30.12.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 324/22

1.1

Ο μηχανισμός συγχρηματοδότησης της ΕΕ για τα κτηνιατρικά μέτρα πρόληψης και ελέγχου αναπτύχθηκε, με την πάροδο του χρόνου, βαθμιαία και προσαρμόστηκε κατά τρόπο ώστε να αντικατοπτρίζεται η έως σήμερα κτηθείσα εμπειρία στον εν λόγω κλάδο. Εντούτοις, ο μηχανισμός αυτός θα πρέπει να αποτελέσει επί του παρόντος αντικείμενο επανεξέτασης, προκειμένου να συνεκτιμηθούν οι προβλεπόμενες εξελίξεις και, κυρίως, οι αυξημένες εμπορικές συναλλαγές. Η ΕΟΚΕ θα παρακολουθεί τη μελλοντική πορεία της κατάστασης και επιθυμεί να διαδραματίσει έναν εποικοδομητικό ρόλο για να λάβει η εν λόγω διαδικασία σχήμα, μορφή και υπόσταση.

1.2

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής η οποία περιλαμβάνει, προς το παρόν, μόνον περιορισμένες αλλαγές και προσαρμογές. Οι αλλαγές αυτές συμβαδίζουν με τις προτάσεις που διαμορφώθηκαν κατά την προκαταρκτική αξιολόγηση της συνολικής πολιτικής στον εν λόγω τομέα, ενώ η απλούστευση των διοικητικών ρυθμίσεων και του πεδίου πολυετούς προγραμματισμού αποτελούν οπωσδήποτε επιθυμητούς στόχους. Επίσης, η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την πρόταση περί χορήγησης οικονομικής συνδρομής για τη μηχανογράφηση των διαδικασιών κατά τις εμπορικές συναλλαγές και τις εισαγωγές, καθώς και περί των ενοποιημένων μηχανογραφικών κτηνιατρικών συστημάτων. Ο προτεινόμενος κατάλογος ζωικών ασθενειών και ζωονόσων, καθώς και η απλουστευμένη διαδικασία για την τροποποίηση του εν λόγω καταλόγου θεωρούνται επίσης σκόπιμα μέτρα.

2.1

Η Επιτροπή προέβη επίσης σε αξιολόγηση της όλης κοινοτικής πολιτικής για την υγεία των ζώων, η οποία περιλαμβάνει εκτίμηση της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας των υφισταμένων χρηματοδοτικών μέσων που αφορούν την επιτήρηση, τον έλεγχο και την εκρίζωση των ζωικών ασθενειών και των ζωονόσων. Εξετάζονται, επίσης, οι αποτελεσματικότεροι τρόποι παρότρυνσης των παραγωγών να λάβουν τα απαιτούμενα προληπτικά μέτρα. Ανάλογα με το αποτέλεσμα αυτής της αξιολόγησης, ενδέχεται να προταθούν άλλες εναλλακτικές λύσεις στη χορήγηση κοινοτικής οικονομικής συνδρομής στα κράτη μέλη (1). Προς το παρόν, η Επιτροπή επέλεξε να προτείνει μόνον ορισμένες περιορισμένες προσαρμογές οι οποίες δεν επιφέρουν αλλαγή της πολιτικής για την εκρίζωση, τον έλεγχο και την επιτήρηση των ζωικών ασθενειών και των ζωονόσων. Η πρόταση αποσκοπεί απλώς και μόνον σε κάποιες άμεσα εφαρμόσιμες και προφανώς αναγκαίες αλλαγές που αποδείχθηκαν χρήσιμες στο πλαίσιο της τρέχουσας αξιολόγησης.

