσεις στον όγκο της βοήθειας, επιλύοντας το πρόβλημα των ορφανών από βοήθεια χωρών[8], και εισάγοντας μία συστηματική διαδικασία για την ανταλλαγή πληροφοριών) και να υιοθετηθεί κοινή προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά την εφαρμογή των δεσμεύσεων σχετικά με την αμοιβαία λογοδοσία και τη διαφάνεια και, στη συνέχεια, η προσέγγιση αυτή να προωθηθεί ευρέως·

- να ενθαρρυνθούν άλλοι χορηγοί μεταξύ των οποίων και οι νεοεμφανιζόμενοι, να εφαρμόσουν την ατζέντα για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας.

2.3. Ταχεία ευρωπαϊκή διαδικασία για τους ΑΣΧ

2.3.1. Στοχοθέτηση των χωρών που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη καθυστέρηση ως προς τους ΑΣΧ

Η ΕΕ, για να στηρίξει την επίτευξη των ΑΣΧ, πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στους στόχους των οποίων η επίτευξη παρουσιάζει τη μεγαλύτερη καθυστέρηση. Ωστόσο, οι ΑΣΧ δεν πρέπει να θεωρούνται ένα σύνολο χωριστών τομεακών στόχων και δεικτών. Αντίθετα, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι είναι αλληλένδετοι και ενισχύονται αμοιβαία.

Ενώ η ΕΕ πρέπει να είναι παρούσα σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες, η δράση πρέπει να διεξάγεται κατά προτεραιότητα στις χώρες στις οποίες έχει πραγματοποιηθεί μικρότερη πρόοδος. Οι στοχοθετημένες παρεμβάσεις πρέπει να εστιάζονται στα πλέον ευάλωτα άτομα, μεταξύ άλλων, στις γυναίκες, τα παιδιά και τα άτομα με αναπηρία, μέσω της στήριξης συστημάτων κοινωνικής προστασίας ευρείας κλίμακας τα οποία αποτελούν ένα στοιχείο κλειδί της κοινωνικής συνοχής και σταθερότητας.

Οι προοπτικές όσον αφορά τη φτώχεια είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ) και στις χώρες σε κατάσταση αστάθειας[9]. Τα ευάλωτα κράτη πραγματοποίησαν πολύ μικρότερη πρόοδο στην πορεία για την επίτευξη των ΑΣΧ απ’ ό,τι άλλες αναπτυσσόμενες χώρες και πολλά από αυτά είναι και «ορφανά από βοήθεια». Για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, οι χορηγοί πρέπει να αυξήσουν και να συντονίσουν περισσότερο τις προσπάθειές τους στα ευάλωτα κράτη[10].

(3) Ασταθή κράτη και χώρες με μεγαλύτερη καθυστέρηση ως προς τους ΑΣΧ:

- να διασφαλιστούν μηχανισμοί συντονισμού της ΕΕ για τη λήψη αποφάσεων και την οργάνωση του καταμερισμού εργασίας βραχυπρόθεσμα στα ευάλωτα κράτη, όπως έγινε με την Αϊτή·

- να διατηρείται κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της ανταμοιβής για τις επιδόσεις και της ανταπόκρισης στις ανάγκες, να ανακατανέμεται η χρηματοδότηση στις χώρες με τη μικρότερη πρόοδο όσον αφορά τους ΑΣΧ, λαμβανομένων υπόψη των εθνικών πολιτικών και ικανοτήτων. Σε επίπεδο ΕΕ, η Επιτροπή θα προτείνει αυτή την αναπροσαρμογή στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης των προγραμμάτων ΑΚΕ που προβλέπεται για το 2010 καθώς και αύξηση της χορήγησης για το Αφγανιστάν και το Πακιστάν για την περίοδο 2011-2013.

2.3.2. Στοχοθέτηση των ΑΣΧ για την επίτευξη των οποίων έχει πραγματοποιηθεί μικρότερη πρόοδος

Πραγματοποιήθηκε πρόσφατα εξέταση πέντε κρίσιμων τομέων για τους ΑΣΧ, συγκεκριμένα της υγείας[11], της εκπαίδευσης[12], της ανθρωπιστικής επισιτιστικής βοήθειας[13], της ασφάλειας των τροφίμων[14] και της ισότητας των φύλων[15]. Οι τομείς αυτοί αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του συνολικού σχεδίου δράσης της ΕΕ για την προώθηση της προόδου προς την υλοποίηση των ΑΣΧ.

