(1)

Στις 7 Αυγούστου 2020, η Ιταλία ζήτησε χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση, με σκοπό να συμπληρώσει τις εθνικές της προσπάθειες για την αντιμετώπιση του αντικτύπου της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 και να ανταποκριθεί στις κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της επιδημικής έκρηξης για τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους.

(2)

Η επιδημική έκρηξη της COVID-19 και τα έκτακτα μέτρα που εφάρμοσε η Ιταλία για να περιορίσει την επιδημική έκρηξη και τον κοινωνικοοικονομικό της αντίκτυπο, καθώς και τις επιπτώσεις της στην υγεία, αναμένεται να έχουν δραματικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά. Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, η Ιταλία αναμενόταν να έχει έλλειμμα γενικής κυβέρνησης και χρέος 11,1 % και 158,9 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), αντίστοιχα, έως τα τέλη του 2020. Σύμφωνα με τις θερινές ενδιάμεσες προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, το ΑΕΠ της Ιταλίας προβλέπεται να μειωθεί κατά 11,2 % το 2020.

(3)

Η επιδημική έκρηξη της COVID-19 έχει ακινητοποιήσει σημαντικό μέρος του εργατικού δυναμικού στην Ιταλία. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε αιφνίδια και σοβαρή αύξηση των δημόσιων δαπανών της Ιταλίας σε σχέση με τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας για τους μισθωτούς, τις αποζημιώσεις για τους αυτοαπασχολουμένους, τους εργαζομένους ορισμένου χρόνου στον τομέα της γεωργίας, τους εργαζομένους στον κλάδο του θεάματος, τους εργαζομένους στον τομέα του αθλητισμού, τους απασχολουμένους σε οικιακές εργασίες και τους διαλείποντες εργαζομένους, την παροχή κουπονιών για τη φύλαξη παιδιών, τις πρόσθετες παροχές γονικής άδειας και άδειας αναπηρίας, τις μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις για τους αυτοαπασχολουμένους και τις ατομικές επιχειρήσεις και τις εκπτώσεις φόρου υπέρ μέτρων υγειονομικού χαρακτήρα, όπως αναφέρεται στις αιτιολογικές σκέψεις (4) έως (10).

(4)

Το «νομοθετικό διάταγμα αριθ. 18/2020» (2) και το «νομοθετικό διάταγμα αριθ. 34/2020» (3), τα οποία αναφέρονται στο αίτημα της Ιταλίας της 7ης Αυγούστου 2020, αποτέλεσαν τη βάση για τη θέσπιση σειράς μέτρων που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της επιδημικής έκρηξης της COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης των υφιστάμενων συστημάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας (Cassa integrazione guadagni). Το μέτρο καλύπτει το 80 % του κανονικού μισθού των εργαζομένων η σύμβαση εργασίας των οποίων διατηρείται και των επιχειρήσεων που έχουν κλείσει πλήρως ή εν μέρει λόγω της COVID-19, επί μέγιστη περίοδο 18 εβδομάδων κατά το χρονικό διάστημα από τις 23 Φεβρουαρίου 2020 έως τις 31 Οκτωβρίου 2020.

(5)

Για τους αυτοαπασχολουμένους και τους ελεύθερους επαγγελματίες, οι αρχές έχουν καθιερώσει αποζημίωση ύψους 600 EUR για τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο του 2020. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που υπέστησαν μείωση των αποδοχών τους κατά τουλάχιστον 33 % τον Μάρτιο και Απρίλιο του 2020, σε ετήσια βάση, δικαιούνται επίσης επίδομα 1 000 EUR για τον Μάιο του 2020. Περαιτέρω αποζημίωση ύψους 600 EUR, για τον Μάρτιο του 2020, χορηγείται στους αυτοαπασχολουμένους και τους ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν εγγραφεί σε ιδιωτικούς φορείς υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης.

