10.12.2009

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 323/31

---

ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΟΠΤΕΫΟΥΣΑΣ ΑΡΧΉΣ ΤΗΣ ΕΖΕΣ

αριθ. 28/08/COL

της 23ης Ιανουαρίου 2008

σχετικά με το «πρόγραμμα για την ξυλεία» («Verdiskapningsprogrammet for tre») Νορβηγία

Η ΕΠΟΠΤΕΥΟΥΣΑ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΖΕΣ (1),

Έχοντας υπόψη:

τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (2), και ιδίως τα άρθρα 61 έως 63 και το πρωτόκολλο 26,

τη συμφωνία μεταξύ των κρατών της ΕΖΕΣ για τη σύσταση Εποπτεύουσας Αρχής και Δικαστηρίου (3), και ιδίως το άρθρο 24,

το άρθρο 1 παράγραφος 2 του μέρους I, το άρθρο 4 παράγραφος 4, και τα άρθρα 6 και 7 παράγραφος 5, 13 και 14 του μέρους II του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου,

τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις της Αρχής (4) για την εφαρμογή και την ερμηνεία των άρθρων 61 και 62 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, και ιδίως τα τμήματα για τις περιφερειακές ενισχύσεις και τις ενισχύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη,

τους κανονισμούς απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ενισχύσεις για επαγγελματική εκπαίδευση και τις ενισχύσεις για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις («ΜΜΕ»), καθώς και τον κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (5),

την απόφαση αριθ. 147/06/COL της Αρχής, της 17ης Μαΐου 2006, για την κίνηση της επίσημης διαδικασίας έρευνας που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 του μέρους I του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου,

Αφού κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σύμφωνα με το άρθρο 6 του μέρους II του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου (6),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

I.   ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

1.   Διαδικασία

Με επιστολή της 1ης Φεβρουαρίου 2005 (αριθ. αναφοράς: 307555), η Αρχή έλαβε καταγγελία (στο εξής «η καταγγελία») από μια εμπορική ένωση της νορβηγικής τοιχοποιίας και βιομηχανίας σκυροδέματος με την επωνυμία «byggutengrenser.no» (στο εξής «η καταγγέλλουσα»). Στην καταγγελία που παρελήφθη και πρωτοκολλήθηκε από την Αρχή στις 3 Φεβρουαρίου 2005, η καταγγέλλουσα δηλώνει ότι το νορβηγικό κράτος χορηγεί κρατικές ενισχύσεις στη βιομηχανία δομικών κατασκευών από ξυλεία, με βάση το «Verdiskapningsprogrammet for tre», που καλείται επίσης «Treprogrammet» (στο εξής «το πρόγραμμα για την ξυλεία»).

Με επιστολή της 17ης Μαΐου 2006, και κατόπιν ανταλλαγής διαφόρων επιστολών (7), η Αρχή ενημέρωσε τις νορβηγικές αρχές για την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 του μέρους I του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου σε σχέση με το πρόγραμμα για την ξυλεία.

Οι νορβηγικές αρχές υπέβαλαν παρατηρήσεις με επιστολή της 3ης Ιουλίου 2006 της νορβηγικής αποστολής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με την οποία διαβιβάσθηκαν επιστολές του Υπουργείου Δημόσιας Διοίκησης και Μεταρρυθμίσεων και του Υπουργείου Γεωργίας και Τροφίμων, αμφότερες στις 26 Ιουνίου 2006. Οι επιστολές παραλήφθηκαν και πρωτοκολλήθηκαν από την Αρχή στις 4 Ιουλίου 2006 (αριθ. αναφ.: 380386, στο εξής «παρατηρήσεις των νορβηγικών αρχών στην απόφαση κίνησης της επίσημης διαδικασίας έρευνας»).

Η απόφαση αριθ. 147/06/COL για την κίνηση της επίσημης διαδικασίας έρευνας δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο συμπλήρωμα ΕΟΧ (8). Η Αρχή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους, αλλά δεν έλαβε καμία παρατήρηση.

Τέλος, κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου του 2007, η Αρχή και η νορβηγική κυβέρνηση είχαν ανεπίσημες επαφές τόσο τηλεφωνικές όσο και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σχετικά με το «πρόγραμμα για την ξυλεία». Τα ληφθέντα από την Αρχή στοιχεία στο πλαίσιο αυτό επιβεβαιώθηκαν από τη νορβηγική κυβέρνηση με ηλεκτρονική επιστολή της 10ης Δεκεμβρίου 2007 από το Υπουργείο Δημόσιας Διοίκησης και Μεταρρυθμίσεων (αριθ. αναφοράς: 456845).

2.   Περιγραφή του σχεδιαζόμενου μέτρου

2.1.   Στόχος και διαχείριση του προγράμματος για την ξυλεία, όπως περιγράφονται στις προπαρασκευαστικές νομοθετικές εργασίες

Ο στόχος του προγράμματος για την ξυλεία καθορίζεται από την κυβέρνηση σε ένα Λευκό Βιβλίο που τέθηκε υπόψη του κοινοβουλίου σχετικά με τη δημιουργία αξίας και δυνατοτήτων στον δασοκομικό τομέα [St. meld. αριθ. 17 (1998-1999 «Verdiskapning og miljø — muligheter i skogssektoren») — στο εξής το «Λευκό Βιβλίο»].

Στόχος του Λευκού Βιβλίου ήταν η χάραξη μιας σφαιρικής πολιτικής για την ορθολογική και βιώσιμη χρησιμοποίηση των δασικών πόρων και η αύξηση της συμβολής του τομέα της δασοκομίας στην εθνική οικονομία και στη γενική ανάπτυξη της νορβηγικής κοινωνίας. Το Λευκό Βιβλίο πρότεινε, για την επίτευξη του εν λόγω στόχου, τη θέσπιση διαφόρων μέτρων, ένα από τα οποία ήταν το πρόγραμμα για την ξυλεία. Σχετικά με το θέμα αυτό, το Λευκό Βιβλίο πρότεινε την κατάρτιση πενταετούς προγράμματος με σκοπό τη δημιουργία αξίας στον τομέα της ξυλουργικής και των δραστηριοτήτων κατεργασίας (της ξυλείας). Ειδικότερα, το Λευκό Βιβλίο προέβλεπε ότι ο στόχος του προγράμματος για την ξυλεία θα έπρεπε να συνίσταται στην ενίσχυση της δημιουργίας αξίας στους τομείς της δασοκομίας και της κατεργασίας (ξυλείας), καθώς και στην ενίσχυση της συμβολής του τομέα της δασοκομίας στην επίτευξη μοντέλων πλέον βιώσιμης παραγωγής και κατανάλωσης (9). Για τον σκοπό αυτό, το πρόγραμμα για την ξυλεία θα πρέπει να επικεντρώνεται i) στη βελτίωση της κατεργασίας της ξυλείας· ii) στην αυξημένη χρησιμοποίηση της ξυλείας· και iii) στη βελτίωση των σχέσεων, σε διάφορα επίπεδα των συναλλαγών, μεταξύ του δασοκομικού τομέα και της αγοράς (10). Στο Λευκό Βιβλίο τονιζόταν επίσης ότι το νέο αυτό πρόγραμμα θα πρέπει να εστιάζεται στον εντοπισμό των δυνατοτήτων στους τομείς της ανάπτυξης προϊόντων, του σχεδιασμού και της αρχιτεκτονικής και ότι το πρόγραμμα αυτό θα πρέπει να ανοίξει τον δρόμο ώστε να θεωρηθεί η ξυλεία ελκυστικό κατασκευαστικό υλικό με ευρύ φάσμα χρήσεων (11). Τέλος, σε γενικότερη κλίμακα, το Λευκό Βιβλίο επισήμαινε ότι ο στόχος της αύξησης της αξίας στον τομέα της κατεργασίας της ξυλείας θα πρέπει να επιτευχθεί εντός της χώρας (12).

Το πλαίσιο για την κατάρτιση του προγράμματος για την ξυλεία θεσπίστηκε λεπτομερέστερα σε σύσταση την οποία απηύθυνε στο κοινοβούλιο μόνιμη επιτροπή του κοινοβουλίου [Innst. S. αριθ. 208 (1998-1999)], με ημερομηνία 3 Ιουνίου 1999 (στο εξής η «σύσταση»). Με τη σύσταση προτείνεται η δημιουργία ομάδας εργασίας η οποία θα προσδιορίσει τις στρατηγικές, καθώς και την υλοποίηση και τις ανάγκες χρηματοδότησης που απαιτεί το νέο πρόγραμμα.

Λίγο αργότερα, τον Ιούλιο του 1999, συγκροτήθηκε «ομάδα εργασίας», αποτελούμενη, κυρίως, από εκπροσώπους του Υπουργείου Γεωργίας, εμπορικών ενώσεων ιδιοκτητών δασών και παραγωγών ξυλείας, ινστιτούτων έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και εκπροσώπους του λιανικού τομέα. Η ομάδα εργασίας υπέβαλε στις 14 Απριλίου του 2000 έκθεση (στο εξής «έκθεση της ομάδας εργασίας») σχετικά με το περιεχόμενο, την οργάνωση και τη χρηματοδότηση του προγράμματος για την ξυλεία.

Η έκθεση της ομάδας εργασίας υπενθυμίζει τους στόχους του προγράμματος για την ξυλεία οι οποίοι αναφέρονται στο Λευκό Βιβλίο. Στην έκθεση επισημαίνεται επίσης ότι το εν λόγω πρόγραμμα θα πρέπει να περιοριστεί στην αλυσίδα κατεργασίας μεταξύ του δασοκομικού τομέα και της βιομηχανίας μηχανικής κατεργασίας της ξυλείας, θα πρέπει όμως επίσης να περιλαμβάνει τον εφοδιασμό της βιομηχανίας κατεργασίας της ξυλείας με πρώτες ύλες (π.χ. για τη βελτίωση της ποιότητας, την ακρίβεια και τον σταθερό ρυθμό των παραδόσεων) (13). Η έκθεση της ομάδας εργασίας επισημαίνει επίσης ότι ένας από τους στόχους είναι να επικεντρωθεί το πρόγραμμα για την ξυλεία στους δασικούς πόρους της Νορβηγίας και οι βελτιώσεις να επιτευχθούν στο πλαίσιο των νορβηγικών δραστηριοτήτων κατεργασίας της ξυλείας.

Η έκθεση της ομάδας εργασίας προτείνει να ανατεθεί η ευθύνη της διαχείρισης και της εφαρμογής του προγράμματος για την ξυλεία i) στο «Statens nærings- og distriktsutviklingsfond», που αναφέρεται κατά κανόνα ως «SND» (το οποίο, από την 1η Ιανουαρίου 2004, αναδιοργανώθηκε και μετονομάστηκε σε «Innovasjon Norge») και ii) σε μια ομάδα διαχείρισης (στο εξής «η ομάδα διαχείρισης» αποτελούμενη από εκπροσώπους διαφόρων υπουργείων και φορείς της αγοράς που ορίζονται από το υπουργείο Γεωργίας (14).

Σύμφωνα με την έκθεση της ομάδας εργασίας, σε πρακτικό επίπεδο, τα καθήκοντα της ομάδας διαχείρισης πρέπει να επικεντρώνονται στην αξιολόγηση και ανάπτυξη του προγράμματος (και επίσης να εξασφαλίζεται δέσμευση από την αξιακή αλυσίδα και έλεγχος της αντιστοιχίας των δραστηριοτήτων προς τον στόχο και τις στρατηγικές του προγράμματος), ενώ η Innovasjon Norge θα είναι ο αρμόδιος φορέας για την υλοποίηση του προγράμματος (15). Για τον σκοπό αυτό, η Innovasjon Norge εξουσιοδοτήθηκε να εγκρίνει και να διαθέτει κάθε χρηματοδότηση στο πλαίσιο του προγράμματος.

Κατά τη διάρκεια της επίσημης διαδικασίας έρευνας, οι νορβηγικές αρχές κατέστησαν σαφές ότι κατά την υλοποίηση του προγράμματος για την ξυλεία εφαρμόστηκαν οι αρχές στις οποίες βασίζονται οι γενικές διαδικασίες εργασίας της Innovasjon Norge (για τον σκοπό της διαχείρισης άλλων προγραμμάτων ενίσχυσης) (16). Επομένως, η Innovasjon Norge χορηγούσε επιχορηγήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία βάσει i) της «Ανώτερης πολιτικής» της Innovasjon Norge (17)· ii) των εσωτερικών κατευθυντηρίων γραμμών ΕΟΧ της Innovasjon Norge· iii) της πρώτης ετήσιας επιστολής περί διάθεσης πόρων του υπουργείου Γεωργίας (18)· iv) των γενικών διαδικασιών του βιβλίου οδηγιών για υπευθύνους φακέλων της Innovasjon Norge· και v) των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις της Αρχής (19). Από πρακτική άποψη, τη μεγαλύτερη σημασία έχουν οι αρχές που θεσπίζονται στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ, οι οποίες αποτελούν επίσης τη βάση της μεγάλης πλειονότητας των παρατηρήσεων που διαβίβασαν οι νορβηγικές αρχές.

Οι εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ καταρτίστηκαν από την Innovasjon Norge βάσει υφιστάμενων νορβηγικών προγραμμάτων ενίσχυσης τα οποία διαχειρίζεται. Περιέχουν επεξήγηση της έννοιας της κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, αποσπάσματα από τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις και τους κανόνες για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας, καθώς και πίνακα στον οποίο εμφαίνονται οι εντάσεις ενισχύσεων των υφιστάμενων προγραμμάτων. (20) Οι εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ επικαιροποιούνται συνεχώς και, ως εκ τούτου, υποβλήθηκαν στην Αρχή πέντε διαφορετικές εκδόσεις τους (21).

Οι νορβηγικές αρχές δήλωσαν ότι, παρότι η έκθεση της ομάδας εργασίας δεν περιέχει τους όρους που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να είναι τα σχέδια επιλέξιμα για στήριξη, τέτοιοι όροι αναπτύχθηκαν στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ. Παρά το γεγονός ότι στην έκθεση της ομάδας εργασίας δεν υπάρχει ρητή παραπομπή στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ, οι νορβηγικές αρχές δήλωσαν ότι στην έκθεση της ομάδας εργασίας η αναφορά στη θέσπιση «αρχών και πρακτικών» (εντός των ορίων της νομοθεσίας του ΕΟΧ) για τους σκοπούς της υλοποίησης του προγράμματος για την ξυλεία πρέπει να εννοηθεί ως παραπομπή στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ (22). Σύμφωνα με τις νορβηγικές αρχές, οι εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ κατέστησαν, με τον τρόπο αυτό, αναπόσπαστο μέρος του προγράμματος για την ξυλεία (23). Οι υπεύθυνοι φακέλων της Innovasjon Norge έχουν οδηγίες να αξιολογούν τις αιτήσεις βάσει των συγκεκριμένων κανόνων που περιέχονται στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ που θεωρούν ενδεδειγμένους. Εάν θεωρούν ότι δεν υπάρχει καμία κρατική ενίσχυση, το σχέδιο μπορεί να χρηματοδοτηθεί σε ποσοστό 100 % (24).