Ως βασική αρχή, η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να χρησιμοποιούν πάντα ως πρώτη επιλογή τις στρατηγικές και τα συστήματα των ίδιων των χωρών εταίρων [16] για να ενισχυθεί ο βαθμός οικειοποίησης από τη χώρα. Τούτο θα πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση μέσω της στήριξης του προϋπολογισμού και προγραμμάτων τους είδους της σύμβασης ΑΣΧ. Εάν η βοήθεια παραδίδεται εκτός των συστημάτων της χώρας, πρέπει να αναφέρεται σαφώς ο λόγος και να στηρίζεται η ανάπτυξη της ικανότητας για τη βελτίωση της ποιότητας των συστημάτων της χώρας.

(4) Βελτίωση του αντίκτυπου των πολιτικών σε σημαντικούς τομείς :

- στον τομέα της εκπαίδευσης και της υγείας, να επικεντρωθεί η δράση της ΕΕ και των κρατών μελών στις χώρες με τις περισσότερες ανάγκες και όπου μπορούν να στηριχθούν βιώσιμες πολιτικές. Ο κατάλογος των χωρών με προτεραιότητα θα καταρτιστεί πριν από το Σεπτέμβριο·

- όσον αφορά την υγεία, μέσω της βελτίωσης της συνοχής των πολιτικών και της περαιτέρω πολιτικής και χρηματοδοτικής συμμετοχής της ΕΕ στο «παγκόσμιο ταμείο για την καταπολέμηση του Aids, της φυματίωσης και της ελονοσίας» και στην «παγκόσμια συμμαχία για τα εμβόλια και την ανοσοποίηση» να διασφαλιστεί ότι οι οργανισμοί αυτοί λειτουργούν ως πλατφόρμα για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, τηρούν τις αρχές της διεθνούς εταιρικής σχέσης για την υγεία και συμβάλουν στην ενίσχυση των συστημάτων υγείας·

- στον τομέα της εκπαίδευσης, να αυξηθεί η στήριξη υπέρ των εθνικών τομεακών σχεδίων για την εκπαίδευση που αποσκοπούν στη διασφάλιση ποιοτικής εκπαίδευσης, μέσω διμερών και πολυμερών διαύλων καθώς και μέσω της πρωτοβουλίας «εκπαίδευση για όλους».

- να αντιμετωπιστούν όλες οι πτυχές της ασφάλειας των τροφίμων, με εστίαση στην οικολογικά αποτελεσματική γεωργία, στους κατόχους μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων, στη στήριξη βιώσιμων εθνικών και περιφερειακών πολιτικών (μεταξύ άλλων μέσω της αυξημένης χρηματοδοτικής στήριξης του «συνολικού προγράμματος γεωργικής ανάπτυξης της Αφρικής» και της επιτάχυνσης της εφαρμογής των γενικών κατευθύνσεων πολιτικής για την αφρικανική γη) και με την προώθηση της καλύτερης ένταξης της διατροφής, ιδίως στη Νότιο Ασία·

- να βελτιωθεί η λογοδοσία και η παρακολούθηση της ισότητας των φύλων μέσω της χρησιμοποίησης του δείκτη του ΟΟΣΑ γι’ αυτόν τον τομέα σε όλες τις δράσεις που συνδέονται με τους ΑΣΧ (με σκοπό την εφαρμογή του σε τουλάχιστον 80% των δράσεων της ΕΕ και των κρατών μελών)·

- να δίδεται πάντοτε προτεραιότητα σε δράσεις που αφορούν την παγκόσμια υγεία, τη γεωργία και την ασφάλεια των τροφίμων εντός των ερευνητικών προγραμμάτων – πλαισίων της ΕΕ.

2.3.3. Ενθάρρυνση της συμμετοχής των χωρών εταίρων στους ΑΣΧ

Τα επιτυχημένα παραδείγματα δείχνουν τη σημασία της ισχυρής τοπικής πολιτικής δέσμευσης. Για να προωθηθεί η οικειοποίηση των ΑΣΧ από τους ενδιαφερομένους, στις δράσεις των χορηγών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η πολιτιστική διάσταση της αναπτυξιακής διαδικασίας.

