(1)

Το άρθρο 19 παράγραφος 1 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, πριν από την τροποποίησή του από την οδηγία 2009/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), απαιτούσε από τα κράτη μέλη να προβλέψουν τη σύσταση και την τήρηση μητρώου για τη διασφάλιση της ορθής λογιστικής καταγραφής της εκχώρησης, της κατοχής, της μεταβίβασης και της ακύρωσης των δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου. Για τον σκοπό αυτό, με το άρθρο 19 παράγραφος 3 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ και το άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2216/2004 της Επιτροπής (3) θεσπίστηκε ένα σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου το οποίο τέθηκε σε λειτουργία τον Ιανουάριο του 2005. Το σύστημα αυτό διασφάλιζε την ακριβή λογιστική καταγραφή όλων των δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου που εκχωρούνται στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της Ένωσης (στο εξής: ΣΕΔΕ της ΕΕ) και παρακολουθούσε την κυριότητα των δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ της ΕΕ που τηρούνται σε ηλεκτρονικούς λογαριασμούς. Αποτελούνταν από μητρώα όλων των κρατών μελών και έναν κεντρικό διαχειριστή, οριζόμενο από την Επιτροπή, ο οποίος ήταν επιφορτισμένος με την τήρηση ανεξάρτητου συστήματος καταγραφής συναλλαγών στο οποίο θα καταγράφονταν η εκχώρηση, η μεταβίβαση και η ακύρωση δικαιωμάτων εκπομπής. Το εν λόγω ανεξάρτητο σύστημα καταγραφής συναλλαγών, το ανεξάρτητο σύστημα καταγραφής συναλλαγών της Κοινότητας (CITL), δημιουργήθηκε δυνάμει του άρθρου 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2216/2004. Το CITL έλεγχε, κατέγραφε και ενέκρινε αυτόματα όλες τις συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ λογαριασμών στα εθνικά μητρώα. Σε περίπτωση που διαπιστώνονταν παρατυπίες μέσω των αυτόματων ελέγχων, το CITL θα διέκοπτε τις συναλλαγές που επηρεάστηκαν από τις παρατυπίες αυτές και ο κεντρικός διαχειριστής θα έπρεπε να ενημερώσει σχετικά το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος ή τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη. Επιπλέον, το εν λόγω κράτος μέλος ή τα εν λόγω κράτη μέλη υποχρεούνταν να μην καταχωρίσουν τις συναλλαγές ή οποιαδήποτε άλλη συναλλαγή σχετικά με τα εν λόγω δικαιώματα έως ότου επιλυθούν οι παρατυπίες.

(2)

Το άρθρο 19 παράγραφος 1 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/29/ΕΚ, η οποία αντικατέστησε τα εθνικά μητρώα με ενωσιακό μητρώο. Ωστόσο, το άρθρο 3 της οδηγίας 2009/29/ΕΚ περιείχε μεταβατική διάταξη, σύμφωνα με την οποία οι διατάξεις της οδηγίας 2003/87/ΕΚ θα εξακολουθούσαν να ισχύουν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2012. Εν τω μεταξύ, το CITL αντικαταστάθηκε από το ημερολόγιο συναλλαγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: EUTL), το οποίο θεσπίστηκε με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 920/2010 της Επιτροπής (4). Ο εν λόγω κανονισμός της Επιτροπής αντικαταστάθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 389/2013 της Επιτροπής (5), με το άρθρο 4 του οποίου θεσπίστηκε το ενωσιακό μητρώο. Ο εν λόγω κανονισμός της Επιτροπής αντικαταστάθηκε, με τη σειρά του και με εξαίρεση το άρθρο 3, σημείο (30), από τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2019/1122 της Επιτροπής (6). Ως εκ τούτου, ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/1122 περιέχει πλέον τους κανόνες για τη λειτουργία του ενωσιακού μητρώου για την τέταρτη φάση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ), η οποία ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2021, και όλα τα δικαιώματα του ΣΕΔΕ της ΕΕ που εκχωρούνται από την 1η Ιανουαρίου 2012 και μετά πρέπει να διατηρούνται στο ενωσιακό μητρώο. Ως αποτέλεσμα της κεντρικής διαχείρισης των μητρώων, το EUTL έχει καταστεί μέρος του ενωσιακού μητρώου, το οποίο θα πρέπει να αποτυπώνεται στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2019/1122. Ως εκ τούτου, το ενωσιακό μητρώο εκτελεί, από την 1η Ιανουαρίου 2012, όλες τις λειτουργίες του EUTL.

(3)

Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού της υποδομής ΤΠ του ενωσιακού μητρώου, ο ρόλος και η πιθανή εξέλιξή της επαναξιολογούνται κατά διαστήματα από την Επιτροπή, ως κεντρικό διαχειριστή, προκειμένου να εξαλειφθούν τα περιττά στοιχεία ΤΠ (δηλαδή αναφορά σε ορισμένα στοιχεία ΤΠ αντί λειτουργιών ή ελέγχων) και να προετοιμαστεί η υποδομή για μελλοντικές εξελίξεις του πλαισίου ΤΠ, χωρίς ωστόσο να επηρεάζεται η λειτουργικότητα ή η ασφάλειά του. Μολονότι ο εκσυγχρονισμός αυτός θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο διενεργούνται οι αυτόματοι έλεγχοι, θα πρέπει να διατηρηθούν όλοι οι έλεγχοι που προβλέπονται στο άρθρο 20 παράγραφος 2 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν υπάρχουν παρατυπίες κατά την εκχώρηση, τη μεταβίβαση ή την ακύρωση δικαιωμάτων.