2.2.   Νομική βάση και ετήσιοι προϋπολογισμοί

Από τους κρατικούς προϋπολογισμούς προκύπτει ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία χρηματοδοτείται από το υπουργείο Γεωργίας και Τροφίμων μέσω ετήσιων επιχορηγήσεων απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Χρηματοδότηση του προγράμματος για την ξυλεία προβλεπόταν στην πρόταση της κυβέρνησης προς το κοινοβούλιο, που περιλαμβάνει τον κρατικό προϋπολογισμό για το έτος 2000 [St. prp. αριθ. 1 (1999-2000)], στον οποίο η χρηματοδότηση του προγράμματος περιλαμβανόταν στο κεφάλαιο 1142, ως σημείο 71 (25). Οι κρατικοί προϋπολογισμοί των επόμενων ετών προέβλεπαν ποσά για το πρόγραμμα για την ξυλεία (26).

Η πρώτη επιστολή ετήσιας διάθεσης πόρων από το υπουργείο Γεωργίας προς την Innovasjon Norge διαθέτει χρηματοδότηση στην Innovasjon Norge και εγκρίνει την εκταμίευσή της σύμφωνα με τον στόχο, τον τομέα και τις ομάδες-στόχους που αναφέρονται στην έκθεση της ομάδας εργασίας (27).

Με επιστολή της 29ης Σεπτεμβρίου 2005, η οποία επικαιροποιήθηκε με επιστολή της 3ης Ιουλίου 2006, οι νορβηγικές αρχές ενημέρωσαν την Αρχή ότι οι προϋπολογισμοί του προγράμματος για την ξυλεία για τα οικονομικά έτη από το 2000 έως το 2005 ήταν οι ακόλουθοι:

Ετήσιος προϋπολογισμός

Έτος	Προϋπολογισμός σε εκατ. νορβηγικές κορόνες	Εγκριθέντα ποσά σε εκατ. νορβηγικές κορόνες
2000	17	8,8
2001	25	25,7
2002	20	18,2
2003	36	39,3
2004	35	28,4
2005	33	39,5
Σύνολο	166	159,9

Οι επιχορηγήσεις καταβλήθηκαν εντός τριών ετών από το έτος της έγκρισης («tilsagn») και με την ολοκλήρωση του έργου από τον δικαιούχο. Εάν ο προϋπολογισμός ενός συγκεκριμένου έτους δεν εξαντλείτο πλήρως, το εναπομείναν ποσό μεταφερόταν στο επόμενο έτος. Κατά συνέπεια, το συνολικό ποσό των εγκρίσεων που δόθηκαν σε οποιοδήποτε έτος, μπορεί να είναι υψηλότερο από τον προϋπολογισμό του ιδίου έτους.

2.3.   Δικαιούχοι της ενίσχυσης στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία

Η έκθεση της ομάδας εργασίας προβλέπει ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία πρέπει να απευθύνεται σε επιχειρήσεις και άλλους φορείς με συγκεκριμένα σχέδια, που εμπίπτουν στο πλαίσιο των στρατηγικών και των τομέων δραστηριότητας του προγράμματος και οι οποίοι θα συμβάλλουν στην αύξηση της δημιουργίας αξίας (28).

Οι νορβηγικές αρχές διευκρίνισαν επιπλέον ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία είναι ανοιχτό για όλες τις σχετικές βιομηχανίες (που αναφέρονται ως «βιομηχανίες μηχανικής κατεργασίας της ξυλείας») και βιομηχανίες που μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου του προγράμματος, όπως εκείνες που δραστηριοποιούνται στην κατεύθυνση χρησιμοποίησης της ξυλείας σε συνδυασμό με άλλα υλικά (29). Βάσει των παραμέτρων αυτών, το πρόγραμμα είναι ανοιχτό σε «ιδιώτες, εταιρείες, αρχές και ενώσεις, ανεξάρτητα από τη δομή ή την οργάνωση της εταιρείας», καθώς και σε «ερευνητικά και εκπαιδευτικά ινστιτούτα», ανεξάρτητα από τις χώρες εγκατάστασής τους (30).

2.4.   Επιλέξιμες δαπάνες και ένταση ενίσχυσης

Οι νορβηγικές αρχές δήλωσαν ότι οι επιχορηγήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία εγκρίνονται για σχέδια τα οποία «… συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου στο πλαίσιο των στρατηγικών και των τομέων εργασίας του προγράμματος» και τα οποία ενεργοποιούν την καινοτομία. Από την έκθεση της ομάδας εργασίας προκύπτει ότι για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος για την ξυλεία πρέπει να εφαρμοσθούν οι ακόλουθες τρεις στρατηγικές. Καθεμιά από τις στρατηγικές αυτές πρέπει να υλοποιηθεί μέσω των δραστηριοτήτων που αναφέρονται κάτω από κάθε στρατηγική (31). Οι δαπάνες για τις εν λόγω δραστηριότητες είναι, επομένως, επιλέξιμες για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία.

i)

Στρατηγική δημιουργίας προφίλ και επικοινωνίας (δηλαδή δημιουργία δεσμεύσεων και βούλησης να αναπτυχθεί η αξιακή αλυσίδα, να προσελκύονται ικανότητες, πρόσωπα και κεφάλαια, να αυξηθεί ο βαθμός προβολής και η ενεργός δημιουργία προτύπων για τα δάση και την ξυλεία, εστίαση στα πλεονεκτήματα της ξυλείας ως υλικού και διάχυση των πληροφοριών). Τα προς λήψη μέτρα για την υλοποίηση της εν λόγω στρατηγικής περιλαμβάνουν εκστρατείες προώθησης στις οποίες οι δραστηριότητες που αφορούν το δάσος/την ξυλεία εμφανίζονται κατά τρόπο θετικό, διάδοση των πληροφοριών μέσω εκδόσεων που απευθύνονται σε σχεδιαστές/αρχιτέκτονες και παροχή πληροφοριών για επαγγελματίες χρήστες, πανεπιστήμια, εκπαιδευτικά ιδρύματα και καταναλωτές. Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν τη δημιουργία μιας πύλης του Διαδικτύου αφιερωμένης στην ξυλεία και ενός δικτύου για τη διοχέτευση των πληροφοριών σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα, η οποία λειτουργεί επίσης ως πηγή γενικών πληροφοριών, καθώς και τη θέσπιση εθνικών και περιφερειακών σημείων συνάντησης που απευθύνονται σε ερευνητικές και αναπτυξιακές ομάδες, αρχιτέκτονες, σχεδιαστές, ομάδες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ΤΠ, ερευνητές τάσεων, φορείς καινοτομίας και επενδυτές κ.λπ.

ii)

Η στρατηγική ανάπτυξης προϊόντων και καινοτομίας (που καλύπτει την υλοποίηση νέων δυνατοτήτων, ιδεών και πρωτοβουλιών που συμβάλλουν στην καινοτομία και στις νέες δημιουργίες). Μεταξύ τών προς λήψη μέτρων περιλαμβάνονται τα προγράμματα διαρθρωτικής ανάπτυξης, η δημιουργία επιχειρηματικών φόρουμ που απευθύνονται σε εταιρείες μικρής κλίμακας, καινοτόμα σχέδια που συνδέονται με διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα, διαγωνισμοί για σχεδιαστές/αρχιτέκτονες, ανάπτυξη νέων προϊόντων σε νέους τομείς της αγοράς (όπως η αγορά υπηρεσιών αναψυχής· οι διευκολύνσεις/υποδομές για «δημόσιους χώρους», τα προϊόντα ιατρικής περίθαλψης με βάση την ξυλεία κλπ.) και η ανάπτυξη σχεδίων που επικεντρώνονται στη δημιουργία κερδών στην αξιακή αλυσίδα (όπως οι πρώτες ύλες, τα συναφή προϊόντα, η εμπορία ξυλείας και το ηλεκτρονικό εμπόριο). Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν τη δημιουργία ενός φόρουμ, καθώς και δομών ανάπτυξης της καινοτομίας, πανεπιστημιακά προγράμματα καινοτομίας και διαγωνισμούς για αρχιτέκτονες και σχεδιαστές, έτσι ώστε να αυξηθεί η χρησιμοποίηση ειδικών υλικών ξυλείας.

iii)

Στρατηγική συνεργασίας και αποτελεσματικότητας (που καλύπτει τη βελτίωση της κυκλοφορίας προϊόντων και διαδικασιών στην αξιακή αλυσίδα, καθώς και βελτίωση της αποδοτικότητας, της δημιουργίας αξίας και της κερδοφορίας, καθώς και τη βέλτιστη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων και υποδομών). Τα μέτρα περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος διοικητικής μέριμνας, με σκοπό τη βελτίωση του συγχρονισμού όσον αφορά τη διανομή προϊόντων, καθώς και την ποιότητα και τις τιμές των προϊόντων, την τεχνολογία πληροφοριών για την εξοικονόμηση δαπανών σε επίπεδο πώλησης/διανομής και την ανάπτυξη συστημάτων πληροφορικής για την επικοινωνία σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα έτσι ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα. Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν διαγωνισμούς, προπαρασκευαστικές μελέτες για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος ΤΠ και την ψηφιοποίηση των πληροφοριών για προϊόντα, μέσω της αξιακής αλυσίδας, προγράμματα ικανοτήτων για την αποδοτικότητα στην ανάπτυξη της αξίας και (μέτρα για) τη δημιουργία κερδών στον τομέα των δασών, της βιομηχανίας ξυλείας και εμπορίας της ξυλείας.

Στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ προσδιορίζονται οι επιλέξιμες δαπάνες για ΜΜΕ, δραστηριότητες επαγγελματικής εκπαίδευσης και έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και για «επενδύσεις» (από ΜΜΕ και σε περιφερειακές ζώνες). Μετάφραση της περιγραφής των επιλέξιμων εξόδων στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση ως παράρτημα I (32).

Παρότι στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ προσδιορίζονται οι εντάσεις της ενίσχυσης για τις ΜΜΕ (33), οι εντάσεις της ενίσχυσης για άλλους τύπους ενίσχυσης αναφέρονται μόνον διά παραπομπής σε πίνακα με τίτλο «Μέγιστα ποσοστά χρηματοδότησης για προγράμματα τα οποία διαχειρίζεται η Innovasjon Norge — μέγεθος των επιχειρήσεων και επιλέξιμοι τομείς ενίσχυσης». Ο πίνακας, ο οποίος δεν περιλαμβάνει παραπομπή στο πρόγραμμα για την ξυλεία, αναπαράγεται σε μετάφραση στο παράρτημα II της παρούσας.

Δεδομένου ότι ο πίνακας αναφέρεται σε δύο διαφορετικές εντάσεις ενίσχυσης όσον αφορά προπαρασκευαστικές μελέτες έρευνας και ανάπτυξης στο πλαίσιο των προγραμμάτων με τίτλο «OFU/IFU» και «Omstilling og nyskapning», οι αρχές εξήγησαν ότι στο πρόγραμμα για την ξυλεία εφαρμόσθηκε η ένταση ενίσχυσης που αναφέρεται για το πρόγραμμα «OFU/IFU». Η διαφορά μεταξύ των εντάσεων ενίσχυσης έγκειται στο γεγονός ότι η ένταση ενίσχυσης για τεχνικές μελέτες σκοπιμότητας που διενεργούνται από μεγάλες επιχειρήσεις στο πλαίσιο προανταγωνιστικής έρευνας (για μεγάλες επιχειρήσεις) μπορεί να ανέρχεται σε 55 % βάσει του προγράμματος «Omstilling og nyskapning», ενώ η αντίστοιχη ένταση ενίσχυσης βάσει του προγράμματος «OFU/IFU» είναι μόνον 50 %.

Καταρχήν, οι επιχορηγήσεις για σχέδια στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία προϋποθέτουν τη συμμετοχή των δικαιούχων υπό μορφή συγχρηματοδότησης και διάθεσης εργατικού δυναμικού (34). Ωστόσο, δεν υπάρχει ελάχιστη απαίτηση για συγχρηματοδότηση· το ποσοστό εξαρτάται κυρίως από τους στόχους και τη φύση του σχεδίου. Στο πλαίσιο αυτό, οι νορβηγικές αρχές δήλωσαν ότι η ενίσχυση στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία παρέχεται σύμφωνα με τις εντάσεις που ορίζονται στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ, έτσι ώστε, εκ των πραγμάτων, να υπάρχει πάντοτε κάποια συγχρηματοδότηση.

Παρόλα αυτά, οι αρχές εξήγησαν επίσης ότι στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία εφαρμόζουν μια πρακτική βάσει της οποίας ορισμένα σχέδια λαμβάνουν χρηματοδότηση για το 100 % των δαπανών, οπότε, στην περίπτωση αυτή, δεν υπάρχει συγχρηματοδότηση. Ως προς αυτό, οι αρχές παρέπεμψαν στην έκθεση της ομάδας εργασίας στην οποία αναφέρεται ότι: «Το ποσοστό χρηματοδότησης στο πλαίσιο του προγράμματος διαφέρει ανάλογα με τον στόχο και τον χαρακτήρα των σχεδίων. Το πρόγραμμα ενδέχεται να χρηματοδοτήσει το σύνολο [των δαπανών] του σχεδίου, εάν είναι δύσκολο να προσδιοριστεί κάποιος που μπορεί να επωφεληθεί άμεσα από το σχέδιο, για παράδειγμα, στην περίπτωση αμιγών σχεδίων μελετών ή προπαρασκευαστικών μελετών. Το ποσοστό χρηματοδότησης στο πλαίσιο του σχεδίου ενδέχεται αντίστοιχα να είναι χαμηλό στην περίπτωση σχεδίων τα οποία αναμένεται να είναι σημαντικά και να χρησιμοποιηθούν άμεσα από τους συμμετέχοντες στο σχέδιο. Πρέπει να εφαρμόζονται οι κανόνες ΕΟΧ για τις κρατικές ενισχύσεις. Στο πλαίσιο των ορίων που θέτουν οι εν λόγω κανόνες, πρέπει να αναπτυχθούν αρχές και διοικητικές πρακτικές για το πρόγραμμα» (35).