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να συνεχίσουν να ενθαρρύνουν και να υποστηρίζουν τις προσεγγίσεις που βασίζονται στην πραγματικότητα της εκάστοτε χώρας για να αποφασίζουν για την προτεραιότητα των επενδύσεων υπέρ των ΑΣΧ και για να προσαρμόζουν τους στόχους και τους δείκτες στην εθνική πραγματικότητα. Η συμμετοχή στους ΑΣΧ θα πρέπει να θεωρείται ως ένα στοιχείο ευρύτερων δεσμεύσεων που λαμβάνονται από τις χώρες εταίρους στον τομέα της διακυβέρνησης καθώς και αναπόσπαστο μέρος του διαλόγου της ΕΕ με αυτές. Τα υψηλής ποιότητας στατιστικά στοιχεία έχουν αποφασιστική σημασία για να παρακολουθείται η πρόοδος για την υλοποίηση των ΑΣΧ σε επίπεδο χώρας καθώς επίσης και για να προάγεται η υπευθυνότητα του δημόσιου τομέα και να παρέχεται η βάση για ορθολογικές πολιτικές και αποφάσεις, μακροοικονομική διαχείριση και αποτελεσματική κατανομή των πόρων. Το πρόβλημα της έλλειψης αξιόπιστων, επακριβών δεδομένων για να παρακολουθείται η πρόοδος προς την επίτευξη των ΑΣΧ είναι ιδιαίτερα οξύ στην Αφρική.

(5) Ενίσχυση της συμμετοχής:

- να χρησιμοποιηθεί η εταιρική σχέση Αφρικής-ΕΕ για τους ΑΣΧ ως πλατφόρμα για την ενίσχυση του περιφερειακού συντονισμού της παρακολούθησης των ΑΣΧ στην Αφρική, σε συνεργασία με περιφερειακές οργανώσεις·

- να προωθηθεί η ένταξη των στόχων ΑΣΧ στις αναπτυξιακές στρατηγικές των ίδιων των αναπτυσσομένων χωρών.

2.4. Προδραστικό πρόγραμμα εργασίας για τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής (ΣΑΠ)

Η ΕΕ υποστηρίζει τους ΑΣΧ καθιστώντας και άλλες πολιτικές ευνοϊκότερες για τους αναπτυξιακούς στόχους, εκτός από αυτήν της βοήθειας. Κατά τα τελευταία πέντε έτη, η ΕΕ δημιούργησε γι’ αυτό το σκοπό εκ των προτέρων και εκ των υστέρων μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των αξιολογήσεων επιπτώσεων, που εξετάζουν τις εξωτερικές επιπτώσεις των προτάσεων πολιτικής[17]. Το πρόγραμμα εργασίας ΣΑΠ[18] καθορίζει συγκεκριμένους στόχους και δείκτες προόδου για να διασφαλίζεται η τήρηση των δεσμεύσεων της ΕΕ για τη ΣΑΠ σε μία σειρά πολιτικών που έχουν επιπτώσεις στις ακόλουθες πέντε παγκόσμιες προκλήσεις: εμπόριο και οικονομικά, κλιματική αλλαγή, ασφάλεια των τροφίμων, μετανάστευση και ασφάλεια.

(6) Συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής:

- Να χρησιμοποιείται όσο το δυνατό νωρίτερα το πρόγραμμα εργασίας ΣΑΠ με προδραστικό τρόπο ως εργαλείο που κατευθύνει την ΕΕ στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που επηρεάζουν τις αναπτυσσόμενες χώρες, εκτός από την αναπτυξιακή βοήθεια.

2.5. Κινητοποίηση των εθνικών πόρων μέσω της βελτίωσης του φορολογικού συστήματος [19]

Από μόνη της η εξωτερική βοήθεια δεν μπορεί να επιτρέψει σε καμία χώρα να οικοδομήσει ανθηρή οικονομία. Οι ίδιοι πόροι των χωρών εταίρων έχουν θεμελιώδη σημασία για την ανάπτυξή τους, δεδομένου ότι αυξάνουν την νομιμότητα του κράτους, ενισχύουν την συμμετοχή στις αναπτυξιακές πολιτικές και αποτελούν σταθερή πηγή χρηματοδότησης για την παροχή δημοσίων αγαθών και την υλοποίηση των ΑΣΧ.