2.2

Με την πρόταση της Επιτροπής απλουστεύονται οι διαδικασίες έγκρισης και χρηματοδότησης των εθνικών προγραμμάτων εκρίζωσης, ελέγχου και επιτήρησης των ζωικών ασθενειών και των ζωονόσων. Βάσει της παρούσας πρότασης, τα εν λόγω προγράμματα θα μπορούν να εγκριθούν και να χρηματοδοτηθούν κάθε φορά για μέγιστη διάρκεια έξι ετών. Μέχρι στιγμής, παρά το γεγονός ότι τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν πολυετή προγράμματα διάρκειας μεγαλύτερης του ενός έτους, η Επιτροπή δεν μπορεί να εγκρίνει τη χρηματοδότηση τέτοιων προγραμμάτων για διάστημα κάθε φορά μεγαλύτερο του ενός έτους. Προτείνεται επίσης η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής των δημοσιονομικών διατάξεων, με στόχο τη βελτίωση της πολιτικής πληροφόρησης για την υγεία των ζώων και την ασφάλεια των τροφίμων ζωικής προέλευσης, καθώς και η χρήση ενοποιημένων μηχανογραφικών κτηνιατρικών συστημάτων (2).

2.3

Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, οικονομική συνδρομή μπορεί να παρασχεθεί με στόχο την επιστροφή των δαπανών που βαρύνουν τα κράτη μέλη για τη χρηματοδότηση των εθνικών προγραμμάτων εκρίζωσης, ελέγχου και επιτήρησης 23 ενδημικών ζωικών ασθενειών και 8 ζωονόσων ή επιζωοτιών (3). Ο κατάλογος μπορεί να συμπληρωθεί ή να τροποποιηθεί από το Συμβούλιο, το οποίο αποφασίζει με ειδική πλειοψηφία κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής. Για την εξασφάλιση σαφέστερου καθορισμού των προτεραιοτήτων, η Επιτροπή προτείνει την κατάρτιση συντομότερου καταλόγου ζωικών ασθενειών επιλέξιμων για συγχρηματοδότηση. Η Επιτροπή εξηγεί ότι ο κατάλογος αυτός καταρτίστηκε λαμβάνοντας περισσότερο υπόψη τον αντίκτυπο των ζωικών ασθενειών τόσο στη δημόσια υγεία όσο και στο διεθνές και ενδοκοινοτικό εμπόριο. Προτείνεται επίσης να συγχωνευθούν οι κατάλογοι των ζωικών ασθενειών και των ζωονόσων και να υποβληθούν στην ίδια διαδικασία που ισχύει για τη χορήγηση οποιασδήποτε κοινοτικής οικονομικής συνδρομής (4). Όπως αναφέρει η Επιτροπή, στόχος της πρότασης αυτής είναι να γίνεται καλύτερη χρήση των διαθέσιμων πόρων και να εξασφαλισθεί ότι οι προτεραιότητες των κρατών μελών συμπίπτουν με εκείνες της ΕΕ και συμβαδίζουν με άλλα εθνικά προγράμματα. Προτείνεται επίσης να υιοθετούνται όλες οι μελλοντικές τροποποιήσεις του καταλόγου σύμφωνα με τη διαδικασία της κανονιστικής επιτροπής. Η Επιτροπή θεωρεί ότι τούτο είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην περίπτωση των νέων ασθενειών που εγκυμονούν κινδύνους τόσο για την υγεία των ζώων όσο και για τη δημόσια υγεία.