Οι αρχές εξήγησαν περαιτέρω ότι η πρακτική της χορήγησης χρηματοδότησης σε ποσοστό 100 % χρησιμοποιήθηκε σε περιπτώσεις στις οποίες ήταν δύσκολο να προσδιορισθούν ενδιαφερόμενοι που θα επωφελούνταν άμεσα από τα σχέδια (ή στις οποίες θεωρείται ότι οι ατομικές επιχειρήσεις αποκομίζουν μόνο περιορισμένο κέρδος), όπως στην περίπτωση προκαταρκτικών μελετών και εκθέσεων σε ειδικές περιοχές-στόχους. Ένα παράδειγμα στο οποίο αναφέρθηκαν οι αρχές είναι η χορήγηση 125 000 ΝΟΚ στο Norsk Treteknisk Institutt για σχέδιο που αφορά την ανάπτυξη πλανισμένων πανό για εσωτερική χρήση (36). Οι νορβηγικές αρχές δήλωσαν ότι οι εταιρείες-μέλη έχουν πρόσβαση στα αποτελέσματα (του σχεδίου), αλλά, μέγα μέρος των στοιχείων του Norsk Treteknisk Institutt διατίθεται κατά κανόνα μέσω της βιβλιοθήκης του.

2.5.   Ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis)

Οι νορβηγικές αρχές δήλωσαν ότι οι επιχορηγήσεις που χορηγούνται βάσει συγκεκριμένων διατάξεων στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία πληρούν τις προϋποθέσεις ώστε να θεωρούνται ενισχύσεις ήσσονος σημασίας. Οι αρχές εξήγησαν ότι όταν χορηγείται μια ενίσχυση de minimis, στην επιστολή έγκρισης που αποστέλλεται στον παραλήπτη της ενίσχυσης γίνεται αναφορά στο όριο de minimis και στο χρονικό πλαίσιο, καθώς και στην υποχρέωση του παραλήπτη να ενημερώνει για κάθε ενίσχυση που έχει λάβει από άλλες πηγές για διάστημα τριών ετών από τη στιγμή που δόθηκε η έγκριση της ενίσχυσης (37).

Επιπλέον, οι αρχές εξήγησαν την ύπαρξη διοικητικής πρακτικής βάσει της οποίας η ενίσχυση που χορηγείται, για παράδειγμα, για έρευνα και ανάπτυξη μπορεί να συμπληρωθεί με ενίσχυση ήσσονος σημασίας. Η εν λόγω πρακτική προβλέπεται συγκεκριμένα στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ, στις εκδόσεις με ημερομηνία Σεπτεμβρίου 2004 και Ιουλίου 2005 (38).

2.6.   Διάρκεια

Οι νορβηγικές αρχές δήλωσαν ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Ιουλίου 2000 (ημερομηνία από την οποία ήταν δυνατή η υποβολή αιτήσεων επιχορήγησης) και παρέμεινε σε ισχύ για πέντε έτη, έως το τέλος του 2005 (η τελευταία έγκριση χορηγήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2005) (39).

2.7.   Εμπόριο προϊόντων ξύλου

Σύμφωνα με το Λευκό Βιβλίο που παρουσίασε η κυβέρνηση στο κοινοβούλιο σχετικά με τη δημιουργία αξίας και δυνατοτήτων στον δασοκομικό τομέα, η Νορβηγία εξάγει τα προϊόντα ξύλου που παράγει προς την ΕΕ. Ειδικά για το θέμα αυτό αναφέρεται στο τμήμα 4.3 του Λευκού Βιβλίου ότι «Η Νορβηγία εξάγει περίπου το 85 % — 90 % της συνολικής παραγωγής της σε προϊόντα ξύλου και χαρτιού και περίπου το 35 % της παραγωγής της σε ξυλεία. Οι εξαγωγές προς τα κράτη της ΕΕ ανέρχονται στο 70 % και στο 90 % του συνόλου των εξαγωγών. Κάθε στρατηγική ή πολιτική παρέμβαση εντός της ΕΕ η οποία μπορεί να επηρεάσει τις εισαγωγές δασικών προϊόντων στην ΕΕ είναι δυνατόν να έχει σημαντικές συνέπειες στον δασικό τομέα της Νορβηγίας» (40). Επιπλέον, από τα στατιστικά στοιχεία της Eurostat προκύπτει εκτεταμένο εμπόριο των προϊόντων ξύλου στην ΕΕ (41). Τέλος, από τα στατιστικά στοιχεία της «Statistics Norway» («Statistisk sentralbyrå») προκύπτει ότι και η Νορβηγία εισάγει σημαντικές ποσότητες ξυλείας, κατεργασμένου ξύλου και προϊόντων ξύλου («Tømmer, trelast og kork …») από την ΕΕ (42).

2.8.   Πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας για τον ΕΟΧ

Το άρθρο 8 παράγραφος 3 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ ορίζει τα εξής:

«Εκτός εάν άλλως ορίζεται, οι διατάξεις της παρούσας συμφωνίας εφαρμόζονται μόνο:

α)	στα προϊόντα που υπάγονται στα κεφάλαια 25 μέχρι 97 του εναρμονισμένου συστήματος περιγραφής και κωδικοποίησης των εμπορευμάτων, εκτός από τα προϊόντα που απαριθμούνται στο πρωτόκολλο 2·

β)	στα προϊόντα που αναφέρονται στο πρωτόκολλο 3, με την επιφύλαξη των ειδικών ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο εν λόγω πρωτόκολλο.».

Το ξύλο και τα προϊόντα ξύλου καλύπτονται από το κεφάλαιο 44.

2.9.   Λόγοι κίνησης της διαδικασίας

Η Αρχή κίνησε την επίσημη διαδικασία έρευνας βάσει της προκαταρκτικής διαπίστωσης ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση η οποία δεν εμπίπτει σε καμία από τις απαλλαγές που προβλέπονται στη συμφωνία για τον ΕΟΧ. Επομένως, η Αρχή αμφέβαλε για το κατά πόσον το πρόγραμμα για την ξυλεία μπορούσε να θεωρηθεί συμβιβάσιμο με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ. Έγινε αναφορά στο γεγονός ότι τα έγγραφα που υπέβαλαν οι νορβηγικές αρχές σχετικά με το πρόγραμμα για την ξυλεία δεν περιείχαν συγκεκριμένους ορισμούς των επιλέξιμων σχεδίων, των επιλέξιμων δαπανών ή των ανώτατων ορίων στο μέγιστο ποσό της ενίσχυσης που μπορούσε να χορηγηθεί.

Οι νορβηγικές αρχές κλήθηκαν να υποβάλουν πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη τυχόν εσωτερικών οδηγιών που να ορίζουν ότι το πρόγραμμα πρέπει να υλοποιηθεί σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις ή/και τους κανονισμούς απαλλαγής κατά κατηγορία. Ωστόσο, η Αρχή επισήμανε ότι, ακόμη και αν μπορούσε να αποδειχθεί μια τέτοια διοικητική πρακτική, η Αρχή μπορεί και πάλι να θεωρούσε το πρόγραμμα μη συμβιβάσιμο με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, καθόσον στο πρόγραμμα για την ξυλεία εφαρμόζεται η πρακτική να επιχορηγούνται κατά 100 % σχέδια για τα οποία η αρμόδια για τη διαχείριση αρχή έχει κρίνει ότι η επιχορήγηση δεν θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ενίσχυση επειδή η δραστηριότητα δεν ήταν δυνατό να ανατεθεί σε ατομικές επιχειρήσεις και επειδή απέφερε μόνο περιορισμένο κέρδος.

Όσον αφορά το κατά πόσον οι επιχορηγήσεις που χορηγήθηκαν βάσει συγκεκριμένων διατάξεων σχετικά με τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία πληρούν τις προϋποθέσεις ώστε να θεωρηθούν ενισχύσεις ήσσονος σημασίας βάσει των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις ή του επακόλουθου κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (ο οποίος αντικατέστησε τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις από την 1η Φεβρουαρίου 2003) (43), η Αρχή έκρινε ότι οι συναφείς διατάξεις δεν συνάδουν με τους κανόνες χορήγησης ενισχύσεων ήσσονος σημασίας.

3.   Παρατηρήσεις των νορβηγικών αρχών

3.1.   Επί της διαδικασίας

Οι νορβηγικές αρχές αναγνωρίζουν ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία έπρεπε να έχει κοινοποιηθεί επίσημα στην Αρχή, αλλά ισχυρίζονται ότι το γεγονός και μόνο ότι δεν κοινοποιήθηκε δεν σημαίνει ότι η Αρχή μπορεί να συμπεράνει, στη βάση αυτή και μόνο, ότι δεν είναι συμβιβάσιμο με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

3.2.   Επί της ουσίας

Οι νορβηγικές αρχές υποστηρίζουν ότι οι βασικοί κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων της συμφωνίας για τον ΕΟΧ τηρήθηκαν στην πράξη. Πρώτον, σύμφωνα με την Ανώτερη Πολιτική της Innovasjon Norge, κάθε χρηματοδότηση πρέπει να χορηγείται εντός των ορίων που θέτουν οι διεθνείς συμφωνίες στις οποίες η Νορβηγία είναι συμβαλλόμενο μέρος. Δεύτερον, οι υπεύθυνοι φακέλων της Innovasjon Norge έχουν λάβει οδηγίες (μέσω της έκθεσης της ομάδας εργασίας) να υλοποιούν το πρόγραμμα για την ξυλεία σύμφωνα με τη συμφωνία για τον ΕΟΧ. Οι εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ αναπτύχθηκαν με στόχο να διευκολυνθεί η συμμόρφωση προς τη συμφωνία για τον ΕΟΧ. Τρίτον, οι υπεύθυνοι φακέλων είναι έμπειροι όσον αφορά τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις και παρακολουθούν μαθήματα σχετικά με το θέμα αυτό. Σε περίπτωση αμφιβολιών, μπορούν να ζητήσουν τη συμβουλή του νομικού τμήματος της Innovasjon Norge.

Όσον αφορά την πρακτική της χρηματοδότησης των δαπανών σχεδίων σε ποσοστό 100 %, οι νορβηγικές αρχές υποστήριξαν ότι η εν λόγω πρακτική αφορά σχέδια που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, είτε επειδή δεν υπάρχει κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ είτε επειδή η ενίσχυση χορηγήθηκε ως ενίσχυση ήσσονος σημασίας. Οι αρχές διαβίβασαν πίνακα στον οποίο περιγράφεται ο τρόπος διάθεσης όλων των χρηματοδοτήσεων που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία.

Οι αρχές ισχυρίζονται ότι σε οκτώ περιπτώσεις (που αντιπροσωπεύονται με δύο παραδείγματα) χορηγήθηκε ενίσχυση σε σχέδια που αφορούσαν προϊόντα (όπως «άκοπη ξυλεία») τα οποία δεν αναφέρονται στα κεφάλαια 25 έως 97 του εναρμονισμένου συστήματος περιγραφής και κωδικοποίησης των εμπορευμάτων και, επομένως, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

Οι αρχές δηλώνουν περαιτέρω ότι οι 114 δικαιούχοι του προγράμματος για την ξυλεία δεν μπορούν να θεωρηθούν «επιχειρήσεις» κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, επειδή οι δικαιούχοι δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα. 15 περιπτώσεις θεωρούνται «εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα»· 25 περιπτώσεις «δημόσιων οντοτήτων» αφορούν στήριξη προς δήμους· και 74 περιπτώσεις αφορούν στήριξη προς «κλαδικές οργανώσεις».

Όσον αφορά τις περιπτώσεις «εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων» (που αντιπροσωπεύονται με δύο παραδείγματα, εκ των οποίων ένα αφορά μη κερδοσκοπική οργάνωση), οι αρχές θεωρούν ότι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ βάσει του τμήματος 2.2 του προηγούμενου κεφαλαίου 14 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις σχετικά με την έρευνα και ανάπτυξη, σύμφωνα με το οποίο «τα μη κερδοσκοπικά ερευνητικά ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν καλύπτονται κανονικά από το άρθρο 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ» και το οποίο αναφέρει ότι «εάν τα αποτελέσματα των δημόσια χρηματοδοτούμενων σχεδίων Ε&Α, τα οποία υλοποιούνται από τα εν λόγω ιδρύματα, διατίθενται στην ευρωπαϊκή βιομηχανία χωρίς διακρίσεις, η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ θα θεωρήσει ότι δεν υπάρχει κανονικά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ».

Οι νορβηγικές αρχές ισχυρίζονται ότι η ενίσχυση προς «κλαδικές οργανώσεις» (αποτελούμενες από μη κερδοσκοπικές οργανώσεις που ασχολούνται με τη διάδοση πληροφοριών) δεν συνιστά κρατική ενίσχυση, επειδή η χρηματοδότηση δεν προορίζεται (άμεσα) για επιχειρήσεις, αλλά διοχετεύεται μέσω των κλαδικών οργανώσεων, οι οποίες δεν θεωρούνται επιχειρήσεις. Γίνεται παραπομπή στην απόφαση της Επιτροπής για την Asetra η οποία, σύμφωνα με τις νορβηγικές αρχές, απαλλάχθηκε επειδή η Asetra δεν ήταν επιχείρηση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ (44). Ισχυρίζονται επίσης ότι το Δικαστήριο ερμήνευσε «την έννοια του οικονομικού πλεονεκτήματος» σε αρκετές υποθέσεις και ότι στην υπόθεση C-143/99 Adria Wien το σκεπτικό του Δικαστηρίου υποδεικνύει ότι πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ αφηρημένων οφελών (δηλαδή δαπανών που κανονικά δεν «βαρύνουν τον προϋπολογισμό» της επιχείρησης και εκείνων που τον βαρύνουν) (45).

Οι αρχές υποστηρίζουν επίσης ότι σε άλλες 31 περιπτώσεις (από τις οποίες παρέχονται αρκετά παραδείγματα) οι δικαιούχοι δεν αποκόμισαν οικονομικό όφελος, δεδομένου ότι παρέσχον μια υπηρεσία ως αντάλλαγμα και, επομένως, οι περιπτώσεις αυτές δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

Οι νορβηγικές αρχές παραπέμπουν στην επιστολή έγκρισης, στην οποία αναφέρεται ότι ο αποδέκτης πρέπει να παράσχει πληροφορίες «σχετικά με την ενίσχυση που έλαβε βάσει δυνητικά νέων αιτήσεων χορήγησης δημόσιας ενίσχυσης … Η υποχρέωση αυτή έχει διάρκεια τριών ετών από την ημερομηνία της επιστολής έγκρισης. Ο αποδέκτης ενίσχυσης δεν μπορεί να λάβει ενίσχυση ήσσονος σημασίας η οποία υπερβαίνει συνολικά το ποσό των 100 000 ευρώ (περίπου 815 000 νορβηγικές κορόνες) στη διάρκεια οποιασδήποτε τριετούς περιόδου».