Με σκοπό να αυξηθεί σημαντικά ο δείκτης φορολογικών εσόδων/ΑΕΓΧΠ[20] στις αναπτυσσόμενες χώρες, η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει τη στήριξή της για τη δημιουργία βιώσιμων φορολογικών και τελωνειακών συστημάτων στις χώρες αυτές μέσω μιας σφαιρικής προσέγγισης, όσον αφορά τη φορολογική και τελωνειακή διοίκηση, καθώς και μεταρρυθμίσεων σ’ αυτόν τον τομέα. Οι χορηγοί πρέπει να υποστηρίζουν τις πολυμερείς και περιφερειακές πρωτοβουλίες, να ενώσουν τις προσπάθειές τους για ένα δίκαιο, διεθνές και διαφανές φορολογικό περιβάλλον στο πλαίσιο συνεργασίας, να ενισχύσουν τις ικανότητες παρακολούθησης στις αναπτυσσόμενες χώρες για την καταπολέμηση των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών και της τελωνειακής απάτης και, τέλος, να υποστηρίζουν τη σύναψη και την εφαρμογή των σχετικών συμφωνιών. Οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει επίσης να μπορούν να συμμετέχουν με αποτελεσματικότερο τρόπο στη διεθνή φορολογική και τελωνειακή συνεργασία. Η βελτίωση της είσπραξης των εθνικών εσόδων θα συμβάλει στην κάλυψη των χρηματοδοτικών ελλείψεων για τους ΑΣΧ, των οποίων η επίτευξη παρουσιάζει τη μεγαλύτερη καθυστέρηση σε εθνικό επίπεδο.

(7) Φορολογία και ανάπτυξη:

- να ενισχυθούν οι ικανότητες των αναπτυσσομένων χωρών για κινητοποίηση των εθνικών εσόδων μέσω φορολογικών μεταρρυθμίσεων και της φορολογικής διοίκησης. Να αυξηθεί η ικανότητα των τελωνειακών διοικήσεων των αναπτυσσομένων χωρών να συνεισφέρουν αποτελεσματικά στους εθνικούς αναπτυξιακούς στόχους. Να ενισχυθεί η στήριξη πρωτοβουλιών που προωθούν τη διαφάνεια των εσόδων και την εσωτερική λογοδοσία, όπως η πρωτοβουλία «Επιβολή δασικής νομοθεσίας, διακυβέρνηση και εμπόριο» και η «Πρωτοβουλία για τη διαφάνεια των εξορυκτικών βιομηχανιών» και να βελτιωθεί ο συντονισμός των χορηγών·

- να προωθηθεί η χρηστή διακυβέρνηση σε φορολογικά θέματα και να υποστηριχτεί η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μέσω διεθνών κανόνων, η συνεργασία για τη διευκόλυνση της σύναψης και της εφαρμογής συμφωνιών όπως οι συμφωνίες για την ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών και, όπου ενδείκνυται, οι συμβάσεις περί διπλής φορολογίας, η έγκριση και η εφαρμογή των κατευθυντηρίων γραμμών του ΟΟΣΑ σχετικά με τον καθορισμό των τιμών μεταβίβασης στις αναπτυσσόμενες χώρες καθώς και η διεξαγόμενη έρευνα σχετικά με ένα πρότυπο αναφοράς για τις πολυεθνικές εταιρείες για κάθε χώρα.

2.6. Ενίσχυση της περιφερειακής ολοκλήρωσης και του εμπορίου για την τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης

Η περιφερειακή ολοκλήρωση αυξάνει την πολιτική σταθερότητα και την οικονομική ευμάρεια. Βοηθά τις χώρες να παρέχουν δημόσια αγαθά που είναι βασικά για την αειφόρο ανάπτυξη, συνεισφέροντας έτσι, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα, στην υλοποίηση των ΑΣΧ. Η ΕΕ προωθεί την περιφερειακή ολοκλήρωση τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά στις εξωτερικές της σχέσεις.

Η συμμετοχή στο διεθνές εμπόριο αποτελεί για τις αναπτυσσόμενες χώρες βασική πηγή των πόρων που απαιτούνται για την επίτευξη των ΑΣΧ και πρέπει να αποτελεί μέρος κάθε επιτυχούς αναπτυξιακής στρατηγικής.

Για το λόγο αυτό, η ΕΕ συνεχίζει να επιδιώκει το σχεδιασμό κανόνων του διεθνούς εμπορίου που ευνοούν την ανάπτυξη και να υποστηρίζει την ικανότητα των χωρών εταίρων να συμμετέχουν στο παγκόσμιο και περιφερειακό εμπόριο, μεταξύ άλλων, με την προώθηση των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης. Σύμφωνα με τον αριθ. 8 των ΑΣΧ, η ΕΕ χορηγεί ειδικές εμπορικές προτιμήσεις για τις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους ελεύθερης πρόσβασης στην αγορά της ΕΕ για όλα τα προϊόντα που προέρχονται από τις ΛΑΧ, εκτός από όπλα. Εξάλλου, η ΕΕ συνεχίζει να διασφαλίζει ότι οι διμερείς συμφωνίες της δεν περιλαμβάνουν ρήτρες που θα υπονόμευαν την πρόσβαση των αναπτυσσομένων χωρών στα φάρμακα.

