(1)

Στις 6 Αυγούστου 2020 η Κύπρος ζήτησε χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση με σκοπό να συμπληρώσει τις εθνικές της προσπάθειες για την αντιμετώπιση του αντικτύπου της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 και να ανταποκριθεί στις κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της επιδημικής έκρηξης για τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους.

(2)

Η επιδημική έκρηξη της COVID-19 και τα έκτακτα μέτρα που εφάρμοσε η Κύπρος για να περιορίσει την επιδημική έκρηξη και τον κοινωνικοοικονομικό της αντίκτυπο, καθώς και τις επιπτώσεις της στην υγεία, αναμένεται να έχουν δραματικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά. Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, η Κύπρος αναμενόταν να έχει έλλειμμα γενικής κυβέρνησης και χρέος 7 % και 115,7 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), αντίστοιχα, έως τα τέλη του 2020. Σύμφωνα με τις θερινές ενδιάμεσες προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, το ΑΕΠ της Κύπρου προβλέπεται να μειωθεί κατά 7,7 % το 2020.

(3)

Η επιδημική έκρηξη της COVID-19 έχει ακινητοποιήσει σημαντικό μέρος του εργατικού δυναμικού στην Κύπρο. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε αιφνίδια και σοβαρή αύξηση των δημόσιων δαπανών της Κύπρου σε σχέση με το σχέδιο ειδικής άδειας για φροντίδα παιδιών, τα σχέδια στήριξης των επιχειρήσεων σε μερική και πλήρη αναστολή των εργασιών, το ειδικό σχέδιο για τους αυτοαπασχολουμένους, το ειδικό σχέδιο ξενοδοχειακών μονάδων και τουριστικών καταλυμάτων, το ειδικό σχέδιο στήριξης οικονομικών δραστηριοτήτων συνδεόμενων με την τουριστική βιομηχανία ή οι οποίες επηρεάζονται άμεσα από τον τουρισμό ή που συνδέονται με επιχειρήσεις που τελούν υπό υποχρεωτική πλήρη αναστολή, το ειδικό σχέδιο στήριξης για επιχειρήσεις ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων και το σχέδιο επιδότησης πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και αυτοαπασχολουμένων και για τη στήριξη μέτρων δημόσιας υγείας, όσον αφορά το σχέδιο επιδόματος ασθενείας, όπως αναφέρεται στις αιτιολογικές σκέψεις 4 έως 12.

(4)

Ο «Νόμος 27(I)/2020», ο οποίος αναφέρεται στο αίτημα της Κύπρου της 6ης Αυγούστου 2020, αποτέλεσε τη βάση για τη θέσπιση σειράς Κανονιστικών Διοικητικών Πράξεων, που περιλαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της επιδημικής έκρηξης της COVID-19. Βάσει του Νόμου 27(I)/2020, οι αρχές θέσπισαν σχέδιο ειδικής άδειας, το οποίο προβλέπει αντιστάθμιση μισθού για εργαζόμενους γονείς του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι έχουν παιδιά μέχρι 15 ετών ή παιδιά ανεξαρτήτως ηλικίας με αναπηρίες. Το εν λόγω σχέδιο ειδικής άδειας μπορεί να θεωρηθεί παρόμοιο μέτρο με τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας, όπως αναφέρονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/672, δεδομένου ότι παρέχει εισοδηματική στήριξη σε μισθωτούς και συμβάλλει στη διατήρηση της απασχόλησης, απαλλάσσοντας τους γονείς, οι οποίοι πρέπει να φροντίζουν τα παιδιά τους ενόσω τα σχολεία είναι κλειστά, από την ανάγκη να λύσουν τη σχέση εργασίας τους.

(5)

Επιπλέον, οι αρχές θέσπισαν σχέδιο στήριξης των επιχειρήσεων που οδηγήθηκαν σε πλήρη αναστολή των εργασιών, το οποίο προβλέπει αντιστάθμιση μισθού έως 90 % για τους εργοδοτουμένους επιχειρήσεων που αναγκάστηκαν να αναστείλουν τις εργασίες τους, υπό την προϋπόθεση της διατήρησης της απασχόλησης. Το επίδομα καλύπτει το 60 % του μισθού του εργοδοτουμένου ή το 60 % της αξίας των ασφαλιστικών μονάδων του εργοδοτουμένου που αποκτήθηκαν το 2018 (2019 για την περίοδο 7/2020-8/2020), οποιοδήποτε είναι υψηλότερο. Το επίδομα κυμαίνεται από μέγιστο ποσό 1 214 EUR έως κατώτατο ποσό 360 EUR, μηνιαίως.