Οι αρχές ισχυρίζονται ότι η αναφορά σε «οποιαδήποτε τριετή περίοδο» καθιστά σαφές ότι ο αποδέκτης της ενίσχυσης δεν είναι σε θέση να λάβει ενίσχυση ήσσονος σημασίας κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε τριετούς περιόδου, είτε πριν είτε μετά την επιστολή έγκρισης. Η υποχρέωση παροχής πληροφοριών σχετικά με τις ενισχύσεις που λήφθηκαν εντός τριών ετών από την επιστολή έγκρισης πρέπει να συνδυαστεί με το κείμενο που αφορά την υποχρέωση μη λήψης ενίσχυσης σε «οποιαδήποτε» τριετή περίοδο. Σύμφωνα με τις αρχές, με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται συμμόρφωση προς τον κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας. Επιπλέον, οι αρχές δηλώνουν ότι, σε κάθε περίπτωση, το ύψος των περισσότερων χορηγούμενων ενισχύσεων είναι κατώτερο του ορίου της ενίσχυσης ήσσονος σημασίας.

Ωστόσο, οι αρχές εξήγησαν επίσης ότι «παρόλα αυτά, το [διαδικαστικό] πλαίσιο της ενίσχυσης ήσσονος σημασίας δεν τηρήθηκε σε [ορισμένες] περιπτώσεις, αφού η ενίσχυση θεωρήθηκε σύμφωνη προς τους ουσιαστικούς κανόνες και τις απαλλαγές κατά κατηγορία για τις ενισχύσεις για τις ΜΜΕ, την Ε&Α και την επαγγελματική εκπαίδευση». Οι αρχές εξήγησαν στη συνέχεια ότι η αναφορά σε μη τήρηση «διαδικαστικών κανόνων» σημαίνει ότι σε 10 περιπτώσεις χορηγήθηκε ενίσχυση έως την επιτρεπόμενη ένταση ενίσχυσης, αλλά αυτή συμπληρώθηκε με ενίσχυση ήσσονος σημασίας χωρίς να ενημερωθεί ο αποδέκτης σχετικά με το στοιχείο ήσσονος σημασίας της ενίσχυσης.

Οι νορβηγικές αρχές ισχυρίζονται ότι, κατά την αξιολόγηση του συμβιβάσιμου της ενίσχυσης, η Αρχή δεν έδωσε αρκετή προσοχή στις πρακτικές και στις διαδικασίες που εφαρμόζονται από την Innovasjon Norge.

Ουσιαστικά, οι αρχές δηλώνουν ότι στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία δεν χορηγήθηκε καμία ενίσχυση ως περιφερειακή ενίσχυση και ότι η επισκόπηση (που επισυνάπτεται στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ), η οποία ορίζει μέγιστες εντάσεις της ενίσχυσης (μεταξύ άλλων και για τις περιφερειακές ενισχύσεις), ενδέχεται να προκάλεσε την παρανόηση αυτή. Αμέσως μετά, οι αρχές δηλώνουν ότι υπάρχουν, ωστόσο, παραδείγματα περιπτώσεων στις οποίες χορηγήθηκε ενίσχυση έως τις επιτρεπόμενες μέγιστες εντάσεις ενίσχυσης για έρευνα και ανάπτυξη, η οποία συμπληρώθηκε με πριμοδότηση 5 % περιφερειακής ενίσχυσης. Ως παράδειγμα αναφέρεται η ενίσχυση που χορηγήθηκε στην Trysil Skog AS.

Όσον αφορά 78 περιπτώσεις έρευνας και ανάπτυξης (από τις οποίες αναφέρονται τρία παραδείγματα), οι αρχές ισχυρίζονται ότι η ενίσχυση χορηγήθηκε σύμφωνα με τις βασικές αρχές των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις. Λήφθηκε υπόψη ο βαθμός στον οποίο ένα σχέδιο προβλέπει την ανάπτυξη νέας τεχνολογίας, γνώσεων ή μεθόδων και δόθηκε προτεραιότητα στα πλέον καινοτόμα σχέδια. Λήφθηκε επίσης υπόψη κατά πόσον το σχέδιο είναι επιλέξιμο για χρηματοδότηση από άλλες πηγές, όπως βάσει του προγράμματος «Skattefunn».

Οι αρχές ισχυρίζονται ότι, παρότι ο τίτλος και η παραπομπή στα στοιχεία δημοσίευσης των κανονισμών απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ΜΜΕ και τις ενισχύσεις για την επαγγελματική εκπαίδευση δεν αναφέρονται στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ, οι εν λόγω κανονισμοί «έχουν σε μεγάλο βαθμό ενσωματωθεί».

II.   ΕΚΤΙΜΗΣΗ

1.   Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ

Το άρθρο 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ προβλέπει ότι:

Προκειμένου το μέτρο να συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ πρέπει να πληροί σωρευτικά τα ακόλουθα τέσσερα κριτήρια: Το μέτρο πρέπει i) να παρέχει στους αποδέκτες οικονομικό πλεονέκτημα που δεν λαμβάνουν σε κανονικές συνθήκες αγοράς, ii) το πλεονέκτημα πρέπει να παρέχεται από το κράτος ή μέσω κρατικών πόρων και iii) να είναι επιλεκτικό ευνοώντας ορισμένες επιχειρήσεις ή την παραγωγή ορισμένων αγαθών· και iv) να δημιουργεί στρέβλωση του ανταγωνισμού και να πλήττει το εμπόριο μεταξύ των συμβαλλομένων μερών.

1.1.   Οικονομικό πλεονέκτημα

Το μέτρο πρέπει να εξασφαλίζει στους αποδέκτες οικονομικό πλεονέκτημα το οποίο δεν λαμβάνουν υπό κανονικές συνθήκες αγοράς.

Στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία οι νορβηγικές αρχές παρέχουν οικονομική επιχορήγηση σε επιχειρήσεις, αρχές, επιχειρηματικές οργανώσεις, ενώσεις κλπ., η οποία είναι δυνατόν να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Οι επιχειρήσεις που λαμβάνουν τέτοιες επιχορηγήσεις απολαύουν οικονομικού πλεονεκτήματος, δηλαδή επιχορήγησης, την οποία δεν θα είχαν λάβει υπό κανονικές συνθήκες αγοράς.

1.2.   Ύπαρξη κρατικών πόρων

Το πλεονέκτημα πρέπει να παρέχεται από το κράτος ή μέσω κρατικών πόρων.

Οι επιχορηγήσεις που παρέχονται στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία χρηματοδοτούνται από το υπουργείο Γεωργίας και Τροφίμων και προέρχονται απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό.

1.3.   Ευνοϊκή μεταχείριση ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής

Το μέτρο πρέπει να ευνοεί ορισμένες επιχειρήσεις ή κλάδους παραγωγής.

Από διάφορα προπαρασκευαστικά νομοθετικά έγγραφα (όπως το Λευκό Βιβλίο, η σύσταση και η έκθεση της ομάδας εργασίας) που οδήγησαν στη θέσπιση του προγράμματος για την ξυλεία, προκύπτει ότι το πρόγραμμα αποσκοπεί στη βελτίωση i) των επιχειρήσεων κατεργασίας του ξύλου και ii) των σχέσεων στα διάφορα επίπεδα εμπορίας μεταξύ του δασοκομικού τομέα και της αγοράς (περιλαμβανομένου του εφοδιασμού με πρώτη ύλη της βιομηχανίας επεξεργασίας ξύλου) σε συνδυασμό με ένα γενικό στόχο που συνίσταται στην αύξηση της τρέχουσας χρήσης της ξυλουργικής.

Οι επιχορηγήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία χορηγούνται μόνο όταν εκτιμάται ότι θα είναι επωφελείς για τον τομέα επεξεργασίας ξύλου και τις σχετικές βιομηχανίες, καθώς και για τον εφοδιασμό σε πρώτες ύλες των εν λόγω βιομηχανιών. Το πρόγραμμα για την ξυλεία ευνοεί, επομένως, επιχειρήσεις του τομέα επεξεργασίας ξύλου, αποκλείοντας άλλους τομείς, και κατά συνέπεια η φύση του είναι επιλεκτική. Στο θέμα αυτό, το Δικαστήριο ΕΖΕΣ αποφάνθηκε ότι ένα μέτρο μπορεί να είναι επιλεκτικό ακόμη και αν καλύπτει (επιχειρήσεις σε) ένα ολόκληρο τομέα (46).

Πρέπει να σημειωθεί ότι, παρόλο που οι επιχορηγήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία μπορούν να χορηγηθούν και σε επιχειρήσεις άλλων βιομηχανικών τομέων (όπου για παράδειγμα διερευνάται η χρησιμοποίηση του ξύλου σε συνδυασμό με άλλα υλικά), η δυνατότητα αυτή παρέχεται μόνο σε βιομηχανίες που μπορούν να συμβάλουν στο γενικό στόχο του προγράμματος για την ξυλεία που συνίσταται στη γενική βελτίωση της αξίας των επιχειρήσεων επεξεργασίας ξύλου. Η Αρχή θεωρεί, συνεπώς, ότι και αυτή ακόμη η δυνατότητα έχει ως απώτερο στόχο να ευνοήσει επιχειρήσεις στον τομέα της επεξεργασίας του ξύλου και βιομηχανίες του εν λόγω τομέα.

1.4.   Στρέβλωση του ανταγωνισμού και επιπτώσεις στο εμπόριο μεταξύ των συμβαλλομένων μερών

Τα μέτρα πρέπει να νοθεύουν τον ανταγωνισμό και να επηρεάζουν το εμπόριο μεταξύ των συμβαλλομένων μερών.

Στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία οι νορβηγικές αρχές επιχορηγούν επιχειρήσεις στον τομέα της επεξεργασίας ξύλου και τις συναφείς βιομηχανίες. Η νορβηγική βιομηχανία εξάγει μεγάλο μέρος των προϊόντων ξυλείας και κατεργασμένου ξύλου (μέχρι 90 %) σε άλλες χώρες του ΕΟΧ όπου είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο το εμπόριο προϊόντων ξύλου. Επιπλέον, η Νορβηγία εισάγει ξυλεία, επεξεργασμένο ξύλο και προϊόντα ξύλου από την ΕΕ. Υπό τις συνθήκες αυτές, η παρεχόμενη σε επιχειρήσεις ενίσχυση στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία ενισχύει τη θέση των αποδεκτών έναντι άλλων επιχειρήσεων εγκατεστημένων στη Νορβηγία ή σε άλλα κράτη μέλη του ΕΟΧ οι οποίες είναι ανταγωνιστικές στον τομέα της επεξεργασίας του ξύλου και στις βιομηχανίες του τομέα. Επιπλέον, καθώς το ξύλο είναι μία μόνο από τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται στις επιχειρήσεις κατασκευών, οι επιχορηγήσεις που λαμβάνονται από τις εταιρείες κατασκευών στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία συμβάλλουν στην ενίσχυση της θέσης τους έναντι άλλων ανταγωνιστικών επιχειρήσεων στον τομέα των κατασκευών (47).

Στη βάση αυτή, η Αρχή θεωρεί ότι η οικονομική ενίσχυση προς επιχειρήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία προκαλεί στρέβλωση του ανταγωνισμού και επηρεάζει το εμπόριο.

1.5.   Συμπέρασμα και ύπαρξη ενός καθεστώτος ενισχύσεων

Με βάση τα ανωτέρω, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία πληροί τα κριτήρια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ και συνεπώς συνιστά κρατική ενίσχυση. Ωστόσο, οι νορβηγικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι ορισμένες από τις μεμονωμένες επιχορηγήσεις που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας για τον ΕΟΧ ή δεν πληρούν τις προϋποθέσεις κρατικής ενίσχυσης.

Η Αρχή θεώρησε (άποψη που δεν αμφισβητείται από τις νορβηγικές αρχές) ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία αποτελεί πράξη βάσει της οποίας, χωρίς να απαιτούνται περαιτέρω εκτελεστικά μέτρα, μπορούν να χορηγηθούν μεμονωμένες ενισχύσεις σε επιχειρήσεις που ορίζονται στην πράξη κατά γενικό και αφηρημένο τρόπο. Επομένως, το πρόγραμμα μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 1 στοιχείο δ) του μέρους ΙΙ του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου. Ως προς αυτό, η Αρχή υπενθυμίζει ότι στην υπόθεση C-310/99, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι: «Η προσβαλλόμενη απόφαση δεν ήταν αναγκαίο να περιέχει ανάλυση των ενισχύσεων που χορηγήθηκαν σε κατ’ ιδίαν περιπτώσεις βάσει του καθεστώτος αυτού. Μόνο στο επίπεδο της αναζητήσεως των ενισχύσεων είναι αναγκαίο να ελέγχεται η κατ’ ιδίαν κατάσταση κάθε συγκεκριμένης επιχειρήσεως» (48). Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη νομολογία, η Αρχή αξιολόγησε το πρόγραμμα για την ξυλεία βάσει των χαρακτηριστικών του (και όχι βάσει των λεπτομερειών των επιμέρους επιχορηγήσεων που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος). Τα επιχειρήματα των νορβηγικών αρχών δεν μπορούν να επηρεάσουν την αξιολόγηση αυτή, αλλά θα ληφθούν υπόψη μόνον εάν και όταν εξεταστεί το θέμα της ανάκτησης. Το συμπέρασμα όσον αφορά το συμβιβάσιμο ή μη του προγράμματος με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ δεν προκαταλαμβάνει το θέμα της ανάκτησης στις επιμέρους περιπτώσεις στις οποίες χορηγήθηκαν ενισχύσεις. Όπως σημειώνεται στην ανωτέρω απόφαση, αυτό είναι το επόμενο βήμα, και εντολή ανάκτησης θα εκδοθεί μόνον στις περιπτώσεις στις οποίες παραβιάστηκαν πραγματικά οι ουσιαστικές διατάξεις σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις.

Η Αρχή παρατηρεί ότι οι νορβηγικές αρχές δεν αμφισβήτησαν το γεγονός ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία επιτρέπει τη χορήγηση χρηματοδότησης σε αποδέκτες για προϊόντα που καλύπτονται από τη συμφωνία για τον ΕΟΧ, όπως η ξυλεία. Επίσης, οι νορβηγικές αρχές δεν αμφισβήτησαν το γεγονός ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία περιλαμβάνει τη δυνατότητα χρηματοδότησης οντοτήτων που συνιστούν επιχειρήσεις κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ. Τέλος, δεν αμφισβητείται ότι το πρόγραμμα δεν χρηματοδοτούσε αποκλειστικά δικαιούχους που παρείχαν υπηρεσία ως αντάλλαγμα.