3.1

Η κοινοτική συγχρηματοδότηση μέτρων εκρίζωσης, ελέγχου και επιτήρησης των ζωικών ασθενειών και των ζωονόσων προσέλκυε πάντοτε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λόγω της πολυσύνθετης φύσης και του αντικτύπου των ασθενειών αυτών, καθώς και λόγω των σημαντικότατων δαπανών που συνεπάγονται οι συγκεκριμένες δραστηριότητες. Ωστόσο, για τον έλεγχο σοβαρών μολυσματικών ζωονόσων απαιτούνται σαφείς δημοσιονομικές διαδικασίες και η εξαρχής παροχή διαβεβαιώσεων ότι οπωσδήποτε θα καταβληθεί πλήρης αποζημίωση εάν π.χ. καταστεί αναγκαία η θανάτωση ζώων ή η καταστροφή προϊόντων. Ειδάλλως, σε περίπτωση πρωτοεμφάνισης ή υπόνοιας εμφάνισης εστίας μιας σοβαρής μολυσματικής ζωονόσου, υπάρχει κίνδυνος να αποδειχθούν τα λαμβανόμενα μέτρα εντελώς ατελέσφορα, με αποτέλεσμα να καταστεί ο αντίκτυπος πολύ πιο εκτεταμένος από τον αναμενόμενο. Τούτο ισχύει ειδικότερα όσον αφορά τη διαδικασία χάραξης της εθνικής πολιτικής. Επιπλέον, κάθε εμφάνιση εστίας μιας σοβαρής μολυσματικής ζωονόσου προσελκύει σε μεγάλο βαθμό την προσοχή της κοινής γνώμης, προκαλώντας σημαντικές αντιδράσεις εκ μέρους των καταναλωτών, ακόμη και χωρίς να υπάρχει καμία άμεση και αναμφισβήτητη σχέση με θέματα που αφορούν την ασφάλεια των τροφίμων.

3.2

Η ευρύτερη πρόσβαση στην αγορά και το εμπόριο, η μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου μεταφοράς και η συγκέντρωση των ζώντων ζώων με ποικίλους διαφορετικούς τρόπους αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών και επιτείνουν τον οικονομικό αντίκτυπο από πλευράς πρόληψης και ελέγχου. Αυτός είναι ένας πρόσθετος λόγος για τον οποίο απαιτείται να πραγματοποιηθεί μια συνολική αξιολόγηση της κοινοτικής πολιτικής για την υγεία των ζώων, συμπεριλαμβανομένης και μιας ενδελεχέστερης εκτίμησης της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας των υφισταμένων χρηματοδοτικών μέσων που αφορούν την επιτήρηση, τον έλεγχο και την εκρίζωση των ζωικών ασθενειών, καθώς και των απαιτούμενων προληπτικών μέτρων για τα κοπάδια. Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να διαδραματίσει ενεργό ρόλο κατά τη διαμόρφωση των αναγκαίων προτύπων συγχρηματοδότησης για τα εθνικά προγράμματα, κυρίως προκειμένου να καθιερωθεί ένα συνεκτικότερο και αποτελεσματικότερο πλαίσιο για την πολιτική στον τομέα της ασφάλειας των τροφίμων, το οποίο να διασφαλίζει υψηλότερο επίπεδο διαφάνειας.

3.3

Επ' αυτού, η ΕΟΚΕ θεωρεί θλιβερή την αδιαφάνεια και την πολυπλοκότητα των υφισταμένων κανόνων και προτίθεται, κατά συνέπεια, στο πλαίσιο της επερχόμενης αναθεώρησης, να ζητήσει την καθιέρωση ενός πιο κατανοητού και συνεκτικού συστήματος και μιας καλύτερης ταξινόμησης των κανόνων συγχρηματοδότησης. Καθίσταται, επομένως, αναγκαίο να προσδιορισθεί και να διευκολυνθεί σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ η χρήση της σχετικής νομοθεσίας στο ευρύ πεδίο της υγείας των ζώων και της ασφάλειας των τροφίμων. Κατ' αυτόν τον τρόπο, θα υποστηριχθεί συγχρόνως και η δραστηριότητα της Επιτροπής και των κρατών μελών σε διεθνή κλίμακα, μέσω της καλύτερης της κατανόησης και της διαφάνειας της νομοθεσίας της ΕΕ έναντι των εμπορικών εταίρων της ΕΕ και των γειτόνων της. Η συλλογή και η διάδοση πληροφοριών θα συντελέσουν επίσης στη διασφάλιση της αποτελεσματικότερης εφαρμογής των εν λόγω κανόνων.

4.1

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η πρόταση, η οποία αφήνει περιθώρια για την έγκριση και τη χρηματοδότηση πολυετών εθνικών προγραμμάτων, θα συνεισφέρει στη διοικητική απλούστευση και στη διασφάλιση της αποτελεσματικότερης επίτευξης των στόχων του προγράμματος· επιπλέον, θα συντελέσει στη βελτιωμένη και διαφανέστερη διαχείριση, εξασφαλίζοντας κατ' αυτόν τον τρόπο την καλύτερη χρήση των κοινοτικών κονδυλίων.