(6)

Το σχέδιο στήριξης των επιχειρήσεων σε μερική αναστολή των εργασιών προβλέπει αντιστάθμιση μισθού για τους εργοδοτουμένους επιχειρήσεων οι οποίες υπέστησαν μείωση του κύκλου εργασιών τουλάχιστον κατά 25 % λόγω της πανδημίας, υπό την προϋπόθεση της διατήρησης της απασχόλησης. Το επίδομα καλύπτει το 60 % του μισθού του εργοδοτουμένου ή το 60 % της αξίας των ασφαλιστικών μονάδων του εργοδοτουμένου που αποκτήθηκαν το 2018, οποιοδήποτε είναι υψηλότερο. Το επίδομα κυμαίνεται από μέγιστο ποσό 1 214 EUR έως κατώτατο ποσό 360 EUR, μηνιαίως.

(7)

Το «ειδικό σχέδιο αυτοτελώς εργαζομένων» προβλέπει παροχή αντιστάθμισης σε αυτοτελώς εργαζομένους οι οποίοι έχουν αναστείλει την εργασία τους σύμφωνα με τα Διατάγματα του υπουργού Υγείας και τις σχετικές Αποφάσεις του υπουργικού Συμβουλίου.

(8)

Το «ειδικό σχέδιο ξενοδοχειακών μονάδων και τουριστικών καταλυμάτων» προβλέπει αντιστάθμιση μισθού, με στόχο τη στήριξη των μισθωτών στην τουριστική βιομηχανία και σε άλλες επιχειρήσεις που παρέχουν τουριστικά καταλύματα, των οποίων ο εργοδότης έχει αναστείλει πλήρως τις εργασίες ή υπέστη μείωση του κύκλου εργασιών πέραν του 40 %. Η συμμετοχή στο σχέδιο εξαρτάται από την προϋπόθεση της διατήρησης της απασχόλησης.

(9)

Το «ειδικό σχέδιο στήριξης οικονομικών δραστηριοτήτων συνδεόμενων με την τουριστική βιομηχανία ή οικονομικών δραστηριοτήτων οι οποίες επηρεάζονται άμεσα από τον τουρισμό ή οικονομικών δραστηριοτήτων που συνδέονται με επιχειρήσεις που τελούν υπό υποχρεωτική πλήρη αναστολή» προβλέπει αντιστάθμιση μισθού για τους εργοδοτουμένους στην τουριστική βιομηχανία και σε άλλες επιχειρήσεις που παρέχουν τουριστικά καταλύματα, οι οποίες έχουν αναστείλει πλήρως τις εργασίες ή υπέστησαν μείωση του κύκλου εργασιών πέραν του 55 %, υπό την προϋπόθεση της διατήρησης της απασχόλησης.

(10)

Το «ειδικό σχέδιο για επιχειρήσεις ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων» προβλέπει αντιστάθμιση μισθού για τους εργοδοτουμένους των επιχειρήσεων οι οποίες υπέστησαν μείωση του κύκλου εργασιών τους τουλάχιστον κατά 55 %, υπό την προϋπόθεση της διατήρησης της απασχόλησης.

(11)

Επιπλέον, στον «Συμπληρωματικό προϋπολογισμό, Προσωρινό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης, με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία για τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου του COVID-19», όπως αναφέρεται στο αίτημα της Κύπρου της 6ης Αυγούστου 2020, προβλέπονται επιδοτήσεις πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και αυτοτελώς εργαζομένων που εργοδοτούν μέχρι 50 εργοδοτουμένους. Υποβλήθηκε αίτημα μόνο για το μέρος των δαπανών που σχετίζονται με τη στήριξη των αυτοτελώς εργαζομένων και των μονοπρόσωπων εταιρειών. Οι επιδοτήσεις αυτές παρέχουν εφάπαξ χορηγία για τη στήριξη των λειτουργικών εξόδων των μικρών επιχειρήσεων και των αυτοτελώς εργαζομένων. Το σχέδιο επιδότησης μπορεί να θεωρηθεί ως μέτρο παρόμοιο με τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας, όπως αναφέρονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/672, δεδομένου ότι σκοπός του είναι η προστασία των αυτοτελώς εργαζομένων ή παρόμοιων κατηγοριών εργαζομένων από μείωση ή απώλεια εισοδήματος.