Με άλλα λόγια, το ίδιο το πρόγραμμα προέβλεπε τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης. Το ενδεχόμενο ορισμένοι αποδέκτες στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία να μην εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας για τον ΕΟΧ (επειδή τα προϊόντα τους δεν καλύπτονται από τη συμφωνία ή επειδή δεν είναι επιχειρήσεις κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ) δεν μεταβάλλει τον χαρακτηρισμό του προγράμματος για την ξυλεία ως προγράμματος ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

2.   Διαδικαστικές απαιτήσεις

Σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 3 του μέρους Ι του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου, «η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ θα ενημερώνεται εγκαίρως για τα σχέδια που αποβλέπουν στο να θεσπίζουν ή να τροποποιήσουν τις ενισχύσεις, ώστε να μπορεί να υποβάλει τις παρατηρήσεις της (…). Το ενδιαφερόμενο κράτος δεν μπορεί να εφαρμόσει τα σχεδιαζόμενα μέτρα πριν καταλήξει η διαδικασία αυτή σε τελική απόφαση».

Η Αρχή παρατηρεί κατ’ αρχάς ότι, εν όψει του ότι το κεφάλαιο 44 του εναρμονισμένου συστήματος περιγραφής και κωδικοποίησης των εμπορευμάτων (για το ξύλο και τα προϊόντα ξύλου) καλύπτεται από τη συμφωνία για τον ΕΟΧ, το πρόγραμμα για την ξυλεία πρέπει να αξιολογηθεί βάσει της συμφωνίας αυτής. Οι νορβηγικές αρχές δεν κοινοποίησαν το πρόγραμμα για την ξυλεία πριν το θέσουν σε εφαρμογή και επομένως δεν τήρησαν τις υποχρεώσεις τους βάσει του άρθρου 1 παράγραφος 3 του μέρους Ι του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου. Επομένως, κρατική ενίσχυση που χορηγείται στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία συνιστά «παράνομη ενίσχυση» κατά την έννοια του άρθρου 1 στοιχείο στ) του μέρους ΙΙ του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου.

3.   Συμβιβάσιμο της ενίσχυσης

Προκαταρκτικά, η Αρχή επισημαίνει ότι, μολονότι το πρόγραμμα για την ξυλεία περιέχει λεπτομέρειες για παράδειγμα, σχετικά, με τους στόχους και τις επιλέξιμες δαπάνες, δεν φαίνεται να περιέχει οιουσδήποτε όρους βάσει των οποίων χορηγούνται οι ενισχύσεις. Η Αρχή δεν θα μπορούσε να εγκρίνει ως συμβιβάσιμο με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ ένα πρόγραμμα που δεν περιέχει συγκεκριμένους περιορισμούς στη χορήγηση ενισχύσεων (π.χ. όσον αφορά την ένταση ενίσχυσης). Το γεγονός ότι, στην πράξη, οι κατευθυντήριες γραμμές της Αρχής για τις κρατικές ενισχύσεις ενδέχεται να τηρήθηκαν σε μεμονωμένες περιπτώσεις, δεν μεταβάλλει τη θέση αυτή αλλά, όπως αναφέρθηκε στο σημείο I-1.5 ανωτέρω, επηρεάζει απλώς την αναγκαιότητα της ανάκτησης.

Ωστόσο, στο πλαίσιο αυτό η Αρχή παρατηρεί ότι οι νορβηγικές αρχές δήλωσαν ότι η παραπομπή της έκθεσης της ομάδας εργασίας στην υλοποίηση του προγράμματος βάσει «αρχών και πρακτικών» εντός των ορίων της νομοθεσίας ΕΟΧ είναι μια έμμεση παραπομπή στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ. Η Αρχή αντιλαμβάνεται ότι το επιχείρημα είναι πως οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες θεσπίζουν, για παράδειγμα, τις μέγιστες επιτρεπόμενες εντάσεις ενίσχυσης στο πλαίσιο της νομοθεσίας ΕΟΧ σε διάφορες περιστάσεις, πρέπει να θεωρούνται οι κανόνες του προγράμματος και οι όροι βάσει των οποίων θα χορηγούνταν ενισχύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία. Με άλλα λόγια, το πρόγραμμα περιείχε ένα προσδιορίσιμο σύνολο κανόνων που περιόριζε τη χορήγηση ενισχύσεων στο πλαίσιό του.

Στον βαθμό που οι νορβηγικές αρχές σημειώνουν ότι «οι κατευθυντήριες γραμμές αναθεωρούνται συνεχώς», υπενθυμίζεται ότι το συμβιβάσιμο παράνομης κρατικής ενίσχυσης με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ αξιολογείται σύμφωνα με τα ουσιαστικά κριτήρια που προβλέπονται και ίσχυαν κατά τον χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης ή, στην περίπτωση προγράμματος, κατά τον χρόνο θέσπισης του προγράμματος. Επιπλέον, κάθε αναθεώρηση των κανόνων ενός προγράμματος πρέπει να αξιολογείται προκειμένου να καθορίζεται κατά πόσον συνιστά μεταβολή του προγράμματος κατά την έννοια της απόφασης 195/04/COL (49). Επομένως, στην εκτίμηση που ακολουθεί αναλύεται κατά πόσον οι εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ της Innovasjon Norge, συμπεριλαμβανομένων των μεταγενέστερων τροποποιήσεών τους, μπορούν, ως κανόνες του προγράμματος για την ξυλεία, να θεωρηθούν συμβιβάσιμες με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ και, ειδικότερα, με τις κατευθυντήριες γραμμές της Αρχής για τις κρατικές ενισχύσεις και τους κανονισμούς απαλλαγής κατά κατηγορία που ίσχυαν σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή.

3.1.   Συμβιβάσιμο με το άρθρο 61 παράγραφος 2 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ

Καμία από τις εξαιρέσεις που προβλέπει το άρθρο 61 παράγραφος 2 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ δεν εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεδομένου ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία δεν αποβλέπει στην επίτευξη των στόχων που περιλαμβάνονται στις εν λόγω διατάξεις.

3.2.   Συμβιβάσιμο με το άρθρο 61 παράγραφος 3 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ

Ένα μέτρο κρατικής ενίσχυσης θεωρείται συμβιβάσιμο με την λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ δυνάμει του άρθρου 61 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ όταν αποσκοπεί στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης περιοχών στις οποίες το βιοτικό επίπεδο είναι ασυνήθιστα χαμηλό ή στις οποίες επικρατεί σοβαρή υποαπασχόληση. Ωστόσο, η διάταξη αυτή δεν έχει εφαρμογή δεδομένου ότι δεν έχουν προσδιοριστεί παρόμοιες περιοχές στον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων της Νορβηγίας (50).

Επιπλέον, δεν μπορεί να εφαρμοστεί η εξαίρεση που προβλέπει το άρθρο 61 παράγραφος 3 στοιχείο β) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, καθώς η κρατική ενίσχυση που παρέχεται στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία δεν αποσκοπεί στην προώθηση της εκτέλεσης σημαντικού σχεδίου κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ή στην αντιμετώπιση σοβαρής διατάραξης της οικονομίας της Νορβηγίας.

Ωστόσο, μπορεί να εφαρμοσθεί η εξαίρεση που προβλέπεται στο άρθρο 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, σύμφωνα με την οποία η κρατική ενίσχυση μπορεί να θεωρηθεί συμβιβάσιμη με την κοινή αγορά στις περιπτώσεις που διευκολύνει την ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή ορισμένων οικονομικών περιοχών και δεν επηρεάζει αρνητικά τους όρους διεξαγωγής του εμπορίου σε βαθμό που αντίκειται στο κοινό συμφέρον. Αυτό συμβαίνει όταν το μέτρο είναι σύμφωνο με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις ή οιονδήποτε εφαρμοστέο κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία.

Οι επιχειρήσεις καθίστανται επιλέξιμες για περιφερειακή ενίσχυση όταν είναι εγκατεστημένες σε ορισμένες περιφέρειες που καθορίζονται με παραπομπή στον νορβηγικό χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων που προαναφέρεται και όταν πληρούνται οι όροι που προβλέπονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις σχετικά με τις περιφερειακές ενισχύσεις (51).

Οι νορβηγικές αρχές υποστήριξαν ότι οι ενισχύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία δεν χορηγήθηκαν υπό μορφή περιφερειακών ενισχύσεων. Ωστόσο, η Αρχή παρατηρεί ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία υλοποιήθηκε βάσει των εσωτερικών κατευθυντηρίων γραμμών ΕΟΧ, οι οποίες προβλέπουν τη δυνατότητα χορήγησης περιφερειακών (επενδυτικών) ενισχύσεων (52). Επιπλέον, οι αρχές αναφέρθηκαν σε περιπτώσεις στις οποίες οι ενισχύσεις για την έρευνα και ανάπτυξη συμπληρώθηκαν με πριμοδότηση 5 % περιφερειακής ενίσχυσης (π.χ. η Trysil Skog AS).

Η Αρχή παρατηρεί ότι οι όροι που προβλέπονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις σχετικά με τη χορήγηση περιφερειακών ενισχύσεων πρέπει να πληρούνται και στις περιπτώσεις στις οποίες χορηγείται πριμοδότηση περιφερειακής ενίσχυσης. Ωστόσο, ούτε στην έκθεση της ομάδας εργασίας ούτε στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ γίνεται αναφορά στους όρους που πρέπει να πληρούνται για τη χορήγηση περιφερειακών ενισχύσεων, όπως ο προσδιορισμός περιφερειακών οφελών (υπό μορφή παραγωγικών επενδύσεων ή δημιουργίας θέσεων απασχόλησης)· επίσης, δεν περιλαμβάνεται παραπομπή στον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων της Νορβηγίας. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Αρχή δεν μπορεί να επιβεβαιώσει ότι οι διατάξεις σχετικά με τις περιφερειακές ενισχύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία συνάδουν με τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις.

Οι κρατικές ενισχύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη μπορούν να θεωρηθούν συμβιβάσιμες με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ όταν πληρούνται οι συναφείς όροι των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις (53). Στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις παρατίθενται οι ορισμοί διαφόρων τύπων έρευνας και ανάπτυξης όπως «θεμελιώδης έρευνα», «μηχανική έρευνα» και «δραστηριότητα ανάπτυξης σε προανταγωνιστικό στάδιο», καθώς και οι αντίστοιχες εντάσεις ενισχύσεων που εφαρμόζονται σε κάθε κατηγορία.

Η Αρχή παρατηρεί ότι η επιλέξιμη έρευνα, οι επιλέξιμες δαπάνες και οι εντάσεις ενίσχυσης που προβλέπονται στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ αντιστοιχούν σε εκείνες που προβλέπονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις για την έρευνα και ανάπτυξη, με εξαίρεση όσον αφορά τις προπαρασκευαστικές τεχνικές μελέτες. Ενώ ο πίνακας σχετικά με τις εντάσεις της ενίσχυσης στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ παραπέμπει σε δύο διαφορετικές εντάσεις ενίσχυσης για προπαρασκευαστικές τεχνικές μελέτες που διενεργούνται από μεγάλες επιχειρήσεις στο πλαίσιο προανταγωνιστικής έρευνας, και συγκεκριμένα 50 % και 55 % (54), οι κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις προβλέπουν ρητά ότι ο συνδυασμός των πριμοδοτήσεων δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ένταση ενίσχυσης μεγαλύτερη από 50 % για προανταγωνιστική έρευνα (55).

Δεδομένου ότι μία από τις εντάσεις ενίσχυσης που προβλέπονται στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ δεν συμφωνεί με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις και ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν την ύπαρξη οδηγίας προς τους υπευθύνους φακέλων για την εφαρμογή της έντασης ενίσχυσης του προγράμματος OFU/IFU, η οποία είναι σύμφωνη προς τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις, φαίνεται ότι οι κανόνες του προγράμματος για την ξυλεία προβλέπουν δυνατότητα έντασης ενίσχυσης πέρα από το ανώτατο όριο που ορίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις. Επιπλέον, η Αρχή δεν έλαβε κανένα επιχείρημα για την αποδοχή υψηλότερης έντασης ενίσχυσης από την προβλεπόμενη στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις.

Η ενίσχυση που χορηγείται σύμφωνα με τους κανονισμούς απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ΜΜΕ ή/και τις ενισχύσεις επαγγελματικής εκπαίδευσης λογίζεται συμβιβάσιμη με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, εφόσον το πρόγραμμα πληροί όλους τους όρους του αντίστοιχου κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία και περιλαμβάνει ρητή αναφορά σε αυτόν (παραθέτοντας τον τίτλο και τα στοιχεία αναφοράς του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης) (56). Ωστόσο, ούτε οι κρατικοί προϋπολογισμοί ούτε η έκθεση της ομάδας εργασίας ή οιαδήποτε άλλη νομοθετική προπαρασκευαστική πράξη που αφορά το πρόγραμμα για την ξυλεία περιλαμβάνει αναφορά στην εφαρμογή του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ΜΜΕ ούτε στον κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ενισχύσεις υπέρ της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Επιπλέον, δεν έχουν διαβιβασθεί στην Αρχή πληροφορίες από τις νορβηγικές αρχές σχετικά με την εφαρμογή οποιουδήποτε κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, οι νορβηγικές αρχές δεν συμμορφώθηκαν με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στους κανονισμούς απαλλαγής κατά κατηγορία και, ως εκ τούτου, το πρόγραμμα για την ξυλεία δεν μπορεί να θεωρηθεί σύμφωνο με τους κανονισμούς αυτούς.

Παρά ταύτα, το πρόγραμμα για την ξυλεία ενδέχεται να θεωρηθεί συμβιβάσιμο με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ βάσει του άρθρου 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, ενόψει των βασικών αρχών που θεσπίζονται στους κανονισμούς απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ΜΜΕ και την επαγγελματική εκπαίδευση. Η Αρχή παρατηρεί σχετικά ότι όλοι οι ορισμοί, οι επιλέξιμες δαπάνες και οι εντάσεις ενίσχυσης για τις ενισχύσεις επαγγελματικής εκπαίδευσης που περιέχονται στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ (57) αντιστοιχούν στον κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ενισχύσεις επαγγελματικής εκπαίδευσης. Επιπλέον, οι ορισμοί, οι επιλέξιμες δαπάνες και η ισχύουσα ένταση ενίσχυσης για υπηρεσίες παροχής συμβουλών και εκθέσεις για ΜΜΕ που περιέχονται στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ (58) αντιστοιχούν στον κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ΜΜΕ.