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της τήρησαν επίσης τη συλλογική δέσμευσή τους να αφιερώσουν 2 δισεκατ. ευρώ ετησίως στη συνδεόμενη με το εμπόριο βοήθεια, πολύ πριν από το 2010 που είχε τεθεί ως ημερομηνία-στόχος. Εξάλλου, στηρίζουν ευρέως την παραγωγική ικανότητα και τη συνδεόμενη με το εμπόριο υποδομή – το 2008, η συνολική βοήθεια για το εμπόριο υπερέβη τα 10 δισεκατ. ευρώ, ποσό το οποίο αντιπροσωπεύει σημαντική αύξηση σε σχέση με το 2007.

Η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει σε αυτή τη βάση, να δώσει περισσότερη προσοχή στις ΛΑΧ και να εργαστεί με πιο αποτελεσματικό και στρατηγικό τρόπο, όπως υποδεικνύεται στο σχετικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής.

(8) Περιφερειακή ολοκλήρωση και εμπόριο:

- να αυξηθεί η στήριξη για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, ιδίως με μηχανισμούς όπως το επενδυτικό μέσο ΑΚΕ και το Καταπιστευματικό Ταμείο Υποδομών ΕΕ-Αφρικής·

- στο πλαίσιο της επανεξέτασης της εξωτερικής εντολής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, να ενισχυθεί η ικανότητα της ΕΤΕ να στηρίζει τους αναπτυξιακούς στόχους της ΕΕ και να προωθηθεί ο αποτελεσματικός συνδυασμός επιχορηγήσεων με δάνεια στις τρίτες χώρες.

- να συνεχιστούν οι εργασίες για την ολοκλήρωση του Γύρου της Ντόχα καθώς και για τη σύναψη διμερών και περιφερειακών εμπορικών συμφωνιών στις οποίες λαμβάνονται υπόψη και αντικατοπτρίζονται ορθά οι διάφορες ανάγκες των χωρών εταίρων, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης.

- να προχωρήσει περαιτέρω η χορήγηση βοήθειας για το εμπόριο, να ενισχυθούν οι προσπάθειες για τις ΛΑΧ και την αποτελεσματικότητα της βοήθειας και να επιτευχθεί, ιδίως, συμφωνία για περιφερειακά πακέτα βοήθειας για το εμπόριο υπέρ των χωρών ΑΚΕ πριν από τα τέλη του 2010.

2.7. Χρησιμοποίηση καινοτόμων πόρων χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων

Μετά την οικονομική κρίση, οι προϋπολογισμοί και οι ιδιωτικές επενδύσεις ενδέχεται να μην μπορούν πλέον από μόνοι τους να παρέχουν τους πόρους που είναι αναγκαίοι για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων παγκόσμιων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένων και των ΑΣΧ. Για να παρέχονται συμπληρωματικοί πόροι με προβλέψιμο και σταθερό τρόπο πρέπει να εκμεταλλευτούμε πλήρως τις δυνατότητες της καινοτόμου χρηματοδότησης.

Πολλοί καινοτόμοι μηχανισμοί βασίζονται ήδη σε δημόσιες-ιδιωτικές εταιρικές σχέσεις και στις αγορές, συμπληρώνοντας έτσι αποτελεσματικά τους υφιστάμενους πόρους και μηχανισμούς της βοήθειας για την ανάπτυξη. Άλλες επιλογές διερευνώνται τώρα σε διάφορα φόρουμ, συμπεριλαμβανομένης της ηγετικής ομάδας για την καινοτόμο χρηματοδότηση για την ανάπτυξη. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής ανέλυσαν επίσης τις δυνατότητες άντλησης εσόδων των διαφόρων μηχανισμών[21].

Η παγκοσμιοποίηση ωφέλησε πολύ την παγκόσμια οικονομία, αλλά οι φτωχότερες χώρες δεν εκμεταλλεύτηκαν ακόμη όλες αυτές τις ευκαιρίες. Η κατανομή των νέων εσόδων πρέπει να επανορθώσει αυτή την κατάσταση.