(6)

Οι αρχές έχουν θεσπίσει διάφορα μέτρα που στοχεύουν σε συγκεκριμένα επαγγέλματα τα οποία έχουν πληγεί από την επιδημική έκρηξη της COVID-19. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν αποζημίωση ύψους 600 EUR για τον Μάρτιο του 2020 και 500 EUR για τον Απρίλιο του 2020, για τους εργαζομένους ορισμένου χρόνου στον τομέα της γεωργίας, αποζημίωση ύψους 600 EUR τον μήνα, για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο του 2020, για τους εργαζομένους στον κλάδο του θεάματος (με ετήσιο εισόδημα έως 50 000 EUR), αποζημίωση ύψους 600 EUR τον μήνα για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο του 2020, για τους εργαζομένους στον τομέα του αθλητισμού, αποζημίωση ύψους 600 EUR τον μήνα για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο του 2020, για τους διαλείποντες εργαζομένους, και αποζημίωση ύψους 500 EUR τον μήνα για τους μήνες Απρίλιο και Μάιο του 2020, για τους απασχολουμένους σε οικιακές εργασίες.

(7)

Έχουν επίσης θεσπιστεί από τις αρχές δύο μέτρα για την αντιμετώπιση του αντικτύπου της αναστολής των υπηρεσιών προσχολικής εκπαίδευσης και του κλεισίματος των σχολείων, με τη μορφή παροχών γονικής άδειας διάρκειας έως 30 ημερών, κατά την περίοδο από τις 5 Μαρτίου 2020 έως τις 31 Αυγούστου 2020, για μισθωτούς ή αυτοαπασχολουμένους με παιδιά ηλικίας έως 12 ετών (ή άνω των 12, όταν το παιδί έχει αναπηρία και εξακολουθεί να φοιτά σε σχολείο), με κάλυψη του 50 % του εισοδήματός τους και παροχή κουπονιών για τη φύλαξη παιδιών, για μέγιστο ποσό 2 000 EUR, εναλλακτικά προς τις παροχές γονικής άδειας και με ισχύ για την ίδια περίοδο. Τα μέτρα αυτά μπορούν να θεωρηθούν ως μέτρα παρόμοια με τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας, όπως αναφέρονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/672, δεδομένου ότι παρέχουν σε μισθωτούς και αυτοαπασχολουμένους εισοδηματική στήριξη, η οποία θα συμβάλει στην κάλυψη του κόστους της φροντίδας των παιδιών όσο τα σχολεία παραμένουν κλειστά και, ως εκ τούτου, θα βοηθήσει τους γονείς να συνεχίσουν να εργάζονται, χωρίς να διακυβευθεί η σχέση εργασίας τους.

(8)

Εξάλλου, οι αρχές καθιέρωσαν πρόσθετες παροχές άδειας αναπηρίας για το πολύ 12 ημέρες, για την περίοδο από την 1η Μαρτίου 2020 έως τις 30 Απριλίου 2020, και επιπλέον 12 ημέρες, για την περίοδο από την 1η Μαΐου 2020 έως τις 30 Ιουνίου 2020, για εργαζομένους με σοβαρές αναπηρίες ή με συγγενείς με σοβαρές αναπηρίες. Πρόκειται για επέκταση υφιστάμενου καθεστώτος, το οποίο παρέχει δικαίωμα σε τρεις ημέρες άδειας αναπηρίας τον μήνα.

(9)

Θεσπίστηκε η παροχή μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων για τους αυτοαπασχολουμένους και τις ατομικές επιχειρήσεις. Το ποσό της επιχορήγησης υπολογίζεται λαμβανομένης υπόψη της μείωσης του κύκλου εργασιών τον Απρίλιο του 2020 σε σύγκριση με τον Απρίλιο του 2019 (από ελάχιστο ποσό 1 000 EUR έως μέγιστο ποσοστό 20 % της μείωσης του κύκλου εργασιών).

(10)

Τέλος, οι αρχές θέσπισαν δύο μέτρα υγειονομικού χαρακτήρα, μια νέα προσωρινή έκπτωση φόρου ύψους 60 % του κόστους για τη βελτίωση της ασφάλειας στον χώρο εργασίας (έως 80 000 EUR κατ’ ανώτατο όριο) και μια νέα προσωρινή έκπτωση φόρου για το 60 % των δαπανών για την απολύμανση μικρών επιχειρήσεων, επαγγελματικών γραφείων και ιδρυμάτων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και για την αγορά εξοπλισμού ασφάλειας (έως 60 000 EUR κατ’ ανώτατο όριο). Δεδομένου ότι οι εκπτώσεις φόρου συνιστούν διαφυγόντα έσοδα για την κυβέρνηση, μπορούν να θεωρηθούν ισοδύναμες με δημόσιες δαπάνες.