Ωστόσο, σύμφωνα με το τμήμα 4.3.2 των εσωτερικών κατευθυντηρίων γραμμών ΕΟΧ, είναι δυνατό να χορηγηθεί ενίσχυση προς ΜΜΕ για «δικτύωση και συνεργασία», σκοπός ο οποίος προφανώς δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των βασικών διατάξεων του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ΜΜΕ. Επομένως, το ερώτημα είναι κατά πόσον η χρηματοδότηση για τους σκοπούς αυτούς μπορεί να θεωρηθεί συμβιβάσιμη βάσει των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις σχετικά με τις ΜΜΕ ή βάσει των βασικών αρχών που θεσπίζονται σε αυτές κατευθείαν βάσει του άρθρου 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ (59).

Οι κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις ορίζουν ότι είναι δυνατόν να χορηγηθεί χρηματοδότηση σε ΜΜΕ για «συνεργασία», εφόσον δεν επηρεάζεται ο ανταγωνισμός σε βαθμό που να αντίκειται στο κοινό συμφέρον. Βάσει των προαναφερθέντων, η Αρχή θεωρεί ότι μπορεί να είναι αποδεκτή η προβλεπόμενη στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ δυνατότητα χρηματοδότησης ΜΜΕ για τον «εντοπισμό εταίρων, στρατηγικών και για την επισημοποίηση της συνεργασίας κατά τη φάση εγκατάστασης».

Αντίθετα, η Αρχή θεωρεί ότι η δυνατότητα χρηματοδότησης μη προσδιοριζόμενων «έκτακτων κοινών δράσεων» (60) κατά τη διάρκεια της «επιχειρησιακής φάσης» δημιουργεί τη δυνατότητα χρηματοδότησης ευρέος φάσματος μέτρων, οποτεδήποτε, τα οποία δεν θα εμπίπτουν κατ’ ανάγκη στο πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύ ΜΜΕ και, επομένως, μπορεί να επηρεάζει τον ανταγωνισμό σε βαθμό που αντίκειται στο κοινό συμφέρον. Ερωτηθείσες σχετικά με το θέμα αυτό, οι νορβηγικές αρχές ισχυρίσθηκαν ότι η χρηματοδότηση βάσει της εν λόγω διάταξης προορίζεται μόνο για τις υπηρεσίες παροχής συμβουλών. Ωστόσο, στο ίδιο πλαίσιο, οι αρχές δήλωσαν ότι η εν λόγω διάταξη δημιουργεί επίσης τη δυνατότητα χρηματοδότησης «συναφών υπηρεσιών» στο πλαίσιο της συνδρομής για τη δικτύωση.

Η Αρχή θεωρεί ότι, βάσει αυτών των αόριστων και ανοικτών διατάξεων, δεν μπορεί να επιβεβαιώσει ότι οι κανόνες του προγράμματος που αφορούν τη χρηματοδότηση ΜΜΕ συνάδουν με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις σχετικά με τις ΜΜΕ ή τις βασικές αρχές που περιέχονται σε αυτές και, επομένως, οι εν λόγω κανόνες δεν μπορούν να εγκριθούν βάσει του άρθρου 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, ως συμβιβάσιμοι με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

Στην έκθεση της ομάδας εργασίας προβλέπεται ότι το πρόγραμμα μπορεί να χρηματοδοτήσει το σύνολο των δαπανών του σχεδίου, εάν είναι δύσκολος ο προσδιορισμός κάποιου προσώπου το οποίο επωφελείται άμεσα από το σχέδιο. Οι αρχές εξήγησαν ότι η χρηματοδότηση του 100 % των δαπανών σχεδίων πραγματοποιείται, για παράδειγμα, σε περιπτώσεις στις οποίες είναι δύσκολο να προσδιορισθούν άμεσοι δικαιούχοι ή οι αποδέκτες θεωρείται ότι αποκομίζουν περιορισμένο κέρδος (π.χ. προκαταρκτικές μελέτες και εκθέσεις σε ειδικές περιοχές-στόχους), με το σκεπτικό ότι στις περιπτώσεις αυτές δεν υφίσταται ενίσχυση (61).

Όσον αφορά την πρακτική αυτή, πρέπει να διατυπωθούν οι ακόλουθες δύο παρατηρήσεις: 1) παρότι οι νορβηγικές αρχές αναφέρονται σε προκαταρκτικές μελέτες και εκθέσεις ως παραδείγματα περιπτώσεων στις οποίες δεν υπήρξε καμία ενίσχυση, στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις για την έρευνα και ανάπτυξη προβλέπονται μέγιστες εντάσεις της ενίσχυσης για τεχνικές μελέτες σκοπιμότητας, γεγονός που καταδεικνύει ότι η χρηματοδότηση μελετών (ακόμη και προπαρασκευαστικού χαρακτήρα) ενδέχεται να εμπεριέχει κρατική ενίσχυση (62) και 2) εκτός εάν το ποσό της συναφούς ενίσχυσης είναι κατώτερο του κατώτατου ορίου της ενίσχυσης ήσσονος σημασίας, η αποκόμιση περιορισμένου κέρδους δεν αποκλείει, αφεαυτή, την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης.

Βάσει των προαναφερθέντων, η Αρχή θεωρεί ότι η πρακτική της χρηματοδότησης του 100 % των δαπανών ενός σχεδίου δεν βασίζεται σε κριτήρια τα οποία διασφαλίζουν τον αποκλεισμό της ύπαρξης κρατικής ενίσχυσης και, δεδομένου ότι η χρηματοδότηση σε ποσοστό 100 % δεν είναι αποδεκτή βάσει καμίας διάταξης των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις, ούτε διατυπώθηκε ο ισχυρισμός στην προκειμένη περίπτωση ότι η εν λόγω ένταση ενίσχυσης δικαιολογείται άμεσα βάσει του άρθρου 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, η Αρχή θεωρεί ότι ένα πρόγραμμα που επιτρέπει μια τέτοια πρακτική δεν είναι συμβιβάσιμο με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, σε αρκετές περιπτώσεις το πρόγραμμα για την ξυλεία δεν συνάδει με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις και δεν πληροί τις προϋποθέσεις της παρέκκλισης βάσει του άρθρου 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ. Ως εκ τούτου, η Αρχή θεωρεί ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία δεν μπορεί να θεωρηθεί συμβιβάσιμο με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

3.3.   Ενισχύσεις ήσσονος σημασίας

Σύμφωνα με τις νορβηγικές αρχές, το πρόγραμμα για την ξυλεία περιέχει διατάξεις που θεσπίζουν όρους οι οποίοι, εφόσον πληρούνται, διασφαλίζουν ότι οι επιχορηγήσεις συνιστούν ενισχύσεις ήσσονος σημασίας. Η Αρχή θεωρεί ότι οι συναφείς διατάξεις του προγράμματος για την ξυλεία δεν συνάδουν με τους κανόνες για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Η χορηγούμενη ενίσχυση ενδέχεται να θεωρηθεί ενίσχυση ήσσονος σημασίας βάσει των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις ή του επακόλουθου κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας, με συνέπεια το μέτρο να μην συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ και να μην υπάρχει υποχρέωση κοινοποίησης. Δεδομένου ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία υλοποιήθηκε μεταξύ της 1ης Ιουλίου 2000 και του τέλους του 2005, για την αξιολόγηση του προγράμματος ενδιαφέρουν αμφότερα τα σύνολα κανόνων για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (63).

Τόσο ο κανονισμός για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας όσο και οι κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις προβλέπουν ότι οι εθνικές αρχές μπορούν να χορηγήσουν ενίσχυση ήσσονος σημασίας μόνον αφού εξακριβώσουν ότι το συνολικό ποσό των σχετικών ενισχύσεων που έχει λάβει η εταιρεία δεν αυξάνεται από άλλες ενισχύσεις ήσσονος σημασίας τις οποίες έλαβε κατά τα τρία προηγούμενα έτη. Βάσει τόσο του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας όσο και των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις, ένας αποδεκτός τρόπος επαλήθευσης της τήρησης του κατώτατου ορίου των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας είναι η εξασφάλιση πληροφοριών από τον αποδέκτη σχετικά με το θέμα (64).

Όταν χορηγείται ενίσχυση ήσσονος σημασίας στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία, γίνεται παραπομπή στους κανόνες για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας και οι αποδέκτες ενημερώνονται για την υποχρέωση ενημέρωσης των αρχών σχετικά με άλλες ενισχύσεις ήσσονος σημασίας τις οποίες έλαβαν τρία έτη μετά την έγκριση της χορήγησης ενίσχυσης ήσσονος σημασίας.

Στην απόφαση κίνησης της επίσημης διαδικασίας έρευνας, η Αρχή εκτίμησε ότι, δεδομένου ότι η εν λόγω υποχρέωση ενημέρωσης αφορά μόνον τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας που ελήφθησαν μετά τη λήψη ενίσχυσης στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία, οι αποδέκτες δεν υποχρεούνταν να υποβάλουν πληροφορίες σχετικά με τυχόν ενισχύσεις ήσσονος σημασίας που είχαν λάβει πριν από τη λήψη ενίσχυσης ήσσονος σημασίας στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία. Ωστόσο, οι νορβηγικές αρχές ισχυρίσθηκαν ότι η επιστολή έγκρισης αναφέρεται επίσης στον κανόνα σύμφωνα με τον οποίο οι ενισχύσεις που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια «οποιασδήποτε τριετούς περιόδου» δεν είναι δυνατό να υπερβαίνουν το κατώτατο όριο των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας.

Η Αρχή παρατηρεί ότι η υποχρέωση του αποδέκτη να ενημερώσει σχετικά με την ενίσχυση που χορηγήθηκε «από τον χρόνο της επιστολής έγκρισης» αντιφάσκει προς την παραπομπή στον κανόνα σύμφωνα με τον οποίο οι ενισχύσεις που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια «οποιασδήποτε τριετούς περιόδου» δεν πρέπει να υπερβαίνουν το κατώτατο όριο της ενίσχυσης ήσσονος σημασίας. Υπό τις περιστάσεις αυτές, η Αρχή δεν μπορεί να επιβεβαιώσει ότι ένας αποδέκτης θα αντιλαμβανόταν σαφώς το μήνυμα αυτό ως υποχρέωση να ενημερώσει σχετικά με τις ενισχύσεις που έλαβε κατά τη διάρκεια «οποιασδήποτε τριετούς περιόδου». Επομένως, η Αρχή εμμένει στην αρχική της θέση, σύμφωνα με την οποία, στον βαθμό που οι εν λόγω διατάξεις πρέπει να θεωρηθούν μέρος των κανόνων του προγράμματος, δεν μπορεί να συναχθεί ότι διασφαλίζουν εκ των προτέρων τη συμμόρφωση προς τις διατάξεις που αφορούν τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (65).

Πέραν τούτου, η Αρχή παρατηρεί ότι, τουλάχιστον στις εκδόσεις των εσωτερικών κατευθυντηρίων γραμμών ΕΟΧ του Σεπτεμβρίου 2004 και του Ιουλίου 2005, το πρόγραμμα για την ξυλεία προέβλεπε μια πρακτική βάσει της οποίας η κρατική ενίσχυση που, για παράδειγμα, είχε εγκριθεί για έρευνα και ανάπτυξη μπορούσε να συμπληρωθεί με περαιτέρω ενίσχυση χορηγούμενη ως ενίσχυση ήσσονος σημασίας (66). Σύμφωνα με την απόφαση της Επιτροπής στην υπόθεση Kahla Porzellan GmbH, η Αρχή θεωρεί ότι εάν η ενίσχυση υπερβαίνει το κατώτατο όριο της ενίσχυσης ήσσονος σημασίας —λόγω της συνολικής χρηματοδότησης που έχει χορηγηθεί στην ίδια επιχείρηση σε διάστημα τριών ετών— το συνολικό ποσό πρέπει να θεωρηθεί κρατική ενίσχυση (67). Βάσει των προαναφερθέντων, η Αρχή θεωρεί ότι μια πρακτική βάσει της οποίας το κατώτατο όριο των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας τηρείται μόνο για μέρος της ενίσχυσης που χορηγείται στην επιχείρηση, συνεπάγεται εξ ορισμού ότι το συνολικό ποσό που χορηγείται μπορεί να υπερβαίνει το κατώτατο όριο της ενίσχυσης ήσσονος σημασίας (68).

Με βάση τα ανωτέρω, η Αρχή θεωρεί ότι οι συναφείς διατάξεις του προγράμματος για την ξυλεία δεν συνάδουν με τους κανόνες για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας και ότι, συνεπώς, το πρόγραμμα δεν μπορεί να εγκριθεί ως συμβιβάσιμο με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

4.   Συμπέρασμα

Βάσει των πληροφοριών που υπέβαλαν οι νορβηγικές αρχές, η Αρχή εκτιμά ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία αφορά τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, η οποία δεν είναι συμβιβάσιμη με τη συμφωνία για τον ΕΟΧ. Ωστόσο, σύμφωνα με τη σχετική πρακτική της Επιτροπής, η Αρχή θεωρεί ότι παρότι το πρόγραμμα για την ξυλεία, εξεταζόμενο ως πρόγραμμα, δεν είναι συμβιβάσιμο με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, οι μεμονωμένες ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία, οι οποίες πληρούν τα κριτήρια που θεσπίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις για ΜΜΕ ή/και έρευνα και ανάπτυξη ή τους βασικούς κανόνες που περιέχονται στους κανονισμούς απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ενισχύσεις στις ΜΜΕ και στην επαγγελματική εκπαίδευση, μπορούν να κηρυχθούν συμβιβάσιμες με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ (69).

Δεδομένου ότι το πρόγραμμα για την ξυλεία δεν κοινοποιήθηκε στην Αρχή, κάθε ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ που χορηγείται στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία συνιστά παράνομη ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 1 στοιχείο στ) του μέρους ΙΙ του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου. Όπως συνάγεται από το άρθρο 14 του μέρους ΙΙ του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου, η Αρχή αποφασίζει ότι κάθε παράνομη ενίσχυση που δεν συμβιβάζεται με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων της συμφωνίας πρέπει να ανακτηθεί από τους δικαιούχους. Ωστόσο, αυτό ισχύει με την επιφύλαξη i) των μεμονωμένων χορηγηθεισών ενισχύσεων που πληρούν τους όρους της ενίσχυσης ήσσονος σημασίας σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις ή τον κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας· και ii) των μεμονωμένων χορηγηθεισών ενισχύσεων που κρίνονται συμβιβάσιμες λόγω συμμόρφωσης προς τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις για τις ΜΜΕ ή/και την έρευνα και ανάπτυξη ή τους βασικούς κανόνες των κανονισμών απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ενισχύσεις στις ΜΜΕ και στην επαγγελματική εκπαίδευση, οι οποίες πληρούν τις συναφείς εντάσεις ενίσχυσης που προβλέπονται στους εν λόγω κανόνες,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Το πρόγραμμα για την ξυλεία δεν είναι συμβιβάσιμο με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

Άρθρο 2

Οι μεμονωμένες ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση, εφόσον πληρούν τους όρους σχετικά με τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας που προβλέπονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις ή στον κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας, αναλόγως ποιο από τα δύο κείμενα ίσχυε κατά τον χρόνο της επιχορήγησης.