(9) Καινοτόμος χρηματοδότηση:

- να υποστηριχτούν προτάσεις για μηχανισμούς καινοτόμου χρηματοδότησης με σημαντικό δυναμικό άντλησης εσόδων, προκειμένου να διασφαλιστεί προβλέψιμη χρηματοδότηση για αειφόρο ανάπτυξη, ιδίως υπέρ των φτωχότερων και πλέον ευάλωτων χωρών[22].

2.8. Η «πιλοτική» δοκιμασία της κλιματικής αλλαγής

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ύψιστης σημασίας συλλογική πρόκληση και επηρεάζει αρνητικά την υλοποίηση όλων των ΑΣΧ.

Η ΕΕ δεσμεύτηκε να στηρίξει τη θέσπιση και την εφαρμογή στις αναπτυσσόμενες χώρες κατάλληλων στρατηγικών προσαρμογής ή/και άμβλυνσης. Για το σκοπό αυτό, πρέπει να λαμβάνεται περισσότερο υπόψη η κλιματική αλλαγή στις αναπτυξιακές πολιτικές, να διευκολυνθεί η πρόσβαση των αναπτυσσομένων χωρών σε τεχνολογίες με χαμηλή έκλυση διοξειδίου του άνθρακα και χωρίς αρνητικές επιπτώσεις στο κλίμα, με σεβασμό των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και παράλληλα να βελτιωθεί η βάση των γνώσεων αυτών των χωρών στον τομέα της αλλαγής του κλίματος και να αυξηθεί η στήριξη από την ΕΕ της σχετικής έρευνας στις αναπτυσσόμενες χώρες και σε συνεργασία με αυτές. Τούτο θα τις επέτρεπε να αναπτύξουν οικονομικά αποδοτικές, με βάση τα οικοσυστήματα προσεγγίσεις όσον αφορά το μετριασμό και την προσαρμογή.

Εξάλλου, στο πλαίσιο των μετά την Κοπεγχάγη διαπραγματεύσεων και του αναπτυξιακού Γύρου της Ντόχα, η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να προωθεί τη βελτίωση της πρόσβασης των αναπτυσσομένων χωρών στην πράσινη τεχνολογία, ιδίως χάρη στην αυξανόμενη ελευθέρωση των συναλλαγών περιβαλλοντικών αγαθών και υπηρεσιών, μέσω της μείωσης και της κατάργησης των δασμολογικών και μη δασμολογικών φραγμών.

(10) Κλιματική αλλαγή:

- να τηρηθεί η δέσμευση της ΕΕ για χορήγηση χρηματοδότησης ταχείας εκκίνησης ύψους 2,4 δισεκατ. ευρώ ετησίως, από το 2010 έως το 2012, υπέρ των αναπτυσσομένων χωρών και να διασφαλιστεί ότι τα κεφάλαια αυτά προγραμματίζονται και εκταμιεύονται σύμφωνα με το πρόγραμμα δράσης υπέρ της αποτελεσματικότητας της βοήθειας. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να αναλάβει το ρόλο να διευκολύνει την εφαρμογή και την παρακολούθηση των συντονισμένων αποφάσεων που αφορούν τη δέσμευση της ΕΕ να παρέχει χρηματοδότηση ταχείας εκκίνησης[23].

2.9. Ανάπτυξη και ασφάλεια

Καμία ανάπτυξη δεν είναι δυνατή χωρίς ασφάλεια και καμία μακροπρόθεσμη ασφάλεια δεν μπορεί να διασφαλιστεί χωρίς αναπτυξιακές επενδύσεις. Η πλειονότητα των χωρών σε ασταθή κατάσταση παρουσιάζει καθυστέρηση ως προς την υλοποίηση των ΑΣΧ και είναι αναγκαίο να καταβληθούν ιδιαίτερες προσπάθειες για να χορηγηθεί βοήθεια στις χώρες αυτές με οικονομικά αποδοτικό τρόπο.

(11) Αστάθεια και ασφάλεια:

- Να υποστηριχτεί το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τις καταστάσεις αστάθειας και συγκρούσεων, το οποίο πρόκειται να προταθεί το 2010, προκειμένου να αντιμετωπιστούν καλύτερα οι καταστάσεις αυτές με συνεκτικό και ολοκληρωμένο τρόπο και να ενσωματωθούν καλύτερα οι αναπτυξιακοί στόχοι στο σχεδιασμό και την εκτέλεση επιχειρήσεων για τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας.