(11)

Η Ιταλία πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/672 προκειμένου να ζητήσει χρηματοδοτική συνδρομή. Η Ιταλία υπέβαλε στην Επιτροπή κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι πραγματικές και οι προβλεπόμενες δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν κατά 28 811 965 628 EUR από την 1η Φεβρουαρίου 2020, λόγω των αυξημένων ποσών που συνδέονται άμεσα με τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας για τους μισθωτούς, τις αποζημιώσεις για τους αυτοαπασχολουμένους, τους εργαζομένους ορισμένου χρόνου στον τομέα της γεωργίας, τους εργαζομένους στον κλάδο του θεάματος, τους εργαζομένους στον τομέα του αθλητισμού, τους απασχολουμένους σε οικιακές εργασίες και τους διαλείποντες εργαζομένους, την παροχή κουπονιών για τη φύλαξη παιδιών, τις πρόσθετες παροχές γονικής άδειας και άδειας αναπηρίας, καθώς και τις μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις για τους αυτοαπασχολουμένους και τις ατομικές επιχειρήσεις. Πρόκειται για αιφνίδια και σοβαρή αύξηση, δεδομένου ότι αφορά τόσο νέα μέτρα όσο και την επέκταση υφιστάμενων μέτρων, που καλύπτουν σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων και του εργατικού δυναμικού στην Ιταλία. Η Ιταλία προτίθεται να χρηματοδοτήσει 320 000 000 EUR από το αυξημένο ποσό των δαπανών μέσω κονδυλίων της Ένωσης.

(12)

Η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη της Ιταλίας και εξακρίβωσε την αιφνίδια και σοβαρή αύξηση των πραγματικών και των προβλεπόμενων δημόσιων δαπανών που συνδέονται άμεσα με τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας και παρόμοια μέτρα, καθώς και την εφαρμογή μέτρων σχετικών με την υγεία στο πλαίσιο της επιδημικής έκρηξης της COVID-19, τα οποία αναφέρονται στο αίτημα της 7ης Αυγούστου 2020, σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/672.

(13)

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να παρασχεθεί χρηματοδοτική συνδρομή, ώστε να βοηθηθεί η Ιταλία να αντιμετωπίσει τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της σοβαρής διαταραχής της οικονομικής δραστηριότητας που προκάλεσε η επιδημική έκρηξη της COVID-19. Η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει τις αποφάσεις σχετικά με τη ληκτότητα, το ύψος και την αποδέσμευση των δόσεων και τμηματικών εκταμιεύσεων σε στενή συνεργασία με τις εθνικές αρχές.

(14)

Η παρούσα απόφαση δεν προδικάζει την έκβαση τυχόν διαδικασιών οι οποίες αφορούν τις στρεβλώσεις της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και ενδέχεται να κινηθούν, ιδίως βάσει των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης. Δεν απαλλάσσει τα κράτη μέλη από την υποχρέωση να κοινοποιούν στην Επιτροπή, βάσει του άρθρου 108 της Συνθήκης, τις τυχόν χορηγούμενες κρατικές ενισχύσεις.

(15)

Η Ιταλία θα πρέπει να ενημερώνει τακτικά την Επιτροπή σχετικά με την εκτέλεση των προβλεπόμενων δημόσιων δαπανών, προκειμένου να είναι σε θέση η Επιτροπή να αξιολογεί τον βαθμό στον οποίο η Ιταλία έχει εκτελέσει τις εν λόγω δαπάνες.

(16)

Η απόφαση παροχής χρηματοδοτικής συνδρομής λήφθηκε λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων και αναμενόμενων αναγκών της Ιταλίας, καθώς και των αιτημάτων για χρηματοδοτική συνδρομή δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2020/672 που έχουν ήδη υποβληθεί ή προβλέπεται να υποβληθούν από άλλα κράτη μέλη, και παράλληλα με εφαρμογή των αρχών της ίσης μεταχείρισης, της αλληλεγγύης, της αναλογικότητας και της διαφάνειας, Ειδικότερα, το ποσό του δανείου προσδιορίστηκε κατά τρόπον ώστε να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους κανόνες προληπτικής εποπτείας που εφαρμόζονται στο χαρτοφυλάκιο των δανείων, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/672,