Άρθρο 3

Οι μεμονωμένες ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος για την ξυλεία, οι οποίες πληρούν τα κριτήρια που προβλέπονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις για τις ΜΜΕ ή/και την έρευνα και ανάπτυξη ή τους βασικούς κανόνες που προβλέπονται στους κανονισμούς απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ενισχύσεις στις ΜΜΕ και στην επαγγελματική εκπαίδευση, είναι συμβιβάσιμες με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ έως το ποσό των αποδεκτών εντάσεων ενίσχυσης.

Άρθρο 4

Οι νορβηγικές αρχές λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να ανακτήσουν τις ενισχύσεις που αναφέρονται στο άρθρο 1, μη περιλαμβανομένων εκείνων που αναφέρονται στα άρθρα 2 και 3.

Άρθρο 5

Η ανάκτηση πραγματοποιείται αμελλητί και σύμφωνα με τις διαδικασίες της εθνικής νομοθεσίας, υπό τον όρο ότι αυτές επιτρέπουν την άμεση και πραγματική εκτέλεση της απόφασης. Επί των ανακτωμένων ποσών οφείλονται τόκοι και τόκοι από ανατοκισμό από τον χρόνο κατά τον οποίο τα ποσά τέθηκαν στη διάθεση των δικαιούχων μέχρι την πραγματική τους ανάκτηση. Ο τόκος υπολογίζεται βάσει του άρθρου 9 της απόφασης αριθ. 195/04/COL (70).

Άρθρο 6

Οι νορβηγικές αρχές ενημερώνουν την Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ εντός προθεσμίας δύο μηνών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης για τα μέτρα που έλαβαν για να συμμορφωθούν προς την παρούσα απόφαση.

Άρθρο 7

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στο Βασίλειο της Νορβηγίας.

Άρθρο 8

Το κείμενο στην αγγλική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό.

---

(1)  Στο εξής η «Αρχή».

(2)  Στο εξής η «συμφωνία για τον ΕΟΧ».

(3)  Στο εξής η «συμφωνία περί Εποπτείας και Δικαστηρίου».

(4)  Διαδικαστικοί και ουσιαστικοί κανόνες στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων — Κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή και ερμηνεία των άρθρων 61 και 62 της συμφωνίας ΕΟΧ και του άρθρου 1 του πρωτοκόλλου 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου, όπως θεσπίστηκαν και εκδόθηκαν από την Αρχή, στις 19 Ιανουαρίου 1994, και δημοσιεύθηκαν στην ΕΕ L 231 της 3.9.1994, σ. 1. Συμπλήρωμα ΕΟΧ αριθ. 32 της 3.9.1994, σ. 1. Οι κατευθυντήριες γραμμές τροποποιήθηκαν τελευταία με την απόφαση της Αρχής αριθ. 154/07/COL της 3ης Μαΐου 2007. Στο εξής οι «κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις».

(5)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 68/2001 της Επιτροπής, της 12ης Ιανουαρίου 2001, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις ενισχύσεις για επαγγελματική εκπαίδευση (ΕΕ L 10 της 13.1.2001, σ. 20)· κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 70/2001 της Επιτροπής, της 12ης Ιανουαρίου 2001, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΕΕ L 10 της 13.1.2001, σ. 33)· και κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1998/2006 της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2006, για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (ΕΕ L 379 της 28.12.2006, σ. 5). Ο τελευταίος αυτός κανονισμός αντικαθιστά τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 69/2001 της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (ΕΕ L 10 της 13.1.2001, σ. 30) και το κεφάλαιο 12 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις (απόφαση αριθ. 54/96/COL της Αρχής, της 15ης Μαΐου 1996, ΕΕ L 245 της 26.9.1996, σ. 28). Όλοι οι προαναφερθέντες κανονισμοί έχουν ενσωματωθεί στο παράρτημα 15 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ [στα τμήματα 1δ) — 1στ)].

(6)  ΕΕ C 272 της 9.11.2006, σ. 19 και συμπλήρωμα ΕΟΧ αριθ. 55 της 9.11.2006.

(7)  Για αναλυτικότερες πληροφορίες σχετικά με την εν λόγω αλληλογραφία, γίνεται παραπομπή στην απόφαση αριθ. 147/06/COL για την έναρξη της επίσημης διαδικασίας έρευνας, περίληψη της οποίας δημοσιεύεται στην ΕΕ C 272 της 9.11.2006, σ. 1 και στο Συμπλήρωμα ΕΟΧ αριθ. 55 της 9.11.2006. Το πλήρες κείμενο της απόφασης δημοσιεύεται στον δικτυακό τόπο της Αρχής: www.eftasurv.int

(8)  Οι λεπτομέρειες της δημοσίευσης αναφέρονται στην υποσημείωση 7 ανωτέρω.

(9)  Τμήμα 7.3.3 του Λευκού Βιβλίου.

(10)  Τμήμα 7.3.3 του Λευκού Βιβλίου.

(11)  Τμήμα 2.4.1 του Λευκού Βιβλίου.

(12)  Τμήμα 6.1.1 του Λευκού Βιβλίου. Όσον αφορά την εστίαση στη νορβηγική βιομηχανία, στο τμήμα 6.1.1 του Λευκού Βιβλίου επισημαίνεται επίσης ότι (μεταφρασμένο από την Αρχή): «Προκειμένου να αυξηθεί η δημιουργία αξίας είναι σημαντικό να εξεταστούν η δυνατότητα μείωσης του κόστους σε επίπεδο κατεργασίας, καθώς και στις πωλήσεις και να αυξηθεί και να βελτιωθεί η χρήση/εκμετάλλευση της παραγόμενης στη Νορβηγία ξυλείας».

(13)  Στο τμήμα 1.4 της έκθεσης της ομάδας εργασίας αναφέρεται επίσης ότι το πρόγραμμα δεν καλύπτει τις καλλιέργειες, τις υποδομές, τις μεταφορές, τα δάση, τα δασοκομικά προϊόντα διακόσμησης και τη βιοενέργεια, τομείς που θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο άλλων μέτρων της κυβέρνησης. Στο τμήμα 2.1 της έκθεσης της ομάδας εργασίας καθορίζεται η αξιακή αλυσίδα με βάση τα δάση (ή τον δασοκομικό τομέα), δεδομένου ότι εμπλέκεται το σύνολο των φορέων, από την υλοτομία μέχρι τον τελικό χρήστη. Η έννοια του «δάσους» καλύπτει τους προμηθευτές (ιδιοκτήτες δασών και ενώσεις τους) και το εμπορικό επίπεδο (δασοκομικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς, της μέτρησης και του κύκλου εργασιών, της δασοκομίας, του επιχειρησιακού σχεδιασμού κ.λπ). Η «παραγωγή» καλύπτει ολόκληρο το στάδιο της κατεργασίας της ξυλείας σε προϊόντα κατάλληλα για τους τελικούς χρήστες, με έμφαση όμως στην αλυσίδα μηχανικής κατεργασίας της ξυλείας (που καλύπτει παραδοσιακά πριονιστήρια, καθώς και γενικές ξυλουργικές εργασίες και την περαιτέρω κατεργασία για πόρτες, παράθυρα, σκάλες και άλλα δομικά υλικά, όπως και την παραγωγή ξύλινων επίπλων, ξύλινων κατοικιών, καθώς και χειροποίητων προϊόντων). Η έννοια της «αγοράς» καλύπτει τους τελικούς χρήστες, περιλαμβάνει όμως και διαφορετικά επίπεδα εμπορίας και άλλους φορείς που εμπλέκονται στο σύστημα παραγωγής προϊόντων με βάση την ξυλεία, όπως είναι οι υπεργολάβοι εμπορευμάτων και υπηρεσιών σχετικών με τη δασοκομία, καθώς και η βιομηχανία προϊόντων με βάση την ξυλεία.

(14)  Τμήματα 1.5, 6.2 και 6.3 της έκθεσης της ομάδας εργασίας. Από τον Μάιο του 2003 η σύνθεση της ομάδας περιλάμβανε επίσης εκπροσώπους εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης και εκπροσώπους του γραφείου του κυβερνήτη της κομητείας.

(15)  Ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τις δραστηριότητες και την εξέλιξη του προγράμματος πρέπει να υποβάλλονται στο υπουργείο Γεωργίας και αποτελούν τη βάση για την κατάρτιση του προϋπολογισμού και την εκπόνηση κατευθυντηρίων γραμμών για την Innovasjon Norge (πρώην SND)· βλέπε τμήματα 1.5, 6.2 και 6.3 της έκθεσης της ομάδας εργασίας.

(16)  Βλέπε παρατηρήσεις των νορβηγικών αρχών στην απόφαση κίνησης της επίσημης διαδικασίας έρευνας.

(17)  Η «Ανώτερη πολιτική» είναι ένα έγγραφο καθοδήγησης στο οποίο καθορίζονται ορισμένα ανώτατα όρια στη χορήγηση χρηματοδότησης από την Innovasjon Norge (όπως ο αποκλεισμός της χορήγησης λειτουργικών ενισχύσεων και εξαγωγικών ενισχύσεων) και προβλέπεται ότι η χρηματοδότηση πρέπει να χορηγείται εντός των ορίων των διεθνών συμφωνιών στις οποίες η Νορβηγία είναι συμβαλλόμενο μέρος.

(18)  Η επιστολή διάθεσης, της 6ης Οκτωβρίου 2000, περιέχει πληροφορίες σχετικά με τον προϋπολογισμό για την υλοποίηση του προγράμματος για την ξυλεία και αναφέρεται στον στόχο, τον τομέα και τις ομάδες-στόχους του προγράμματος.

(19)  Οι νορβηγικές αρχές αναφέρθηκαν επίσης στον νόμο που διέπει την Innovasjon Norge και στους «Τυποποιημένους όρους» της για τη χορήγηση αναπτυξιακής χρηματοδότησης, οι οποίοι περιλαμβάνουν διοικητικούς κανόνες που αφορούν, μεταξύ άλλων, χρονικές προθεσμίες, τεκμηρίωση, μέτρα ελέγχου και ανάκτηση της χρηματοδότησης.

(20)  Περιλαμβάνονται επίσης διατάξεις σχετικά με τη σώρευση, τα επιτόκια αναφοράς και τον υπολογισμό της ενίσχυσης.

(21)  Οι εκδόσεις έχουν ημερομηνία Ιανουαρίου 2000, Αυγούστου 2001, Ιουνίου 2003, Σεπτεμβρίου 2004 και Ιουλίου 2005 και δεν διαφέρουν ουσιαστικά μεταξύ τους. Για λόγους απλοποίησης, η χρήση του όρου «εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ» αναφέρεται στη συνέχεια στο κείμενο της τελευταίας έκδοσης και διατυπώνονται σχόλια σχετικά με το κείμενο των προηγούμενων εκδόσεων μόνον όταν αυτό είναι απαραίτητο (λόγω αποκλίσεων ή προσθήκης κειμένου).

(22)  Στο τμήμα 1.3 της έκθεσης της ομάδας εργασίας αναφέρεται ότι η χρηματοδότηση πρέπει να χορηγείται σύμφωνα με τους κανόνες του ΕΟΧ και στο τμήμα 7.1 αναφέρεται ότι: «Πρέπει να τηρείται η νομοθεσία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις. Το πρόγραμμα πρέπει να θεσπίσει τις δικές του αρχές και πρακτικές στο πλαίσιο των εν λόγω κανονισμών». Βλέπε επίσης τις παρατηρήσεις των νορβηγικών αρχών στην απόφαση κίνησης της επίσημης διαδικασίας έρευνας.

(23)  Βλέπε τις παρατηρήσεις των νορβηγικών αρχών στην απόφαση κίνησης της επίσημης διαδικασίας έρευνας και μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της 18ης Ιανουαρίου 2008 από τις νορβηγικές αρχές (αριθ. αναφ.: 461470).

(24)  Βλέπε επίσης υποπαράγραφο σχετικά με τη συγχρηματοδότηση και τη χρηματοδότηση του 100 % των δαπανών σχεδίων στο τμήμα I-2.4 κατωτέρω.

(25)  Βλέπε επίσης τον αναθεωρημένο προϋπολογισμό [St. prp. αριθ. 61 (1999-2000)]. Το πρόγραμμα για την ξυλεία αναφέρεται κατά διαφορετικούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένου του «Treprogrammet» και «Verdiskapningsprogrammet for tre», ή μέσω της αρχικής σύστασης της μόνιμης επιτροπής του Κοινοβουλίου [Innst. S. αριθ. 208 (1998-1999)].

(26)  2001: St. prp. αριθ. 1 (2000-2001) και αναθεωρημένος προϋπολογισμός [St. prp. αριθ. 84 (2000-2001)]· 2002: St. prp. αριθ. 1 (2001-2002) και αναθεωρημένος προϋπολογισμός [St. prp. αριθ. 1 Tillegg αριθ. 4 (2001-2002)]· 2003: St. prp. αριθ. 1 (2002-2003) και αναθεωρημένος προϋπολογισμός [St. prp. αριθ. 65 (2002-2003)]· 2004: St. prp. αριθ. 1 (2003-2004) και αναθεωρημένος προϋπολογισμός (St. prp. αριθ. 63)· 2005: St. prp. αριθ. 1 (2004-2005) και αναθεωρημένος προϋπολογισμός [St. prp. αριθ.65 (2004-2005)]. Κατά τα πρώτα τέσσερα έτη (από το 2000 έως και το 2003), τα κονδύλια που διατέθηκαν για το πρόγραμμα για την ξυλεία εγγράφηκαν στο σημείο 71 του κεφαλαίου 1142, ενώ για τα δύο τελευταία έτη (το 2004 και το 2005) η χρηματοδότηση του προγράμματος για την ξυλεία είχε προβλεφθεί στο σημείο 71 του κεφαλαίου 1149 του κρατικού προϋπολογισμού.

(27)  Επιστολή της 6ης Οκτωβρίου 2000, η οποία υποβλήθηκε στην Αρχή από τις νορβηγικές αρχές ως προσάρτημα 3 στις παρατηρήσεις των νορβηγικών αρχών στην απόφαση κίνησης της επίσημης διαδικασίας έρευνας.

(28)  Τμήμα 4.6 της έκθεσης της ομάδας εργασίας.