2.10. Αρχιτεκτονική της παγκόσμιας διακυβέρνησης

Μετά την οικονομική κρίση, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο αναγνώρισαν την ανάγκη για μία πραγματικά χωρίς αποκλεισμούς παγκόσμια διακυβέρνηση. Η διεθνής θεσμική διάρθρωση είναι σύνθετη και τα συμφέροντα των φτωχότερων χωρών τίθενται πολύ συχνά στο περιθώριο. Ο κατακερματισμός της πολυμερούς βοήθειας λόγω του μεγάλου αριθμού πολυμερών οργανισμών[24] είναι ένα άλλο πολύ σημαντικό πρόβλημα. Η ΕΕ θα πρέπει να δώσει νέα ώθηση στις εργασίες που διεξάγονται στα διάφορα διεθνή φόρουμ, συμπεριλαμβανομένης της ομάδας των G20, με σκοπό τη μεταρρύθμιση της παγκόσμιας διακυβέρνησης.

Η κύρια πρόκληση είναι να βρεθεί μία ισορροπία μεταξύ της νομιμότητας και της αποτελεσματικότητας των παγκόσμιων θεσμών, ιδίως μέσω της περιφερειακής αντιπροσώπευσης.

(12) Παγκόσμια διακυβέρνηση:

- να υποστηριχτεί η υπό εξέλιξη διαδικασία μεταρρύθμισης που αποσκοπεί στη βελτίωση της συνοχής και της αποτελεσματικότητας του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών , με σκοπό τον προοδευτικό εξορθολογισμό της λειτουργίας των οργανισμών και τη μείωση του αριθμού τους·

- να διασφαλιστεί η ταχεία και κατάλληλη εφαρμογή της αύξησης των δικαιωμάτων ψήφου των αναπτυσσομένων ή σε μεταβατικό στάδιο χωρών στην Παγκόσμια Τράπεζα και στο ΔΝΤ· να καταβληθούν προσπάθειες με σκοπό την επίτευξη του απώτερου στόχου της μιας ενιαίας ευρωπαϊκής έδρας και να ενισχυθεί ο συντονισμός της ΕΕ ιδίως εντός των περιφερειακών τραπεζών ανάπτυξης.

3. πορεία προς το μέλλον

Η ευρωπαϊκή και παγκόσμια αναπτυξιακή πολιτική θα αντιμετωπίσει τα επόμενα πέντε χρόνια μία πραγματική πρόκληση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η ΕΕ θα πρέπει να τηρήσει την υπόσχεσή της να αφιερώσει το 0,7% του ΑΕΕ στην ΕΑΒ και να διαδραματίσει πλήρως το ρόλο της στην υλοποίηση των ΑΣΧ. Συγχρόνως, η ΕΕ και ο αναπτυγμένος κόσμος πρέπει να αποδείξουν τη δέσμευσή τους έναντι των αναπτυσσομένων χωρών όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, μετατρέποντας τις υποσχέσεις τους σε αποτελεσματική δράση.

Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια προσφέρουν και τεράστιες ευκαιρίες για τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η επίτευξη των ΑΣΧ θα αποτελέσει για πολλές χώρες ένα πρώτο βήμα προς μία βιώσιμη και αναπτυσσόμενη οικονομία. Υπάρχουν πολλά επιτυχή παραδείγματα που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βάση. Η νεοσύστατη εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής μπορεί να επωφεληθεί από τους ΑΣΧ και να θέσει γερά θεμέλια για ανάπτυξη.

Το σχέδιο δώδεκα σημείων που παρουσιάζεται ανωτέρω δίνει κάποιες προκαταρκτικές κατευθύνσεις για τη συνεισφορά της ΕΕ στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων και την εκμετάλλευση αυτών των ευκαιριών. Η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να είναι ο μεγαλύτερος χορηγός βοήθειας στον κόσμο, ταυτόχρονα όμως πρέπει να αποδείξει ότι είναι αποφασισμένη να βελτιώσει και να καταστήσει αποτελεσματικότερη τη χρήση της βοήθειας που χορηγεί. Τούτο μπορεί να επιτευχθεί μόνον με τη συνεργασία στο πλαίσιο εταιρικών σχέσεων με τις αναπτυσσόμενες χώρες για θέματα όπως η διακυβέρνηση και η φορολογία καθώς και με άλλους χορηγούς – οι οποίοι πρέπει να είναι το ίδιο φιλόδοξοι όσο και η ΕΕ. Οι αναπτυσσόμενες χώρες, από την πλευρά τους, πρέπει να είναι αποφασισμένες να διασφαλίσουν ότι η βοήθεια θα οδηγήσει σε πραγματική και σταθερή αλλαγή.