(12)

Τέλος, το σχέδιο επιδόματος ασθενείας («ειδικό επίδομα ασθενείας») προβλέπει αντιστάθμιση μισθού για τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα και τους αυτοτελώς εργαζομένους, υπό την προϋπόθεση ότι είτε εμπίπτουν στον κατάλογο των ευπαθών ομάδων, όπως έχουν καθοριστεί από το υπουργείο Υγείας, είτε έχουν τεθεί από τις αρχές σε καθεστώς υποχρεωτικού περιορισμού (καραντίνα), είτε έχουν προσβληθεί από την COVID-19.

(13)

Η Κύπρος πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/672 προκειμένου να ζητήσει χρηματοδοτική συνδρομή. Η Κύπρος υπέβαλε στην Επιτροπή κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι πραγματικές και οι προβλεπόμενες δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν κατά 479 070 000 EUR από την 1η Φεβρουαρίου 2020, λόγω των αυξημένων ποσών που συνδέονται άμεσα με το σχέδιο ειδικής άδειας για φροντίδα παιδιών, τα σχέδια στήριξης των επιχειρήσεων σε μερική και πλήρη αναστολή των εργασιών τους, το ειδικό των αυτοτελώς εργαζομένων, το ειδικό σχέδιο ξενοδοχειακών μονάδων και τουριστικών καταλυμάτων, το ειδικό σχέδιο στήριξης οικονομικών δραστηριοτήτων συνδεόμενων με την τουριστική βιομηχανία ή οι οποίες επηρεάζονται άμεσα από τον τουρισμό ή που συνδέονται με επιχειρήσεις που τελούν υπό υποχρεωτική πλήρη αναστολή, το ειδικό σχέδιο στήριξης για επιχειρήσεις ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων και το σχέδιο επιδότησης πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και των αυτοτελώς εργαζομένων. Πρόκειται για αιφνίδια και σοβαρή αύξηση, δεδομένου ότι αυτά τα νέα μέτρα καλύπτουν σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων και του εργατικού δυναμικού στην Κύπρο.

(14)

Η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη της Κύπρου και εξακρίβωσε την αιφνίδια και σοβαρή αύξηση των πραγματικών και των προβλεπόμενων δημόσιων δαπανών που συνδέονται άμεσα με τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας και παρόμοια μέτρα, καθώς και την εφαρμογή μέτρων σχετικών με την υγεία στο πλαίσιο της έξαρσης της νόσου COVID-19, όπως αναφέρεται στο αίτημα της 6ης Αυγούστου 2020, σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/672.

(15)

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να παρασχεθεί χρηματοδοτική συνδρομή, ώστε να βοηθηθεί η Κύπρος να αντιμετωπίσει τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της σοβαρής διαταραχής της οικονομικής δραστηριότητας που προκάλεσε η έξαρση της νόσου COVID-19. Η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει τις αποφάσεις σχετικά με τη ληκτότητα, το ύψος και την αποδέσμευση των δόσεων και τμηματικών εκταμιεύσεων σε στενή συνεργασία με τις εθνικές αρχές.

(16)

Η παρούσα απόφαση δεν προδικάζει την έκβαση τυχόν διαδικασιών οι οποίες αφορούν τις στρεβλώσεις της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και ενδέχεται να κινηθούν, ιδίως βάσει των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης. Δεν απαλλάσσει τα κράτη μέλη από την υποχρέωση να κοινοποιούν στην Επιτροπή, βάσει του άρθρου 108 της Συνθήκης, τις τυχόν χορηγούμενες κρατικές ενισχύσεις.

(17)

Η Κύπρος θα πρέπει να ενημερώνει τακτικά την Επιτροπή σχετικά με την εκτέλεση των προβλεπόμενων δημόσιων δαπανών, προκειμένου να είναι σε θέση η Επιτροπή να αξιολογεί τον βαθμό στον οποίο η Κύπρος έχει εκτελέσει τις εν λόγω δαπάνες.

(18)

Η απόφαση παροχής χρηματοδοτικής συνδρομής λήφθηκε λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων και αναμενόμενων αναγκών της Κύπρου, καθώς και των αιτημάτων για χρηματοδοτική συνδρομή δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2020/672 που έχουν ήδη υποβληθεί ή προβλέπεται να υποβληθούν από άλλα κράτη μέλη, και παράλληλα με εφαρμογή των αρχών της ίσης μεταχείρισης, της αλληλεγγύης, της αναλογικότητας και της διαφάνειας,