(29)  Βλέπε επιστολή της 29ης Σεπτεμβρίου 2005 των νορβηγικών αρχών προς την Αρχή, συνημμένη σε επιστολή της 3ης Οκτωβρίου 2005 της νορβηγικής αποστολής στην Ευρωπαϊκή Ένωση (αριθ. αναφ.: 345465).

(30)  Βλέπε επιστολή της 29ης Σεπτεμβρίου 2005, η οποία αναφέρεται στην υποσημείωση ανωτέρω και παρατηρήσεις των νορβηγικών αρχών στην απόφαση κίνησης της επίσημης διαδικασίας έρευνας.

(31)  Τμήματα 4.1 — 4.4 και 5 της έκθεσης της ομάδας εργασίας.

(32)  Μετάφραση από την Αρχή.

(33)  Σε περίπτωση επενδύσεων, η μέγιστη ένταση είναι 7,5 % για μεσαίες επιχειρήσεις και 15 % για μικρές επιχειρήσεις, ενώ για υπηρεσίες παροχής συμβουλών και εμπορικές εκθέσεις το επίπεδο της έντασης ορίζεται σε 50 %.

(34)  Τμήματα 1.4 και 7.1 της έκθεσης της ομάδας εργασίας.

(35)  Τμήμα 7.1 της έκθεσης της ομάδας εργασίας.

(36)  Παρότι το ποσό αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ενίσχυση ήσσονος σημασίας, το Norsk Treteknisk Institutt είχε λάβει και άλλη ενίσχυση.

(37)  Η υποχρέωση παροχής πληροφοριών διατυπώνεται ως εξής: «EØS-regelverket – opplysningsplikt Tildelingen av tilskuddet skjer i henhold til reglene for bagatellmessig støtte. Ved eventuelle nye søknader om offentlig støtte (uansett støttekilde) har støttemottaker plikt til å opplyse om dette tilskuddet. Opplysningsplikten gjelder i 3 år fra tilsagnstidspunktet. Støttemottakeren må ikke motta mer enn til sammen 100 000 Euro (ca. kr 815 000,-) i støtte etter reglene for bagatellmessig støtte over et tidsrom på 3 år».

(38)  Τμήμα 4.2.

(39)  Αυτό επιβεβαιώνεται από τις παρατηρήσεις στην πρόταση για τον κρατικό προϋπολογισμό στο St. prp. αριθ. 1 (2000-2001) και στην έκθεση της ομάδας εργασίας.

(40)  Μετάφραση από την Αρχή του ακόλουθου κειμένου: «Norge eksporterer ca 85-90 % av produksjonen av tremasse og papirprodukter og ca 35 % av trelast-produksjonen. Leveransene til EU-land utgjør henholdsvis 70 % og 90 % av eksporten. Eventuelle strategier eller politiske vedtak innen EU som kan påvirke EUs import av skogindustriprodukter vil kunne få store konsekvenser for den norske skogsektoren».

(41)  Από τα στατιστικά στοιχεία της Eurostat για τα έτη 1999-2004 που καλύπτουν τόσο τις εισαγωγές όσο και τις εξαγωγές διαφόρων ποικιλιών κατεργασμένου ξύλου και ξυλείας εντός της ΕΕ (η αξία είναι εκφρασμένη σε χιλιάδες κυβικά μέτρα ή τόνους) προκύπτει εκτεταμένο εμπόριο προϊόντων ξύλου εντός της ΕΕ. Τα σχετικά στατιστικά στοιχεία αφορούν i) εισαγωγές και εξαγωγές στρογγυλής ξυλείας εντός της ΕΕ-25, «table fores51»· ii) εισαγωγές πολτού ξύλου και χαρτιού, καθώς και χαρτονιού εντός της ΕΕ-25, «table fores62»· iii) εξαγωγές ξυλοπολτού εντός της ΕΕ-25 «table fores62»· iv) εισαγωγές εντός της ΕΕ-25 πριστής ξυλείας και ξύλινων πετασμάτων, «table fores61» και v) εξαγωγές εντός ΕΕ πριστής ξυλείας «table fores61». Όλα τα στοιχεία δημοσιεύονται στη διεύθυνση http://europa.eu.int/comm/eurostat ή μέσω επικοινωνίας με τη Eurostat, μέσω του δικτυακού της τόπου.

(42)  Βλέπε τον δικτυακό τόπο: http://www.ssb.no/muh/tab15-01.shtml ο οποίος περιλαμβάνει τον πίνακα 15, με τίτλο «Εμπόριο με επιλεγμένες χώρες από SITC με δύο ψηφία. Ιανουάριος-Μάρτιος 2006. Εκατομμύρια κορόνες».

(43)  Το προηγούμενο κεφάλαιο 12 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις απαλείφθηκε με την απόφαση αριθ. 198/03/COL της 5ης Νοεμβρίου 2003 της Αρχής. Ωστόσο, από την 1η Φεβρουαρίου 2003, το κεφάλαιο 12 είχε ήδη αντικατασταθεί από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 69/2001, στο εξής ο «κανονισμός de minimis».

(44)  Απόφαση της Επιτροπής της 31ης Μαρτίου 2000 σχετικά με την κρατική ενίσχυση N 673/99 (ΕΕ C 184 της 1.7.2000, σ. 25).

(45)  Υπόθεση C-143/99 Adria Wien Συλλογή 2001, σ. I-8365.

(46)  Συνεκδικασθείσες υποθέσεις E-5/04, E-6/04 και E-7/04 Fesil και Finnfjord έκθεση του Δικαστηρίου ΕΖΕΣ 2005, σ. 117, σκέψη 77. Η απόφαση αυτή επιβεβαιώνει τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όπως θεσπίσθηκε στην υπόθεση C-75/97 Βέλγιο κατά Επιτροπής Συλλογή 1999, σ. I-3671, σκέψη 33. Βλέπε επίσης υπόθεση C-66/02 Ιταλία κατά Επιτροπής Συλλογή 2005, σ. I-10901, σκέψη 95.

(47)  Βλέπε σχετικά υπόθεση 730/79 Philip Morris κατά Επιτροπής Συλλογή 1989, σ. 2671, στην παράγραφο 11 όπου αναφέρεται ότι «Όταν η κρατική ενίσχυση ισχυροποιεί τη θέση επιχείρησης έναντι άλλων ανταγωνιστικών επιχειρήσεων στο ενδοκοινοτικό εμπόριο πρέπει να θεωρηθεί ότι το τελευταίο πλήττεται από την ενίσχυση αυτή».

(48)  Υπόθεση C-310/99 Ιταλία κατά Επιτροπής Συλλογή 2002, σ. I-2289, σκέψη 91. Στην υπόθεση C-66/02 Ιταλία κατά Επιτροπής Συλλογή 2005, σ. I-10901, σκέψη 91, το Δικαστήριο ανέφερε «Στην περίπτωση συστήματος ενισχύσεων, η Επιτροπή, προκειμένου να αποφανθεί αν το σύστημα αυτό παρουσιάζει στοιχεία ενισχύσεως, μπορεί να περιορισθεί στη μελέτη των γενικών χαρακτηριστικών του, χωρίς να υποχρεούται να εξετάσει κάθε συγκεκριμένη περίπτωση εφαρμογής του». Βλέπε επίσης υπόθεση E-2/05 Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ κατά Ισλανδίας έκθεση του Δικαστηρίου ΕΖΕΣ 2005, σ. 202, σκέψη 24.

(49)  Απόφαση 195/04/COL της Αρχής της 14ης Ιουλίου 2004 (ΕΕ L 139 της 25.05.2006, σ. 37), όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση αριθ. 319/05/COL της Αρχής της 14ης Δεκεμβρίου 2005 (ΕΕ C 286 της 23.11.2006, σ. 9). Βλέπε επίσης υπόθεση T-195/01 Γιβραλτάρ κατά Επιτροπής Συλλογή 2001, σ. II-3915. Πρέπει να σημειωθεί ότι, επειδή η αρχική θέσπιση του προγράμματος ήταν «παράνομη» από διαδικαστική άποψη, κάθε επακόλουθη τροποποίησή του πρέπει επίσης να αντιμετωπιστεί ως παράνομη ενίσχυση.

(50)  Βλέπε απόφαση αριθ. 327/99/COL της Αρχής της 16ης Δεκεμβρίου 1999 για τον χάρτη των ενισχυόμενων περιοχών και τα επίπεδα των ενισχύσεων (Νορβηγία).

(51)  Το προηγούμενο κεφάλαιο 25 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις το οποίο αναφέρεται στις περιφερειακές ενισχύσεις αντικαταστάθηκε από νέες κατευθυντήριες γραμμές στις 6 Απριλίου 2006 και από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1628/2006 της Επιτροπής [ενσωματώθηκε με την απόφαση αριθ. 157 της Μεικτής Επιτροπής της 8.12.2006 (ΕΕ L 89 της 29.3.2007, σ. 33) και συμπλήρωμα ΕΟΧ αριθ. 15 της 29.3.2007, σ. 24]. Ο κανονισμός άρχισε να ισχύει στις 9 Δεκεμβρίου 2006.

(52)  Βλέπε τα ανώτατα όρια (περιφερειακών ενισχύσεων) που αναφέρονται στον πίνακα που επισυνάπτεται στις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές ΕΟΧ και το επεξηγηματικό μέρος σχετικά με τις επενδυτικές ενισχύσεις (τμήμα 4.6).

(53)  Οι προηγούμενες κατευθυντήριες γραμμές για την έρευνα και ανάπτυξη αντικαταστάθηκαν από νέες στις 7 Φεβρουαρίου 2007.

(54)  Οι εκδόσεις του 2000 και του 2001 δεν φαίνεται να ορίζουν καμία συγκεκριμένη ένταση της ενίσχυσης για τις προπαρασκευαστικές τεχνικές μελέτες.

(55)  Τμήμα 5.3(7) του πρώην κεφαλαίου 14 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις σχετικά με τις ενισχύσεις έρευνας και ανάπτυξης.

(56)  Βλέπε άρθρο 3 παράγραφος 3 των κανονισμών απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ΜΜΕ και τις ενισχύσεις για επαγγελματική εκπαίδευση αντίστοιχα. Η συμμόρφωση προς τους τυπικούς όρους της απαλλαγής κατά κατηγορία απαλλάσσει από την απαίτηση κοινοποίησης του μέτρου ενίσχυσης.

(57)  Τμήμα 4.4.

(58)  Τμήματα 4.3 και 4.3.1.

(59)  Το προηγούμενο κεφάλαιο των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις σχετικά με τις ενισχύσεις στις ΜΜΕ αντικαταστάθηκε από τον κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ΜΜΕ στις 26 Ιουνίου 2002.

(60)  Τα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνουν μέτρα παρόμοια με τη βελτίωση των επιδόσεων («kompetansehevning»).

(61)  Η πρακτική της χρηματοδότησης του 100 % των δαπανών του σχεδίου εγείρει ζήτημα τόσο ύπαρξης κρατικής ενίσχυσης όσο και συμβιβάσιμου της εν λόγω ενίσχυσης. Λόγω της αναφοράς στην έκθεση της ομάδας εργασίας στο ενδεχόμενο αυτό, θεωρείται ότι το πρόγραμμα προβλέπει μια τέτοια πρακτική και ότι το συμβιβάσιμο των διατάξεων που διέπουν την εν λόγω πρακτική πρέπει να αξιολογηθεί (παρόν τμήμα). Η ύπαρξη (ή η απουσία) κρατικής ενίσχυσης ενδιαφέρει μόνον όσον αφορά την ανάκτηση.

(62)  Τμήμα 5.3 (7) του πρώην κεφαλαίου 14 σχετικά με τις ενισχύσεις έρευνας και ανάπτυξης.

(63)  Όπως ανέφεραν οι νορβηγικές αρχές, η ημερομηνία κατά την οποία οι νορβηγικές αρχές έδωσαν την έγκρισή τους («tilsagn») είναι αυτή που καθορίζει κατά πόσον εφαρμόζεται στην υπό εξέταση επιχορήγηση το προηγούμενο κεφάλαιο 12 των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις ή ο επακόλουθος κανονισμός για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

(64)  Βλέπε σχετικά την αναφορά σε «ελεγκτική ρύθμιση» στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις.

(65)  Το γεγονός ότι πολλές εγκρίσεις μπορεί να αφορούν ποσά κατώτερα του κατώτατου ορίου των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας δεν ενδιαφέρει, αφού η Αρχή περιορίζεται, όσον αφορά την ανάλυση του συμβιβάσιμου της κρατικής ενίσχυσης, στην εξέταση των όρων του προγράμματος για την ξυλεία. Η πραγματική κατάσταση ενδιαφέρει μόνον όσον αφορά την ανάκτηση.

(66)  Βλ. ενότητα I-2.5 ανωτέρω για περιγραφή της πρακτικής.

(67)  Απόφαση 2003/643/ΕΚ της Επιτροπής, της 13ης Μαΐου 2003, σχετικά με την κρατική ενίσχυση την οποία χορήγησε η Γερμανία υπέρ της Kahla Porzellan GmbH και της Kahla/Thüringen Porzellan GmbH (ΕΕ L 227 της 11.9.2003, σ. 12). Στο ίδιο πνεύμα, όταν αξιολογείται η τήρηση των συναφών εντάσεων ενίσχυσης που προβλέπονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό της ενίσχυσης που χορηγήθηκε στην ίδια επιχείρηση.

(68)  Πρέπει να σημειωθεί ότι πρέπει να τηρούνται επίσης οι συναφείς εντάσεις ενίσχυσης. Εάν χορηγείται ενίσχυση ήσσονος σημασίας σε συνδυασμό με άλλη ενίσχυση, το συνολικό ποσό της ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει τις μέγιστες εντάσεις για τις διάφορες κατηγορίες ενίσχυσης. Αυτό ισχύει, φυσικά, μόνον όταν η συνολική ενίσχυση δεν θεωρείται ενίσχυση ήσσονος σημασίας.

(69)  Βλέπε για παράδειγμα την απόφαση 2003/343/ΕΚ της Επιτροπής, της 16ης Δεκεμβρίου 2003, σχετικά με το καθεστώς ενισχύσεων που εφάρμοσε η Γαλλία για την ανάληψη των δραστηριοτήτων προβληματικών επιχειρήσεων (ΕΕ L 108 της 16.4.2004, σ. 38), και την απόφαση 2003/86/ΕΚ της Επιτροπής, της 20ής Δεκεμβρίου 2001, σχετικά με το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων που έθεσε το 1993 σε εφαρμογή η Ισπανία υπέρ ορισμένων νεοσύστατων επιχειρήσεων στη Βισκάγια (Ισπανία) (ΕΕ L 40 της 14.2.2003, σ. 11).

(70)  Βλέπε υποσημείωση 49.

---

---

---