Η Επιτροπή καλεί το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να εγκρίνουν και να θέσουν ενεργά σε εφαρμογή τα μέτρα που παρουσιάζονται ανωτέρω. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί και θα υποβάλλει εκθέσεις για την εφαρμογή αυτού του σχεδίου δώδεκα σημείων μέσω της διαδικασίας παρακολούθησης της χρηματοδότησης για την ανάπτυξη της ΕΕ. Η ΕΕ πρέπει επίσης να καλέσει τους άλλους διεθνείς χορηγούς να διασφαλίσουν το δίκαιο επιμερισμό του βάρους διεθνώς καθώς και να καταρτίσουν τα δικά τους σχέδια δράσης με σκοπό να αυξήσουν το παγκόσμιο επίπεδο της φιλοδοξίας όσον αφορά τους ΑΣΧ.

[1] COM (2010) 2020.

[2] Συμπεράσματα του Συμβουλίου 11096/08 της 24.6.2008.

[3] COM(2009) 160 και συμπεράσματα του Συμβουλίου 10018/09 της 18.5.2009.

[4] Βλ. το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης -SEC(2010) 420.

[5] SEC(2010) 418· SEC(2010)419· SEC(2010)420· SEC(2010) 421 και SEC(2010) 422.

[6] 0,33% του ΑΕΕ για τα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην ΕΕ από το 2004 και 0,7% του ΑΕΕ για τις άλλες χώρες της ΕΕ, ενώ τα κράτη μέλη που πέτυχαν αυτόν το στόχο δεσμεύονται να παραμείνουν πάνω από αυτό το επίπεδο. Το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης παρουσιάζει διάφορες επιλογές για να σημειωθεί πρόοδος προς αυτή την κατεύθυνση, SEC(2010) 420, κεφάλαιο 4.5.

[7] Μελέτη που ανατέθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «Aid Effectiveness: Benefits of a European Approach» (Αποτελεσματικότητα της βοήθειας: πλεονεκτήματα μιας ευρωπαϊκής προσέγγισης), HTSPE Limited, Οκτώβριος 2009.

[8] Οι καλούμενες «ορφανές από βοήθεια χώρες» είναι οι χώρες με λίγους ενεργούς διεθνείς χορηγούς και χαμηλά επίπεδα βοήθειας.

[9] SEC(2007) 1417 και Συμπεράσματα του Συμβουλίου, εγγρ. 15118/07, 20.11.2007.

[10] Ευρωπαϊκή Έκθεση για την Ανάπτυξη 2009, «Overcoming fragility in Africa – Forging a new European approach», http://erd.eui.eu/erd-2009.

[11] COM (2010) 128.

[12] SEC(2010)121.

[13] COM (2010) 126.

[14] COM (2010) 127.

[15] SEC(2010)265.

[16] Ιδίως για τη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών, τη λογιστική, τον έλεγχο, τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, τα πλαίσια των αποτελεσμάτων και την παρακολούθηση.

[17] SEC(2007) 1202, SEC(2009) 1137 και Συμπεράσματα του Συμβουλίου 16079/09 της 18.11.2009.

[18] SEC(2010)421.

[19] COM (2010) 163.

[20] Από το σημερινό πολύ χαμηλό επίπεδο του 15% κατά μέσο όρο.

[21] SEC(2010)409.

[22] Παράγραφοι 23 και 27 των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 29/30 Οκτωβρίου 2009 και παράγραφος 8 των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 25/26 Μαρτίου 2010.

[23] COM (2010) 86.

[24] Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, υπάρχουν σήμερα περισσότερες από 260 διεθνείς οργανώσεις που είναι επιλέξιμες για ΕΑΒ, έναντι 15 το 1940. Υπάρχουν πλέον των 100 οργανισμών που διαχειρίζεται ο καθένας λιγότερα από 20 εκατ. δολάρια ετησίως και συνεισφέρουν συλλογικά σε 2% μόνον της συνολικής βασικής χρηματοδότησης και των άλλων χρηματοδοτήσεων των πολυμερών οργανισμών.