4.2

Η συλλογή και η διάδοση των υφισταμένων πληροφοριών σχετικά με την υγεία των ζώων και την ασφάλεια των τροφίμων είναι αναγκαίες για τη βελτίωση της θέσπισης και της εφαρμογής της νομοθεσίας στον εν λόγω τομέα. Η καθιέρωση διαφανέστερης κοινοτικής νομοθεσίας και η γνωστοποίηση της νομοθεσίας αυτής στις ενδιαφερόμενους αρχές, στους παραγωγούς και στους καταναλωτές θα καταστούν εξαιρετικά σημαντικές στο μέλλον.

4.3

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει συνεπώς την πρόταση να συμμετέχει η ΕΕ οικονομικά στη διαμόρφωση μιας πολιτικής πληροφόρησης στον τομέα της υγείας των ζώων, της καλής μεταχείρισης των ζώων και της ασφάλειας των τροφίμων ζωικής προέλευσης, συμπεριλαμβανομένης της διαμόρφωσης και της ανάπτυξης εργαλείων πληροφορικής όπως, παραδείγματος χάρη, μιας κατάλληλης βάσης δεδομένων για τη συγκέντρωση και την αποθήκευση των πληροφοριών που αφορούν την κοινοτική νομοθεσία.

4.4

Συνεπώς είναι σκόπιμο να συνεκτιμηθεί η τεχνική πρόοδος που επιτεύχθηκε όσον αφορά τη μηχανογράφηση των κτηνιατρικών διαδικασιών και να προβλεφθούν οι πόροι που απαιτούνται για την παροχή ξένιων υπηρεσιών Διαδικτύου, για τη διαχείριση και για τη συντήρηση των ενοποιημένων μηχανογραφικών κτηνιατρικών συστημάτων.

4.5

Εξυπακούεται ότι ο κατάλογος των ζωικών ασθενειών και ζωονόσων που παρέχουν ενδεχομένως δικαίωμα συγχρηματοδότησης πρέπει να αντικατοπτρίζει τις προτεραιότητες που τίθενται σύμφωνα με τον δυνητικό αντίκτυπο των εν λόγω ασθενειών και ζωονόσων τόσο στη δημόσια υγεία όσο και στο διεθνές και ενδοκοινοτικό εμπόριο ζώων και προϊόντων ζωικής προέλευσης. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι, όπως προτείνεται, πρέπει να εστιασθεί η προσοχή περισσότερο στις ζωονόσους και στη δημόσια υγεία παρά στις ασθένειες που σχετίζονται πιο πολύ με την παραγωγή και επικροτεί την πρόταση για τη συγχώνευση των καταλόγων των ζωικών ασθενειών και των ζωονόσων, καθώς και την πρόβλεψη της ίδιας διαδικασίας για τη χορήγηση κοινοτικής οικονομικής συνδρομής.

4.6

Φυσικά, οι τεχνικές και πληροφοριακές απαιτήσεις για τα προγράμματα εκρίζωσης, ελέγχου και επιτήρησης για τα οποία ζητείται κοινοτική χρηματοδότηση. Πρέπει να επικαιροποιούνται και να προσαρμόζονται εγκαίρως και τακτικά, κατά τρόπο ώστε να συμβαδίζουν με την τεχνική και την επιστημονική πρόοδο, καθώς και με την πείρα που αποκομίζεται από την εφαρμογή των προγραμμάτων. Είναι επομένως σκόπιμο, σύμφωνα με την πρόταση, να δοθεί η δυνατότητα στην Επιτροπή να εγκρίνει αυτά τα τεχνικά κριτήρια — και να τα επικαιροποιεί ανάλογα με τις ανάγκες — σύμφωνα με τη διαδικασία της κανονιστικής επιτροπής.