(4)

Επί του παρόντος, οι χρήστες του ενωσιακού μητρώου μπορούν να δρομολογούν μεταφορές χωρίς περιορισμούς ανάλογα με τα όρια (αξία) της μεταφοράς. Για να βελτιωθεί η ασφάλεια των συναλλαγών υψηλής αξίας, η χρήση καταλόγων αξιόπιστων λογαριασμών για συναλλαγές που υπερβαίνουν ένα συγκεκριμένο όριο θα πρέπει να είναι υποχρεωτική.

(5)

Η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της, της 13ης Οκτωβρίου 2021, σχετικά με την αύξηση των τιμών της ενέργειας (7), ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών να εξετάσει διεξοδικότερα τις εμπορικές συμπεριφορές και τη δυνητική ανάγκη για στοχευμένες δράσεις στην ευρωπαϊκή αγορά ανθρακούχων εκπομπών. Μία από τις σημαντικές πηγές για την εν λόγω ανάλυση από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών ήταν τα δεδομένα του ενωσιακού μητρώου σχετικά με την κυριότητα και τις μεταβιβάσεις δικαιωμάτων εκπομπής στο ενωσιακό μητρώο. Η ανάλυση έδειξε ότι, για τους σκοπούς της παρακολούθησης της αγοράς, θα ήταν επωφελές να προστεθεί στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2019/1122 απαίτηση προσδιορισμού των συναλλαγών δικαιωμάτων εκπομπής μεταξύ κατόχων λογαριασμών που ανήκουν στον ίδιο όμιλο. Επί του παρόντος, πληροφορίες σχετικά με τη δομή του ομίλου απαιτούνται μόνο για τους λογαριασμούς χαρτοφυλακίου φορέα εκμετάλλευσης. Η απαίτηση παροχής των πληροφοριών αυτών θα πρέπει να θεσπιστεί και για τους εμπορικούς λογαριασμούς.

(6)

Το άρθρο 80 παράγραφος 3 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2019/1122 απαριθμεί τις οντότητες που μπορούν να λαμβάνουν δεδομένα από το ενωσιακό μητρώο. Με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου (8) συστάθηκε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), η οποία είναι αρμόδια για την έρευνα, τη δίωξη και την παραπομπή ενώπιον της δικαιοσύνης εγκλημάτων κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης από την 1η Ιουνίου 2021. Στα εγκλήματα αυτά περιλαμβάνονται διάφορα είδη απάτης, η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ με ζημίες άνω των 10 εκατομμυρίων ευρώ, η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η διαφθορά κ.λπ. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να προστεθεί η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στις οντότητες που απαριθμούνται στο άρθρο 80 παράγραφος 3 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2019/1122.

(7)

Συνεπώς, ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/1122 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

(8)

Ζητήθηκε η γνώμη του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων σύμφωνα με το άρθρο 42 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9), ο οποίος γνωμοδότησε στις 20 Απριλίου 2023,

1)

Το άρθρο 5 τροποποιείται ως εξής:

2)

Το άρθρο 6 τροποποιείται ως εξής:

3)

Στο άρθρο 7 παράγραφος 4 τρίτο εδάφιο, οι λέξεις «και του EUTL» διαγράφονται.

4)

Το άρθρο 23 τροποποιείται ως εξής:

5)

Στο άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο γ), οι λέξεις «ή του EUTL» διαγράφονται.

6)

Στο άρθρο 52 και στο άρθρο 53 παράγραφος 2, το ακρωνύμιο «EUTL» αντικαθίσταται από τις λέξεις «ενωσιακό μητρώο».

7)

Στο άρθρο 55 προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 5:

8)

Στον τίτλο III, «Κοινές τεχνικές διατάξεις», ο τίτλος του κεφαλαίου 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

ΤΕΧΝΙΚΈς ΑΠΑΙΤΉΣΕΙς ΤΟΥ ΕΝΩΣΙΑΚΟΎ ΜΗΤΡΏΟΥ ».

9)

Το άρθρο 60 τροποποιείται ως εξής:

10)

Στο άρθρο 62, οι λέξεις «από το EUTL» διαγράφονται.

11)

Στο άρθρο 65, οι λέξεις «ή στο EUTL» και «ή του EUTL» διαγράφονται.

12)

Στο άρθρο 66 παράγραφος 2, οι λέξεις «ή στο EUTL» διαγράφονται.

13)

Το άρθρο 68 τροποποιείται ως εξής:

14)

Στο άρθρο 70, το ακρωνύμιο «EUTL» αντικαθίσταται από τις λέξεις «ενωσιακό μητρώο».

15)

Το άρθρο 71 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

16)

Στο άρθρο 72 παράγραφος 2, το ακρωνύμιο «EUTL» αντικαθίσταται από τις λέξεις «ενωσιακό μητρώο».

17)

Το άρθρο 73 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

18)

Το άρθρο 74 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

19)

Στο άρθρο 76, οι λέξεις «πριν από την εγκατάσταση και ενεργοποίηση σύνδεσης επικοινωνίας μεταξύ της νέας έκδοσης ή κυκλοφορίας του εν λόγω λογισμικού και του EUTL» διαγράφονται.

20)

Το άρθρο 77 τροποποιείται ως εξής:

21)

Στο άρθρο 79 παράγραφος 1, οι λέξεις «στο EUTL ή» διαγράφονται.

22)

Το άρθρο 80 τροποποιείται ως εξής:

23)

Στο άρθρο 82, οι λέξεις «και του EUTL» διαγράφονται.

24)

Τα παραρτήματα III, IV, VI, VII, VIII και XIII τροποποιούνται σύμφωνα με το παράρτημα I.

25)

Το κείμενο του παραρτήματος II προστίθεται ως παράρτημα XIV.